Bài giảng Cơ sở dữ liệu: Chương 4 - Mô hình thực thể quan hệ mở rộng

Trong lĩnh vực quản lý cơ sở dữ liệu, việc mô hình hóa dữ liệu chính xác và đầy đủ là nền tảng cho sự thành công của bất kỳ hệ thống thông tin nào. Mô hình thực thể-quan hệ (ER) truyền thống tuy hiệu quả nhưng còn hạn chế trong việc biểu diễn các mối quan hệ ngữ nghĩa phức tạp. Do đó, sự ra đời của Mô hình Thực thể Quan hệ Mở rộng (EER Model) đóng vai trò then chốt. EER Model mở rộng khả năng của ER, cho phép mô tả chi tiết hơn các cấu trúc dữ liệu phức tạp thông qua các khái niệm như kiểu thực thể cha, kiểu thực thể con, sự thừa kế, tổng quát hóa và chuyên biệt hóa. Điều này nâng cao đáng kể tính biểu đạt của mô hình, giúp thiết kế cơ sở dữ liệu mạnh mẽ và linh hoạt hơn.

Sinh viên ngành Công nghệ Thông tin, các nhà phát triển cơ sở dữ liệu, kỹ sư dữ liệu và bất kỳ ai quan tâm đến thiết kế và mô hình hóa cơ sở dữ liệu nâng cao.

Tài liệu này tập trung vào Mô hình Thực thể Quan hệ Mở rộng (EER Model), một sự phát triển quan trọng từ mô hình ER cơ bản, nhằm giải quyết các yêu cầu phức tạp trong biểu diễn dữ liệu. Phần đầu tiên giới thiệu về các khái niệm cốt lõi như kiểu thực thể con (subtype) và kiểu thực thể cha (supertype), nơi một kiểu thực thể chung có thể có nhiều kiểu con với các thuộc tính riêng biệt. Khái niệm sự thừa kế (inheritance) được giải thích rõ ràng, cho phép các thực thể con kế thừa tất cả các thuộc tính từ thực thể cha, thể hiện mối quan hệ 'là một phần của'. Tài liệu cũng đi sâu vào hai phương pháp thiết kế quan trọng trong EER: tổng quát hóa (generalization) là quá trình xây dựng kiểu thực thể chung từ các kiểu chuyên biệt theo cách tiếp cận BOTTOM-UP, và chuyên biệt hóa (specialization) là quá trình định nghĩa các kiểu thực thể con từ một kiểu cha theo cách tiếp cận TOP-DOWN. Các ví dụ minh họa chi tiết về việc áp dụng các khái niệm này trong mô hình hóa dữ liệu thực tế như hệ thống nhân sự, bệnh nhân hay phương tiện giao thông, giúp người đọc nắm vững cách thức sử dụng EER để thiết kế cơ sở dữ liệu có tính biểu đạt cao và dễ quản lý, tối ưu hóa cấu trúc dữ liệu cho các ứng dụng phức tạp.