Vai trò của ni tơ đối với thực vật
Đối với thực vật nói chung và cây trồng
nói riêng, N có vai trò sinh lý đặc biệt quan
trọng đối với sinh trưởng, phát triển và
hình thành năng suất. N có mặt trong rất
nhiều hợp chất hữu cơ quan trọng có vai
trò quyết định trong quá trình trao đổi chất
và năng lượng, đến hoạt động sinh lý của
cây.
- N là nguyên tố đặc thù của protein mà
protein lại có vai trò cực kỳ quan trọng đối
với cây.
+ Protein là thành phần chủ yếu tham
gia cấu trúc nên hệ thống chất nguyên
sinh trong tế bào, cấu tạo nên hệ thống
màng sinh học, các bào quan trong tế
bào.
+ Protein là thành phần bắt buộc của các
enzyme
Chu trình cố định N trong tự nhiên
- N có trong thành phần của acid
nucleic (AND và ARN). Ngoài chức
năng duy trì và truyền thông tin di truyền,
acid nucleic đóng vai trò rất quan trọng
trong quá trình sinh tổng hợp protein, sự
phân chia và sự sinh trưởng của tế bào...
- N là thành phần quan trọng của
chlorophyll, là một trong những yếu tố
quyết định hoạt động quang hợp của cây,
cung cấp chất hữu cơ cho sự sống của
các sinh vật trên trái đất.
- N là thành phần của một số
phytohormone như auxin và cytokinin.
Đây là những chất quan trọng trong quá
trình phân chia và sinh trưởng của tế bào
và của cây.
- N tham gia vào thành phần của ADP,
ATP, có vai trò quan trọng trong trao đổi
năng lượng của cây.
- N tham gia vào thành phần của
phytochrome có nhiệm vụ điều chỉnh
quá trình sinh trưởng, phát triển của cây
có liên quan đến ánh sáng như phản ứng
quang chu kỳ, sự nảy mầm, tính hướng
quang.
Vì vậy cây rất nhạy cảm với N. N có tác
dụng hai mặt đến năng suất cây trồng,
nếu cây trồng thừa hay thiếu N đều có
hại.
- Thừa N: khác với các nguyên tố khác,
việc thừa N có ảnh hưởng rất nghiêm
trọng đến sinh trưởng, phát triển và hình
thành năng suất ở cây trồng. Cây sinh
trưởng quá mạnh, thân lá tăng nhanh mà
mô cơ giới kém hình thành nên cây rất
yếu, dễ lốp đổ, giảm năng suất nghiêm
trọng và có trường hợp không có thu
hoạch.
- Thiếu N: thiếu N cây sinh trưởng
kém, chlorophyll không được tổng hợp
đầy đủ, lá vàng, đẻ nhánh và phân cành
kém, sút giảm hoạt động quang hợp và
tích lũy, giảm năng suất. Tùy theo
mức độ thiếu đạm mà năng suất giảm
nhiều hay ít. Trong trường hợp có triệu
chứng thiếu đạm thì chỉ cần bổ sung phân
đạm là cây sinh trưởng và phát triển bình
thường.