intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng môn học Thiết kế SP Mộc & TT Nội Thất

Chia sẻ: 123968574 123968574 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:163

126
lượt xem
33
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nói đến tính đa dạng của sản phẩm mộc, trớc tiên chúng ta phải khẳng định sản phẩm mộc vô cùng đa dạng vμ phong phú. Tính đa dạng của sản phẩm mộc thể hiện qua nhiều khía cạnh, từ kiểu dáng, mμu sắc, chất liệu, dạng liên kết, kết cấu cho tới hồn văn hoá chứa đựng bên trong từng sản phẩm... đều muôn hình, muôn vẻ.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng môn học Thiết kế SP Mộc & TT Nội Thất

  1. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt Ch­¬ng I. Nh÷ng nguyªn lý c¬ b¶n cña s¶n phÈm méc Môc tiªu Cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ s¶n phÈm vµ thiÕt kÕ s¶n phÈm méc lµm nÒn t¶ng cho c¸c phÇn häc tiÕp theo cña m«n häc. Néi dung - Nh÷ng nguyªn lý c¬ b¶n cña s¶n phÈm méc. - Nh÷ng nguyªn lý c¬ b¶n cña s¶n phÈm méc. - Nguyªn t¾c vµ c¸c b­íc thiÕt kÕ s¶n phÈm méc. - C¸c ph­¬ng thøc liªn kÕt c¬ b¶n cña s¶n phÈm méc. 1.1. Nh÷ng nguyªn lý c¬ b¶n cña s¶n phÈm méc 1.1.1. TÝnh ®a d¹ng cña s¶n phÈm méc Nãi ®Õn tÝnh ®a d¹ng cña s¶n phÈm méc, tr­íc tiªn chóng ta ph¶i kh¼ng ®Þnh s¶n phÈm méc v« cïng ®a d¹ng vµ phong phó. TÝnh ®a d¹ng cña s¶n phÈm méc thÓ hiÖn qua nhiÒu khÝa c¹nh, tõ kiÓu d¸ng, mµu s¾c, chÊt liÖu, d¹ng liªn kÕt, kÕt cÊu cho tíi hån v¨n ho¸ chøa ®ùng bªn trong tõng s¶n phÈm... ®Òu mu«n h×nh, mu«n vÎ. Ta cã thÓ nhËn thÊy sù ®a d¹ng Êy ngay khi nhËn xÐt c¸c kh¸i niÖm vÒ s¶n phÈm méc. Thùc tÕ, cho tíi nay, ch­a cã mét ®Þnh nghÜa nµo cô thÓ vµ ®Çy ®ñ vÒ s¶n phÈm méc. Trang 1
  2. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt Theo truyÒn thuyÕt cæ cña ng­êi Ph­¬ng §«ng, cã lÏ ch÷ "Méc" trong kh¸i niÖm s¶n phÈm méc ®­îc lÊy trªn quan ®iÓm Ngò hµnh: Kim - Méc - Thuû - Ho¶ - Thæ, n¨m lo¹i vËt liÖu chÝnh cÊu thµnh trêi ®Êt. Nh­ng ngµy nay, víi sù ph¸t triÓn cña nÒn v¨n minh hiÖn ®¹i th× ®å méc ®©u cßn nhÊt thiÕt lµ s¶n phÈm lµm tõ "Méc". VÝ dô nh­ c¸c lo¹i bµn ghÕ ®­îc thay thÕ toµn bé b»ng vËt liÖu Inox vµ kÝnh hoÆc nh«m, s¾t uèn... Song, ë mét khÝa c¹nh nµo ®ã nã l¹i ®óng, rÊt ®óng. VÝ dô, mét bøc t­îng b»ng ®ång hoÆc th¹ch cao th× kh«ng thÓ gäi lµ s¶n phÈm méc, nh­ng nÕu nã ®­îc t¹c b»ng gç th× l¹i cã thÓ gäi lµ s¶n phÈm méc (®å méc mü nghÖ). Tãm l¹i, s¶n phÈm méc chØ lµ mét c¸ch gäi. Tuy chóng ta ch­a cã ®­îc mét ®Þnh nghÜa cô thÓ vµ ®Çy ®ñ vÒ s¶n phÈm méc, song chóng ta vÉn cã thÓ nhËn ®­îc ra nã mét c¸ch kh¸i qu¸t nh­ sau: C¸c s¶n phÈm ®­îc lµm tõ gç ®­îc gäi chung lµ s¶n phÈm méc. C¸c s¶n phÈm méc cã nhiÒu lo¹i, cã nguyªn lý kÕt cÊu ®a d¹ng vµ ®­îc sö dông vµo nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau. Trong ®êi sèng hµng ngµy, chóng ta t×m thÊy nh÷ng s¶n phÈm méc th«ng dông nh­: bµn, ghÕ, gi­êng, tñ... trong x©y dùng nhµ cöa, chóng ta còng th­êng ph¶i sö dông c¸c lo¹i cöa sæ vµ cöa ra vµo b»ng gç. Ngoµi ra c¸c s¶n phÈm méc cßn cã thÓ lµ c¸c c«ng cô, chi tiÕt m¸y hay c¸c mÆt hµng mü nghÖ, trang trÝ néi ngo¹i thÊt... Ngoµi gç ra, c¸c vËt liÖu kh¸c nh­ m©y, tre, chÊt dÎo tæng hîp, kim lo¹i... còng cã thÓ ®­îc dïng thay thÕ gç trong s¶n xuÊt Trang 2
  3. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt ®å méc. C¸c lo¹i vËt liÖu nµy cã thÓ thay thÕ mét phÇn hoÆc thay thÕ toµn bé gç trong s¶n xuÊt hµng méc. Còng chÝnh tõ sù ®a d¹ng cña s¶n phÈm méc, c¸c c¸ch thøc ph©n lo¹i s¶n phÈm méc kÐo theo còng hÕt søc phong phó. §Ó ph©n lo¹i s¶n phÈm méc, ta cÇn c¨n cø vµo nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau cho phï hîp víi c¸c yªu cÇu vÒ nghiªn cøu, ph¸t triÓn còng nh­ tæ chøc s¶n xuÊt cña x· héi. Phï hîp víi ®iÒu kiÖn lÞch sö, x· héi hiÖn nay, ta cã thÓ ®øng trªn mét sè quan ®iÓm sau ®Ó ph©n lo¹i s¶n phÈm méc: - Ph©n lo¹i theo ngµnh s¶n xuÊt. - Ph©n lo¹i theo sö dông - Ph©n lo¹i theo cÊu t¹o cña s¶n phÈm Ph©n lo¹i theo ngµnh s¶n xuÊt, do ®Æc thï cña nguyªn liÖu, cã thÓ ph©n ra thµnh s¶n phÈm méc v¸n nh©n t¹o, méc gç tù nhiªn, s¶n phÈm méc song m©y tre ®an. Ph©n lo¹i theo sö dông, s¶n phÈm méc cã thÓ ph©n ra: méc gia ®×nh - méc c«ng céng; méc gia dông - méc x©y dùng. Theo chøc n¨ng cña s¶n phÈm th× cã: s¶n phÈm d¹ng tñ (cÊt ®ùng), s¶n phÈm phôc vô chøc n¨ng ngåi (ghÕ), n»m (gi­êng), s¶n phÈm cã mÆt (bµn), s¶n phÈm cã chøc n¨ng kÕt hîp... Ph©n lo¹i theo cÊu t¹o: s¶n phÈm cã cÊu t¹o d¹ng tñ, s¶n phÈm cã cÊu t¹o d¹ng gi¸ ®ì, s¶n phÈm cã cÊu t¹o d¹ng r­¬ng (hßm). Hay dùa trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt vÒ cÊu t¹o, s¶n phÈm méc cã thÓ ph©n ra: s¶n phÈm cã cÊu t¹o d¹ng tÊm ph¼ng, s¶n Trang 3
  4. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt phÈm cã kÕt cÊu d¹ng khung, s¶n phÈm cã cÊu t¹o d¹ng cét, s¶n phÈm cã cÊu t¹o d¹ng håi liÒn, s¶n phÈm cã kÕt cÊu d¹ng gi¸ ®ì, s¶n phÈm cã kÕt cÊu ®Æc biÖt kh¸c... Ngoµi c¸c c¸ch ph©n lo¹i trªn, hiÖn nay cßn cã mét c¸ch ph©n lo¹i còng kh¸ phæ biÕn, ®ã lµ ph©n lo¹i theo chÊt l­îng hoµn thiÖn vµ tÝnh th­¬ng m¹i cña s¶n phÈm: méc cao cÊp - méc b×nh d©n. 1.1.2. Nh÷ng yªu cÇu chung cña s¶n phÈm méc Mäi s¶n phÈm nãi chung ®Òu cÇn ph¶i ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu sau: - Chøc n¨ng - ThÈm mü - Kinh tÕ * Phï hîp ®iÒu kiÖn c«ng nghÖ kü thuËt a/ Yªu cÇu Chøc n¨ng Mçi s¶n phÈm ®Òu cã nh÷ng chøc n¨ng sö dông nhÊt ®Þnh ®­îc thiÕt lËp theo ý ®å cña ng­êi thiÕt kÕ, chøc n¨ng ®ã cã thÓ chØ lµ trang trÝ. Yªu cÇu ®Çu tiªn ®èi víi mét s¶n phÈm méc lµ ph¶i tho¶ m·n c¸c chøc n¨ng ®ã. Khi xem xÐt, ph©n tÝch s¶n phÈm méc, ta cÇn ph¶i quan t©m ®Çy ®ñ ®Õn c¸c chøc n¨ng cña mçi mét s¶n phÈm v× nã kh«ng chØ cã mét chøc n¨ng cè ®Þnh mµ cßn cã thÓ cã nh÷ng chøc n¨ng phô kh¸c do ph¸t sinh khi sö dông. VD: S¶n phÈm ghÕ, tr­íc tiªn ph¶i Trang 4
  5. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt ®¸p øng ®­îc chøc n¨ng chÝnh cña nã lµ ngåi. Ngoµi ra nã cßn cã thÓ ®­îc ngåi ë nhiÒu t­ thÕ kh¸c nhau, hay cã thÓ ®­îc lµm vËt kª ®Ó ®øng lªn lµm viÖc g× ®ã... NÕu khi thiÕt kÕ, ®iÒu nµy kh«ng ®­îc quan t©m ®óng møc th× ch¾c ch¾n thiÕt kÕ sÏ kh«ng ®¹t yªu cÇu mong muèn. b/ Yªu cÇu ThÈm mü Trong lÜnh vùc thiÕt kÕ, s¶n phÈm méc kh«ng chØ cÇn ®¸p øng yªu cÇu vÒ chøc n¨ng sö dông mµ nã cÇn ph¶i ®¸p øng yªu cÇu vÒ thÈm mü. NÕu kh«ng cã yªu cÇu vÒ thÈm mü, c«ng viÖc thiÕt kÕ s¶n phÈm méc d­êng nh­ trë thµnh v« nghÜa. ThÈm mü cña mçi s¶n phÈm cã thÓ nãi lµ phÇn hån cña mçi s¶n phÈm. Mét chiÕc ghÕ ®Ó ngåi, b×nh th­êng th× nã kh«ng nãi nªn ®iÒu g× nh­ng khi nã ®­îc thiÕt kÕ t¹o d¸ng theo mét ý ®å thÈm mü, nã l¹i t¹o ra mét c¶m gi¸c tho¶i m¸i h¬n cho ng­êi ngåi còng nh­ nh÷ng ng­êi kh¸c xung quanh khi nh×n vµo nã. ThÈm mü lµ mét phÇn cña chÊt l­îng s¶n phÈm kÕt tinh nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm. c/ Yªu cÇu vÒ kinh tÕ Kh«ng chØ riªng ®èi víi s¶n phÈm méc, mét trong nh÷ng yªu cÇu kh¸ quan träng nãi chung ®èi víi mét s¶n phÈm ®ã lµ yªu cÇu vÒ kinh tÕ. T¸c ®éng cña kinh tÕ lµ bµnh tr­íng, réng kh¾p, s¶n phÈm méc kh«ng thÓ lµ ngo¹i lÖ. Yªu cÇu ®èi víi mçi s¶n phÈm cã thÓ h­íng theo môc tiªu: "§¸p øng chøc n¨ng tèt nhÊt, cã thÈm mü Trang 5
  6. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt ®Ñp nhÊt nh­ng ph¶i cã gi¸ thµnh thÊp nhÊt". §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã, trong mçi s¶n phÈm ta cÇn cã kÕ ho¹ch sö dông nguyªn vËt liÖu hîp lý, thuËn tiÖn cho gia c«ng chÕ t¹o, gi¸ thµnh s¶n phÈm h¹. T¹o ra c¸c s¶n phÈm tèt, cã cÊu t¹o ch¾c ch¾n, bÒn l©u còng cã ý nghÜa kinh tÕ lín ®èi víi ng­êi sö dông còng nh­ ®èi víi x· héi. 1.1.3. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ mét s¶n phÈm méc T­¬ng øng víi nh÷ng yªu cÇu ®èi víi s¶n phÈm méc nh­ trªn, ta còng cã c¸c chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸ mét s¶n phÈm méc nh­ sau: - Møc ®é ®¸p øng chøc n¨ng sö dông cña s¶n phÈm. - TÝnh thÈm mü cña s¶n phÈm. - TÝnh hîp lý cña viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu. - Kh¶ n¨ng thùc hiÖn gia c«ng chÕ t¹o s¶n phÈm ë møc nµo. S¶n phÈm méc cã thÓ dùa trªn nh÷ng chØ tiªu chÝnh nµy ®Ó ®¸nh gi¸ nã lµ tèt hay ch­a tèt. 1.2. Nguyªn t¾c vµ c¸c b­íc thiÕt kÕ s¶n phÈm méc 1.2.1. Nguyªn t¾c thiÕt kÕ s¶n phÈm méc Chóng ta ®· biÕt thÕ nµo lµ mét s¶n phÈm tèt, thÕ nµo lµ s¶n phÈm ch­a tèt qua c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ s¶n phÈm méc nh­ trªn. VËy ®Ó cã mét s¶n phÈm tèt, ta cÇn ph¶i thùc hiÖn thiÕt kÕ theo mét sè nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. Bëi ®iÒu ®ã cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh tíi chÊt l­îng s¶n phÈm. Trang 6
  7. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt Nh×n chung, khi thiÕt kÕ s¶n phÈm méc ta cÇn dùa trªn mét sè nguyªn t¾c c¬ b¶n sau: - §¶m b¶o c«ng n¨ng s¶n phÈm theo ®óng ý ®å, môc ®Ých thiÕt kÕ. Trong mäi c«ng ®o¹n thiÕt kÕ, ng­êi thiÕt kÕ ph¶i lÊy c«ng n¨ng cña s¶n phÈm lµm ®Þnh h­íng xuyªn suèt. Khi t¹o d¸ng, ngoµi môc tiªu lµ cã mÉu m· ®Ñp, ta lu«n ph¶i chó ý tíi kh¶ n¨ng ®¸p øng cña s¶n phÈm trong sö dông. Nguyªn t¾c ®¶m b¶o c«ng n¨ng ®­îc chó ý nhiÒu nhÊt trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c¸c gi¶i ph¸p liªn kÕt, kÕt cÊu s¶n phÈm. - §¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c thÈm mü trong thiÕt kÕ. Nguyªn t¾c nµy chñ yÕu vËn dông trong qu¸ tr×nh t¹o d¸ng s¶n phÈm. Nh­ng trong qu¸ tr×nh thi c«ng còng kh«ng thÓ xem nhÑ bëi ®é tinh x¶o cña c¸c mèi liªn kÕt, chÊt l­îng bÒ mÆt s¶n phÈm ¶nh h­ëng kh«ng Ýt tíi chÊt l­îng thÈm mü cña s¶n phÈm. - §¶m b¶o tÝnh kinh tÕ còng nh­ sù phï hîp cña c«ng nghÖ chÕ t¹o, gia c«ng s¶n phÈm. Nguyªn t¾c nµy cÇn ®¶m b¶o mét c¸ch "tÕ nhÞ", tr¸nh nh÷ng l·ng phÝ kh«ng cÇn thiÕt mµ hiÖu qu¶ thiÕt kÕ vÉn kh«ng c¶i thiÖn ®­îc nhiÒu. BÒn, ®Ñp vµ rÎ tiÒn ®ã lµ nh÷ng mong ­íc cña ng­êi sö dông, nh­ng ®Ó t×m ®­îc ®iÓm chung ®ã, ®Ó cã ®­îc sù giao hoµ gi÷a ng­êi thiÕt kÕ vµ ng­êi sö dông, ®Ó ®i ®Õn mét ph­¬ng ¸n thi Trang 7
  8. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt c«ng ®ßi hái ng­êi thiÕt kÕ ph¶i ®­a ra ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ cña m×nh mét c¸ch thuyÕt phôc, cã c¬ së khoa häc. Trong thiÕt kÕ t¹o d¸ng s¶n phÈm, ng­êi thiÕt kÕ ph¶i lu«n ®Æt ra c©u hái: "mÉu sÏ ®­îc gia c«ng nh­ thÕ nµo?". §©y lµ mét trong nh÷ng ­u ®iÓm cña ng­êi thiÕt kÕ cã kiÕn thøc vÒ c«ng nghÖ. 1.2.2. C¸c b­íc thiÕt kÕ s¶n phÈm méc Trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c thiÕt kÕ nªu trªn, c«ng viÖc thiÕt kÕ ®­îc thùc hiÖn theo nhiÒu c¸ch, nhiÒu c«ng ®o¹n vµ tuú the tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ kh¸c nhau, ng­êi thiÕt kÕ cã thÓ thùc hiÖn theo c¸ch nµy hay c¸ch kia. Song nh×n chung c¸c b­íc thiÕt kÕ s¶n phÈm méc cã thÓ ®­îc thùc hiÖn theo c¸c b­íc chung nh­ sau: B­íc 1: Thu thËp th«ng tin lµm c¬ së thiÕt kÕ Trong tõng ®iÒu kiÖn thùc tÕ, b­íc nµy ®­îc thùc hiÖn nÆng hay nhÑ. VÝ dô: X©y dùng mét ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ c¶i t¹o tæng thÓ s¶n phÈm méc trong mét kh¸ch s¹n n¨m sao, hay nhµ kh¸ch ChÝnh phñ, râ rµng ta ph¶i t×m hiÓu hÕt søc cÆn kÏ mäi vÊn ®Ò cã liªn quan nh­: phong tôc, t«n gi¸o cña c¸c ®èi t­îng cã thÓ tham gia sinh ho¹t trong khu nhµ ®ã. Hay tr­íc khi tung ra thÞ tr­êng mét lo¹i s¶n phÈm míi víi qui m« lín, s¶n xuÊt hµng lo¹t, ng­êi thiÕt kÕ ph¶i nghiªn cøu rÊt kü vÒ ®èi t­îng kh¸ch hµng sÏ ®­îc phôc vô...Song còng cã nh÷ng tr­êng hîp, b­íc nµy ®­îc thùc hiÖn nhÑ h¬n. VÝ dô: kh¸ch hµng cô thÓ ®Æt hµng theo nh÷ng yªu cÇu cô thÓ. Trong tr­êng hîp nµy, râ rµng nh÷ng th«ng tin ngoµi c«ng nghÖ ®· ®­îc kh¸ch hµng cung cÊp (th«ng tin thuéc c«ng nghÖ lµ b¶n chÊt Trang 8
  9. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt vèn cã cña ng­êi thiÕt kÕ, kh«ng n»m trong th«ng tin cÇn thu thËp). Trang 9
  10. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt B­íc 2: T¹o d¸ng s¶n phÈm Trong b­íc nµy, ng­êi thiÕt kÕ cÇn vËn dông tèi ®a c¸c nguyªn t¾c thÈm mü ®Ó thùc hiÖn. Trong qu¸ tr×nh t¹o d¸ng, ng­êi thiÕt kÕ lu«n ph¶i liªn hÖ gi÷a c¸i hiÖn cã (c¸c th«ng tin thu thËp vµ c¸c kiÕn thøc vÒ c«ng nghÖ) víi c¸i muèn cã (ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ). Mét ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ tèt kh«ng chØ lµ mét thiÕt kÕ ®­îc t¹o d¸ng c«ng phu hoa mü mµ nã cßn ph¶i lµ ph­¬ng ¸n kh¶ thi, cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. DiÔn biÕn cña qu¸ tr×nh t¹o d¸ng cã thÓ ®­îc m« t¶ lµ qu¸ tr×nh xoay quanh c¸c vßng lÆp: ph©n tÝch - tæng hîp - ®¸nh gi¸. B­íc 3: Lùa chän ph­¬ng ¸n kÕt cÊu, liªn kÕt s¶n phÈm vµ tÝnh to¸n nguuyªn vËt liÖu. Qua qu¸ tr×nh t¹o d¸ng s¶n phÈm, ta ®· cã mÉu m· phï hîp, b­íc c«ng viÖc nµy sÏ nãi lªn tÝnh kh¶ thi cña ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ. Trong mét sè tr­êng hîp b­íc c«ng viÖc nµy ®­îc kÕt hîp víi b­íc lùa chän c«ng nghÖ vµ lËp kÕ ho¹ch gia c«ng. §©y lµ c«ng ®o¹n ®ßi hái ng­êi thiÕt kÕ cã mét kiÕn thøc nhÊt ®Þnh vÒ c«ng nghÖ. ChiÕu theo c¸c môc ®Ých cña b­íc t¹o d¸ng, ta ph¶i lùa chän nguyªn vËt liÖu còng nh­ c¸c kÕt cÊu chi tiÕt cho Trang 10
  11. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt phï hîp. C¸c mèi liªn kÕt gi÷a c¸c chi tiÕt, bé phËn ph¶i ®­îc lùa chän ®¶m b¶o c«ng n¨ng cña s¶n phÈm. Cho dï chóng ta lùa chän c¸ch thøc liªn kÕt nh­ thÕ nµo, sö dông nguyªn vËt liÖu ra sao th× chóng ta vÉn kh«ng thÓ sao nh·ng c¸c nguyªn t¾c thiÕt kÕ: §¶m b¶o c«ng n¨ng - thÈm mü ®Ñp - kinh tÕ vµ phï hîp c«ng nghÖ s¶n xuÊt. B­íc 4: Lùa chän c«ng nghÖ vµ lËp kÕ ho¹ch thi c«ng. PhiÕu c«ng nghÖ gia c«ng chi tiÕt chÝnh lµ s¶n phÈm cña b­íc c«ng viÖc nµy. C¸c phÇn, c¸c bé phËn, chi tiÕt cña s¶n phÈm ®­îc bãc t¸ch chi tiÕt tíi møc cÇn thiÕt, phï hîp víi quy m« vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hiÖn cã. Møc ®é bãc t¸ch s¶n phÈm chi tiÕt tíi ®©u lµ phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn thùc tiÔn s¶n xuÊt hiÖn cã. VÝ dô: chi tiÕt tay co ng¨n kÐo b»ng gç. NÕu ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hiÖn cã kh«ng thÓ s¶n xuÊt ®­îc ta cã thÓ lùa chän mét kiÓu tay co phï hîp hiÖn cã trªn thÞ tr­êng. VÊn ®Ò nµy, thùc tÕ ®­îc l­u ý ngay tõ khi t¹o d¸ng s¶n phÈm. B­íc 5: ChÕ thö - kiÓm tra, ®¸nh gi¸ - nghiÖm thu. Trong thùc tiÔn s¶n xuÊt, ë c¸c c¬ së s¶n xuÊt nhá rÊt Ýt diÔn ra c«ng ®o¹n nµy, nã th­êng chØ ®­îc thùc hiÖn ë nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt cã quy m« t­¬ng ®èi lín, s¶n xuÊt hµng lo¹t. Trang 11
  12. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt Thùc chÊt, môc ®Ých chñ yÕu cña b­íc c«ng viÖc nµy lµ ®¸nh gi¸ chÊt l­îng thiÕt kÕ tõ ®ã rót ra c¸c bµi häc qua c¸c ­u nh­îc ®iÓm cña thiÕt kÕ. Trang 12
  13. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt 1.3. C¸c ph­¬ng thøc liªn kÕt c¬ b¶n cña s¶n phÈm méc 1.3.1. Ph©n tÝch cÊu tróc c¬ b¶n cña mét s¶n phÈm méc S¶n phÈm méc cã cÊu t¹o rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, song ph©n tÝch cÊu tróc cña chóng, ta thÊy s¶n phÈm méc ®­îc cÊu t¹o bëi c¸c chi tiÕt vµ bé phËn gièng nh­ c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c. C¸c chi tiÕt cã thÓ liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh bé phËn. C¸c bé phËn vµ c¸c chi tiÕt liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh s¶n phÈm. Møc ®é phøc t¹p vÒ kÕt cÊu cña mét s¶n phÈm tuú thuéc vµo sè l­îng, c¸ch thøc vµ gi¶i ph¸p cña c¸c liªn kÕt. a) Chi tiÕt. Chi tiÕt lµ mét ®¬n vÞ cÊu t¹o nhá nhÊt ®­îc gia c«ng chÕ t¹o theo mét h×nh d¹ng x¸c ®Þnh. Mét chi tiÕt th­êng ®­îc gia c«ng tõ mét lo¹i vËt liÖu vµ liÒn khèi, song còng cã thÓ ®­îc gia c«ng tõ nh÷ng nguyªn vËt liÖu ch¾p nèi (nèi dµi, nèi réng hay nèi dµy). Sù nèi ghÐp nµy hoµn toµn kh¸c víi sù liªn kÕt gi÷a c¸c chi tiÕt trong s¶n phÈm. Nh­ vËy, chi tiÕt cã thÓ ®­îc ph©n thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau: - Theo h×nh d¹ng, c¸c chi tiÕt cã thÓ ph©n ra: chi tiÕt th¼ng, chi tiÕt cong, chi tiÕt song trßn, chi tiÕt tiÖn trßn... Trang 13
  14. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt - Theo chøc n¨ng, chi tiÕt cã thÓ ph©n thµnh: chi tiÕt cÊu tróc, chi tiÕt liªn kÕt vµ chi tiÕt trang trÝ. Trang 14
  15. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt b) Bé phËn. Bé phËn gåm nhiÒu chi tiÕt liªn kÕt víi nhau (theo kiÓu cè ®Þnh hay cã thÓ th¸o rêi) t¹o thµnh mét phÇn cÊu t¹o cã chøc n¨ng x¸c ®Þnh trong kÕt cÊu cña s¶n phÈm. VÝ dô: C¸nh tñ lµ mét bé phËn bao gåm c¶ kho¸ vµ b¶n lÒ. C¸c bé phËn ®Òu cã chøc n¨ng riªng x¸c ®Þnh, ®­îc ®¶m b¶o b»ng nh÷ng gi¶i ph¸p cÊu r¹o thÝch hîp. ViÖc ph©n chia bé phËn cã ý nghÜa vÒ ph­¬ng diÖn tæ chøc l¾p r¸p s¶n phÈm. C¸c chi tiÕt vµ bé phËn cã thÓ ®­îc tiªu chuÈn ho¸ vÒ h×nh d¹ng vµ kÝch th­íc. VÒ mÆt cÊu tróc, mét bé phËn cã thÓ thay thÕ b»ng mét chi tiÕt. 1.3.2. Liªn kÕt c¬ b¶n cña s¶n phÈm méc Trong s¶n phÈm méc cã nhiÒu lo¹i liªn kÕt, c¸c d¹ng liªn kÕt nµy cã thÓ ph©n thµnh c¸c nhãm nh­ sau: - Liªn kÕt méng - Liªn kÕt ®inh, vÝt, bul«ng - Liªn kÕt b¶n lÒ - Liªn kÕt b»ng keo - C¸c d¹ng liªn kÕt kh¸c Ngoµi c¸ch ph©n lo¹i liªn kÕt nh­ trªn, ta cßn cã thÓ ph©n lo¹i liªn kÕt theo kh¶ n¨ng th¸o rêi hay cè ®Þnh cña liªn kÕt. Liªn kÕt b»ng vÝt, bul«ng, liªn kÕt b¶n lÒ lµ nh÷ng Trang 15
  16. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt liªn kÕt cã thÓ th¸o rêi. C¸c liªn kÕt b»ng ®inh, keo hay méng th­êng lµ nh÷ng liªn kÕt cè ®Þnh kh«ng thÓ th¸o rêi. Còng cã thÓ ph©n lo¹i liªn kÕt theo liªn kÕt cøng vµ liªn kÕt ®éng (liªn kÕt b¶n lÒ lµ liªn kÕt ®éng - cã thÓ xoay ®­îc). Nh×n chung, sù ph©n lo¹i c¸c liªn kÕt chØ mang tÝnh t­¬ng ®èi, ®iÒu cèt yÕu cña sù ph©n lo¹i ë ®©y lµ ph¶i phï hîp víi môc ®Ých sö dông cña viÖc ph©n lo¹i. Sau ®©y, chóng ta sÏ ®Ò cËp ®Õn mét sè gi¶i ph¸p liªn kÕt c¬ b¶n sau: a) Liªn kÕt méng. Méng lµ mét h×nh thøc cÊu t¹o cã h×nh d¹ng x¸c ®Þnh ®­îc gia c«ng t¹o thµnh ë ®Çu cuèi cña chi tiÕt theo h­íng däc thí, nh»m môc ®Ých liªn kÕt víi lç ®­îc gia c«ng trªn chi tiÕt kh¸c cña kÕt cÊu. CÊu t¹o cña méng cã nhiÒu d¹ng, song c¬ b¶n lµ vÉn bao gåm th©n méng vµ vai méng. Th©n méng ®Ó c¾m ch¾c vµo lç. Vai méng ®Ó giíi h¹n møc ®é c¾m s©u cña méng, ®ång thêi còng cã t¸c dông chèng chÌn dËp méng vµ ®ì t¶i träng. Th©n méng cã thÓ th¼ng hoÆc xiªn, cã bËc hay kh«ng cã bËc, tiÕt diÖn cã thÓ lµ h×nh trßn hay h×nh ch÷ nhËt. Th©n méng cã thÓ liÒn khèi víi chi tiÕt, nh­ng còng cã thÓ lµ th©n méng m­în, kh«ng liÒn víi chi tiÕt Trang 16
  17. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt mµ ®­îc gia c«ng ngoµi, c¾m vµo ®Çu chi tiÕt t¹o thµnh méng. Liªn kÕt méng lµ lo¹i liªn kÕt trôc vµ lç gi÷a th©n méng vµ lç méng nh»m t¹o ra mèi liªn kÕt cøng gi÷a hai chi tiÕt. §é cøng v÷ng cña liªn kÕt phô thuéc vµo tÝnh chÊt cña nguyªn vËt liÖu, kÝch th­íc vµ h×nh d¹ng cña lç vµ méng, còng nh­ c¸c chÕ ®é gia cè b»ng ®inh, chèt, nªm, ke hay sö dông keo d¸n... b) Liªn kÕt b»ng ®inh vµ vÝt. §inh vµ vÝt ®­îc dïng ®Ó liªn kÕt c¸c chi tiÕt cña s¶n phÈm méc. NhiÒu tr­êng hîp, ®inh vµ vÝt ®ãng mét vai trß quan träng trong liªn kÕt cña s¶n phÈm méc. Tuy nhiªn chóng cã mét nh­îc ®iÓm lµ dÔ bÞ «xy ho¸ lµm h­ háng mèi liªn kÕt. §inh vµ vÝt nãi chung ®Ó lµm trung gian liªn kÕt c¸c chi tiÕt l¹i víi nhau theo c¸ch thøc liªn kÕt cøng. Song vai trß vµ kh¶ n¨ng øng dông cña mçi lo¹i ®Òu kh¸c biÖt nhau. c) Liªn kÕt bul«ng. Liªn kÕt b»ng bul«ng lµ mét d¹ng liªn kÕt th¸o rêi cã kh¶ n¨ng chÞu lùc lín. Trong c«ng nghÖ s¶n xuÊt hµng méc, liªn kÕt b»ng bul«ng ®­îc øng dông phæ biÕn, nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm cã kÝch th­íc lín ph¶i vËn chuyÓn ®i xa. Liªn kÕt b»ng bu l«ng ®­îc øng dông ë c¸c mèi liªn kÕt gi÷a nãc tñ vµ håi tñ, gi÷a vai gi­êng vµ ch©n gi­êng (hay ®Çu gi­êng), gi÷a vai bµn vµ ch©n bµn... Trang 17
  18. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt Khi sö dông liªn kÕt b»ng bul«ng cÇn chó ý mét sè yªu cÇu c¬ b¶n sau: - §¶m b¶o tÝnh thÈm mü cña liªn kÕt. - DÔ th¸o l¾p. - Kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn kh«ng gian sö dông bªn trong cña s¶n phÈm. Cã nhiÒu kiÓu bul«ng víi nhiÒu gi¶i ph¸p liªn kÕt kh¸c nhau. Trong c¸c s¶n phÈm cã kÕt cÊu d¹ng khung, c¸c d¹ng bu l«ng th­êng dïng lµ lo¹i bu l«ng ®Çu trßn. Trong c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, c¸c s¶n phÈm méc l¾p ghÐp tÊm ®­îc chó ý nhiÒu vÒ c¸c gi¶i ph¸p liªn kÕt th¸o rêi b»ng bu l«ng - èc vÝt. Trang 18
  19. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt Ch­¬ng II. Nguyªn vËt liÖu trong s¶n xuÊt hµng méc Môc tiªu Cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n chung nhÊt vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu ®­îc sö dông trong c«ng nghÖ s¶n xuÊt hµng méc. §©y lµ nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt ph¶i trang bÞ cho ng­êi lµm c«ng t¸c thiÕt kÕ s¶n phÈm méc. Néi dung - Giíi thiÖu vÒ nguyªn liÖu chñ yÕu trong s¶n xuÊt hµng méc: cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc vÒ lùa chän vµ sö dông nguyªn liÖu, tÝnh to¸n kü thuËt. - C¸c lo¹i vËt liÖu cã chøc n¨ng b¶o vÖ vµ trang trÝ (d¸n mÆt, d¸n c¹nh). - Giíi thiÖu c¸c lo¹i linh kiÖn liªn kÕt vµ c¸c lo¹i vËt liÖu phô kh¸c. 2.1. Gç xÎ vµ v¸n nh©n t¹o 2.1.1. Gç xÎ (gç tù nhiªn) Gç tù nhiªn lµ nguyªn liÖu lý t­ëng cho s¶n xuÊt hµng méc. Gç lµ nguyªn liÖu c¬ b¶n trong c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®å méc. Víi t×nh tr¹ng gç tù nhiªn ngµy mét khan hiÕm nh­ hiÖn nay, sù mÊt c©n b»ng gi÷a cung vµ cÇu vÒ lo¹i nguyªn liÖu nµy ®· béi ho¸ gi¸ trÞ sö dông cña mÆt hµng gç tù nhiªn. Trang 19
  20. Lý TuÊn Tr­êng - Bé m«n CN XÎ Méc Bµi gi¶ng m«n häc ThiÕt kÕ SP Méc & TT Néi ThÊt Tuy nhiªn gi¸ trÞ cña nã chØ thùc sù ph¸t huy khi nã ®­îc sö dông ®óng chç, hîp c¸ch. Khi sö dông gç tù nhiªn cÇn chó ý tíi mét sè ®Æc tr­ng c¬ b¶n sau: - TÝnh chÊt c¬ häc - TÝnh chèng chÞu s©u mät - Mµu s¾c - v©n thí - §é mÞn bÒ mÆt gç - TÝnh co rót cña gç - Tû träng cña gç - TÝnh chÊt gia c«ng cña gç a) §Æc tÝnh c¬ häc cña gç. gi¶i ph¸p cho liªn kÕt méng bëi søc chÞu nÐn Tuú theo môc ®Ých sö dông, chøc n¨ng cña chi tiÕt mµ ta lùa chän lo¹i gç cã c¸c ®Æc tÝnh c¬ häc cho phï hîp. NÕu chän gç cã tÝnh chÊt c¬ häc kh«ng phï hîp cã thÓ g©y ra nh÷ng nh­îc ®iÓm lín ®èi víi s¶n phÈm vµ cã thÓ dÉn ®Õn sù mÊt an toµn chøc n¨ng cña s¶n phÈm. C¸c tÝnh chÊt c¬ häc cÇn ®­îc quan t©m ®ã lµ: Søc chÞu nÐn Ðp, søc chÞu tr­ît, søc chÞu uèn, modul ®µn håi, ®é cøng, søc chÞu t¸ch, kh¶ n¨ng b¸m ®inh... - Søc chÞu nÐn Ðp cña gç (cã thÓ lµ nÐn däc hoÆc ngang thí)cÇn ®­îc l­u ý khi chän Ðp kÐm sÏ lµm cho Trang 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2