Ảnh hưởng của mật độ trồng đến sinh trưởng, phát triển: Báo cáo khoa học

Báo cáo khoa học:

ảnh hưởng của mật độ trồng đến sinh trưởng, phát

triển và năng suất giống lạc L02 trong điều kiện vụ xuân

tại Gia Lâm - Hà Nội

¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn sinh tr−ëng, ph¸t triÓn vµ

n¨ng suÊt gièng l¹c L02 trong ®iÒu kiÖn vô xu©n

t¹i Gia L©m - Hµ Néi

Effect of sowing density on growth and the yield of groundnut with “L02 cultivar” in

the condition of spring season in Gia lam – Hanoi

Bïi Xu©n Söu 1

Summary

Low harvested density is one of the main reasons in decrease the yield of groundnut in

Vietnam. The experiment is to research the opium sowing density for groundnut under conditions of

spring season in the Red river delta of Vietnam.The experiment was carried out with 6 treatments on

sowing density for groundnut from 25 to 45 plants/m2 for 3 spring seasons from 2003 to 2005. The

obtained data was treated by Excel statistical method. Results of the experiment show that: sowing

density play important rolle on growing of groundnut such as number of brachs, high of stem, leaf

area, leaf area index (LAI) and dry matter… are and can reach to optimum valuetions with the density

of 35 – 40 plants/m2. So this densities obtain higest yield of the experiment also (3.595 – 3.783

tons/ha).

Key words: Groundnut, density, growth, LAI, dry matter production, pod yield.

1. §Æt vÊn ®Ò

L¹c (Arachis hypogeae L.) lµ c©y c«ng nghiÖp quan träng ë ViÖt Nam vµ nhiÒu n−íc kh¸c trªn

thÕ giíi. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y n¨ng suÊt l¹c ®· ®−îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. NhiÒu gièng l¹c cã n¨ng suÊt

cao ®−îc ®−a vµo s¶n xuÊt, c¸c gièng thÊp c©y, thÕ c©y gän ®−îc trång lµm t¨ng mËt ®é trång trªn diÖn

tÝch, nhiÒu biÖn ph¸p kÜ thuËt ®−îc ¸p dông nh− bãn ph©n, che tñ ninol, t−íi n−íc, ®¶m b¶o mËt ®é

trång, phßng trõ s©u bÖnh kÞp thêi…. ë Trung Quèc ®· t¹o ra n¨ng suÊt 6 –7,5 tÊn/ha trªn diÖn tÝch

réng khi mËt ®é ®¹t trªn 35 c©y/m2 (Sun Yanhao, Tao Shouxiang, Wang Eaibin; 1996). ë ViÖt Nam víi

kÜ thuËt che tñ ninol còng ®· t¹o ra n¨ng suÊt l¹c 3-4 tÊn/ha víi mËt ®é 40 c©y/ m2 (Ng« ThÕ D©n,

2000). T¹i Ên §é cho n¨ng suÊt l¹c cao khi trång víi mËt ®é 35-40 c©y/ m2 (Bang Andhrra Pradesh,

Maharashtra, Punjab), vµ mËt ®é trªn 30 c©y/ m2 (Bang Kanataka,Rajasthan) (Ready, 1988); vïng T©y

Bengal vô hÌ cho n¨ng suÊt cao víi mËt ®é 25 c©y/ m2 (Choudhury & cs,1997). Vïng Manglang cña

Indonesia, trång l¹c sau cÊy lóa n¨ng suÊt cao khi mËt ®é 25-27 c©y/ m2 (Adisarwanto, 1988). §èi víi

c¸c gièng cò ë ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh mËt ®é 33-35 c©y/m2 cho n¨ng suÊt cao (NguyÔn Danh §«ng &

cs., 1984). Sè c©y thu häach trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch cßn thÊp lµ mét nguyªn nh©n dÉn ®Õn n¨ng suÊt l¹c

cña ViÖt Nam ch−a cao, nh−ng sè c©y thu ho¹ch trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch thÊp l¹i do mËt ®é gieo ch−a ®¶m

b¶o . Môc ®Ých cña nghiªn cøu nµy lµ x¸c ®Þnh ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång kh¸c nhau ®Õn sinh tr−ëng,

ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt gièng l¹c L02 trong ®iÒu kiÖn vô xu©n trªn ®Êt Gia L©m - Hµ Néi. Qua ®ã, x¸c

®Þnh mËt ®é trång thÝch hîp ®Ó cã thÓ ¸p dông trong s¶n xuÊt vµ bæ sung tµi liÖu phôc vô c«ng t¸c

gi¶ng d¹y, nghiªn cøu.

2. ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu

ThÝ nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh víi gièng l¹c LO2, ®ang ®−îc s¶n xuÊt ®¹i trµ, trong vô xu©n 2003,

2004, 2005 t¹i Khoa N«ng häc, Tr−êng §¹i häc N«ng NghiÖp I Hµ Néi

Quy tr×nh kü thuËt canh t¸c, c¸c kh©u kÜ thuËt nh−: lµm ®Êt, bãn ph©n, xíi vun, t−íi n−íc... ®−îc ¸p

dông theo qui tr×nh chung.

ThÝ nghiÖm gåm 6 c«ng thøc víi c¸c mËt ®é trång kh¸c nhau.

C«ng thøc MËt ®é Kho¶ng c¸ch

1 45c©y/m2 35 cm x 6,4 cm

2 40 c©y/m235 cm x 7,0 cm

3 35 c©y/m2 35 cm x 8,0 cm

4 30 c©y/ m2 (§èi chøng) 35 cm x 9,5cm

5 28 c©y/m2 35 cm x 10,0 cm

6 25 c©y/m2 35 cm x 11,5 cm

ThÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ theo ph−¬ng ph¸p khèi ngÉu nhiªn hoµn toµn víi 3 lÇn nh¾c l¹i... Tæng sè « thÝ

nghiÖm lµ 18 «. DiÖn tÝch « thÝ nghiÖm: 2,5 m x 4 m = 10 m. Tæng diÖn tÝch thÝ nghiÖm: 18 x 10 m2 =

210 m2 (ch−a tÝnh d¶i b¶o vÖ).

Sè liÖu thÝ nghiÖm ®−îc xö lÝ thèng kª theo ch−¬ng tr×nh Excel.

3. KÕt qu¶ vµ th¶o luËn

3.1. ¶nh h−ëng cña mËt ®é ®Õn thêi gian c¸c thêi k× sinh tr−ëng

MËt ®é trång kh¸c nhau hÇu nh− kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn thêi gian sinh tr−ëng cña c¸c giai ®o¹n:

tõ gieo ®Õn 3 l¸, tõ gieo ®Õn ra cµnh cÊp 1 thø nhÊt, vµ tõ gieo ®Õn ra cµnh cÊp 2. C¸c mËt ®é kh¸c nhau

thêi gian tõ gieo ®Õn ra hoa ë c¸c c«ng thøc chØ chªnh lÖch tõ 1 ®Õn 2 ngµy. §iÒu ®ã chøng tá r»ng lóc

nµy c©y cßn nhá, th©n l¸ ch−a ph¸t triÓn, cho nªn ch−a cã sù c¹nh tranh vÒ ¸nh s¸ng. Do vËy thêi gian

sinh tr−ëng c¸c thêi k× nµy cña c¸c c«ng thøc lµ gÇn gièng nhau.

B¶ng 1. Thêi gian sinh tr−ëng cña c©y t¹i c¸c c«ng thøc cã mËt ®é kh¸c nhau

MËt ®é

(c©y/m2)

Tõ gieo

®Õn 3l¸

(ngµy)

Tõ gieo -

cµnh cÊp

1(ngµy)

Tõ gieo -

cµnh cÊp

2(ngµy)

Tõ gieo-

ra hoa

(ngµy)

Tõ gieo -kÕt

thóc

hoa(ngµy)

Thêi gian

ra hoa

(ngµy)

Tû lÖ qu¶

chÝn(%)

45 24,9 23,8 44,7 51,2 83,3 32,0 83,1

40 25,3 24,1 43,3 51,5 83,4 32,1 81,8

35 25,1 24,2 42,2 51,6 85,8 34,4 81,2

30 24,6 23,5 42,3 52,3 87,4 35,1 80,3

28 24,9 24,1 41,7 52,7 89,0 36,3 78,7

25 25,1 24,4 40,3 53,4 91,1 37,7 77,6

MËt ®é trång kh¸c nhau, thêi gian ra hoa chªnh lÖch nhau tõ 2 ®Õn 4 ngµy, mËt ®é cµng gi¶m th×

tû lÖ qu¶ chÝn cµng thÊp (b¶ng 1). §iÒu ®ã chøng tá lóc nµy mËt ®é trång kh¸c nhau ®· ¶nh h−ëng ®Õn

sù tiÕp nhËn ¸nh s¸ng cña c©y. Xu thÕ mËt ®é trång cµng cao, thêi gian në hoa cµng ng¾n l¹i. Trång

cµng th−a cã xu thÕ cµng kÐo dµi thêi gian sinh tr−ëng cña c©y l¹c.

3.2 ¶nh h−ëng cña mËt ®é ®Õn sù sinh tr−ëng cña th©n vµ cµnh

ChiÒu cao th©n chÝnh cµng t¨ng khi mËt ®é trång cµng cao (b¶ng 2). BiÕn ®éng cña chiÒu dµi cµnh

còng t−¬ng tù biÕn ®éng chiÒu cao cña th©n. §èi víi c©y l¹c, chiÒu dµi cÆp cµnh cÊp 1 thø nhÊt cã vai

trß quan träng ®èi víi n¨ng suÊt. §Ó tiÕp nhËn ®−îc nhiÒu ¸nh s¸ng, khi t¨ng mËt ®é, chiÒu cao c©y vµ

cµnh cña c©y l¹c cã xu thÕ v−¬n m¹nh. Do vËy mËt ®é cµng t¨ng, chiÒu cao th©n vµ chiÒu dµi cÆp cµnh

cÊp 1 cã xu thÕ cµng t¨ng, tæng sè cµnh/c©y cã xu thÕ gi¶m.

B¶ng2. Sù sinh tr−ëng cña th©n vµ cµnh t¹i c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm

MËt ®é

(c©y/m2)

ChiÒu cao

c©y

(cm)

ChiÒu dµi

cµnh

cÊp1(cm)

Tæng sè cµnh

(cµnh/c©y)

Sè cµnh cÊp 1

(cµnh/c©y)

sè cµnh cÊp 2

(cµnh/c©y)

45 42,8 49,8 6,24 4,23 2,01

40 40,4 48,6 6,47 4,31 2,16

35 39,3 46,2 6,75 4,67 2,08

30 38,2 45,2 7,20 4,92 2,28

28 36,1 42,8 7,60 4,95 2,65

25 35,6 41,9 7,96 4,86 3,10

Sù sai kh¸c cña cµnh cÊp 1 trªn c©y gi÷a c¸c c«ng thøc lµ 0,7 cµnh/c©y. §èi víi cµnh cÊp 2 sù sai

kh¸c râ rÖt h¬n, gi÷a c«ng thøc ®¹t cao nhÊt vµ c«ng thøc ®¹t thÊp nhÊt lµ 1,1 cµnh. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm

cho thÊy khi trång cµng dµy, sè cµnh trªn c©y cã xu h−íng cµng gi¶m.

3.3. ¶nh h−ëng cña mËt ®é ®Õn sù h×nh thµnh nèt sÇn

Sù h×nh thµnh nèt sÇn vµ sù cè ®Þnh ®¹m cña nèt sÇn lµ yÕu tè quan träng cña c©y hä ®Ëu nãi

chung vµ c©y l¹c nãi riªng. Ho¹t ®éng cña nèt sÇn quyÕt ®Þnh ®Õn sù sinh tr−ëng vµ n¨ng suÊt cña c©y

l¹c. Thêi k× b¾t ®Çu ra hoa sè l−îng vµ khèi l−îng cña nèt sÇn t¹i c¸c c«ng thøc kh«ng cã sù kh¸c nhau

nhiÒu.

B¶ng 3. ¶nh h−ëng cña mËt ®é ®Õn sè l−îng vµ khèi l−îng nèt sÇn t−¬i

B¾t ®Çu ra hoa Sau ra hoa 3 tuÇn Qu¶ ch¾c

Thêi k×

M®

(c©y/m2)

Sè l−îng

(nèt/c©y)

Khèi

l−îng

(g/c©y)

Sè l−îng

(nèt/c©y)

Khèi

l−îng

(g/c©y)

Sè l−îng

(nèt/c©y)

Khèi

l−îng

(g/c©y)

45 49,67 0,16 88,47 0,34 171,53 0,57

40 52,76 0,17 91,06 0,38 194,56 0,61

35 53,89 0,18 92,11 0,39 197,44 0,64

30 54,95 0,19 102,22 0,45 229,73 0,73

28 59,33 0,19 102,44 0,56 248,56 0,81

25 61,56 0,21 109,11 0,61 280,17 0,93

Sang thêi k× sau ra hoa 3 tuÇn, thêi k× qu¶ ch¾c, mËt ®é ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn sè l−îng vµ khèi

l−îng nèt sÇn (b¶ng 3). Lóc nµy khèi l−îng t−¬i cña nèt sÇn còng biÕn ®éng râ rÖt gi÷a c¸c mËt ®é

trång kh¸c nhau. Gi÷a c«ng thøc mËt ®é cao nhÊt vµ c«ng thøc cã mËt ®é thÊp nhÊt khèi l−îng nèt sÇn

gÊp ®«i. Thêi k× qu¶ ch¾c lµ thêi k× sè l−îng nèt sÇn cña c©y l¹c th−êng ®¹t tèi ®a. Thêi k× nµy mËt ®é

trång kh¸c nhau ¶nh h−ëng rÊt râ ®Õn sè l−îng nèt sÇn. Còng nh− thêi k× sau ra hoa 3 tuÇn, sè l−îng vµ

khèi l−îng nèt sÇn t−¬i cña c©y còng t¨ng dÇn khi mËt ®é trång gi¶m dÇn. Khèi l−îng t−¬i cña nèt sÇn

còng biÕn ®éng t−¬ng tù nh− ë thêi k× tr−íc, mËt ®é trång cµng thÊp khèi l−îng nèt sÇn cµng t¨ng.

3.4. ¶nh h−ëng cña mËt ®é ®Õn diÖn tÝch l¸ cña c©y

DiÖn tÝch l¸ vµ chØ sè diÖn tÝch l¸ (LAI) thÓ hiÖn tiÒm n¨ng tÝch luü chÊt kh« vµ n¨ng suÊt cña

c©y l¹c. §Æc biÖt hÖ sè diÖn tÝch l¸ nãi lªn kh¶ n¨ng quang hîp vµ tÝch luü chÊt kh« trªn quÇn thÓ cña

c©y. MËt ®é thÝch hîp cho n¨ng suÊt qu¶ cao nhÊt chÝnh lµ ë mËt ®é t¹o ra chØ sè diÖn tÝch l¸ tèi thÝch

cho viÖc tÝch luü vËt chÊt trªn c©y. Trong 4 thêi k× sinh tr−ëng, diÖn tÝch l¸ trªn c©y biÕn ®éng theo

h−íng mËt ®é cµng cao, diÖn tÝch l¸ cµng gi¶m; nh−ng LAI biÕn ®éng ng−îc l¹i, khi mËt ®é cµng t¨ng

th× LAI cµng t¨ng. DiÖn tÝch l¸ trªn c©y gi¶m dÇn khi mËt ®é trång cµng t¨ng. §iÒu nµy thÓ hiÖn râ tõ

thêi k× sau ra hoa 3 tuÇn trë ®i (b¶ng 4).

B¶ng 4. ¶nh h−ëng cña mËt ®é ®Õn diÖn tÝch l¸ vµ chØ sè diÖn tÝch l¸

Ra hoa Sau hoa 3 tuÇn Qu¶ ch¾c Thu ho¹ch

MËt ®é

(c©y/m2) DT(dm2/c©y) LAI DT(dm2/c©y) LAI DT(dm2/c©y) LAI DT(dm2/c©y) LAI

45 2,08 0,94 6,39 2,87 11,88 5,34 11,65 5,24

40 2,31 0,92 6,88 2,75 12,96 5,18 11,69 4,67

35 2,43 0,85 7,16 2,50 12,92 4,52 12,60 4,09

30 2,49 0,75 7,68 2,31 13,87 4,16 13,15 3,94

28 2,60 0,72 8,15 2,28 14,69 4,11 13,61 3,81

25 2,69 0,67 8,71 2,17 16,21 4,05 15,06 3,76

LAI quyÕt ®Þnh ®Õn tÝch luü chÊt kh« vµ n¨ng suÊt qña. LAI gi¶m dÇn khi mËt ®é trång gi¶m dÇn.

Qui luËt nµy thÓ hiÖn râ tõ thêi k× sau ra hoa 3 tuÇn, nh−ng tõ thêi k× qu¶ ch¾c sù thay ®æi nµy râ rÖt

h¬n nhiÒu (b¶ng 4). Tõ kÕt qu¶ thu ®−îc thÊy r»ng: mËt ®é trång cã ¶nh h−ëng râ rÖt ®Õn LAI. Sù hÊp

thu ¸nh s¸ng tèt nhÊt, tÝch luü vËt chÊt tèt nhÊt vµ cho n¨ng suÊt kinh tÕ cao nhÊt khi cã LAI tèi thÝch.

ch¾c vµ qu¶ chÝn qu¸ tr×nh sinh d−ìng vÉn diÔn ra ®ång thêi víi sù tÝch luü vËt chÊt vµo h¹t. V× vËy x¸c

ph¶i cã tÝch luü chÊt kh« cao. ThÝ nghiÖm ®· x¸c ®Þnh sù tÝch luü chÊt kh« ë c¸c thêi k× sinh tr−ëng

kh¸c nhau, sù tÝch luü chÊt kh« trªn c¸ thÓ vµ sù tÝch luü chÊt kh« trªn quÇn thÓ.

MËt ®é

(c©y/m2)

Ra hoa Sau hoa 3

tuÇn

Qu¶

ch¾c

Thu

ho¹ch

N¨ng suÊt

kinh tÕ

HÖ sè

(kinh tÕ)

45 1,66 7,38 23,37 31,40 11,35 0,36

40 1,89 7,69 24,24 32,52 13,06 0,40

35 2, 04 7,92 26,14 38,13 13,98 0,36

30 2,21 8,93 29,78 41,88 15,83 0,37

28 2,22 9,46 31,37 42,57 17,25 0,40

25 2,49 10,30 33,14 45,04 18,62 0,41

sang giai ®o¹n sau ra hoa 3 tuÇn vµ ®Æc biÖt lµ thêi k× qu¶ ch¾c vµ khi thu ho¹ch, sù sai kh¸c nµy rÊt râ.

®é trång cµng cao, tÝch luü chÊt kh« cña c¸ thÓ cã xu thÕ gi¶m dÇn. Sè liÖu b¶ng 5 còng thÓ hiÖn hÖ sè

0,40; còng lµ mËt ®é cho n¨ng suÊt cao nhÊt. Víi mËt ®é trång kh¸c nhau, sù tÝch luü chÊt kh« trong

cïng mét thêi k× c¬ b¶n lµ kh«ng kh¸c nhau. Thêi k× tõ mäc ®Õn ra hoa, tõ ra hoa ®Õn sau ra hoa 3

tuÇn, sù tÝch luü chÊt kh« cña tÊt c¶ c¸c c«ng thøc cßn thÊp. Thêi k× tõ gieo ®Õn ra hoa chØ chiÕm 5%

B¶ng 6. Tû lÖ chÊt kh« tÝch luü qua c¸c thêi k× sinh tr−ëng t¹i c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm

Mäc - Ra hoa Ra hoa - Sau hoa

3tuÇn

Sau hoa 3 tuÇn - Qu¶

ch¾c

Qu¶ ch¾c – Thu

ho¹ch

MËt ®é

(c©y/m2)

45 1,66 5,28 5,72 18,21 15,99 50,92 8,03 25,59

40 1,89 5,81 5,80 17,83 16,55 50,89 8,28 25,46

35 2,04 5,35 5,88 15,42 18,22 47,78 11,99 31,45

30 2,21 5,27 6,72 16,04 20,85 49,78 12,10 28,91

28 2,22 5,21 7,24 17,00 21,91 51,46 11,20 26,33

25 2,49 5,52 7,81 17,34 22,84 50,72 11,90 26,48

còng cã nghÜa lµ t¹o ra mËt ®é trång thÝch hîp nhÊt. Thêi k× tõ qu¶ ch¾c ®Õn thu ho¹ch còng lµ thêi k×

tuÇn, qu¶ ch¾c, thu ho¹ch, tû lÖ chÊt kh« cña c¸c bé phËn còng t−¬ng tù nh− vËy. ThÕ nh−ng cã sù sai

kh¸c rÊt râ vÒ tû lÖ chÊt kh« cña c¸c bé phËn qua c¸c thêi k× sinh tr−ëng kh¸c nhau. §èi víi tû lÖ l¸,

nhanh, t¹o bé khung ®Ó mang bé l¸ vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho vËn chuyÓn m¹nh n−íc vµ chÊt kh« sau nµy.

Báo cáo khoa học: ảnh hưởng của mật độ trồng đến sinh trưởng, phát triển

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi