Báo cáo khoa học: "ứng dụng kinh tế học trong nghiên cứu thị trường vận tải"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

85
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'báo cáo khoa học: "ứng dụng kinh tế học trong nghiên cứu thị trường vận tải"', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "ứng dụng kinh tế học trong nghiên cứu thị trường vận tải"

øng dông kinh tÕ häc trong nghiªn cøu thÞ tr−êng vËn t¶i ThS. NguyÔn thÞ t−êng vi Bé m«n Kinh tÕ vËn t¶i Khoa VËn t¶i – Kinh tÕ - Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: Bμi b¸o ®Ò cËp ®Õn c¸c néi dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc qua kh¸i niÖm vμ nh÷ng vÊn ®Ò chó ý khi nghiªn cøu kinh tÕ häc, kinh tÕ vi m«, kinh tÕ vÜ m«, viÖc gi¶i quyÕt 3 vÊn ®Ò träng t©m trong c¸c m« h×nh kinh tÕ, nh−ng chñ yÕu ®i s©u vμo kinh tÕ vi m«. Sau khi nghiªn cøu cung, cÇu vÒ hμng ho¸, dÞch vô trªn thÞ tr−êng sÏ nghiªn cøu hμnh vi øng xö cña c¸c chñ thÓ ra quyÕt ®Þnh trong nÒn kinh tÕ vμ c¸c lo¹i thÞ tr−êng sÏ tiÕn hμnh nghiªn cøu thÞ tr−êng vËn t¶i d−íi gãc ®é kinh tÕ häc. Tõ ®Æc ®iÓm cña ngμnh vËn t¶i vμ s¶n phÈm vËn t¶i, nghiªn cøu cung, cÇu vμ ®Æc ®iÓm cña cung, cÇu vËn t¶i trong thÞ tr−êng vËn t¶i. Cuèi cïng bμi b¸o ®Ò cËp ®Õn hμnh vi cña doanh nghiÖp vËn t¶i trong thÞ tr−êng vËn t¶i qua mét sè gi¶i ph¸p cña c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i nh»m ®¸p øng tèt h¬n cÇu cña thÞ tr−êng vËn t¶i. Summary: This article deals with basic contents of economics through economics concept and issues concerned in researching economics, micro-economy, macro-economy, and solution to the three main issues arising in economic models, principally in micro-economy. KT-ML After research into goods and service demand and supply in market, behaviours of subjects making decisions in economy, markets as well as transportation market in terms of economics will be investigated. Characteristics of transportation industry and its products, demand, supply, characteristics of transportation demand and supply in transportation market will be studied. Finally, the article deals with behaviours of transportation enterprises in transportation market through several solutions of transportation enterprises for a better demand satisfaction of transportation market. ph¸p nh»m ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu thÞ tr−êng ThÞ tr−êng vËn t¶i lµ mét chñ ®Ò rÊt réng. vËn t¶i. §Ó nghiªn cøu thÞ tr−êng vËn t¶i cã thÓ cã rÊt nhiÒu chiÒu h−íng kh¸c nhau, tuy nhiªn mçi Kinh tÕ häc ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò c¬ mét c¸ nh©n, mçi mét doanh nghiÖp ®Òu cã b¶n cña ho¹t ®éng kinh tÕ, nã nghiªn cøu môc ®Ých chung nhÊt khi nghiªn cøu thÞ tr−êng c¸ch thøc x· héi gi¶i quyÕt ba vÊn ®Ò: s¶n vËn t¶i lµ tèi ®a ho¸ lîi Ých cña m×nh. Víi môc xuÊt lµ g×? s¶n xuÊt nh− thÕ nµo? s¶n xuÊt ®Ých nh− vËy øng dông kinh tÕ häc trong cho ai? ViÖc gi¶i quyÕt ba vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ nghiªn cøu thÞ tr−êng vËn t¶i nh»m gióp cho b¶n cña nÒn kinh tÕ lµ kh¸c nhau trong c¸c c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i cã hiÓu biÕt nhÊt m« h×nh kinh tÕ. Trong m« h×nh kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh vÒ thÞ tr−êng vËn t¶i ®Ó ®−a ra nh÷ng gi¶i tËp trung ba vÊn ®Ò trªn ®Òu do nhµ n−íc
quyÕt ®Þnh cho nªn dÉn ®Õn h¹n chÕ kh¶ nghiÖp, nghiªn cøu c¸c c«ng cô, ph−¬ng ph¸p n¨ng t¨ng tr−ëng kinh tÕ, t¹o ra mét c¬ chÕ ®iÒu tiÕt cña chÝnh phñ. kinh tÕ kÐm n¨ng ®éng, thñ tiªu c¸c ®éng lùc CÇu lµ sè l−îng hµng ho¸, dÞch vô mµ kinh tÕ. Cßn trong m« h×nh kinh tÕ thÞ tr−êng tù ng−êi mua s½n sµng vµ cã kh¶ n¨ng mua ë do ba vÊn ®Ò trªn ®Òu do thÞ tr−êng quyÕt c¸c møc gi¸ kh¸c nhau trong mét thêi gian ®Þnh, trong c¬ chÕ thÞ tr−êng tù do gi¸ c¶ lµ nhÊt ®Þnh. CÇu vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô chÞu yÕu tè c¬ b¶n ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ. Trong m« ¶nh h−ëng bëi c¸c yÕu tè sau: h×nh kinh tÕ hçn hîp (nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng cã - Gi¸ c¶ cña b¶n th©n hµng ho¸, dÞch vô sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n−íc) c¶ thÞ tr−êng vµ ®ã chÝnh phñ gi¶i quyÕt 3 vÊn ®Ò c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ. - Thu nhËp cña ng−êi tiªu dïng Kinh tÕ häc lµ m«n khoa häc x· héi - Gi¸ c¶ hµng ho¸ liªn quan nghiªn cøu vµ gi¶i thÝch hµnh vi cña con - Quy m« thÞ tr−êng ng−êi, nã cã tÝnh hîp lý t−¬ng ®èi, cã tÝnh toµn - ThÞ hiÕu cña ng−êi tiªu dïng diÖn, tæng hîp. §èi t−îng nghiªn cøu cña kinh tÕ häc lµ hµnh vi cña con ng−êi liªn quan ®Õn - Kú väng s¶n xuÊt, trao ®æi vµ sù dông c¸c hµng ho¸ Ng−êi tiªu dïng bÞ rµng buéc bëi thu dÞch vô v× vËy nã ®−îc øng dông trong nhiÒu nhËp vµ gi¸ c¶, v× vËy ®Ó tèi ®a ho¸ lîi Ých tiªu lÜnh vùc kinh tÕ x· héi. dïng th× ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn lîi Ých biªn ë ph¹m vi vµ gãc ®é kh¸c nhau ng−êi ta tÝnh trªn 1 ®ång chi mua c¸c lo¹i hµng ho¸ chia kinh tÕ häc thµnh kinh tÕ vi m« vµ kinh tÕ ph¶i b»ng nhau. KT-ML vÜ m«. Kinh tÕ vi m« lµ mét khoa häc quan t©m Cung lµ sè l−îng hµng ho¸, dÞch vô mµ ®Õn viÖc lùa chän nghiªn cøu ph©n tÝch c¸c ng−êi b¸n s½n sµng vµ cã kh¶ n¨ng b¸n ë c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ cô thÓ cña c¸c tÕ bµo kinh tÕ møc gi¸ kh¸c nhau trong mét kho¶ng thêi gian trong mét nÒn kinh tÕ, nã ®Ò cËp ®Õn ho¹t nhÊt ®Þnh. Cung vÒ hµng ho¸ dÞch vô phô ®éng cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ ®¬n lÎ. Kinh tÕ vÜ thuéc vµo c¸c yÕu tè sau: m« nghiªn cøu sù vËn ®éng vµ nh÷ng mèi quan hÖ kinh tÕ chñ yÕu cña mét ®Êt n−íc - C«ng nghÖ s¶n xuÊt trªn b×nh diÖn toµn bé nÒn kinh tÕ, kinh tÕ vÜ - Gi¸ c¶ yÕu tè ®Çu vµo m« nghiªn cøu nÒn kinh tÕ nh− mét tæng thÓ - ChÝnh s¸ch thuÕ cña ChÝnh phñ vµ sù t−¬ng t¸c gi÷a c¸c bé phËn trong nÒn kinh tÕ - Sè l−îng ng−êi s¶n xuÊt Kinh tÕ häc vi m« ®Ò cËp ®Õn ho¹t ®éng - Kú väng cña ng−êi tiªu dïng qua cÇu hµng ho¸ vµ dÞch Môc tiªu cña ng−êi b¸n (c¸c doanh vô, c¸ch thøc tiªu dïng tèi −u, nghiªn cøu nghiÖp) lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn b»ng c¸ch lùa ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp (ng−êi s¶n xuÊt) chän møc s¶n l−îng tèt nhÊt ®Ó s¶n xuÊt. qua cung hµng ho¸, dÞch vô, môc tiªu vµ c¸ch Muèn ®¹t ®−îc môc ®Ých ®ã c¸c doanh nghiÖp thøc ®Ó doanh nghiÖp ®¹t ®−îc môc tiªu cña cÇn ph¶i kÕt hîp c¸c yÕu tè ®Çu vµo hîp lý m×nh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, sù nhÊt, qu¶n lý ®−îc chi phÝ s¶n xuÊt cña m×nh phèi hîp c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña doanh
®Ó cã nguyªn t¾c lùa chän ®Çu vµo phï hîp ®éng mua vµ b¸n s¶n phÈm vËn t¶i theo gi¸ víi môc tiªu cña m×nh. c−íc vËn t¶i ®· ®−îc tho¶ thuËn gi÷a ng−êi mua (chñ hµng) vµ ng−êi b¸n (chñ ph−¬ng ThÞ tr−êng lµ mét tËp hîp c¸c giµn xÕp tiÖn vËn t¶i). Khi nghiªn cøu thÞ tr−êng vËn t¶i mµ th«ng qua ®ã ng−êi b¸n vµ ng−êi mua c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i cÇn ph¶i n¾m ®−îc th«ng qua ®ã tiÕp xóc víi nhau ®Ó trao ®æi cung, cÇu vµ ®Æc ®iÓm cña cung, cÇu vËn t¶i hµng ho¸ vµ dÞch vô, c¸c thµnh viªn tham gia ®Ó tõ ®ã cã gi¶i ph¸p ®¸p øng ®−îc cÇu vËn thÞ tr−êng ®Òu t×m c¸ch tèi ®a ho¸ lîi Ých cña chuyÓn ®ång thêi ®¹t ®−îc môc tiªu cña m×nh. m×nh. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i thÞ tr−êng nh−ng ë gãc ®é c¹nh tranh hay ®éc quyÒn cã CÇu vËn t¶i ®−îc hiÓu lµ sè l−îng hµng ba lo¹i thÞ tr−êng lµ: ThÞ tr−êng c¹nh tranh ho¸, hµnh kh¸ch muèn ®−îc vËn chuyÓn vµ hoµn h¶o, thÞ tr−êng ®éc quyÒn vµ c¹nh tranh cã kh¶ n¨ng thanh to¸n c−íc phÝ ë c¸c møc kh«ng hoµn h¶o. c−íc (gi¸ c¶) kh¸c nhau trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh nh−ng kh¸c víi cÇu c¸c ViÖc quyÕt ®Þnh møc s¶n l−îng, gi¸ c¶ vµ lo¹i hµng ho¸, dÞch vô kh¸c nãi ®Õn cÇu vËn ph−¬ng thøc tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cña c¸c t¶i ph¶i x¸c ®Þnh luång, tuyÕn, thêi gian vËn doanh nghiÖp trong mçi thÞ tr−êng lµ kh¸c chuyÓn vµ c¸c yªu cÇu vËn chuyÓn, ph−¬ng nhau. thøc vËn chuyÓn… VËn t¶i lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®Æc CÇu vËn t¶i ®−îc h×nh thµnh do cã sù biÖt v× nã cã ®Çy ®ñ c¶ ba yÕu tè c¬ b¶n cña ph©n bè tµi nguyªn, ph©n bè lùc l−îng s¶n ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt vµ cã thªm nh÷ng xuÊt, c¬ së v¨n ho¸, ph©n c«ng vµ chuyªn ®Æc ®iÓm riªng biÖt sau: m«n ho¸ s¶n xuÊt. CÇu vËn t¶i cã nh÷ng ®Æc KT-ML - S¶n phÈm cña ngµnh vËn t¶i kh«ng ®iÓm sau: ph¶i lµ s¶n phÈm vËt chÊt cô thÓ, khi kÕt thóc - CÇu vËn t¶i lµ cÇu ph¸t sinh. qu¸ tr×nh vËn t¶i th× s¶n phÈm vËn t¶i ®−îc tiªu thô ngay. - CÇu vËn t¶i Ýt cã kh¶ n¨ng thay thÕ, sù thay thÕ trong vËn t¶i chØ lµ sù thay thÕ vÒ - S¶n xuÊt vËn t¶i kh«ng t¹o ra s¶n phÈm ph−¬ng thøc vËn t¶i nµy b»ng ph−¬ng thøc míi mµ lµ sù di chuyÓn vÞ trÝ cña ®èi t−îng cÇn vËn t¶i kh¸c. chuyªn chë. - Sù thay ®æi gi¸ c−íc t¸c ®éng chËm ®Õn - S¶n phÈm vËn t¶i kh«ng cã kh¶ n¨ng cÇu vËn t¶i. dù tr÷. - CÇu vËn t¶i cã xu h−íng b·o hoµ vµ - VËn t¶i kh«ng t¹o ra gi¸ trÞ cña hµng t¨ng chËm so víi sù ph¸t triÓn chung cña nÒn ho¸ nh−ng lµm thay ®æi gi¸ trÞ sö dông cña kinh tÕ. hµng ho¸. CÇu vËn t¶i mang tÝnh x· héi s©u s¾c. - Trong vËn t¶i kh«ng cã nguyªn vËt liÖu lµ c¬ së t¹o thµnh s¶n phÈm song tû träng chi - CÇu vËn t¶i biÕn ®éng theo thêi gian vµ phÝ nhiªn liÖu chiÕm kh¸ lín trong gi¸ thµnh kh«ng gian. s¶n phÈm vËn t¶i. Khi x· héi cã cÇu vËn t¶i th× c¸c doanh ThÞ tr−êng vËn t¶i lµ n¬i diÔn ra ho¹t nghiÖp v©n t¶i sÏ cung øng s¶n phÈm vËn t¶i
®Ó ®¸p øng cÇu ®ã vµ ®Ó thu ®−îc lîi nhuËn. khã kh¨n thùc hiÖn vËn t¶i tõ cöa ®Õn cöa, tõ kho ®Õn kho. Tèc ®é vËn t¶i ®−êng s¾t thÊp, Cung vËn t¶i lµ sè l−îng hµng ho¸, hµnh toa xe chë kh¸ch, chë hµng cò kü, l¹c hËu kh¸ch mµ c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i cã kh¶ thiÕu tiÖn nghi hiÖn ®¹i. C«ng nghÖ vËn t¶i l¹c n¨ng vµ s½n sµng vËn chuyÓn ë c¸c gi¸ c−íc hËu, Ýt ®−îc ®æi míi. (gi¸ c¶) kh¸c nhau trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. - Trong vËn t¶i « t«: Do c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh nªn trËt tù vËn t¶i hçn lo¹n, chÊt Cung vËn t¶i chÞu ¶nh h−ëng cña c¸c yÕu l−îng ph−¬ng tiÖn kÐm, tai n¹n giao th«ng gia tè nh−: gi¸ c−íc vËn t¶i, gi¸ c¶ c¸c yÕu tè ®Çu t¨ng, tæ chøc manh món ph©n t¸n, n¨ng suÊt vµo trong s¶n xuÊt vËn t¶i, c«ng nghÖ vËn thÊp. t¶i... Cung vËn t¶i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: Nh÷ng tån t¹i trªn lµ do nh÷ng nguyªn - Cung vËn t¶i thÓ hiÖn b»ng “n¨ng lùc nh©n sau: s¶n xuÊt”. - Do c¬ së h¹ tÇng trong ngµnh vËn t¶i - Cung vËn t¶i cã kh¶ n¨ng ®¸p øng kh¸ yÕu kÐm. nhanh nh¹y víi cÇu cña thÞ tr−êng. - Do n¨ng lùc cña c¸c doanh nghiÖp vËn - Cung trong vËn t¶i co gi·n chËm. t¶i cßn thÊp. - Cung vËn t¶i mang tÝnh ®ång nhÊt. - Do gi¸ c−íc vËn t¶i cßn t−¬ng ®èi cao - Cung vËn t¶i kh«ng mang tÝnh liªn tôc. so víi thu nhËp cña ng−êi d©n. - Kh¶ n¨ng cung cña mçi ph−¬ng thøc - Do viÖc chÊp hµnh luËt lÖ an toµn giao vËn t¶i chøa ®ùng yÕu tè ®éc quyÒn tù nhiªn. KT-ML th«ng ch−a tèt. - Cung trong vËn t¶i th−êng Ýt t−¬ng øng - Do t©m lý cña ng−êi d©n ch−a tin t−ëng víi cÇu. vµo ph−¬ng tiÖn vËn t¶i c«ng céng. - Gi¸ c¶ t¸c ®éng chËm ®Õn cung vËn t¶i. - Do cßn cã sù bu«ng láng qu¶n lý cña Nhµ n−íc ®èi víi ho¹t ®éng vËn t¶i. VËn t¶i ngµy nay ®· lµm ®−îc mét viÖc mµ trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung Trªn c¬ së cung, cÇu vµ ®Æc ®iÓm cña kh«ng lµm ®−îc ®ã lµ ®¸p øng kh¸ tèt cÇu vËn cung cÇu trong thÞ tr−êng vËn t¶i cÇn ph¶i cã t¶i. Mèi quan hÖ gi÷a vËn t¶i vµ hµnh kh¸ch c¸c gi¶i ph¸p t¨ng cung, t¨ng cÇu trªn thÞ kh«ng cßn lµ quan hÖ xin cho mµ lµ quan hÖ tr−êng vËn t¶i. Muèn t¨ng cung c¸c doanh b×nh ®¼ng hai bªn cïng cã lîi. V× sù tån t¹i vµ nghiÖp vËn t¶i cÇn ph¶i: ph¸t triÓn cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i - N©ng cao chÊt l−îng ph−¬ng tiÖn: N©ng ®· ra søc n©ng cao chÊt l−îng dÞch vô vËn t¶i, cao chÊt l−¬ng kü thuËt ph−¬ng tiÖn lµ mét t×m mäi c¸ch tho¶ m·n tèi ®a ®ßi hái cña biÖn ph¸p quan träng ®Ó t¨ng cung vµ ®−îc kh¸ch hµng, chÝnh ®iÒu nµy ®· lµm chÊt l−îng tiÕn hµnh nh− sau: vËn t¶i ngµy cµng tèt h¬n. Tuy nhiªn vÉn cßn nh÷ng tån t¹i, cô thÓ: + Lo¹i bá ph−¬ng tiÖn ®· qu¸ h¹n sö dông kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn an toµn ®Ó ho¹t - Trong vËn t¶i ®−êng s¾t: VËn t¶i ®−êng ®éng. s¾t diÔn ra trªn mét tuyÕn trôc ®¬n ®iÖu, rÊt
+ B¶o d−ìng söa ch÷a ph−¬ng tiÖn ph−¬ng thøc phôc vô ®ßi hái doanh nghiÖp ®óng kú, ®¶m b¶o chÊt l−îng b¶o d−ìng söa vËn t¶i ph¶i dù tr÷ n¨ng lùc s¶n xuÊt ®Ó kÞp ch÷a. thêi ®¸p øng nhu cÇu t¹i mäi n¬i, mäi lóc. + §Çu t− ®æi míi ph−¬ng tiÖn vËn §Ó t¨ng cÇu vËn t¶i c¸c doanh nghiÖp t¶i. cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch vÒ gi¸. Gi¸ c−íc ph¶i x¸c ®Þnh cho tõng kh¸ch hµng, mÆt hµng vËn - §æi míi c«ng t¸c qu¶n lý cña doanh chuyÓn, trong tõng thêi kú, trong mèi quan hÖ nghiÖp: Bé phËn qu¶n lý kh«ng trùc tiÕp lµm so s¸nh gi¸ c−íc víi c¸c ®¬n vÞ vËn t¶i c¹nh ra s¶n phÈm vËn t¶i nh−ng lµ lùc l−îng tæ tranh. Gi¸ c−íc ph¶i lµ c«ng cô thùc sù ®Ó chøc qu¶n lý toµn bé ho¹t ®éng cña doanh kÝch cÇu v× gi¶m gi¸ c−íc sÏ tho¶ m·n ®−îc nghiÖp vËn t¶i v× vËy cÇn ®æi míÝ theo h−íng nhiÒu h¬n cÇu vËn t¶i vµ t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng lîi sau: nhuËn cña doanh nghiÖp. CÇu vËn t¶i co gi·n + Tinh gi¶m gän nhÑ bé m¸y qu¶n Ýt (ED