10/19/2014
1
feee.hcmute.edu.vn
BÀI I GIGING AN NG AN TOÀTOÀN ĐIN ĐINN
UNIVERSITY OF UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND TECHNOLOGY AND
EDUCATION HOCHIMINH EDUCATION HOCHIMINH CITYCITY
PGS.TS.QuynHuy ÁnhPGS.TS.QuynHuy Ánh
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
CHƯƠNG V
BO V AN TOÀN CHO NGƯỜI
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
MC TIÊU
Sau khi hc xong chương này
người hc có kh năng :
Phân tích các trường hp có th gây
nguy him cho người.
Trì
nh
y
đ
ượ
c
c
n
phá
p
b
o
v
:
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Trì
nh
y
đ
ượ
c
c
n
phá
p
b
o
v
:
Chng tiếp xúc trc tiếp.
Chng tiếp xúc gián tiếp.
Chng git(Trctiếpvàgiántiếp)
Chng đốt cháy hquang
Chng tác hi ca trường đin t
và tĩnh đin
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
NI DUNG
Ni dung bài hc gm các phn
Bo v chng tiếp xúc trc tiếp
Bo v chng tiếp xúc gián tiếp
Bo v chng tiếp xúc trc tiếp và
gián tiếp
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Bo v chng git do tiếp xúc vi
vt mang đin
Bo v chng đốt cháy h quang
Bo v chng tác hi ca trường
đin t
Bo v chng tác hi ca tĩnh đin
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC TRC TIP
Con người phi được
bo v khi nguy him
khi tiếp xúc vi các b
phn mang đin.
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Các bin pháp bo v an
toàn cho người
Ngăn nga dòng đin chy
qua cơ th
Gii hn dòng
Bin pháp b sung Tiếp xúc trc tiếp vi mng đin
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC TRC TIP
NGĂN NGA DÒNG ĐIN QUA CƠ TH NGƯỜI
Cách đin các b phn
mang đin
Phi phù hp tiêu chun áp
dng cho thiết b đó.
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Có kh năng chu đựng lâu
dài các ng sut cơ, hóa,
nhit và đin khi vn hành
bình thường
10/19/2014
2
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC TRC TIP
NGĂN NGA DÒNG ĐIN QUA CƠ TH NGƯỜI
Che chn hay bao bc :
Tránh người chm ngu nhiên.
Cnh báo s nguy him.
Tm chn hay v bc cn tha :
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Mc bo v chng xâm nhp
áp dng cho thiết b đó.
Ch m được khi s dng
chìa khóa hay dng c.
Luôn v trí đóng khi có
ngun.
TÊm
ch¾n
230V
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC TRC TIP
NGĂN NGA DÒNG ĐIN QUA CƠ TH NGƯỜI
Rào chn
To khong cách an toàn
thy được
Ngăn nga tiếp xúc không
ch ý
Ngănngatiếp xúc ch
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Ngăn
nga
tiếp
xúc
ch
ý.
Rào chn phi tha khong
cách an toàn qui định.
VD 0,35m đối vi U=15kV
Cn lp rào chn mt cách
chc chn để không b d
b mt cách ngu nhiên.
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC TRC TIP
NGĂN NGA DÒNG ĐIN QUA CƠ TH NGƯỜI
Rào chn
Mt s loi rào chn cao áp :
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Tn chn kín Tn chn hLng chn
Chn lưỡi DCL
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC TRC TIP
NGĂN NGA DÒNG ĐIN QUA CƠ TH NGƯỜI
Đặt khi tm vi:
Ngăn nga tiếp xúc
không ch ý
Các b phn cách
nhau 2,5 m mà có các
đi
nth
ếkhá
cnhau
thì
S
R=2,50m
0,75m
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
đi
n
th
ế
khá
c
nhau
thì
không đặt trong tm vi.
Nhng nơi thường
mang vác đồ vt dn đin
dài hay cng knh thì tm
vi phi được tăng thêm.
R=1,25m
R=1,25m
S
S : beà maët coù khaû naêng con ngöôøi chieám
choã
Giôùi haïn taàm vôùi
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC TRC TIP
GII HN DÒNG ĐIN QUA CƠ TH NGƯỜI
Gim thp đin áp tiếp xúc:
Ni đất các b phn kim loi.
Thc hin các yêu cu v đin áp
tiếp xúc:
Utx 50V đối vi nhà sn xut
ế
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
thi
ế
t b đin.
Utx 250V đối vi các thiết b
phân phi đã có bin pháp bo v ph
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC TRC TIP
GII HN DÒNG ĐIN QUA CƠ TH NGƯỜI
Gii hn cho phép đin áp tiếp xúc Utx theo thi gian ctt
cca máy ct
khi xut hin dòng chm đất
Utx [V]
Loi khu vc
tc[giây]
02
03
04
05
06
07
08
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
0
,
2
0
,
3
0
,
4
0
,
5
0
,
6
0
,
7
0
,
8
Đông người qua li 125 90 65 55 48 42 40
Ít người qua li 250 200 165 150 140 130 125
10/19/2014
3
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC TRC TIP
CÁC BIN PHÁP BO V B SUNG
S dng thiết b chng dòng rò tác
động dưới 30mA
Bo v bng vt cn.
S dng bin báo, khóa liên động
S dng phương tin, dng c an
toàn
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
NI ĐẤT V THIT B
Mng IT
Dòng đi qua đin tr ni đất Rđ:
Vi Rđ << Rng
đ
đc
3.U
I =
3R +R
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Rc = R1 = R2= R3 : đin tr cách
đin pha đất
Đin áp tiếp xúc UT:
Vi : U là đin áp dây
UT ~ Rđ & Rc
Rc
S c chm v trong mng IT
Rng
Rñ
Iñ
C
đ
T
đc
3.U.R
U 3.R R
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
NI ĐẤT V THIT B
Mng IT
TH tính đến đin dung pha – đất (C = C1 = C2= C3)
22
đđRđC
I I I
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Dòng tác
dng: đR
đc
3.U.
I 3.R R
Dòng phn
kháng: đC2
đ
3.R. .R
I 19.R .C
ω : Tn s góc
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
NI ĐẤT V THIT B
Mng IT
Bài tp ví d : Xác định Rđ để dm bo an toàn cho người khi chm
vào v thiết b có cách đin b hng.
Biết U = 380V, UT = 25V, RC= 5k ?
Gii
R
thađiukin:
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
R
đ
tha
điu
kin
:
Tc
đ
T
3.U .R
R 214( )
3.R-3U

TH Rđ= 10 :
đ
T
đc
3.U.R
U 1,3(V)
3.R R

An toàn cho người.
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
NI ĐẤT V THIT B
Mng IT
Bài tp ví d :
TH tính đến đin dung C = 10µF , ω = 2πf = 314Hz :
đR
3.U.
I 0,132(A)
 22
đđRđC
III2,11(A)
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
đR
đc
I
0,132(A)
3.R R
đC2
đ
3.R. .R
I 2,1(A)
19.R .C

đđRđC
I
II 2,11(A)
Tđđ
U IR 2,11.10 21,1(V)
Như vy mng đin 3 pha trung tính cách ly có RC
và C ln thì có th thc hin bin pháp ni đất v
thiết b
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
NI ĐẤT V THIT B
Mng TT
Dòng đi qua đin tr ni đất Rđ:
Vi Rđ<< Rngc
ĐiátiếúU
đ
đđNC
U
I 3.( R R R )

RC
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Đi
n
á
p
tiế
p x
ú
c
U
T:
UT= Iđ.Rđ
Bình thường RC có giá tr ln nên
Iđ thp UT nh.
TH cách đin b hng RC= 0 :
Rng
Rñ
S c chm v trong mng TT
Iñ
RñN
đ
T
đđN
U.R
U 3.( R R )
10/19/2014
4
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
NI ĐẤT V THIT B
Mng TT
Ví d : Xét mng h áp có trung tính trc tiếp ni đất có RđN= 4 ,
U = 380V, đin áp tiếp xúc cho phép, UT = 25V, đin tr ni đất yêu
cu :
T
đđN
T
3.U
R R 0,5( )
U- 3.U

PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Rđ có giá tr thp và khó đạt được trong thc tế Khuynh hướng
bo v bng bin pháp ni v thiết b vi dây trung tính.
T
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
NI ĐẤT V THIT B
Mng TT
Giá tr ni đất yêu cu
U(V) Chế độ trung
tính ngun
Giá tr ni đất yêu cuĐối tượng
cn ni đất
Niđất
R 0,5
Riêng niđất nhân to
Trung tính và
v thiết b
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
>1000
Ni
đất
Riêng
ni
đất
nhân
to
R 1 đin
Cách ly
Chung cho c h áp
R =125/I () 10 ()
Ch riêng cao áp
R =125/I () 10 ()
I : Dòng NM chm đất
V thiết b
đin
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
NI ĐẤT V THIT B
Mng TT
Giá tr ni đất yêu cu
U(V) Chế độ
trung tính
ngun
Giá tr ni đất yêu cuĐối tượng
cn ni đất
h l
R 4
R4
Trung tính
vthiết
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
1000
c
h
ly
R
4
(1) Đối vi MBA có S 100 kVA
v
thiết
b đin
Ni đất trc
tiếp
2() Cho cp 380/660 (V)
4() Cho cp 220/380 (V)
8() Cho cp 110/220 (V)
Trung tính
ngun và
v biến áp
5() Cho cp 380/660 (V)
10() Cho cp 220/380 (V)
20() Cho cp 110/220 (V)
Ni đất lp
li
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
CT NHANH BNG MÁY CT
Thiếtbbovtựđng ct ngun
khi scchmchpgiaphn
mang đinvàv.
Kếthpđặc tính y dn, thiếtb
bov các hình thcniđất.
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Các thiếtbbovchmđất:
CB kiutnhitvàCBkiuđint.
CB kiuđintkếthpvibov
chmđất.
CB kiuđintkếthpvibov
dòng rò.
CB chng dòng rò.
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
CT NHANH BNG MÁY CT
Mng TT :
Giá tr đin tr tng Rt( )
nhm gii hn đin áp
tiếp xúc UT = 50(V) :
hay
Iñ
t
50
R
t
50
R
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Ia(A) : dòng tác động ct ng
vi 5s ca CB.
(A) : dòng tác động ct
ng vi 1s ca RCD S c trong h thng TT
Rñ
RñN
Iñ
t
a
I
t
n
I
n
I
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
CT NHANH BNG MÁY CT
Mng TT :
Rt(gm Rđvà R dây bo v)
Rt ph thuc các thiết b bo v khác
nhau.
Dòng tác động ca CB ng vi t = 5s
Rt ()
0,01 5000
0,03 1666
01
500
Giá tr Rt theo n
I
n
I
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
thường ln Rt phi có giá tr th
p
(thường < 1 ) khó thc hin.
Tuy nhiên, nếu s dng RCD, Rt
th có giá tr đến hàng ngàn d
đạt được trong thc tế.
0
,
1
500
0,3 166
0,5 100
316
10 5
30 1,6
10/19/2014
5
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
CT NHANH BNG MÁY CT
Mng TT :
Ví d 1 : S dng CB Tmax có In= 125A,
Ia= 750A ng vi t = 5s khi động
trng thái ngui. Tính Rt?
Gii
t
50 50
R 0
,
06
I750

PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
Rt < 0,06 đảm bo ct s c nhưng
khó thc hin trong thc tế.
Dùng thêm b phn chng dòng rò
(RCD) :
D đạt được trong thc tế.
t
a
,
I750
Đặc tuyến bo v ca CB Tmax
T1B60

n
I0,03A

t
a
50 50
R 1666,6
I0,03

feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
CT NHANH BNG MÁY CT
Mng TT :
Vy để bo v tt c ti trong mng
TT nên dùng RCD để đạt mt lúc hai
mc đích :
Ct mch nhanh khi có s c
đit iđấtkhô
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
u c
u
đi
n
t
r
n
i
đất
khô
ng
quá thp
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
CT NHANH BNG MÁY CT
Mng TN :
Đim trung tính ca ngun cp đin được ni đất trc tiếp.
V kim loi ca thiết b ni vi đim trung tính ca ngun cp đin.
Tránh được tr s cao ca đin tr ni đất.
Mng đin TN thường có các dng như sau :
M
ng TN
C
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
M
ng
TN
-
C
Mng TN-S
Mng TN-C-S
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
CT NHANH BNG MÁY CT
Mng TN :
Mch vòng s c không nh
hưởng đến h thng.
Điu khin ct ngun t động
khi có s c.
ZI U
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
ZS() : tng tr mch vòng.
U0(V) : đin áp pha.
Ia(A) : dòng ct ca thiết b
bo v.
RđN
S c trong h thng TN
Sa O
Z
.
IU
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
CT NHANH BNG MÁY CT
Mng TN :
Mt s chú ý trong mng TN:
Trong mng TN, tng tr ngn mch thp dòng ngn
mch cao s dng CB bo v chm đất gián tiếp
S dng RCD khi tng tr ngn mch cao.
RCD khôn
g
s dn
g
tron
g
mn
g
TN-C
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
ggg g
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BO V CHNG TIP XÚC GIÁN TIP
CT NHANH BNG MÁY CT
Mng TN :
Ví d : Xét h thng đin
Giá tr dòng ngn mch chm đất IkLG=3kA
U0=230V, tra bng thi gian ct cc
đại t=0,4s.
ng c
ttương
ng v
it=
0
4
s:
PGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnhPGSPGS..TSTS..QuyQuynnHuy Huy ÁÁnhnh
ng
c
t
tương
ng
v
i
t=
0
,
4
s
:
T đặc tuyến bo v ca T1B160 dòng
ct ng vi t=0,4s là 950A.
T1B160 va bo v chng chm đin trc
tiếp , va bo v quá ti và ngn mch nên
không cn thiết s dng RCD S c h thng đin

0
akLG
U
I0,4s I 3(kA)
ZS
