ủ ơ ơ ố ề ả ạ ầ Đ bài: Bình gi ng đo n th sau trong bài th Bên kia sông Đu ng c a Hoàng C m:
ờ ề ườ ố "Bao gi v bên kia sông Đu ng... C i mê ánh sáng muôn lòng xuân xanh"
Bài làm
ố ớ ườ ệ ả ươ ệ ồ ữ Đ i v i nh ng con ng i Vi t Nam, hình nh quê h ớ ng luôn hi n lên trong tâm h n v i
ớ ợ ề ẹ ợ ươ ươ ườ ộ nhi u nét đ p, g i nh , g i th ng và quê h ng ai cũng th ố ng có m t dòng sông. Đ i
ằ ầ ơ ố ế ớ v i nhà th Hoàng C m, con sông Đu ng “N m nghiêng nghiêng trong kháng chi n
ườ ứ ữ ả ờ ỗ tr ng kì” là hình nh khó m phai trong kí c thi nhân trong nh ng chu i ngày cách xa vì
ử ế ấ ờ ơ ướ ọ khói l a chi n tranh. Th i gian y, nhà th khôn nguôi nuôi c v ng thanh bình cho quê
ươ ắ ằ ố h ng Kinh B c, n m bên kia sông Đu ng:
ờ ề ố Bao gi v bên kia sông Đu ng
ạ Anh l i tìm em
ắ ặ ế Em m c y m th m
ắ ụ ồ Em th t l a h ng
ẩ ộ Em đi tr y h i non sông
ườ C i mê ánh sáng muôn lòng xuân xanh.
ơ ố ơ ố ơ Đây là 6 câu th cu i cùng trong bài th Bên kia sông Đu ng. Bài th (dài 134 câu đ ượ c
ầ ớ ề ầ ộ ươ ơ ố chia làm hai ph n l n. Ph n m t nói v quê h ị ặ ng nhà th bên kia sông Đu ng b gi c
ặ ầ ả ộ ộ ở ề dày xéo. Ph n hai là c nh b đ i tr v cùng nhân dân đánh gi c.
ủ ầ ạ ướ ư ủ ầ ộ ỏ Câu đ u tiên c a trích đo n trên là ầ c m ng th m kín nh ng cháy b ng c a Hoàng C m,
ượ ở ề ươ ắ mong đ c tr v quê h ng Kinh B c trăm quý ngàn yêu:
ờ ề ố Bao gi v bên kia sông Đu ng.
ữ ứ ủ ắ ố ộ ồ ỉ Sông Đu ng tên ch là sông Thiên Đ c, m t nhánh c a sông H ng, chia t nh B c Ninh ra
ữ ầ ạ ắ ả ầ ở ạ ạ làm hai ph n: nam (h u ng n) và b c (t ổ ng n). Thôn L c Th quê Hoàng C m nam
ầ ỉ ế ặ ầ ắ ờ ố ắ ph n t nh B c Ninh, ngay bên kia b sông Đu ng. Tin gi c Pháp chi m nam ph n B c
ế ấ ậ ầ ộ ớ ớ Ninh đ n v i Hoàng C m m t đêm tháng 4 năm 1948. Ông r t đau đ n, căm h n. “Bên
ị ặ ừ ấ ệ ể ắ kia” là vùng đ t đang b gi c tàn phá, giày xéo. T Vi ơ ư t B c, nhà th đ a đi m nhìn v ề
ố ờ ề ể ở ề ự ắ ả ờ ỏ “bên kia sông Đu ng”. Bao gi v ” là s mong ch kh c kho i, cháy b ng đ tr v quê
ươ ắ ủ ứ ệ ộ ướ ả ố h ng Kinh B c c a đ a con thân yêu sau bao ngày li bi t. Đây là m t ị c mu n gi n d ,
ự ế ớ ờ ề ố chân thành. Cùng v i cách nói tr c ti p, câu văn xuôi “Bao gi v bên kia sông Đu ng”
ứ ơ ở ọ ộ ỗ b ng tr thành câu th có s c vang v ng n i tâm.
ế ướ ọ ẽ ở ạ ạ ươ Câu ti p theo là c v ng h nh phúc, hòa bình s tr l i quê h ng trong cõi sâu hun hút
ồ ơ n i tâm h n thi nhân:
ạ Anh l i tìm em.
ư ế ế ể ậ ả ườ “Anh" là ti ng x ng hô trìu m n, thân m t, đa nghĩa. Anh có th là tác gi , là ng i yêu,
ườ ế ườ ủ ứ ở ắ ộ là ng i xa nhà đi chinh chi n, là ng i con c a x s Kinh B c. “Em” là ai? Là m t nhân
ự ưở ượ ậ ữ ủ ậ ữ v t tr tình trong s hình dung t ng t ộ ng c a thi nhân m t nhân v t tr tình th ườ ng
ơ ể ễ ự ủ ể ầ ơ ặ g p trong th Hoàng C m. “Em” có th là: s phân thân c a nhà th đ d dàng b c l ộ ộ
ư ủ ươ ườ ụ ể ậ ươ ự tâm s riêng t c a mình, là em gái quê h ng, là ng i yêu c th , là h u ph ng hay
ể ượ ủ ẹ ươ ư ậ ở ắ ả còn là bi u t ng cao đ p c a quê h ng Kinh B c. Nh v y, đây c “anh” và “em”
ừ ỉ ừ ụ ể ừ ế ế ứ ặ ơ ệ ừ v a là t phi m ch , v a c th , v a da di t, tình t , keo s n. Đ c bi ố ớ t, “anh” n i v i
ễ ả ố ủ ủ ắ ằ ớ ộ “em” b ng hành đ ng “tìm” còn di n t m i tình son s t, th y chung c a thi nhân v i con
ườ ả ấ ươ ng i và m nh đ t quê h ỏ ng bé nh .
ứ ươ ượ ơ ươ ấ ộ ẻ ẫ B c tranh quê h ng đ ệ c nhà th tái hi n trong tâm t ị ng r t l ng l y, tr trung, thi v :
ắ ặ ế Em m c y m th m
ắ ụ ồ Em th t l a h ng
ẩ ộ Em đi tr y h i non sông
ắ ươ ề ệ ậ ạ ổ ố Kinh B c là quê h ng c kính, có truy n th ng văn hóa ngh thu t đa d ng, phong phú,
ể ẽ ề ầ ắ ạ ươ ủ ạ phát tri n m nh m qua các tri u đ i Lí, Tr n, Lê. Kinh B c là quê h ữ ng c a nh ng
ươ ơ ả ề ế ạ ậ v ng phi, hoàng h u, công chúa, là n i s n sinh ra nhi u tr ng nguyên, ti n sĩ, thám hoa,
ộ ồ ộ ố ủ ế ộ ố ộ ả b ng nhãn c a dân t c ta: “M t b ông C ng, m t đ ng ông Nghè, m t bè Ti n sĩ, m t b ộ ị
ề ề ạ ả ộ ộ ắ Tr ng Nguyên, m t thuy n B ng nhãn...“; là m t vùng quê có nhi u danh lam, th ng
ư ề ắ ỉ ả c nh, chùa chi n nh núi Thiên Thai, chùa Bút Tháp, Bãi Trám Ch . Kinh B c là quê
ươ ồ ổ ế ủ ệ ộ ợ h ng c a văn ngh dân gian: h i Lim, tranh Đông H n i ti ng (tranh gà l n, tranh đám
ướ ở ư ứ ừ ẽ ộ c i chu t, tranh h ng d a, tranh đánh ghen, tranh các anh hùng thu x a... nét v vui
ắ ươ ắ ợ ồ ề ể ộ ỉ nh n, hóm h nh, màu s c t i t n, trong sáng); các làng ngh phát tri n: (ch H , ch ợ
ủ ầ ặ ầ ồ ỉ ỉ ệ ắ ươ S i, Bãi Tr m Ch , Đ ng T nh. Huê C u). Đ c bi t, Kinh B c còn là quê h ủ ng c a
ữ ầ ả ồ ộ ộ ồ ộ ồ nh ng h i hè, đình đám: “M ng b y h i Khám, m ng tám h i Dâu m ng chín đ u đâu
ề ộ ữ ể ế ộ cũng v h i Gióng” mà trong h i hè thì không th thi u nh ng câu hát dân ca quan h ọ
ọ ứ ể ế ế ặ ắ ng t ngào, tình t ắ ụ . Do đó, cũng không th thi u dáng em “m c y m th m”, “th t l a
ậ ầ ớ ộ ươ ộ ủ ấ ướ ồ h ng”. V y nên, v i Hoàng C m, h i quê h ng cũng là h i c a đ t n ẩ c: “Em đi tr y
ế ườ ơ ố ộ h i non sông”. Ti ng c ườ i trong câu th cu i cùng: “C i mê ánh sáng muôn lòng xuân
ủ ộ ộ ươ ả ạ ẻ ẹ ế xanh” đã đ t ng t phá tan cái không khí c a tang th ng, ch t chóc và tr l i v đ p c ổ
ả ạ ươ ườ ắ kính, yên , thanh bình, h nh phúc cho quê h ng Kinh B c. “C i mê” là n c ụ ườ ắ i đ m
ụ ườ ứ ấ ạ ở ọ ị ủ say, h ng kh i, lãng m n, thi v , c a cô em gái đ t quan h . N “c ủ i mê ánh sáng” c a
ư ộ ế ồ ỏ ệ ấ em gái nh m t ngu n ánh sáng lung linh, l p lánh lan t a mang đ n cho lòng muôn tri u
ườ ẻ ụ ườ ụ ườ ủ ộ ậ ầ ự con ng i tr mãi. Đó là n c i th n tiên, n c i c a đ c l p, t do. Đó là n c ụ ườ i
ụ ườ ắ ệ ụ thôi thúc, gi c giã, n c ề i th p lên ni m tin mãnh li t trong lòng thi nhân. Xét cho cùng,
ề ủ ạ ể ượ ỹ ủ ạ ụ ườ ấ n c i y là bóng dáng m mi u c a h nh phúc, là bi u t ụ ng c a h nh phúc. Câu l c
ườ ẩ ộ ạ bát “Em đi tr y h i non sông; C i mê ánh sáng muôn lòng xuân xanh” đã khép l ạ i đo n
ơ ự ạ ỗ ươ ủ ư ệ ớ ọ th t do, khép l i n i lòng th ng nh lâng lâng c a thi nhân nh ng giai đi u ng t ngào,
ươ ủ ế ọ ế ủ ộ ơ du d ng, êm ái c a nó hãy còn vang v ng ti ng lòng tha thi ạ t c a m t nhà th yêu h nh
phúc, yêu hòa bình, yêu cái đ p.ẹ
ạ ệ ừ ư ệ ằ ậ ằ ệ ấ Tóm l i, b ng cách x ng hô đa nghĩa, b ng ngh thu t đi p t ẩ đi p c u trúc cú pháp, n
ừ ằ ừ ụ ể ừ ơ ừ ể ượ ả ộ ụ d tu t , b ng các hình nh th v a sinh đ ng, v a c th , v a mang ý nghĩa bi u t ng;
ơ ữ ế ể ệ ạ ơ ươ ọ ằ b ng gi ng th tr tình, da di t, đo n th trên đã th hi n tình yêu quê h ặ ng sâu n ng
ủ ầ ằ ấ ơ ướ ọ ơ n i cõi sâu t m lòng c a nhà th Hoàng C m. Đ ng sau c v ng thanh bình cho quê
ươ ể ệ ủ ề ắ ả ắ ạ ơ ọ h ng Kinh B c, đo n th còn th hi n ni m kh c kho i khát v ng hòa bình c a nhà th ơ
ả ấ ướ ệ cho c đ t n c Vi t Nam.
