ng t
ườ
nhiên đ i v i s t n t i, s phát tri n c a kinh t
Vai trò c a môi tr ủ c a con ng ủ
ự ườ ự
ố ớ ự ồ ạ ế ể ủ
ể i và phát tri n xã h i ộ
ng đã và đang ngày càng tr ễ ườ ở
t Nam. Trên các ph ệ ạ
ả
ng b ô nhi m. B t ch p nh ng l Ngày nay, v n đ ô nhi m môi tr ề Vi ệ ể ễ ễ ắ ặ ấ ấ ươ ữ ữ ệ ờ ị
ườ ạ ễ ầ ở ọ
nên ấ nghiêm tr ng h n ng ti n thông tin đ i chúng ơ ở ọ h ng ngày, chúng ta có th d dàng b t g p nh ng hình nh, nh ng thông tin ằ ữ i kêu g i b o v môi v vi c môi tr ọ ả ề ệ ế ng, tình tr ng ô nhi m càng lúc càng tr nên tr m tr ng. Đi u này khi n tr ề ườ ta ph i suy nghĩ… ả
Môi tr ng đang kêu c u! ườ ứ
ố ế
ế ng t bao nhiêu th ng kê m i v tình t Nam ta. Và đáng bu n thay, đó là nh ng con s gây ồ ở ệ ữ ườ ớ ề ố
ừ ầ ạ ấ ọ
ng trình Môi tr ế ươ ườ
ả ổ ố ườ ộ ợ
ễ ấ
ề ồ t Nam này ch đ ng sau B c Kinh, Th ằ i. V n ng đ b i, hai thành ph ộ ụ ế ớ ả ắ ọ ỉ ứ ượ ệ ấ
ạ ề ẽ ả ắ
T đ u năm đ n nay, đã có thêm không bi tr ng môi tr Vi th t v ng… ng Liên Theo b n t ng k t môi tr ng toàn c u do Ch ầ ố H p Qu c (UNEP) Hà N i và Tp. HCM n m trong danh sách 6 thành ph ô ố nhi m không khí nghiêm tr ng nh t th gi l n nh t Vi ng H i, New Delhi và ớ ể Dhaka. M i đe do ti m tàng này ch c ch n s c n tr quá trình phát tri n ắ h n n a c a các thành ph này. Cũng theo m t nghiên c u v các ch s môi ơ ố ữ ủ ở ứ ỉ ố ề ố ộ
1
ng Đ i h c Yale (M ) th c hi n, Vi t Nam đ ng th ạ ọ ự ệ ệ ứ ứ
ỹ c Đông Nam Á. ng n đ nh do Tr tr ị ườ h ng th p nh t trong s 8 n ấ ạ ườ ố ổ ấ ướ
ng n c} {-Ô nhi m môi tr ễ ướ
ườ ư ấ ắ ề ử
ng c th i nên ô nhi m môi tr ớ ấ ố ớ
ườ ộ ạ ễ ở ứ m c báo đ ng. Trong t ng s 183 khu công nghi p trong c ố
ổ ư ệ ố ệ ướ c, có trên 60% khu công nghi p ch a có h th ng x lý n ệ
c thu gom, c s ấ ả ả ắ
ỉ c và x lý n ử ả
ử ượ ư c th i ch a đ c x lý đ u đ ệ ướ ả ng n ế ượ ng...H u h t l ầ ấ ướ ườ ượ ư ả
ự c th i, h n không ai không bi t, là tr ế ẳ ủ ế
ả ở ừ ấ
ườ ủ ị ả ế ề ễ
i cu c s ng c a nhi u ng xung quanh. M t ví d i dân ng t ủ ọ ớ ộ
ề ộ ố ễ ườ ộ ủ ề ề ế ệ ồ
Tình tr ng quy ho ch các khu đô th ch a g n v i v n đ x lý ch t th i, ả ạ ị ệ các thành ph l n, các khu công nghi p, n ở ả ướ ả khu đô th đang ị c th i t p n ả ậ ướ ơ ở trung. Các đô th ch có kho ng 60% - 70% ch t th i r n đ ị c th i, ch t th i nên ch a đáp ng yêu c u h t ng thoát n ầ ạ ầ ướ ứ ổ v b o v môi tr ề ả ề ử th ng ra sông, h và d báo đ n năm 2010 là 510.000m3/ngày. M t ví d đau ộ ẳ ụ ồ lòng c a vi c x n ng h p c a con ệ ợ ủ ả ướ ọ nhà máy c a công ti b t ng t sông Th V i b ô nhi m b i hoá ch t th i ra t ị ả ị ộ ễ Vê Đan su t 14 năm li n. Đi u này khi n cho con sông b ô nhi m nghiêm ố ụ tr ng nh h ở ưở ả khác chính là vi c ô nhi m h Hoàn Ki m, m t bi u t ng c a n n văn hoá ể ượ dân t c. ộ
2
ng n c mà môi tr ng không khí và môi tr ườ ườ
ị ế ườ ướ ọ
ườ ng không khí t quá tiêu chu n cho phép.Riêng t ẩ ệ ượ
ấ ắ ạ ế ễ ề ả ố ồ ẫ
ẩ
ạ ạ ạ ng b i l ỏ ễ ụ ơ ử
ạ ầ ượ ị
ộ
ng dao đ ng ng ẩ
ế ở ả ng đ t, k t qu c a m t s kh o sát cho th y hàm l ộ ố ả ủ ườ ế ả ấ
ạ ụ ể ồ ưỡ ấ ấ ầ ệ
i c m công nghi p Ph c Long (Bình Ph c) hàm l ướ ệ
ư ạ ụ ầ ữ ượ ơ ừ ấ ẩ
ầ ẩ ọ
ướ ầ ố ố ế ấ ặ
c s d ng ưở Vi ở
ng thu c b o v th c v t trong đ t. ố ả ề ấ ơ
ấ ng đ t Không ch có môi tr ỉ ị h u h t các đô th cũng b ô nhi m nghiêm tr ng. Môi tr ở ầ i thành ph H Chí t Nam đ u v Vi ạ i 6 tr m quan tr c không khí cho th y 89% m u ki m ể Minh, k t qu đo đ c t ứ m c nguy h i cao cho s c tra không khí không đ t tiêu chu n cho phép, luôn ạ ở ứ ọ kh e, trong đó l gây ô nhi m nghiêm tr ng l ng đang là nhân t ố hàng đ u trên đ a bàn. Bên c nh đó, tình tr ng ô nhi m không khí do chì cũng ễ c đ u năm 2009 đ n nay gia tăng nhanh chóng, c th n ng đ chì đo đ ượ ừ ầ ng 0,22 - 0,38g/m³, quá chu n cho phép kho ng 1,5 th ườ ộ ượ l n. V môi tr ng ề ầ kim lo i n ng trong đ t g n các khu công nghi p đã tăng lên trong nh ng năm ạ ặ g n đây. Nh t ng Cr ầ cao g p 15 l n so v i tiêu chu n, Cd cao t 1,5 đ n 5 l n, As cao h n tiêu ế ớ chu n 1,3 l n. (Cr,Cd,As: các ch t hoá h c đ c h i) Thu c b o v th c v t ệ ự ậ ộ ấ ả ạ ng đ n đ t. M c dù kh i l ậ ng thu c b o v th c v t cũng gây nh h ố ượ ả ệ ự ả t nam còn ít, trung bình t đ ở 0,5-1,0 kg/ha/năm, tuy nhiên, ừ ượ ử ụ nhi u n i đã phát hi n d l ệ ự ậ V y nguyên nhân c a nh ng s vi c trên là do đâu? ữ ệ ệ ư ượ ủ ự ệ ậ
3
{-S thi u ý th c c a ng i dân} ứ ủ ự ế
ườ ọ ề ủ ườ
t là các b n tr . Nhi u ng ằ ệ ự ẻ
ng. M t s ng ệ i khác l ế ề ạ
ệ ỏ ệ ả ữ ộ ố ườ ướ ườ ng là trách nhi m c a nhà n ệ Đ u tiên, đó chính là s thi u ý th c nghiêm tr ng c a nhi u ng ầ ứ đ c bi ườ ạ ặ nh bé, không đ đ làm h i môi tr ủ ể vi c b o v môi tr ườ ề
ố ả ủ ằ ủ i nghĩ r ng vi c môi tr ườ ệ ạ
ễ
ữ ng gì t ể ấ ớ
ng c a m t ng ậ ỉ ả ườ ủ ệ ộ
ề ớ
ướ ữ ầ
không ph i là c a mình. S khác l ủ thì có làm gì đi chăng n a cũng không đáng k , và vi c ô nhi m môi tr cũng không nh h ả ưở Vi c phá ho i môi tr ạ i l h p nhi u ng ườ ạ ợ ph n là c a nhà n ư ủ chúng ta làm đ i v i môi tr i dân mà i nghĩ r ng nh ng vi c mình làm là quá ằ i cho r ng ạ c, c a chính quy n mà ng đã b ô nhi m ễ ị ườ ng ệ i mình nhi u...Th y v y nh ng không ph i v y! ả ậ ư ng nh nh ng t p ậ ưở ỏ ư ộ ng tuy cũng có m t ườ ệ i dân. Và nh ng vi c ề c, nh ng v ư ố ớ
ệ ả i là c a ng ườ ủ ta ch a th y đ ư ờ i ta ít nhi u. ng t ườ lâu v dài nó s nh h ề i tuy ch nh h ườ i là l n. Trách nhi m b o v môi tr ệ c nh ng đa ph n l ầ ạ ng, tuy hi n gi ệ ưở ấ ượ ề ẽ ả ề ớ
{- M t s doanh nghi p vì l ộ ố ệ ợ i nhu n b t ch p h u qu } ả ậ ấ ấ ậ
4
{- S qu n lý c a nhà n ặ ủ ướ ự ả c còn ch a ch t ch } ẽ
i đa hóa l ợ ố ủ ộ ệ
ầ ạ ệ ể
ặ ạ ễ ự ệ ẽ ả
ủ ướ
ườ ườ ế ữ ế ễ ệ ị
t Nam thi u nh ng chính sách và quy đ nh b o v đ ặ ạ ố ồ
ẫ ạ ậ ở
ơ ế ề ư ệ
ố ạ ữ ấ
c ta cũng góp ph n không nh
c, năng l ả ả ng xe cô l u thông ngày càng nhi u gây ườ ầ không ô b u ầ
ư M t nguyên nhân khác gây ra ô nhi m môi tr ng chính là s thi u trách ườ ế ự ễ ậ nhi m c a các doanh nghi p. Do đ t n ng m c tiêu t i nhu n, ụ ặ ặ ệ không ít doanh nghi p đã vi ph m quy trình khai thác, góp ph n đáng k gây ô ng. Bên c nh đó, chính s ch a ch t ch trong vi c qu n lý nhi m môi tr ư c cũng đã ti p tay cho các hành vi phá ho i b o v môi tr ạ ng c a nhà n ệ ế ả ng ti p di n. Vi môi tr ệ ườ ả ầ ư ể ng nghiêm ng t và do đang thu hút m nh các ngu n v n đ u t môi tr ườ phát tri n nên d m c vào "c m b y": tr thành n i ti p nh n nhi u ngành ễ ắ ề ể ư ấ công nghi p "b n". Ví nh , ngành cán thép làm t n nhi u tài nguyên nh đ t, ẩ ng. Ngoài ra, n ng, th i ra nh ng ch t th i nguy h i cho môi tr ượ ướ ỏ l ư ượ vào vi c khí. ệ Đi u này đã đ l n ề ở ướ nhi m ễ i h u qu gì? ể ạ ậ ề ả
{-Làng ung th }.ư
5
{-Thi u n c sinh ho t.} ế ướ ạ
i đã tr thành n n nhân b t đ c dĩ c a n n ô nhi m môi tr ở ễ ườ
Phú Th , hàng trăm ng ạ ư ườ ấ ắ ơ ở ủ ạ ọ
ị ồ ệ ễ
Nhi u ng ạ ề Đi n hình nh “làng ung th ” Th ch S n ư ể vì căn b nh ung th mà nguyên nhân là do dùng ngu n n ra Nhà máy Hóa ch t Lâm Thao, Phú Th . Hàng năm có kho ng 16.000 ng ọ ư ấ ướ ả
Vi t Nam ch t vì nh ng căn b nh liên quan t ệ ễ ệ ế ữ
i, con s này còn có th ti p t c gia tăng. C n ki ớ ự ệ ớ ể ế ụ
ả ể ộ ậ
ậ ng. Các r ng san hô ặ
ủ ấ
c ta t i vùng bi n nam trung b , đ c bi ư ở ử n ng th y tri u đ cũng đã xu t hi n ệ ở ướ ỏ ộ ặ ể ị
ể ừ ậ ơ
ế ớ ữ ầ ộ ộ
ả ấ ố ộ ố ố
ư
ể ướ t Nam có th s b thi u n ể ẽ ị ướ ệ
ng lai g n, Vi ng n ặ ế ễ ạ
ầ ướ ắ ẽ ạ
ệ ầ
t h n, thi ị i nh m m t làm ng ? ơ ắ ả ế ụ ố ơ ạ ấ ự ế
ng. ườ ế i đã ch t c b ô nhi m th i ả ườ i i ô nhi m không khí. D báo ở t tài trong nh ng năm t ạ ố ữ c c a ô nhi m môi nguyên sinh v t là m t h u qu khác không th tránh đ ễ ượ ủ ấ ầ c l bi n m t d n. tr c a sông cũng nh các vùng n ướ ợ ế ườ tháng 6 đ n trung Hi n t ế ừ ề ệ ượ i Khánh Hòa, t là t tu n tháng 7 âm l ch t ạ ạ ệ ầ Ninh Thu n, Bình Thu n. H n 30 km bãi bi n t ươ Cà Ná đ n Long H ng ậ ế ủ nh y nh a nh ng b t báng màu xám đen dày c t c, tr n v i xác ch t c a ụ sinh v t t o nên mùi hôi th i. Kh i nh y trong su t bao quanh m t s loài vi ậ ạ ầ ố t o bi n là nguyên nhân làm cho n c bi n đ c quánh nh cháo. Ngoài ra, ể ả ọ c sinh ho t tr m tr ng trong t ạ ầ ươ nhi u… c s ch b ô nhi m ngày m t l do ề ộ ượ L nào ta l Không! Chúng ta c n ph i ti p t c công cu c b o v và làm s ch môi tr b ng nh ng bi n pháp t ằ hình th c x ph t th t n ng và nghiêm minh đ i v i các cá nhân, t ườ ng t th c h n n a! Th nh t, ph i có các ứ ơ ộ ả ữ ơ ố ớ ả ch c, c ổ ứ ữ ứ ử ệ ạ ậ ặ
6
ng t ng, làm nh h ộ ả ạ ưở ườ
ụ ứ
ch c nh ng bu i giao l u bàn v v n đ ổ
i các đ n v hành chính c p ph ạ ườ ữ ườ ữ
ổ ộ ị ơ ườ ng t t h n v môi tr ề ọ
ề ậ ộ
ắ đó giúp các em bi ườ ừ ế
ư ừ ấ ữ ườ t yêu và b o v môi tr ệ ả ng phát đ ng th ạ ố ườ ể ả ộ ộ
ủ i cu c s ng c a ố ớ i dân qua các hình ườ ề ề ấ ư t chi ng, xã...Đ a nh ng bài vi ế c p ti u h c, giúp ể ả ủ ng và nh ng h u qu c a ng ườ ườ ng ư ng khu dân c , ệ ư ả ườ ữ
ệ các khu v c công c ng, làm s ch bãi bi n... quan có hành vi phá ho i môi tr ng i dân. Bên c nh đó, cũng c n giáo d c ý th c cho ng ầ ườ ạ th c tuyên truy n, c đ ng nh t ư ổ ứ ề ứ môi tr ấ ti ng trong các sách giáo khoa ngay t ế ơ h c sinh có thái đ và cái nhìn đúng đ n v môi tr ọ vi c phá ho i môi tr ng, t ệ mình đang s ng. M t cách khác đ giúp b o v môi tr xuyên h n nh ng phong trào tình nguy n nh b o v môi tr d n rác ọ ệ ạ ơ ở ự ể ộ
Vi ườ ư ọ
ệ t góp s c c a mình, chung tay b o v môi tr ỗ ườ ế ả
ể ứ t Nam tuy nghiêm tr ng nh ng v n có th c u ẫ ng. ườ ệ ng và tránh gây ô nhi m. Vì ườ ễ
ế ậ ng lai m t Vi ứ ủ ệ ầ ả t Nam xanh, s ch, đ p và vì cu c s ng ẹ ộ ố ệ ộ
Tình tr ng môi tr ng ạ ở i dân bi vãn n u m i ng Vì v y, chúng ta c n chung tay b o v môi tr t ươ c a chính chúng ta cũng nh c a các th h sau! ủ ạ ư ủ ế ệ
7
8
