Vì sao rừng bị tàn phá?

Vì sao rừng bị tàn phá?

Trái đất ngày xưa phủ kín một màu xanh của cây cối. Hồi đầu thế

kỷ này ngay Hà Nội của chúng ta cũng còn nằm sát rừng. Vậy mà

bây giờ rừng đã lùi xa khỏi các điểm tập trung dân cư. Chỉ tính

riêng ở vùng Hà Nội, trung bình mỗi năm rừng lùi xa khỏi chúng ta

khoảng 1 km. Vì sao vậy?

Rừng bị chặt phá trước tiên là để lấy đất làm nông nghiệp, trồng

cây công nghiệp, nuôi thuỷ sản, xây dựng... Những vùng đất bằng

phẳng, màu mỡ bị chuyển hoá thành đất nông nghiệp còn có thể

trồng trọt được lâu dài. Hiện nay, những vùng như vậy hầu như đã

bị khai thác hết. Còn những vùng đất dốc, kém phì nhiêu, sau khi

bị chuyển đổi thành đất nông nghiệp, thường cho năng suất thấp,

rất dễ và nhanh bị bạc màu, hoặc đòi hỏi phải có những đầu tư tốn

kém cho tưới tiêu và cải tạo đất. Rừng ngập mặn ven biển của Việt

Nam đang bị chặt phá để làm ao nuôi tôm. Do nuôi tôm kiểu quảng

canh, không đúng kỹ thuật, nên năng suất không cao và mỗi ao

cũng chỉ cho thu hoạch được vài năm, sau đó người ta lại đi chặt

phá rừng làm ao mới. Rừng Tây Nguyên đang bị người dân di cư

tự phát đốt phá nham nhở.

Nguyên nhân thứ hai dẫn đến mất rừng là lấy gỗ làm củi đốt. Cho

đến thế kỷ XIX, trước khi khám phá ra khả năng đốt bằng than và

dầu, chất đốt chủ yếu của con người là củi gỗ. Nhiều nước châu

Âu, trong giai đoạn đầu của cách mạng khoa học kỹ thuật đã đốt

gần hết rừng của mình. Hiện nay, ở nhiều nơi trên thế giới, củi và

than củi vẫn là chất đốt chính trong gia đình và các bếp đun đang

đốt khoảng 1/4 số diện tích rừng bị tàn phá hàng năm.

Nguyên nhân thứ ba gây mất rừng là do khai thác gỗ. Gỗ cần cho

sản xuất các đồ gia dụng, sản xuất giấy... Khoa học kỹ thuật càng

phát triển, người ta càng khám phá ra nhiều công dụng mới của gỗ,

làm cho lượng gỗ tiêu thụ ngày càng nhiều. Trong khai thác gỗ,

nếu chỉ chạy theo lợi nhuận, chỗ nào dễ thì khai thác trước, không

đốn tỉa mà chặt hạ trắng, nghĩa là chặt từ bìa rừng vào, vừa chặt

cây to để lấy gỗ, vừa phá hoại cây con, thì những khu vực rừng đã

bị chặt phá sẽ khó cơ hội tự phục hồi lại được.

Nguyên nhân thứ tư gây mất rừng là do cháy. Rừng bị cháy do đốt

rừng làm nương, làm bãi săn bắn, dùng lửa thiếu thận trọng trong

rừng, thiên tai, chiến tranh... Trong mùa khô, chỉ cần một mẩu tàn

thuốc lá cháy dở, một bùi nhùi lửa đuổi ong ra khỏi tổ để lấy mật

cũng đủ gây ra một đám cháy rừng lớn trong nhiều ngày, nhất là

khi không có đủ nước, nhân lực và phương tiện để dập tắt lửa.

Chiến tranh không phải là hiện tượng phổ biến, thường xuyên. Tuy

nhiên các cuộc chiến tranh thường có sức tàn phá ghê gớm. Ở

VIỆT NAM, TỪ 1945 CHO ÐẾN NAY MẤT khoảng hơn 2 triệu

hecta. Nhiều vùng rừng bị chất độc hoá học tàn phá đến nay vẫn

chưa mọc lại được.

Nói tóm lại, có năm nguyên nhân chính gây mất rừng là lấy đất,

lấy gỗ, lấy củi, cháy rừng và chiến tranh. Trong đó mất rừng do

cháy và chiến tranh là sự mất mát phi lý nhất, vì nó chẳng đem lại

điều gì tốt đẹp cho con người. Việc phá rừng lấy đất, lấy gỗ, củi

bừa bãi thực tế chỉ nhằm phục vụ cho lợi ích của một số cá nhân

nào đó. Cái lợi mà việc làm đó đem lại nhỏ hơn nhiều so với cái

hại mà nó gây ra. Vì mất rừng là trái đất mất cỗ máy sản xuất ôxy,

động vật mất nơi cư trú, nhiều loại cây quí, lâu năm bị tuyệt giống,

lũ lụt và hạn hán trở nên trầm trọng hơn... Hy vọng rằng bằng việc

áp dụng thành công các tiến bộ khoa học kỹ thuật và sử dụng tiết

kiệm, hợp lý tài nguyên đất, rừng, tăng cường trồng và bảo vệ

rừng, diện tích rừng trên trái đất sẽ không bị giảm có thể tăng lên.