Bài giảng Xương khớp chi trên cung cấp cho người học các kiến thức về chức năng chung của xương, khớp, xương khớp chi trên, xương vai, xương đòn, xương cánh tay, xương ở cẳng tay, xương quay, xương cổ tay,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
ThS.BS. Nguyễn Hoàng Vũ
11/25/15 10:43 PM
1
BM Giải Phẫu – ĐHYD TPHCM
Chức năng chung của xương:
- Vận động
- Che chở, bảo vệ cơ thể
- Trao đổi chất: Ca, P,…
- Tạo máu
Xương khớp tứ chi nói chung có chức năng
11/25/15 10:43 PM
2
chủ yếu là vận động.
n Xương trục: Xương đầu mặt, xương
n Xương phụ: Xương tứ chi.
11/25/15 10:43 PM
3
Hình dạng:
- Xương dài
- Xương dẹt
- Xương không có hình dạng nhất định.
Xương khớp tứ chi đa số là xương dài. Mỗi xương
11/25/15 10:43 PM
4
dài gồm có một thân xương và hai đầu xương.
Từ ngoài vào trong, thân xương có:
Màng xương: có nhiều mạch máu và thần
kinh.
Vỏ xương đặc: dày ở khoảng giữa, mỏng
dần ở hai đầu.
11/25/15 10:43 PM
5
Ống tủy: chứa tủy xương.
11/25/15 10:43 PM
6
Nơi nối giữa hai hay nhiều xương với nhau.
Có nhiều dạng: Khớp lồi cầu, khớp răng cưa,…
Về hoạt động: Khớp bất động, khớp bán động,
11/25/15 10:43 PM
7
khớp động.
Khớp chi trên và chi dưới là loại khớp động
(có biên độ hoạt động lớn).
Khớp ở đầu, mặt là khớp bất động, riêng
11/25/15 10:43 PM
8
khớp thái dương hàm là khớp bán động.
11/25/15 10:43 PM
9
v Góc có diện khớp lên trên và ra ngoài. v Mặt có gờ ra sau.
11/25/15 10:43 PM
10
Định hướng:
Ø Xương dẹt, hình tam giác.
Ø Hai mặt: trước và sau.
Ø Ba bờ: trên, trong, ngoài
Ø Ba góc: trên, dưới, ngoài (có ổ chảo),.
Ø Tương đối chắc, trong chấn thương thông
11/25/15 10:43 PM
11
thường ít khi gãy xương vai.
Gọi là hố dưới vai, có cơ
dưới vai bám.
Mặt trước (mặt sườn)
11/25/15 10:43 PM
12
Mặt sau có gai vai chạy từ
trong ra ngoài và lên trên. Gai
Mặt sau
vai chia mặt sau thành hố trên
Đầu ngoài của gai vai gọi là
11/25/15 10:43 PM
13
Góc ngoài có diện khớp
hình xoan khớp với
chỏm xương cánh tay
11/25/15 10:43 PM
14
gọi là ổ chảo
Định hướng:
Xương nằm ngang
Đầu tròn vào trong
Bê(cid:0) lõm của đầu tròn ra sau
11/25/15 10:43 PM
15
Mặt có rãnh xuống dưới
Ø Xương dài.
Ø Đầu trong: tròn, khớp với xương ức.
Ø Đầu ngoài: dẹt, khớp với mỏm cùng vai, tạo nên khớp cùng – đòn.
Ø Trong chấn thương vùng vai, xương đòn rất dễ gãy, tuy nhiên gãy xương đòn cũng dễ lành.
11/25/15 10:43 PM
16
11/25/15 10:43 PM
17
Đầu ngoài Đầu trong
11/25/15 10:43 PM
18
Định hướng:
Đặt xương thẳng đứng
Đầu tròn lên trên và chỏm hướng vào trong,
11/25/15 10:43 PM
19
rãnh của đầu này ra trước.
Xương dài, một thân và hai đầu.
Đầu trên:
• Tròn, chỏm.
• Cổ giải phẫu.
• Cổ phẫu thuật (Dễ gãy trong chấn thương,
nhất là ở nữ lớn tuổi).
11/25/15 10:43 PM
20
• Củ lớn, củ bé, rãnh gian củ.
Đầu dưới: hơi dẹt
• Chỏm con
• Ròng rọc
• Mỏm trên lồi cầu trong, mỏm trên
lồi cầu ngoài
• Hố khuỷu: sau
11/25/15 10:43 PM
21
• Hố vẹt: trước
Cổ giải phẫu
Cổ phẫu thuật
Hố vẹt
Hố khuỷu
11/25/15 10:43 PM
22
Chấn thương ở trẻ
con hay xảy ra gãy
đầu dưới xương cánh
tay (trên hai lồi cầu
11/25/15 10:43 PM
23
DrVu
hoặc liên lồi cầu)
11/25/15 10:43 PM
24
n Mặt sau có rãnh thần kinh quay (có thần kinh
Thân:
quay và ĐM cánh tay sâu)
n Lồi củ đen-ta: Nơi bám của cơ đen-ta.
11/25/15 10:43 PM
25
Gãy thân xương cánh tay có thể gây liệt TK quay.
Hai xương gần như song song nhau, xương
11/25/15 10:43 PM
26
quay ở ngoài và xương trụ ở trong.
11/25/15 10:43 PM
27
Xương cẳng tay
Định hướng:
Đặt xương thẳng đứng
Đầu lớn lên trên, khuyết của đầu lớn ra trước.
11/25/15 10:43 PM
28
Mỏm nhọn của đầu dưới vào trong.
n Làm trụ khi cẳng tay sấp ngửa.
n Xương dài
n Một thân và hai đầu
11/25/15 10:43 PM
29
n Đầu trên: Khớp với xương cánh tay và khớp
với đầu trên xương quay tạo nên khớp khuỷu.
• Mỏm khuỷu: To, phía sau.
• Mỏm vẹt: Nhọn, phía trước.
• Khuyết ròng rọc.
11/25/15 10:43 PM
30
• Khuyết quay
11/25/15 10:43 PM
31
Đầu dưới:
Nhỏ
11/25/15 10:43 PM
32
Có mỏm trâm trụ phía trong
Thân xương:
Ba mặt, ba bờ. Bờ sau sắc và có thẻ sờ được
dưới da.
Thân xương trụ thường bị gãy trong trường
hợp dùng tay đỡ đòn (bị đánh), khi gãy sẽ
11/25/15 10:43 PM
33
khó lành (hơn xương quay).
11/25/15 10:43 PM
34
Định hướng:
Đầu lớn xuống dưới, mỏm nhọn đầu này
hướng ra ngoài và mặt có rãnh của đầu này
11/25/15 10:43 PM
35
hướng ra sau.
n Quay quanh xương trụ khi cẳng tay sấp ngửa.
n Xương dài, có 1 thân 2 đầu.
11/25/15 10:43 PM
36
Đầu trên:
Nhỏ hơn đầu dưới, có:
Chỏm quay,
Cổ xương quay,
11/25/15 10:43 PM
37
Lồi củ quay.
Thân xương:
11/25/15 10:43 PM
38
Hơi cong lồi ra ngoài.
Đầu dưới: To, hơi dẹt.
Mỏm trâm quay: Hơi thấp hơn mỏm trâm trụ
khoảng 1cm.
Mặt sau co rãnh của các gân duỗi.
11/25/15 10:43 PM
39
Khuyết trụ
Khuyết trụ xương quay
11/25/15 10:43 PM
40
11/25/15 10:43 PM
41
DrVu
Gãy đầu dưới xương quay rất thường gặp khi té chống bàn tay xuống đất nhất là ở phụ nữ lớn tuổi.
Cổ tay có 8 xương, xếp thành 2 hàng, Từ ngoài vào:
Hàng trên: Thuyền, Nguyệt, Tháp, Đậu.
Hàng dưới: Thang, Thê, Cả, Móc.
Các xương cổ tay ít khi bị gãy khi chấn thương.
11/25/15 10:43 PM
42
11/25/15 10:43 PM
43
11/25/15 10:43 PM
44
Có 5 xương bàn được gọi theo thứ tự (I đến V)
Xương bàn có 2 đầu, đầu gần gọi là nền, đầu
11/25/15 10:43 PM
45
xa gọi là chỏm, giữa hai đầu gọi là thân.
Xương ngón tay cũng giống xương bàn, mỗi
ngón co 3 đốt, gọi là đốt gần (đốt I), đốt giữa
(đốt II), đốt xa (đốt III). Riêng ngón cái có hai
đốt gọi là đốt gần (đốt I), đốt xa (đốt II).
11/25/15 10:43 PM
46
Mỗi đốt cũng có nền, chỏm như xương bàn.
11/25/15 10:43 PM
47
Khớp giữa ổ chảo xương vai và chỏm xương
cánh tay.
Là một khớp có cấu tạo phức tạp, có độ hoạt
11/25/15 10:43 PM
48
động lớn.
11/25/15 10:43 PM
49
Dây chằng quạ-cánh tay
11/25/15 10:43 PM
50
Dây chằng quạ-mỏm cùng vai
Dây chằng thang
Dây chằng cùng-đòn
Dây chằng quạ-cánh tay
Dây chằng nón
Dây chằng Ổ chảo-cánh tay
11/25/15 10:43 PM
51
Dây chằng thang
Dây chằng quạ-mỏm cùng vai
Dây chằng nón
11/25/15 10:43 PM
52
11/25/15 10:43 PM
53
11/25/15 10:43 PM
54
DrVu
Khớp giữa đầu dưới x. cánh tay, đầu trên x.
quay và đầu trên x. trụ
Khớp cánh tay-trụ Khớp cánh tay-quay Khớp quay-trụ trên
11/25/15 10:43 PM
55
Bao gồm:
Dây chằng bên trụ
Dây chằng bên quay Dây chằng vòng quay
11/25/15 10:43 PM
56
Dây chằng vòng quay
11/25/15 10:43 PM
57
Dây chằng vòng quay
Gân cơ nhị đầu cánh tay
Dây chằng bên trụ
11/25/15 10:43 PM
58
dây chằng bên quay
11/25/15 10:43 PM
59
DrVu
11/25/15 10:43 PM
60
11/25/15 10:43 PM
61
Khớp quay trụ dưới
