Bài thuyết trình: Luật cạnh tranh

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường toàn cầu hóa, tập trung kinh tế đã trở thành một hiện tượng phổ biến và không thể tách rời khỏi quá trình phát triển của doanh nghiệp. Hoạt động này không chỉ thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao hiệu quả sản xuất và tối ưu hóa chi phí, mà còn tiềm ẩn những rủi ro đáng kể như hình thành vị trí thống lĩnh, độc quyền và hạn chế cạnh tranh lành mạnh. Do đó, việc kiểm soát tập trung kinh tế là một yêu cầu cấp thiết để duy trì sự cân bằng giữa khuyến khích phát triển kinh doanh và bảo vệ lợi ích công cộng. Bài thuyết trình này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về khái niệm, các hình thức phổ biến và lý do mà pháp luật, đặc biệt là Luật Cạnh tranh 2018 của Việt Nam, cần thiết phải kiểm soát hoạt động này.

Sinh viên ngành Luật, Kinh tế, Quản trị kinh doanh; nhà nghiên cứu, giảng viên các chuyên ngành liên quan; chuyên gia pháp lý và doanh nghiệp quan tâm đến Luật Cạnh tranh và các quy định về tập trung kinh tế tại Việt Nam.

Tập trung kinh tế, một khái niệm trung tâm trong kinh tế học và pháp luật, được phân tích từ ba góc độ chính: khoa học kinh tế, kinh tế thị trường và pháp luật Việt Nam. Từ góc độ khoa học kinh tế, đây là quá trình tích tụ nguồn lực nhằm tối ưu hóa chi phí và tăng cường năng lực sản xuất, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ độc quyền. Trong kinh tế thị trường, tập trung kinh tế là chiến lược phát triển quan trọng nhưng cũng cần được kiểm soát để ngăn chặn hành vi hạn chế cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng. Luật Cạnh tranh 2018 của Việt Nam không định nghĩa trực tiếp mà liệt kê các hình thức cụ thể, tạo khuôn khổ pháp lý linh hoạt. Bốn hình thức tập trung kinh tế chính được Luật Cạnh tranh 2018 quy định bao gồm sáp nhập, hợp nhất, mua lại và liên doanh. Sáp nhập và hợp nhất liên quan đến việc các doanh nghiệp kết hợp hoặc chuyển giao tài sản, quyền, nghĩa vụ để tạo ra một thực thể mới hoặc lớn hơn. Mua lại đề cập đến việc kiểm soát doanh nghiệp khác thông qua mua vốn hoặc tài sản. Liên doanh là việc thành lập một doanh nghiệp mới từ sự góp vốn của các bên, thường được sử dụng trong các dự án quốc tế. Ngoài ra, pháp luật cũng có các quy định mở về các hình thức tập trung kinh tế khác. Sự cần thiết của nhà nước trong việc kiểm soát tập trung kinh tế được lý giải qua nhiều khía cạnh quan trọng. Đầu tiên là thể chế hóa đường lối của Đảng Cộng Sản Việt Nam nhằm đảm bảo môi trường cạnh tranh lành mạnh. Thứ hai, việc này giúp nhà nước thực hiện chức năng đối nội trong quản lý xã hội, ngăn ngừa những tác động tiêu cực của hoạt động tập trung quá mức. Cuối cùng, việc kiểm soát cũng nhằm thực hiện các cam kết quốc tế mà Việt Nam đã tham gia và đặc biệt là ngăn ngừa hiệu quả các tác động hạn chế cạnh tranh, đảm bảo một thị trường công bằng và hiệu quả. Những phân tích này cung cấp cơ sở quan trọng cho cả nhà quản lý và doanh nghiệp trong việc hiểu và tuân thủ pháp luật cạnh tranh.