Bài giảng Quản trị doanh nghiệp Trần Ngọc Tiến: Kinh nghiệm và kiến thức

Bµi gi¶ng Bµi gi¶ng

Qu¶n trÞ doanh nghiÖp Qu¶n trÞ doanh nghiÖp (Dïng cho sinh viªn ngoµi ngµnh QTKD) (Dïng cho sinh viªn ngoµi ngµnh QTKD)

Biªn so¹n: GV TrÇn Ngäc TiÕn Biªn so¹n: GV TrÇn Ngäc TiÕn Bé m«n Qu¶n trÞ doanh nghiÖp Bé m«n Qu¶n trÞ doanh nghiÖp Khoa Qu¶n trÞ Kinh doanh Khoa Qu¶n trÞ Kinh doanh Häc viÖn Ng©n hµng Häc viÖn Ng©n hµng

ng néi dung chÝnh nhnh÷÷ng néi dung chÝnh

• Ch¬ng I: ®¹i c¬ng vÒ qu¶n trÞ doanh nghiÖp

• Ch¬ng II: c¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ doanh nghiÖp

• Ch¬ng III: th«ng tin vµ quyÕt ®Þnh trong qTDN

• Ch¬ng IV: Ho¹ch ®Þnh ch¬ng tr×nh qtdn

• Ch¬ng V: c«ng t¸c kiÓm so¸t trong doanh NhiÖp

• Ch¬ng VI: qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nhiÖp

i c¬ng vÒ qu¶n trÞ dN Ch¬ng I: §§¹¹i c¬ng vÒ qu¶n trÞ dN Ch¬ng I:

I. Doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

1. Kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp 2. C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp

II. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp

1. Kh¸i niÖm qu¶n trÞ doanh nghiÖp 2. B¶n chÊt cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp 3. C¸c chøc n¨ng qu¶n trÞ

III. C¸c trêng ph¸i lý thuyÕt øng dông trong qtdn

1. Trêng ph¸i lý thuyÕt qu¶n trÞ khoa häc 2. Trêng ph¸i lý thuyÕt qu¶n trÞ hµnh chÝnh 3. Trêng ph¸i t©m lý x· héi 4. Trêng ph¸i hÖ thèng 5. Trêng ph¸i qu¶n trÞ NhËt B¶n

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

1. Kh¸i niÖm doanh nghiÖp

- Tæng qu¸t:

DN lµ mét tæ chøc kinh tÕ ®îc thµnh lËp ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh nh»m tho¶ m·n nhu cÇu cña con ngêi vµ x· héi, vµ th«ng qua ho¹t ®éng h÷u Ých ®ã ®Ó kiÕm lêi.

- Theo LuËt DN hiÖn hµnh cña ViÖt Nam (ban hµnh lÇn ®Çu n¨m 1999, söa ®æi bæ sung n¨m 2005 vµ chÝnh thøc cã hiÖu lùc tõ 01/07/2006):

DN lµ mét tæ chøc kinh tÕ cã tªn riªng, cã tµi s¶n, cã trô së giao dÞch æn ®Þnh, ®îc ®¨ng ký kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m môc ®Ých thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng KD.

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

2. C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp 2.1. C¨n cø vµo h×nh thøc së h÷u 2.1.1. Doanh nghiÖp mét chñ së h÷u

a. Doanh nghiÖp Nhµ níc b. Doanh nghiÖp t nh©n c. C«ng ty TNHH mét thµnh viªn

2.1.2. Doanh nghiÖp nhhiÒu chñ së h÷u

a. C«ng ty hîp danh b. C«ng ty TNHH hai thµnh viªn trë lªn c. C«ng ty cæ phÇn d. Hîp t¸c x·

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

2. C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp 2.2. C¨n cø vµo quy m«

a. Doanh nghiÖp quy m« lín b. Doanh nghiÖp quy m« võa c. Doanh nghiÖp quy m« nhá 2.3. C¨n cø vµo môc tiªu ho¹t ®éng

a. Doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh b. Doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých

2.4. C¨n cø vµo ngµnh kinh tÕ – kü thuËt

a. Doanh nghiÖp n«ng nghiÖp b. Doanh nghiÖp c«ng nghiÖp c. Doanh nghiÖp th¬ng m¹i d. Doanh nghiÖp dÞch vô

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

2.1.1. Doanh nghiÖp mét chñ së h÷u a. Doanh nghiÖp Nhµ níc

- Kh¸i niÖm: Lµ tæ chøc kinh tÕ do Nhµ níc ®Çu t vèn thµnh lËp vµ tæ chøc qu¶n lý, ho¹t ®éng kinh doanh hoÆc ho¹t ®éng c«ng Ých nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu KT-XH do Nhµ níc giao.

- §Æc ®iÓm c¬ b¶n:

+ Lµ mét ph¸p nh©n thuéc së h÷u Nhµ níc + Cã thÈm quyÒn kinh tÕ b×nh ®¼ng so víi c¸c DN kh¸c vµ h¹ch to¸n ®éc lËp trong ph¹m vi vèn ®iÒu lÖ + Gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ vµ ®îc giao chøc n¨ng kinh doanh hoÆc chøc n¨ng ho¹t ®éng c«ng Ých + Cã trô së chÝnh ®Æt trªn l·nh thæ ViÖt Nam (Chó ý: Theo quy ®Þnh cña LuËt DN th× chËm nhÊt sau 4 n¨m c¸c DNNN ph¶i chuyÓn ®æi thµnh C«ng ty cæ phÇn hoÆc C«ng ty TNHH)

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

2.1.1. Doanh nghiÖp mét chñ së h÷u b. Doanh nghiÖp t nh©n - Kh¸i niÖm: Lµ doanh nghiÖp do mét c¸ nh©n lµm chñ vµ tù

chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng toµn bé tµi s¶n cña m×nh vÒ mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.

- §Æc ®iÓm c¬ b¶n:

+ Do 1 ngêi bá vèn ra, tù lµm chñ, ®ång thêi còng lµ ngêi qu¶n lý DN. Mét ngêi chØ ®îc phÐp thµnh lËp 1 DNTN + Kh«ng cã t c¸ch ph¸p nh©n, tøc lµ chñ doanh nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n vÒ mäi kho¶n nî cña doanh nghiÖp + Chñ DN lµ ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt, cã thÓ trùc tiÕp hoÆc thuª ngêi qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh + Chñ DN cã quyÒn cho thuª hoÆc b¸n DN do m×nh së h÷u + Kh«ng ®îc ph¸t hµnh bÊt kú lo¹i chøng kho¸n nµo

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

2.1.1. Doanh nghiÖp mét chñ së h÷u c. C«ng ty TNHH 1 thµnh viªn - Kh¸i niÖm: Lµ doanh nghiÖp do mét tæ chøc hoÆc mét c¸

nh©n lµm chñ së h÷u

- §Æc ®iÓm c¬ b¶n:

+ Chñ DN cã quyÒn quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò ho¹t ®éng SX- KD ®îc quy ®Þnh trong §iÒu lÖ c«ng ty + Chñ së h÷u chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c trong ph¹m vi sè vèn ®iÒu lÖ + Chñ së h÷u cã quyÒn chuyÓn nhîng mét phÇn hoÆc toµn bé vèn ®iÒu lÖ cho tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c + Cã t c¸ch ph¸p nh©n kÓ tõ ngµy ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh + Kh«ng ®îc quyÒn ph¸t hµnh cæ phÇn

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

2.1.2. Doanh nghiÖp nhiÒu chñ së h÷u a. C«ng ty hîp danh - Kh¸i niÖm: Lµ doanh nghiÖp ph¶i cã Ýt nhÊt 2 thµnh viªn lµ

chñ së h÷u chung cña c«ng ty, cïng kinh doanh díi mét tªn chung (gäi lµ thµnh viªn hîp danh). Ngoµi c¸c thµnh viªn hîp danh cã thÓ cã c¸c thµnh viªn gãp vèn

- §Æc ®iÓm c¬ b¶n:

+ Thµnh viªn hîp danh ph¶i lµ c¸ nh©n vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng toµn bé tµi s¶n cña m×nh vÒ c¸c nghÜa vô cña c«ng ty + Thµnh viªn gãp vèn chØ chÞu tr¸ch nhiÖm trong ph¹m vi sè vèn gãp vµo c«ng ty + Cã t c¸ch ph¸p nh©n kÓ tõ ngµy ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh + Kh«ng ®îc ph¸t hµnh bÊt kú lo¹i chøng kho¸n nµo

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

2.1.2. Doanh nghiÖp nhiÒu chñ së h÷u b. C«ng ty TNHH 2 thµnh viªn trë lªn - Kh¸i niÖm: Lµ doanh nghiÖp trong ®ã c¸c thµnh viªn cã thÓ lµ tæ chøc hoÆc c¸ nh©n, sè lîng thµnh viªn kh«ng vît qu¸ 50 cïng cam kÕt gãp vèn thµnh lËp c«ng ty

- §Æc ®iÓm c¬ b¶n:

+ Thµnh viªn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c trong ph¹m vi sè vèn gãp vµo doanh nghiÖp + Thµnh viªn muèn chuyÓn nhîng mét phÇn hoÆc toµn bé vèn gãp tríc hÕt ph¶i chuyÓn nhîng cho c¸c thµnh viªn cßn l¹i råi míi ®îc chuyÓn nhîng cho ngêi ngoµi + Cã t c¸ch ph¸p nh©n kÓ tõ ngµy ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh + Kh«ng ®îc quyÒn ph¸t hµnh cæ phÇn

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

2.1.2. Doanh nghiÖp nhiÒu chñ së h÷u c. C«ng ty cæ phÇn - Kh¸i niÖm: Lµ doanh nghiÖp trong ®ã vèn ®iÒu lÖ ®îc chia thµnh nhiÒu

phÇn b»ng nhau gäi lµ cæ phÇn. Thµnh viªn së h÷u cæ phÇn gäi lµ cæ ®«ng, cæ ®«ng cã thÓ lµ tæ chøc hoÆc c¸ nh©n, sè lîng tèi thiÓu lµ 3 vµ kh«ng h¹n chÕ sè lîng tèi ®a

- §Æc ®iÓm c¬ b¶n:

+ Cæ ®«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c trong ph¹m vi sè vèn gãp vµo doanh nghiÖp + Cæ phiÕu lµ chøng chØ do c«ng ty cæ phÇn ph¸t hµnh hoÆc bót to¸n ghi sæ x¸c nhËn quyÒn së h÷u mét hoÆc mét sè cæ phÇn, cã thÓ ghi tªn hoÆc kh«ng ghi tªn + Cæ ®«ng cã quyÒn tù do chuyÓn nhîng cæ phÇn trõ trêng hîp quy ®Þnh bëi LuËt ph¸p + Cã t c¸ch ph¸p nh©n kÓ tõ ngµy ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký KD + Cã quyÒn ph¸t hµnh chøng kho¸n c¸c lo¹i ®Ó huy ®éng vèn

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

2.1.2. Doanh nghiÖp nhiÒu chñ së h÷u d. Hîp t¸c x· (LuËt HTX cã hiÖu lùc 01/07/04) - Kh¸i niÖm: HTX lµ tæ chøc kinh tÕ tËp thÓ do c¸c c¸ nh©n, hé gia

®×nh, ph¸p nh©n (x· viªn) cã nhu cÇu, lîi Ých chung tù nguyÖn gãp vèn, gãp søc lËp ra theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó ph¸t huy søc m¹nh cña tËp thÓ vµ cña tõng x· viªn tham gia HTX. Cïng gióp nhau thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng SX-KD vµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn, gãp phÇn ph¸t triÓn KT-XH cña ®Êt níc.

- §Æc ®iÓm c¬ b¶n:

+ §¹i héi x· viªn cã quyÒn quyÕt ®Þnh cao nhÊt, bÇu ra Ban qu¶n trÞ lµm nhiÖm vô ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña HTX + Thu nhËp cña x· viªn ®îc ph©n phèi chñ yÕu theo lao ®éng + Cã thÓ huy ®éng cæ phÇn cña x· viªn hoÆc ngêi ngoµi HTX ®Ó t¨ng vèn

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

2.2. C¨n cø vµo quy m« • Tiªu chÝ x¸c ®Þnh quy m«: - Sè lao ®éng sö dông - ChØ tiªu vÒ vèn, tµi s¶n - ChØ tiªu vÒ doanh thu, lîi nhuËn - KÕt hîp 2 trong 3 tiªu chÝ trªn  DN quy m« lín  DN quy m« võa  DN quy m« nhá

• Th«ng thêng ph©n lµm 2 lo¹i lµ quy m« lín vµ

quy m« võa & nhá

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

*Tiªu chÝ x¸c ®Þnh DNV&N mét sè níc

Quèc gia

Sè lao ®éng

Tæng vèn (TS¶n) Doanh thu

Lîi nhuËn

Australia

<500 trong CN & DV

Canada

<500 trong CN & DV

<20 tr $ Ca

Hång K«ng

<100 trong CN, <50 trong DV

Indonesia

<100

<0.6 tØ Rupi

<2 tØ Rupi

NhËt

<50 b¸n lÎ, <100 b¸n bu«n, <300 trong c¸c lÜnh vùc kh¸c

<10 tr Yªn, <30 tr Yªn,<100 tr Yªn

Mexico

<250

<7 triÖu $

Philippine

<200

<100 triÖu Peso

Singapore

<100

<499 triÖu $ Sin

Myanmar

<100

Thailand

<100

<20 triÖu Bath

ViÖt Nam

<300

<10 tØ ®ång

Mü

<500

50.000-150.000

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

2.3. C¨n cø vµo môc tiªu ho¹t ®éng

a. Doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh

- §Æt môc tiªu lµ lîi nhuËn, tõ ®ã ho¹t ®éng víi môc ®Ých tèi ®a ho¸ lîi nhuËn

b. Doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých

- §Æt môc tiªu gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt x· héi, c«ng céng. Do Nhµ níc thµnh lËp vµ giao nhiÖm vô

I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. Dn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

2.4. C¨n cø vµo ngµnh kinh tÕ – kü thuËt a. Doanh nghiÖp n«ng nghiÖp

- Lµ nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, híng vµo viÖc s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm n«ng nghiÖp

b. Doanh nghiÖp c«ng nghiÖp

- Lµ nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong hÜnh vùc c«ng nghiÖp nh»m t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm b»ng c¸ch sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ

c. Doanh nghiÖp th¬ng m¹i

- Lµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc lu th«ng hµng ho¸, híng vµo viÖc khai th¸c c¸c dÞch vô trong kh©u ph©n phèi hµng ho¸ ®Õn tay ngêi tiªu dïng. Tøc lµ thùc hiÖn mua vµo b¸n ra ®Ó kiÕm lêi.

d. Doanh nghiÖp dÞch vô

- Lµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc dÞch vô nh»m cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng gi¸ trÞ gia trong qu¸ tr×nh sö dông c¸c s¶n phÈm

II. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp II. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp

1. Kh¸i niÖm qu¶n trÞ doanh nghiÖp 1.1. C¸c c¸ch tiÕp cËn vÒ qu¶n trÞ doanh nghiÖp

Kho

S¶n xuÊt

Kho

B¸n hµng

YÕu tè ®Çu vµo

a. Theo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp

C¸c yÕu tè bªn trong doanh nghiÖp

C¸c yÕu tè thuéc m«i trêng ngµnh

C¸c yÕu tè thuéc m«i trêng vÜ m«

b. Theo hÖ thèng ho¹t ®éng kinh doanh

II. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp II. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp

1. Kh¸i niÖm qu¶n trÞ doanh nghiÖp 1.2. Kh¸i niÖm qu¶n trÞ doanh nghiÖp

* QTDN lµ mét qu¸ tr×nh t¸c ®éng liªn tôc, cã tæ chøc, cã híng ®Ých cña chñ DN lªn tËp thÓ nh÷ng ngêi lao ®éng trong DN nh»m khai th¸c mét c¸ch tèt nhÊt nh÷ng tiÒm n¨ng vµ c¬ héi ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng SXKD nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra theo ®óng luËt ®Þnh vµ th«ng lÖ x· héi. - XÐt vÒ mÆt tæ chøc-kü thuËt gåm 3 néi dung chÝnh lµ:

+ Chñ thÓ qu¶n trÞ + §èi tîng qu¶n trÞ + Môc tiªu cña doanh nghiÖp

- XÐt vÒ mÆt kinh tÕ – x· héi th× QTDN nh»m: + Lµm doanh nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn + Tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cho chñ DN + Tèi ®a ho¸ lîi Ých cña mäi ®èi tîng h÷u quan

II. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp II. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp

2. B¶n chÊt cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp 2.1. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ mét khoa häc

- Sö dông c¸c quy luËt kinh tÕ, tù nhiªn, x· héi - Tõ thùc tÕ kinh doanh h×nh thµnh m«n häc QTDN - VËn dông ph¬ng ph¸p ®o lêng hiÖn ®¹i, thµnh tùu cña khoa häc

2.2. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ mét nghÖ thuËt

- Xö lý c¸c mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi con ngêi - Phèi kÕt hîp c¸c ho¹t ®éng nh»m ®¹t môc ®Ých chung - Sù nh¹y bÐn, khÐo lÐo trong qu¸ tr×nh qu¶n trÞ

2.3. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ mét nghÒ

- Ph¶i ®i häc ®Ó cã kiÕn thøc thùc hiÖn tèt ®îc c«ng viÖc - T¹o ra thu nhËp ®Ó nu«i sèng b¶n th©n vµ gia ®×nh - X¸c ®Þnh râ vÞ trÝ vµ nhiÖm vô, kh¶ n¨ng th¨ng tiÕn…

II. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp II. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp

3. C¸c chøc n¨ng qu¶n trÞ - Theo nhµ kinh tÕ häc ngêi Ph¸p, Henry Fayol (1916):

5) KiÓm tra

1) Dù kiÕn 2) Tæ chøc 3) Phèi hîp 4) ChØ huy

- Theo Gulick (Mü) vµ Urwich (Anh) – 1937:

7) Ng©n s¸ch

1) Dù kiÕn 2) Tæ chøc 3) Nh©n sù 4) ChØ huy 5) Phèi hîp 6) B¸o c¸o

- Tõ cuèi nh÷ng n¨m 1980 ®Õn ®Çu 1990 theo c¸c nhµ khoa häc Mü lµ Jame

Stoner vµ Stephen Robbins chia thµnh 4 chøc n¨ng:

1) LËp kÕ ho¹ch 2) Tæ chøc 3) L·nh ®¹o 4) KiÓm tra

- Ngµy nay phæ biÕn theo híng t¸c ®éng cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ:

1) Ho¹ch ®Þnh 2) Tæ chøc 3) §iÒu khiÓn 4) KiÓm so¸t

- Theo c¸c lÜnh vùc cã: nh©n sù, tµi chÝnh, s¶n xuÊt, marketing…

III. lý thuyÕt øng dông trong Qtdn III. lý thuyÕt øng dông trong Qtdn

1. Trêng ph¸i lý thuyÕt qu¶n trÞ khoa häc (Taylor – Mü, 1856-1915; Gantt –

Mü, 1861-1919; «ng bµ Gilbreth – Mü, 1868-1972): - X¸c ®Þnh cho ®îc ph¬ng ph¸p còng nh tiªu chuÈn c«ng viÖc - X©y dùng thêi gian biÓu cho c¸c thao t¸c ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc - TÝnh to¸n, thö nghiÖm ®Ó gi¶m thiÓu c¸c thao t¸c thõa, t¨ng n¨ng suÊt

2. Trêng ph¸i lý thuyÕt qu¶n trÞ hµnh chÝnh (Fayol – Ph¸p, 1841-1925;

Weber, 1864-1920; Barnard, 1886-1961): - NhÊn m¹nh ®Õn yÕu tè mÖnh lÖnh, quyÒn hµnh, cÊp bËc trong DN - §iÒu hµnh DN b»ng nh÷ng nguyªn t¾c ®· ®îc quy ®Þnh tõ tríc

3. Trêng ph¸i t©m lý x· héi (Mayo – Mü, 1880-1949; Maslow, 1908-1970): - NhÊn m¹nh ®Õn yÕu tè con ngêi, tÝnh nh©n v¨n, nh©n b¶n trong DN - Con ngêi cã nhu cÇu vËt chÊt vµ nhu cÇu vÒ mÆt tinh thÇn - CÇn ®¸p øng tèt c¶ 2 nhu cÇu ®ã dÉn ®Õn t¨ng n¨ng suÊt - T¹o ra nÐt v¨n ho¸ trong giao tiÕp, mèi quan hÖ tèt víi nh©n viªn

III. lý thuyÕt øng dông trong Qtdn III. lý thuyÕt øng dông trong Qtdn

4. Trêng ph¸i hÖ thèng trong QTDN

- Ph¶i cã quan ®iÓm toµn diÖn khi xem xÐt vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò - NhÊn m¹nh ®Õn ph¬ng ph¸p khoa häc - Sö dông c¸c m« h×nh to¸n häc vµ thèng kª - Quan t©m ®Õn c¸c yÕu tè kinh tÕ kü thuËt h¬n lµ t©m lý x· héi

5. Trêng ph¸i qu¶n trÞ NhËt B¶n * Lý thuyÕt Z cña Gouchi: - Chñ tr¬ng lµm viÖc suèt ®êi cho DN (DN nh mét gia ®×nh) - Chó träng vµo viÖc tËp thÓ hîp t¸c (cïng bµn b¹c vµ ®i ®Õn Q§) * Lý thuyÕt Kaizen cña Massakiimai : - §iÓm cèt lâi lµ thùc hiÖn nh÷ng c¶i tiÕn nhá, c¶i tiÕn dÇn dÇn - T¹o t tëng chó träng ®Õn qu¸ tr×nh tiÕn hµnh c«ng viÖc - Híng vÒ con ngêi vµ nh÷ng nç lùc cña con ngêi - Vai trß cña ngêi qu¶n lý trong viÖc ñng hé vµ khuyÕn khÝch nh©n viªn

Ch¬ng II: c¬ cÊu tæ chøc qtdN Ch¬ng II: c¬ cÊu tæ chøc qtdN

I. C¬ chÕ qu¶n trÞ doanh nghiÖp

1. C¬ chÕ qu¶n trÞ doanh nghiÖp truyÒn thèng 2. §æi míi c¬ chÕ qu¶n trÞ doanh nghiÖp

II. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ doanh nghiÖp

1. Kh¸i niÖm c¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ 2. Nguyªn t¾c x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc 3. Bé phËn vµ cÊp qu¶n trÞ trong c¬ cÊu tæ chøc 4. Mèi liªn hÖ trong c¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ

III. ChÕ ®é mét thñ trëng trong QTDN

1. Thùc chÊt vµ tÝnh tÊt yÕu 2. Chøc danh, vÞ trÝ vµ mèi quan hÖ c¸c chøc danh

Ch¬ng II: c¬ cÊu tæ chøc qtdN Ch¬ng II: c¬ cÊu tæ chøc qtdN

IV. Tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ doanh nghiÖp

1. Yªu cÇu tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ DN 2. Ph©n c«ng trong bé m¸y qu¶n trÞ DN 3. Tæ chøc c¸c phßng chøc n¨ng

V. C¸c m« h×nh tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ dn

1. M« h×nh tæ chøc theo s¶n phÈm 2. M« h×nh tæ chøc theo ®Þa bµn kinh doanh 3. M« h×nh tæ chøc theo ®èi tîng kh¸ch hµng 4. M« h×nh tæ chøc theo ®¬n vÞ kinh doanh chiÕn lîc 5. M« h×nh tæ chøc theo bé phËn chøc n¨ng 6. M« h×nh tæ chøc hçn hîp 7. M« h×nh tæ chøc theo ma trËn

I. C¬ chÕ qu¶n trÞ DN I. C¬ chÕ qu¶n trÞ DN

1. C¬ chÕ qu¶n trÞ doanh nghiÖp truyÒn thèng

- §¶ng l·nh ®¹o trong doanh nghiÖp - Gi¸m ®èc phô tr¸ch qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh DN - TËp thÓ nh÷ng ngêi lao ®éng tham gia qu¶n lý DN

2. §æi míi c¬ chÕ qu¶n trÞ DN

- TiÕp tôc ph¸t huy vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng trong DN nhµ níc, tuy nhiªn §¶ng kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc chuyªn m«n cña Gi¸m ®èc - Ph¸t huy sù tham gia qu¶n lý doanh nghiÖp cña tËp thÓ ngêi lao ®éng th«ng qua c¸c tæ chøc ®¹i diÖn. - §Ò cao vai trß cña bé m¸y ®iÒu hµnh DN (H§ qu¶n trÞ, Ban G§…), ®Æc biÖt lµ vai trß, tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n, quyÒn lîi cña G§. - §Æt hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ môc tiªu hµng ®Çu - Ph©n ®Þnh râ ngêi chñ së h÷u vµ ngêi chñ qu¶n lý DN

II. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ DN II. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ DN

1. Kh¸i niÖm c¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ

2. Nguyªn t¾c x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc QTDN - Phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n trÞ DN míi - Ph¶i cã môc tiªu thèng nhÊt - Tr¸ch nhiÖm ph¶i râ rµng, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm ph¶i t¬ng xøng - Cã sù mÒm dÎo vÒ tæ chøc. - Cã sù chØ huy tËp trung thèng nhÊt vµo mét ®Çu mèi. - Cã ph¹m vi kiÓm so¸t h÷u hiÖu. - §¶m b¶o t¨ng hiÖu qu¶ trong kinh doanh.

C¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ tæng hîp c¸c bé phËn kh¸c nhau cã mèi liªn hÖ vµ quan hÖ phô thuéc lÉn nhau, ®îc chuyªn m«n ho¸, ®îc giao nh÷ng tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh vµ ®îc bè trÝ theo tõng cÊp nh»m thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n trÞ vµ c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp

II. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ DN II. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ DN

3. C¸c bé phËn vµ c¸c cÊp trong c¬ cÊu tæ chøc QTDN

- Bé phËn qu¶n trÞ: Lµ mét bé phËn riªng biÖt cã chøc n¨ng qu¶n trÞ nhÊt ®Þnh (nh phßng kü thuËt, phßng tæ chøc, phßng KD, phßng marketing…)

- CÊp qu¶n trÞ: Lµ sù thèng nhÊt c¸c bé phËn qu¶n trÞ ë mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh (nh cÊp doanh nghiÖp, cÊp ®¬n vÞ KD, cÊp chøc n¨ng…)

* Bé phËn QT chia chøc n¨ng QT theo chiÒu ngang, cÊp QT chia chøc n¨ng QT theo chiÒu däc.

4. Mèi liªn hÖ trong c¬ cÊu tæ chøc QT

- Liªn hÖ trùc thuéc: Lµ liªn hÖ gi÷a thñ trëng víi nh©n viªn trong bé phËn, gi÷a c¸n bé chØ huy trùc tuyÕn víi cÊp trªn vµ cÊp díi.

- Liªn hÖ chøc n¨ng: Lµ liªn hÖ gi÷a c¸c bé phËn cã cïng chøc n¨ng víi nhau vµ liªn hÖ gi÷a cÊp trªn víi nh©n viªn chøc n¨ng cÊp díi.

- Liªn hÖ t vÊn: Lµ liªn hÖ gi÷a c¸c chuyªn gia trong c¸c lÜnh vùc víi DN, hoÆc lµ mèi liªn hÖ gi÷a c¸c héi ®ång theo lo¹i c«ng viÖc víi c¸c bé phËn trong DN.

III. ChÕ ®é mét thñ trëng trong QTDN III. ChÕ ®é mét thñ trëng trong QTDN

1. Thùc chÊt vµ tÝnh tÊt yÕu cña chÕ ®é mét thñ trëng

- Thùc chÊt: quyÒn quyÕt ®Þnh ®îc trao cho mét ngêi, ngêi ®ã cã toµn quyÒn trong ph¹m vi m×nh phô tr¸ch, mäi ngêi ph¶i tu©n theo. - TÝnh tÊt yÕu: + XuÊt ph¸t tõ tÝnh biÖn chøng gi÷a tËp trung vµ d©n chñ + XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu vÒ sù chÝnh x¸c, kÞp thêi cña quyÕt ®Þnh + XuÊt ph¸t tõ mèi quan hÖ trong ph©n c«ng lao ®éng

2. C¸c chøc danh thñ trëng, vÞ trÝ, mèi quan hÖ tõng chøc

- Quan hÖ gi÷a c¸c chøc danh thñ trëng: + Gi¸m ®èc lµ thñ trëng cÊp trªn vµ cao nhÊt trong DN + TT cÊp díi ph¶i phôc tïng nghiªm chØnh thñ trëng cÊp trªn + TT bé phËn cã toµn quyÒn Q§ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm trong bé phËn + TT mçi cÊp thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n… + TÊt c¶ cÊp phã ®Òu lµ ngêi gióp viÖc cho TT cïng cÊp + Mäi ngêi trong bé phËn ®Òu ph¶i thõa hµnh Q§ cña cÊp trªn

III. ChÕ ®é mét thñ trëng trong QTDN III. ChÕ ®é mét thñ trëng trong QTDN

2. C¸c chøc danh thñ trëng, vÞ trÝ, mèi quan hÖ tõng chøc - C¸c chøc danh thñ trëng vµ vÞ trÝ chøc danh danh:

VÞ trÝ

Ngêi gióp viÖc

CÊp díi

T T

Ph¹m vi ¶nh hëng

Chøc danh TT

Toµn DN

C¸c phã G§

Gi¸m ®èc

TT cÊp cao nhÊt toµn DN

Mäi ngêi trong DN

C¸c phã Q§

Qu¶n ®èc

TT cÊp cao nhÊt ¬ ph©n xëng SX

Trong ph©n xëng

Mäi ngêi trong PX

§èc c«ng

TT cÊp cao nhÊt trong ca lµm viÖc

Trong ca lµm viÖc

Thêng kh«ng cã cÊp phã

Mäi ngêi trong ca

Trong tæ

Tæ phã

Tæ trëng

TT cÊp cao nhÊt trong tæ

Mäi ngêi trong tæ

Trong phßng

Phã phßng

TT cÊp cao nhÊt trong phßng

Mäi ngêi trong phßng

Trëng phßng

IV. Tæ chøc bé m¸y QTDN IV. Tæ chøc bé m¸y QTDN

1. Yªu cÇu cña tæ chøc bé m¸y

- §¶m b¶o hoµn thµnh mäi nhiÖm vô cña DN - Thùc hiÖn nghiªm tóc chÕ ®é mét thñ trëng - Phï hîp víi quy m«, ®iÒu kiÖn kinh tÕ, kü thuËt cña DN - §¶m b¶o võa tinh gi¶n, võa hiÖu qu¶ 2. Ph©n c«ng trong bé m¸y qu¶n trÞ ®iÒu hµnh DN

- Gi¸m ®èc doanh nghiÖp: giao tr¸ch nhiÖm cao nhÊt trong DN - C¸c phã gi¸m ®èc: gióp viÖc cho gi¸m ®èc theo m¶ng c«ng viÖc - Trëng c¸c bé phËn: trùc tiÕp phô tr¸ch ho¹t ®éng cña bé phËn

3. Tæ chøc c¸c phßng chøc n¨ng

- Phßng chøc n¨ng: phô tr¸ch nh÷ng lÜnh vùc cô thÓ trong DN - Tr¸ch nhiÖm: hoµn thµnh nhiÖm vô vµ phèi hîp hoµn thµnh Nvô chung - C¸c bíc ®Ó x¸c ®Þnh vµ thµnh lËp c¸c phßng chøc n¨ng:

+ Bíc 1: Ph©n tÝch sù phï hîp gi÷a chøc n¨ng vµ bé phËn qu¶n trÞ + Bíc 2: LËp s¬ ®å tæ chøc nh»m m« h×nh ho¸ mèi quan hÖ + Bíc 3: TÝnh to¸n ®Ó ®Þnh biªn lao ®éng trong phßng cho phï hîp

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

1. M« h×nh tæ chøc theo s¶n phÈm

- Tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ theo dßng s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm - Mçi dßng s¶n phÈm cã ®Çy ®ñ c¸c bé phËn chøc n¨ng riªng

Tæng G§

Phô tr¸ch SP A

Phô tr¸ch SP B

Phô tr¸ch SP C

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

1. M« h×nh tæ chøc theo s¶n phÈm

- ¦u ®iÓm:

+ Ph©n bæ nguån lùc vµ giao nhiÖm vô mét c¸ch râ rµng, cô thÓ + T¹o ra sù c¹nh tranh gi÷a c¸c bé phËn + §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¬n gi¶n vµ chÝnh x¸c + §Ò xuÊt dÔ dµng, gi¶i quyÕt t×nh huèng nhanh chãng + Ph¸t huy tèi ®a kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mçi s¶n phÈm. + Nhµ qu¶n trÞ cÊp cao nhÊt cã thêi gian tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò lín. + Am hiÓu vÒ nhu cÇu vµ øng xö nhanh víi nh÷ng thay ®æi trong nhu cÇu cña kh¸ch hµng.

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

1. M« h×nh tæ chøc theo s¶n phÈm

- Nhîc ®iÓm:

+ T¨ng chi phÝ vµ nguån lùc do cã nhiÒu bé phËn chøc n¨ng

+ DÔ g©y ra sù tranh giµnh nguån lùc gi÷a c¸c bé phËn.

+ Khã kh¨n trong viÖc phèi hîp gi÷a c¸c bé phËn víi nhau

+ DÔ kh«ng ®¹t ®îc môc tiªu toµn doanh nghiÖp

+ Cã thÓ lµm gi¶m h×nh ¶nh, uy tÝn cña doanh nghiÖp

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

2. M« h×nh tæ chøc theo ®Þa bµn kinh doanh

- Nh»m bao phñ thÞ trêng vÒ mÆt ®Þa lý - Mçi khu vùc, ®Þa bµn hµnh chÝnh ®Òu cã ®¹i diÖn

Tæng gi¸m ®èc

Phô tr¸ch Khu vùc miÒn b¾c

Phô tr¸ch Khu vùc miÒn trung

Phô tr¸ch Khu vùc miÒn nam

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

2. M« h×nh tæ chøc theo ®Þa bµn kinh doanh

- ¦u ®iÓm:

+ Cã thÓ ®Ò ra c¸c ch¬ng tr×nh ho¹t ®éng phï hîp theo ®Æc ®iÓm nhu cÇu cña tõng khu vùc thÞ trêng cô thÓ. + Cã kh¶ n¨ng thÝch nghi víi c¸c thay ®æi nhanh vÒ nhu cÇu tiªu dïng vµ m«i trêng kinh doanh trªn tõng ®Þa bµn. + Gi¶m ®îc chi phÝ liªn quan ®Õn vËn chuyÓn. + Sö dông ®îc nguån nh©n lùc ®· ®îc ®µo t¹o phï hîp víi tõng khu vùc. + Khai th¸c ®îc lîi thÕ vÒ nguån lùc t¹i tõng khu vùc.

- Nhîc ®iÓm:

+ Khã duy tr× ho¹t ®éng mét c¸ch nhÊt qu¸n ë c¸c khu vùc. + §ßi hái cã nhiÒu c¸n bé qu¶n trÞ. + Khã phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¸c khu vùc. + Khã kh¨n trong viÖc kiÓm so¸t cña nhµ qu¶n trÞ cÊp cao nhÊt.

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

3. M« h×nh tæ chøc theo ®èi tîng kh¸ch hµng

- §èi tîng kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp cã thÓ lµ b¸n bu«n, b¸n lÎ vµ cho thuª - M« h×nh nµy c¨n cø vµo tõng ®èi tîng ®Ó thiÕt lËp bé phËn chuyªn tr¸ch

Gi¸m ®èc

Bé phËn b¸n bu«n

Bé phËn b¸n lÎ

Bé phËn cho thuª

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

3. M« h×nh tæ chøc theo ®èi tîng kh¸ch hµng - ¦u ®iÓm: + T¹o ra sù hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ tõng ®èi tîng kh¸ch hµng. + T¹o ®iÒu kiÖn x©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh s¸t víi nhu cÇu kh¸ch hµng. - Nhîc ®iÓm: + Tranh giµnh quyÒn lùc dÉn ®Õn sù kÐm hiÖu qu¶. + ThiÕu sù chuyªn m«n ho¸ theo chøc n¨ng.

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

4. M« h×nh tæ chøc theo ®¬n vÞ kinh doanh chiÕn lîc

- Thùc chÊt lµ m« h×nh tËp ®oµn hay c«ng ty mÑ-con - Mçi ®¬n vÞ kinh doanh chiÕn lîc chÝnh lµ mét doanh nghiÖp thµnh viªn

Tæng Gi¸m ®èc

Gi¸m ®èc DN A

Gi¸m ®èc DN B

Gi¸m ®èc DN C

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

4. M« h×nh tæ chøc theo ®¬n vÞ kinh doanh chiÕn lîc - ¦u ®iÓm:

+ TiÕp cËn nguån lùc hiÖu qu¶ khi c¸c ®¬n vÞ ®îc bè trÝ theo khu vùc. + Cho phÐp doanh nghiÖp thÝch øng nhanh víi sù thay ®æi cña thÞ trêng. + T¹o ®iÒu kiÖn huÊn luyÖn vµ ph¸t triÓn c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp cao. + Gi¶m bít g¸nh nÆng cho nhµ qu¶n trÞ cÊp cao

- Nhîc ®iÓm:

+ T¨ng chi phÝ qu¶n lý vµ chi phÝ vÒ nh©n viªn do viÖc trïng lÆp trong chøc n¨ng qu¶n lý cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh chiÕn lîc. + Khã kh¨n cho viÖc n¾m b¾t th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi ®èi víi qu¶n trÞ cÊp cao do ph¶i qua nhiÒu cÊp qu¶n trÞ vµ dÔ bÞ bãp mÐo th«ng tin. + C¸c ®¬n vÞ kinh doanh dÔ m¾c vµo viÖc chØ tËp trung vµo lîi nhuËn tríc m¾t kh«ng chó ý tíi dµi h¹n ¶nh hëng tíi môc tiªu chung. + Khã kh¨n trong viÖc duy tr× h×nh ¶nh nhÊt qu¸n vÒ doanh nghiÖp

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

5. M« h×nh tæ chøc theo chøc n¨ng

- Mçi chøc n¨ng ®îc c¬ cÊu trong mét bé phËn (phßng, ban…) - Mçi chøc n¨ng thêng do mét phã (hoÆc mét gi¸m ®èc) phô tr¸ch

Gi¸m ®èc

Phã phô tr¸ch Marketing

Phã phô tr¸ch Tµi chÝnh

Phã phô tr¸ch S¶n xuÊt

Phã phô tr¸ch R&D

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

5. M« h×nh tæ chøc theo chøc n¨ng - ¦u ®iÓm:

+ T¹o ra sù chuyªn m«n ho¸ cao do sö dông ®óng chuyªn m«n ®µo t¹o. + C¸c c¸ nh©n cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó häc hái kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc cña ngêi kh¸c trong cïng bé phËn. + Cho phÐp sö dông vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶ c¸c tµi n¨ng chuyªn m«n. + Cho phÐp x¸c ®Þnh râ rµng ®êng dÉn sù nghiÖp cña c¸c c¸ nh©n. + DÓ dµng tuyÓn dông nh©n viªn vµ c¸c chuyªn gia cho tõng chøc n¨ng.

- Nhîc ®iÓm:

+ Khã kh¨n trong hîp t¸c vµ th«ng tin gi÷a c¸c bé phËn chøc n¨ng. + Qu¶n trÞ cÊp cao mÊt nhiÒu thêi gian gi¶i quyÕt nh÷ng xung ®ét. + Khã kh¨n, phøc t¹p trong viÖc kiÓm so¸t vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶. + DÔ x¶y ra viÖc kh«ng c«ng b»ng trong ®¸nh gi¸ vµ ®·i ngé. + Kh«ng t¹o ra ®îc nh÷ng nhµ qu¶n trÞ cã kiÕn thøc tæng hîp tèt.

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

6. M« h×nh tæ chøc hçn hîp

- Lµ sù kÕt hîp gi÷a 2 hoÆc nhiÒu m« h×nh trªn

Tæng gi¸m ®èc

Khu vùc miÒn b¾c

Khu vùc miÒn trung

Khu vùc miÒn nam

B¸n lÎ

B¸n bu«n

SP A

SP B

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

6. M« h×nh tæ chøc hçn hîp - ¦u ®iÓm:

+ Khai th¸c ®îc u ®iÓm cña c¸c h×nh thøc tæ chøc sö dông. + Cho phÐp sö lý ®îc c¸c t×nh huèng phøc t¹p. + Cho phÐp chuyªn m«n ho¸ trong qu¶n lý. + H¹n chÕ nh÷ng nhîc ®iÓm khi ¸p dông mét c¬ cÊu tæ chøc.

- Nhîc ®iÓm:

+ C¬ cÊu tæ chøc phøc t¹p, khã kh¨n trong qu¶n trÞ ®iÒu hµnh. + Cã thÓ dÉn tíi viÖc h×nh thµnh c¸c doanh nghiÖp qu¸ nhá. + Chi phÝ qu¶n lý tèn kÐm.

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

7. M« h×nh tæ chøc theo ma trËn

- §©y lµ m« h×nh kÕt hîp gi÷a chøc n¨ng vµ s¶n phÈm - Chøc n¨ng theo chiÒu däc, s¶n phÈm theo chiÒu ngang

Tæng gi¸m ®èc

G§ s¶n xuÊt

G§ mar

Gi¸m ®èc TC

Qu¶n trÞ bé phËn A

Nh©n viªn Bé phËn A

Qu¶n trÞ Bé phËn B

Nh©n viªn Bé phËn B

nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h××nh tæ chøc bé m¸y QTDN V. C¸c m« h

7. M« h×nh tæ chøc theo ma trËn - ¦u ®iÓm:

+ KÕt hîp u ®iÓm cña c¬ cÊu theo chøc n¨ng vµ c¬ cÊu theo s¶n phÈm.

+ Sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp

+ Ngêi lao ®éng cã thÓ häc hái ®îc nhiÒu kiÕn thøc tõ c¸c chuyªn gia thuéc hai nh¸nh qu¶n trÞ.

+ T¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ë tõng bé phËn, tõng dù ¸n.

- Nhîc ®iÓm:

+ DÔ ph¸t triÓn nh÷ng quan hÖ phi chÝnh thøc gi÷a hai tuyÕn quyÒn lùc.

+ DÔ dÉn tíi t×nh tr¹ng tranh giµnh quyÒn lùc gi÷a hai tuyÕn, tõ ®ã ®ïn ®Èy viÖc gi¶i quyÕt lªn cÊp trªn chø kh«ng phèi hîp víi nhau gi¶i quyÕt.

+ Tèn kÐm chi phÝ do cã qu¸ nhiÒu c¸c nhµ qu¶n trÞ trong hai tuyÕn

Þnh Ch¬ng III: th«ng tin vµ quyÕt §§Þnh Ch¬ng III: th«ng tin vµ quyÕt trong qtdN trong qtdN

I. th«ng tin trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp

1. Kh¸i niÖm th«ng tin

2. Qu¸ tr×nh th«ng tin

3. Vai trß cña th«ng tin qu¶n trÞ

4. Ph©n lo¹i th«ng tin

5. Yªu cÇu cña th«ng tin qu¶n trÞ

II. HÖ thèng th«ng tin trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp

1. Kh¸i niÖm hÖ thèng th«ng tin

2. X©y dùng hÖ thèng th«ng tin néi bé doanh nghiÖp

Þnh Ch¬ng III: th«ng tin vµ quyÕt §§Þnh Ch¬ng III: th«ng tin vµ quyÕt trong qtdN trong qtdN

III. QuyÕt ®Þnh trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp

1. Kh¸i niÖm quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ

2. Vai trß cña quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ

3. Ph©n lo¹i quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ

4. Yªu cÇu ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ

5. Ph¬ng ph¸p ra quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ

I. th«ng tin trong qu¶n trÞ dn I. th«ng tin trong qu¶n trÞ dn

1. Kh¸i niÖm th«ng tin

Lµ nh÷ng tin tøc ®îc thu nhËn, ®îc hiÓu vµ ®îc ®¸nh gi¸ lµ cã Ých cho viÖc ra quyÕt ®Þnh cña nhµ qu¶n trÞ.

2. Qu¸ tr×nh th«ng tin

M· ho¸ Gi¶i m· Nguån cung cÊp tin Kªnh truyÒn tin N¬i nhËn tin

Th«ng tin ph¶n håi

3. Vai trß cña th«ng tin

- Lµ c¬ së ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ - T¹o sù g¾n kÕt ho¹t ®éng cña DN víi m«i trêng bªn ngoµi - Lµ ph¬ng tiÖn ®Æc trng cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ

I. th«ng tin trong qu¶n trÞ dn I. th«ng tin trong qu¶n trÞ dn

4. Ph©n lo¹i th«ng tin

C¨n cø vµo cÊp QT

C¨n cø vµo h×nh thøc

C¨n cø vµo tÝnh ph¸p lý

- Th«ng tin b»ng v¨n b¶n - Th«ng tin b»ng lêi nãi - Th«ng tin kh«ng lêi

- Th«ng tin chÝnh thøc - Th«ng tin kh«ng chÝnh thøc

-Th«ng tin xuèng díi -Th«ng tin lªn trªn -Th«ng tin chÐo

5. Yªu cÇu cña th«ng tin qu¶n trÞ

- §¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c - §¶m b¶o tÝnh kÞp thêi - §¶m b¶o tÝnh ph¸p lý - §¶m b¶o th«ng tin ®Çy ®ñ, cã hÖ thèng - §¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ - §¶m b¶o tÝnh bÝ mËt

II. HÖ thèng th«ng tin trong qtdn II. HÖ thèng th«ng tin trong qtdn

1. Kh¸i niÖm hÖ thèng th«ng tin trong doanh nghiÖp

Lµ tËp hîp c¸c quy t¾c kü n¨ng vµ c¸c ph¬ng ph¸p ®îc quy ®Þnh râ rµng. Nhê ®ã mµ con ngêi, thiÕt bÞ thùc hiÖn viÖc thu thËp vµ ph©n tÝch d÷ liÖu nh»m cung cÊp th«ng tin cho viÖc ra quyÕt ®Þnh cña nhµ QT.

2. X©y dùng hÖ thèng th«ng tin néi bé doanh nghiÖp

2.1. C¸ch thu thËp vµ xö lý th«ng tin

- X¸c ®Þnh nhu cÇu th«ng tin

+ Sè lîng vµ lo¹i th«ng tin + Ph¹m vi vµ nhu cÇu ra quyÕt ®Þnh

- X¸c ®Þnh râ nguån th«ng tin + Nguån tõ bªn ngoµi + Nguån tõ bªn trong

II. HÖ thèng th«ng tin trong qtdn II. HÖ thèng th«ng tin trong qtdn

2. X©y dùng hÖ thèng th«ng tin néi bé doanh nghiÖp 2.1. C¸ch thu thËp vµ xö lý th«ng tin

- X©y dùng hÖ thèng thu thËp th«ng tin

+ M« h×nh liªn tôc + M« h×nh ®Þnh kú + M« h×nh kh«ng thêng xuyªn

- Theo dâi, cËp nhËt th«ng tin

+ §¶m b¶o th«ng tin lu«n ®Çy ®ñ vµ hiÖu qu¶ + §¶m b¶o th«ng tin lu«n s½n cã

- Hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin

+ T¨ng cêng kªnh th«ng tin ph¶n håi + ThiÕt lËp kªnh th«ng tin râ rµng + Cã biÖn ph¸p nh¾c nhë + Sö dông ng«n ng÷ ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu + Cã biÖn ph¸p h¹n chÕ sù qu¸ t¶i th«ng tin

II. HÖ thèng th«ng tin trong qtdn II. HÖ thèng th«ng tin trong qtdn

2. X©y dùng hÖ thèng th«ng tin néi bé doanh nghiÖp 2.2. C¸ch tæ chøc m¹ng th«ng tin trong doanh nghiÖp

III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn

1. Kh¸i niÖm quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ

QuyÕt ®Þnh QT lµ s¶n phÈm s¸ng t¹o cña nhµ QT nh»m ®Þnh ra môc tiªu, ch¬ng tr×nh vµ tÝnh chÊt ho¹t ®éng cña DN, ®Ó gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò cÇn thiÕt trªn c¬ së hiÓu biÕt c¸c quy luËt vËn ®éng kh¸ch quan cña hÖ thèng bÞ QT vµ viÖc ph©n tÝch c¸c th«ng tin vÒ hiÖn tr¹ng cña DN.

2. Vai trß cña quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ

- §Þnh híng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp - Hîp t¸c, phèi hîp vµ rµng buéc c¸c ho¹t ®éng vÒ kh«ng gian, thêi gian - §éng viªn, ¸p ®Æt hoÆc cìng bøc - §¶m b¶o ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp

III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn

3. Ph©n lo¹i quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ 3.1. C¨n cø vµo tÝnh chÊt cña quyÕt ®Þnh

- QuyÕt ®Þnh chiÕn lîc - QuyÕt ®Þnh chiÕn thuËt - QuyÕt ®Þnh t¸c nghiÖp

3.2. C¨n cø vµo ph¬ng ph¸p ra quyÕt ®Þnh

- QuyÕt ®Þnh trùc gi¸c - QuyÕt ®Þnh lý gi¶i

3.3. C¨n cø vµo thêi gian thùc hiÖn quyÕt ®Þnh

- QuyÕt ®Þnh dµi h¹n - QuyÕt ®Þnh trung h¹n - QuyÕt ®Þnh ng¾n h¹n

III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn

3. Ph©n lo¹i quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ 3.4. C¨n cø vµo ph¹m vi ¸p dông

- QuyÕt ®Þnh chung - QuyÕt ®Þnh bé phËn

3.5. C¨n cø vµo tÝnh chÊt t¸c ®éng

- QuyÕt ®Þnh trùc tiÕp - QuyÕt ®Þnh gi¸n tiÕp

4. Yªu cÇu cña c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ

- §¶m b¶o tÝnh khoa häc - §¶m b¶o tÝnh ph¸p lý - §¶m b¶o tÝnh hÖ thèng - §¶m b¶o tÝnh ®Þnh híng - §¶m b¶o tÝnh cô thÓ - §¶m b¶o tÝnh tèi u - §¶m b¶o tÝnh linh ho¹t

III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn

5. Ph¬ng ph¸p ra quyÕt ®Þnh 5.1. Ph¬ng ph¸p sö dông c©y quyÕt ®Þnh

* Bµi to¸n øng dông

Ph¬ng ¸n

Lîi nhuËn dù kiÕn (triÖu ®ång)

S¾p xÕp l¹i d©y chuyÒn(PA1)

425

687

984

C¶i t¹o vµ n©ng cÊp(PA2)

654

724

998

§Çu t thiÕt bÞ míi(PA3)

726

786

864

X¸c suÊt x¶y ra

0.3

0.45

0.25

III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn

5. Ph¬ng ph¸p ra quyÕt ®Þnh 5.1. Ph¬ng ph¸p sö dông c©y quyÕt ®Þnh

452; 0.3

687; 0.45

654; 0.3

* Bµi to¸n øng dông:

984; 0.25

724; 0.45

998; 0.25

726; 0.3

786; 0.45

2 DN

864; 0.25

- LNmax PA1: 452x0.3 + 687x0.45 + 984x0.25 = 690.7 Tr - LNmax PA2: 654x0.3 + 724x0.45 + 998x0.25 = 771.5 Tr - LNmax PA3: 726x0.3 + 786x0.45 + 864x0.25 = 787.5 Tr VËy kh¶ n¨ng thu lîi nhuËn cña PA3 lµ lín nhÊt nªn doanh nghiÖp sÏ lùa chän ph¬ng ¸n nµy.

III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn

5. Ph¬ng ph¸p ra quyÕt ®Þnh 5.2. Ph¬ng ph¸p ra quyÕt ®Þnh trong ®iÒu kiÖn cã giíi h¹n

* VÝ dô 1: Mét doanh nghiÖp trong kú s¶n xuÊt cã tèi ®a 20.000 giê m¸y. DN ®ang ®øng tríc quyÕt ®Þnh nªn s¶n xuÊt SPA hay SPB víi nh÷ng chØ tiªu liªn quan ®Õn 2 s¶n phÈm nh sau:

ChØ tiªu

§¬n vÞ tÝnh S¶n phÈm A S¶n phÈm B

1. Gi¸ b¶n SP 2. Chi phÝ biÕn ®æi 3. Møc l·i th« 4. §Þnh møc hao phÝ giê m¸y 5. TØ lÖ møc l·i th« 6. Møc l·i th« cña 1 giê m¸y 7. Tæng møc l·i th« 20.000h m¸y

USD/SP USD/SP USD/SP Giê m¸y/SP % USD USD

500 200 300 3 60% 100 2.000.000

600 360 240 2 40% 120 2.400.000

III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn

5. Ph¬ng ph¸p ra quyÕt ®Þnh 5.2. Ph¬ng ph¸p ra quyÕt ®Þnh trong ®iÒu kiÖn cã giíi h¹n

* VÝ dô 2: Mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt 2 lo¹i s¶n phÈm x vµ y. Mçi kú kÕ ho¹ch chØ cã tèi ®a 36 ®¬n vÞ giê m¸y vµ 24 ®¬n vÞ nguyªn vËt liÖu. Sè liÖu cô thÓ vÒ 2 lo¹i s¶n phÈm nh sau:

Lîi nhuËn 1 s¶n phÈm

§Þnh møc giê m¸y 1 SP

§Þnh møc NVL 1 SP

Doanh nghiÖp sÏ quyÕt ®Þnh c¬ cÊu s¶n phÈm thÕ nµo ®Ó ®¹t

lîi nhuËn cao nhÊt?

ChØ tiªu S¶n phÈm X S¶n phÈm Y

III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn III. QuyÕt ®Þnh trong qtdn

5. Ph¬ng ph¸p ra quyÕt ®Þnh 5.2. Ph¬ng ph¸p ra quyÕt ®Þnh trong ®iÒu kiÖn cã giíi h¹n * VÝ dô 2: Dùa vµo d÷ liÖu vÏ ®å thÞ vµ tÝnh to¸n cô thÓ nh sau - X¸c ®Þnh hµm môc tiªu (goi x, y lµ sè lîng s¶n phÈm t¬ng øng)

P = 8X + 10Y =>Max - X¸c ®Þnh c¸c rµng buéc 6X + 9Y ≤ 36 (1) 6X + 3Y ≤ 24 (2) Y ≤ 2 (3)

- X¸c ®Þnh vïng s¶n xuÊt - X¸c ®Þnh ®iÓm s¶n xuÊt hiÖu qu¶ nhÊt

Ch¬ng IV: ho¹ch §§Þnh ch¬ng tr Ch¬ng IV: ho¹ch

nh qtdN Þnh ch¬ng tr××nh qtdN

I. Ho¹ch ®Þnh môc tiªu cña doanh nghiÖp 1. Kh¸i niÖm vai trß vµ ph©n lo¹i môc tiªu 2. Ph©n tÝch hÖ thèng môc tiªu 3. Ho¹ch ®Þnh môc tiªu

II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh cña dn

1. Kh¸i niÖm chiÕn lîc kinh doanh 2. Qu¸ tr×nh qu¶n trÞ chiÕn lîc 3. C¸c chiÕn lîc kinh doanh phæ biÕn 4. C¸c chiÕn lîc lÜnh vùc cña doanh nghiÖp 5. ChiÕn lîc portfolio (danh môc vèn ®Çu t)

III. Ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh 1. Kh¸i niÖm kÕ ho¹ch kinh doanh 2. Ph©n lo¹i kÕ ho¹ch trong doanh nghiÖp 3. Phèi hîp kÕ ho¹ch trong doanh nghiÖp 4. Mét sè ph¬ng ph¸p ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch

I. Ho¹ch ®Þnh môc tiªu cña DN I. Ho¹ch ®Þnh môc tiªu cña DN

1. Kh¸i niÖm vai trß vµ ph©n lo¹i môc tiªu 1.1. Kh¸i niÖm: MT lµ nh÷ng tr¹ng th¸i, nh÷ng cét mèc, nh÷ng tiªu

®Ých cô thÓ mµ doanh nghiÖp muèn ®¹t ®îc trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh 1.2. Vai trß cña môc tiªu

- Lµ ph¬ng tiÖn ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých cña DN - Gióp nhµ qu¶n trÞ nhËn diÖn ®îc c¸c u tiªn - Lµ c¬ së cho viÖc x©y dùng ch¬ng tr×nh QTDN - T¹o ra sù quan t©m chó ý cña c¸c ®èi tîng h÷u quan

1.3. Ph©n lo¹i môc tiªu

- Theo cÊp ®é cña môc tiªu

+ Môc tiªu cÊp doanh nghiÖp + Môc tiªu cÊp ®¬n vÞ kinh doanh + Môc tiªu cÊp chøc n¨ng

I. Ho¹ch ®Þnh môc tiªu cña DN I. Ho¹ch ®Þnh môc tiªu cña DN

- Theo thêi gian thùc hiÖn + Môc tiªu dµi h¹n + Môc tiªu trung h¹n + Môc tiªu ng¾n h¹n

- Theo h×nh thøc cña môc tiªu

+ Môc tiªu ®Þnh tÝnh + Môc tiªu ®Þnh lîng - Theo tèc ®é t¨ng trëng

+ Môc tiªu t¨ng trëng nhanh + Môc tiªu t¨ng trëng æn ®Þnh + Môc tiªu suy gi¶m - Theo b¶n chÊt cña môc tiªu

+ Môc tiªu kinh tÕ + Môc tiªu chÝnh trÞ + Môc tiªu x· héi

1. Kh¸i niÖm, vai trß vµ ph©n lo¹i môc tiªu 1.3. Ph©n lo¹i môc tiªu

I. Ho¹ch ®Þnh môc tiªu cña DN I. Ho¹ch ®Þnh môc tiªu cña DN

2. Ph©n tÝch hÖ thèng môc tiªu

Khuynh híng ®ång thuËn Khuynh híng ®èi nghÞch Khuynh híng v« can

3. Ho¹ch ®Þnh môc tiªu

- Ho¹ch ®Þnh môc tiªu tËp trung: do qu¶n trÞ cÊp cao nhÊt ®Ò ra *¦u ®iÓm:

+ §¶m b¶o sù thèng nhÊt tõ trªn xuèng + Tèn Ýt thêi gian khi ho¹ch ®Þnh + DÔ kiÓm so¸t cÊp díi khi thùc hiÖn

*Nhîc ®iÓm:

+ Môc tiªu kh«ng s¸t víi t×nh h×nh thùc tÕ cña cÊp díi + DÔ bÞ cÊp díi chèng ®èi do kh«ng hiÓu lý do ®Ò ra + Kh«ng khuyÕn khÝch vµ ph¸t huy ®îc sù s¸ng t¹o cña cÊp díi

I. Ho¹ch ®Þnh môc tiªu cña DN I. Ho¹ch ®Þnh môc tiªu cña DN

3. Ho¹ch ®Þnh môc tiªu

- Ho¹ch ®Þnh môc tiªu ph©n t¸n: c¸c cÊp cã quyÒn tham gia vµ viÖc ®Ò ra môc tiªu *¦u ®iÓm:

+ S¸t víi t×nh h×nh thùc tÕ ë c¸c bé phËn + T¹o ra sù cam kÕt vµ nç lùc thùc hiÖn môc tiªu

*Nhîc ®iÓm:

+ Khã ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng môc tiªu + Tèn nhiÒu thêi gian ho¹ch ®Þnh + §«i khi kh«ng ®¹t ®îc môc tiªu chung cña doanh nghiÖp

- Qu¶n trÞ theo môc tiªu (MBO – Management By Objectives)

+ Bíc 1: Dù th¶o môc tiªu ë cÊp cao nhÊt + Bíc 2: Cïng víi cÊp díi ®Ò ra môc tiªu cña hä + Bíc 3: Tæ chøc thùc hiÖn môc tiªu + Bíc 4: KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh + Bíc 5: §¸nh gi¸ cuèi cïng cña cÊp trªn ®èi víi cÊp díi

II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh

1. Kh¸i niÖm chiÕn lîc kinh doanh

2. Qu¸ tr×nh qu¶n trÞ chiÕn lîc

CLKD lµ tæng hîp c¸c MT dµi h¹n, c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p lín vÒ SX-KD, vÒ tµi chÝnh vµ vÒ gi¶i quyÕt nh©n tè con ngêi nh»m ®a ho¹t ®éng KD cña DN ph¸t triÓn lªn mét tr¹ng th¸i míi cao h¬n vÒ chÊt.

- Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc:

+ X¸c ®Þnh sø m¹ng vµ môc tiªu cña doanh nghiÖp

=> Sø m¹ng cña DN nh»m tr¶ lêi cho c©u hái: “DN sinh ra ®Ó lµm g×?” vµ tËp trung vµo: s¶n phÈm, thÞ trêng, kh¸ch hµng, c«ng nghÖ…

=> Môc tiªu ®îc ë trªn vµ tËp trung vµo môc tiªu dµi h¹n

+ Ph©n tÝch m«i trêng KD bªn ngoµi DN (X§ c¬ héi vµ th¸ch thøc)

=> M«i trêng ngµnh(m«i trêng vi m«): nhµ cung øng, kh¸ch hµng,

®èi thñ trùc tiÕp, ®èi thñ tiÒm Èn vµ s¶n phÈm thay thÕ

=> M«i trêng vÜ m«: kinh tÕ, chÝnh trÞ-luËt ph¸p, v¨n ho¸-x· héi, tù

nhiªn, c«ng nghÖ, quèc tÕ…

II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh

2. Qu¸ tr×nh qu¶n trÞ chiÕn lîc

- Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc: + Ph©n tÝch m«i trêng néi bé DN (X§ nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu)

=> Ho¹t ®éng marketing => Ho¹t ®éng s¶n xuÊt, t¸c nghiÖp => Ho¹t ®éng tµi chÝnh-kÕ to¸n => Ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh©n sù => Ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ triÓn khai… + H×nh thµnh chiÕn lîc (sö dông ma trËn SWOT) * S – Strengths : ®iÓm m¹nh * W – Weaknesses : ®iÓm yÕu * O – Opportunities : c¬ héi * T – Threats : nguy c¬ (th¸ch thøc)

II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh

2. Qu¸ tr×nh qu¶n trÞ chiÕn lîc

- Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc:

C¸c ®iÓm m¹nh (S) 1…… 2…… 3……

C¸c ®iÓm yÕu (W) 1…… 2…… 3……

Sö dông ®iÓm m¹nh ®Ó tËn dông c¸c c¬ héi - ChiÕn lîc 1 - ChiÕn lîc 2

Khai th¸c tèt c¬ héi ®Ó vît qua ®iÓm yÕu - ChiÕn lîc 1 - ChiÕn lîc 2

C¸c c¬ héi (O) 1…… 2…… 3……

Sö dông ®iÓm m¹nh ®Ó tr¸nh c¸c nguy c¬ - ChiÕn lîc 1 - ChiÕn lîc 2

Tèi thiÓu ho¸ ®iÓm yÕu vµ tr¸nh nguy c¬ - ChiÕn lîc 1 - ChiÕn lîc 2

C¸c nguy c¬ (T) 1……. 2……. 3…….

+ Ma trËn SWOT

II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh

2. Qu¸ tr×nh qu¶n trÞ chiÕn lîc - Thùc thi chiÕn lîc:

+ §Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ

=> §Ò ra c¸c môc tiªu ng¾n h¹n vµ cô thÓ h¬n => X©y dùng kÕ ho¹ch cho tõng lÜnh vùc => §Ò ra c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p thùc hiÖn => Thay ®æi c¬ cÊu tæ chøc cho phï hîp…

+ Ph©n bæ nguån lùc

=> C©n ®èi nguån lùc tõ ®ã ph©n bæ cho c¸c bé phËn => CÇn chó ý trong viÖc ph©n bæ nguån lùc tµi chÝnh

- §¸nh gi¸ vµ ®iÒu chØnh chiÕn lîc:

+ Xem xÐt c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn chiÕn lîc + Thùc hiÖn nh÷ng söa ®æi cÇn thiÕt

II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh

3. C¸c chiÕn lîc kinh doanh phæ biÕn - C¸c chiÕn lîc t¨ng trëng tËp trung:

+ Th©m nhËp thÞ trêng

Lµ viÖc t×m c¸ch t¨ng trëng c¸c s¶n phÈm, dÞch vô hiÖn

cã trong thÞ trêng hiÖn t¹i chñ yÕu nhê c¸c nç lùc cña ho¹t ®éng marketing + Ph¸t triÓn thÞ trêng

Lµ t×m c¸ch t¨ng trëng b»ng viÖc x©m nhËp vµo nh÷ng

thÞ trêng míi víi nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô hiÖn cã cña doanh nghiÖp + Ph¸t triÓn s¶n phÈm

Lµ chiÕn lîc t¨ng trëng b»ng c¸ch ph¸t triÓn s¶n phÈm

míi tiªu thô ë c¸c thÞ trêng hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp

II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh

3. C¸c chiÕn lîc kinh doanh phæ biÕn - C¸c chiÕn lîc t¨ng trëng héi nhËp (liªn kÕt):

+ Héi nhËp däc vÒ phÝa tríc

Lµ viÖc gia t¨ng quyÒn së h÷u hay quyÒn kiÓm so¸t mét

phÇn hoÆc toµn bé ®èi víi m¹ng líi ph©n phèi s¶n phÈm cña doanh nghiÖp + Héi nhËp däc vÒ phÝa sau

Lµ viÖc gia t¨ng quyÒn së h÷u hay quyÒn kiÓm so¸t mét phÇn hoÆc toµn bé ®èi víi nhµ cung cÊp nguån lùc ®Çu vµo nhÊt ®Þnh nµo ®ã + Héi nhËp ngang

Lµ viÖc t×m kiÕm quyÒn së h÷u hay kiÓm so¸t ®èi víi c¸c

®èi thñ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp

II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh

3. C¸c chiÕn lîc kinh doanh phæ biÕn - ChiÕn lîc t¨ng trëng b»ng ®a d¹ng ho¸:

+ §a d¹ng ho¸ ®ång t©m

Lµ viÖc thªm vµo nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô míi nhng

cã liªn hÖ víi ho¹t ®éng kinh doanh hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp vÒ c«ng nghÖ, hay marketing híng tíi thÞ trêng míi + §a d¹ng ho¸ theo chiÒu ngang

Lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn mét hoÆc nhiÒu s¶n phÈm míi

kh«ng cã liªn hÖ g× víi c¸c s¶n phÈm hiÖn t¹i phôc vô kh¸ch hµng hiÖn t¹i + §a d¹ng ho¸ tæ hîp

Lµ viÖc thªm vµo nh÷ng s¶n phÈm hoÆc dÞch vô míi kh«ng cã liªn hÖ g× víi s¶n phÈm hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp híng tíi thÞ trêng míi

II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh

3. C¸c chiÕn lîc kinh doanh phæ biÕn - C¸c chiÕn lîc suy gi¶m:

4. C¸c chiÕn lîc lÜnh vùc cô thÓ cña doanh nghiÖp

+ C¾t gi¶m chi phÝ: Lµ viÖc DN c¾t gi¶m bít chi phÝ cho c¸c ho¹t ho¹t ®éng ®Ó cøu v·n t×nh thÕ doanh sè vµ lîi nhuËn sôt gi¶m trong ng¾n h¹n + C¾t bá bít ho¹t ®éng: Lµ viÖc DN lo¹i bá ®i mét bé phËn hoÆc mét phÇn ho¹t ®éng ®Ó ®¹t ®îc sù thay ®æi l©u dµi, c¨n b¶n trong dµi h¹n + Thanh lý (gi¶i thÓ): Lµ viÖc b¸n ®i tÊt c¶ tµi s¶n cña DN khi kh«ng thÓ tån t¹i ®îc n÷a v× lµm ¨n thua lç kÐo dµi kh«ng cã c¬ héi ph¸t triÓn

- ChiÕn lîc marketing - ChiÕn lîc tµi chÝnh - ChiÕn lîc nh©n sù - ChiÕn lîc s¶n xuÊt - ChiÕn lîc nghiªn cøu ph¸t triÓn…

II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh

5. ChiÕn lîc Portfolio (danh môc vèn ®Çu t)

- Ph©n lo¹i c¸c SBU(Strategic Business Units)

- X¸c ®Þnh thÞ phÇn t¬ng ®èi cña tõng SBU (tØ lÖ thÞ phÇn cña

SBU so víi ®èi thñ lín nhÊt)

- X¸c ®Þnh tèc ®é t¨ng trëng cña ngµnh KD mµ SBU ®ang

ho¹t ®éng

- Sö dông ma trËn BCG (Boston Consulting Group) ®Ó x¸c ®Þnh

chiÕn lîc cho tõng SBU

II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh II. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh

5. ChiÕn lîc Portfolio (danh môc vèn ®Çu t)

- Ma trËn BCG

ThÞ phÇn t¬ng ®èi

Cao Trung b×nh (1) ThÊp

Cao

Cñng cè vÞ trÝ

SBU

§Çu t ®Ó thµnh Star

SBU

Trung b×nh

Stars Question Marks

Tèc ®é t¨ng trëng cña ngµnh

Nªn lo¹i khái ngµnh

SBU

Khai th¸c tèi ®a LN

ThÊp

Cash Cows Dogs

III. Ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh III. Ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh

1. Kh¸i niÖm kÕ ho¹ch kinh doanh

KÕ ho¹ch ®îc coi lµ con ®êng hay ph¬ng thøc cô thÓ ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra

2. Ph©n lo¹i kÕ ho¹ch

- Theo thêi gian thùc hiÖn kÕ ho¹ch:

+ KÕ ho¹ch dµi h¹n + KÕ ho¹ch trung h¹n + KÕ ho¹ch ng¾n h¹n

- Theo ph¬ng ph¸p lËp kÕ ho¹ch:

+ KÕ ho¹ch cuèn chiÕu + KÕ ho¹ch kú ®o¹n + KÕ ho¹ch hçn hîp

- Theo møc ®é t¸c ®éng cña kÕ ho¹ch + KÕ ho¹ch tæng thÓ doanh nghiÖp + KÕ ho¹ch bé phËn, lÜnh vùc

III. Ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh III. Ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh

3. Phèi hîp kÕ ho¹ch trong doanh nghiÖp

- C¸c kÕ ho¹ch xoay quanh kÕ ho¹ch marketing - C¸c kÕ ho¹ch ph¶i phô thuéc vµo nh÷ng bé phËn tÊt yÕu nhÊt

4. Mét sè ph¬ng ph¸p ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch

- Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gi¶n ®¬n

A1 + A2 + … + An

: lµ nhu cÇu dù b¸o giai ®o¹n n + 1 (n+1): lµ nhu cÇu dù b¸o giai ®o¹n n + 1

F(n + 1) =

FF(n+1) A1: lµ nhu cÇu c¸ch ®©y mét giai ®o¹n A1: lµ nhu cÇu c¸ch ®©y mét giai ®o¹n A2: lµ nhu cÇu c¸ch ®©y 2 giai ®o¹n A2: lµ nhu cÇu c¸ch ®©y 2 giai ®o¹n An: lµ nhu cÇu c¸ch ®©y n giai ®o¹n An: lµ nhu cÇu c¸ch ®©y n giai ®o¹n

III. Ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh III. Ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh

4. Mét sè ph¬ng ph¸p ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch

- Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n di ®éng *VÝ dô: Dù b¸o nhu cÇu c¸c quý tiÕp theo cña n¨m 2007 vÒ lîng ®iÖn tho¹i b¸n ra

Quý

Lîng b¸n thùc tÕ

Dù b¸o nhu cÇu b×nh qu©n di ®éng 3 quý

1 n¨m 2006

9500

2 n¨m 2006

7500

3 n¨m 2006

6800

4 n¨m 2006

7542

(6800 + 7500 + 9500)/3 = 7933

1 n¨m 2007

8120

(7542 + 6800 + 7500)/3 = 7280

2 n¨m 2007

7740

(8120 + 7542 + 6800)/3 = 7487

3 n¨m 2007

7350

(7740 + 8120 + 7542)/3 = 7830

4 n¨m 2007

(7350 + 7740 + 8120)/3 = 7736



Ytn





;



1  t n



III. Ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh III. Ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh



1 

4. Mét sè ph¬ng ph¸p ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch - Ph¬ng ph¸p ho¹ch ®Þnh theo xu híng

Y: nhu cÇu giai ®o¹n t t: giai ®o¹n t (1 n¨m nµo ®ã) n: Sè ®iÓm c¸c sè liÖu quan s¸t ®îc

 tYnYt

Y = a + bt





;tbYa;





 1n n





 1n

Y i



  1i n



Ytn





;



1  t n



III. Ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh III. Ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh



1 

4. Mét sè ph¬ng ph¸p ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch - Ph¬ng ph¸p ho¹ch ®Þnh theo xu híng *VÝ dô:

Lîng b¸n (Y)

N¨m thø t

N¨m

t2

tY

2002

83000

2003

75000

150000

2004

50000

150000

2005

36000

144000

2006

30000

150000

∑Y = 274000

∑t = 15

∑tY = 677000

∑ t2 = 55

a = 98300 b = - 14500 ==> Y = 98300 – 14500t

Ch¬ng V:c«ng t¸c kiÓm so¸t trong DN Ch¬ng V:c«ng t¸c kiÓm so¸t trong DN

I. Kh¸i niÖm, môc ®Ých vµ tÝnh tÊt yÕu cña kiÓm so¸t

1. Kh¸i niÖm

2. Môc ®Ých cña kiÓm so¸t

3. TÝnh tÊt yÕu cña ho¹t ®éng kiÓm so¸t

II. Tr×nh tù vµ néi dung kiÓm so¸t

1. Tr×nh tù cña qu¸ tr×nh kiÓm so¸t

2. Néi dung cña ho¹t ®éng kiÓm so¸t

III. C¸c h×nh thøc vµ ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t

1. C¸c h×nh thøc kiÓm so¸t

2. C¸c ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t

I. Kh¸i niÖm, tÝnh tÊt yÕu, môc ®Ých cña ks I. Kh¸i niÖm, tÝnh tÊt yÕu, môc ®Ých cña ks

1. Kh¸i niÖm kiÓm so¸t

- Lµ qu¸ tr×nh ¸p dông c¸c c¬ chÕ vµ ph¬ng ph¸p nh»m ®¶m b¶o c¸c ho¹t ®éng vµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc phï hîp víi nh÷ng môc tiªu, kÕ ho¹ch ®· ®Þnh vµ c¸c chuÈn mùc ®· ®Æt ra cña doanh nghiÖp. - Lµ viÖc dùa vµo c¸c ®Þnh møc, c¸c chuÈn mùc, c¸c kÕ ho¹ch ®· ®Þnh ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng t¸c vµ chÊn chØnh ho¹t ®éng cña cÊp díi.

2. Môc ®Ých cña kiÓm so¸t

- §¶m b¶o môc tiªu ®îc thùc hiÖn ®óng theo kÕ ho¹ch ®· ®Þnh - X¸c ®Þnh vµ dù ®o¸n nh÷ng biÕn ®éng cña néi bé vµ m«i trêng - Ph¸t hiÖn kÞp thêi, chÝnh x¸c nh÷ng sai xãt x¶y ra - T¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn tèt c¸c chøc n¨ng qu¶n trÞ - H×nh thµnh hÖ thèng thèng kª b¸o c¸o phï hîp - §óc rót, phæ biÕn kinh nghiÖm, c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý

I. Kh¸i niÖm, tÝnh tÊt yÕu, môc ®Ých cña ks I. Kh¸i niÖm, tÝnh tÊt yÕu, môc ®Ých cña ks

3. TÝnh tÊt yÕu cña kiÓm so¸t

- Lµ c«ng cô, lµ chøc n¨ng ®Ó nhµ qu¶n trÞ theo dâi vµ gi¸m s¸t nh©n viªn díi quyÒn. - §Ó ®o lêng møc ®é chÝnh x¸c cña c¸c quyÕt ®Þnh, c¸c môc tiªu, chiÕn lîc, kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra. - §Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®îc, duy tr× ho¹t ®éng, ph¸t hiÖn nguyªn nh©n sai sãt tõ ®ã ®iÒu chØnh c¸c quyÕt ®Þnh trong t¬ng lai. - Th«ng qua c¸c tµi liÖu kiÓm so¸t, nhµ qu¶n trÞ sÏ cã ®îc hÖ thèng th«ng tin ®Çy ®ñ ®Ó lµm c¨n cø ho¹ch ®Þnh môc tiªu cho t¬ng lai. - Ngoµi ra tÝnh tÊt yÕu cña kiÓm so¸t cßn cÇn xuÊt ph¸t tõ mèi liªn hÖ t¬ng t¸c gi÷a c¸c ho¹t ®éng trong doanh nghiÖp

nh tù vµ néi dung kiÓm so¸t II. Tr××nh tù vµ néi dung kiÓm so¸t II. Tr

1. Tr×nh tù kiÓm so¸t - Bíc 1: ThiÕt lËp c¸c tiªu chuÈn kiÓm so¸t

+ Tiªu chuÈn ®Þnh lîng + Tiªu chuÈn ®Þnh tÝnh

- Bíc 2: So s¸nh kÕt qu¶ ®¹t ®îc víi tiªu chuÈn ®Ò ra

+ Thu thËp b¸o c¸o, chøng tõ + KiÓm tra sù chÝnh x¸c cña c¸c b¸o c¸o + ChØ râ thµnh tÝch vµ tån t¹i vµ nguyªn nh©n + X¸c ®Þnh xu híng míi, dù kiÕn nh÷ng khã kh¨n, rñi ro

- Bíc 3: §iÒu chØnh c¸c sai lÖch

+ Dùa vµo nh÷ng nguyªn nh©n tån t¹i ®Ó ®iÒu chØnh cho chÝnh x¸c + ViÖc ®iÒu chØnh cÇn chó ý sù ¶nh hëng ®Õn c¸c néi dung liªn quan + Néi dung ®iÒu chØnh tËp trung vµo: nh©n lùc, kÕ ho¹ch, môc tiªu…

nh tù vµ néi dung kiÓm so¸t II. Tr××nh tù vµ néi dung kiÓm so¸t II. Tr

2. Néi dung cña ho¹t ®éng kiÓm so¸t

- KiÓm so¸t tµi chÝnh

- KiÓm so¸t nh©n sù - KiÓm so¸t s¶n xuÊt - KiÓm so¸t marketing - KiÓm so¸t th¸i ®é, tr¸ch nhiÖm cña qu¶n trÞ viªn - KiÓm so¸t chÊt lîng s¶n phÈm - KiÓm so¸t viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t - KiÓm so¸t vÒ m«i trêng bªn ngoµi

nh thøc vµ ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t III. hIII. h××nh thøc vµ ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t

1. C¸c h×nh thøc kiÓm so¸t

- XÐt theo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng:

+ KiÓm so¸t tríc + KiÓm so¸t trong + KiÓm so¸t sau

- Theo tÇn suÊt cña c¸c lÇn kiÓm so¸t

+ KiÓm so¸t ®Þnh kú + KiÓm so¸t liªn tôc + KiÓm so¸t ®ét suÊt

- Theo møc ®é tæng qu¸t cña môc tiªu kiÓm so¸t

- KiÓm so¸t b»ng môc tiªu vµ kÕt qu¶

nh thøc vµ ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t III. hIII. h××nh thøc vµ ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t

2. C¸c ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t

- Ph¬ng ph¸p thèng kª: Dùa vµo sè liÖu trong mét kho¶ng thêi gian(cã thÓ lµ sè liÖu thùc tÕ hoÆc sè liÖu dù b¸o) ®îc tr×nh bµy díi d¹ng b¶ng, biÓu hoÆc s¬ ®å. Nhµ qu¶n trÞ dùa vµo ®Ó n¾m b¾t t×nh h×nh vµ ra quyÕt ®Þnh. - Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, so s¸nh

+ KiÓm so¸t th«ng qua c¸c b¶n b¸o c¸o: ph¶n ¶nh kÕt qu¶, nh÷ng sai

+ KiÓm so¸t b»ng viÖc kiÓm tra c¸c nguån lùc: tËp trung vµo kiÓm tra

tõng nguån lùc cô thÓ cña doanh nghiÖp vµ so s¸nh víi dù kiÕn ®Ò ra - Ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t b»ng biÓu ®å Gantt

+ Bíc 1: X¸c ®Þnh nhiÖm vô vµ c¸c bíc tiÕn hµnh + Bíc 2: Dù ®o¸n vµ ph©n bæ thêi gian cho c¸c bíc c«ng viÖc + Bíc 3: LËp biÓu ®å liÖt kª nhiÖm vô vµ thêi gian hoµn thµnh + Bíc 4: Sö dông ®êng th¼ng hoÆc c¸c « ®en ®Ó minh ho¹ + Bíc 5: KiÓm tra l¹i nhiÖm vô vµ thêi gian trªn s¬ ®å

nh thøc vµ ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t III. hIII. h××nh thøc vµ ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t

2. C¸c ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t - KiÓm so¸t b»ng biÓu ®æ Gantt *VÝ dô: Mét dù ¸n XD nhµ chung c víi yªu cÇu hoµn thµnh trong 15 th¸ng,

khëi hµnh tõ 01/2007 víi c¸c bíc c«ng viÖc cô thÓ lµ:

C¸c bíc c«ng viÖc chÝnh cÇn hoµn thµnh

C«ng viÖc tríc ®ã

Thêi h¹n hoµn thµnh

Thø tù c«ng viÖc

c«ng viÖc

LËp dù ¸n vµ xin phª chuÈn

3 th¸ng

-

12 th¸ng

1 th¸ng

2 th¸ng

Thuª ®Þa ®iÓm cho v¨n phßng dù ¸n

Mua s¾m vµ chuÈn bÞ nguyªn vËt liÖu

6 th¸ng

8 th¸ng

Mua s¾m thiÕt bÞ néi thÊt

C, D

4 th¸ng

L¾p ®Æt néi thÊt vµ hoµn thiÖn toµn bé CT

2 th¸ng

Khai tr¬ng vµ bµn giao c«ng tr×nh

1 tuÇn

§¸nh gi¸ dù ¸n, kÕt thóc dù ¸n

1 th¸ng

nh thøc vµ ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t III. hIII. h××nh thøc vµ ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t

2. C¸c ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t - KiÓm so¸t b»ng biÓu ®æ Gantt

1/06

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

1

2

3 4/07

A

B

C

D

E

F

G

H

I

1. Môc tiªu cña qu¶n trÞ nh©n sù 2. C¸c quan ®iÓm qu¶n trÞ nh©n sù 3. Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n trong qu¶n trÞ nh©n sù 4. Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng tíi qu¶n trÞ nh©n sù

1. Kh¸i niÖm vµ c¸c nguyªn t¾c tuyÓn chän 2. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ tuyÓn chän 3. C¸c nguån tuyÓn chän 4. Quy tr×nh tuyÓn chän nh©n sù

IV. ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ thï lao lao ®éng

1. C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn c«ng viÖc 2. C¸c h×nh thøc tiÒn l¬ng

+ Môc tiªu kinh tÕ: t¨ng GDP, t¨ng tÝch luü cho nhµ níc & DN… + Môc tiªu x· héi: t¹o viÖc lµm, thóc ®Èy ph¸t triÓn gi¸o dôc… + Tho¶ m·n c¸c môc tiªu c¸ nh©n

- XÐt trong ph¹m vi doanh nghiÖp cã 3 môc tiªu tæng qu¸t sau:

+ Sö dông hiÖu qu¶ nhÊt nguån nh©n lùc ®Ó ®¹t môc tiªu cña DN + §¶m b¶o ®ñ sè lîng, chÊt lîng lao ®éng ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô + T¹o ®éng lùc vµ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¸ nh©n ngêi lao ®éng

- Con ngêi ®îc coi nh mét lo¹i c«ng cô lao ®éng - Con ngêi cÇn ®îc c xö nh nh÷ng con ngêi - Con ngêi cã nh÷ng tiÒm n¨ng cÇn khai th¸c vµ lµm cho ph¸t triÓn

- Cung cÊp ®ñ sè lîng, chÊt lîng víi c¬ cÊu hîp lý trong mäi thêi kú - §¶m b¶o tÝnh chuyªn m«n ho¸ víi trang bÞ kiÕn thøc tæng hîp - Phèi hîp chÆt chÏ gi÷a ph©n c«ng lao ®éng vµ hîp t¸c lao ®éng - Sö dông hiÖu qu¶ lao ®éng trªn c¬ së båi dìng, ®µo t¹o ngêi lao ®éng - KÕt hîp viÖc sö dông lao ®éng víi tr¶ thï lao lao ®éng hîp lý - KÕt hîp thëng ph¹t víi t¨ng cêng kû luËt lao ®éng

- Nh÷ng ®Æc trng cña yÕu tè lao ®éng: + ThÓ lùc: søc khoÎ hay tè chÊt c¬ thÓ cña mçi ngêi + TrÝ lùc: kh¶ n¨ng, trÝ tuÖ, n¨ng lùc cña ngêi lao ®éng + Nhu cÇu: vËt chÊt vµ tinh thÇn + §éng c¬: tr¹ng th¸i c¨ng th¼ng thóc ®Èy lµm viÖc - ThÞ trêng søc lao ®éng: + C¸c yÕu tè cÊu thµnh: Cung, cÇu vµ gi¸ c¶ søc lao ®éng + §Æc ®iÓm c¬ b¶n: C¹nh tranh gay g¾t; §a d¹ng vÒ chÊt, phong phó vÒ lîng; ChÞu sù chi phèi cña nhiÒu yÕu tè. - Sù toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ - Sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt

+ Nhu cÇu = kh¶ n¨ng + Nhu cÇu > kh¶ n¨ng => thiÕu lao ®éng + Nhu cÇu < kh¶ n¨ng => thõa lao ®éng

- Bíc 3: §Ò ra chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch thùc hiÖn + ThiÕu lao ®éng:

++ ThiÕu vÒ sè lîng th× tuyÓn tõ bªn ngoµi ++ ThiÕu vÒ chÊt lîng cÇn thuyªn chuyÓn, ®µo t¹o…

+ Thõa lao ®éng:

++ Cho th«i viÖc ++ NghØ viÖc kh«ng l¬ng ++ Gi¶m giê lµm viÖc ++ VËn ®éng nghØ hu sím ++ NghØ theo chÕ ®é trî cÊp 1 lÇn ++ Cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c thuª

- Bíc 4: KiÓm tra, ®¸nh gi¸

D =

- Ph¬ng ph¸p tÝnh theo n¨ng suÊt lao ®éng:

Q W

+ VÝ dô minh ho¹:

N¨m

Doanh thu X (tr ®ång)

Sè nh©n viªn Y

2000

1000

2001

1100

2002

1200

2003

1300

2004

1400

2005

1500

Y = 0.05X - 20

- Ph¬ng ph¸p dùa vµo ®iÒu kiÖn kinh tÕ, kü thuËt

thiÕt ®Ó vËn hµnh lµ 15 ngêi th× nhu cÇu lµ 15. NÕu môc tiªu doanh thu ph¶i ®¹t 100 triÖu ®ång vµ ®Þnh møc trong kú mçi nh©n viªn ph¶i b¸n ®îc 10 triÖu th× nhu cÇu nh©n sù ph¶i lµ 10 ngêi b¸n hµng. - Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh dùa vµo lao ®éng chÝnh

Ni =

Qi x Ti Tn

+ Bíc 1: X¸c ®Þnh lao ®éng chÝnh cho tõng nghÒ:

Ni: CÇu lao ®éng trong kú kÕ ho¹ch nghÒ i Qi: Tæng s¶n lîng (gi¸ trÞ) lo¹i i Ti: §Þnh møc thêi gian cho 1 s¶n phÈm Tn: §Þnh møc thêi gian lao ®éng 1 n¨m 1 lao ®éng

+ Bíc 2: Tæng hîp lao ®éng c¸c ngµnh nghÒ, tÝnh ∑Ni + Bíc 3: TÝnh tØ lÖ lao ®éng phô trî cho toµn DN (thêng lµ 10%)

1. Kh¸i niÖm vµ nguyªn t¾c tuyÓn chän

- Kh¸i niÖm: TuyÓn chän nh©n sù lµ viÖc t×m mét ngêi phï hîp vÒ n¨ng lùc vµ tr×nh ®é ®Ó giao phã cho mét chøc vô, mét c«ng viÖc ®ang trèng.

- C¸c nguyªn t¾c tuyÓn chän:

+ Dùa vµo khèi lîng vµ yªu cÇu c«ng viÖc ®Ó sö dông tèi ®a n¨ng lùc cña ngêi lao ®éng.

+ TuyÓn nh÷ng ngêi cã n¨ng lùc, kû luËt, trung thùc vµ g¾n bã víi doanh nghiÖp.

- H×nh ¶nh, uy tÝn cña doanh nghiÖp

- TÝnh hÊp dÉn cña c«ng viÖc - C¸ch thøc qu¶n lý néi bé - C¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña Nhµ níc - Chi phÝ tuyÓn chän - Tr×nh ®é tæ chøc ho¹t ®éng tuyÓn chän

3. C¸c nguån tuyÓn chän

- Nguån tõ bªn ngoµi - Nguån néi bé

- Bíc 1: TiÕp ®ãn ban ®Çu vµ pháng vÊn s¬ bé - Bíc 2: Sµng läc qua ®¬n xin viÖc - Bíc 3: Thùc hiÖn c¸c tr¾c nghiÖm trong tuyÓn chän

+ Tr¾c nghiÖm thµnh tÝch + Tr¾c nghiÖm vÒ n¨ng khiÕu vµ kh¶ n¨ng + Tr¾c nghiÖm vÒ tÝnh c¸ch vµ së thÝch + Tr¾c nghiÖm vÒ tÝnh trung thùc + Tr¾c nghiÖm vÒ y häc - Bíc 4: Pháng vÊn tuyÓn chän * C¸c nguyªn t¾c pháng vÊn:

+ X¸c ®Þnh tríc nh÷ng néi dung cÇn pháng vÊn + TËp trung l¾ng nghe, tr¸nh c¾t ngang ý kiÕn cña hä

- Bíc 4: Pháng vÊn tuyÓn chän * C¸c nguyªn t¾c pháng vÊn:

- Pháng vÊn c¨ng th¼ng - Pháng vÊn theo nhãm - Pháng vÊn héi ®ång

- Bíc 5: Kh¸m søc khoÎ vµ vµ ®¸nh gi¸ thÓ lùc cña c¸c øng viªn - Bíc 6: Pháng vÊn bëi ngêi l·nh ®¹o trùc tiÕp - Bíc 7: ThÈm tra c¸c th«ng tin thu ®îc trong qu¸ tr×nh tuyÓn chän - Bíc 8: Tham quan c«ng viÖc (thö viÖc) - Bíc 9: Ra quyÕt ®Þnh tuyÓn chän (tuyÓn dông)

* C¸c h×nh thøc pháng vÊn: - Pháng vÊn theo mÉu - Pháng vÊn theo t×nh huèng - Pháng vÊn theo môc tiªu - Pháng vÊn kh«ng cã híng dÉn

IV. ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ tr¶ thï lao L§§ IV. ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ tr¶ thï lao L

1. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ lao ®éng 1.1. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®èi víi lao ®éng trùc tiÕp 1.2. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®èi víi lao ®éng gi¸n tiÕp (qu¶n lý, hµnh chÝnh…) 2. C¸c h×nh thøc tiÒn l¬ng 2.1. TiÒn l¬ng theo thêi gian:

- TiÒn l¬ng thêi gian ®¬n gi¶n: theo ngµy, giê vµ møc tiÒn t¬ng øng - TiÒn l¬ng thêi gian cã thëng: l¬ng thêi gian ®¬n gi¶n vµ thëng

2.2. TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm:

TiÒn c«ng = ®¬n gi¸ x sè lîng s¶n phÈm

- ChÕ ®é tr¶ c«ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n - ChÕ ®é tr¶ c«ng theo s¶n phÈm tËp thÓ - ChÕ ®é tr¶ c«ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp - ChÕ ®é tr¶ c«ng theo s¶n phÈm cã thëng - ChÕ ®é tr¶ c«ng kho¸n