Sử dụng gần 10 chủng vi khuẩn Bacillus
thuringiensis (Bt) được phân lập ở VN, các
chuyên gia thuộc Viện Công nghệ sinh học
(Viện KH&CN Việt Nam) đã nghiên cứu và
sản xuất thành công thuốc trừ sâu sinh học
Bt hiệu quả cao.
Ưu điểm nổi bật của các loại
thuốc này so với thuốc trừ sâu
hoá học là không gây ô nhiễm
môi trường, không diệt các côn Tế bào vi khuẩn
trùng hữu ích và đặc biệt Bt với tinh thể
không độc hại đối với người. (crystal) và bào
tử (spore) Chúng diệt được sâu tơ, sâu
xanh, sâu khoang, sâu keo da
láng, sâu róm thông, sâu cuốn lá lúa, thậm chí là
tuyến trùng gây hại cho cà phê, hồ tiêu...
Để sản xuất thuốc trừ sâu sinh học Bt, nhóm
nghiên cứu do PGS.TS Ngô Đình Bính đứng
đầu đã chọn lựa các chủng Bt có hoạt tính diệt
sâu cao.
Đó là những chủng mang những gien tạo ra các
protein độc tố.
Khi được phun lên lá cây, protein độc tố dưới
dạng tinh thể sẽ diệt những loại sâu hại nhất
định.
Cụ thể là sau khi sâu hại ăn phải các tinh thể
độc (tiền độc tố), dưới tác dụng của một loại
men tiêu hoá trong dịch ruột của sâu, tiền độc tố
bị hoà tan thành những phân tử nhỏ có hoạt tính
độc. Các độc tố này bám vào màng vi mao trong
ruột, tạo ra các lỗ dò để cho nước chảy vào, làm
sâu mọng nước, ngừng ăn và chết.
Tinh thể độc do Bt tạo
ra không thể hoà tan
trong dịch dạ dày của
người nên thuốc trừ Sản xuất thử nghiệm
sâu sinh học Bt hoàn thuốc trừ sâu sinh học Bt
toàn vô hại đối với tại Viện Công nghệ sinh
người, cũng như các học
sinh vật khác. Hạn
chế lớn nhất của thuốc trừ sâu sinh học Bt là
phát tác chậm, 48 tiếng sau khi ăn độc tố thì sâu
mới chết.
Theo TS Bính, mỗi một gien tạo ra một protein
độc tố và độc tố đó chỉ diệt một loại sâu nhất
định. Do vậy, để sản xuất chế phẩm diệt được
nhiều loại sâu, nhóm nghiên cứu đã tìm các gien
diệt các loại sâu khác nhau, rồi dùng kỹ thuật
chuyển gien để đưa chúng vào một chủng Bt.
Chủng giống này được cấy vào bình lên men,
trong điều kiện nhiệt độ thích hợp (28-30 độ C).
Sau khoảng 52-54 giờ là có thể thu hoạch được
dịch thể chứa các tinh thể protein độc tố. Nếu
muốn phun ngay thì chỉ cần thêm một số chất
bám dính, chất chống tia tử ngoại và chất tạo
sức căng bề mặt... vào dịch thể. Còn nếu muốn
tạo chế phẩm dạng bột thì phải li tấm, sấy phun
rồi bổ sung thêm các chất đã nêu và chất bảo
quản.
Thử nghiệm chế
phẩm Bt trên
ruộng bắp cải tại
xã Vân Tảo,
Thường Tín, Hà
Kết quả thử nghiệm trên đồng Tây
ruộng trồng bắp cải cho thấy
các chế phẩm Bt diệt được gần 90% sâu hại, so
với gần 80% của thuốc hoá học.
Hiện các chế phẩm đang được sử dụng tại các
vùng trồng rau sạch ở Vĩnh Phúc, Thanh Trì,
Hải Dương, Hà Tây, Đông Anh...
Một đời rau cần phun 5 lần, mỗi lần phun phải
dùng 1,5kg dạng bột/ha với giá thành 300.000-
400.000 VNĐ.
Mong muốn của nhóm nghiên cứu là quy trình
sản xuất thuốc trừ sâu sinh học Bt hoàn thiện
này được ứng dụng ở quy mô công nghiệp.
Nếu sản xuất ở quy mô đó thì giá thành sẽ giảm
xuống còn 1/10. Ngoài ra, nhà nước cần tuyên
truyền, hỗ trợ và khuyến khích nông dân sử
dụng thuốc trừ sâu sinh học, giảm thiểu ô nhiễm
môi trường và bảo vệ sức khoẻ người dân.
