T t Trung Thu ế
ễ Nguy n Quý Đ i ạ Munich cu i hè 2007 ố
ằ ả ồ ố ọ
ẹ ầ Th ng Cu i ng i g c cây đa ộ i i Th trâu ăn lúa g i cha ờ ờ Cha còn c t c bên tr i ắ ỏ ờ M còn c i ng a đi m i quan viên ỡ ờ ự Quan thì c m bút c n nghiên ầ Quan thì c m ti n đi chu c lá đa ề ầ ộ
ơ ữ ẽ ổ ư
t Trung Thu. C ng đ ng ng i Vi ệ ị ạ t t n n ườ ế ằ ị ờ ẹ ồ ẩ ữ ẻ ệ ng. t mát, nh ng c n m a giông nh h t, c cây xanh lá s đ i màu cho muà Tháng 9 th i ti ỏ ạ ỏ Thu s p đ n. Có nh ng đêm không mây mù bao ph , b u tr i đ p quang đãng, ánh trăng ủ ầ ữ ắ vàng mát d u, theo âm l ch r m tháng 8 là t chu n b t ẩ thu, l ng đ n l ng l y. Nh ng h p bánh Trung thu màu đ s m, bánh d o, bánh n ồ ờ ế ế ị ch c T t Trung Thu cho tr em, nh ng ti m th c ph m Á Châu bán bánh trung ị ổ ứ ề ộ ộ ự ỏ ậ ế ẫ ướ ữ ẻ ộ
ợ ị ữ ợ ồ ơ ằ ế ồ ữ ơ ộ ư ồ ứ ố chuy n đ ng, t i th p n n sáng các ế ớ ư ộ ườ ừ ấ ố ị ư ộ ơ ễ ấ ế Nh ng chi c l ng đèn g i cho chúng ta nh th i u th , vào d p T t Trung Thu theo m ra ẹ ế ớ ờ ấ ch , mua nh ng đ ch i b ng gi y b i, ho c dán lên b khung b ng tre n a nh l ng đèn ằ ặ ấ ồ hình ngôi sao, hình bánh ú .. m t s đ ch i l n nh đèn kéo quân, t ắ ộ ố ồ ơ ớ ngoài nhìn qua các l p gi y bóng vòng dán hình ng i, thú và c nh v t t ể ậ ừ ả màu, các ho t c nh c liên t c di n ra nh p nhàng, s ng đ ng nh m t màn hình, các l ng ồ ộ ụ ứ ạ ả đèn v i d ng đ u s t , ti n sĩ gi y… Nguy n Khuy n trong bài th Ông nghè tháng tám ễ ầ ư ử ế đã vi ớ ạ t ế
ấ ẽ "M y chú Hoa Nam khéo v trò, cũng c cũng cũng bi n cũng cân đai“ ể ờ
ố ư ở ạ ồ ườ ộ ng bày bán đ các lo i l ng đèn, nhi u ề ườ ơ ấ ề Ngày x a ủ i thích mua cho con ch i và ki u đ màu, không thi u hình các ông ti n sĩ gi y, Nhi u ng ể ủ ườ v trong xã h i. Các ph hàng m ạ ị ơ ướ ph hàng Mã Hà N i, ng ế c con cái sau n y s là nh ng ng ầ ẽ i ta th ế ườ i khoa b ng có đi ả ữ ộ ố
ồ ủ ườ ơ ề ạ ắ ọ ữ ượ ữ ồ ẫ i l n mua bánh đ bi u nh ng ng Đ ng, hàng Bu m bán đ các lo i bánh Trung Thu. Ngày nay kh p n i đ u có bày bán ồ ơ quà bánh Trung Thu, l ng đèn, theo văn minh phát tri n cu khoa h c, thêm nh ng đ ch i ả ễ ồ n quanh gian hàng, càng b ng nh a, nh ng con b n, chim b câu b ng đi n t bay l ằ ướ ệ ử ằ ở Sài gòn kh p n i đ u có bán bánh Trung Thu, r m tháng 8 tr tăng ph n h p d n h n. ằ ấ ơ ề ơ Ở ơ i mình mang n H i l n cho tr em, ng thành m t l ườ ẻ ự ầ ộ ễ ộ ớ ắ ườ ớ ể ế ữ
i Vi h i ngo i th ạ ườ ổ ứ ự ẽ ớ ề quê nhà. ạ ớ ờ ể ọ ố ơ ấ ế ư ở ấ ạ thành th cho đ n thôn quê. ơ ộ ặ t Trung Thu, đ tr em có c h i g p ch c t H ng năm ng ể ẻ ổ ứ ế ằ ch c d thi l ng đèn, có các m c nh : thi ca nh c v i qu c ph c, thi v v i đ tài nhau, t ụ ư v T t Trung Thu, đ vui đ h c . vv. đ nh l ớ ạ ỷ ệ ề ế Chúng ta tìm hi u v T t Trung Thu t ể ti ng tr ng vui nh n kh p n i t ộ ng t ườ ụ i k ni m th i th u xa x a ể ớ i sao có l ng đèn ông sao? ti n sĩ gi y..múa lân v i ồ ế t ệ ở ả ồ ố ề ế ắ ơ ừ ế ố ị
ạ ề đ i nhà Đ ng; th i vua Du Tôn, niên ờ ườ ệ ỏ ự ơ ệ ấ ầ ạ ố ớ ệ , gió mát . Nhà ậ ớ i khuya. B ng xu t hi n ông già đ u b c tr ng ch ng g y t i ng tiên giáng ỗ ử ỉ ộ ị ượ ườ Theo huy n tho i thì T t Trung thu b t đ u t ắ ầ ừ ờ ế hi u Văn Minh. Nguyên năm đó, vào đêm R m tháng tám trăng tròn sáng t ằ vua ng ch i ngoài thành t ắ bên nhà vua. Trông ng i và theo c ch , nhà vua đoán ngay là m t v th th . Ông già kính c n chào nhà vua r i h i: ồ ỏ ế ẩ
ệ ạ ố -B h có mu n lên thăm cung trăng không? i “có” -Nhà vua li n tr l ả ờ ề
ị ộ ờ ế ậ ề ư ế ầ ặ ấ ộ ầ ế ồ ầ ả ớ ẻ ẹ ơ ầ ồ ữ ữ ế ộ ầ ơ ự ữ ệ ả ộ ư ớ ư ộ ẹ i đ a nhà vua tr l ữ ả ế ả ế ầ V tiên li n đ a chi c g y lên tr i, hoá phép ra m t chi c c u v ng, m t đ u giáp cung trăng, còn m t đ u giáp m t đ t. Tiên ông đ a nhà vua trèo lên c u v ng, đ n cung trăng. ư Phong c nh n i đây th t đ p v i v đ p khác xa n i tr n th . Có nh ng nàng tiên n nhan ậ ẹ s c xiêm y c c kỳ l ng l y, xinh nh m ng, nh y múa nh ng đi u vô cùng quy n rũ...Nhà ế ẫ ắ i cung đi n. V t vua đang say s a v i nh ng c nh đ p thì tiên ông l ề ớ i ở ạ ệ ữ phút đ y th m ng tr n th , nhà vua còn luy n ti c c nh trên cung Qu ng và nh ng gi ơ ộ ờ ế nhà vua đã s ng qua. Đ k ni m cái ngày du Nguy t đi n, nhà vua đ t ra T t Trung thu. ặ ạ ư ả ệ ể ỷ ệ ầ ế ệ ố
ườ ượ ưở ng trăng, và vì v y T t này còn ậ ế ế ế ằ ằ t Thu phân nên khí âm và d u, u ng trà th ố c g i là T t Trông Trăng. V ng trăng m h i liên hoan, ngày r m Trung thu nh m vào ở ộ ớ ề ầ ờ ậ ườ ấ ấ ơ ữ ậ ệ ồ ể i ta u ng r ố ầ ng đi u hòa v i đêm ngày b ng nhau. B u tr i quang đãng, ươ ằ ả ỗ xã h i trong c nh liên hoan náo nhi i ta c m th y d ch u nh t trong năm. H n n a, Thu là mùa lúa ụ ừ ầ ả t v i t c r ệ ớ ụ ướ ể ủ ụ ệ ộ ộ c đèn, múa lân . Nhi u gia tiên ông bà, c Trung cúng t ứ ễ ổ ổ ỗ Trong ngày T t này, ng đ ượ ọ ti ế khí h u ôn hòa nên ng ễ ị chín, nên vi c đ ng áng r nh r i.. Đây là d p "ăn m ng v ng trăng t p th "m t cách c ị th c a t c l ề ả đình nhân d p làm nhi u th bánh bày c trông trăng, làm l ề ị Thu r t phong phú nhi u trái cây, bánh k o. ề ẹ ấ
ồ ờ ư ờ c b sung b ng l ng đèn hình ngôi sao c a các em nh m i ượ ổ c trăng v d c v i các em, tr em lũ l ơ t kéo nhau ra ph , m i đ á c m ch i ượ ướ ồ ủ ố ặ ề ạ ữ ỗ ư ầ ư ả ồ ệ ủ ữ ẳ ầ ề ự ỗ ớ ắ ế ầ ủ ằ ừ ằ ộ ả ủ i mà lên" d ề ụ ồ ổ ổ ướ ắ ồ Các vì sao trên tr i cao, đ ằ trăng, r ẻ m t cái l ng đ n th p n n bên trong, càng t o không khí huy n ho c nh c nh cung ề ộ gi a tr n gian, các em cùng nhau hát g i trăng nh ng bài đ ng dao. - V i nhi Qu ng Hàn ớ ọ ở ữ ả ạ đ ng là v ng trăng c a bài ca "Ông gi ng, Ông giăng ...", c a nh ng chuy n k th n tho i ể ầ ồ ả ỉ v "Th ng cu i", "H ng Nga", "Thi m th ", "Cung Qu ng", c a nh ng trò ch i "Th đ a ữ ơ ề ba ba", " R ng r n Ông th y", Ph đ ng ch i.. th i l ằ i ánh trăng vàng v ng ổ ầ v c. ặ
ơ ơ ớ ố ơ i, xu ng ch i v i tôi Ông Giăng Nhà tôi có m t bát c m xôi ộ Có n i c m n p, có n p bánh ch ng ế ồ ơ ư ệ
ằ
u đánh đu u, có kh ướ i, m đ b ng con ẹ ẻ ồ c ch i đ u c, cái l ả ầ ượ ề
Có l ng hũ r ượ ư l Th ng cu gi ữ ạ Cái lon múc n ướ Con trâu cày chiêm, cái li m hái lá Con cá có vây, th rèn có buá ợ Nhà chuá có tàn, nhà quan có l ng.. ọ
ỗ i đ ng lên n m tay nhau thành vòng tròn xung quanh mâm c , ắ ạ ứ
ẻ ắ ẻ ơ ế ử ờ ơ ớ ạ
i và hát ti p nh đi p khúc: ư ệ ế
ế ử
ở H t ng i hát v tay, các em l ỗ ồ ế v a đi v a hát: ừ ừ Dung dăng dung d , d t tr đi ch i ơ Đ n c a nhà tr i, tìm n i gió mát ờ Cùng hát véo von, m i ông trăng tròn Ra ch i v i bé, xì xà xì x p.. … Sau đó các em đi ng c l ượ ạ Dung dăng dung d , d t tr đi ch i ơ ẻ ắ ẻ Đ n c a nhà tr i, l y c u l y m ờ ạ ậ ạ ợ Cho cháu v quê, cho dê đi h c ọ ề nhà, cho gà b i b p Cho cóc ớ ế Ng i x p xu ng đây… ồ ệ ố
ộ ầ ể ệ ề ỉ ộ ặ ề ằ ọ ệ ả ườ ớ ớ ớ ớ ứ ư ữ ữ ế ổ ớ ươ ề ầ ắ ớ ữ ắ ắ ế ữ ề ụ ư ệ ỉ ắ ẻ ữ ữ ạ ớ Đôi khi tr em quây qu n bên bà n i hay m nghe k chuy n v trăng có H ng Nga d u ị ẻ ẹ ờ i tr , ho c v chú Cu i láu l nh “ng i g c cây đa, th trâu ăn lúa, g i cha h i dàng t ồ ố ươ ẻ h i…” Các em nghe chuy n, ăn quà bánh trông trăng, ng i l n cũng vui v i trăng hoà ờ mình v i thiên nhiên : Nói v trăng nh nh ng luy n ái v i nhân gian. V i l a tu i nam n ề ả ng là nh ng v ng trăng th , trăng chia phôi, trăng nh nhung, trăng kh c kho i... yêu đ trong truy n Ki u 3522 câu l c bát ch nh c đ n hai ba ch "n ng" nh ng đã nh c đ n 38 ắ ế ch "trăng" v i bao nhiêu s c v tr tình nh trăng b c, trăng già, trăng gió, trăng hoa, trăng ư khuy t, trăng m i, trăng tà, trăng tàn, trăng thâu, trăng th , trăng tròn ... ế ề ớ
ủ ạ ặ ấ ạ ờ ng huy n bí trên mùa màng cây c . V hình dáng và th i ệ ế ả ưở ề ề ậ ỏ c nhà nông k thu c lòng theo v n theo ộ ấ ủ ệ ủ ầ ượ ể ầ V ng trăng r t quan h đ n sinh ho t, tính khí và sinh lý c a v n v t trên m t đ t qua ầ ng th y tri u và nh h hi n t ề ệ ượ đi m xu t hi n c a v ng trăng trong tháng đ ấ ể đi u nh sau: ư ệ
ng chi u, ế
ầ M ng m t lá trai, ộ ồ M ng hai lá lúa, ồ M ng ba câu liêm, ồ i li m, M ng b n l ố ưỡ ề ồ M ng năm li m gi t, ề ậ ồ M ng sáu th t trăng, ậ ồ M i r m trăng náu, ườ ằ M i sáu trăng treo, ườ M i b y s y gi ườ ườ ả ả M i tám trăng l m, ẹ ườ M i chín d n d n, ụ ị ườ Hai m i gi c t t, ươ ấ ố Hăm m t n a đêm, ố ử Hăm hai b ng tai, ằ Hăm ba b ng đ u, ằ Hăm b n b ng râu, ằ ố
ả
ế ế ấ Hăm lăm b ng c m, ầ ằ Hăm sáu đã v y, ậ Hăm b y làm sao, Hăm tám th nào, Hăm chín th y, Ba m i không trăng. ươ
ữ ề ệ ệ t Nam còn có nh ng câu sau đ tiên đoán vi c ữ ể Qua nh ng kinh nghi m theo ngh nông vi ệ nông
ằ ằ Mu n ăn lúa ré, xem trăng r m tháng giêng, Mu n ăn lúa tháng 5, xem trăng r m tháng 8 Mu n ăn lúa tháng 10, xem trăng m ng tám tháng 4 ố ố ố ồ
Hay là
ặ ằ ữ ớ
ẫ
Trăng thanh v ng v c gi a tr i ờ Nh tình nh nghiã nh n i h n hò ớ ơ ẹ ớ Trăng tròn ch có đêm r m ằ ỉ Tình ta tháng tháng quanh năm v n tròn Trăng bao nhiêu tu i trăng già ổ Núi bao nhiêu tu i g i là núi non ………. ổ ọ
ề ng sâu đ m c nh sông n ấ ủ ả ậ ưở ạ ấ ậ c Tr ườ ướ ủ ậ c m t trong kho tàng ệ ể ế ng l c tr ạ ướ ưở ụ ế ắ ớ Tô Đông Pha trong hai bài Ti n Xích bích phú và H u Xích bích b t h sáng tác vào mùa thu năm Nhâm Tu t (năm 1082) đã t o m t nh h ng ườ ộ ả ướ i trong vũ i ánh trăng thu, Tô Đông Pha đã lu n v thân ph n phù du c a con ng giang d ề ậ tr mênh mang b t di t đ k t lu n v i cái tri t lý h ậ ấ thiên nhiên vô t n: ậ
t, ế ẩ ướ ẫ ư ừ ế ầ
ư ế ứ ớ ờ ấ ắ ẳ ứ N c kia v n xuôi giòng ch y xi Mà ch a t ng đi h t chút nao! Trăng kia có lúc đ y hao, Mà ta ch a th y khi nào b t thêm ấ C lúc bi n mà xem tr i đ t, Thì ch ng qua ch p m t mà thôi. ớ C khi không bi n mà coi, ế Thì ai ai cũng lâu dài nh nhau ư
(Ti n Xích Bích Phú d ch nôm c a Đào Nguyên Ph ) ủ ề ổ ị
ề ả ộ ứ ể ồ ữ ắ c sáng tác d ng ti n t u, thi bá ế ử ướ ủ Nói v Trăng là c m t ngu n thi h ng đ sáng tác. Các thi nhân ca t ng trăng khi nghe ụ c.... Nh ng áng văn đ n hát, khi ng m hoa, khi lên núi cao, khi dong thuy n trên sông n ề ướ ờ n i ti ng c a nh ng thi hào đ u đ i trăng: Trong bài T ổ ế ươ ề ượ ữ i ta: Lý B ch khuy n khích ng ạ ườ ế
i nguy t. ỡ ể ệ Khôn n đ chén vàng tr d ơ ướ Nhân sinh khi đ c ý nên càng, ắ
Trong Tỳ bà hành (mùa thu năm 816 CN), B ch C D đã t : ư ị ạ ả
Thuy n không đ u b n m c ai, ậ ề ế ặ
i, n Quanh thuy n trăng gi ề ả ướ c trôi l nh lùng. ạ
C thi sĩ Hàn M c T , yêu th ng nh ng mùa trăng trong cu n lo n ử ặ ố ươ ữ ạ ồ
ỏ ẻ
i năng n c a h vô Trăng ! Trăng ! Trăng ! là Trăng! Trăng ! Trăng Ai mua Trăng tôi bán trăng cho.... Ánh trăng m ng quá không chê n i ổ Nh ng v xanh xao c a m t h ữ ặ ồ ủ Nh ng nét bu n bu n t li u r ữ ồ ơ ễ ủ ồ Nh ng l ữ ỉ ủ ư ờ
ng mu n có nh ng đêm trăng đ th t ữ ươ ể ưở ứ ấ ố ẹ ư ở ờ ế ở ng th c r t khó, vì th i ti ữ bên quê nhà, ánh đèn đi n sáng kh p n i làm m t đi ấ ắ ệ ơ t Trung Thu! T n Đà ị ế ớ ả ả Nh ng ngày xa quê h Âu Châu vào thu tr i không đ p nh ờ m t ph n nào v đ p cu thiên nhiên v i ánh trăng vàng vào d p t ẽ ẹ ộ v i th ngông, chán đ i đã g i ch H ng m t ph n tâm s ở ớ ấ ơ ị ằ ự ầ ờ ộ
i ! ị ằ ớ
i mùa thu tr c, ở ạ ướ Đêm thu bu n l m ch H ng ơ ồ ắ i em nay chán n a r i. Tr n gi ử ồ ầ Cung Qu đã ai ng i đó ch a ? ử ồ ế Cành đa xin ch nh c lên ch i ơ ắ ị ... Ai đâu tr l Nh t l y cho tôi nh ng lá vàng ặ ấ ữ
ng (m t năm 1996). Bài hát này không ch ủ ẩ ươ ấ ỉ Nh c ph m Th ng Cu i (1) c a nh c sĩ Lê Th ộ cu n hút th gi i l n ạ ả ườ ớ i tu i th mà c ng ơ ằ ế ớ ạ ố ổ
ằ ộ ộ ố "Bóng trăng tr ng ngà, có cây đa to, có th ng Cu i già, ôm m t m i m . L ng yên, ta nói ơ ặ ắ cung trăng mãi làm chi? Bóng trăng tr ng ngà. Có cây đa to..." Cu i nghe: Ở ắ ộ
ậ ấ ằ ớ ả ợ ấ ầ ẹ ở ẫ ị ế ở ơ ộ ặ ộ ố ườ ố ơ ở Trăng qua thi ca th t h p d n g i tình, hình nh các nàng tiên xinh đ p v i chi H ng Nga ả cung qu ng th m ng, đã b qu y r y b i chuy n bay Apollo 11 kh i hành ngày 16.7.1969 i đã khám phá cu c s ng bí m t c a đã đáp xu ng m t trăng vào ngày 24.7.1969. Con ng ậ ủ ủ không gian, thiên th . H ng Nga xinh đ p và các nàng tiên đã b đi n i khác!!! cây đa c a chú Cu i (xem ph n đì n tích trích d ầ ỏ ẹ i) ch tr v trong nh ng ngày r m tháng Tám. ướ ể ằ ể ỉ ở ề ữ ằ ộ
ơ ờ ấ ỷ ệ ữ ơ ớ ế ồ ủ ẹ ườ ượ c ăn bánh Trung thu c a gia đình hay tr ỷ ệ ướ c ng h c ọ ỉ ưở ệ ồ ợ K ni m th i u th vui ch i mùa Trung Thu, v i nh ng chi c l ng đèn xinh đ p, r đèn trong đêm trăng r m tháng Tám, đ phân phát, th còn l ạ ng th c vui đùa h n nhiên d i trong ký c tu i đ i theo bóng ngã chi u tà. ứ i ánh trăng vàng di u v i. K ni m đó ch ướ ề ằ ứ ổ ờ
Munich cu i hè 2007 ố ________________________________________
S tích chú Cu i cung trăng ự ộ
ng, ộ ề ư ở ộ m t mi n n có m t ng ọ ộ ộ ế ầ ố ậ t th ư ệ ườ ộ ỗ ọ ỏ ố ấ ọ ế ỗ i n i. Nghe ti ng g m kinh h n i ti u phu tên là Cu i. M t hôm, nh l Ngày x a ộ ườ ề Cu i vác rìu vào r ng sâu tìm cây mà ch t. Khi đ n g n m t con su i nh , Cu i b ng gi ừ ộ ặ c nhìn sau anh ch th y có b n con c p con mình trông th y m t cái hang c p. Nhìn tr ướ ộ đang v n nhau. Cu i li n xông đ n vung rìu b cho m i con m t nhát lăn quay trên m t ặ ổ ộ ề ư sau l ng, đ t. Nh ng v a lúc đó, c p m cũng v t ề ớ ơ ấ ỉ ấ ộ ầ ờ ư ồ ở ừ ẹ ế ọ
ắ ố ặ ọ ư ẹ ẳ ộ ế ừ ọ ị ộ ỗ ế ộ ớ ố ộ ẹ ồ ầ ẫ ớ ấ ế ẹ ộ ố ờ ọ kia đào g c vác v nhà. ấ ọ Cu i ch k p qu ng rìu leo tho t lên ng n m t cây cao. T trên nhìn xu ng, Cu i th y c p ẳ ộ ỉ c đàn con đã ch t. Nh ng ch m t lát, c p m l ng l ng đi đ n m t g c ộ ố m l ng l n tr ướ ỉ ộ cây g n ch Cu i n, đ p l y m t ít lá r i tr v nhai và m m cho con, b n con c p con ồ ở ề ộ ẩ ọ đã v y đuôi s ng l ử ạ khác, cu i đ n cây l ộ ế i, khi n cho Cu i vô cùng s ng s t. ch cho c p m tha con đi n i ơ ố ạ ề ố
ặ ọ ườ ằ ặ ỏ ế ậ ớ ộ ứ ấ ạ ầ ồ ậ ề ệ ạ ng g p m t ông lão ăn mày n m ch t v t trên bãi c , Cu i li n đ t gánh xu ng, D c đ ộ ề ố ớ không ng n ng i, b t ngay m y lá nhai và m m cho ông già! M u nhi m làm sao, m m ệ ầ v a xong, ông lão đã m m t ng i d y. Th y có cây l ộ ể , ông lão li n h i chuy n. Cu i k ừ ỏ ấ ở ắ i đ u đuôi câu chuy n, nghe xong ông lão nói. l ạ ầ ệ
ả ử ậ ớ ừ ư góc v i b ng n ướ ằ ề ậ ố ộ ồ ạ hoàn sinh". Th t là tr i cho con đ c u giúp thiên h . “Cây này chính là cây có phép "c i t ể ứ ờ Con hãy chăm sóc cho cây nh ng nh đ ng t c b n mà nó bay lên tr i.” Nói ướ ẩ ờ r i ông lão ch ng g y đi. Còn Cu i thì gánh cây v nhà tr ng n phía đông, luôn ở ồ luôn nh l i ông lão d n, ngày nào cũng t c gi ng trong s ch. i b ng n ướ ằ ườ ạ ớ ờ ướ ế ặ
ố ộ ứ ố ễ ế ộ ồ ế ộ ơ i. H nghe nói có ai nh m c r t nhi u ng ắ ườ ề ượ ấ t h i là Cu i vui lòng mang lá cây đ n t n n i c u ch a. Ti ng đ n Cu i có phép ơ ứ ữ ế ậ i qua sông g p xác m t con chó ch t trôi. Cu i v t lên ộ ặ lòng lá trong mình ra c u ch a cho chó s ng l i. Con chó qu n quít theo Cu i, t ộ ộ ớ ộ ỏ ứ ạ ấ ố t n. T đ y, Cu i có thêm m t con v t tinh làm b n T ngày có cây thu c quý, Cu i c u s ng đ ừ m t t ắ ắ ơ bay đi kh p n i, M t hôm Cu i l ộ ộ ắ r i gi ữ ở ồ bi ế ơ ừ ấ ậ ạ ộ ộ
ộ ở ạ ế ộ ầ ừ ẩ ộ ứ làng bên h t h i ch y đ n tìm Cu i, v t nài xin Cu i c u ỉ ặ ề ồ ố ẳ ộ ữ ấ ả ớ ố ộ ấ ộ hoàn sinh, chúng ả ử i đàn bà v t xu ng sông, ố ơ ớ ớ M t l n khác, có lão nhà giàu ậ ớ ả cho con gái mình v a s y chân ch t đu i. Cu i vui lòng theo v nhà, l y lá ch a cho. Ch ấ ế ộ ố m t lát sau, m t cô gái đang tái nh t b ng h ng hào h n lên, r i s ng l i. Th y Cu i là ợ ỗ ộ ạ ồ i c u s ng mình, cô gái xin làm v chàng. Lão nhà giàu cũng vui lòng g con gái cho ng ợ ườ ứ ố Cu i. V ch ng Cu i s ng v i nhau thu n hòa, êm m thì th t nhiên m t hôm, trong khi ậ ộ ố ợ ồ ộ t Cu i có phép c i t Cu i đi v ng, có b n gi c đi qua nhà Cu i. Bi ộ ế ộ ặ ọ ắ t v Cu i, c ý moi ru t ng quy t tâm ch i ác. Chúng bèn gi ộ ố ườ ứ ộ ế ẫ , m m bao nhiêu lá v n bao gi r i m i kéo nhau đi. Khi Cu i tr v thì v đã ch t t ờ ế ừ ợ ồ c !! không công hi u, vì không có ru t thì làm sao mà s ng đ ượ ố ế ợ ộ ở ề ộ ệ
ủ ộ ợ ủ ộ i xem sao. Qu ạ ầ ề ượ ộ ộ ươ ư ư ẻ ẹ ạ i. V v i ch ng, ng i và v n tr đ p nh x a. Th ấ ồ ặ ộ ồ ố i càng qu n quít nhau h n, nh ng cũng t ạ ế ợ ơ i g n xin hi n ru t mình thay vào ru t v ch . Cu i ộ ả ườ ng con chó có nghĩa, Cu i bèn n n ặ i ườ ỡ ớ ổ nhiên thay đ i đ y, tính n t v Cu i t ộ ự ừ ấ ồ t m y l n, ch ng ấ ầ ế ự ụ ư ộ ắ t, con chó l Th y ch khóc th m thi ế ế ấ ả , nh ng cũng li u m n ru t chó thay ru t ng ch a t ng làm th bao gi ư ờ ế ư ừ nhiên ng i v s ng l ườ ợ ố ẫ th m t b ru t b ng đ t, r i đ t vào b ng chó, chó cũng s ng l ử ộ ộ ộ ằ v i v t l ấ ớ ậ ạ h n. H nói đâu là quên đó, làm cho Cu i l m lúc b c mình. Ðã không bi ễ ẳ d n v : "Có đái thì đái bên Tây, ch đái bên Ðông, cây dông lên tr i!". ớ ợ ặ ờ
ợ ư ặ n sau, không còn nh l ủ ộ ừ ộ ư ề ợ ứ ặ ồ ố ừ ộ ể ạ ộ ờ ộ ố ư ạ ạ ứ i. Cu i ch k p móc rìu vào r cây, đ nh lôi cây ườ ủ ỉ ễ ầ ờ ỏ ị ị ề Nh ng v Cu i hình nh lú ru t, lú gan, v a nghe d n xong đã quên. M t bu i chi u, ư ổ ộ ừ i ch ng d n, c ch ng còn đi r ng ki m c i ch a v , v ra v ớ ờ ồ ườ ế nh m vào g c cây quý mà đái. Không ng ch ta v a đái xong thì m t đ t chuy n đ ng, cây ặ ấ ể ờ ị ằ ộ nhiên chuy n đ ng bay lên tr i. V a lúc đó thì Cu i đ o m nh, gió th i ào ào. Cây đa t ừ ự ổ ả i. Nh ng cây lúc v đ n nhà. Th y th , Cu i h t ho ng v t gánh c i, ch y đ n níu cây l ề ế ế ả ấ ế y đã r i kh i m t đ t lên quá đ u ng ấ ặ ấ xu ng, nh ng cây v n c b c lên, không m t s c nào c n n i. ố ộ ộ ứ ẫ ứ ố ư ả ổ
ấ ị ả ộ ị ớ ả ộ ở ườ ủ i ng i d i g c, ng Cu i cũng nh t đ nh không ch u buông, thành th cây kéo c Cu i bay vút lên cung trăng. T đ y Cu i i ta ặ ấ i ta g i cái hình y th y m t v t đen rõ hình m t cây c th có ng ộ ế ử luôn cung trăng v i c cái cây quý c a mình. Nhìn lên m t trăng, ng ườ ộ ừ ấ ấ ồ ướ ố ổ ụ ườ ộ ọ
là hình chú Cu i ng i g c cây đa... ồ ố ộ
