Báo cáo khoa học: " Áp dụng thủ tục phân tích trong kiểm toán báo cáo tài chính"
lượt xem 70
download
Tuyển tập những báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh tác giả: Đặng Thúy Anh, Áp dụng thủ tục phân tích trong kiểm toán báo cáo tài chính...
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo cáo khoa học: " Áp dụng thủ tục phân tích trong kiểm toán báo cáo tài chính"
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh ¸p dông thñ tôc ph©n tÝch trong kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh §Æng Thóy Anh (a) Tãm t¾t. NhiÖm vô cña kiÓm to¸n viªn trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh lµ thu thËp ®Çy ®ñ c¸c b»ng chøng kiÓm to¸n cã hiÖu lùc ®Ó lµm c¨n cø hîp lý cho nh÷ng ý kiÕn cña kiÓm to¸n viªn. Tuy nhiªn, bÊt cø cuéc kiÓm to¸n nµo còng cã giíi h¹n vÒ thêi gian vµ chi phÝ kiÓm to¸n. V× thÕ, kiÓm to¸n viªn ph¶i lùa chän nh÷ng thñ tôc kiÓm to¸n phï hîp, hiÖu qu¶. Mét trong nh÷ng thñ tôc kiÓm to¸n ®ã lµ thñ tôc ph©n tÝch. Bµi viÕt nµy ®Ò cËp ®Õn c¸ch ¸p dông thñ tôc ph©n tÝch trong c¸c giai ®o¹n cña kiÓm to¸n. §ã lµ c¸c tû suÊt tµi chÝnh, c¸c thñ tôc ph©n tÝch ¸p dông cã hiÖu qu¶ trong kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh. Ho¹t ®éng kiÓm to¸n trªn thÕ giíi ®· ph¸t sinh hµng tr¨m n¨m tr−íc ®©y vµ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ, th©m nhËp vµo mäi ngµnh, mäi lÜnh vùc kinh tÕ. KiÓm to¸n cã vai trß vµ ý nghÜa hÕt søc quan träng. Mét trong nh÷ng ý nghÜa cña kiÓm to¸n lµ t¹o niÒm tin cho nh÷ng ng−êi quan t©m ®Õn th«ng tin tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, ®Ó gi¶m rñi ro cña nh÷ng ng−êi quan t©m khi sö dông th«ng tin do kiÓm to¸n cung cÊp th× ý kiÕn do kiÓm to¸n viªn (KTV) ®−a ra ph¶i x¸c ®¸ng. Muèn vËy, KTV ph¶i thu thËp ®Çy ®ñ c¸c b»ng chøng cã hiÖu lùc ®Ó lµm c¨n cø, c¬ së cho nh÷ng ý kiÕn cña KTV b»ng viÖc sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p kiÓm to¸n, nh−: ph−¬ng ph¸p ®èi chiÕu trùc tiÕp, ®èi chiÕu logic, ph−¬ng ph¸p kiÓm kª, thùc nghiÖm, ®iÒu tra... Tuy nhiªn, bÊt cø cuéc kiÓm to¸n nµo còng tÝnh tíi hiÖu qu¶, tøc lµ ph¶i cã sù c©n ®èi gi÷a chi phÝ vµ kÕt qu¶. §Æc biÖt lµ ®èi víi kiÓm to¸n ®éc lËp, lÜnh vùc kiÓm to¸n chñ yÕu lµ kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh. Nh− vËy, lµm thÕ nµo ®Ó trong thêi gian kiÓm to¸n nhÊt ®Þnh, víi chi phÝ kiÓm to¸n nhÊt ®Þnh mµ kiÓm to¸n viªn vÉn ®−a ra ý kiÕn x¸c ®¸ng vÒ b¸o c¸o tµi chÝnh (BCTC), vÉn ®¶m b¶o chÊt l−îng cña cuéc kiÓm to¸n. ViÖc ¸p dông thñ tôc ph©n tÝch gióp KTV gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò nµy. 1. C¸c tû suÊt tµi chÝnh trong thñ tôc ph©n tÝch khi kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh Thñ tôc ph©n tÝch lµ c¸ch thøc ph©n tÝch sè liÖu, th«ng tin, c¸c tû suÊt quan träng, qua ®ã t×m ra xu h−íng biÕn ®éng vµ t×m ra nh÷ng mèi quan hÖ cã m©u thuÉn víi c¸c th«ng tin cã liªn quan kh¸c hoÆc cã chªnh lÖch lín so víi gi¸ trÞ ®· dù kiÕn. Thñ tôc ph©n tÝch bao gåm viÖc so s¸nh c¸c th«ng tin tµi chÝnh, nh−: - So s¸nh th«ng tin t−¬ng øng kú nµy víi c¸c kú tr−íc. - So s¸nh gi÷a thùc tÕ víi kÕ ho¹ch cña ®¬n vÞ (VÝ dô: KÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kÕ ho¹ch b¸n hµng...). NhËn bµi ngµy 18/9/2006. Söa ch÷a xong 07/12/2006. 5
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh - So s¸nh gi÷a thùc tÕ víi −íc tÝnh cña KTV (VÝ dô: Chi phÝ khÊu hao −íc tÝnh...) - So s¸nh gi÷a thùc tÕ cña ®¬n vÞ víi c¸c ®¬n vÞ trong cïng ngµnh cã cïng quy m« ho¹t ®éng, hoÆc víi sè liÖu thèng kª, ®Þnh møc cïng ngµnh (VÝ dô: tû suÊt ®Çu t−, tû lÖ l·i gép). Tr−íc khi ®i vµo néi dung vÒ c¸c thñ tôc ph©n tÝch ¸p dông cã hiÖu qu¶ trong tõng giai ®o¹n cña kiÓm to¸n BCTC, chóng t«i xin ®−a ra nh÷ng tû suÊt tµi chÝnh quan träng th−êng ®−îc sö dông trong thñ tôc ph©n tÝch. ViÖc ¸p dông c¸c tû suÊt nµy còng lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng, cÇn thiÕt cña thñ tôc ph©n tÝch. Nh÷ng tû suÊt tµi chÝnh nµy ®−îc x©y dùng phï hîp víi sù thay ®æi cña chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam, cô thÓ lµ sù ra ®êi cña chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam vÒ viÖc tr×nh bµy c¸c th«ng tin trªn BCTC theo QuyÕt ®Þnh sè 234/2003/Q§-BTC cña Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh (vÒ viÖc ban hµnh vµ c«ng bè s¸u chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam (®ît 3)) vµ QuyÕt ®Þnh sè 12/2005/Q§-BTC ngµy 15/02/2005 cña Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh (vÒ viÖc ban hµnh vµ c«ng bè s¸u chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam (®ît 4)). HÖ thèng nhãm tû suÊt ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh: TSTS . TSKNTT = TSNPT (TSKNTT: tû suÊt vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t, TSTS: tæng sè tµi s¶n, TSNPT: tæng sè nî ph¶i tr¶). Tû suÊt nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o nªn sö dông thuËt ng÷ “tû suÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t”. NÕu tû suÊt nµy cña doanh nghiÖp kh«ng bÐ h¬n 1 th× doanh nghiÖp b¶o ®¶m ®−îc kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ ng−îc l¹i. TrÞ sè nµy cµng nhá h¬n 1 th× doanh nghiÖp mÊt dÇn kh¶ n¨ng thanh to¸n. TSKNTT = TSNH . TSNNH (TSKNTT: tû suÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi, TSNH: tµi s¶n ng¾n h¹n, TSNNH: tæng sè nî ng¾n h¹n). Tû suÊt nµy cho thÊy kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n (lµ nh÷ng kho¶n nî mµ doanh nghiÖp ph¶i thanh to¸n trong vßng 1 n¨m hay mét chu kú kinh doanh) cña doanh nghiÖp lµ cao hay thÊp. Tû suÊt nµy lín h¬n 1 nh−ng nhá h¬n 2: doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n vµ t×nh h×nh tµi chÝnh lµ b×nh th−êng hoÆc kh¶ quan. Tû suÊt nµy nhá h¬n 1 th× doanh nghiÖp kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n, cµng nhá h¬n 1 th× kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp cµng thÊp. Tû suÊt nµy lín h¬n 2 cã thÓ xem lµ ®Çu t− thõa tµi s¶n ng¾n h¹n. T+ § T . TSKNTT = TSNNH (TSKNTT: tû suÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi, T: tiÒn vµ c¸c kho¶n t−¬ng ®−¬ng tiÒn, §T: c¸c kho¶n ®Çu t− tµi chÝnh ng¾n h¹n). 6
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh ChØ tiªu nµy dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp b»ng tiÒn (tiÒn mÆt, TGNH, tiÒn ®ang chuyÓn) vµ c¸c kho¶n ®Çu t− tµi chÝnh ng¾n h¹n. Tû suÊt nµy l¬n h¬n 0,5 : t×nh h×nh thanh to¸n t−¬ng ®èi kh¶ quan. Tû suÊt nµy nhá h¬n 0,5: doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong viÖc thanh to¸n c«ng nî, do ®ã cã thÓ ph¶i b¸n gÊp hµng ho¸, s¶n phÈm ®Ó tr¶ nî v× kh«ng ®ñ tiÒn. Tû suÊt nµy b»ng 0,5: kh¶ n¨ng thanh to¸n lµ hîp lý. TSC§ Tû suÊt ® Çu t− TSC§ = . (TSTS: tæng sè tµi s¶n) • TSTS Tû suÊt nµy ph¶n ¸nh gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ chiÕm trong tæng sè tµi s¶n lµ bao nhiªu. Tû suÊt nµy dïng ®Ó ®¸nh gi¸ n¨ng lùc hiÖn cã cña doanh nghiÖp, ®¸nh gi¸ møc ®é trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ... Tû suÊt nµy lu«n < 1 vµ cã møc ®é cao thÊp tuú thuéc vµo tõng doanh nghiÖp. Vèn chñ së h ÷ u . Tû suÊt tµi trî = • Tæng tµi s¶ n Tû suÊt tµi trî ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng tù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh vµ møc ®é ®éc lËp vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. TrÞ sè cña chØ tiªu cµng lín chøng tá kh¶ n¨ng tù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh vµ møc ®é ®éc lËp vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cµng cao vµ ng−îc l¹i. Vèn chñ së h ÷ u . Tû suÊt tù tµi trî = • Tµi s¶ n dµi h¹n Tû suÊt nµy ph¶n ¸nh møc ®é ®Çu t− vèn chñ së h÷u vµo tµi s¶n dµi h¹n lµ cao hay thÊp. Tû suÊt nµy cµng cao chøng tá vèn chñ së h÷u ®−îc ®Çu t− vµo tµi s¶n dµi h¹n cµng lín. §iÒu nµy gióp doanh nghiÖp tù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh nh−ng hiÖu qu¶ kinh doanh kh«ng cao do vèn ®Çu t− chñ yÕu vµo tµi s¶n dµi h¹n chu chuyÓn chËm, Ýt sö dông vµo kinh doanh quay vßng ®Ó sinh lîi. Lîi nhuËn sau thuÕ . (Tû suÊt SL: tû suÊt sinh lêi cña vèn chñ së h÷u, Tû suÊt SL = • VCSHBQ VCSHBQ: vèn chñ së h÷u b×nh qu©n). §©y lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t nhÊt hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Khi xem xÐt tû suÊt nµy, c¸c nhµ qu¶n lý biÕt ®−îc mét ®¬n vÞ chñ së h÷u ®Çu t− vµo kinh doanh ®em l¹i mÊy ®¬n vÞ lîi nhuËn sau thuÕ. 2. C¸c thñ tôc ph©n tÝch ¸p dông cã hiÖu qu¶ trong tõng giai ®o¹n cña kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh Mçi tû suÊt cã c¸ch tÝnh kh¸c nhau vµ ý nghÜa kh¸c nhau. Nã ®−îc vËn dông mét c¸ch linh ho¹t trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n. Giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn cña cuéc kiÓm to¸n, ®©y lµ giai ®o¹n cã vai trß quan träng, chi phèi tíi chÊt l−îng chung cña toµn bé cuéc kiÓm to¸n. §Ó cã thÓ lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n mét c¸ch 7
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh ®Çy ®ñ vµ chu ®¸o th× trong giai ®o¹n nµy, kiÓm to¸n viªn ph¶i thu thËp hiÓu biÕt vÒ ngµnh nghÒ, c«ng viÖc kinh doanh cña kh¸ch hµng, t×nh h×nh tµi chÝnh, t×m hiÓu vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. Muèn cã ®−îc nh÷ng th«ng tin vµ hiÓu biÕt nh− vËy th× mét trong nh÷ng ph−¬ng ph¸p kiÓm to¸n viªn ph¶i lµm lµ thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch. Ph−¬ng ph¸p nµy võa ®ì tèn kÐm, võa mang l¹i hiÖu qu¶. C¸c thñ tôc ph©n tÝch cã thÓ ¸p dông trong giai ®o¹n nµy lµ: - So s¸nh c¸c th«ng tin ch−a ®−îc kiÓm to¸n ë n¨m hiÖn hµnh víi c¸c th«ng tin ®· kiÓm to¸n ë c¸c n¨m tr−íc ®Ó ph¸t hiÖn c¸c xu h−íng biÕn ®éng, viÖc ph©n tÝch nµy chñ yÕu ®−îc thùc hiÖn ®èi víi BCTC. §©y lµ ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch ngang, viÖc ph©n tÝch dùa trªn c¬ së so s¸nh c¸c trÞ sè cña cïng mét chØ tiªu trªn BCTC. So s¸nh Tæng sè tµi s¶n n¨m nay so víi Tæng sè tµi s¶n n¨m tr−íc; So s¸nh Tæng doanh thu n¨m nay so víi Tæng doanh thu n¨m tr−íc; So s¸nh Tæng lîi nhuËn kÕ to¸n tr−íc thuÕ n¨m nay so víi Tæng Lîi nhuËn kÕ to¸n tr−íc thuÕ n¨m tr−íc; So s¸nh Tæng gi¸ trÞ hµng tån kho n¨m nay víi Tæng gi¸ trÞ hµng tån kho n¨m tr−íc. Qu¸ tr×nh ph©n tÝch nµy cã thÓ cho thÊy t×nh h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp cã nh÷ng tiÕn triÓn g×, kinh doanh n¨m nay cã tèt h¬n n¨m tr−íc hay kh«ng. ViÖc ph©n tÝch sÏ gióp kiÓm to¸n viªn ph¸t hiÖn nh÷ng biÕn ®éng bÊt th−êng, qua ®ã dù ®o¸n vÒ nh÷ng khu vùc cã rñi ro cao. Ch¼ng h¹n nh− mét sù gia t¨ng bÊt th−êng cña gi¸ trÞ hµng tån kho sÏ lµm cho kiÓm to¸n viªn l−u ý h¬n vÒ viÖc tÝnh gi¸ hµng tån kho, cã thÓ cã nh÷ng sai lÖch ®èi víi kho¶n môc nµy vµ gi¸ vèn hµng b¸n. - Ph©n tÝch s¬ bé t×nh h×nh tµi chÝnh nhÊt lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n. ViÖc ph©n tÝch nµy gióp kiÓm to¸n viªn xem xÐt thªm liÖu gi¶ ®Þnh ho¹t ®éng liªn tôc cã thÓ bÞ vi ph¹m kh«ng. §¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ gi¶ ®Þnh nµy sÏ lµ c¬ së ®Ó kiÓm to¸n viªn quyÕt ®Þnh c¸c thñ tôc x¸c minh cÇn thiÕt. Tuy nhiªn, ®Ó ®¶m b¶o tiÕt kiÖm thêi gian tÝnh to¸n th× kiÓm to¸n viªn cã thÓ thiÕt kÕ tr−íc mÉu vÒ b¶ng tÝnh to¸n c¸c tû suÊt tµi chÝnh (B¶ng 1). Sau khi tÝnh to¸n c¸c tû suÊt vµ so s¸nh gi÷a c¸c kú th× kiÓm to¸n viªn cã thÓ ®−a ra nh÷ng nhËn xÐt s¬ bé ban ®Çu vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña ®¬n vÞ ®−îc kiÓm to¸n. §ã lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng tiÕp tôc ho¹t ®éng kinh doanh, kh¶ n¨ng tù chñ vÒ tµi chÝnh. Qua viÖc ph©n tÝch sÏ x¸c ®Þnh ®−îc c¸c träng t©m, nh÷ng vÊn ®Ò chñ ý vµ c¸c thñ tôc kiÓm to¸n tiÕp theo. Trong giai ®o¹n thùc hiÖn kiÓm to¸n, c¸c thñ tôc ph©n tÝch còng ®−îc sö dông ®Ó thu thËp b»ng chøng vÒ sù hîp lý cña c¸c kho¶n môc trªn BCTC. Trong kiÓm to¸n BCTC cã hai c¸ch tiÕp cËn lµ kiÓm to¸n theo kho¶n môc vµ kiÓm to¸n theo chu tr×nh. Ph©n theo kho¶n môc lµ c¸ch ph©n chia ®¬n gi¶n, dÔ lµm, th−êng ®−îc ¸p dông t¹i c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ë ViÖt Nam. ChÝnh v× thÕ, viÖc ¸p dông thñ tôc ph©n tÝch khi kiÓm to¸n c¸c kho¶n môc cña BCTC (®èi víi kho¶n môc th−êng hay ¸p dông thñ tôc nµy) rÊt cÇn thiÕt. 8
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh B¶ng 1. Kú ph©n tÝch Kú ChØ tiªu Kú gèc so víi kú gèc ph©n tÝch % ± 1. HÖ sè tµi trî 0,6 0,4 - 0,2 -33,3 2. HÖ sè tù tµi trî 1,2 1,5 0,3 25 3. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t 1,8 2,1 0,3 16,6 4. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh 0,8 0,4 - 0,4 -50 5. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi 2,4 1,8 -0,6 -25 6. Tû suÊt ®Çu t− 0,5 0,6 0,1 20 7. Tû suÊt sinh lêi cña vèn chñ së h÷u 0,2 0,1 -0,1 -50 C¸c thñ tôc ph©n tÝch khi kiÓm to¸n hµng tån kho vµ gi¸ vèn hµng b¸n - So s¸nh sè d− hµng tån kho cuèi kú víi ®Çu kú. KiÓm to¸n viªn sÏ tÝnh tæng sè d− cña c¸c lo¹i hµng tån kho lµ nguyªn vËt liÖu, s¶n phÈm dë dang, thµnh phÈm hµng ho¸, hµng mua ®ang ®i trªn ®−êng, hµng göi b¸n vµ so s¸nh víi tæng sè d− kú tr−íc. NÕu gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú cã sù biÕn ®éng ®¸ng kÓ so víi ®Çu kú th× ph¶i xem xÐt ®Õn kho¶n môc chi tiÕt, biÕn ®éng vÒ l−îng cña c¸c lo¹i hµng tån kho vµ sè vßng quay cña hµng tån kho ®Ó t×m nguyªn nh©n cña sù bÊt th−êng. GVHB (SVQHTK: sè vßng quay cña hµng tån kho, GVHB: gi¸ vèn SVQHTK = GTHTKBQ hµng b¸n, GTHTKBQ: gi¸ trÞ hµng tån kho b×nh qu©n), trong ®ã: GTHTKBQ = § K + CK 2 (GTHTKBQ: Gi¸ trÞ hµng tån kho b×nh qu©n; §K+CK: Gi¸ trÞ hµng tån kho ®Çu kú+ Gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú). Khi so s¸nh sè vßng quay hµng tån kho kú nµy so víi kú tr−íc nÕu cã sù biÕn ®éng bÊt th−êng th× cÇn chó ý xem xÐt liÖu cã sai sãt trong sè liÖu hµng tån kho vµ gi¸ vèn hµng b¸n hay kh«ng. Ch¼ng h¹n, qu¸ tr×nh kiÓm kª thiÕu chÝnh x¸c hoÆc ¸p dông ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hµng tån kho kh«ng nhÊt qu¸n. - So s¸nh ®¬n gi¸ cña hµng tån kho so víi n¨m tr−íc. - So s¸nh gi¸ thµnh n¨m hiÖn hµnh víi c¸c n¨m tr−íc hoÆc so s¸nh gi¸ thµnh ®¬n vÞ kÕ ho¹ch víi gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc tÕ. C¸c thñ tôc ph©n tÝch khi kiÓm to¸n tµi s¶n cè ®Þnh vµ chi phÝ khÊu hao Khi ¸p dông thñ tôc ph©n tÝch ®Ó kiÓm to¸n kho¶n môc tµi s¶n cè ®Þnh vµ chi phÝ khÊu hao, kiÓm to¸n viªn cã thÓ so s¸nh gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh kú nµy so víi kú tr−íc, so s¸nh gi¸ trÞ cña tµi s¶n mua trong n¨m so víi n¨m tr−íc, so s¸nh gi¸ trÞ cña c¸c tµi s¶n gi¶m trong n¨m so víi n¨m tr−íc, so s¸nh chi phÝ söa ch÷a, b¶o tr× 9
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh cña tõng th¸ng víi doanh thu thuÇn. Tuy nhiªn, ®Ó ph¸t hiÖn ra nh÷ng sai ph¹m hay nh÷ng bÊt hîp lý ®èi víi kho¶n môc nµy th× viÖc ¸p dông c¸c tû suÊt th−êng mang l¹i hiÖu qu¶ cao: - Tû träng cña tõng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh so víi tæng sè: c¸c tû sè nµy ®−îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy gi¸ trÞ tõng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh chia cho tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh. - Tû suÊt gi÷a doanh thu víi tæng nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh: tû suÊt nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng t¹o ra doanh thu cña TSC§ hiÖn cã t¹i ®¬n vÞ. - Tû suÊt gi÷a tæng chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh víi tæng nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh. C¸c thñ tôc ph©n tÝch khi kiÓm to¸n nî ph¶i thu kh¸ch hµng - So s¸nh sè vßng quay nî ph¶i thu cña n¨m nay so víi n¨m tr−íc hoÆc víi sè liÖu cña ngµnh DTBC . (SVQNPT: Sè vßng quay nî ph¶i thu, DTBC: Doanh thu b¸n SVQNPT = NBQPT chÞu, NPTBQ: Nî ph¶i thu b×nh qu©n). ViÖc ph©n tÝch nµy gióp kiÓm to¸n viªn dù ®o¸n kh¶ n¨ng cã sai lÖch trong b¸o c¸o tµi chÝnh lµ do sù thay ®æi chÝnh s¸ch b¸n chÞu cña ®¬n vÞ (më réng hoÆc thu hÑp nh÷ng ®iÒu kiÖn thêi h¹n b¸n chÞu...), kh¶ n¨ng tån ®äng nî ph¶i thu khã ®ßi trong nî ph¶i thu cña ®¬n vÞ (liªn quan ®Õn lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi) hoÆc ghi chÐp trïng l¾p hay bá sãt c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng. - So s¸nh sè d− nî qu¸ h¹n n¨m nay so víi n¨m tr−íc. KiÓm to¸n viªn thùc hiÖn thñ tôc nµy b»ng c¸ch c¨n cø vµo b¶ng ph©n tÝch sè d− theo tuæi nî ®Ó so s¸nh. Nh÷ng biÕn ®éng cña c¸c kho¶n ph¶i thu qu¸ h¹n theo nh÷ng møc thêi gian kh¸c nhau (1 th¸ng, 2 th¸ng, 3 th¸ng...) - So s¸nh tû sè chi phÝ dù phßng trªn sè d− nî ph¶i thu n¨m nay so víi n¨m tr−íc. ViÖc so s¸nh nµy gióp kiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý cña viÖc dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi. C¸c thñ tôc ph©n tÝch khi kiÓm to¸n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô §Ó kiÓm tra tÝnh hîp lý chung cña doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô, kiÓm to¸n viªn cã thÓ ¸p dông mét sè thñ tôc ph©n tÝch: - LËp b¶ng ph©n tÝch doanh thu theo tõng th¸ng, tõng ®¬n vÞ trùc thuéc vµ xem xÐt c¸c tr−êng hîp t¨ng gi¶m bÊt th−êng. - So s¸nh doanh thu cña kú nµy so víi kú tr−íc theo tõng th¸ng. - So s¸nh tû lÖ l·i gép trªn doanh thu cña n¨m nay so víi n¨m tr−íc hoÆc so s¸nh víi tû lÖ cña ngµnh. NÕu cã sù biÕn ®éng lín th× nguyªn nh©n cã thÓ lµ nh÷ng sai sãt khi ghi chÐp doanh thu hoÆc gi¸ vèn hµng b¸n hoÆc sù thay ®æi chÝnh s¸ch gi¸ b¸n cña ®¬n vÞ. 10
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh C¸c thñ tôc ph©n tÝch khi kiÓm to¸n chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp §¸nh gi¸ tæng qu¸t chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp b»ng c¸ch lËp b¶ng so s¸nh gi÷a b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh kú nµy vµ kú tr−íc kÕt hîp víi sè liÖu b×nh qu©n trong ngµnh (xem b¶ng 2). §¬n vÞ tÝnh: TriÖu ®ång B¶ng 2. N¨m N-1 N¨m N ChØ tiªu Sè tiÒn % Sè tiÒn % Doanh thu thuÇn vÒ b¸n hµng vµ cung 10.974 100 12.214 100 cÊp dÞch vô Gi¸ vèn hµng b¸n 7.492 68,3 8.060 66 Lîi nhuËn gép 3.482 31,7 4.154 34 Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh 0 0 0 0 Chi phÝ tµi chÝnh 100 1 122 1 Chi phÝ b¸n hµng 1.108 10 1.712 14 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 1.592 14,5 1.750 14,3 Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh 682 6,2 570 4,7 doanh Tæng lîi nhuËn kÕ to¸n tr−íc thuÕ 682 6,2 570 4,7 ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp 191 1,7 160 1,3 Lîi nhuËn sau thuÕ thu nhËp doanh 491 4,5 410 3,4 nghiÖp %: tû lÖ phÇn tr¨m so víi doanh thu thuÇn vÒ b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô NÕu ®¬n vÞ ®−îc kiÓm to¸n ¸p dông kÕ to¸n m¸y th× kiÓm to¸n viªn kh«ng cÇn lËp tõng chØ tiªu mµ copy sè liÖu tõ m¸y cña ®¬n vÞ ®−îc kiÓm to¸n th× sÏ gi¶m bít thêi gian. + So s¸nh chi phÝ thùc tÕ víi chi phÝ dù to¸n, chi phÝ kú nµy víi chi phÝ kú tr−íc. + So s¸nh chi phÝ theo tõng th¸ng gi÷a kú nµy vµ kú tr−íc. + So s¸nh sè liÖu n¨m nay so víi n¨m tr−íc theo t−ng kho¶n môc chi phÝ. Trong giai ®o¹n kÕt thóc kiÓm to¸n, tr−íc khi lËp b¸o c¸o kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn ph¶i ®¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ c¸c kÕt qu¶ thu thËp ®−îc. C«ng viÖc nµy nh»m c©n nh¾c c¸c c¬ së ®Ó ®−a ra ý kiÕn vÒ b¸o c¸o tµi chÝnh. §Ó ®¹t ®−îc môc ®Ých nµy, mét trong nh÷ng thñ tôc kiÓm to¸n viªn th−êng ¸p dông lµ thñ tôc ph©n tÝch. §Ó mang l¹i hiÖu qu¶ cao th× sö dông c¸c tû suÊt tµi chÝnh (®· ®−îc nªu ra ë phÇn ®Çu), tÝnh to¸n c¸c tû suÊt tµi chÝnh víi c¸c sè liÖu ®· ®−îc kiÓm to¸n, so s¸nh tû suÊt cuèi kú víi ®Çu kú, ph©n tÝch c¸c tû suÊt tµi chÝnh ®ã. Ngoµi ra, kiÓm to¸n viªn cã thÓ so s¸nh gi÷a th«ng tin tµi chÝnh vµ th«ng tin phi tµi chÝnh. ViÖc ph©n tÝch nµy sÏ x¸c ®Þnh ®−îc bé phËn cÇn ph¶i thu thËp thªm b»ng chøng kiÓm to¸n ®Ó lµm v÷ng ch¾c thªm ý kiÕn cña m×nh vµ h¹n chÕ nh÷ng thiÕu sãt. 11
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh T i liÖu tham kh¶o [1] Alvin Arens, James K. Loebbecke (DÞch vµ biªn so¹n: §Æng Kim C−¬ng, Ph¹m V¨n D−îc), KiÓm to¸n, NXB Thèng kª, Hµ Néi, 2000. [2] NguyÔn V¨n C«ng, Chuyªn kh¶o vÒ B¸o c¸o tµi chÝnh vµ lËp, ®äc, kiÓm tra, ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh, NXB Tµi chÝnh, Hµ Néi, 2005. [3] Vò H÷u §øc vµ Vâ Anh Dòng, KiÓm to¸n, NXB Thèng kª, Hµ Néi, 2004. [4] V−¬ng §×nh HuÖ, KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh, NXB Tµi chÝnh, Hµ Néi, 2001. [5] Bé Tµi chÝnh, HÖ thèng chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam. SUMMARY Applying analytical procedures in auditing financial statements The task of auditors in the process of auditing is to gather sufficient competent audit evidence which is a reasonable basis for an opinion on financial statements. However, any audit is limited in terms of the time and the audit cost, auditors have to choose efficient appropriate audit procedures. One of them is analytical procedure. This article shows the way to apply it in all phases of auditing financial statements. Those are financial ratios, analytical procedures which are efficiently used in auditing financial statements. (a) Khoa Kinh tÕ, Tr−êng §¹i häc Vinh. 12
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Báo cáo khoa học: Hiệu quả sản xuất rau an toàn trong nhà lưới ở ngoại thành Hà Nội
6 p | 238 | 84
-
Báo cáo khoa học: Mô hình hóa quá trình trao đổi nhiệt ẩm trong máy ấp trứng gia cầm
10 p | 233 | 66
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Áp dụng mô hình Qual2k đánh giá diễn biến chất lượng nước dòng chính sông Hương"
16 p | 233 | 66
-
Báo cáo khoa học: " DẠY VÀ HỌC PHƯƠNG TRÌNH VI PHÂN TUYẾN TÍNH CẤP 2 HỆ SỐ HẰNG VỚI SỰ TRỢ GIÚP PHẦN MỀM TOÁN HỌC MAPLE"
7 p | 186 | 31
-
Báo cáo khoa học: Nghiên cứu một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả ấp
7 p | 204 | 29
-
Báo cáo khoa học: Hoàn thiện công nghệ và thiết bị UASB xử lý nước thải công nghiệp rượu
47 p | 145 | 26
-
Báo cáo khoa học: " NGUYÊN LÝ DIRICHLET ĐỐI NGẪU VÔ HẠN PHẦN TỬ"
7 p | 322 | 23
-
Áp dụng thành tựa công nghệ sinh học nghiên cứu chế tạo thiết bị phát hiện nhanh sự ô nhiễm môi trường không khí và nước bởi các sinh vật độc hại
80 p | 148 | 20
-
Báo cáo khoa học: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG HỆ THỐNG QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG ISO 9000 TẠI CÁC DOANH NGHIỆP CÔNG NGHIỆP THỪA THIÊN HUẾ
12 p | 181 | 17
-
Báo cáo khoa học: MIỄN DỊCH NHÂN TẠO VÀ ỨNG DỤNG
7 p | 170 | 16
-
Báo cáo khoa học: Phương pháp lọc thư rác tiếng Việt dựa trên từ ghép và theo vết người sử dụng
11 p | 133 | 14
-
Báo cáo khoa học: Một số phương pháp hiệu chỉnh góc nghiêng của ảnh và ứng dụng
10 p | 160 | 13
-
Báo cáo khoa học: Một số phép biến đổi bảo toàn cạnh và góc của tam giác
20 p | 92 | 9
-
Báo cáo y học: "Parthenolide inhibits ERK and AP-1 which are dysregulated and contribute to excessive IL-8 expression and secretion in Cystic Fibrosis cells"
45 p | 66 | 6
-
Báo cáo khoa học: "áp dụng hệ thống dinh d-ỡng UFL/PDI trong nuôi d-ỡng bò sữa ở Việt Nam "
5 p | 57 | 6
-
Báo cáo y học: "AP-43 expression correlates with spinal motoneuron regeneration following root avulsion"
6 p | 44 | 4
-
Báo cáo toán học: "Ap´ry’s Double Sum is Plain Sailing Indeed e"
3 p | 42 | 2
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn