tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3015 : 1993
Nhãm H
Hçn hîp bª t«ng nÆng vµ bª t«ng nÆng - LÊy mÉu, chÕ t¹o vµ b¶o dìng mÉu thö Heavyweight concrete compound and heavyweight concrete - Samling, making and curing of test specimens
Tiªu chuÈn nµy quy ®Þnh ph|¬ng ph¸p lÊy mÉu hçn hîp bª t«ng nÆng, ph|¬ng ph¸p chÕ t¹o vµ b¶o d|ìng c¸c mÉu thö bª t«ng nÆng dïng ®Ó kiÓm tra c¸c tÝnh chÊt cña chóng trong qu¸ tr×nh thi c«ng, s¶n xuÊt vµ nghiÖm thu c¸c kÕt cÊu s¶n phÈm.
1. §Þnh nghÜa
Hçn hîp bª t«ng nÆng lµ hçn hîp ®· ®|îc nhµo trén ®ång nhÊt theo mét tû lÖ hîp lý c¸c vËt liÖu sau : chÊt kÕt dÝnh, n|íc, cèt liÖu lín, cèt liÖu nhá vµ phô gia (nÕu cã) kÓ tõ lóc trén xong cho tíi khi cßn ch|a r¾n ch¾c. Bª t«ng nÆng lµ hçn hîp bª t«ng nÆng ®· r¾n ch¾c sau khi t¹o h×nh.
2. Ph|¬ng ph¸p lÊy mÉu hçn hîp bª t«ng 2.1. MÉu thö c¸c tÝnh chÊt cña h«n hîp bª t«ng ®|îc lÊy t¹i hiÖn tr|êng hoÆc ®|îc chuÈn bÞ trong phßng thÝ nghiÖm. MÉu hiÖn tr|êng ®|îc lÊy khi cÇn kiÓm tra chÊt l|îng cña hçn hîp bª t«ng hoÆc bª t«ng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, thi c«ng vµ nghiÖm thu. MÉu thö trong phßng thÝ nghiÖm ®|îc chuÈn bÞ khi cÇn thiÕt kÕ m¸c bª t«ng hoÆc kiÓm tra c¸c thµnh phÇn ®Þnh møc vËt liÖu tr|íc khi thi c«ng.
2.2. T¹i hiÖn tr|êng, mÉu ®|îc lÊy t¹i ®óng vÞ trÝ cÇn kiÓm tra. §èi víi bª t«ng toµn khèi - t¹i n¬i ®æ bª t«ng, ®èi víi bª t«ng s¶n xuÊt cÊu kiÖn ®óc s½n - t¹i n¬i ®óc s¶n phÈm, ®èi víi bª t«ng tr¹m trén hoÆc trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn - t¹i cöa x¶ cña m¸y trén hoÆc ng¸y trªn d©y chuyÒn vËn chuyÓn.
2.3. MÉu cÇn lÊy kh«ng Ýt h¬n l,5 lÇn tæng thÓ tÝch sè c¸c viªn mÉu bª t«ng cÇn ®óc vµ c¸c phÐp thö hçn hîp bª t«ng cÇn thùc hiÖn, song kh«ng Ýt h¬n 20 lÝt.
2.4. MÉu ®|îc lÊy ph¶i thùc sù ®¹i diÖn cho khèi hçn hîp bª t«ng cÇn kiÓm tra. MÉu ®¹i diÖn ®|îc gép Ýt nhÊt tõ 3 mÉu côc bé lÊy víi khèi l|îng xÊp xØ b»ng nhau nh|ng ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau. Khi lÊy c¸c mÉu côc bé tõ m¸y trén cÇn chän phÇn gi÷a cèi trén, kh«ng lÊy ë ®Çu vµ cuèi cèi trén.
2.5. C¸c mÉu côc bé sau tõng lÇn lÊy ®|îc chøa trong c¸c dông cô ®ùng s¹ch, kh«ng hót n|íc vµ ®|îc b¶o qu¶n ®Ó mÉu kh«ng bÞ mÊt n|íc vµ bÞ t¸c dông cña nhiªt ®é cao. Thêi gian lÊy xong mét mÉu ®¹i diÖn kh«ng kÐo dµi qu¸ 15 phót. MÉu hçn hîp bª t«ng trong phßng thÝ nghiÖm ®|îc chÕ t¹o theo nguyªn t¾c: dïng vËt liÖu ®óng nh| vËt liÖu hiÖn tr|êng; c©n ®ong vËt liÖu b¶o ®¶m sai sè kh«ng v|ît qu¸ l% ®èÞ víi xi m¨ng, n|íc trén vµ phô gia, 2% ®èi víi cèt liÖu; trén hçn hîp theo quy tr×nh vµ thiÕt bÞ ®Ó t¹o ra hçn hîp cã chÊt l|îng t|¬ng ®|¬ng nh| trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thi c«ng.
2.6. Tr|íc khi thö hoÆc ®óc khu«n, toµn bé mÉu ®|îc trén ®Òu l¹i b»ng xÎng. Sau ®ã, c¸c chØ tiªu cña hçn hîp bª t«ng ®|îc tiÕn hµnh thö ngay kh«ng chËm h¬n 5 phót c¸c
TTTCXDVN – TX
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3015 : 1993
viªn mÉu bª t«ng cÇn ®óc còng ®|îc tiÕn hµnh ®óc ngay kh«ng chËm h¬n 15 phót kÓ tõ lóc lÊy xong toµn bé mÉu.
3. §óc mÉu bª t«ng 3.1. MÉu thö c¸c tÝnh chÊt cña bª t«ng ®|îc ®óc theo tõng l« s¶n phÈm ®óc s½n hoÆc theo tõng khèi ®æ t¹i chç. Sè l|îng mÉu thö bª t«ng quy ®Þnh cho mét l« s¶n phÈm hoÆc cho mét khèi ®Ó ®|îc lÊy theo c¸c quy ph¹m vµ tiªu chuÈn hiÖn hµnh cho mçi d¹ng s¶n phÈm hoÆc kÕt cÊu cã khèi ®æ ®ã.
3.2. Hçn hîp bª t«ng dïng ®Ó ®óc mÉu ®|îc lÊy theo môc 2 cña tiªu chuÈn nµy. 3.3. MÉu bª t«ng ®|îc ®óc thµnh c¸c viªn theo c¸c tæ. Tæ mÉu thö chèng thÊm gåm 6 viªn, tæ mÉu thö mçi chl tiÓu kh¸c gåm 3 viªn. KÝch th|íc c¹nh nhá nhÊt cña mçi viªn tuú theo cì h¹t lín nhÊt cña cèt liÖu dïng ®Ó chÕ t¹o bª t«ng ®|îc quy ®Þnh trong b¶ng l. Chó thÝch: §èi víi c¸c viªn mÉu thö mµi mßn cho phÐp ®óc trong khu«n cã kÝch th|íc c¹nh 70,7 mm khi cì h¹t lín nhÊt cña cèt liÖu tíi 20mm.
B¶ng 1
Cì h¹t lín nhÊt cña cèt liÖu
KÝch th|íc c¹nh nhá nhÊt cña viªn mÉu (c¹nh mÉu lËp ph|¬ng, c¹nh thiÕt diÖn mÉu l¨ng trô, ®|êng kÝnh mÉu trô)
100 150 200 300
10 vµ 20 40 70 100
3.4. H×nh d¸ng, kÝch th|íc viªn mÉu. 3.4.1. H×nh d¸ng vµ kÝch th|íc c¸c viªn mÉu øng víi c¸c chØ tiªu cÇn thö ®|îc quy ®Þnh
3.4.2.
trong b¶ng 2. Sai sè - §é kh«ng ph¼ng cña c¸c mÆt chÞu lùc lóc kh«ng v|ît qu¸ 0,005d (hoÆc a). - §é cong vªnh cña ®|êng sinh khu«n trô dïng cho thø böa kh«ng v|ît qu¸ 0,001d.
- §é lÖch gãc vu«ng t¹o bëi c¸c mÆt kÒ nhau cña mÉu lËp ph|¬ng, mÉu l¨ng trô hoÆc t¹o bëi ®¸y vµ ®|êng sinh mÉu trô kh«ng v|ît qu¸ 90 r 0,5.
- Sai sè kÝch th|íc cña tÊt c¶ c¸c viªn mÉu ®óc so víi kÝch th|íc c¹nh cña chóng kh«ng v|ît qu¸ l%.
3.4.3. Ngoµi quy ®Þnh vÒ viÖc sö dông mÉu ®Ó thö c¸c chØ tiªu nh| ghi ë b¶ng 2 cho
phÐp. - MÉu thö ®é mµi mßn : sö dông c¸c viªn kÝch th|íc lín ®óc theo quy ®Þnh ë b¶ng 1 gia c«ng thµnh c¸c viªn mÉu lËp ph|¬ng kÝch th|íc c¹nh 70,7mm ®Ó thö.
- MÉu thö c|êng ®é nÐn : Sö dông c¸c viªn nöa dÇm sau khi uèn ®Ó thö nÐn.
TTTCXDVN – TX
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3015 : 1993 3.4.4. C¸c chØ tiªu khèi l|îng riªng, khèi l|îng thÓ tÝch vµ ®é hót n|íc ®|îc thö b»ng c¸c mÉu hoÆc cã kÝch th|íc h×nh häc chÝnh x¸c theo quy ®Þnh ë b¶ng l vµ b¶ng 2, hoÆc c¸c viªn cã h×nh d¸ng bÊt kú víi ®iÒu kiÖn thÓ tÝch cña mét viªn kh«ng nhá h¬n thÓ tÝch cña viªn mÉu lËp ph|¬ng t|¬ng øng cã kÝch th|íc c¹nh ®¶m b¶o quy ®Þnh cña b¶ng 1. Sè tæ mÉu cÇn ®óc
3.5. 3.5.1. §èi víi c¸c cÊu kiÖn bª t«ng øng suÊt tr|íc : 3 tæ mÉu ®Ó x¸c ®Þnh c|êng ®é nÐn cña bª t«ng ë c¸c thêi ®iÓm : truyÒn øng suÊt cña cèt thÐp lªn bª t«ng; gi¶i phãng s¶n phÈm khái khu«n hoÆc bÖ ®óc (nÕu hai thêi ®iÓm nµy trïng nhau th× bít ®i mét tæ mÉu) vµ ë tuæi 28 ngµy ®ªm.
3.5.2. §èi víi c¸c cÊu kiÖn bª t«ng th«ng th|êng : Hai tæ mÉu ®Ó x¸c ®Þnh c|êng ®é nÐn cña bª t«ng ë c¸c thêi ®iÓm gi¶i phãng s¶n phÈm khái khu«n vµ ë tuæi 28 ngµy ®ªm.
3.5.3. §èi víi c¸c kÕt cÊu bª t«ng toµn khèi vµ hçn hîp bª t«ng th|¬ng phÈm : Mét tæ
mÉu ®Ó x¸c ®Þnh c|êng ®é nÐn cña bª t«ng ë tuæi 28 ngµy ®ªm. Ngoµi ra, nÕu bª t«ng cßn ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu kh¸c (®é chèng thÊm, ®é mµi mßn, c|êng ®é kÐo uèn, c|êng ®é nÐn ë tuæi 180 ngµy...) th× ph¶i ®óc thªm sè tæ mÉu t|¬ng øng ®Ó thö c¸c tÝnh chÊt ®ã.
TTTCXDVN – TX
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3015 : 1993 3.6. Khu«n ®óc mÉu
C¸c viªn mÉu bª t«ng ®|îc ®óc trong c¸c khu«n kÝn, kh«ng thÊm n|íc, kh«ng g©y ph¶n øng víi xi m¨ng vµ cã b«i chÊt chèng dÝnh trªn c¸c mÆt tiÕp xóc víi hçn hîp. Khu«n ®óc mÉu ph¶i d¶m b¶o ®é cøng vµ ghÐp ch¾c ch¾n ®Ó kh«ng lµm sai lÖch kÝch th|íc, h×nh d¸ng viªn ®óc v|ît qu¸ quy ®Þnh ë ®iÒu 3.4 cña tiªu chuÈn nµy. MÆt trong cña khu«n ph¶i nh½n ph¼ng vµ kh«ng cã c¸c vÕt låi lâm s©u qu¸ 80micr«mÐt. §é kh«ng ph¼ng c¸c mÆt trong cña khu«n lËp ph|¬ng, khu«n ®óc mÉu l¨ng trô, ®é cong vªnh cña c¸c ®|êng sinh khu«n trô ph¶i kh«ng v|ît qu¸ 0,05mm trªn l00mm dµi. §é lÖch gãc vu«ng t¹o bëi c¸c mÆt kÒ nhau cña khu«n kh«ng v|ît qu¸ r 0,50.
3.7. §æ vµ ®Çm hçn hîp bª t«ng trong khu«n. 3.7.1. Khi hçn hîp cã ®é cøng trªn 20 gi©y hoÆc cã ®é sôt d|íi 4cm : §æ hçn hîp vµo khu«n thµnh mét líp víi khu«n cã chiÒu cao 150 mm trë xuèng, thµnh 2 líp víi khu«n cã chiÒu cao trªn 150mm. §æ xong líp ®Çu th× kÑp chÆt khu«n lªn bµn rung tÇn sè 2800 - 3000 vßng/phót, biªn ®é 0,3t5 - 0,5mm råi rung cho tíi khi tho¸t hÕt bät khÝ lín vµ hå xi m¨ng næi ®Òu. Sau ®ã ®æ vµ ®Çm nh| vËy tiÕp líp 2. Cuèi cïng dïng bay g¹t bá hçn hîp thõa vµ xoa ph¼ng mÆt mÉu.
3.7.2. Khi hçn hîp cã ®é cøng l0 tíi 20 gi©y hoÆc cã ®é sôt 5 tíi 9cm th× còng ®æ hçn hîp vµo khu«n thµnh mét hoÆc hai líp nh| ®iÒu 3.7.l. Sau dã tiÕn hµnh ®Çm hçn hîp trong khu«n hoÆc b»ng bµn rung nh| ®iÒu 3.7.l hoÆc b»ng ®Çm dïi. Khi ®Çm bª t«ng b»ng ®Çm dïi th× sö dông lo¹i ®Çm tÇn så 7200 vßng/phót ®|êng kÝnh dïi kh«ng to qu¸ l/4 kÝch th|íc nhá nhÊt cña viªn mÉu. C¸ch ®Çm nh| sau : ®æ xong líp thø nhÊt, th¶ ®Çu dïi nhanh vµ th¼ng vµo hçn hîp tíi ®é s©u c¸ch d¸y khu«n kho¶ng 2cm. Gi÷ ®Çm ë vÞ trÝ nµy cho tíi khi hå xi m¨ng næi ®Òu, bät khÝ lín tho¸t hÕt th× tö tõ rót ®Çm ra. Sau ®ã ®æ tiÕp líp 2 vµ l¹i ®Çm nh| vËy. ë lÇn thø hai th¶ ®Çu dïi s©u vµo líp d|íi kho¶ng 2cm.
3.7.3. Khi hçn hîp bª t«ng cã ®é sôt l0cm trë lªn th× ®æ hçn hîp vµo khu«n thµnh mét líp ®èi víi c¸c khu«n cã chiÒu cao d|íi l00mm, thµnh hai líp ®èi víi c¸c khu«n cã chiÒu cao tõ 150 ®Õn 200mm vµ thµnh 3 líp ®èi víi khu«n cao 300mm. Sau ®ã, dïng thanh thÐp trßn ®|êng kÝnh 16 mm, dµi 600mm chäc ®Òu tõng líp, mçi líp cø b×nh qu©n l0cm2 chän mét c¸i. Líp ®Çu chäc tíi ®¸y; líp sau chäc xuyªn vµo líp tr|íc. Chäc xong dïng bay g¹t bª t«ng thõa vµ xoa ph¼ng mÆt mÉu. 3.7.4. C¸c viªn mÉu ®óc trong khu«n trô sau khi ®Çm ®|îc lµm ph¼ng mÆt nh| sau: Trén hå xi m¨ng ®Æc (tØ lÖ n|íc : xi m¨ng 0,32 - 0,36). Sau kho¶ng 2 - 4 giê, chê cho mÆt mÉu se vµ hå xi m¨ng ®· co ngãt s¬ bé, tiÕn hµnh phñ mÆt mÉu b»ng líp hå máng tíi møc tèi ®a. Phñ xong dïng tÊm kÝnh, hoÆc tÊm thÐp ph¼ng lµ ph¼ng mÆt mÉu.
3.7.5. Khi ®óc mÉu ngay t¹i ®Þa ®iÓm s¶n xuÊt, thi c«ng, cho phÐp ®Çm hçn hîp bª t«ng trong khu«n b»ng c¸c thiÕt bÞ thi c«ng hoÆc b»ng c¸c thiÕt bÞ cã kh¶ n¨ng ®Çm chÆt bª t«ng trong khu«n t|¬ng ®|¬ng nh| bª t«ng khèi ®æ.
3.7.6. Khi chÕ ®é ®Çm trong thi c«ng s¶n xuÈt dÉn ®Õn viÖc gi¶m n|íc cña hçn hîp t¹o h×nh (li t©m, hót ch©n kh«ng...), ph|¬ng ph¸p ®óc mÉu kiÓm tra ®|îc thùc hiÖn theo c¸c chØ dÉn riªng cho c¸c s¶n phÈm kÕt cÊu sö dông c«ng nghÖ ®ã.
4. B¶o d|ìng mÉu bª t«ng
TTTCXDVN – TX
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3015 : 1993 4.1. C¸c mÉu ®óc ®Ó kiÓm tra chÊt l|îng bª t«ng dïng cho c¸c kÕt cÊu s¶n phÈm ph¶i ®|îc b¶o d|ìng vµ ®|îc ®ãng r¾n kÓ tõ khi ®óc xong tíi ngµy thö mÉu gièng nh| ®iÒu kiÖn b¶o d|ìng vµ ®«ng r¾n cña c¸c kÕt cÊu s¶n phÈm ®ã. C¸c mÉu dïng ®Ó kiÓm tra chÊt l|îng bª t«ng th|¬ng phÈm ®Ó thiÕt kÕ m¸c bª t«ng sau khi ®óc ®|îc phñ Èm trong khu«n ë nhiÖt ®é phßng cho tíi khi th¸o khu«n råi ®|îc b¶o d|ìng tiÕp trong phßng d|ìng hé tiªu chuÈn cã nhiÖt ®é 27 r 20C, ®é Èm 95 – l00% cho ®Õn ngµy thö mÉu.
4.2. Thêi h¹n gi÷ mÉu trong khu«n lµ 16 - 24 giê ®èi víi bª t«ng m¸c l00 trë lªn, 2 hoÆc 3 ngµy ®ªm ®èi víi bª t«ng cã phô gia chËm ®«ng r¾n hoÆc m¸c 75 trë xuèng. 4.3. Trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn mÉu vÒ phßng thÝ nghiÖm c¸c mÉu ph¶i ®|îc gi÷ kh«ng ®Ó mÊt Èm b»ng c¸ch phñ c¸t Èm mïn c|a Èm hoÆc ®ãng trong tói ni l«ng.
4.4. TÊt c¶ c¸c viªn mÉu ®|îc ghi ký hiÖu râ ë mÆt kh«ng trùc tiÕp chÞu t¶i. 5. Khoan lÊy mÉu 5.1. ViÖc khoan, c¾t c¸c mÉu bª t«ng chØ ®|îc tiÕn hµnh t¹i c¸c vÞ trÝ trªn kÕt cÊu sao cho sau khi lÊy mÉu kÕt cÊu kh«ng bÞ gi¶m kh¶ n¨ng chÞu lùc.
5.2. Khoan, c¾t mÉu ®|îc tiÕn hµnh ë c¸c vÞ trÝ kh«ng cã cèt thÐp trong kÕt cÊu. Trong tr|êng hîp kh«ng t×m ®|îc c¸c vÞ trÝ nh| trªn th× chØ ®|îc dïng ®Ó thö nÐn c¸c viªn mÉu cã cèt thÐp n»m vu«ng gãc víi h|íng ®Æt lùc nÐn, thö uèn c¸c viªn mÉu cã cèt thÐp n»m song song víi h|íng ®Æt lùc uèn. Kh«ng dïng c¸c viªn mÉu cã cèt thÐp ®Ó thö böa.
5.3. Khoan, c¾t c¸c mÉu thö ®é chèng thÊm n|íc cña bª t«ng ®|îc tiÕn hµnh theo h|íng vµ ë c¸c vÞ trÝ sao cho khi thö, chiÒu t¸c dông cña ¸p lùc n|íc lªn mÉu ®ång h|íng víi chiÒu t¸c dông cña ¸p lùc n|íc vµo kÕt cÊu.
5.4. Khoan, c¾t mÉu thö ®é mµi mßn cña bª t«ng ®|îc tiÕn hµnh tõ c¸c vÞ trÝ mµ kÕt cÊu ph¶i chÞu mµi mßn khi sö dông.
5.5. C¸c mÉu khoan, c¾t tõ kÕt cÊu nÕu cã lÉn cèt thÐp th× vÞ trÝ, ®|êng kÝnh vµ c¸c ®Æc ®iÓm kh¸c cña cèt thÐp ph¶i ®|îc ghi ®Çy ®ñ trong hå s¬ khoan mÉu vµ biªn b¶n thö. 5.6. KÝch th|íc c¸c viªn mÉu khoan, c¾t tuú theo cì h¹t lín nhÊt cña cèt liÖu bª t«ng vµ chØ tiªu cÇn thö ®|îc chän theo b¶ng l vµ 2 cña tiªu chuÈn nµy.
5.8. 5.7. MÉu khoan, c¾t còng ®|îc lµm theo tõng tæ. Tæ mÉu thö chèng thÊm gåm 6 viªn, tæ mÉu ®Ó thö mçi chØ tiªu cßn l¹i lµ 3 viªn. Trong tr|êng hîp kh«ng khoan, c¾t ®ñ sè viªn nh| trªn th× lÊy ®ñ 6 viªn thö chØ tiªu chèng thÊm, c¸c ch× tiªu cßn l¹i ®|îc phÐp lÊy 2 viªn lµm mét tæ mÉu thö. Sè tæ mÉu cÇn khoan ®Ó kiÓm tra c¸c l« s¶n phÈm ®óc s½n hoÆc c¸c khèi ®æ t¹i chç ®|îc lÊy theo quy ®Þnh nghiÖm thu cho c¸c l« s¶n phÈm hay c¸c khèi ®æ ®ã.
6. Hå s¬ mÉu thö 6.1. Trong hå s¬ lÊy mÉu hçn hîp bª t«ng ghi râ:
- Ngµy, giê, vÞ trÝ lÊy mÉu; - Sè mÉu côc bé vµ kho¶ng thêi gian ng¾t qu·ng gi÷a chóng; - §é ®ång nhÊt cña mÉu; - §iÒu kiÖn b¶o qu¶n mÉu
6.2. Trong hå s¬ ®óc vµ b¶o d|ìng mÉu ghi râ
- Ngµy giê chÕ t¹o mÉu;
TTTCXDVN – TX
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3015 : 1993
- Môc tiªu sö dông mÉu; - Ph|¬ng ph¸p ®Çm, ph|¬ng ph¸p b¶o d|ìng mÉu; - C¸ch vËn chuyÓn mÉu vÒ phßng thÝ nghiÖm;
6.3. Trong hå s¬ khoan mÉu ghi râ:
- VÞ trÝ khoan; - Ngµy ®æ bª t«ng vµ ngµy khoan mÉu; - ChØ tiªu cÇn thö; - C¸c ®Æc ®iÓm kh¸c cña mÉu (vÞ trÝ vµ ®|êng kÝnh cèt thÐp lÉn trong mÉu).
