Đ tài: M t s v n đ v lu t phá s n doanh nghi pề ộ ố ấ ề ề ậ ả ệ
L I M Đ UỜ Ở Ầ
Trong n n kinh t th tr ng, do s tác đ ng c a quy lu t kinh t trong đó cóề ế ị ườ ự ộ ủ ậ ế
quy lu t c nh tranh nên đã làm n y sinh các m i quan h m i mà b n thân kinh tậ ạ ả ố ệ ớ ả ế
k ho ch hoá không hàm ch a đ c. Đó là hi n t ng phá s n.ế ạ ứ ượ ệ ượ ả
Tuy nhiên phá s n là m t v n đ t lý lu n đ n th c ti n là m t quá trìnhả ộ ấ ề ừ ậ ế ự ễ ộ
tìm hi u và nghiên c u b i khi m t doanh nghi p b tuyên b phá s n nó s nhể ứ ở ộ ệ ị ố ả ẽ ả
h ng r t l n đ n n n kinh t và đ c bi t là quy n l i c a ng i lao đ ng ít nhi uưở ấ ớ ế ề ế ặ ệ ề ợ ủ ườ ộ ề
s b xáo tr n nh ti n l ng, các ch đ , vi c làm và các v n đ tiêu c c phátẽ ị ộ ư ề ươ ế ộ ệ ấ ề ự
sinh và các kho n n c a doanh nghi p và h p tác xã.ả ợ ủ ệ ợ
Khi m t doanh nghi p, h p tác xã b lâm vào tình tr ng phá s n đã làm n yộ ệ ợ ị ạ ả ả
sinh nhi u m i quan h ph c t p c n đ c gi i quy t. Ch ng nh ng quan h nề ố ệ ứ ạ ầ ượ ả ế ẳ ữ ệ ợ
n n gi a các ch n v i doanh nghi p m c n , quan h gi a doanh nghi p m c nầ ữ ủ ợ ớ ệ ắ ợ ệ ữ ệ ắ ợ
v i ng i lao đ ng do tình tr ng m t kh năng thanh toán n gây ra. Vì v y vi cớ ườ ộ ạ ấ ả ợ ậ ệ
gi i quy t k p th i các v n đ đó có ý nghĩa r t quan tr ng nh m thi t l p m t tr tả ế ị ờ ấ ề ấ ọ ằ ế ậ ộ ậ
t c n thi t đ thúc đ y s phát tri n kinh t đ ng th i đ m b o quy n ch thự ầ ế ể ẩ ự ể ế ồ ờ ả ả ề ủ ể
c a các m i quan h hay các bên liên quan. ủ ố ệ
Đ i v i n c ta vi c phá s n v n là m t v n đ m i m . Cho nên th c ti nố ớ ướ ệ ả ẫ ộ ấ ề ớ ẻ ự ễ
gi i quy t phá s n c a n c ta trong th i gian qua còn g p không ít khó khăn v ngả ế ả ủ ướ ờ ặ ướ
m c. Chính vì v y mà vi c n m b t, hi u bi t đ y đ v th t c gi i quy t yêuắ ậ ệ ắ ắ ể ế ầ ủ ề ủ ụ ả ế
c u tuyên b phá s n c a doanh nghi p là s c n thi t và c p bách. Vì nh ng lý doầ ố ả ủ ệ ự ầ ế ấ ữ
trên tôi quy t đ nh ch n đ tài: “ế ị ọ ề M t s v n đ v lu t phá s n doanh nghi p”ộ ố ấ ề ề ậ ả ệ
nh m đ tìm hi u thêm m t ph n nào đó v lu t phá s n c a n c ta hi n nay. ằ ể ể ộ ầ ề ậ ả ủ ướ ệ
CH NG I: KHÁI QUÁT V PHÁ S NƯƠ Ề Ả
1
Đ tài: M t s v n đ v lu t phá s n doanh nghi pề ộ ố ấ ề ề ậ ả ệ
1. PHÁ S N LÀ GÌ?Ả
Thu t ng "Phá s n" th ng đ c s d ng đ ch nh ng ch th b lâm vàoậ ữ ả ườ ượ ử ụ ể ỉ ữ ủ ể ị
tình tr ng h n lo n v tài chính và không còn kh năng thanh toán các kho n n . ạ ỗ ạ ề ả ả ợ
Co nhi u m c đ phá s n khác nhau, bao g m t tình tr ng b m t kh năng' ề ứ ộ ả ồ ừ ạ ị ấ ả
thanh toán t m th i cho đ n nh ng tr ng h p ch m d t s ho t đ ng c a doanhạ ờ ế ữ ườ ợ ấ ứ ự ạ ộ ủ
nghi p v i t cách m t th c th kinh doanh. ệ ớ ư ộ ự ể
2. CÁC TÁC Đ NG C A PHÁ S N Ộ Ủ Ả
Xét t ng th , các tác đ ng c a phá s n là tiêu c c d i các m t sau: ổ ể ộ ủ ả ự ướ ặ
2.1.V m t kinh t : ề ặ ế
M t doanh nghi p b phá s n trong đi u ki n ngày nay co th dân đ n nh ngộ ệ ị ả ề ệ ' ể ) ế ữ
tác đ ng tiêu c c. Khi quy mô c a doanh nghi p phá s n càng l n, tham gia vào quáộ ự ủ ệ ả ớ
trình phân công lao đ ng c a ngành ngh đo càng sâu và r ng, s l ng b n hàngộ ủ ề ' ộ ố ượ ạ
ngày càng đông, thì s phá s n c a no co th dân đ n s phá s n hàng lo t c a cácự ả ủ ' ' ể ) ế ự ả ạ ủ
doanh nghi p b n hàng theo "hi u ng domino" - phá s n dây chuy n. ệ ạ ệ ứ ả ề
2.2.V m t xã h i:ề ặ ộ
Phá s n doanh nghi p đ l i nh ng h u qu tiêu c c nh t đ nh v m t xãả ệ ể ạ ữ ậ ả ự ấ ị ề ặ
h i b i no làm tăng s l ng ng i th t nghi p, làm cho s c ép v vi c làm ngàyộ ở ' ố ượ ườ ấ ệ ứ ề ệ
càng l n và co th làm n y sinh các t n n xã h i, th m chí các t i ph m. ớ ' ể ả ệ ạ ộ ậ ộ ạ
2.3.V m t chính tr : ề ặ ị
Phá s n dây chuy n s dân t i s suy thoái và kh ng ho ng n n kinh t qu cả ề ẽ ) ớ ự ủ ả ề ế ố
gia, th m chí kh ng ho ng kinh t khu v c và đây là nguyên nhân tr c ti p dân đ nậ ủ ả ế ự ự ế ) ế
nh ng kh ng ho ng sâu s c v chính tr . ữ ủ ả ắ ề ị
Nh v y, xét ba m t trên, phá s n đ c xem nh là m t hi n t ng xã h iư ậ ở ặ ả ượ ư ộ ệ ượ ộ
tiêu c c c n đ c h n ch và ngăn ch n đ n m c t i đa. Đ h n ch các tác đ ngự ầ ượ ạ ế ặ ế ứ ố ể ạ ế ộ
tiêu c c, phá s n c n ph i đ c coi là s l a ch n cu i cùng và duy nh t c a chínhự ả ầ ả ượ ự ự ọ ố ấ ủ
2
Đ tài: M t s v n đ v lu t phá s n doanh nghi pề ộ ố ấ ề ề ậ ả ệ
ph đ i v i doanh nghi p lâm vào tình tr ng phá s n. Yêu c u này c n ph i đ củ ố ớ ệ ạ ả ầ ầ ả ượ
th hi n m t cách nh t quán trong pháp lu t phá s n qua các n i dung nh : tiêu chíể ệ ộ ấ ậ ả ộ ư
xác đ nh m t doanh nghi p lâm vào tình tr ng phá s n, v n đ h i ph c doanhị ộ ệ ạ ả ấ ề ồ ụ
nghi p lâm vào tình tr ng phá s n, th t u tiên thanh toán các kho n n khi tuyênệ ạ ả ứ ự ư ả ợ
b phá s n…ố ả
3. Đ C ĐI M C A PHÁ S NẶ Ể Ủ Ả
- Phá s n là th t c thanh toán n đ c bi t. ả ủ ụ ợ ặ ệ
-Thanh toán theo danh sách ch n đ n h n và ch a đ n h n. ủ ợ ế ạ ư ế ạ
- Thanh toán n trên c s giá tr tài s n cò l i c a doanh nghi p. ợ ơ ở ị ả ạ ủ ệ
- Ch m d t ho t đ ng c a doanh nghi p. ấ ứ ạ ộ ủ ệ
-Ch tài đ c áp d ng đ i v i ng i qu n lý, đi u hành doanh nghi p (c mế ượ ụ ố ớ ườ ả ề ệ ấ
thành l p, qu n lý doanh nghi p t 1 – 3 năm) ậ ả ệ ừ
4. PHÂN LO I PHÁ S NẠ Ả
Thông th ng co 3 cách phân lo i ch y u sau: ườ ' ạ ủ ế
- Phá s n trung th c và phá s n gian trá. ả ự ả
- Phá s n t nguy n và phá s n b t bu c. ả ự ệ ả ắ ộ
- Phá s n doanh nghi p và phá s n cá nhân. ả ệ ả
4.1. Phá s n trung th c và phá s n gian trá: ả ự ả
Pha s n trung th c ả ự : nguyên nhân phá s n doanh nghi p là do năng l c c nh tranh,ả ệ ự ạ
qu n lý, đi u hành y u kém dân đ n kinh doanh thua l , m t kh năng thanh toánả ề ế ) ế ỗ ấ ả
n ngoài mong mu n c a ch doanh nghi p. ợ ố ủ ủ ệ
Pha s n gian tra ả : tình tr ng m t kh năng thanh toán n là gi t o do ch doanhạ ấ ả ợ ả ạ ủ
nghi p t o ra nh m l i d ng c ch phá s n đ chi m đo t tài s n c a ch n . ệ ạ ằ ợ ụ ơ ế ả ể ế ạ ả ủ ủ ợ
3
Đ tài: M t s v n đ v lu t phá s n doanh nghi pề ộ ố ấ ề ề ậ ả ệ
Ví d : Các doanh nghi p gian l n trong vi c ký k t h p đ ng, chuy n giao, t u tánụ ệ ậ ệ ế ợ ồ ể ẩ
tài s n, c tình báo cáo sai s th t ho c đ a ra nh ng thông tin không trung th c đả ố ự ậ ặ ư ữ ự ể
qua đo t o ra lý do phá s n. Trong tr ng h p này pháp lu t phá s n c a h u h t' ạ ả ườ ợ ậ ả ủ ầ ế
các n c trên th gi i đ u coi đây là m t hành vi c nh tranh nguy hi m và quy đ nhướ ế ớ ề ộ ạ ể ị
hình th c x lý nghiêm kh c v m t hình s . ứ ử ắ ề ặ ự
Viêc phân loai có ý nghĩa khi xac đinh thai đ đ i x c a Phap lu t đ i v i ộ ố ử ủ ậ ố ớ
doanh nghiêp m c n . ắ ợ
4.2. Phá s n t nguy n và phá s n b t bu c: ả ự ệ ả ắ ộ
Pha s n t nguyên ả ự : do ch doanh nghi p m c n t đ ngh g i đ n yêu c u tuyênủ ệ ắ ợ ự ề ị ử ơ ầ
b phá s n khi nh n th y doanh nghi p c a mình hoàn toàn m t kh năng thanhố ả ậ ấ ệ ủ ấ ả
toán, không có kh năng th c hi n nghĩa v tr n cho các ch n . Tr ng h p nàyả ự ệ ụ ả ợ ủ ợ ườ ợ
đ c pháp lu t phá s n các n c khuy n khích. ượ ậ ả ở ướ ế
Pha s n b t bu c ả ắ ộ : đ c th c hi n trên c s yêu c u c a các ch n , ng i laoượ ự ệ ơ ở ầ ủ ủ ợ ườ
đ ng n m ngoài ý mu n ch quan c a doanh nghi p. ộ ằ ố ủ ủ ệ
4.3. Phá s n doanh nghi p và phá s n cá nhân: ả ệ ả
Pháp lu t phá s n c a m t s n c nh Liên bang Nga, M , Úc … đi uậ ả ủ ộ ố ướ ư ỹ ề
ch nh phá s n doanh nghi p và phá s n cá nhân. ỉ ả ệ ả
Lu t phá s n c a Vi t Nam ch áp d ng cho doanh nghi p, h p tác xã. Cáậ ả ủ ệ ỉ ụ ệ ợ
nhân lâm vào tình tr ng phá s n thì gi i quy t theo th t c đòi n dân s .ạ ả ả ế ủ ụ ợ ự
CH NG II: M T S V N Đ V LU T PHÁ S N DOANHƯƠ Ộ Ố Ấ Ề Ề Ậ Ả
NGHI P HI N NAYỆ Ệ
1. TH T C PHÁ S NỦ Ụ Ả
4
Đ tài: M t s v n đ v lu t phá s n doanh nghi pề ộ ố ấ ề ề ậ ả ệ
So v i Lu t phá s n 1993 lu t phá s n 2004 đã có b sung nhi u quy đ nhớ ậ ả ậ ả ổ ề ị
m i v th t c phá s n c a Doanh nghi p, H p tác xã v th t c phá s n.ớ ề ủ ụ ả ủ ệ ợ ề ủ ụ ả
Theo Đi u 5 LPS 2004:Th t c phá s nề ủ ụ ả
Th t c phá s n đ c áp d ng đ i v i doanh nghi p, h p tác xã lâm vào tình tr ngủ ụ ả ượ ụ ố ớ ệ ợ ạ
phá s n bao g m:ả ồ
a) N p đ n yêu c u và m th t c phá s n.ộ ơ ầ ở ủ ụ ả
b) Ph c h i ho t đ ng kinh doanh.ụ ồ ạ ộ
c) Thanh lý tài s n, các kho n n .ả ả ợ
d) Tuyên b doanh nghi p, h p tác xã b phá s n.ố ệ ợ ị ả
Nh v y ta có th hi u th t c phá s n là m t th t c l n bao g m nhi uư ậ ể ể ủ ụ ả ộ ủ ụ ớ ồ ề
th t c c u thành (th t c nh ) và gi a nh ng th t c c u thành đó có m i liên hủ ụ ấ ủ ụ ỏ ữ ữ ủ ụ ấ ố ệ
v i nhau theo nh ng nguyên t c khác nhau. Tính th t , n i ti p nhau không ph i làớ ữ ắ ứ ự ố ế ả
y u t b t bu c gi a các th t c c u thành. Đây là b c phát tri n v lý lu n c aế ố ắ ộ ữ ủ ụ ấ ướ ể ề ậ ủ
pháp lu t phá s n n c ta.ậ ả ướ
Lu t Phá s n doanh nghi p 1993 tuy cũng có nh ng quy đ nh v ph c h iậ ả ệ ữ ị ề ụ ồ
ho t đ ng kinh doanh, thanh lý tài s n c a doanh nghi p nh ng Lu t ch a th aạ ộ ả ủ ệ ư ậ ư ừ
nh n nh ng n i dung đó là nh ng th t c c u thành đ c l p, ch a nhìn nh n đ cậ ữ ộ ữ ủ ụ ấ ộ ậ ư ậ ượ
tính đ c thù v m i quan h gi a các th t c đó. Trong Lu t Phá s n doanh nghi pặ ề ố ệ ữ ủ ụ ậ ả ệ
1993, ph c h i ho t đ ng kinh doanh g n nh là m t ho t đ ng b t bu c tr cụ ồ ạ ộ ầ ư ộ ạ ộ ắ ộ ướ
ho t đ ng thanh lý. Ch sau khi ph c h i không thành công – th c hi n k ho ch tạ ộ ỉ ụ ồ ự ệ ế ạ ổ
ch c l i ho t đ ng kinh doanh không đem l i k t qu , con n vi ph m cam k tứ ạ ạ ộ ạ ế ả ợ ạ ế
ho c H i ngh ch n không ch p nh n k ho ch ph c h i ho c con n không cóặ ộ ị ủ ợ ấ ậ ế ạ ụ ồ ặ ợ
k ho ch thì lúc đó Tòa án m i có th quy t đ nh chuy n sang tuyên b phá s n v iế ạ ớ ể ế ị ể ố ả ớ
con n và thanh lý tài s n c a nó. Gi i quy t m i quan h gi a hai th t c ph c h iợ ả ủ ả ế ố ệ ữ ủ ụ ụ ồ
và thanh lý nh v y là c ng nh c và máy móc.ư ậ ứ ắ
5