Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí
Trang chủ: https://vndoc.com/ | Email hỗ trợ: hotro@vndoc.com | Hotline: 024 2242 6188
Viết một bài thu hoạch về vấn đề tâm đắc nhất sau khi
học xong phần Văn học dân gian Việt Nam
Gợi ý hướng dẫn viết bài thu hoạch
Học sinh có thể tự chọn vấn đề tâm đắc nhất với mình, có thể là:
– Nội dung đúng đắn, tiến bộ; tình cảm trong sáng, lành mạnh; những ước mơ nhân
đạo trong văn học dân gian.
– Những nét đẹp về nghệ thuật của văn học dân gian (kết cấu, ngôn ngữ, cách diễn
đạt, hình ảnh, biểu tượng, các biện pháp tu từ,…).
– Một tác phẩm, một nhân vật cụ thể (Đăm Săn, Mị Châu, Tấm,…).
– Một số đặc điểm nổi bật: yếu tố kì ảo trong truyền thuyết, truyện cổ tích; các
hình thức lặp lại trong ca dao; nghệ thuật gây cười trong truyện cười.
Bài mẫu thu hoạch về vấn đề tâm đắc nhất sau khi học xong
phần Văn học dân gian Việt Nam - Mẫu 1
Những nét đẹp về nghệ thuật của văn học dân gian
Văn học dân gian đa dạng về thể loại, mỗi thể loại lại có những nét đặc trưng về
nghệ thuật khác nhau nhưng vô cùng tiêu biểu, nổi bật.
- Thể loại sử thi: sử thi là thể loại văn học nổi bật của các dân tộc thiểu số với một
kho tàng đồ sộ bao gồm hai thể loại chính là sử thi thần thoại và sử thi anh hùng.
Thể loại sử thi nổi bật với ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh, giàu nhịp điệu với
phép so sánh và phóng đại được sử dụng có hiệu quả cao. Những phép so sánh và
phóng đại đó làm cho hình ảnh nhân vật trong sử thi trở nên mạnh mẽ, hùng vĩ, cao
lớn tượng trưng cho sức mạnh con người, sức mạnh đoàn kết và niềm tin của nhân
dân với cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn.
- Thể loại truyền thuyết: thể loại này không chú trọng tính chính xác như các văn
bản lịch sử mà phản ánh lịch sử một cách độc đáo. Những câu chuyện trong lịch sử
dựng nước, giữ nước của ông cha ta được khúc xạ qua lời kể của nhiều thế hệ để
Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí
Trang chủ: https://vndoc.com/ | Email hỗ trợ: hotro@vndoc.com | Hotline: 024 2242 6188
rồi kết tinh thành những hình tượng nghệ thuật đặc sắc, nhuốm màu thần kì mà vẫn
thấm đẫm cảm xúc đời thường. Chúng ta chỉ có thể hiểu đúng và sâu sắc nội dung
cùng nghệ thuật của truyền thuyết khi xem xét tác phẩm trong mối quan hệ ảnh
hưởng qua lại với môi trường lịch sử - văn hóa mà nó sinh thành, lưu truyền và
biến đổi.
- Thể loại truyện cổ tích: truyện cổ tích bao gồm 3 thể loại nhưng nổi bật nhất
chính là cổ tích thần kì. Đặc trưng về nghệ thuật cũng là đặc trưng của truyện cổ
tích thần kì chính là sự tham gia của các yếu tố thần kì vào tiến trình phát triển của
câu chuyện. Các biện pháp nghệ thuật góp phần đẩy câu chuyện và nhân vật từ yếu
đuối, thụ động, bất hạnh đến mạnh mẽ đấu tranh để có cuộc sống hạnh phúc.
- Thể loại truyện cười: bao gồm truyện khôi hài và truyện trào phúng. Nghệ thuật
của truyện cười được thể hiện ở những mâu thuẫn tự nhiên của nhân vật, lối chơi
chữ độc đáo,…
- Thể loại ca dao: ca dao có những đặc điểm nghệ thuật riêng, khác với thơ của văn
học viết. Lời ca dao thường ngắn, phần lớn đặt theo thể thơ lục bát, ngôn ngữ gần
gũi với lời nói hằng ngày, giàu hình ảnh so sánh, ẩn dụ và đặc biệt là lối diễn đạt
bằng một số công thức mang đậm sắc thái dân gian.
Mỗi thể loại văn học dân gian có một đặc trưng về nghệ khác nhau nhưng tất cả
đều góp phần làm nên thành công cho thể loại này và giúp nó trở thành một phần
quan trọng của nền văn hóa Việt Nam nói chung.
Bài mẫu thu hoạch về vấn đề tâm đắc nhất sau khi học xong
phần Văn học dân gian Việt Nam - Mẫu 2
Hai đặc trưng cơ bản của văn học dân gian
Văn học dân gian biểu hiện ở sự hòa lẫn những hình thức khác nhau của ý thức xã
hội trong các thể loại của nó. Có thể nói rằng, văn học dân gian là bộ bách khoa
toàn thư của nhân dân. Tính nguyên hợp về nội dung của văn học dân gian phản
ánh tình trạng nguyên hợp về ý thức xã hội thời nguyên thuỷ, khi mà các lĩnh vực
sản xuất tinh thần chưa được chuyên môn hoá. Trong các xã hội thời kỳ sau, mặc
dù các lĩnh vực sản xuất tinh thần đã có sự chuyên môn hoá nhưng văn học dân
gian vẫn còn mang tính nguyên hợp về nội dung. Bởi vì đại bộ phận nhân dân, tác
Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí
Trang chủ: https://vndoc.com/ | Email hỗ trợ: hotro@vndoc.com | Hotline: 024 2242 6188
giả văn học dân gian, không có điều kiện tham gia vào các lĩnh vực sản xuất tinh
thần khác nên họ thể hiện những kinh nghiệm, tri thức, tư tưởng tình cảm của mình
trong văn học dân gian, một loại nghệ thuật không chuyên.
- Về loại hình nghệ thuật
Tính nguyên hợp của văn học dân gian biểu hiện ở chỗ: Văn học dân gian không
chỉ là nghệ thuật ngôn từ thuần túy mà là sự kết hợp của nhiều phương tiện nghệ
thuật khác nhau. Sự kết hợp này là tự nhiên, vốn có ngay từ khi tác phẩm mới hình
thành. Một bài dân ca trong đời sống thực của nó, không chỉ có lời mà còn có nhạc,
điệu bộ, lề lối hát...
- Biểu hiện cụ thể của tính nguyên hợp là tính biểu diễn.
Văn học dân gian có ba dạng tồn tại: tồn tại ẩn (tồn tại trong trí nhớ của tác giả dân
gian), tồn tại cố định (tồn tại bằng văn tự), tồn tại hiện (tồn tại thông qua diễn
xướng). Tồn tại bằng diễn xướng là dạng tồn tại đích thực của văn học dân
gian. Tuy nhiên, không thể phủ nhận hai dạng tồn tại kia; bởi vì như vậy sẽ dẫn tới
phủ nhận khoa học về văn học dân gian và công việc giảng dạy văn học dân gian
trong nhà trường. Trở lại vấn đề chính trong biểu diễn, các phương tiện nghệ thuật
của tác phẩm văn học dân gian mới có điều kiện kết hợp với nhau tạo nên hiệu quả
thẩm mỹ tổng hợp. Sự kết hợp này một mặt là biểu hiện của tính nguyên hợp, một
mặt là lẽ tồn tại của tính nguyên hợp.
- Tính tập thể của văn học dân gian mang đặc trưng truyền thống dân tộc
Văn học dân gian là sáng tác của nhân dân, nhưng không phải tất cả nhân dân đều
là tác giả của văn học dân gian. Cần chú ý vai trò của cá nhân và quan hệ giữa cá
nhân với tập thể trong quá trình sáng tác, biểu diễn, thưởng thức tác phẩm văn học
dân gian.
Tính tập thể thể hiện chủ yếu trong quá trình sử dụng tác phẩm. Vấn đề quan trọng
ở chỗ nó được mọi người biểu diễn, thưởng thức hay không, nó đã đạt mức thành
tựu hay không. Trong quá trình đó, tập thể nhân dân tham gia vào công việc đồng
sáng tạo tác phẩm.
Quan hệ giữa truyền thống và ứng tác là hệ quả của mối quan hệ giữa các nhân và
tập thể. Truyền thống văn học dân gian một mặt là cái vốn giúp nghệ nhân dân
Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí
Trang chủ: https://vndoc.com/ | Email hỗ trợ: hotro@vndoc.com | Hotline: 024 2242 6188
gian ứng tác (sáng tác một cách chớp nhoáng mà không có sự chuẩn bị trước) dễ
dàng, một mặt qui định khuôn khổ cho việc sáng tác. Ứng tác đến lượt nó sẽ cung
cấp những đơn vị làm giàu cho truyền thống.
- Hai đặc trưng cơ bản vừa nêu trên có liên quan chặt chẽ với các đặc trưng khác
của văn học dân gian như: tính khả biến (gắn với việc tồn tại các dị bản của tác
phẩm), tính truyền miệng, tính vô danh.
- Văn học dân gian - một loại nghệ thuật gắn liền với sinh hoạt của nhân dân:
Văn học dân gian nảy sinh và tồn tại như một bộ phận hợp thành của sinh hoạt
nhân dân. Sinh hoạt nhân dân là môi trường sống của tác phẩm văn học dân gian.
Tác phẩm văn học dân gian có tính ích dụng. Bài hát ru gắn với việc ru con ngủ -
một hình thức sinh hoạt gia đình; Ngược lại, việc đưa con ngủ thường không thể
thiếu lời ru. Tương tự, những bài dân ca nghi lễ, các truyền thuyết gắn với tín
ngưỡng, lễ hội... Từ đặc trưng này mà văn học dân gian có tính đa chức năng, trong
đó, đặc biệt là chức năng thực hành sinh hoạt.
-----------------------
Mời các bạn tham khảo thêm các bài viết dưới đây của chúng tôi:
Soạn bài lớp 10
Tác giả - Tác phẩm Ngữ Văn 10
Tóm tắt tác phẩm môn Ngữ Văn lớp 10