Bài giảng "Khoa học trái đất" Chương 5 - Khí quyển, được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp các bạn sinh viên có thể hiểu biết cơ bản về bầu khí quyển và các hiện tượng, khái niệm liên quan: bão, thời tiết, khí hậu. Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Khoa học trái đất: Chương 5 - TS. Phan Thị Anh Thư
- 1
KHOA HỌC TRÁI ĐẤT
CI1069
Bộ Môn Địa Tin Học
TS. PHAN THỊ ANH THƯ
- 2
CHƯƠNG 5: KHÍ QUYỂN
Chuẩn đầu ra môn học
L.O.3.1 - Hiểu biết cơ bản về
bầu khí quyển và các hiện
tượng, khái niệm liên quan:
bão, thời tiết, khí hậu
- NỘI DUNG 3
KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT
THỜI TIẾT VÀ KHÍ HẬU
BÃO
HIỆN TƯỢNG THỜI TIẾT CỰC ĐOAN
Phan Thị Anh Thư
- NỘI DUNG 4
KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT
THỜI TIẾT VÀ KHÍ HẬU
BÃO
HIỆN TƯỢNG THỜI TIẾT CỰC ĐOAN
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 5
1.1 Thành phần của khí quyển
Không khí là một hỗn hợp của các
chất khí và hạt khác nhau, mỗi loại có
tính chất vật lý riêng.
Có thể phân thành nhóm các chất khí
hầu như không biến đổi và các chất
khí có biến đổi về khối lượng
Thành phần của không khí sạch và
khô gồm Nitơ và Oxi, Argon, CO2,
hỗn hợp các loại khí khác (nhiều nhất
là khí Carbon dioxit, tiếp đến là Heli,
Hidro,…)
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 6
1.1 Thành phần của khí quyển
➢ Thành phần không biến đổi
• Nitơ
• Oxi
• Carbon dioxit (CO2)
• Argon
• Heli
• …..
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 7
1.1 Thành phần của khí quyển
➢ Thành phần biến đổi
• Hơi nước là nguồn gốc của tất cả các đám
mây và lượng mưa. Giống như carbon
dioxide, hơi nước hấp thụ nhiệt do Trái đất
tỏa ra. Nó cũng hấp thụ một số năng lượng
mặt trời. Hơi nước ận chuyển “nhiệt ẩn” từ
vùng này sang vùng khác và được đo bằng
chỉ số độ ẩm.
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 8
1.1 Thành phần của khí quyển
➢ Thành phần biến đổi
• Ozone là một dạng tồn tại của nguyên tố
oxy kết hợp ba nguyên tử oxy thành mỗi
phân tử (O3).
• Nếu ozon không lọc được hầu hết các bức xạ
UV và tất cả các tia UV của mặt trời chiếu
tới bề mặt Trái đất, thì hành tinh của chúng
ta sẽ không thể ở được đối với nhiều sinh vật
sống.
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 9
1.1 Thành phần của khí quyển
➢ Thành phần biến đổi
• Sol khí (aerosol)
o Là hệ keo của các hạt
chất rắn hoặc các giọt
chất lỏng, trong không
khí hoặc chất khí khác. https://www.youtube.com/watch
Một hệ sol khí bao gồm ?v=4eh6IKahbok
cả dạng hạt và khối khí
chứa nó
o Sol khí có thể là tự nhiên hoặc do con người tạo ra. Ví dụ
về sol khí tự nhiên là sương mù hoặc sương mù, bụi, dịch
tiết từ rừng và hơi nước trong mạch nước phun
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 10
1.1 Thành phần của khí quyển
➢ Tác động của con người lên khí quyển
• Khí thải từ các phương tiện giao thông vận tải
chiếm gần một nửa trọng lượng các chất ô nhiễm
chính.
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 11
1.2 Phân tầng khí quyển theo độ cao
➢ Bầu khí quyển nhanh chóng
mỏng đi khi cách xa bề mặt đất
cho đến khi có quá ít phân tử khí
để phát hiện.
➢ Càng lên cao áp suất khí quyển
càng giảm
Áp suất khí quyển chỉ đơn giản
là trọng lượng của không khí ở
trên.
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 12
1.2 Phân tầng khí quyển theo độ cao
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 13
1.2 Phân tầng khí quyển theo độ cao
➢ Khí quyển có thể được chia theo độ cao thành bốn lớp dựa
trên sự biến đổi của nhiệt độ.
• Tầng đối lưu là lớp dưới cùng của khí quyển, nơi nhiệt độ
giảm khi độ cao tăng lên.
• Tầng bình lưu là lớp của khí quyển nơi nhiệt độ không đổi
ở độ cao khoảng 20 km. Sau đó, nó bắt đầu tăng dần cho
đến khi dừng lại.
• Tầng trung lưu là lớp khí quyển ngay trên tầng bình lưu và
được đặc trưng bởi nhiệt độ giảm dần theo độ cao.
• Tầng nhiệt là vùng khí quyển nằm ngay phía trên tầng trung
lưu và được đặc trưng bởi nhiệt độ ngày càng tăng do sự hấp
thụ năng lượng mặt trời sóng ngắn của oxy.
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 14
1.2 Phân tầng khí quyển theo độ cao
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 15
1.3 Truyền nhiệt trong không khí
➢ Nhiệt là năng lượng truyền từ vật này sang vật
khác do sự chênh lệch nhiệt độ của vật.
➢ Nhiệt độ là thước đo động năng trung bình của các
nguyên tử hoặc phân tử riêng lẻ trong một chất.
➢ Các cơ chế truyền nhiệt
➢ Dẫn nhiệt
➢ Đối lưu nhiệt
➢ Bức xạ nhiệt
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 16
1.3 Truyền nhiệt trong không khí
➢ Dẫn nhiệt
• Truyền nhiệt qua vật chất bằng hoạt động phân tử.
• Khả năng dẫn nhiệt của các chất không giống nhau:
- Kim loại là chất dẫn nhiệt tốt.
- Không khí là chất dẫn nhiệt rất kém
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 17
1.3 Truyền nhiệt trong không khí
➢ Đối lưu nhiệt
▪ Truyền nhiệt bằng chuyển động (hoặc tuần
hoàn ) của một chất từ nơi này sang nơi khác.
▪ Xảy ra trong chất lỏng hoặc khí.
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 18
1.3 Truyền nhiệt trong không khí
➢ Bức xạ nhiệt
• Sự truyền nhiệt bằng sóng điện từ
• Có thể truyền năng lượng qua chân không.
• Các bước sóng của bức xạ điện từ nằm trong
khoảng từ rất dài (sóng vô tuyến) đến rất ngắn
(tia gamma).
• Ánh sáng nhìn thấy được là phần duy nhất của
bức xạ điện từ mà chúng ta có thể quan sát được.
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 19
1.3 Truyền nhiệt trong không khí
➢ Bức xạ nhiệt
• Vật chất càng nóng thì bức xạ bước song càng
ngắn và ngược lại
• Tất cả các đối tượng, ở bất kỳ nhiệt độ nào, đều
phát ra năng lượng bức xạ.
• Các vật thể nóng hơn tỏa ra tổng năng lượng trên
một đơn vị diện tích nhiều hơn so với các vật thể
lạnh hơn.
• Các vật thể hấp thụ tốt bức xạ cũng là vật phát
xạ tốt.
Phan Thị Anh Thư
- I- KHÍ QUYỂN TRÁI ĐẤT 20
1.3 Truyền nhiệt trong không khí
➢ Sóng điện từ
• Mặt trời phát ra ánh sáng và sức nóng cũng như
tia cực tím gây ra nắng.
• Những dạng năng
lượng này chỉ là một
phần của một mảng
lớn năng lượng do mặt
trời phát ra, được gọi
là quang phổ điện từ. Dãy bức xạ sóng điện từ
Phan Thị Anh Thư
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
