id2135156 pdfMachine by Broadgun Software - a great PDF writer! - a great PDF creator! - http://www.pdfmachine.com http://www.broadgun.com
B(cid:181)i gi¶ng Tr(cid:229)ng rıng ph(cid:223)ng hØ
Cao §(cid:215)nh S‹n, BØ mon L'm nghi(cid:214)p
T“n m«n h(cid:228)c: Ti(cid:213)ng Vi(cid:214)t: Tr(cid:229)ng rıng ph(cid:223)ng hØ
Ti(cid:213)ng Anh: Forestation for Environment Protection
T(cid:230)ng sŁ ti(cid:213)t: 45 SŁ fi‹n v(cid:222) h(cid:228)c tr(cid:215)nh: 3
Trong ޻: L(cid:253) thuy(cid:213)t: 45
B(cid:181)i mº fi'(cid:239): Gi(cid:237)i thi(cid:214)u chung
1.V(cid:222) tr(cid:221) m«n h(cid:228)c: L(cid:181) m«n h(cid:228)c thuØc khŁi ki(cid:213)n thłc chuy“n m«n ho‚ cæa chuy“n
ng(cid:181)nh k(cid:252) thu¸t l'm sinh, trong ch›‹ng tr(cid:215)nh fi(cid:181)o t„o k(cid:252) s› L'm sinh.
2. Kh‚i ni(cid:214)m chung:
Tr(cid:229)ng rıng ph(cid:223)ng hØ l(cid:181) mØt gi¶i ph‚p k(cid:252) thu¸t l'm sinh, b»ng vi(cid:214)c thi(cid:213)t l¸p n“n
rıng tr(cid:229)ng fi(cid:211) c¶i t„o v(cid:181) b¶o v(cid:214) m«i tr›Œng.
M«n h(cid:228)c tr(cid:229)ng rıng ph(cid:223)ng hØ l(cid:181) mØt m«n khoa h(cid:228)c nghi“n cłu c‚c quy lu¸t t‚c
fiØng cæa c‚c t‚c nh'n g'y h„i fi(cid:213)n m«i tr›Œng, tı fiª x‚c fi(cid:222)nh nguy“n l(cid:253) k(cid:252) thu¸t
cho vi(cid:214)c x'y døng c‚c fiai rıng ph(cid:223)ng hØ nh»m ph‚t huy cao nh˚t hi(cid:214)u qu¶ cæa c‚c
fiai rıng trong vi(cid:214)c c¶i t„o v(cid:181) b¶o v(cid:214) m«i tr›Œng sinh th‚i, b¶o v(cid:214) sø y“n b(cid:215)nh cæa
cuØc sŁng sinh ho„t c(cid:242)ng nh› s¶n xu˚t cæa x• hØi lo(cid:181)i ng›Œi.
3. M(cid:244)c ti“u h(cid:228)c t¸p: - N(cid:190)m v(cid:247)ng c‹ sº l(cid:253) thuy(cid:213)t cæa c‚c quy lu¸t t‚c fiØng cæa c‚c t‚c nh'n g'y h„i
fiŁi v(cid:237)i m«i tr›Œng sinh th‚i.
- N(cid:190)m v(cid:247)ng nguy“n l(cid:253) k(cid:252) thu¸t t„o l¸p c‚c lo„i rıng ph(cid:223)ng hØ chæ y(cid:213)u. 3. NØi dung ch›‹ng tr(cid:215)nh m«n h(cid:228)c
Rıng ph(cid:223)ng hØ Vi(cid:214)t Nam cª 5 lo„i ch(cid:221)nh: ph(cid:223)ng hØ fi˙u ngu(cid:229)n; ph(cid:223)ng hØ
chŁng c‚t bay v(cid:181) chŁng sa m„c ho‚; ph(cid:223)ng hØ ch(cid:190)n giª b¶o v(cid:214) fi(cid:229)ng ruØng v(cid:181)
c'y che bªng; ph(cid:223)ng hØ ch(cid:190)n sªng b¶o v(cid:214) m«i tr›Œng ng¸p n›(cid:237)c; ph(cid:223)ng hØ m«i
tr›Œng c¶nh quan fi« th(cid:222) v(cid:181) khu c«ng nghi(cid:214)p, trong gi(cid:237)i h„n ch›‹ng tr(cid:215)nh m«n
h(cid:228)c sˇ gi(cid:237)i thi(cid:214)u 3 ph˙n ch(cid:221)nh sau: - Tr(cid:229)ng rıng chŁng xªi m(cid:223)n fi˚t do n›(cid:237)c. - Tr(cid:229)ng rıng ch(cid:190)n giª b¶o v(cid:214) fi(cid:229)ng ruØng.
1 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
- Tr(cid:229)ng rıng chŁng c‚t bay.
Ph˙n 1
Tr(cid:229)ng rıng chŁng xªi m(cid:223)n fi˚t do n›(cid:237)c
1.1. Kh‚i ni(cid:214)m xªi m(cid:223)n fi˚t: L(cid:181) to(cid:181)n bØ qu‚ tr(cid:215)nh b(cid:181)o m(cid:223)n, v¸n chuy(cid:211)n v(cid:181) b(cid:229)i t(cid:244)
l(cid:237)p fi˚t m˘t d›(cid:237)i t‚c fiØng cæa n›(cid:237)c, giª v(cid:181) tr(cid:228)ng løc. Xªi m(cid:223)n c(cid:223)n g(cid:228)i l(cid:181) b(cid:181)o m(cid:223)n
ho˘c xªi lº.
Qua fi(cid:222)nh ngh(cid:220)a cho th˚y:
- §Łi t›(cid:238)ng cæa xªi m(cid:223)n fi˚t l(cid:181) l(cid:237)p fi˚t m˘t;
- §Øng løc g'y ra xªi m(cid:223)n fi˚t ch(cid:221)nh l(cid:181) sø l«i cuŁn cæa giª, d(cid:223)ng n›(cid:237)c v(cid:181) tr(cid:228)ng løc.
1.2. T‚c h„i cæa xªi m(cid:223)n fi˚t
1) Xªi m(cid:223)n l(cid:181)m tr«i fi˚t, r(cid:246)a tr«i c‚c ch˚t dinh d›(cid:236)ng, fiØ ph(cid:215) cæa fi˚t gi¶m do
fiª l(cid:181)m gi¶m n¤ng su˚t c'y tr(cid:229)ng.
2) Sø ph‚t tri(cid:211)n cæa xªi m(cid:223)n fi˚t, l(cid:181)m cho di(cid:214)n t(cid:221)ch fi˚t tr‹ sÆi fi‚ t¤ng, di(cid:214)n
t(cid:221)ch fi˚t canh t‚c b(cid:222) thu h(cid:209)p.
3) Xªi m(cid:223)n fi˚t g'y ra h„n h‚n, l(cid:242) l(cid:244)t ¶nh h›ºng x˚u t(cid:237)i fiŒi sŁng v(cid:181) s¶n xu˚t
cæa con ng›Œi.
4) Xªi m(cid:223)n fi˚t l(cid:181)m s(cid:244)t lº fi˚t, ph‚ ho„i fi›Œng x‚, c˙u cŁng, nh(cid:181) c(cid:246)a, v(cid:239)i l˚p
s«ng h(cid:229), ph‚ fi¸p(cid:133)
1.3. Ph'n lo„i xªi m(cid:223)n fi˚t : Tuœ theo xu˚t ph‚t fii(cid:211)m kh‚c nhau m(cid:181) ph'n ra c‚c
lo„i xªi m(cid:223)n fi˚t sau: 1. Døa v(cid:181)o fiØng løc g'y ra xªi m(cid:223)n fi˚t:
- Xªi m(cid:223)n do giª
- Xªi m(cid:223)n do n›(cid:237)c
- Xªi m(cid:223)n do tr(cid:228)ng løc 2. Døa v(cid:181)o l(cid:222)ch s(cid:246) ph‚t sinh:
- Xªi m(cid:223)n c(cid:230) fi„i: l(cid:181) lo„i xªi m(cid:223)n x¶y ra tr›(cid:237)c khi cª nh(cid:247)ng ho„t fiØng s¶n xu˚t cæa
con ng›Œi. Nguy“n nh'n cæa xªi m(cid:223)n c(cid:230) fi„i l(cid:181) do t‚c fiØng fi‹n thu˙n cæa tø nhi“n.
- Xªi m(cid:223)n hi(cid:214)n fi„i: l(cid:181) lo„i xªi m(cid:223)n fi˚t x¶y ra sau khi cª ho„t fiØng s¶n xu˚t cæa
con ng›Œi. 3. Døa v(cid:181)o młc fiØ b(cid:181)o m(cid:223)n:
2 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
- Xªi m(cid:223)n b(cid:215)nh th›Œng: l(cid:181) lo„i xªi m(cid:223)n fi˚t cª tŁc fiØ xªi m(cid:223)n ch¸m h‹n ho˘c b»ng
v(cid:237)i tŁc fiØ h(cid:215)nh th(cid:181)nh fi˚t.
- Xªi m(cid:223)n gia tŁc: l(cid:181) lo„i xªi m(cid:223)n fi˚t cª tŁc fiØ xªi m(cid:223)n l(cid:237)n h‹n tŁc fiØ h(cid:215)nh th(cid:181)nh
fi˚t. Xªi m(cid:223)n gia tŁc g'y t‚c h„i r˚t l(cid:237)n cho s¶n xu˚t 4. Døa v(cid:181)o h(cid:215)nh thłc xªi m(cid:223)n:
- Xªi m(cid:223)n b(cid:210) m˘t;
- Xªi m(cid:223)n fi˚t khe;
- L(cid:242) qu—t;
- S(cid:244)t hang (hi(cid:214)n t›(cid:238)ng Kart);
- Lº fi˚t;
- Tr›(cid:238)t fi˚t: L(cid:181) hi(cid:214)n t›(cid:238)ng tr«i tr›(cid:238)t c¶ h(cid:214) thŁng s›Œn dŁc xuŁng d›(cid:237)i th˚p.
1.4. Kh‚i ni(cid:214)m v(cid:210) l›(cid:237)i fi›Œng n›(cid:237)c v(cid:181) c‚c kh'u cæa l›(cid:237)i fi›Œng n›(cid:237)c
- Kh‚i ni(cid:214)m: L›(cid:237)i fi›Œng n›(cid:237)c l(cid:181) to(cid:181)n bØ h(cid:214) thŁng c‚c fi›Œng d(cid:201)n n›(cid:237)c tr“n m˘t fi˚t
cæa xªi m(cid:223)n c(cid:230) fi„i fi(cid:211) n›(cid:237)c ch¶y ra s«ng ra bi(cid:211)n g(cid:228)i l(cid:181) l›(cid:237)i fi›Œng n›(cid:237)c (c(cid:223)n g(cid:228)i l(cid:181)
m„ng l›(cid:237)i thuß v¤n).
- C‚c kh'u cæa l›(cid:237)i fi›Œng n›(cid:237)c: To(cid:181)n bØ l›(cid:237)i fi›Œng n›(cid:237)c tı tr“n xuŁng d›(cid:237)i, tı cao
xuŁng th˚p, tı th›(cid:238)ng l›u xuŁng h„ l›u cª th(cid:211) chia th(cid:181)nh c‚c bØ ph¸n (c‚c kh'u):
+ §˚t tr(cid:242)ng n«ng.
+ §˚t tr(cid:242)ng s'u.
+ Khe kh« (suŁi c„n).
+ SuŁi.
+ S«ng: l(cid:181) kh'u cuŁi c(cid:239)ng cæa l›(cid:237)i fi›Œng n›(cid:237)c º h„ l›u.
+ §›Œng chia n›(cid:237)c (fi›Œng ph'n thuß).
+ M˘t thu n›(cid:237)c (khu thu n›(cid:237)c): L(cid:181) m˘t nghi“ng gi(cid:237)i h„n gi(cid:247)a fi›Œng chia n›(cid:237)c v(cid:181)
l›(cid:237)i fi›Œng n›(cid:237)c. M˘t thu n›(cid:237)c l(cid:181) di(cid:214)n t(cid:221)ch thu n›(cid:237)c chæ y(cid:213)u, fi(cid:229)ng thŒi l(cid:181) fi(cid:222)a b(cid:181)n
ho„t fiØng s¶n xu˚t ch(cid:221)nh cæa con ng›Œi, cho n“n nª c(cid:242)ng l(cid:181) fiŁi t›(cid:238)ng chæ y(cid:213)u cæa
c«ng t‚c ph(cid:223)ng chŁng xªi m(cid:223)n. 1.5. B¶n ch˚t v¸t l(cid:253) cæa xªi m(cid:223)n fi˚t do n›(cid:237)c v(cid:181) quy lu¸t løc h(cid:228)c cæa xªi m(cid:223)n
º b˚t cł mØt fii(cid:211)m n(cid:181)o tr“n m˘t fi˚t, khi b(cid:222) mØt løc t‚c fiØng cæa n›(cid:237)c, fi˚t sˇ
sinh ra mØt ph¶n løc, khi løc t‚c fiØng c(cid:181)ng l(cid:237)n h‹n słc fi(cid:210) kh‚ng cæa fi˚t th(cid:215) xªi
3 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
m(cid:223)n x¶y ra c(cid:181)ng m„nh. Cho n“n b¶n ch˚t v¸t l(cid:253) cæa xªi m(cid:223)n fi˚t l(cid:181) qu‚ tr(cid:215)nh fiØng
løc cæa n›(cid:237)c bao g(cid:229)m t‚c fiØng c«ng ph‚ cæa gi(cid:228)t n›(cid:237)c m›a v(cid:181) t‚c fiØng cuŁn tr«i
cæa d(cid:223)ng ch¶y, l(cid:181) qu‚ tr(cid:215)nh bi(cid:213)n th(cid:213) n¤ng th(cid:181)nh fiØng n¤ng. N›(cid:237)c ch¶y l(cid:181) mØt lo„i
v¸n fiØng cæa th(cid:211) lÆng, cho n“n nghi“n cłu xªi m(cid:223)n fi˚t ph¶i nghi“n cłu theo
ph›‹ng tr(cid:215)nh fiØng løc h(cid:228)c.
1. T‚c fiØng c«ng ph‚ cæa gi(cid:228)t n›(cid:237)c m›a:
Khi m›a to, c‚c gi(cid:228)t n›(cid:237)c m›a
fi¸p m„nh xuŁng m˘t fi˚t, cª th(cid:211) sinh ra
mØt fiØng n¤ng r˚t l(cid:237)n l(cid:181)m tan r• c‚c
h„t fi˚t v(cid:181) b(cid:190)n tung l“n r(cid:229)i to— ra xung
quanh, n‹i fi˚t dŁc l›(cid:238)ng h„t fi˚t b(cid:190)n v(cid:210)
ph(cid:221)a d›(cid:237)i dŁc nhi(cid:210)u v(cid:181) xa h‹n so v(cid:237)i
ph(cid:221)a tr“n dŁc. Do sø kh‚c nhau fiª l(cid:181)m
cho fi˚t qua nhi(cid:210)u l˙n tan v(cid:236), b(cid:190)n l“n v(cid:181)
di fiØng xuŁng ph(cid:221)a ch'n dŁc, g'y ra
H(cid:215)nh 1: C«ng ph‚ cæa gi(cid:228)t m›a tr“n m˘t dŁc
xªi m(cid:223)n fi˚t ph(cid:221)a tr“n dŁc v(cid:181) b(cid:229)i t(cid:244) fi˚t
ph(cid:221)a d›(cid:237)i ch'n dŁc. L›(cid:238)ng c‚c h„t fi˚t
b(cid:222) tan ra, b(cid:190)n l“n v(cid:181) di chuy(cid:211)n xuŁng d›(cid:237)i ch'n dŁc (cid:150) E (gr/h) nhi(cid:210)u hay (cid:221)t ph(cid:244)
thuØc v(cid:181)o fi›Œng k(cid:221)nh cæa gi(cid:228)t m›a - d (mm); tŁc fiØ r‹i cæa gi(cid:228)t m›a (cid:150) v (m/s); c›Œng fiØ m›a (cid:150) I (m3/h) v(cid:181) h(cid:214) sŁ cæa fi˚t (fi˘c tr›ng cho słc fi(cid:210) kh‚ng cæa tıng lo„i
fi˚t fiŁi v(cid:237)i sø c«ng ph‚ cæa h„t m›a v(cid:181) sø cuŁn tr«i cæa d(cid:223)ng ch¶y) (cid:150) K. B»ng th(cid:221)
nghi(cid:214)m, Ailixin fi• fi›a ra c«ng thłc t(cid:221)nh nh› sau:
E = K.v4,33.d1,07.I0,65
2.T‚c fiØng cuŁn tr«i cæa d(cid:223)ng ch¶y:
Khi m›a l(cid:237)n, l›(cid:238)ng n›(cid:237)c m›a r‹i xuŁng m˘t fi˚t sˇ ph'n phŁi th(cid:181)nh ba ph˙n
nh› sau: mØt ph˙n bŁc h‹i v(cid:181)o kh«ng trung, mØt ph˙n th˚m s'u xuŁng fi˚t v(cid:181) mØt
ph˙n ch¶y tr(cid:181)n tr“n m˘t fi˚t h(cid:215)nh th(cid:181)nh d(cid:223)ng ch¶y tı cao xuŁng th˚p (n(cid:213)u l(cid:181) n‹i fi˚t
dŁc). Th›Œng l›(cid:238)ng n›(cid:237)c bŁc h‹i l(cid:181) kh«ng fi‚ng k(cid:211) n“n n(cid:213)u l›(cid:238)ng n›(cid:237)c th˚m v(cid:181)o
fi˚t c(cid:181)ng gi¶m th(cid:215) l›(cid:238)ng n›(cid:237)c ch¶y tr“n m˘t fi˚t c(cid:181)ng l(cid:237)n. N›(cid:237)c ch¶y tr“n m˘t fi˚t
chia l(cid:181)m hai lo„i: l›(cid:238)ng n›(cid:237)c ch¶y tr(cid:181)n tr“n b(cid:210) m˘t fi˚t v(cid:181) l›(cid:238)ng n›(cid:237)c ch¶y t¸p
trung th(cid:181)nh d(cid:223)ng.
4 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
§i(cid:211)m kh‚c nhau c‹ b¶n gi(cid:247)a sø b(cid:181)o m(cid:223)n cæa h„t m›a v(cid:181) sø cuŁn tr«i cæa
d(cid:223)ng ch¶y l(cid:181) º ch(cid:231):
+ H¸u qu¶ cæa sø b(cid:181)o m(cid:223)n d(cid:201)n fi(cid:213)n xªi m(cid:223)n b(cid:210) m˘t, sø cuŁn tr«i cæa d(cid:223)ng
ch¶y sˇ d(cid:201)n fi(cid:213)n xªi m(cid:223)n khe l(cid:181) lo„i xªi m(cid:223)n nghi“m tr(cid:228)ng, mang fii l›(cid:238)ng fi˚t r˚t
l(cid:237)n.
+ Ph'n bŁ n¤ng l›(cid:238)ng cæa sø b(cid:181)o m(cid:223)n, løc xung k(cid:221)ch cæa gi(cid:228)t n›(cid:237)c m›a
ph'n bŁ fi(cid:210)u tr“n to(cid:181)n bØ m˘t fi˚t. Sø cuŁn tr«i cæa d(cid:223)ng ch¶y, n¤ng l›(cid:238)ng d(cid:223)ng
ch¶y t¤ng d˙n tı fi(cid:216)nh dŁc xuŁng ch'n dŁc, n¤ng l›(cid:238)ng n(cid:181)y cuŁn theo fi˚t c‚t v(cid:181) c‚c
lo„i v¸t ch˚t kh‚c tr“n fi›Œng v¸n chuy(cid:211)n t„o n“n ma s‚t l(cid:237)n gi(cid:247)a d(cid:223)ng ch¶y v(cid:181) m˘t
fi˚t, l(cid:181)m cho młc fiØ xªi m(cid:223)n t¤ng.
2
P
m v
To(cid:181)n bØ løc v¸n fiØng cæa d(cid:223)ng ch¶y cª th(cid:211) di(cid:212)n t¶ b»ng c«ng thłc sau:
1 2
(1)
Trong fiª m : KhŁi l›(cid:238)ng d(cid:223)ng ch¶y;
v : V¸n tŁc d(cid:223)ng ch¶y
N(cid:213)u t(cid:221)nh khŁi l›(cid:238)ng d(cid:223)ng ch¶y qua mØt fio„n d(cid:181)i (l) v(cid:237)i di(cid:214)n t(cid:221)ch m˘t c(cid:190)t
ngang cæa d(cid:223)ng n›(cid:237)c (f), m¸t fiØ n›(cid:237)c (), th(cid:215):
2
P
l f v . . .
m = .l.f (2)
1 2
C«ng thłc (1) vi(cid:213)t l„i l(cid:181):
N(cid:213)u g(cid:228)i Q l(cid:181) l›u l›(cid:238)ng d(cid:223)ng ch¶y: Q = .l.f.v th(cid:215) P =
1 2 .Q.v (3)
Nh› v¸y, løc v¸n fiØng cæa d(cid:223)ng ch¶y t„o ra xªi m(cid:223)n fi˚t ph(cid:244) thuØc v(cid:181)o l›u
l›(cid:238)ng d(cid:223)ng ch¶y v(cid:181) v¸n tŁc d(cid:223)ng ch¶y. C«ng thłc (1) c(cid:223)n cho th˚y trong c‚c nh'n
tŁ tham gia t„o ra løc v¸n fiØng cæa d(cid:223)ng ch¶y, nh'n tŁ v¸n tŁc d(cid:223)ng ch¶y (v) l(cid:181)
nh'n tŁ ho„t fiØng nh˚t bºi v(cid:215) khi t¤ng g˚p 2 l˙n th(cid:215) P t¤ng l“n 4 l˙n.
M˘t kh‚c xªi m(cid:223)n m„nh hay y(cid:213)u c(cid:223)n tuœ thuØc v(cid:181)o słc fi(cid:210) kh‚ng (S) cæa fi˚t
fiŁi v(cid:237)i xªi m(cid:223)n:
+ N(cid:213)u KQv = S th(cid:215) ch›a x¶y ra xªi m(cid:223)n.
+ N(cid:213)u KQv = S th(cid:215) fi• x¶y ra xªi m(cid:223)n.
Trong fiª, K l(cid:181) ch(cid:216) sŁ bi(cid:211)u th(cid:222) løc v¸n fiØng cæa d(cid:223)ng ch¶y, ch(cid:216) ph˙n fi›(cid:238)c chi
v(cid:181)o t‚c fiØng g'y ra xªi m(cid:223)n. Słc fi(cid:210) kh‚ng (S) cæa fi˚t fiŁi v(cid:237)i xªi m(cid:223)n fi›(cid:238)c qui
5 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
fi(cid:222)nh bºi t(cid:221)nh ch˚t, c˚u t„o, fiØ nh‚m cæa m˘t fi˚t. C‚c ho„t fiØng kinh t(cid:213) kh«ng ph(cid:239)
h(cid:238)p l(cid:181)m m˚t k(cid:213)t c˚u cæa fi˚t, l(cid:181)m gi¶m słc fi(cid:210) kh‚ng (S) cæa fi˚t, d(cid:201)n fi(cid:213)n xªi m(cid:223)n
gia tŁc, xªi m(cid:223)n hi(cid:214)n fi„i. 1.7. C‚c nh'n tŁ ¶nh h›ºng t(cid:237)i xªi m(cid:223)n fi˚t
1.7.1. C‚c nh'n tŁ tø nhi“n
a. §i(cid:210)u ki(cid:214)n kh(cid:221) h¸u: L›(cid:238)ng m›a trung b(cid:215)nh n¤m, ph'n bŁ m›a theo m(cid:239)a,
l›(cid:238)ng m›a trong mØt tr¸n m›a v(cid:181) c›Œng fiØ m›a l(cid:181) nh(cid:247)ng nh'n tŁ ¶nh h›ºng trøc
ti(cid:213)p fi(cid:213)n xªi m(cid:223)n.
b. §i(cid:210)u ki(cid:214)n fi(cid:222)a h(cid:215)nh: §Ø dŁc, chi(cid:210)u d(cid:181)i s›Œn dŁc, h(cid:215)nh d„ng m˘t dŁc, h›(cid:237)ng
dŁc l(cid:181) y(cid:213)u tŁ tø nhi“n quan tr(cid:228)ng l(cid:181)m cho th(cid:213) n¤ng bi(cid:213)n th(cid:181)nh fiØng n¤ng.
c. §i(cid:210)u ki(cid:214)n fi(cid:222)a ch˚t v(cid:181) fi˚t:
MØt sŁ t(cid:221)nh ch˚t cæa fi˚t cª li“n quan fi(cid:213)n xªi m(cid:223)n nh›: fiØ th˚m n›(cid:237)c v(cid:181) słc
chła n›(cid:237)c, k(cid:213)t c˚u fi˚t, th(cid:181)nh ph˙n c‹ gi(cid:237)i, fiØ ch˘t, fiØ xŁp c(cid:242)ng nh› fiØ ¨m, fiØ d(cid:181)y
t˙ng fi˚t.
§˚t ph‚t tri(cid:211)n tr“n fi‚ m(cid:209) phi(cid:213)n th„ch s—t cª słc th˚m n›(cid:237)c k—m, th›Œng xu˚t
hi(cid:214)n h(cid:215)nh thłc xªi m(cid:223)n khe. §˚t ph‚t tri(cid:211)n tr“n fi‚ v«i th›Œng xu˚t hi(cid:214)n s(cid:244)t karst.
§˚t ph‚t tri(cid:211)n tr“n fi‚ m(cid:209) sa th„ch, granit th›Œng xu˚t hi(cid:214)n xªi m(cid:223)n b(cid:210) m˘t.
H(cid:215)nh thłc x(cid:213)p l(cid:237)p cæa fi‚ m(cid:209) cª ¶nh h›ºng r˚t l(cid:237)n fi(cid:213)n xªi m(cid:223)n. §‚ m(cid:209) x(cid:213)p
l(cid:237)p n»m ngang th(cid:215) słc th˚m n›(cid:237)c k—m, l›(cid:238)ng n›(cid:237)c ch¶y tr“n b(cid:210) m˘t nhi(cid:210)u, xªi m(cid:223)n
sˇ nghi“m tr(cid:228)ng.
d. §i(cid:210)u ki(cid:214)n thøc b(cid:215): l(cid:237)p th¶m thøc v¸t cª t‚c d(cid:244)ng t(cid:221)ch cøc h„n ch(cid:213) xªi m(cid:223)n,
do nhŒ cª l(cid:237)p th¶m thøc v¸t m(cid:181) m˘t fi˚t tr‚nh fi›(cid:238)c løc xung k(cid:221)ch cæa gi(cid:228)t m›a v(cid:181)
mØt ph˙n n›(cid:237)c m›a fi›(cid:238)c gi(cid:247) l„i tr“n c'y, mØt ph˙n th˚m xuŁng fi˚t do fiª m(cid:181) l(cid:181)m
gi¶m l›(cid:238)ng n›(cid:237)c ch¶y tr(cid:181)n tr“n b(cid:210) m˘t.
C(cid:181)nh kh« l‚ r(cid:244)ng (v¸t r‹i r(cid:244)ng) d›(cid:237)i t‚n rıng cª t‚c d(cid:244)ng ng¶n c¶n d(cid:223)ng
ch¶y, cung c˚p m(cid:239)n (keo h(cid:247)u c‹) v(cid:181) h(cid:215)nh th(cid:181)nh c˚u t›(cid:238)ng fio(cid:181)n l„p cho fi˚t.
Sø ph‚t tri(cid:211)n cæa r(cid:212) c'y t„o m„ng l›(cid:237)i gi(cid:247) fi˚t, t¤ng c›Œng l›(cid:238)ng n›(cid:237)c th˚m
theo chi(cid:210)u s'u, dª fiª m(cid:181) h„n ch(cid:213) fi›(cid:238)c xªi m(cid:223)n.
Trong c‚c lo„i th¶m thøc v¸t th(cid:215) th¶m thøc v¸t rıng v(cid:181) tr¶ng cÆ, t‚c d(cid:244)ng
chŁng xªi m(cid:223)n l(cid:181) tŁt h‹n c¶.
6 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
1.7.2. C‚c nh'n tŁ kinh t(cid:213) x• hØi
- Ph›‹ng thłc canh t‚c kh«ng h(cid:238)p l(cid:253): fiŁt n›‹ng l(cid:181)m r(cid:201)y; du canh, du c›; tr(cid:229)ng tr(cid:228)t
theo ki(cid:211)u ޯc canh.
- Khai th‚c rıng bıa b•i l(cid:181)m m˚t rıng, k(cid:252) thu¸t v¸n xu˚t g(cid:231) kh«ng h(cid:238)p l(cid:253).
- K(cid:252) thu¸t tr(cid:229)ng rıng: tr(cid:229)ng rıng kh«ng theo fi›Œng fi(cid:229)ng młc; ph‚t ch¤m sªc, x(cid:237)i
vun gŁc kh«ng fi(cid:243)ng m(cid:239)a.
- Ch¤n th¶ tr'u b(cid:223) v(cid:181) gia s(cid:243)c bıa b•i. 1.8 . S(cid:246) d(cid:244)ng h(cid:238)p l(cid:253) fi˚t fi(cid:229)i v(cid:181) v˚n fi(cid:210) ph(cid:223)ng chŁng xªi m(cid:223)n 1.8.1. Ph›‹ng h›(cid:237)ng v(cid:181) m(cid:244)c fi(cid:221)ch y“u c˙u cæa c«ng t‚c ph(cid:223)ng chŁng xªi m(cid:223)n
fi˚t
C«ng t‚c ph(cid:223)ng chŁng xªi m(cid:223)n fi˚t muŁn fi„t k(cid:213)t qu¶ tŁt, c˙n fi„t fi›(cid:238)c c‚c
y“u c˙u c(cid:244) th(cid:211) sau:
- Ng¤n c¶n løc c«ng ph‚ cæa gi(cid:228)t m›a t‚c fiØng trøc ti(cid:213)p l“n m˘t fi˚t. - H„n ch(cid:213) v(cid:181) ti“u di(cid:214)t d(cid:223)ng ch¶y b(cid:210) m˘t, t¤ng c›Œng l›(cid:238)ng n›(cid:237)c th˚m theo
chi(cid:210)u s'u.
- Gi¶m fiØng n¤ng cæa n›(cid:237)c. - C¶i t„o fi˚t fi(cid:211) n'ng cao słc fi(cid:210) kh‚ng cæa fi˚t fiŁi v(cid:237)i xªi m(cid:223)n. - Cª ch(cid:213) fiØ canh t‚c h(cid:238)p l(cid:253) nh˚t l(cid:181) tr“n fi˚t dŁc.
1.8.2. Ph'n v(cid:239)ng xªi m(cid:223)n - fi˘c fii(cid:211)m xªi m(cid:223)n cæa tıng v(cid:239)ng v(cid:181) ph›‹ng h›(cid:237)ng
ph(cid:223)ng chŁng xªi m(cid:223)n
M(cid:231)i mØt khu thu n›(cid:237)c fi›(cid:238)c coi l(cid:181) mØt fi‹n v(cid:222) c‹ b¶n fi(cid:211) ti(cid:213)n h(cid:181)nh quy ho„ch
tr(cid:229)ng rıng chŁng xªi m(cid:223)n. M(cid:231)i mØt khu thu n›(cid:237)c fi›(cid:238)c chia th(cid:181)nh 3 v(cid:239)ng: a. V(cid:239)ng fi(cid:216)nh n(cid:243)i, fi›Œng chia n›(cid:237)c v(cid:181) g˙n fi›Œng chia n›(cid:237)c:
§˘c fii(cid:211)m fiØ dŁc tho¶i, słc c«ng ph‚ cæa d(cid:223)ng ch¶y nh(cid:209) nh›ng l„i l(cid:181) n‹i t(cid:221)ch
n›(cid:237)c. Ph›‹ng h›(cid:237)ng cª th(cid:211) ti(cid:213)n h(cid:181)nh s¶n xu˚t n«ng l'm nghi(cid:214)p (n(cid:213)u fi˚t tŁt) ho˘c
l(cid:181)m fi(cid:229)ng cÆ (n(cid:213)u fi˚t x˚u).
b. V(cid:239)ng m˘t dŁc thu n›(cid:237)c
§˘c fii(cid:211)m v(cid:239)ng n(cid:181)y l(cid:181) fi(cid:222)a b(cid:181)n chæ y(cid:213)u fi(cid:211) s¶n xu˚t n«ng l'm nghi(cid:214)p, fi(cid:229)ng
thŒi c(cid:242)ng l(cid:181) n‹i n›(cid:237)c t(cid:221)ch t(cid:244) fi(cid:211) bi(cid:213)n th(cid:213) n¤ng th(cid:181)nh fiØng n¤ng. Cho n“n fi'y l(cid:181) fiŁi
t›(cid:238)ng chæ y(cid:213)u cæa c«ng t‚c ph(cid:223)ng chŁng xªi m(cid:223)n. Ph›‹ng h›(cid:237)ng l(cid:181)m gi¶m b(cid:237)t fiØ
7 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
dŁc, h„n ch(cid:213) v(cid:181) ti“u di(cid:214)t d(cid:223)ng ch¶y, t¤ng c›Œng che phæ fi˚t chŁng sø c«ng ph‚ cæa
h„t m›a, c¶i thi(cid:214)n t(cid:221)nh ch˚t cæa fi˚t nh»m t¤ng słc fi(cid:210) kh‚ng cæa fi˚t fiŁi v(cid:237)i xªi
m(cid:223)n.
c. V(cid:239)ng l›(cid:237)i fi›Œng n›(cid:237)c
§˘c fii(cid:211)m h(cid:215)nh thłc b(cid:181)o m(cid:223)n chæ y(cid:213)u l(cid:181) b(cid:181)o m(cid:223)n hai b“n bŒ khe, fi‚y khe
l(cid:181)m cho khe ph‚t tri(cid:211)n tr“n c¶ ba chi(cid:210)u: s'u, rØng v(cid:181) d(cid:181)i.
Ph›‹ng h›(cid:237)ng ng¤n ch˘n sø ph‚t tri(cid:211)n cæa fi˙u khe ti(cid:213)n d˙n l“n ph(cid:221)a tr“n,
ch(cid:243) (cid:253) s(cid:246) d(cid:244)ng bi(cid:214)n ph‚p thuß l(cid:238)i v(cid:181) bi(cid:214)n ph‚p l'm nghi(cid:214)p. 1.8.3. C‚c bi(cid:214)n ph‚p k(cid:252) thu¸t trong ph(cid:223)ng chŁng xªi m(cid:223)n fi˚t
- Bi(cid:214)n ph‚p phi sinh v¸t: bao g(cid:229)m fi(cid:190)p bŒ gi(cid:247) n›(cid:237)c º s›Œn dŁc, fi(cid:181)o hŁ gi(cid:247) n›(cid:237)c
(hŁ h(cid:215)nh ch(cid:247) nh¸t, hŁ h(cid:215)nh b‚t (cid:243)p, hŁ h(cid:215)nh v¶y c‚, l(cid:181)m ruØng b¸c thang), fi(cid:190)p phai
fi¸p fi(cid:211) ng¤n n›(cid:237)c º khe suŁi, x'y k(cid:204) c‚nh fi(cid:211) b¶o v(cid:214) bŒ s«ng , bŒ suŁi, x'y døng h(cid:229)
chła n›(cid:237)c º th›(cid:238)ng l›u fi(cid:211) fii(cid:210)u ti(cid:213)t n›(cid:237)c º h„ l›u.
- Bi(cid:214)n ph‚p sinh v¸t: bao g(cid:229)m c‚c bi(cid:214)n ph‚p k(cid:252) thu¸t x'y døng fi(cid:229)ng cÆ ch¤n
nu«i, c¶i thi(cid:214)n t(cid:221)nh ch˚t cæa fi˚t fi(cid:211) n'ng cao słc chŁng ch(cid:222)u cæa fi˚t fiŁi v(cid:237)i xªi
m(cid:223)n. Bi(cid:214)n ph‚p tr(cid:229)ng rıng ph(cid:223)ng hØ chŁng xªi m(cid:223)n. 1.8.4. H(cid:214) thŁng rıng ph(cid:223)ng hØ chŁng xªi m(cid:223)n fi˚t
Tr(cid:229)ng rıng ph(cid:223)ng hØ chŁng xªi m(cid:223)n l(cid:181) mØt bØ ph¸n t(cid:230) th(cid:181)nh quan tr(cid:228)ng
trong bi(cid:214)n ph‚p t(cid:230)ng h(cid:238)p ti(cid:213)n t(cid:237)i tho¶ m•n y“u c˙u: (cid:147)§˚t gi(cid:247) n›(cid:237)c, n›(cid:237)c nu«i c'y,
c'y gi(cid:247) fi˚t(cid:148).
Do chłc n¤ng cæa m(cid:231)i lo„i rıng l(cid:181) kh‚c nhau, c¤n cł v(cid:181)o vi(cid:214)c ph'n v(cid:239)ng xªi
m(cid:223)n, ng›Œi ta chia h(cid:214) thŁng rıng ph(cid:223)ng hØ chŁng xªi m(cid:223)n ra th(cid:181)nh 4 lo„i rıng sau: - Rıng ph(cid:223)ng hØ º fi(cid:216)nh n(cid:243)i, fi›Œng chia n›(cid:237)c v(cid:181) g˙n fi›Œng chia n›(cid:237)c; - Rıng ph(cid:223)ng hØ tr“n s›Œn dŁc; - Rıng ph(cid:223)ng hØ º c‚c m›‹ng khe xªi lº; - Rıng ph(cid:223)ng hØ fi˙u ngu(cid:229)n.
1.8.5. Nguy“n t‚c bŁ tr(cid:221) fiai rıng ph(cid:223)ng hØ chŁng xªi m(cid:223)n fi˚t v(cid:181) ch(cid:228)n lo(cid:181)i c'y
tr(cid:229)ng a) Nguy“n t(cid:190)c bŁ tr(cid:221) fiai rıng
- Ph¶i chi(cid:213)m mØt di(cid:214)n t(cid:221)ch tho¶ fi‚ng fiæ fi(cid:211) nu«i d›(cid:236)ng ngu(cid:229)n n›(cid:237)c, c¶i t„o
thi“n nhi“n.
8 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
- Ph¶i cª b(cid:210) rØng th(cid:221)ch h(cid:238)p fiæ słc ng¤n c¶n d(cid:223)ng ch¶y nh˚t l(cid:181) º s›Œn dŁc, fi(cid:211)
ph‚t huy t‚c d(cid:244)ng gi(cid:247) d˚t tŁi fia.
- H›(cid:237)ng cæa fiai ph¶i bŁ tr(cid:221) theo fi›Œng fi(cid:229)ng młc. - M¸t fiØ tr(cid:229)ng rıng ph¶i d˙y fi(cid:211) rıng nhanh kh—p t‚n fi(cid:211) s(cid:237)m ph‚t huy t‚c
d(cid:244)ng ph(cid:223)ng hØ. b) Ti“u chu¨n c'y tr(cid:229)ng
- Ph(cid:239) h(cid:238)p v(cid:237)i fii(cid:210)u ki(cid:214)n sinh th‚i cæa v(cid:239)ng fi˙u ngu(cid:229)n v(cid:181) d(cid:212) t„o th(cid:181)nh rıng
ph(cid:223)ng hØ.
- C'y th'n g(cid:231) sŁng l'u n¤m, cª bØ r(cid:212) ¤n s'u v(cid:181) t‚n l‚ r¸m, th›Œng xanh.
- Th(cid:221)ch h(cid:238)p v(cid:237)i tr(cid:229)ng rıng h(cid:231)n giao v(cid:181) cª th(cid:211) t„o th(cid:181)nh rıng fia t˙ng v(cid:237)i m(cid:244)c
fi(cid:221)ch ph(cid:223)ng hØ.
- Cª th(cid:211) ch(cid:222)u fi›(cid:238)c fii(cid:210)u ki(cid:214)n kh« h„n, sŁng fi›(cid:238)c º n‹i fi˚t dŁc, n‹i cao v(cid:181) cª
fi(cid:222)a h(cid:215)nh phłc t„p, fi˚t ngh(cid:204)o dinh d›(cid:236)ng ho˘c n‹i cª fii(cid:210)u ki(cid:214)n l¸p fi(cid:222)a fi˘c bi(cid:214)t nh›
v(cid:239)ng n(cid:243)i fi‚.
- C'y fia t‚c d(cid:244)ng, ngo(cid:181)i kh¶ n¤ng ph(cid:223)ng hØ c(cid:223)n cª kh¶ n¤ng cung c˚p g(cid:231) cæi
v(cid:181) c‚c s¶n ph¨m kh‚c, gªp ph˙n l(cid:181)m t¤ng hi(cid:214)u qu¶ s(cid:246) d(cid:244)ng fi˚t.
- Kh«ng sinh ra ch˚t fiØc l(cid:181)m « nhi(cid:212)m m«i tr›Œng v(cid:181) ¶nh h›ºng fi(cid:213)n słc kho˛
cæa con ng›Œi. 1.8.6. Tr(cid:229)ng rıng ph(cid:223)ng hØ tr“n fi(cid:216)nh n(cid:243)i, fi›Œng ph'n thuß v(cid:181) g˙n fi›Œng
ph'n thuß
1.8.7. Tr(cid:229)ng rıng fii(cid:210)u ti(cid:213)t n›(cid:237)c tr“n s›Œn dŁc (m˘t thu n›(cid:237)c)
1.8.8. Tr(cid:229)ng rıng º m›‹ng khe xªi lº
1.8.9. Qu¶n l(cid:253) b¶o v(cid:214) v(cid:181) tr(cid:229)ng rıng ph(cid:223)ng hØ fi˙u ngu(cid:229)n
Danh m(cid:244)c c‚c lo(cid:181)i c'y ›u ti“n cho tr(cid:229)ng rıng ph(cid:223)ng hØ fi˙u ngu(cid:229)n
TT
TŒn tiếng ViӋt
TŒn khoa Kӑc
9 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
TT
TŒn tiếng ViӋt
TŒn khoa Kӑc
Litsea glutinosa
(Lour.) C.B. Rob.
(Litsea
1
Bӡi lӡi nhӟt
sebifera Willd.)
2
Betula alnoides Buch. Ham.ex D.Don
&ing Oz
3
Parashorea chinensis H. Wang
&KzFKӍ
4
Dipterocarpus retusus
&Kzn(cid:226)u
5
Dipterocarpus alatus Roxb. ex G.Don
Dҫu Uii
Lithocarpus fissus (Champ.ex Benth.) A. Camus;
6
'ҿbӝp
Castanopsis fissa (Champ. ex Benth.) Rehd & Wils
Lithocarpus ducampii (Hickel et A. Camus) A.
7
'ҿ(cid:240)ӓ
Camus
8
Michelia mediocris Dandy
Giәi xanh
9
Tarrietia javanica Blume
+Xӹnh
10
A. auriculiformis A. Cunn. ex Benth
Keo OiWUjm
11
Acacia mangium Wild.
Keo tai tѭӧng
12
Chukrasia tabularis A. Juss.
/it hoa
13
Lim xanh
Erythrophloeum fordii Oliv.
Pelthophorum dasyrrachis
(Miq.) Kurz. var.
14
Lim [ҽt
tonkinensis (Pierre) K. & S.Larsen
15
Dendrocalanus membranceus Munro
Luӗng
16
Ormosia balansae Drake
5jng Ujng Ptt
17
Cunninghamia lanceolata (Lamb.) Hook.
Sa mӝc
18
Hopea odorata Roxb.
Sao (cid:240)en
19
Camellia oleifera C. Abel.
Sӣ
20
Pinus kesiya Royle ex Gordon
Th(cid:244)ng ba Oi
21
Pinus merkusii Jungh.et de Vries
Th(cid:244)ng nhựa
10 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
TT
TŒn tiếng ViӋt
TŒn khoa Kӑc
22
Pinus massoniana Lamb.
Th(cid:244)ng PmYƭ
23
Toona sinensis (A. Juss.) M. Roem
T(cid:244)ng G
24
Alnus nepalensis D. Don
Tӕng TXin Vӫ
Anisoptera
costata
Korth.
(Anisoptera
25
VŒn vŒn
cochinchinensis Pierre)
26
Schima wallichii var. noronhae (Blume) Bloemb.
Vӕi thuӕc
Ph˙n 2
Tr(cid:229)ng rıng ch(cid:190)n giª
2.1. C‹ sº l(cid:253) lu¸n cæa tr(cid:229)ng rıng ch(cid:190)n giª
2.1.1. C‚c lo„i giª h„i v(cid:181) t‚c h„i cæa nª
B(cid:215)nh th›Œng giª cª nhi(cid:210)u t‚c d(cid:244)ng tŁt nh› l(cid:181)m cho kh«ng kh(cid:221) l›u th«ng, fi›a
h‹i n›(cid:237)c tı bi(cid:211)n v(cid:181)o fi˚t li(cid:210)n, fii(cid:210)u ho(cid:181) nhi(cid:214)t fiØ kh«ng kh(cid:221), gi(cid:243)p cho vi(cid:214)c th(cid:244) ph˚n
hoa v(cid:181) ph‚t t‚n qu¶ v(cid:181) h„t cæa mØt sŁ lo(cid:181)i c'y.
N(cid:213)u słc giª m„nh ho˘c giª cª t(cid:221)nh ch˚t kh«, nªng, l„nh th(cid:215) sˇ g'y h„i cho
ng›Œi nªi chung v(cid:181) g'y h„i v(cid:210) m˘t sinh l(cid:253) l(cid:201)n c‹ gi(cid:237)i cho c'y tr(cid:229)ng nªi ri“ng. Vi(cid:214)t
nam cª c‚c lo„i giª h„i ch(cid:221)nh sau:
Giª m(cid:239)a §«ng b(cid:190)c: Th(cid:230)i tı Xib“ri v(cid:181)o Mi(cid:210)n B¤c n›(cid:237)c ta (tı fi(cid:204)o H¶i V'n trº
ra) m(cid:239)a giª th(cid:230)i tı th‚ng 10 fi(cid:213)n th‚ng 4 n¤m sau. TŁc fiØ giª c˚p 3, c˚p 4, v(cid:181)o gi(cid:247)a
m(cid:239)a giª (th‚ng 12, th‚ng 1, th‚ng 2) giª m„nh fi(cid:213)n c˚p 6, 7.
T(cid:221)nh ch˚t giª kh« l„nh, nhi(cid:214)t fiØ gi¶m th˚p g'y gi‚ l„nh cª h„i fi(cid:213)n sinh
tr›ºng ph‚t tri(cid:211)n cæa thøc v¸t. V(cid:239)ng thung l(cid:242)ng, ng(cid:181)y trŒi quang m'y cª th(cid:211) xu˚t
hi(cid:214)n s›‹ng muŁi, l(cid:181)m ¶nh h›ºng l(cid:237)n fi(cid:213)n sinh tr›ºng v(cid:181) ph‚t tri(cid:211)n cæa c'y tr(cid:229)ng.
t(cid:221)nh ch˚t kh« cæa giª l(cid:181)m ¨m fiØ kh«ng kh(cid:221) gi¶m g'y h„n h‚n. §(cid:222)a h(cid:215)nh v(cid:239)ng c‚t
ven bi(cid:211)n Mi(cid:210)n Trung giª m(cid:239)a fi«ng b(cid:190)c l(cid:181) fiØng løc cho c‚t di fiØng, ¶nh h›ºng r˚t
l(cid:237)n fi(cid:213)n fiŒi sŁng v(cid:181) s¶n xu˚t cæa con ng›Œi.
Giª L(cid:181)o: l(cid:181) lo„i giª kh« nªng, xu˚t hi(cid:214)n tı th‚ng 4 fi(cid:213)n th‚ng 9, m„nh nh˚t
l(cid:181) th‚ng 6 fi(cid:213)n th‚ng 7 , m(cid:231)i fi(cid:238)t k—o d(cid:181)i 2-3 ng(cid:181)y cª khi mØt tu˙n fi(cid:213)n n(cid:246)a th‚ng,
11 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
g'y h„n v(cid:244) h(cid:204) thu. C'y tr(cid:229)ng b(cid:222) r‚m th'n, ch‚y l‚, gi¶m n¤ng su˚t, c'y con m(cid:237)i
tr(cid:229)ng b(cid:222) ch(cid:213)t h(cid:181)ng lo„t.
Ph„m vi ho„t fiØng thuØc c‚c t(cid:216)nh d(cid:228)c bi“n gi(cid:237)i Vi(cid:214)t L(cid:181)o v(cid:181) mi(cid:210)n trung
Trung bØ: Ngh(cid:214) An, H(cid:181) T(cid:220)nh, Qu¶ng B(cid:215)nh, Qu¶ng Tr(cid:222) l(cid:181) c‚c t(cid:216)nh b(cid:222) ¶nh h›ºng
nhi(cid:210)u nh˚t.
B•o: H(cid:215)nh th(cid:181)nh tı nh(cid:247)ng v(cid:239)ng ‚p th˚p nhi(cid:214)t fi(cid:237)i tr“n bi(cid:211)n §«ng, thŒi gian
xu˚t hi(cid:214)n tı th‚ng 5 fi(cid:213)n th‚ng 11 cª khi fi(cid:213)n th‚ng 12, t˙n sŁ cao nh˚t v(cid:181)o c‚c
th‚ng 7,8,9. Słc giª r˚t m„nh cª khi l“n fi(cid:213)n c˚p 11, c˚p 12, gi¸t tr“n c˚p 12. B‚n
k(cid:221)nh ho„t fiØng 200-300 km, k(cid:204)m theo m›a l(cid:237)n. B•o l(cid:181)m fi(cid:230) nh(cid:181) c(cid:246)a, ph‚ ho„i hoa
m(cid:181)u, ng¸p l(cid:244)t(cid:133)¶nh h›ºng r˚t l(cid:237)n fi(cid:213)n fiŒi sŁng v(cid:181) s¶n xu˚t cæa con ng›Œi.
Giª h„i fi(cid:222)a ph›‹ng: MØt sŁ fi(cid:222)a ph›‹ng do fi(cid:222)a h(cid:215)nh fi˘c bi(cid:214)t n“n fi• h(cid:215)nh
th(cid:181)nh c‚c lo„i giª h„i cª t(cid:221)nh quy lu¸t º fi(cid:222)a ph›‹ng, c(cid:223)n g(cid:228)i l(cid:181) giª fi(cid:222)a h(cid:215)nh. V(cid:221) d(cid:244)
º v(cid:239)ng Than Uy“n (T'y B(cid:190)c) do n»m k(cid:209)p trong thung l(cid:242)ng h(cid:209)p cæa d•y Ho(cid:181)ng Li“n
S‹n n“n fi• h(cid:215)nh th(cid:181)nh nh(cid:247)ng c‹n giª m„nh d(cid:247) dØi g'y b(cid:244)i m(cid:239) m(cid:222)t, ¶nh h›ºng l(cid:237)n
fi(cid:213)n fiŒi sŁng sinh ho„t cæa con ng›Œi v(cid:181) l(cid:181)m gi¶m n¤ng su˚t c'y tr(cid:229)ng. ThŒi gian
ho„t fiØng cæa lo„i giª n(cid:181)y º v(cid:239)ng Than Uy“n tı th‚ng 4 fi(cid:213)n th‚ng 11.
C‚c lo„i giª h„i b˚t th›Œng: Do sø bi(cid:213)n fi(cid:230)i b˚t th›Œng cæa thŒi ti(cid:213)t fi• t„o ra
nh(cid:247)ng c‹n gi«ng, lŁc, xo‚y(cid:133)º n‹i n(cid:181)y, n‹i kh‚c trong nh(cid:247)ng thŒi fii(cid:211)m kh«ng x‚c
fi(cid:222)nh, do fiª c(cid:242)ng g'y h¸u qu¶ nghi“m tr(cid:228)ng fi(cid:213)n fiŒi sŁng v(cid:181) s¶n xu˚t cæa con
ng›Œi.
2.1.2. Nguy“n l(cid:253) ch(cid:190)n giª cæa fiai rıng
Giª l(cid:181) sø chuy(cid:211)n fiØng cæa d(cid:223)ng kh(cid:221) theo c¶ chi(cid:210)u ngang v(cid:181) chi(cid:210)u th…ng
fiłng, xo‚y theo chi(cid:210)u th…ng fiłng l(cid:181) nguy“n nh'n g'y n“n t(cid:215)nh tr„ng thay fi(cid:230)i fiØ
¨m cæa l(cid:237)p kh«ng kh(cid:221) s‚t m˘t fi˚t, cª h„i cho c'y tr(cid:229)ng. K(cid:213)t c˚u cæa giª l(cid:181) ch(cid:216) hai
ph›‹ng chuy(cid:211)n fiØng cæa giª.
Giª khi g˘p v¸t ch(cid:190)n k(cid:221)n, b(cid:190)t buØc nª ph¶i fii v(cid:223)ng quanh s›Œn hay v›(cid:238)t qua
v¸t ch(cid:190)n, l(cid:243)c fiª tŁc fiØ v(cid:181) k(cid:213)t c˚u cæa giª b(cid:222) thay fi(cid:230)i, sø thay fi(cid:230)i n(cid:181)y ph(cid:244) thuØc
v(cid:181)o nhi(cid:210)u y(cid:213)u tŁ nh› h(cid:215)nh d„ng, k(cid:221)ch th›(cid:237)c v¸t ch(cid:190)n v(cid:181) b¶n th'n k(cid:213)t c˚u cæa giª.
M(cid:231)i fiai rıng c(cid:242)ng l(cid:181) v¸t ch(cid:190)n, nh›ng kh‚c v(cid:237)i v¸t ch(cid:190)n k(cid:221)n l(cid:181) khi giª th(cid:230)i
fi(cid:213)n, g˘p fiai rıng nª sˇ chia l(cid:181)m hai ph˙n: ph˙n chui qua fiai v(cid:181) ph˙n v›(cid:238)t l“n tr“n
t‚n fiai rıng.
12 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
4.2.1.2. C(cid:226)y cho trͫng rng SKzng hͱchống cÆt bay v(cid:224) chống sa mạc hoÆ
-7Ktch nghi vӟi Fic ORҥi (cid:240)ҩt Fit QJKqo dinh dѭӥng ven biӇn -&ybӝrӉSKit triӇn s(cid:226)u, rӝng NKRҿ, vӳng. LiғFycҩu Wҥo Kҥn chӃWKRit hıi nѭӟc.
7in Oidҫy thѭӡng xanh.
- C(cid:226)y sống l(cid:226)u nªm, Fy NKҧ nªng chӕng FKӏu vӟi Emo, JLy Fit, kh(cid:244) Kҥn. &y thӇ sinh trѭӣng YjSKit triӇn WKjnh rӯng trong (cid:240)iӅu kiӋn kh(cid:244) Kҥn, nҳng Qyng ӣYng Fit di (cid:240)ӝng
- —a Wic Gөng, mang Oҥi thu nhұp cho FKӫrӯng nh(cid:253)ng kh(cid:244)ng ҧnh hѭӣng ÿӃn NKҧ
nªng SKzng hӝ.
4.2.1.3. C'y tr(cid:229)ng cho tr(cid:229)ng rıng ch(cid:190)n giª (cid:230)a v(cid:214) fi(cid:223)ng ruØng v(cid:181) c'y che bªng
- C(cid:226)y th(cid:226)n gỗ thѭӡng xanh c(cid:243) Win Oidҫy, FybӝrӉSKit triӇn s(cid:226)u, rӝng NKRҿ, vӳng.
/iғFycҩu Wҥo Kҥn chӃWKRit hıi nѭӟc.
- &y NKҧ nªng chӕng FKӏu gi(cid:243) Emo; Fy thӇ sinh trѭӣng Yj SKit triӇn WKjnh rӯng
trong (cid:240)iӅu kiӋn kh(cid:244) Kҥn, nҳng Qyng
- Kh(cid:244)ng hoặc (cid:237)t ảnh h(cid:253)ởng (cid:240)ến sinh tr(cid:253)ởng v(cid:224) phÆt triển của c(cid:226)y n(cid:244)ng nghiệp. - —a Wic Gөng, mang Oҥi thu nhұp cho FKӫ rӯng m(cid:224) kh(cid:244)ng ҧnh hѭӣng ÿӃn NKҧ
nªng SKzng hӝ.
4.2.1.4. C(cid:226)y cho trͫng rng SKzng hͱch͇n Vyng, E̻o v͟m(cid:244)i tŕ͵ng ngͅp ńͳc - &Kӏu (cid:240)ѭӧc m(cid:244)i trѭӡng ngұp nѭӟc (QJӑt, mһn, SKqn) thѭӡng xuyŒn hoһc ngұp
nѭӟc theo Pa.
-&ybӝrӉSKit triӇn s(cid:226)u, rӝng NKRҿ, vӳng chҳc; c(cid:243) Win lidҫy, thѭӡng xanh. - Sӕng l(cid:226)u nªm, FyNKҧnªng chӕng FKӏu vӟi JLyEmo ӣYng ven s(cid:244)ng biển. - Cho gӛ, Fӫi YjFic Vҧn phҭm SKөNKic. 4.2.1.5. C(cid:226)y cho trͫng rng SKzng hͱm(cid:244)i tŕ͵ng, F̻nh quan, (cid:240)(cid:244) WKͣYjkhu c(cid:244)ng
nghi͟p
-3Khӧp vӟi (cid:240)iӅu kiӋn lұp (cid:240)ӏa YjFҧnh quan khu vӵc SKzng hӝm(cid:244)i trѭӡng, Fҧnh
quan, (cid:240)(cid:244) WKӏYjkhu c(cid:244)ng nghiӋp.
13 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
- C(cid:226)y sӕng l(cid:226)u nªm, FKӏu (cid:240)ѭӧc Eөi, NKyi Yj Fic ORҥi NKt WKҧi Fӫa (cid:240)(cid:244) WKӏ hay khu
c(cid:244)ng nghiӋp.
- C(cid:243) bӝ rӉ ªn s(cid:226)u, tt Eӏ gүy (cid:240)ә Yj Wҥo nŒn Kunh Ging (cid:240)ҽp. Th(cid:226)n c(cid:226)y (cid:240)ҽp, tÆn Oi
(cid:240)ҽp, thѭӡng xanh, Pju sҳc (cid:240)a Gҥng Yj(cid:240)һc biӋt cҫn Fyhoa (cid:240)ҽp YjFyPi dӉFKӏu.
- Kh(cid:244)ng g(cid:226)y (cid:244) nhiӉm m(cid:244)i trѭӡng, kh(cid:244)ng ҧnh hѭӣng ÿӃn sӭc NKRҿcon ngѭӡi Yj
kh(cid:244)ng hҩp dүn c(cid:244)n WUng (cid:240)ӝc Kҥi.
-7ҥo nŒn Fҧnh quan (cid:240)ҽp, FythӇkӃt hӧp SKөc Yөdu Oӏch, QJKӍPit. - &y NKҧ nªng chҳn, Oӑc Eөi, NKyi, NKt WKҧi Yj Ojm JLҧm tiӃng ӗn ở (cid:240)(cid:244) WKӏ Yjkhu
c(cid:244)ng nghiӋp.
4.2.2. Danh mục cÆc lo(cid:224)i c(cid:226)y (cid:253)u tiŒn cho trồng rừng ph(cid:242)ng hộ 4.2.2.2. &ic ORji c(cid:226)y (cid:253)u tiŒn cho trͫng rng SKzng hͱchͩng cÆt bay v(cid:224) chống sa
mạc hoÆ
TT
TŒn tiếng Vi͟t
TŒn khoa Kͥc
1
Acacia dificilis Maiden
Keo d(cid:226)y
2
Acacia crassicarpa A. Cunn. ex Benth.
Keo OiliӅm
3
Acacia auriculiformis A. Cunn. ex Benth
Keo OiWUjm
4
Keo tumida
Acacia tumida S. Muell
5
Phi lao
Casuarina equisetifolia Forst & Forst f
6
Azedirachta indica Juss.
Xoan FKӏu Kҥn
4.2.2.3.CÆc lo(cid:224)i c(cid:226)y (cid:253)u tiŒn cho SKzng hͱ chắn gi(cid:243) , bảo vệ (cid:240)ồng ruộng v(cid:224) c(cid:226)y
che b(cid:243)ng
TT
TŒn tiếng Việt
TŒn khoa học
1
Phi lao
Casuarina equisetifolia Forst & Forst f
2
Eucalyptus camaldulensis Dehnnh
Bạch (cid:240)(cid:224)n trắng caman
3
Eucalyptus tereticornis Smith
Bạch (cid:240)(cid:224)n trắng tŒrŒ
4
Cocos nucifera L
Dừa
5
Cassia siamea Lam.(1)
Muồng (cid:240)en
6
Leucaena leucephalab (Lamk.) De Wit
Keo giậu
(1)
14 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)
TT
TŒn ViӋt Nam
TŒn khoa Kӑc
1
(Litsea glutinosa (Lour.) C.B. Rob.)
Bӡi lӡi nhớt (1)
2
Anacardium occidentale L.
—iӅu (1)
3
Illicium verum Hook f.
Hӗi (1)
4
Cinnamomum cassia (L.) J.Presl.
QuӃ(1)
5
Pinus merkusii Jungh.et de Vries
Th(cid:244)ng nhựa
6
Canarium album (Lour.) Raeusch.
7Uim trҳng
7
Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte (1)
Trҫm Gy
8
Dendrocalanus membranceus Munro
Luӗng
15 Cao §(cid:215)nh S‹n (cid:150) GV L'm nghi(cid:214)p (s›u t˙m)