intTypePromotion=1
 » 
 » 

Báo cáo khoa học: Hiện trạng nuôi và sử dụng kháng sinh cho tôm trên địa bàn tỉnh quảng ninh

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

0
Thêm vào BST
Báo xấu
97
lượt xem 25
download

Báo cáo khoa học: Hiện trạng nuôi và sử dụng kháng sinh cho tôm trên địa bàn tỉnh quảng ninh

Mô tả tài liệu
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

ang đóng góp vai trò quan trọng vo nền kinh tế n-ớc ta. Cùng với sự nỗ lực của Chính phủ, Bộ Thủy sản v các Bộ, ngnh liên quan, ngnh thủy sản đ v-ợt qua ro cản an ton thực phẩm, an ton dịch bệnh khi xuất khẩu sản phẩm thủy sản tại các thị tr-ờng khó tính trên thế giới nh- EU, Mỹ, Canada, Nhật Bản... góp phần quan trọng đ-a hng thủy sản Việt Nam thâm nhập vo thị tr-ờng của 106 n-ớc khác nhau. Giá trị kim ngạch xuất khẩu thủy sản trung bình hng năm giai đoạn 2001-2006 tăng trên 10%, năm 2006 đạt 3.357 triệu...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Hiện trạng nuôi và sử dụng kháng sinh cho tôm trên địa bàn tỉnh quảng ninh

  1. Báo cáo khoa học: Hiện trạng nuôi và sử dụng kháng sinh cho tôm trên địa bàn tỉnh quảng ninh
  2. §¹i häc N«ng nghiÖp I T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp 2007: TËp V, Sè 2: 28-35 hiÖn tr¹ng nu«i vµ sö dông kh¸ng sinh cho t«m trªn ®Þa bµn tØnh qu¶ng ninh The status quo of shrimp production and use of antibiotics in shrimp farming in Quang Ninh province Ph¹m Kim §¨ng1, §Æng Vò B×nh1, Ph¹m Hång Ng©n2, Marie- Louise SCIPPO3 Caroline DOUNY3, Guy MAGHUIN-ROGISTER3, Guy DEGAND3 SUMMARY The recent rapid growth of the shrimp production in Vietnam has linked with negative impacts inducing environmental, socio-economic and food safety concerns. The problem has been compounded by disease outbreaks due to viral and bacterial pathogens. Use of drugs, particularly antibiotics in the shrimp rearing systems for control of diseases has become a major concern. In this context a study was undertaken to understand the pattern of antibiotics usage in Quang Ninh, a major shrimp farming province in the North. Thirty shrimp farms comprising the three types of farming systems, viz. extensive, semi-intensive and intensive (10 farms for each type), were investigated. Results revealed that at least 12 veterinary drugs containing 8 different antibiotics (ampicillin, streptomycin, oxytetracyclin, norfloxacin, enrofloxacin, oxolinic acid, rifamicin and phyto-antibiotic) were used by the farmers. Out of the 30 farms surveyed, 25 farms used veterinary drugs containing one or more of the 8 antibiotics as listed above. The most widely used antibiotics were norfloxacin, enrofloxacin, oxolinic acid (quinolon group). The drugs were sold by primary agents (agent I) and secondary agents (agent II). Most of the products were sold by the primary agents from Chinese companies (62.5%), the rest being other products produced by joint-ventures in Vietnam. The drugs were sold through two channels, either directly to farmers or through secondary agents. Key words: Antibiotics, Shrimp production, Aquaculture, Quang Ninh province. 1. §ÆT VÊN §Ò kh¸c nhau. Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n trung b×nh h ng n¨m giai ®o¹n 2001-2006 Nh÷ng n¨m gÇn ®©y ng nh thñy s¶n ® v t¨ng trªn 10%, n¨m 2006 ®¹t 3.357 triÖu USD, ®ang ®ãng gãp vai trß quan träng v o nÒn kinh trong ®ã t«m v c¸c s¶n phÈm tõ t«m chiÕm tÕ n−íc ta. Cïng víi sù nç lùc cña ChÝnh phñ, 42,67% (Bé Thñy s¶n, 2007). Tuy nhiªn, do Bé Thñy s¶n v c¸c Bé, ng nh liªn quan, ho¹t ®éng kiÓm so¸t d− l−îng hãa chÊt, kh¸ng ng nh thñy s¶n ® v−ît qua r o c¶n an to n sinh cã h¹i ®Õn søc khoÎ ng−êi tiªu dïng ch−a thùc phÈm, an to n dÞch bÖnh khi xuÊt khÈu triÖt ®Ó t¹i tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n tõ nu«i trång, s¶n phÈm thñy s¶n t¹i c¸c thÞ tr−êng khã tÝnh ®¸nh b¾t, thu mua vËn chuyÓn nguyªn liÖu, trªn thÕ giíi nh− EU, Mü, Canada, NhËt B¶n... ®Õn chÕ biÕn, nªn sè l« h ng h¶i s¶n bÞ thÞ gãp phÇn quan träng ®−a h ng thñy s¶n ViÖt tr−êng nhËp khÈu ph¸t hiÖn kh¸ng sinh vÉn Nam th©m nhËp v o thÞ tr−êng cña 106 n−íc cßn cao (theo thèng kª cña Bé Thñy s¶n n¨m 1 Khoa Ch¨n nu«i- Thuû s¶n, §¹i häc N«ng nghiÖp I 2 Khoa Thó y, §¹i häc N«ng nghiÖp I 3 Khoa Thó y- §¹i häc LiÌge- V−¬ng quèc BØ. 28
  3. ¶nh h−ëng cña khÈu phÇn protein thÊp... 2004, EU: 22 l«, Mü: 13 l«, Cana®a: 27 l«) c¸c mÆt h ng néi ®Þa ch−a ®−îc quan t©m (NAFIQAVED, 2005). GÇn ®©y nhÊt n¨m ®óng møc l m ¶nh h−ëng ®Õn t©m lý ng−êi 2006, t¹i NhËt B¶n mét sè l« h ng h¶i s¶n cña tiªu dïng. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®ã, nghiªn cøu ViÖt Nam ® bÞ ph¸t hiÖn nhiÔm n y ®−îc tiÕn h nh nh»m gióp cho viÖc ®¸nh Chloramphenicol - mét lo¹i kh¸ng sinh bÞ cÊm gi¸ thùc tr¹ng sö dông thuèc kh¸ng sinh trong v NhËt B¶n ® ¸p dông lÖnh kiÓm tra 100% nu«i t«m ë Qu¶ng Ninh nãi riªng, v gióp cho c¸c l« h ng h¶i s¶n nhËp khÈu tõ ViÖt Nam. viÖc triÓn khai øng dông c¸c ph−¬ng ph¸p T×nh tr¹ng trªn kh«ng chØ g©y thiÖt h¹i lín vÒ kiÓm so¸t t×nh tr¹ng tån d− kh¸ng sinh trong kinh tÕ cho doanh nghiÖp, m cßn ¶nh h−ëng c¸c s¶n phÈm thñy s¶n. nghiªm träng ®Õn uy tÝn, chÊt l−îng thñy s¶n 2. PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU ViÖt Nam trªn thÞ tr−êng thÕ giíi (Bé Thñy s¶n, 2006). 2.1. §èi t−îng, ®Þa ®iÓm v thêi gian ®iÒu Trong c¸c tØnh thuéc B¾c bé, c¸c tØnh ven tra theo dâi biÓn nh− Qu¶ng Ninh, H¶i Phßng, Nam §Þnh v Th¸i B×nh l nh÷ng tØnh nu«i trång thñy s¶n Ba m−¬i hé nu«i t«m, 6 ®¹i lý cÊp 1 v tËp trung v ph¸t triÓn m¹nh. Trong ®ã, Qu¶ng 10 ®¹i lý cÊp 2 b¸n thuèc, ho¸ chÊt sö dông Ninh l ®Þa ph−¬ng cã diÖn tÝch nu«i trång trong nu«i trång thñy s¶n trªn ba ®Þa ph−¬ng ph¸t triÓn nhanh nhÊt nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Tõ cã diÖn tÝch nu«i trång lín nhÊt tØnh Qu¶ng n¨m 2000, to n tØnh chØ cã 13200 ha, ®Õn Ninh ®−îc chän l m ®¹i diÖn l thÞ x Mãng 2002 ® cã 15200 ha v n¨m 2004 cã tæng sè C¸i, huyÖn Yªn H−ng v huyÖn Tiªn Yªn 17500 ha (Së Thñy s¶n Qu¶ng Ninh, 2006). (B¶ng 1). VÒ mÆt ®Þa lý, thÞ x Mãng C¸i gÇn §Ó ph¸t triÓn v t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng, bªn khu vùc biªn giíi ViÖt-Trung ®¹i diÖn cho c¹nh c¸c thÞ tr−êng xuÊt khÈu quan träng, c¸c ®Þa ph−¬ng cã ho¹t ®éng th−¬ng m¹i, trao ng nh thñy s¶n ® chó ý ®Õn tiÒm n¨ng cña thÞ ®æi h ng ho¸ nãi chung thuèc v ho¸ chÊt tr−êng néi ®Þa, trong ®ã s¶n phÈm t«m nu«i ë dïng trong thñy s¶n nãi riªng rÊt s«i ®éng. Qu¶ng Ninh ® ®−îc ph©n phèi hÇu hÕt ®Þa Cßn Yªn H−ng v Tiªn Yªn ®¹i diÖn cho c¸c b n c¸c tØnh phÝa B¾c ®Æc biÖt l H Néi, H¶i ®Þa ph−¬ng xa biªn giíi v trung t©m th−¬ng Phßng. Tuy nhiªn vÊn ®Ò kiÓm so¸t d− l−îng m¹i cña tØnh Qu¶ng Ninh. B¶ng 1. §èi t−îng ®iÒu tra t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng §¹i diÖn ®¹i lý ph©n phèi §¹i diÖn hé nu«i t«m thuèc thó y §Þa ph−¬ng CÊp I CÊp II Th©m canh B¸n th©m canh Qu¶ng (hé) c¶i tiÕn (hé) canh (hé) (®¹i lý) (®¹i lý) Mãng C¸i 5 5 2 4 5 Yªn H−ng 3 3 4 2 3 Tiªn Yªn 2 2 4 - 2 Tæng 10 10 10 6 10 §iÒu tra hé v c¸c ®¹i lý ®−îc b¾t ®Çu tõ thùc tr¹ng vÒ kinh doanh, qu¶n lý thuèc thó th¸ng 6 ®Õn th¸ng 10 n¨m 2005. ViÖc theo dâi y, c¸c th«ng tin vÒ kÕt qu¶ nghiªn cøu cã ho¹t ®éng nu«i trång, dÞch bÖnh v kinh doanh liªn quan tíi nu«i trång thñy s¶n, ®Æc biÖt l thuèc ®−îc tiÕp tôc ®Õn hÕt th¸ng 8 n¨m 2006. nu«i t«m tõ c¸c c¬ quan ban ng nh liªn quan tõ tØnh ®Õn ®Þa ph−¬ng cña tØnh Qu¶ng 2.2. Ph−¬ng ph¸p Ninh (Chi côc B¶o vÖ nguån lîi Thñy s¶n, Së Thñy s¶n tØnh Qu¶ng Ninh, Së T i Thu thËp c¸c th«ng tin thø cÊp: th«ng nguyªn v M«i tr−êng). tin chung vÒ hiÖn tr¹ng nu«i trång thñy s¶n, 29
  4. Ph¹m Kim §¨ng, §Æng Vò B×nh, Ph¹m Hång Ng©n, Caroline DOUNY, Guy MAGHUIN-ROGISTER Thu thËp c¸c th«ng tin s¬ cÊp b»ng c¸ch Vô thu ®«ng tæng diÖn tÝch th¶ nu«i chØ ®¹t ®iÒu tra theo bé c©u hái pháng vÊn v thu thËp 1.463 ha v chñ yÕu l t«m ch©n tr¾ng v t«m th«ng tin tõ c¸c hé nu«i trång thñy s¶n, c¸c he NhËt B¶n. ®¹i lý ph©n phèi thuèc thó y thñy s¶n. §èi víi c¸c hé nu«i trång thu thËp c¸c th«ng tin chung B¶ng 2. DiÖn tÝch, s¶n l−îng nu«i t«m n¨m 2005 vÒ chñ hé, c¬ cÊu ao ®Çm, t×nh h×nh dÞch bÖnh t¹i tØnh Qu¶ng Ninh c¸c mïa gÇn ®©y, n¨ng suÊt, thêi vô, ®Æc biÖt c¸c lo¹i thuèc ho¸ chÊt v kh¸ng sinh ® sö DiÖn tÝch TT §Þa ph−¬ng S¶n l−îng (tÊn) (ha) dông (lý do, nguån gèc, c¸ch sö dông, liÖu tr×nh). Theo dâi dÞch bÖnh th«ng qua quan s¸t 1 Mãng C¸i 1400 1320 nh÷ng thay ®æi bªn ngo i, dÊu hiÖu l©m s ng 2 H¶i H 312 114 v kh¼ng ®Þnh b»ng chÈn ®o¸n trong phßng thÝ 3 §Çm H 136 198 nghiÖm chuyªn dông khi cÇn thiÕt. §èi víi c¸c ®¹i lý thuèc, ho¸ chÊt, c¸c th«ng tin vÒ chñ ®¹i 4 Tiªn Yªn 1050 400 lý, chñng lo¹i thuèc, lo¹i s¶n phÈm cã kh¸ng 5 V©n §ån 400 100 sinh, nguån gèc xuÊt xø v quan s¸t ®iÒu kiÖn 6 CÈm Ph¶ 600 160 kinh doanh ® ®−îc quan t©m. 7 H¹ Long 360 50 Sè liÖu thu ®−îc tæng hîp v xö lý thèng kª th«ng th−êng trªn Microsoft Excel 2000. 8 Ho nh Bå 70 800 9 U«ng BÝ 305 168 3. KÕT QU¶ V TH¶O LUËN 10 Yªn H−ng 6700 1000 3.1. T×nh h×nh nu«i t«m trªn ®Þa b n tØnh Tæng 11333 4310 Qu¶ng Ninh Nguån: Së Thñy s¶n Qu¶ng Ninh, 2006 3.1.1. DiÖn tÝch nu«i trång v s¶n l−îng Nh×n chung n¨ng suÊt nu«i t«m cßn thÊp, Theo b¸o c¸o tæng kÕt cña Së Thñy s¶n vÒ nguyªn nh©n chñ yÕu do nu«i theo h×nh thøc t×nh h×nh nu«i trång thñy n¨m 2005, tØnh qu¶ng canh v qu¶ng canh c¶i tiÕn. N¨ng suÊt Qu¶ng Ninh hiÖn cã tæng sè 37000 ha diÖn tÝch vïng triÒu, trong ®ã kho¶ng 29000 ha cã nu«i t«m só th©m canh b×nh qu©n ®¹t 4-5 kh¶ n¨ng khai th¸c nu«i trång thñy s¶n. N¨m tÊn/ha/vô, t«m ch©n tr¾ng ®¹t 10-12 tÊn/ha/vô, 2005, to n tØnh ® th¶ nu«i 11.333 ha t«m, nu«i b¸n th©m canh ®¹t 3-4 tÊn/ha/vô. ChØ mét tæng s¶n l−îng ®¹t 4310 tÊn (B¶ng 2). Trong sè doanh nghiÖp võa nu«i t«m võa kinh doanh ®ã, vô xu©n - hÌ diÖn tÝch nu«i t«m l 9.870 ha cung øng vËt t− trang thiÕt bÞ thñy s¶n, cã ®iÒu (chiÕm 87,09% diÖn tÝch nu«i t«m c¶ n¨m). kiÖn ®Çu t− øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn míi Tæng diÖn tÝch nu«i theo ph−¬ng thøc th©m ®¹t n¨ng suÊt cao. §iÓn h×nh nh−: XÝ nghiÖp canh v b¸n th©m canh trªn 1.605 ha (trong ®ã nu«i t«m T©n An cña C«ng ty xuÊt khÈu Thñy 300 ha t«m só). PhÇn diÖn tÝch cßn l¹i nu«i s¶n II, C«ng ty ViÔn §«ng v Doanh nghiÖp theo ph−¬ng thøc qu¶ng canh v qu¶ng canh thñy s¶n Gia Phong thuéc thÞ x Mãng C¸i ®¹t c¶i tiÕn víi ®èi t−îng nu«i chñ yÕu l t«m só. 16,5 tÊn/ha/vô. C«ng ty §Çu t− Ph¸t triÓn s¶n T«m ch©n tr¾ng chØ chiÕm 13,67% (1.350 ha) xuÊt H¹ Long øng dông c«ng nghÖ nu«i t«m v tËp trung chñ yÕu t¹i Mãng C¸i, §Çm H , só th©m canh b»ng chÕ phÈm sinh häc BIM V©n §ån, Ho nh Bå, Yªn H−ng, H¶i H , CÈm BIOTEC ®¹t n¨ng suÊt 8-10 tÊn/ha/vô. Ph¶. Tæng sè gièng th¶ nu«i kho¶ng 684 triÖu con (trong ®ã t«m só kho¶ng 299 triÖu con, 3.1.2. HiÖn tr¹ng ao ®Çm cßn l¹i l t«m ch©n tr¾ng). §iÒu ®¸ng quan DiÖn tÝch nu«i t«m só ë Qu¶ng Ninh chñ t©m l tØnh chØ s¶n xuÊt ®−îc 240 triÖu con yÕu l c¸c ao nhá cã diÖn tÝch tõ 500 - 200 m2 gièng (chiÕm 35,08%), phÇn cßn l¹i (64,92%) n»m trong ®ª quèc gia cßn ®èi víi c¸c ®Çm cã cã nguån gèc tõ Trung Quèc v c¸c tØnh kh¸c. 30
  5. ¶nh h−ëng cña khÈu phÇn protein thÊp... diÖn tÝch lín tõ 5 - 10 ha trë lªn chñ yÕu ë khu T¹i Qu¶ng Ninh, nu«i t«m trong ®Çm ngËp mÆn phæ biÕn ë Mãng C¸i, Tiªn Yªn, vùc ngo i ®ª. §èi víi nu«i t«m trong rõng Yªn H−ng v chñ yÕu theo h×nh thøc qu¶ng ngËp mÆn rÊt ®a d¹ng: canh. H×nh thøc n y tuy n¨ng suÊt thÊp nh−ng C¸c ®Çm nhá: trong ®Çm cã thÓ cã hoÆc Ýt rñi ro. H ng n¨m ®Õn vô nu«i c¸c chñ ®Çm kh«ng cã c©y chÞu mÆn ph©n bè, c¸c cèng cÊp th¸o n−íc vÖ sinh h¹n chÕ dÞch h¹i, sau ®ã bæ v th¶i ®Òu th«ng ra rõng ngËp mÆn. sung gièng t«m cì 2-4 cm víi mËt ®é 0,1 - 1 §Çm lín khoanh kÝn: th−êng trong ®Çm con/m2 (t«m só vô 1, t«m r¶o vô 2). Nh−ng chØ cã c©y chÞu mÆn ngËp n−íc nh−ng ph©n vÊn ®Ò ®Æt ra l c¸c ®Çm nu«i kh«ng cã kh¶ bè th−a do c¸c chñ ®Çm chÆt ph¸ h ng n¨m. n¨ng thay n−íc trong thêi gian kÐo d i sÏ l m cho rõng ngËp mÆn bÞ suy tho¸i v ¶nh h−ëng C¸c cèng cÊp v tho¸t n−íc ®Òu th«ng ra xÊu ®Õn hÖ sinh th¸i nãi chung. vïng triÒu. Møc n−íc trong ®Çm cã ®é s©u kh¸c nhau, dao ®éng tõ 0,2-1,8 m. §Çm 3.1.3. Mïa vô nu«i t«m th−êng xuyªn ®−îc thay n−íc theo kú con Do ®Æc ®iÓm khÝ hËu v ®Æc ®iÓm thñy n−íc thñy triÒu. v¨n cña Qu¶ng Ninh còng nh− c¸c tØnh vïng §Çm lín cã ®Ëp tr n: d¹ng n y rÊt Ýt, do B¾c bé l nhiÖt ®íi giã mïa v nhËt triÒu nªn n−íc trong ®Çm ®−îc l−u th«ng theo thñy ¶nh h−ëng ®Õn mïa vô nu«i trång thñy s¶n. triÒu nªn c©y ngËp mÆn trong ®Çm tån t¹i v Nu«i t«m ë Qu¶ng Ninh chñ yÕu tõ th¸ng 3 ph¸t triÓn. ®Õn th¸ng 11 (B¶ng 3). B¶ng 3. Mïa vô nu«i t«m h ng n¨m t¹i Qu¶ng Ninh Th¸ng trong n¨m (tÝnh theo lÞch ©m) Lo i t«m 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 T«m só CB TG* TG CS CS TH CB TG CS CS TH T«m he CB TG CS CS CS TH T«m ch©n tr¾ng CB TG CS CS TH CB TG CS CS TH T«m r¶o CB TG* TG CS CS TH CB TG CS CS TH T«m c ng xanh CB TG CS CS CS CS CS TH T«m hïm CB TG CS CS CS CS CS CS CS CS TH Chó thÝch: * Riªng huyÖn Yªn H−ng v Tiªn Yªn th¶ gièng sím h¬n CB - chuÈn bÞ; TG - th¶ gièng; CS - ch¨m sãc; TH - thu ho¹ch §èi víi t«m só, t«m he, t«m he ch©n tr¾ng th©m canh thùc tÕ rÊt Ýt, chñ yÕu c¸c c«ng ty ®Çu t− võa nu«i võa cung cÊp nguyªn liÖu cho v t«m r¶o th−êng ®−îc nu«i 2 vô trong n¨m c¸c hé kh¸c. cßn t«m c ng xanh, t«m hïm ®−îc nu«i 1 vô trong n¨m. Thêi gian th¶ gièng th−êng tõ 3.1.4. T×nh h×nh dÞch bÖnh th¸ng 3 khi cã thêi tiÕt Êm ¸p thÝch hîp cho Do gièng ®−îc nhËp tõ nhiÒu nguån kh¸c sinh tr−ëng v ph¸t triÓn cña t«m nh−ng giai nhau nh− Trung Quèc v tõ c¸c tØnh kh¸c nªn ®o¹n sau (th¸ng 8, th¸ng 9) l mïa m−a, ®é th−êng kh«ng ®−îc kiÓm so¸t, do vËy dÞch mÆn gi¶m thÊp, m«i tr−êng th−êng bÞ « nhiÔm bÖnh vÉn x¶y ra th−êng xuyªn trªn ®Þa b n do nguån n−íc cña c¸c dßng s«ng ®æ xuèng tØnh. BÖnh ®èm tr¾ng (WSBV - White Spot do ®ã cÇn l−u ý kiÓm so¸t dÞch bÖnh. Syndrome Bacculovirus), bÖnh cßi (MBV - Riªng ®èi víi c¸c hé nu«i th©m canh cã Monodon Bacculovirus), ®Çu v ng, ®ãng rong ®Çu t− hÖ thèng l¾ng läc n−íc, ao ®−îc chia v mang ®en l c¸c bÖnh liªn tôc x¶y ra trªn nhá th−êng nu«i 2 vô/n¨m. Nh−ng sè hé nu«i ®Þa b n trong c¸c vô nu«i gÇn ®©y (B¶ng 4). 31
  6. Ph¹m Kim §¨ng, §Æng Vò B×nh, Ph¹m Hång Ng©n, Caroline DOUNY, Guy MAGHUIN-ROGISTER B¶ng 4. T×nh h×nh dÞch bÖnh t«m trªn ®Þa b n tØnh Qu¶ng Ninh §Þa ph−¬ng ®iÒu tra Sè ®Çm kh¶o s¸t (®Çm) Tû lÖ ®Çm cã bÖnh (%) C¸c lo¹i bÖnh Mãng C¸i 10 30 ®èm tr¾ng, mang ®en, ®ãng rong Tiªn Yªn 10 40 bÖnh cßi, ®èm tr¾ng, ®Çu v ng Yªn H−ng 10 20 bÖnh cßi, ®èm tr¾ng phÈm thuèc, ho¸ chÊt v c¸c chÕ phÈm sinh 3.2. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh v sö dông thuèc, ho¸ chÊt trong nu«i t«m trªn häc nu«i trång thñy s¶n cña 29 c«ng ty. Trong ®Þa b n tØnh Qu¶ng Ninh ®ã, 61% s¶n phÈm cña c¸c c«ng ty trong n−íc, hoÆc cña c¸c c«ng ty n−íc ngo i ®−îc ph©n 3.2.1. §Æc ®iÓm hÖ thèng ph©n phèi thuèc, phèi bëi c¸c c«ng ty ViÖt Nam v 39% s¶n ho¸ chÊt trong nu«i trång thñy s¶n phÈm cña Trung Quèc cã mÆt trªn thÞ tr−êng C¸c s¶n phÈm thuèc, ho¸ chÊt v c¸c chÕ Qu¶ng Ninh. C¸c s¶n phÈm phôc vô trong phÈm sinh häc trong nu«i trång thñy s¶n cã nu«i trång thñy s¶n t¹i Qu¶ng Ninh ®−îc b¸n mÆt trªn thÞ tr−êng rÊt ®a d¹ng v phong phó th«ng qua m¹ng l−íi c¸c ®¹i lý cÊp 1 v ®¹i lý vÒ chñng lo¹i v mÉu m . Cã h¬n 200 s¶n cÊp 2 (H×nh 1). S¶n phÈm Trung Quèc HÖ thèng HÖ thèng ®¹i lý Ng−êi nu«i ®¹i lý cÊp 2 cÊp 1 S¶n phÈm c¸c c«ng ty ViÖt Nam C¸c c«ng ty liªn doanh H×nh 1. M¹ng l−íi ph©n phèi thuèc, ho¸ chÊt v c¸c chÕ phÈm sinh häc trong nu«i trång thñy s¶n ë Qu¶ng Ninh Theo thèng kª cña Së Thñy s¶n Qu¶ng m cßn b¸n c¶ thøc ¨n thñy s¶n, thËm chÝ cßn Ninh v o thêi ®iÓm ®iÒu tra (th¸ng 7/2005), b¸n c¸c s¶n phÈm phôc vô s¶n xuÊt n«ng trªn ®Þa b n tØnh cã 16 ®¹i lý cÊp 1 v 35 ®¹i nghiÖp. lý cÊp 2 cña nhiÒu c«ng ty kh¸c nhau. Trong NÕu ®èi chiÕu qui chÕ qu¶n lý thuèc v 16 ®¹i lý cÊp 1 cã 62,5 % ®¹i lý cña c¸c c¸c ho¸ chÊt sö dông trong nu«i trång thñy c«ng ty Trung Quèc (10 ®¹i lý), c¸c ®¹i lý s¶n do Bé Thñy s¶n ban h nh theo QuyÕt n y chñ yÕu tËp trung ë thÞ x Mãng C¸i. S¸u ®¹i lý cÊp 1 kh¸c ph©n phèi s¶n phÈm ®Þnh sè 03/2002QD-BTS (Bé Thñy s¶n, cña c¸c c«ng ty ViÖt Nam (4 ë Yªn H−ng v 2002) cho thÊy: 2 ë CÈm Ph¶). §iÒu kiÖn vÒ ®Þa ®iÓm v trang thiÕt bÞ C¸c s¶n phÈm tõ c¸c ®¹i lý cÊp 1 ®−îc kinh doanh: tÊt c¶ c¸c ®¹i lý cÊp 1 v chØ 11,4 b¸n theo hai kªnh, hoÆc b¸n trùc tiÕp cho % ®¹i lý cÊp 2 ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn vÖ sinh ng−êi nu«i trång, hoÆc gi¸n tiÕp qua hÖ thèng thó y thñy s¶n. Cã ®Õn 88,6% c¸c ®¹i lý cÊp 2 ®¹i lý cÊp 2. PhÇn lín c¸c chñ ®¹i lý cã kÕt kh«ng ®¸p øng ®−îc c¶ hai ®iÒu kiÖn trªn. §Æc hîp nu«i trång thñy s¶n. RÊt nhiÒu ®¹i lý, ®Æc biÖt phæ biÕn l thuèc ho¸ chÊt trong thñy s¶n biÖt ®¹i lý cÊp 2 ph©n phèi c¸c s¶n phÈm cña ®−îc ®Ó cïng kho, cïng tñ b¶o qu¶n, cïng n¬i nhiÒu c«ng ty kh¸c nhau. C¸c ®¹i lý th−êng b y b¸n víi thøc ¨n thñy s¶n, thËm chÝ cßn kh«ng chØ b¸n c¸c lo¹i thuèc, ho¸ chÊt v c¸c chung víi thøc ¨n gia sóc gia cÇm, thuèc thó chÕ phÈm sinh häc trong nu«i trång thñy s¶n 32
  7. ¶nh h−ëng cña khÈu phÇn protein thÊp... y, thuèc b¶o vÖ thùc vËt cña ng nh n«ng phßng v ®iÒu trÞ bÖnh. KÕt qu¶ n y ho n to n phï hîp víi nghiªn cøu tr−íc ®©y cho r»ng cã nghiÖp. Ngo i ra, mét sè ®¹i lý kh«ng cã ®iÒu Ýt nhÊt 46 kh¸ng sinh ®−îc sö dông trong nu«i kiÖn b¶o qu¶n, n¬i b y b¸n kh«ng ®−îc kh« t«m ë ViÖt Nam, ba nhãm kh¸ng sinh ®−îc r¸o, gÇn khu vùc c«ng céng nhiÒu bôi kh«ng dïng phæ biÕn trong nu«i t«m ë n−íc ta l ®¶m b¶o vÖ sinh m«i truêng. quinolones, β-lactam v tetracyclin (Ph¹m §iÒu kiÖn vÒ chñ kinh doanh (ng−êi b¸n): V¨n T×nh, 2003). 75% chñ kinh doanh ®¹i lý cÊp 1 v 100% ®¹i Tuy kh«ng ph¸t hiÖn thuèc ngo i danh lý cÊp 2 kh«ng cã b»ng cÊp chuyªn m«n vÒ môc ®−îc sö dông t¹i c¸c tr¹i t«m v c¸c ®¹i thó y hay thñy s¶n theo qui ®Þnh. lý trªn thÞ tr−êng nh−ng theo ng−êi nu«i v Mét thùc tÕ kh¸c l rÊt nhiÒu chñ ®¹i lý ®Æc biÖt theo c¸c nh©n viªn thÞ tr−êng cña c¸c cÊp hai v mét sè ®¹i lý cÊp 1 kh«ng n¾m c«ng ty th× khi cÇn vÉn cã thÓ mua ®−îc trªn ®−îc danh môc c¸c lo¹i thuèc ho¸ chÊt cÊm v thÞ tr−êng chî ®en. §©y l vÊn ®Ò m c¸c nh h¹n chÕ sö dông trong thñy s¶n theo quy ®Þnh qu¶n lý cÇn ®Æc biÖt l−u t©m, cÇn ph¶i phèi cña Bé Thñy s¶n. Ho¸ chÊt dïng trong thñy hîp v o cuéc quyÕt liÖt cïng víi c¸c ban s¶n cã rÊt nhiÒu s¶n phÈm xuÊt xø tõ Trung ng nh kh¸c míi cã thÓ chÊm døt ®uîc t×nh Quèc víi nh n m¸c b»ng tiÕng Trung, th nh tr¹ng n y. phÇn kh«ng râ r ng nªn còng l khã kh¨n ®èi Quinolone l nhãm kh¸ng sinh tæng hîp, víi c¬ quan qu¶n lý thuèc, h¬n n÷a gi¸ c¸c s¶n phæ ho¹t ®éng réng, cã kh¶ n¨ng khuyÕch t¸n phÈm n y l¹i rÎ nªn vÉn ®−îc ng−êi nu«i sö tèt trong m« b o, ®−îc sö dông réng r i v dông. ThËm chÝ mét sè s¶n phÈm kh«ng cã hiÖu qu¶ cao trong nh©n y. §Ó h¹n chÕ sù hiÖn nh n m¸c ®−îc v o ViÖt Nam theo con ®−êng t−îng nhên thuèc cña c¸c chñng vi sinh vËt tõ tiÓu ng¹ch nªn rÊt khã kiÓm so¸t. ®éng vËt truyÒn sang c¸c vi khuÈn g©y bÖnh 3.2.2. T×nh h×nh sö dông kh¸ng sinh trong cho ng−êi, Mü v B¾c Mü ® cÊm sö dông nu«i t«m trªn ®Þa b n tØnh Qu¶ng Ninh quinolone trong phßng v trÞ bÖnh cho ®éng vËt. ChÝnh v× thÕ, Bé Thñy s¶n ® khuyÕn c¸o Trong 30 hé ®iÒu tra t¹i Qu¶ng Ninh cã h¹n chÕ sö dông v cÊm sö dông trong s¶n 25 hé (83,3%) sö dông tõ 1 ®Õn nhiÒu lo¹i xuÊt, kinh doanh thñy s¶n xuÊt khÈu v o thÞ kh¸ng sinh trong nu«i t«m. Cã Ýt nhÊt 12 lo¹i tr−êng Mü v B¾c Mü (Bé Thñy s¶n, 2005) s¶n phÈm cã tªn th−¬ng m¹i kh¸c nhau cña 8 nh−ng kÕt qu¶ thùc tÕ cho thÊy sè s¶n phÈm lo¹i kh¸ng sinh sau: ampicillin, streptomycin, chøa nhãm quinolone vÉn rÊt phæ biÕn (7 oxytetracyclin, norfloxacin, enrofloxacin, axÝt trong 12 s¶n phÈm ®−îc sö dông). oxolinic, rifamicin v kh¸ng sinh thùc vËt (H×nh 2). Cô thÓ: Sinh tè tái (kh¸ng sinh thùc §èi víi c¸c nhãm cßn l¹i nh− β-lactam, vËt) ®−îc sö dông nhiÒu nhÊt (43,3%), tiÕp ®Õn aminosid, tetracyclin v nhãm rifamycin ®−îc t−¬ng øng l oxytetracyclin (23,3%), axÝt phÐp sö dông nh−ng ®Òu cã qui ®Þnh møc giíi oxolinic 30% for shrimp (16,7%), ampicillin h¹n d− l−îng tèi ®a trong t«m v c¸c s¶n phÈm (13,3%), streptomycin (13,3%), anti White cña t«m. Nh−ng hÇu hÕt ng−êi nu«i kh«ng (norfloxacin, 13,3%), ENRO-Strep for shrimp quan t©m ®Õn thêi gian sö dông v thêi gian (enrofloxacin, streptomycin, 10,0%), N300 dõng sö dông thuèc tr−íc khi thu ho¹ch m (norfloxacin, 10,0%), rifamycin (6,7%), chØ quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ ®èi víi dÞch bÖnh. noracin (norfloxacin, 6,7%), anti-vibrio §Æc biÖt, khi tiªn l−îng kh«ng tèt ng−êi nu«i (norfloxacin, 6,7%), ULTRA_SEPTIC_01 th−êng thu ho¹ch sím, b¸n ra thÞ tr−êng ®Ó (axÝt oxolinic, 3,3%). PhÇn lín nh÷ng kh¸ng gi¶m thiÖt h¹i kinh tÕ cho chñ hé. §©y l sinh n y ®−îc sö dông víi môc ®Ých phßng v nh÷ng vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m cÇn ®−îc c¶nh trÞ mét sè bÖnh. Kh¸ng sinh ®−îc trén víi thøc b¸o ®èi víi søc khoÎ céng ®ång vÒ tån d− ¨n v cho ¨n tõ 1 ®Õn 7 ng y cho mét ®ît kh¸ng sinh trong s¶n phÈm thñy s¶n. 33
  8. Ph¹m Kim §¨ng, §Æng Vò B×nh, Ph¹m Hång Ng©n, Caroline DOUNY, Guy MAGHUIN-ROGISTER 4 3,3 45 40 35 T l h s d ng (%) 30 23,3 25 20 16,7 13,3 13,3 13,3 15 10 10 10 6,7 6,7 6,7 3,3 5 0 Th nh phÇn Tªn th−¬ng (Sinh t t i ) (Oxyt et racyclin)(Oxolinic 30% (Ampicyclin) (St rept omycin) (Ant i Whit e) (ENRO-St rep (N300) (Rif amicin) (Noracin) Ant i-vibrio (Ult ra_Sept ic_01) m¹i f or shrimp) f or shrimp) H×nh 2. C¸c lo¹i kh¸ng sinh ®−îc sö dông trong nu«i t«m ë Qu¶ng Ninh H¬n n÷a viÖc sö dông kh¸ng sinh trong 2005, 11.333 ha ®−îc sö dông nu«i t«m, tæng nu«i t«m cã thÓ l m cho líp bïn ®¸y l¾ng ®äng s¶n l−îng ®¹t 4310 tÊn. Chñ yÕu nu«i theo chøa kh¸ng sinh v cã t¸c dông l©u d i ®Õn m«i ph−¬ng thøc qu¶ng canh, qu¶ng canh c¶i tiÕn tr−êng thñy s¶n (Holmstrom v céng sù, 2003). v ®a sè nu«i 1 vô tõ th¸ng 3 ®Õn th¸ng 11 nªn ViÖc sö dông kh¸ng sinh lan tr n trong nu«i n¨ng suÊt cßn thÊp. t«m ë ViÖt Nam ® l m t¨ng d− l−îng cña HiÖn nay tØnh chØ ®¸p øng ®−îc 35,08% trimethoprim, sulfamethoxazole, norfloxacin v nhu cÇu gièng, phÇn cßn l¹i (64,92%) cã axÝt oxolinic trong n−íc, bïn cña c¸c ao còng nguån gèc tõ c¸c tØnh kh¸c v Trung Quèc. nh− m«i tr−êng l©n cËn. HËu qu¶ tr−íc hÕt l sù C¸c bÖnh ®èm tr¾ng, bÖnh cßi, ®Çu v ng, ®ãng xuÊt hiÖn hiÖn t−îng nhên thuèc trong c¸c c¬ rong v mang ®en vÉn th−êng xuyªn x¶y ra së s¶n xuÊt t«m n−íc ta (Le, 2004). trªn ®Þa b n tØnh Qu¶ng Ninh. MÆc dï ® cã nhiÒu v¨n b¶n ph¸p lý vÒ C¸c s¶n phÈm thuèc nãi chung v kh¸ng qu¶n lý thuèc nh−ng vÉn cã nhiÒu bÊt cËp v sinh nãi riªng sö dông trong nu«i trång thñy chång chÐo trong sù phèi hîp cña c¸c ban s¶n trªn thÞ tr−êng rÊt ®a d¹ng, phong phó vÒ ng nh. H¬n n÷a, ý thøc ng−êi s¶n xuÊt, cung chñng lo¹i v nh n m¸c. VÉn tån t¹i c¸c s¶n phÈm kh«ng ®óng qui c¸ch nh n m¸c, thËm cÊp thuèc chØ chó ý ®Õn lîi nhuËn, xö ph¹t chÝ ngo i danh môc tr«i næi trªn thÞ tr−êng. h nh chÝnh cßn thÊp v thiÕu quyÕt liÖt, kÌm C¸c lo¹i thuèc cã chøa kh¸ng sinh ®−îc ph©n theo viÖc ng−êi nu«i t«m vÉn thiÕu hiÓu biÕt, ý phèi trùc tiÕp, hoÆc gi¸n tiÕp cho ng−êi nu«i thøc kh«ng tèt ®Õn t¸c h¹i l©u d i tr−íc hÕt trång qua hÖ thèng ®¹i lý cÊp 2 tõ c¸c ®¹i lý cho sù ph¸t triÓn nghÒ nu«i trång thñy s¶n cña cÊp 1. Sè ®¹i lý kinh doanh ch−a ®¹t yªu cÇu chÝnh hä l ®iÒu kiÖn cho viÖc l¹m dông v sö vÒ ®iÒu kiÖn kinh doanh chiÕm tû lÖ rÊt cao dông thuèc ngo i danh môc nãi chung v (75-100% ®¹i lý cÊp 1, 2 kh«ng cã b»ng cÊp kh¸ng sinh nãi riªng. chuyªn m«n vÒ thó y hay thñy s¶n; 88,6% ®¹i lý cÊp 2 kh«ng ®¸p øng ®−îc qui ®Þnh vÒ ®Þa 4. KÕT LUËN ®iÓm v ®iÒu kiÖn kinh doanh). Qu¶ng Ninh hiÖn cã tæng sè 37000 ha Sù thiÕu hiÓu biÕt cña ng−êi nu«i, ý thøc vïng triÒu, trong ®ã kho¶ng 29000 ha cã kh¶ chÊp h nh cña ng−êi kinh doanh thuèc v sù n¨ng khai th¸c nu«i trång thñy s¶n. N¨m 34
  9. ¶nh h−ëng cña khÈu phÇn protein thÊp... qu¶n lý chång chÐo t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc l¹m 18/8/2005 cña Bé tr−ëng Bé Thñy s¶n vÒ viÖc ban h nh danh môc hãa chÊt, dông sö dông thuèc nãi chung v kh¸ng sinh kh¸ng sinh cÊm v h¹n chÕ sö dông nãi riªng. Cã 83,3% hé sö dông tõ 1 ®Õn nhiÒu trong s¶n xuÊt, kinh doanh thñy s¶n. lo¹i kh¸ng sinh trong nu«i t«m. Ýt nhÊt 12 lo¹i s¶n phÈm chøa kh¸ng sinh thuéc c¸c nhãm Bé Thñy s¶n (2006). C«ng ®iÖn cña Bé tr−ëng quinolone (norfloxacin, enrofloxacin, axÝt Bé Thñy s¶n sè: 01/BTS-VP, ng y 12 th¸ng 9 n¨m 2006. oxolinic), β-lactam (ampicillin), aminosid (streptomycin), tetracyclin (oxytetracyclin) v Bé Thñy s¶n (2007). Th«ng tin kinh tÕ- Khoa nhãm rifamycin (rifamycin) v kh¸ng sinh häc v C«ng nghÖ Thñy s¶n - Thèng kª thùc vËt (sinh tè tái) ®−îc sö dông trong nu«i xuÊt khÈu. §Þa chØ: t«m t¹i Qu¶ng Ninh. Riªng nhãm quinolone http://www.fistenet.gov.vn/xuat_nhapkh tuy ® ®−îc khuyÕn c¸o h¹n chÕ v cÊm sö au_e/. Truy cËp ng y: 12/03/2007. dông trong s¶n xuÊt nh−ng sè s¶n phÈm chøa Holmstrom, K., Graslund, S., Wahlstrom, A., nhãm quinolone vÉn rÊt phæ biÕn (7/12 s¶n Poungshompoo, S., Bengtsson, B.E., phÈm). ChÝnh v× thÕ sè hé sö dông c¸c s¶n Kautsky, N. (2003). Antibiotic use in phÈm chøa quinolone chiÕm mét tû lÖ rÊt cao. shrimp farming and implications for environmental impacts and human Khi sö dông hÇu hÕt ng−êi nu«i kh«ng health. International J. Food Scien quan t©m ®Õn thêi gian ngõng dïng thuèc Technol, 38, 255-266 tr−íc khi thu ho¹ch. §Æc biÖt, khi tiÕn triÓn bÖnh xÊu ng−êi nu«i cã thÓ thu ho¹ch sím, Le, T.X., Munekage, Y. (2004). Residues of b¸n ra thÞ tr−êng ®Ó gi¶m thiÖt h¹i kinh tÕ cho selected antibiotic in water and mud chñ hé. §©y l c¶nh b¸o ®¸ng quan t©m trong from shrimp ponds in mangrove areas sù nç lùc b¶o vÖ søc khoÎ céng ®ång. in Vietnam. Inpress in Marine Pollution Bulletin. T I LIÖU THAM KH¶O NAFIQAVED (Côc qu¶n lý chÊt l−îng - An to n vÖ sinh v thó y Thñy s¶n) (2005). Bé Thñy s¶n (2002). QuyÕt ®Þnh sè Tæng kÕt ho¹t ®éng kiÓm so¸t d− l−îng. 03/2002QD-BTS. Qui chÕ qu¶n lý thuèc thó y v c¸c ho¸ chÊt sö dông trong Ph¹m V¨n T×nh (2003). HiÖn tr¹ng sö dông nu«i trång thñy s¶n. kh¸ng sinh, ho¸ chÊt v chÕ phÈm sinh häc trong nu«i t«m ë ViÖt Nam. KhuyÕn Bé Thñy s¶n (2005). Phô lôc I v II, Ban h nh ng− ViÖt Nam, sè 4, 14-16. kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 07/2005/Q§- BTS ng y 24 th¸ng 2 n¨m 2005 v Së Thñy s¶n Qu¶ng Ninh (2006). B¸o c¸o QuyÕt ®Þnh sè 26/2005/Q§-BTS ng y tæng kÕt t×nh h×nh nu«i trång thñy s¶n. 35
  10. §¹i häc N«ng nghiÖp I T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp 2007: TËp V, Sè 2: 104 36
ADSENSE
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1039 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2