ứ ố ơ ề ả ả Đ bài: Bình gi ng bài th Cu c kêu c m h ng
Bài làm
ơ ổ ể ễ ế ắ ầ ộ ồ ạ ỗ Nguy n Khuy n là m t nhà th c đi n có tâm h n sâu s c, thâm tr m, l i mang n i đau
ư ế ố ướ ự ả ọ ộ ờ ầ đ i đ y xót xa. V n tài cao h c r ng, mang danh ti n sĩ, nh ng tr c th c c nh đ t n ấ ướ c
ấ ự ề ở ẩ ả ể ả ị b xâm lăng, ông cũng đành bó tay, b t l c, ph i lui v n đ tránh nhìn c nh đau xót.
ờ ở ẩ ấ ộ ỗ ễ ế ế ẫ Trong quãng th i gian ậ n y, Nguy n Khuy n v n canh cánh m t n i lòng ti c h n,
ế ườ ử ủ ữ ề ơ ỗ ư ộ chính vì th , ông th ng g i vào th văn c a mình nh ng n i ni m suy t ậ , m t cách th t
ơ ủ ụ ế ệ ậ ấ ậ ấ ộ sâu kín. Có t n đ n m y ch c con v t khác nhau xu t hi n trong th c a m t thi sĩ c ổ
ư ể ễ ế ậ ỗ ộ ạ ộ ộ đi n nh Nguy n Khuy n và m i m t con v t đó l ạ i mang m t ý nghĩ, m t tâm tr ng
ủ ơ ố ượ ệ ớ ự ấ ầ riêng c a nhà th . Trong đó, con cu c là loài đ c vinh d xu t hi n t i 3 l n trong th ơ
ứ ể ấ ả ố ơ ộ ố ông, m t trong s các bài th tiêu bi u nh t là Cu c kêu c m h ng.
ứ ề ế ể ả ố ọ ượ ư ề ả Đ c nhan đ Cu c kêu c m h ng, n u hi u xuôi hay ng c đ u ra nghĩa c , nh ng xét
ố ả ạ ờ ẽ ể ế ố ề v tâm tr ng và b i c nh ra đ i có l ơ ta nên hi u đó là nhà th nghe ti ng cu c kêu mà
ượ ứ ả ế ứ ả ơ ở ề ẳ tìm đ c "c m h ng" vi t bài th này. "C m h ng" ả đây ch ng ph i là ni m vui, s ự
ơ ợ ỗ ả ở ố ế ự ứ h ng kh i mà chính là s kh i g i n i đau m t n ấ ướ ừ ế c t ti ng Cu c kêu th m thi t, tê tái
ộ ế ư ế ơ ủ ể ấ ệ ố cõi lòng. Ta có th tìm th y m t ti ng "Qu c" đau lòng nh th trong th c a Bà Huy n
ớ ướ ồ ủ ậ ố Thanh Quan, đó là câu "Nh n ố c đau lòng con cu c cu c" th t xót xa, bu n t i trong Qua
ủ ữ đèo Ngang c a n sĩ.
ở ầ ư ễ ế ế ậ ơ ộ ươ M đ u bài th , Nguy n Khuy n đã đ a vào m t ti ng chim th t thê l ừ ng, nó v a
ư ắ ả ấ ồ ườ ạ ừ ử ế ơ "kh c kho i" nh nh n sâu vào tâm h n con ng i v a "l ng l ", đó là ti ng kêu i, l
ừ ỗ ồ ạ ứ ế ợ mang theo cái n i bu n mênh mang, v a xót xa l ố i day d t. Ti ng cu c cũng g i nh v ớ ề
ụ ế ộ ự ấ ướ ư ế ớ m t s tích x a, Th c đ vì làm m t n ố c mà đau đ n ch t đi hóa thân thành con cu c,
ấ ế ủ ầ ấ ả ỗ ộ ồ ngày ngày c t ti ng kêu thê th m, l m lũi. Đó là n i đau c a m t oan h n, v n v ươ ng
ấ ướ ế ỗ ể ắ ỗ ờ ẫ v n cho đ n muôn đ i sau, n i đau m t n c là n i đau sâu s c không th xóa nhòa, đ ể
ộ ự ờ ẫ ế ả ẩ ớ ơ ồ m t oan h n đã "thác t bao gi " v n ph i đau đ n đ n ng n ng , ngày ngày lang thang
ướ ầ ộ d i bóng m t loài chim l m lũi.
ơ ự ễ ả ộ ễ ế ả ậ ầ Trong hai câu th th c, Nguy n Khuy n di n t ệ m t khung c nh ngh thu t, có ph n ghê
ở ế ả ả ắ ố ơ ọ ợ r n, ám nh b i ti ng cu c kh c kho i cô đ n, g i hè.
ả ắ "Năm canh máu ch y đêm hè v ng
ắ ồ ệ ờ Sáu kh c h n tan bóng nguy t m "
ộ ỗ ữ ế ắ ố ỏ ắ ủ Gi a "đêm hè v ng", ti ng cu c kêu chi mà đau xót, m t n i đau có màu đ chói m t c a
ế ả ắ ổ ạ ố ọ ế ả "máu ch y", đã th cái "v ng" bu i đêm l ấ i càng làm cho cái ti ng cu c g i hè ám nh y
ậ ế ứ ắ ọ ị thêm sâu đ m, thêm tha thi ế ế t, vang v ng kh p không gian tĩnh m ch, oi b c. Đã th ti ng
ộ ỗ ớ ơ ố ợ ỗ ồ ướ ộ cu c còn g i m t n i đau l n h n đó là n i đau "h n tan" d ả i m t cái không gian m
ờ ưở ệ ượ ứ ế ướ ế ả ấ ạ đ m "bóng nguy t m ", t ng t ng n u đ ng d ố i khung c nh y mà nghe ti ng cu c
ả ườ ố ấ ủ ế ả ẳ ả ộ ấ thì ph i th y chán ch ế ng, kh ng ho ng đ n đ nào. Ti ng cu c y cũng ch ng ph i ch ỉ
ẳ ộ ố ố ố kêu ngày m t ngày hai mà kêu dai d ng su t ngày su t đêm, kêu su t "năm canhsáu
ạ ư ế ả ổ ợ ắ kh c", l i càng thích kêu vào cái bu i đêm yên tĩnh nh ti ng kêu khóc thê th m, g i lên
ồ ườ ủ ộ ỗ ộ ỗ ứ ứ ẳ ớ trong tâm h n ng i không ng m t n i đau đ n, m t n i xót xa dai d ng, b t r t vô
cùng.
ả ế ứ ọ "Có ph i ti c xuân mà đ ng g i,
ớ ướ ẫ ơ Hay là nh n ằ c v n n m m ?"
ơ ậ ế ườ ộ ỗ ư ứ ề ậ Đ n hai câu th lu n, ta d ng nh nh n ra m t n i ni m băn khoăn, day d t sâu trong
ả ấ ướ ủ ạ ộ ỗ ờ ồ tâm h n tác gi . Tâm tr ng c a m t nhân sĩ mang n i đau đ i, đau vì m t n c, đau vì
ả ị ồ ủ ấ ờ ự ỏ ế ố ấ ự b t l c, đau vì ngh ch c nh t ộ i tàn c a dân t c lúc b y gi . Ông t ố h i ti ng cu c kia r t
ớ ướ ủ ụ ế ư ồ ế ộ cu c là do còn hoài xuân hay là ti ng than nh n c c a oan h n Th c đ xa x a. Nghĩ
ớ ộ ấ ướ ủ ế ạ sâu xa thì đó cũng chính là tâm tr ng c a thi nhân, ông ti c nh m t đ t n ố ừ c v n t ng
ị ượ ứ ư ế ờ ờ ạ ế ụ ớ ỗ th nh v ng sung s c nh cái khí ti t tr i xuân. Còn gi đây ông l i ti p t c v i n i đau
ấ ướ ơ ề ộ ổ ế ằ ư ẳ ố ượ ấ m t n c mà đ n n m m v m t t qu c khi x a cũng ch ng đ ở ế c yên gi c, b i ti ng
ả ố ươ ắ cu c kêu kh c kho i, thê th ng quá.
"Thâu đêm ròng rã kêu ai đó?
ồ ạ ụ ẩ ơ Gi c khách giang h d ng n ng ."
ố ưở ư ậ ơ ỏ ố ế Hai câu k t cu i bài t ng nhà th đang h i con cu c kêu chi mà ròng rã v y, nh ng đó
ạ ờ ự ỏ ủ ả ế ả ố cũng l i chính là l h i c a tác gi i t dành cho b n thân mình. Ti ng cu c kêu dài trong
ườ ủ ượ ẩ ẫ ồ ồ ơ ắ đêm v ng, ng i thi nhân v n b n ch n, ng n ng không ng đ ộ ỗ c vì đau đáu m t n i
ề ắ ướ ươ ế ộ ư ụ ư ế ố ni m s t son yêu n c, th ng dân đ n t t cùng. Ti ng cu c kêu nh gi c giã, nh xoáy
ế ự ổ ề ể ả ồ ộ ổ sâu vào tâm h n, ý b o nhân sĩ hãy làm m t đi u gì đó đ thay đ i th s ng n ngang này.
ư ườ ư ồ ư ỉ ụ ư ế ố Nh ng ng i đang nghe ti ng cu c gi c giã nh r máu, nh h n tan, nh kêu khóc y l ấ ạ i
ể ả ẳ ị ượ ỉ ế ườ ớ ở ấ ự ph i ch u bó tay b t l c, ch ng th làm đ c gì, ch bi ẩ t ng n ng i đau đ n, th dài. Đó
ứ ố ế ạ ộ ị ườ ắ ặ là m t cái tâm tr ng khó ch u, b c b i đ n nh ng nào trong cái đêm hè v ng l ng này.
