Bài giảng Sinh lý bệnh điều hòa thân nhiệt - sốt - BS. Nguyễn Thị Như Ly

Tài liệu này giới thiệu về sinh lý bệnh của quá trình điều hòa thân nhiệt và hiện tượng sốt. Nội dung bao gồm các khái niệm cơ bản về cân bằng thân nhiệt, các rối loạn thân nhiệt như giảm và tăng thân nhiệt, cùng với cơ chế và ý nghĩa sinh học của sốt, đặc biệt là vai trò của các chất gây sốt nội sinh.

Sinh viên ngành Dược và Điều dưỡng.

Tài liệu này cung cấp kiến thức chuyên sâu về sinh lý bệnh học của quá trình điều hòa thân nhiệt và hiện tượng sốt. Nội dung bắt đầu bằng việc trình bày đại cương về cân bằng thân nhiệt, nhấn mạnh vai trò của việc duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định (thường dao động từ 36.1°C đến 37.2°C) thông qua sự cân bằng giữa quá trình sinh nhiệt và thải nhiệt, điều kiện tiên quyết cho hoạt động enzyme và chuyển hóa bình thường. Trung tâm điều hòa thân nhiệt nằm ở vùng dưới đồi trên sàn não thất III, bao gồm vùng chỉ huy sinh nhiệt (kích thích tăng chuyển hóa, tạo nhiệt qua hệ giao cảm, tủy thượng thận, tuyến giáp) và vùng chỉ huy thải nhiệt (kích thích tăng thải nhiệt qua hệ phó giao cảm, dãn mạch, tiết mồ hôi).

Tiếp theo, tài liệu đi sâu vào các rối loạn thân nhiệt, là hậu quả của sự mất cân bằng giữa sinh nhiệt và thải nhiệt. Trong đó, giảm thân nhiệt được phân tích chi tiết, bao gồm giảm thân nhiệt sinh lý, bệnh lý, do tiếp xúc môi trường lạnh và nhân tạo. Đặc biệt, giảm thân nhiệt bệnh lý được giải thích thông qua các trường hợp như giảm thân nhiệt cục bộ (nẻ, cước, tê cóng) và giảm thân nhiệt toàn thân do giảm tạo nhiệt hoặc thải nhiệt không thay đổi, liên quan đến các tình trạng như xơ gan, đái tháo đường, suy dinh dưỡng, sốc, chấn thương, mất máu, nhiễm khuẩn và suy giáp. Tài liệu cũng sẽ đề cập đến các giai đoạn tăng thân nhiệt do nhiễm nóng. Cuối cùng, tài liệu tập trung vào hiện tượng sốt, giải thích rằng sốt là tình trạng điểm điều nhiệt của cơ thể bị các tác nhân gây sốt nội sinh "vặn" lên cao, nhưng quá trình sinh nhiệt và thải nhiệt vẫn được cân bằng ở mức nhiệt độ mới này. Tài liệu cũng sẽ trình bày tác động sinh học của các chất gây sốt nội sinh và ý nghĩa sinh học của sốt đối với cơ thể.