VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
TRẦN THỊ THU HÀ
THỦ TỤC PHỤC HỒI HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
CỦA DOANH NGHIỆP MẤT KHẢ NĂNG THANH TOÁN NỢ
THEO PHÁP LUẬT PHÁ SẢN VIỆT NAM
Ngành: Luật kinh tế
Mã số: 9380107
LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Nhƣ Phát
HÀ NỘI, 2019
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các
thông tin, số liệu, kết quả nghiên cứu nêu trong luận án là trung thực. Những tài liệu
tham khảo được lựa chọn và nghiên cứu cẩn thận hay chưa được công bố bởi bất cứ
tác giả nào hay ở bất cứ công trình nào khác.
Tác giả
Trần Thị Thu Hà
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN
QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ............................................................................................... 11
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ........................................................................ 11
1.2. Đánh giá tổng quan tình hình nghiên cứu và nhu cầu nghiên cứu đề tài ........... 19
1.3. Cơ sở lý thuyết nghiên cứu ................................................................................ 22
1.4. Giả thuyết nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu .................................................... 23
1.5. Dự kiến kết quả nghiên cứu ............................................................................... 25
Kết luận chương 1 ..................................................................................................... 26
Chƣơng 2: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỦ TỤC PHỤC HỒI HOẠT
ĐỘNG KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP MẤT KHẢ NĂNG THANH
TOÁN NỢ VÀ KINH NGHIỆM PHÁP LUẬT MỘT SỐ NƢỚC ..................... 28
2.1. Những vấn đề lý luận về doanh nghiệp mất khả năng thanh toán nợ theo Luật
Phá sản và phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mất khả năng thanh
toán nợ ....................................................................................................................... 28
2.2. Thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mất khả năng
thanh toán nợ ............................................................................................................. 45
2.3. Kinh nghiệm điều chỉnh pháp luật về phục hồi hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp mất khả năng thanh toán nợ của một số quốc gia trên thế giới .......... 70
Kết luận Chương 2 .................................................................................................... 83
Chƣơng 3: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN THI HÀNH
PHÁP LUẬT VỀ THỦ TỤC PHỤC HỒI HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
CỦA DOANH NGHIỆP MẤT KHẢ NĂNG THANH TOÁN NỢ Ở VIỆT
NAM HIỆN NAY .................................................................................................... 85
3.1. Thực trạng quy định pháp luật về thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp mất khả năng thanh toán nợ ở Việt Nam hiện nay ............................. 85
3.2. Thực trạng thi hành pháp luật về thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp mất khả năng thanh toán nợ và một số phương thức phục hồi đã
được thực hiện ở Việt Nam ..................................................................................... 113
Kết luận Chương 3 .................................................................................................. 124
Chƣơng 4: HOÀN THIỆN VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ PHÁP LUẬT VỀ
THỦ TỤC PHỤC HỒI HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA DOANH
NGHIỆP MẤT KHẢ NĂNG THANH TOÁN NỢ ........................................... 127
4.1. Hoàn thiện pháp luật về về thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp mất khả năng thanh toán nợ ở Việt Nam hiện nay ...................................... 127
4.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả pháp luật về thủ tục phục hồi hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp mất khả năng thanh toán nợ ............................................ 143
Kết luận Chương 4 .................................................................................................. 146
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 149
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 151
PHỤ LỤC 1
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Sự phát triển tích cực của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa ở Việt Nam trong vài thập kỷ vừa qua đã mang lại thành tựu vượt bậc
về kinh tế - xã hội, giúp Việt Nam vượt qua giai đoạn khủng hoảng về kinh tế,
trở thành một nước đang phát triển “vững chắc” [79], có xu hướng tích cực.
Doanh nghiệp Việt Nam đã dần có chỗ đứng vững chắc không chỉ trong phạm
vi quốc gia mà đã từng bước vươn tầm khu vực, thế giới. Đối lập với xu
hướng tích cực là tình trạng thua lỗ, phá sản của doanh nghiệp Việt Nam cũng
tăng lên không ngừng, gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực cho nền kinh tế, người dân
và xã hội. Mặc dù đây là hệ quả tất yếu của quá trình cạnh tranh, phát triển
kinh tế, nhưng cũng đặt ra nhiều vấn đề cấp thiết về bảo đảm sự lành mạnh,
ổn định của hoạt động kinh tế trong hoạt động quản lý nhà nước của các cấp,
các ngành. Cũng như các quốc gia trên thế giới, Nhà nước Việt Nam luôn đặt
ra nhiệm vụ giải quyết tình trạng thua lỗ, phá sản trên cơ sở bảo đảm môi
trường kinh doanh hợp pháp và lành mạnh cho các chủ thể tham gia hoạt
động đầu tư, kinh doanh.
Luật Phá sản doanh nghiệp của Việt Nam lần đầu tiên được ban hành
năm 1993 và được thay thế bằng Luật Phá sản năm 2004 có hiệu lực từ ngày
15/10/2004 đến 31/01/2014, trong đó chính thức xác định thủ tục phục hồi
hoạt động kinh doanh trên cơ sở tiếp thu kinh nghiệm quốc tế và để đáp ứng
tình hình phát triển doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên, sau hơn 10 năm thi
hành, việc hiện thực hóa mục tiêu ban hành thủ thủ này không thành công như
mong đợi, cả nước chỉ có 01 vụ việc được thực hiện (thành công) [13, tr.26].
Kết quả tổng kết thi hành Luật Phá sản năm 2004 đã chỉ ra nhiều bất
cập, hạn chế trong quá trình thực hiện, chưa phát huy được vai trò là công cụ
hữu hiệu của Nhà nước để quản lý sự tồn tại, hoạt động và chấm dứt của các