Báo cáo khoa học: "một số công cụ phân tích sử dụng trong lập dự án theo hướng dẫn của uỷ ban châu âu "

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

55
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt: Uỷ ban Châu Âu EC h-ớng dẫn lập dự án theo một mô hình trình bày thống nhất và trực quan - mô hình bảng lôgic. Bài báo đề cập đến các công cụ phân tích sử dụng để lập bảng lôgic này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "một số công cụ phân tích sử dụng trong lập dự án theo hướng dẫn của uỷ ban châu âu "

mét sè c«ng cô ph©n tÝch sö dông trong lËp dù ¸n theo h−íng dÉn cña uû ban ch©u ©u - ec TS. bïi ngäc toµn Bé m«n Dù ¸n vμ Qu¶n lý dù ¸n, Khoa C«ng tr×nh Tr−êng §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i Tãm t¾t: Uû ban Ch©u ¢u EC h−íng dÉn lËp dù ¸n theo mét m« h×nh tr×nh bμy thèng nhÊt vμ trùc quan - m« h×nh b¶ng l«gic. Bμi b¸o ®Ò cËp ®Õn c¸c c«ng cô ph©n tÝch sö dông ®Ó lËp b¶ng l«gic nμy. Summary: EC guides the process of project formation according to a united and visually presentive model - the model of the Logical Framework. This paper concerns with analytic instruments used in establishing this logical framework. I. §Æt vÊn ®Ò §Ó tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña n−íc ta diÔn ra toµn diÖn vµ ®Çy ®ñ th× c«ng t¸c lËp dù ¸n ®Çu t− ë n−íc ta cÇn ph¶i ®−îc thùc hiÖn theo nh÷ng c«ng cô ®−îc tiªu chuÈn ho¸, m« h×nh ho¸ mµ c¸c n−íc tiªn tiÕn ®· vµ ®ang sö dông. N¨m 1992 Uû ban Ch©u ¢u ®· th«ng qua tµi liÖu "Qu¶n lý vßng ®êi cña dù ¸n" giíi thiÖu CT 2 mét bé c«ng cô thiÕt kÕ (lËp) vµ qu¶n lý dù ¸n dùa trªn ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch theo b¶ng l«gic (hay cßn gäi lµ khung l«gic). Ph−¬ng ph¸p nµy ®· ®−îc nhiÒu nhµ tµi trî sö dông réng r·i, vµ hiÖn nay, ®a sè c¸c dù ¸n muèn kªu gäi tµi trî n−íc ngoµi ®Òu ®−îc yªu cÇu lËp theo ph−¬ng ph¸p nªu trªn. §Ó x©y dùng ®−îc b¶ng l«gic cÇn ph¶i sö dông c¸c c«ng cô ph©n tÝch. C¸c c«ng cô ph©n tÝch ®ã lµ ph©n tÝch c¸c bªn liªn quan; ph©n tÝch vÊn ®Ò; ph©n tÝch môc tiªu vµ ph©n tÝch chiÕn l−îc. II. Néi dung 1. VÞ trÝ cña c¸c c«ng cô ph©n tÝch trong c«ng t¸c lËp b¶ng l«gic ViÖc thiÕt lËp b¶ng l«gic bao gåm 2 giai ®o¹n vµ ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch tuÇn tù trong c¸c qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh vµ thÈm ®Þnh cña vßng ®êi dù ¸n. Hai giai ®o¹n ®ã lµ giai ®o¹n ph©n tÝch vµ giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch. Giai ®o¹n ph©n tÝch thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh hiÖn t¹i ®Ó x©y dùng mét viÔn c¶nh cña "t×nh tr¹ng mong muèn trong t−¬ng lai" vµ ®Ó chän lùa nh÷ng chiÕn l−îc sÏ ¸p dông ®Ó ®¹t ®−îc t×nh tr¹ng ®ã. ý t−ëng chñ yÕu lµ c¸c dù ¸n hoÆc ch−¬ng tr×nh ®−îc thiÕt kÕ nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò mµ c¸c nhãm môc tiªu hoÆc/vµ c¸c ®èi t−îng ®−îc h−ëng lîi ®ang ph¶i ®èi mÆt còng nh− nh÷ng ®ßi hái vµ lîi Ých cña hä. Giai ®o¹n ph©n tÝch bao gåm bèn b−íc/néi dung:
- Ph©n tÝch c¸c bªn liªn quan. - Ph©n tÝch c¸c vÊn ®Ò (h×nh ¶nh cña hiÖn thùc). - Ph©n tÝch c¸c môc tiªu (h×nh ¶nh cña t×nh tr¹ng ®−îc c¶i thiÖn trong t−¬ng lai). - Ph©n tÝch c¸c chiÕn l−îc (so s¸nh c¸c kh¶ n¨ng lùa chän kh¸c nhau ®Ó ®¹t ®−îc t×nh tr¹ng t−¬ng lai mong muèn). Giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch lµ khi ý t−ëng dù ¸n ®· ®−îc ph¸t triÓn tiÕp thµnh mét kÕ ho¹ch thùc tÕ mang tÝnh vËn hµnh vµ s½n sµng ®Ó ®−îc thùc hiÖn. Trong giai ®o¹n nµy, b¶ng l«gic ®−îc th¶o ra vµ c¸c ho¹t ®éng còng nh− c¸c nguån lùc ®−îc x¸c ®Þnh vµ lËp tiÕn ®é. Nh− vËy 4 c«ng cô ph©n tÝch nªu trªn ®−îc sö dông trong giai ®o¹n ph©n tÝch cña c«ng t¸c lËp dù ¸n. Sau ®©y lµ néi dung cô thÓ cña tõng lo¹i ph©n tÝch. 2. Ph©n tÝch c¸c bªn liªn quan Bªn liªn quan cã thÓ lµ c¸ nh©n, nhãm ng−êi, tæ chøc bÊt kú cã thÓ cã mèi liªn hÖ víi dù ¸n. Ph©n tÝch c¸c bªn liªn quan x¸c ®Þnh tÊt c¶ nh÷ng g× cã thÓ bÞ t¸c ®éng (c¶ tÝch cùc vµ tiªu cùc) vµ bÞ nh− thÕ nµo nh»m ®¹t tíi møc tèi ®a lîi Ých cho x· héi, cho thÓ chÕ vµ gi¶m tíi møc tèi thiÓu c¸c t¸c ®éng tiªu cùc. §iÒu quan träng vµ cÇn l−u ý lµ viÖc ph©n tÝch c¸c bªn liªn quan cÇn ph¶i ®−îc thùc hiÖn ngay tõ c¸c giai ®o¹n x¸c ®Þnh vµ thÈm ®Þnh dù ¸n. EC ®Æc biÖt quan t©m ®Õn vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi. LËp luËn cña EC lµ trong mäi x· héi cã nh÷ng sù kh¸c biÖt vÒ vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña nam vµ n÷ giíi. Sù kh¸c biÖt ®ã còng thÓ hiÖn trong viÖc tiÕp cËn, kiÓm so¸t c¸c nguån lùc, sù tham gia vµo viÖc ra quyÕt ®Þnh. ë rÊt nhiÒu n¬i, nam vµ n÷ giíi kh«ng ®−îc b×nh ®¼ng trong viÖc tiÕp cËn c¸c dÞch vô nh− giao th«ng, y tÕ, gi¸o CT 2 dôc... vµ c¸c c¬ héi kh¸c vÒ ®êi sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi. Sù bÊt b×nh ®¼ng vÒ giíi ®ã c¶n trë t¨ng tr−ëng vµ k×m h·m ph¸t triÓn. NÕu kh«ng gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng c¸c vÊn ®Ò vÒ giíi th× ®iÒu ®ã cã thÓ ¶nh h−ëng nghiªm träng ®Õn tÝnh hiÖu qu¶ vµ tÝnh bÒn v÷ng cña c¸c dù ¸n, thËm chÝ cã thÓ cßn lµm t¨ng sù bÊt b×nh ®¼ng vèn cã. Do ®ã, ®iÒu quan träng lµ ph¶i ph©n tÝch ®−îc sù kh¸c biÖt vµ bÊt b×nh ®¼ng vÒ giíi vµ ®−a vµo c¸c néi dung t−¬ng t¸c, c¸c môc tiªu, chiÕn l−îc vµ bè trÝ c¸c nguån lùc. V× thÕ, viÖc ph©n tÝch c¸c bªn liªn quan ph¶i nhËn diÖn cã hÖ thèng tÊt c¶ sù kh¸c biÖt vÒ giíi, còng nh− c¸c lîi Ých, c¸c vÊn ®Ò cô thÓ vµ c¸c tiÒm n¨ng cña nam vµ n÷ giíi trong c¸c nhãm liªn quan. Trong mét tr−êng hîp lý t−ëng, dù ¸n cÇn ®−îc thiÕt kÕ trong mét héi th¶o vÒ tham gia lËp kÕ ho¹ch cña c¸c bªn liªn quan, bao gåm ®¹i diÖn cña c¸c bªn liªn quan chÝnh ®Ó ®¶m b¶o ®¹i diÖn c©n xøng c¸c lîi Ých cña nam vµ n÷ giíi. BÊt cø khi nµo b¶ng l«gic ®−îc xem xÐt, ®iÒu chØnh l¹i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n th× viÖc ph©n tÝch c¸c bªn liªn quan còng cÇn ph¶i ®−îc xem xÐt l¹i. Ph©n tÝch c¸c bªn liªn quan vµ ph©n tÝch vÊn ®Ò cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau: kh«ng cã quan ®iÓm cña con ng−êi vÒ mét vÊn ®Ò th× c¶ b¶n chÊt, sù cÇn thiÕt lÉn gi¶i ph¸p cuèi cïng cho vÊn ®Ò ®ã ®Òu kh«ng thÓ râ rµng ®−îc. Th«ng th−êng, ng−êi ta th−êng ph©n tÝch c¸c bªn liªn quan theo c¸c khÝa c¹nh lµ: - §Æc ®iÓm (vÒ c¸c mÆt kinh tÕ - x· héi; giíi tÝnh; kÕt cÊu, tæ chøc, th©n phËn; quan ®iÓm).
- Lîi Ých vµ mong muèn. - Mét sè vÊn ®Ò nh¹y c¶m nh− m«i tr−êng, vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi. - TiÒm n¨ng vµ nh−îc ®iÓm (kh¶ n¨ng cung cÊp c¸c nguån lùc; kiÕn thøc, kinh nghiÖm; sù tham gia tiÒm tµng). - C¸c gîi ý vµ kÕt luËn (c¸c ho¹t ®éng cÇn thiÕt, ph−¬ng ph¸p gi¶i quyÕt). §èi víi mét dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng ®−êng bé th× c¸c bªn liªn quan cã thÓ lµ: (1) ChÝnh phñ, Bé GTVT, (2) UBND c¸c cÊp vµ Së, phßng GTVT t−¬ng øng, (3) C¸c chñ ph−¬ng tiÖn giao th«ng t− nh©n (t− nh©n sö dông ®−êng), (4) C¸c hé n«ng d©n, céng ®ång, (5) C¸c ®éi b¶o tr× ®−êng bé cÊp lµng, x·, (6) EC, (7) C¸c quèc gia thµnh viªn EU, (8) C¸c c«ng ty b¶o tr× ®−êng bé cña khu vùc, vµ (9) Khu vùc t− nh©n: c¸c doanh nghiÖp vÒ giao th«ng cña khu vùc vµ ®Þa ph−¬ng. B¶ng 1 tr×nh bµy mét vÝ dô vÒ ph©n tÝch mét sè bªn liªn quan trong mét dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng ®−êng bé. B¶ng 1. Ph©n tÝch c¸c bªn liªn quan cho mét dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh ®−êng bé C¸c bªn §Æc ®iÓm: Lîi Ých & mong Nh¹y c¶m vμ TiÒm n¨ng vμ C¸c gîi ý vμ liªn quan muèn: lîi Ých, t«n träng c¸c nh−îc ®iÓm: sù kÕt luËn: c¸c kinh tÕ, x· héi môc tiªu c¸c vÊn ®Ò ®an cung cÊp ho¹t ®éng cÇn kh¸c giíi kÕt mong muèn chÐo (m«i nguån lùc, kiÕn thiÕt, ph−¬ng cÊu, tæ chøc, tr−êng, b×nh thøc, kinh ph¸p gi¶i quyÕt th©n phËn ®¼ng giíi...) nghiÖm, sù víi nhãm quan ®iÓm tham gia tiÒm tμng CT 2 UBND tØnh, - Phô thuéc - TiÕt kiÖm thêi - EIA lµ mét - Vèn ph©n bæ - N©ng cao Së GTVT vµo c¸c quyÕt gian ®i l¹i phÇn cña chÝnh cho khu vùc Ýt n¨ng lùc ë cÊp ®Þnh cÊp cao s¸ch vµ chËm khu vùc vÒ - Chi tiÒn ®Ó lµm ë trung −¬ng ph−¬ng tiÖn ®Ó viÖc tèt h¬n - EIA ch−a bao - N¨ng lùc ®éi vÒ bè trÝ ra quyÕt ®Þnh, giê ®−îc tiÕn b¶o tr× cßn yÕu - N©ng cao kü nguån lùc qu¶n lý nguån hµnh n¨ng vµ thiÕt bÞ - Cã kiÕn thøc lùc, t¹o vèn... lËp kÕ ho¹ch vµ - Cã nhËn thøc tèt vÒ ®−êng - Coi EIA nh− qu¶n lý m¹ng vÒ vÊn ®Ò m«i bé vµ c¸c ®o¹n lµ mét biÖn l−íi ®−êng bé ë tr−êng lµ hËu ®−êng nguy ph¸p b¾t buéc khu vùc qu¶ cña viÖc hiÓm thay dÇu b«i - Rµ so¸t l¹i - ChÊt l−îng x©y tr¬n c¸c c¸c dùng, c¶i t¹o tèt ph−¬ng ph¸p h¬n - Nghiªn cøu b¶o d−ìng vÒ b×nh ®¼ng ®−êng giíi lµ mét phÇn cña chÝnh s¸ch nh−ng trong thùc tÕ rÊt Ýt khi ¸p dông
C¸c chñ - C¸c chñ së - TiÕt kiÖm thêi - Cã thÓ cÇn - §ãng gãp: - Xem xÐt c¸c ph−¬ng h÷u thuéc gian ®i l¹i nh¾c nhë vÒ N©ng doanh vÊn ®Ò vÒ chç tiÖn giao tÇng líp trung vÊn ®Ò m«i thu thu phÝ cÇu nghØ, chiÕu - TiÕp cËn tèt h¬n th«ng t− l−u trë lªn, tr−êng ®−êng s¸ng, ®iÖn víi thÞ tr−êng s¶n nh©n (t− kho¶ng 80% tho¹i trªn phÈm vµ c¸c h¹ - B¶o tr× nh©n sö nam giíi vµ tuyÕn tÇng c¬ së cña ph−¬ng tiÖn dông 20% n÷ giíi x· héi (chñ yÕu th−êng bÞ sao - Nh¾c nhë vÒ ®−êng) l¸i xe lµ phô n÷) l·ng c¸c vÊn ®Ò m«i - §¹i diÖn bëi tr−êng - Gi¶m chi phÝ - Thay dÇu b«i nghiÖp ®oµn tr¬n ë c¸c ga- - Tai n¹n Ýt h¬n ¤ t« quèc gia ra thiÕu c¸c (NAF) - T¨ng c−êng trang thiÕt bÞ chiÕu s¸ng, ®iÖn thÝch hîp tho¹i vµ c¸c biÖn ph¸p an toµn (n÷ giíi lµ chÝnh) C¸c hé - RÊt kh«ng -VËn chuyÓn - Cã Ýt nhËn - §ãng gãp: - Nh¾c nhë hä n«ng d©n, ®ång nhÊt cµng nhanh cµng thøc vÒ kh¶ tham gia c¸c tham gia ®ãng céng ®ång tèt víi gi¸ hîp lý, n¨ng g©y « ®éi b¶o tr× gãp vµo c¸c - Phô n÷ tiÕp chñ yÕu ®èi víi nhiÔm do vËn ®éi b¶o tr× thÞ n«ng s¶n - SÏ ph¶i tr¶ n«ng s¶n t¶i vµ do thay quy m« nhá phÝ nhiÒu h¬n - §ãng gãp dÇu b«i tr¬n dÔ háng - ChÝnh phñ b¶o khi tiÕp thÞ cña nam vµ n÷ tr× c¸c con ®−êng - Nam giíi giíi nªn ë møc - §−îc tæ chøc - Nam giíi chi chÝnh vµ phô ngÇn ng¹i ®é kh¸c nhau, CT 2 mét phÇn ë phèi c¸c tæ trong viÖc cho nÕu kh«ng chi h×nh thøc hîp chøc cÊp th«n phô n÷ n¾m phÝ cho n÷ giíi t¸c x·, nam vai trß l·nh sÏ cao h¬n giíi chi phèi ®¹o c¸c tæ chøc EC - Quan ®iÓm - Trao ®æi hµng - Ph¶i ®¸nh gi¸ - NhiÒu kinh - Tæng kÕt tÝch cùc vÒ ho¸ ®−îc n©ng t¸c ®éng m«i nghiÖm vÒ nh÷ng kinh c¸c ho¹t ®éng cao vµ æn ®Þnh, tr−êng tr−íc cung cÊp tµi nghiÖm cã hç trî ph¸t t¨ng c−êng ph¸t khi quyÕt ®Þnh chÝnh cho c¸c ®−îc triÓn kinh tÕ triÓn kinh tÕ vµ cung cÊp tµi dù ¸n/ch−¬ng x· héi x· héi chÝnh tr×nh ®−êng bé - Cã ®¹i diÖn - Xo¸ ®ãi, gi¶m - Quan t©m ë c¸c quèc gia nghÌo ®Æc biÖt ®Õn yªu cÇu vÒ - Sö dông tµi trî b×nh ®¼ng giíi minh b¹ch, hiÖu qu¶
3. Ph©n tÝch vÊn ®Ò Ph©n tÝch vÊn ®Ò chØ ra nh÷ng khÝa c¹nh tiªu cùc cña t×nh h×nh vµ lËp ra mèi quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a c¸c vÊn ®Ò tån t¹i. Ph©n tÝch vÊn ®Ò bao gåm 3 b−íc sau: - §Þnh nghÜa chÝnh x¸c khu«n khæ vµ chñ ®Ò cña viÖc ph©n tÝch. - ChØ ra nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh mµ nhãm ®èi t−îng vµ c¸c ®èi t−îng ®−îc h−ëng lîi sÏ gÆp ph¶i (vÊn ®Ò lµ g×?). Chi phÝ vËn t¶i §Çu t− vµ ph¸t PhÇn thu tõ s¶n Hµng ho¸ t¹i c¸c thÞ cña x∙ héi t¨ng triÓn t− nh©n bÞ phÈm n«ng nghiÖp tr−êng ®« thÞ liªn tôc c¶n trë gi¶m t¨ng gi¸** * Liªn quan ®Õn m«i tr−êng cÇn ph©n tÝch Tai n¹n Chi phÝ vËn Chi phÝ vËn Ng−êi bu«n b¸n S¶n phÈm chi tiÕt giao t¶i cña c¸c t¶i cña c¸c kh«ng muèn phôc n«ng nghiÖp ** VÊn ®Ò nh¹y c¶m th«ng c«ng ty xe c«ng ty vËn vô thÞ tr−êng mÊt gi¸ trªn vÒ giíi cÇn ph©n tÝch t¨ng buýt t¨ng** t¶i t¨ng n«ng th«n** thÞ tr−êng** thªm, ®Æc biÖt lμ liªn quan ®Õn t¸c ®éng M¹ng l−íi ®−êng bÞ xuèng ¶nh h−ëng cÊp** Mãng ®−êng vµ mÆt ®−êng M¹ng l−íi ChÊt l−îng thi c«ng §−êng chÝnh vµ bÞ h− háng nÆng trªn c¸c ®−êng nh¸nh thÊp h¬n so víi tiªu nh¸nh kh«ng ®−îc ®−êng chÝnh* chuÈn phôc håi xuèng cÊp §Çu t− Mét sè Lùc l−îng C¸c ®éi b¶o Xe buýt M−a lín vµo h¹ ®o¹n ®−êng b¶o d−ìng d−ìng ®−êng vµ xe t¶i trong tÇng c¬ kh«ng ®−îc ®−êng cña cña céng ®ång ®Òu qu¸ nh÷ng së giao ®éi b¶o ChÝnh phñ d©n c− vµ ®« thÞ n¨m t¶i CT 2 th«ng yÕu d−ìng phô ho¹t ®éng ho¹t ®éng qua tr¸ch kh«ng hiÖu kh«ng hiÖu qu¶ qu¶* ** T×nh h×nh tµi chÝnh C¹nh tranh C¹nh tranh C¸c tiªu C¸c c«ng ty cña chÝnh phñ bÊp cña c¸c cña c¸c chuÈn chÊt x©y dùng l−îng kh«ng ®−îc bªnh nhãm thÊp nhãm thÊp kh«ng ®−îc theo dâi, ®Þnh nghÜa gi¸m s¸t PhÝ sö dông ®−êng râ rµng* ** ®óng quy kh«ng ®−îc thu ®Çy Sö dông Sö dông c¸ch* ®ñ c¸c c«ng c¸c c«ng nghÖ cò kü* nghÖ cò kü* Ngµnh ®−îc bé kh«ng ph¶i lµ −u tiªn chÝnh Ng−êi C¸c biÖn Tr¸ch Nh©n viªn Tån t¹i tham gia ph¸p kiÓm tra nhiÖm trong thuéc c¸c m©u giao t¶i träng cña néi bé Bé nhãm chÝnh thuÉn th«ng ph−¬ng tiÖn GTVT cßn quyÒn ®Þa trong Tr¸ch nhiÖm b¶o kh«ng t«n giao th«ng chång chÐo ph−¬ng vÒ l∙nh ®¹o d−ìng gi÷a chÝnh träng luËt kh«ng hiÖu vµ kh«ng râ GTVT yÕu vµ tæ quyÒn trung −¬ng lÖ qu¶* rµng chøc** vµ ®Þa ph−¬ng kh«ng ®−îc ®Þnh râ C¶nh s¸t giao C¸c cÇu t¶i Bé GTVT th«ng ho¹t träng lín võa míi Nguyªn nh©n ®éng kh«ng kh«ng cßn thµnh lËp hiÖu qu¶ kh¶ n¨ng phôc vô H×nh 1. C©y vÊn ®Ò cho dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh ®−êng bé
- ThÓ hiÖn c¸c vÊn ®Ò d−íi d¹ng s¬ ®å, gäi lµ "c©y vÊn ®Ò" hoÆc "s¬ ®å c©y vÊn ®Ò" ®Ó lËp ra quan hÖ nh©n qu¶. Ph©n tÝch ®−îc tr×nh bµy d−íi d¹ng s¬ ®å, trong ®ã kÕt qu¶ cña vÊn ®Ò ë ®Ønh cña c©y vµ c¸c nguyªn nh©n th× ë phÝa d−íi. Môc ®Ých cña ph©n tÝch nµy lµ nh»m chØ ra träng t©m cña vÊn ®Ò mµ c¸c bªn liªn quan quan t©m vµ t×m c¸ch ®Ó kh¾c phôc. Sau khi hoµn thµnh xong, c©y vÊn ®Ò thÓ hiÖn mét bøc tranh toµn diÖn vÒ t×nh tr¹ng hiÖn t¹i. BiÓu ®å nµy sÏ rÊt hiÖu qu¶ nÕu ®−îc tr×nh bµy t¹i mét héi th¶o gåm c¸c bªn liªn quan lµ nh÷ng ng−êi n¾m ®−îc t×nh h×nh do mét ng−êi hiÓu râ ph−¬ng ph¸p th¶o luËn nhãm vµ cã kinh nghiÖm trong ph−¬ng ph¸p nµy lµm chñ to¹. H×nh 1 lµ mét vÝ dô cña c©y vÊn ®Ò cho mét dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh ®−êng bé. * Liªn quan ®Õn m«i tr−êng cÇn x¸c ®Þnh thªm Chi phÝ vËn t¶i §Çu t− vµ ph¸t PhÇn thu tõ Hµng ho¸ t¹i c¸c ** VÊn ®Ò nh¹y c¶m vÒ giíi cÇn x¸c ®Þnh thªm cña x∙ héi triÓn t− nh©n s¶n phÈm thÞ tr−êng ®« thÞ C¸c vÊn ®Ò kh«ng cã gi¶i ph¸p ®−îc g¹ch ch©n C¸c môc tiªu bæ sung ®−îc in ch÷ nghiªng n«ng nghiÖp gi¶m ®−îc khuyÕn æn ®Þnh** t¨ng khÝch Tai n¹n giao Chi phÝ vËn t¶i Ng−êi bu«n b¸n Gi¸ trÞ s¶n phÈm Chi phÝ vËn t¶i cña th«ng gi¶m cña c¸c c«ng phôc vô thÞ tr−êng n«ng nghiÖp c¸c c«ng ty xe ty vËn t¶i gi¶m n«ng th«n nhiÒu ®−îc duy tr×** buýt gi¶m** h¬n** M¹ng l−íi ®−êng ®¸p øng ®−îc nhu cÇu giao th«ng* ** KÕt qu¶ Mãng ®−êng vµ mÆt ®−êng Tiªu chuÈn thi c«ng §−êng chÝnh vµ ®−êng M¹ng l−íi ®−êng nh¸nh bÞ h− háng Ýt h¬n ®−êng ®−îc tho¶ m∙n nh¸nh ®−îc phôc håi ®−îc b¶o d−ìng réng Xe buýt vµ xe t¶i M−a lín trong §Çu t− vµo h¹ §éi b¶o d−ìng M¹ng l−íi øng xö cña CT 2 ®Òu t«n träng nh÷ng n¨m tÇng c¬ së giao phô tr¸ch nhiÒu ®−êng ®−îc ng−êi sö dông giíi h¹n vÒ t¶i qua th«ng t¨ng ®o¹n ®−êng h¬n b¶o d−ìng tèt ®−êng ®−îc c¶i träng h¬n thiÖn C¸c tiªu chuÈn chÊt C¸c c«ng ty x©y T×nh h×nh tµi chÝnh C¸c ®éi b¶o §éi b¶o d−ìng §éi b¶o d−ìng l−îng ®−îc ®Þnh dùng ®−îc theo cña chÝnh phñ bÊp d−ìng c«ng cña Bé GTVT c«ng céng vµ nghÜa râ rµng* ** dâi, gi¸m s¸t ®Çy bªnh céng vµ ®« thÞ ho¹t ®éng ®« thÞ ho¹t ®ñ* ®−îc thµnh hiÖu qu¶ h¬n ®éng hiÖu qu¶ lËp míi h¬n PhÝ sö dông ®−êng ®−îc thu HÖ thèng ®Çy ®ñ Ng−êi vËn C¸c biÖn ph¸p Khu vùc t− nh©n tham N¨ng lùc c¸c kiÓm tra chuyÓn t«n kiÓm tra t¶i gia b¶o d−ìng nhãm ®−îc n©ng chÊt l−îng Ngµnh ®−êng kh«ng träng quy träng cña cao ®−îc thiÕt ph¶i lµ −u tiªn chÝnh lËp t¾c ph−¬ng tiÖn giao th«ng C«ng nghÖ ®Çy hiÖu qu¶* ®ñ h¬n* Tr¸ch nhiÖm trong néi bé Bé GTVT ®−îc ®Þnh râ Tr¸ch nhiÖm b¶o d−ìng gi÷a Nh©n viªn c¸c nhãm cña L¸i xe nhËn C¶nh s¸t giao C¸c cÇu t¶i chÝnh quyÒn trung −¬ng vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng vÒ thøc ®−îc vÒ th«ng ho¹t träng lín ®−îc ®Þa ph−¬ng ®−îc ph©n ®Þnh GTVT ®−îc t¨ng c−êng t¸c ®éng t¶i ®éng hiÖu qu¶ sö dông vµ träng lín b¶o d−ìng C¸n bé, tæ chøc C«ng nghÖ N¨ng lùc c¸c M©u thuÉn trong l∙nh QuyÒn lµm c«ng cña Bé GTVT ®−îc ®Çy ®ñ h¬n* ** nhãm ®−îc t¨ng ®¹o vµ tæ chøc ®−îc t¸c b¶o d−ìng Ph−¬ng tiÖn t¨ng c−êng c−êng gi¶i quyÕt** ®−îc n©ng cao H×nh 2. C©y môc tiªu cho dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh ®−êng bé
* Liªn quan ®Õn m«i tr−êng cÇn x¸c ®Þnh PhÇn thu tõ Chi phÝ vËn §Çu t− vµ Hµng ho¸ t¹i thªm s¶n phÈm t¶i cña x∙ ph¸t triÓn t− c¸c thÞ tr−êng ** VÊn ®Ò nh¹y c¶m vÒ giíi cÇn x¸c ®Þnh thªm n«ng nh©n ®−îc ®« thÞ æn héi gi¶m nghiÖp t¨ng khuyÕn khÝch ®Þnh** CÊp môc tiªu Tai n¹n Chi phÝ vËn t¶i cña Chi phÝ vËn t¶i Ng−êi bu«n b¸n Gi¸ trÞ s¶n tæng qu¸t giao th«ng c¸c c«ng ty xe cña c¸c c«ng phôc vô thÞ phÈm n«ng gi¶m buýt gi¶m** ty vËn t¶i tr−êng n«ng nghiÖp ®−îc gi¶m th«n nhiÒu h¬n** duy tr×** CÊp môc ®Ých M¹ng l−íi ®−êng ®¸p øng ®−îc nhu cÇu Ngoμi trong dù ¸n giao th«ng* ** ChiÕn l−îc nhËn ChiÕn l−îc n©ng cao chÊt ChiÕn l−îc ChiÕn l−îc b¶o d−êng C¸c kÕt qu¶ thøc vµ kiÓm tra l−îng vµ tæ chøc phôc håi ®−êng nh¸nh Tiªu chuÈn thi §−êng chÝnh vµ ®−êng M¹ng l−íi ®−êng nh¸nh ®−îc Mãng ®−êng vµ mÆt ®−êng c«ng ®−êng tho¶ b¶o d−ìng réng nh¸nh ®−îc phôc håi bÞ h− háng Ýt h¬n m∙n M¹ng l−íi Xe buýt vµ xe t¶i M−a lín trong §Çu t− vµo h¹ §éi b¶o d−ìng øng xö cña ng−êi sö ®−êng ®−îc ®Òu t«n träng giíi nh÷ng n¨m tÇng c¬ së giao phô tr¸ch nhiÒu dông ®−êng ®−îc c¶i b¶o d−ìng tèt h¹n vÒ t¶i träng qua th«ng t¨ng ®o¹n ®−êng h¬n thiÖn h¬n C¸c ®éi b¶o C¸c tiªu chuÈn C¸c c«ng ty T×nh h×nh tµi §éi b¶o §éi b¶o d−ìng d−ìng c«ng chÊt l−îng ®−îc x©y dùng ®−îc chÝnh cña chÝnh d−ìng cña c«ng céng vµ ®« céng vµ ®« ®Þnh nghÜa râ theo dâi, gi¸m phñ bÊp bªnh Bé GTVT thÞ ho¹t ®éng hiÖu thÞ ®−îc rµng*** s¸t ®Çy ®ñ* ho¹t ®éng qu¶ h¬n thµnh lËp PhÝ sö dông hiÖu qu¶ h¬n míi ®−êng ®−îc HÖ thèng thu ®Çy ®ñ CT 2 Ng−êi C¸c biÖn ph¸p kiÓm tra Khu vùc t− nh©n N¨ng lùc c¸c vËn kiÓm tra t¶i tham gia b¶o nhãm ®−îc Ngµnh ®−êng chÊt chuyÓn träng cña d−ìng n©ng cao kh«ng ph¶i lµ −u l−îng t«n träng ph−¬ng tiÖn tiªn chÝnh ®−îc C«ng nghÖ quy t¾c giao th«ng hiÖu thiÕt lËp Tr¸ch nhiÖm trong néi bé Bé ®Çy ®ñ h¬n* qu¶* GTVT ®−îc ®Þnh râ Tr¸ch nhiÖm b¶o d−ìng Nh©n viªn c¸c nhãm L¸i xe nhËn C¶nh s¸t C¸c cÇu t¶i gi÷a chÝnh quyÒn trung cña chÝnh quyÒn ®Þa thøc ®−îc giao th«ng träng lín −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng ph−¬ng vÒ GTVT ®−îc vÒ t¸c ®éng ho¹t ®éng ®−îc sö ®−îc ph©n ®Þnh t¨ng c−êng t¶i träng hiÖu qu¶ dông vµ lín b¶o d−ìng C¸n bé, tæ C«ng N¨ng lùc M©u thuÉn QuyÒn lµm chøc cña nghÖ ®Çy c¸c nhãm trong l∙nh c«ng t¸c Bé GTVT ®ñ h¬n*** ®−îc t¨ng ®¹o vµ tæ b¶o d−ìng ®−îc t¨ng c−êng chøc ®−îc ®−îc n©ng c−êng gi¶i quyÕt** cao H×nh 3. Ph©n tÝch chiÕn l−îc dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh ®−êng bé 4. Ph©n tÝch môc tiªu Ph©n tÝch môc tiªu lµ mét c¸ch tiÕp cËn mang tÝnh ph−¬ng ph¸p luËn ®−îc sö dông ®Ó: - M« t¶ t×nh huèng t−¬ng lai khi c¸c vÊn ®Ò ®· ®−îc gi¶i quyÕt víi sù tham gia cña ®¹i diÖn c¸c bªn liªn quan. - Rµ so¸t l¹i sù s¾p xÕp thø bËc cña môc tiªu.
- Minh ho¹ quan hÖ ph−¬ng tiÖn-kÕt qu¶ d−íi d¹ng s¬ ®å. T×nh tr¹ng kh«ng tèt hiÖn t¹i trong c©y vÊn ®Ò, vÝ dô nh− "s¶n xuÊt n«ng nghiÖp thÊp" ®−îc chuyÓn thµnh c¸c kÕt qu¶ tÝch cùc sau khi vÊn ®Ò ®−îc gi¶i quyÕt vµ biÓu diÔn d−íi d¹ng, vÝ dô "s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®−îc n©ng cao". C¸c kÕt qu¶ tÝch cùc nµy thùc ra chÝnh lµ c¸c môc tiªu vµ ®−îc tr×nh bµy trong mét s¬ ®å môc tiªu thÓ hiÖn mét quan hÖ ph−¬ng tiÖn-kÕt qu¶. S¬ ®å nµy cho ta mét c¸i nh×n tæng quan râ rµng vÒ kÕt qu¶ mong muèn trong t−¬ng lai. Th«ng th−êng trong s¬ ®å nµy cã mét sè môc tiªu mµ dù ¸n ®Ò ra ch−a thÓ ®¹t ®−îc vµ cÇn ph¶i ®−îc ®Ò cËp tíi trong c¸c dù ¸n kh¸c. Mét sè môc tiªu cã thÓ lµ kh«ng thùc tÕ, do ®ã cÇn ph¶i t×m ra c¸c gi¶i ph¸p kh¸c hoÆc kh«ng t×m c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ã n÷a. H×nh 2 lµ c©y môc tiªu cña mét dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh ®−êng bé. 5. Ph©n tÝch chiÕn l−îc B−íc cuèi cïng cña giai ®o¹n ph©n tÝch lµ lùa chän chiÕn l−îc sÏ sö dông ®Ó ®¹t môc tiªu mong muèn. Ph©n tÝch chiÕn l−îc lµ quyÕt ®Þnh xem môc tiªu nµo sÏ bao gåm trong dù ¸n vµ môc tiªu nµo sÏ bÞ lo¹i bá vµ môc ®Ých còng nh− môc tiªu tæng thÓ cña dù ¸n lµ g×. B−íc nµy yªu cÇu c¸c vÊn ®Ò sau: - Tiªu chÝ lùa chän chiÕn l−îc lµ ph¶i râ rµng. - X¸c ®Þnh c¸c chiÕn l−îc lµ cã thÓ kh¸c nhau ®Ó ®¹t ®−îc môc tiªu. - Lùa chän chiÕn l−îc cña dù ¸n. Trong s¬ ®å môc tiªu, nh÷ng tËp hîp c¸c môc tiªu ®ång d¹ng ®Òu ®−îc gäi lµ chiÕn l−îc. Mét hoÆc nhiÒu trong sè c¸c chiÕn l−îc nµy sÏ ®−îc lùa chän lµm chiÕn l−îc ho¹t ®éng t−¬ng CT 2 lai. ChiÕn l−îc thÝch hîp vµ kh¶ thi nhÊt ®−îc lùa chän trªn c¬ së mét sè tiªu chÝ, vÝ dô: sù −u tiªn (quan t©m) cña c¸c bªn liªn quan (c¶ phô n÷ vµ nam giíi), kh¶ n¨ng thµnh c«ng, ng©n s¸ch, sù phï hîp cña chiÕn l−îc, thêi gian yªu cÇu, sù ®ãng gãp lµm gi¶m bÊt b×nh ®¼ng, kÓ c¶ b×nh ®¼ng giíi... Tuú theo ph¹m vi vµ khèi l−îng c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn mµ chiÕn l−îc ®−îc lùa chän cã thÓ t¹o ra mét sù can thiÖp "tÇm cì dù ¸n" hoÆc mét ch−¬ng tr×nh gåm nhiÒu dù ¸n. H×nh 3 lµ c¸c vÝ dô vÒ ph©n tÝch chiÕn l−îc cho mét dù ¸n c«ng tr×nh ®−êng bé. III. KÕt luËn Trªn ®©y lµ néi dung c¬ b¶n vµ c¸c vÝ dô cô thÓ cña c¸c ph©n tÝch sö dông trong lËp dù ¸n theo ph−¬ng ph¸p b¶ng l«gic. Ph−¬ng ph¸p nµy cÇn ®−îc øng dông réng r·i trong viÖc lËp c¸c dù ¸n ®Çu t−. Tµi liÖu tham kh¶o [1]. Uû ban Ch©u ¢u – EC. V¨n phßng T− vÊn vµ X©y dùng V−¬ng quèc Anh, HiÖp héi T− vÊn X©y dùng ViÖt nam: CÈm nang qu¶n lý vßng ®êi cña dù ¸n. HHTVXD VN - 2002. [2]. TS. Bïi Ngäc Toμn. LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng. NXB GTVT - 2006♦