Bài giảng Kế toán ngân hàng Chương 8: Kế toán nghiệp vụ đầu tư - kinh doanh chứng khoán nhằm khái quát về nghiệp vụ đầu tư – kinh doanh chứng khoán, nguyên tắc và báo cáo áp dụng và phương pháp kế toán, chứng khoán mua vào như chứng khoán nợ, chứng khoán vốn.
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Kế toán ngân hàng - Chương 8: Kế toán nghiệp vụ đầu tư - kinh doanh chứng khoán
- CHƯƠNG 8
KẾ TOÁN
NGHIỆP VỤ ĐẦU TƯ – KINH DOANH
CHỨNG KHOÁN
- Nội dung:
I. Khái quát về nghiệp vụ đầu tư – kinh doanh
chứng khoán.
II. Nguyên tắc và báo cáo áp dụng.
III. Phương pháp kế toán.
2
- TÀI LIỆU THAM KHẢO
Quyết định số 29/2006/QĐ –NHNN ban hành ngày
10/7/2006 – Về việc sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ một số tài
khoản trong Hệ thống tài khoản kế toán các Tổ chức tín
dụng ban hành theo Quyết định số 479/2004/QĐ –NHNN
ngày 29/4/2004 và Quyết định số 8072005/QĐ –NHNN
ngày 1/6/2005 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.
Hướng dẫn số 7459/NHNN-KTTC của NHNN về việc
hướng dẫn hạch toán nghiệp vụ kinh doanh, đầu tư chứng
khoán ban hành ngày 30/08/2006.
3
- 8.1. Khái quát về nghiệp vụ ĐT – KD CK:
8.1.1. Một số khái niệm:
•* Chứng khoán:
• Chứng khoán là bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích hợp
pháp của người sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn của tổ
chức phát hành.
• Chứng khoán ngân hàng mua vào:
•Chứng khoán nợ
•Chứng khoán vốn.
4
- 8.1. Khái quát về nghiệp vụ ĐT – KD CK:
8.1.1. Một số khái niệm:
* Giá gốc: Giá mua + Chi phí mua (nếu cĩ)
Giá mua: Giá NH phải trả để cĩ được GTCG -> khơng bao gồm lãi trả
trước
Giá bán: Số tiền NH nhận được khi bán GTCG -> chưa bao gồm chi phí
giao dịch (nếu cĩ)
Chi phí mua bán: Chi phí liên quan trực tiếp đến việc mua/bán GTCG
như chi phí giao dịch…
Lãi trả trước: Lãi của GTCG thuộc nhĩm CK Nợ được tổ chức phát
hành trả ngay tại thời điểm NH mua GTCG (mua tại thời điểm phát hành)
Lãi trả sau: Lãi của GTCG thuộc nhĩm CK Nợ được tổ chức phát hành
trả tại thời điểm sau thời điểm phát hành (định kỳ, đáo hạn)
Lãi dồn tích trước khi mua: Lãi cộng dồn chưa được thanh tốn của
GTCG thuộc CK Nợ phát sinh trong giai đoạn trước khi NH mua GTCG
5
- 8.1. Khái quát về nghiệp vụ ĐT – KD CK:
8.1.1. Một số khái niệm:
* Giá trị phụ trội: Giá trị chênh lệch dương giữa giá gốc với tổng giá trị của các
khoản tiền gồm mệnh giá và lãi dồn tích trước khi mua (nếu cĩ) (đối với CK sẵn sàng
để bán và CK giữ đến ngày đáo hạn thuộc nhĩm CK Nợ
Giá trị chiết khấu: Giá trị chênh lệch âm giữa giá gốc với tổng giá trị của cá
khoản tiền gồm mệnh giá và lãi dồn tích trước khi mua (nếu cĩ) (đối với CK sẵn sàng
để bán và CK giữ đến ngày đáo hạn thuộc nhĩm CK Nợ
Lãi đầu tư CK Nợ: Lãi của CK Nợ mang lại từ đầu tư CK sẵn sàng để bán hoặc
CK giữ đến ngày đáo hạn hoặc do nhà phát hành trả trong thời gian nắm giữ CK kinh
doanh.
Lãi đầu tư của CK sẵn sàng để bán và CK giữ đến ngày đáo hạn bao gồm Lãi cộng dồn
được tính trên mệnh giá và lãi suất ghi trên GTCG; Lãi phân bổ giá trị chiết khấu của
GTCG hoặc Lãi âm (giảm lãi đầu tư) phân bổ giá trị phụ trội của GTCG
Cổ tức: là khoản lợi nhuận được chia từ lợi nhuận sau thuế của đơn vị phát
hành do sở hữu CK Vốn của đơn vị đĩ -> lãi đầu tư chứng khốn vốn (phân biệt cổ tức
nhận được từ các khoản vốn gĩp, mua cổ phần)
6
- 8.1. Khái quát về nghiệp vụ ĐT – KD CK:
8.1.1. Một số khái niệm:
•* Chứng khoán nợ:
• Chứng khoán nợ là trái phiếu, kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi, chứng chỉ
quỹ đầu tư chứng khoán và các loại chứng khoán khác mà theo quy
định của pháp luật bên phát hành phải thực hiện những cam kết mang
tính ràng buộc đối với bên nắm giữ chứng khoán theo những điều kiện
cụ thể về thời hạn thanh toán, số tiền gốc, lãi suất…
7
- 8.1. Khái quát về nghiệp vụ ĐT – KD CK:
8.1.1. Một số khái niệm:
•* Chứng khoán vốn:
• Chứng khoán vốn là loại chứng khoán xác lập quyền chủ sở hữu của
người nắm giữ chứng khoán đối với một doanh nghiệp.
8
- 8.1. Khái quát về nghiệp vụ ĐT – KD CK:
8.1.2. Các hình thức ĐT – KD chứng khoán:
8.1.2.1. Chứng khoán kinh doanh:
Chứng khoán kinh doanh:
Những chứng khoán được ngân hàng quản lý trong danh mục tài sản
để kinh doanh.
Dự định bán ra trong thời gian ngắn nhằm mục đích thu lợi từ chênh
lệch giữa giá mua và giá bán chứng khoán.
Chứng khoán kinh doanh có thể là chứng khoán nợ và chứng khoán
vốn.
9
- 8.1. Khái quát về nghiệp vụ ĐT – KD CK:
8.1.2. Các hình thức ĐT – KD chứng khoán:
8.1.2.2. Chứng khoán đầu tư sẵn sàng để bán:
Chứng khoán đầu tư sẵn sàng để bán: là những chứng khoán ngân
hàng mua vào với mục đích đầu tư và sẵn sàng để bán.
Chứng khoán đầu tư sẵn sàng để bán có thể là chứng khoán nợ và
chứng khoán vốn.
10
- 8.1. Khái quát về nghiệp vụ ĐT – KD CK:
8.1.2. Các hình thức ĐT – KD chứng khoán:
8.1.2.2. Chứng khoán đầu tư sẵn sàng để bán:
Chứng khoán vốn chỉ được hạch toán trên tài khoản chứng khoán đầu
tư sẵn sàng bán khi thỏa mãn các điều kiện:
Số lượng chứng khoán ngân hàng đầu tư vào doanh nghiệp dưới 20%
quyền biểu quyết.
Các chứng khoán này được niêm yết trên thị trường chứng khoán.
Ngân hàng đầu tư với mục tiêu dài hạn và có thể bán khi có lợi, không
có mục đích kiểm soát doanh nghiệp.
11
- 8.1. Khái quát về nghiệp vụ ĐT – KD CK:
8.1.2. Các hình thức ĐT – KD chứng khoán:
8.1.2.3. Chứng khoán nắm giữ khi đến hạn:
Chứng khoán thuộc nhóm này bao gồm những chứng khoán mà ngân
hàng có chủ ý và có khả năng nắm giữ các chứng khoán cho đến hết
thời hạn (thời hạn cố định) để hưởng lãi.
Chứng khoán đầu tư nắm giữ đến hạn chỉ là chứng khoán nợ.
Những chứng khoán được phân loại vào nhóm này không được bán
trước trước thời điểm đến hạn.
12
- 8.2. Nguyên tắc kế toán và báo cáo áp dụng:
8.2.1. Nguyên tắc kế toán:
8.2.1.1. Giá trị ghi sổ kế toán:
* Đối với chứng khoán kinh doanh và chứng khoán vốn thuộc chứng
khoán đầu tư sẵn sàng bán, NH phải áp dụng nguyên tắc giá gốc khi
mua:
Giá gốc = Giá mua + các chi phí liên quan
13
- 8.2. Nguyên tắc kế toán và báo cáo áp dụng:
8.2.1. Nguyên tắc kế toán:
8.2.1.1. Giá trị ghi sổ kế toán:
* Đối với chứng khoán nợ thuộc chứng khoán đầu tư sẵn sàng bán và
chứng khoán giữ đến hạn:
Giá gốc = Giá mua + các chi phí liên quan
Giá gốc – (Mệnh giá + lãi dồn tích trước khi mua (nếu có)) < 0 :
chiết khấu.
Giá gốc – (Mệnh giá + lãi dồn tích trước khi mua (nếu có)) > 0 : phụ
trội.
Trình bày trên BCTC theo giá trị thuần
(Mệnh giá - Chiết khấu + Phụ trội)
14
- 8.2. Nguyên tắc kế toán và báo cáo áp dụng:
8.2.1. Nguyên tắc kế toán:
8.2.1.2. Xử lý các giá trị phát sinh:
•* Giá trị chiết khấu: định kỳ phân bổ đều vào thu nhập lãi kinh doanh
chứng khoán.
•* Giá trị phụ trội: định kỳ phân bổ đều vào chi phí kinh doanh chứng
khoán.
•* Lãi dồn tích trước khi mua: hạch toán giảm giá trị khoản đầu tư.
15
- 8.2. Nguyên tắc kế toán và báo cáo áp dụng:
8.2.1. Nguyên tắc kế toán:
8.2.1.2. Xử lý các giá trị phát sinh:
•* Lãi sau khi mua: hạch toán vào thu nhập lãi.
•* Cuối niên độ kế toán, nếu giá thị trường của chứng khoán giảm so
với giá gốc hoặc giá trị thuần: hạch toán dự phòng.
16
- 8.2. Nguyên tắc kế toán và báo cáo áp dụng:
8.2.1. Nguyên tắc kế toán:
8.2.1.3. Dự phòng rủi ro trong đầu tư CK:
* Nguyên tắc trích lập dự phòng:
Chứng khốn kinh doanh, chứng khốn sẵn sàng để bán khi giá trị
thuần cĩ thể thực hiện (giá trị thị trường) thấp hơn giá trị ghi sổ
Chứng khốn giữ đến khi đáo hạn được trích lập khi chứng khốn cĩ
dấu hiệu sụt giảm giá trị một cách lâu dài.
17
- 8.2. Nguyên tắc kế toán và báo cáo áp dụng:
8.2.1. Nguyên tắc kế toán:
* Nguyên tắc sử dụng dự phòng:
Khi NH bán chứng khoán kinh doanh hoặc chứng khoán đầu tư
sẵn sàng bán mà số tiền thực tế thu được nhỏ hơn giá gốc.
Trong thời gian nắm giữ chứng khoán chờ đến hạn thanh toán,
doanh nghiệp phát hành chứng khoán bị những rủi ro như thiên tai,
hỏa hoạn, bảo lụt, phá sản,…
18
- 8.2. Nguyên tắc kế toán và báo cáo áp dụng:
8.2.2. Báo cáo áp dụng:
* Bảng kê (chứng khoán nợ):
Loại Lãi cộng Thời hạn
Chiết
chứng dồn từ Thời còn lại Định
Giá Mệnh Lãi khấu/
TT khoán / trước/ Lãi hạn của kỳ trả
gốc giá suất phụ
đơn vị nhận gốc chứng lãi
trội
phát hành trước khoán
* Trình bày chi tiết trong Thuyết minh BCTC.
19
- 8.3. Phương pháp kế toán:
8.3.1. Tài khoản – Chứng từ sử dụng:
8.3.1.1. Tài khoản sử dụng:
Tài khoản sử dụng:
TK 14: Chứng khoán kinh doanh
TK 141: Chứng khoán Nợ
TK 142: Chứng khoán Vốn
TK 149: Dự phòng giảm giá chứng khoán
TK 15: Chứng khoán đầu tư sẵn sang để ban
TK 16: Chứng khoán đầu tư giữ đến ngày đáo hạn
TK 703: Thu lãi từ đầu tư chứng khoan
TK 392: Lãi phải thu từ đầu tư chứng khoán
TK 488: Doanh thu chờ phân bổ
TK 641: Chenh lệch đánh giá lại tai sản
TK 741/ 841: Thu/ Chi về kinh doanh chứng khoán
TK 8823: Chi dự phòng giảm giá chứng khoán
20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
