ạ ơ ữ ư ề ả ằ ươ Đ bài: Bình gi ng đo n th sau đây: "Gì sâu b ng nh ng tr a th ớ ng nh ……
ủ ố ữ ớ ồ ư ứ ổ ơ Không đ i, nh ng mà trôi c trôi..." trong bà th "Nh đ ng" c a T H u
Bài làm
ơ ừ ừ ấ ề ế ầ ậ ơ ồ Ph n "Xi ng xích" trong t p th "T y" g m 29 bài th . T tháng 4 đ n tháng 7 năm
ế ớ ồ ộ ơ ố ượ ế ố ữ 1939, T H u đã vi t m t chùm th 9 bài. "Nh đ ng" là bài s 7 đ c vi t vào tháng 7
năm 1939.
ố ữ ủ ạ ớ ồ ủ ề ả ơ ố Nhan đ bài th là "Nh đ ng" và đó cũng là c m xúc ch đ o c a T H u trong ch n
ơ ồ ớ ồ ụ ầ ơ ỗ ớ ỗ ố ng c tù. Bài th g m có 44 câu th nói lên b n n i nh : 10 câu đ u là n i nh đ ng quê;
ữ ế ỗ ớ ườ ố ế ễ ả 10 câu ti p theo nói lên n i nh nh ng ng i dân cày lam lũ; 10 câu n i ti p di n t lòng
ươ ớ ẹ ữ ồ ự ở ư ạ ấ th ng nh m già và "nh ng h n thân t thu x a"; 14 câu còn l ạ i là t m tr ng "tôi nh ớ
ể ệ ự tôi", và th hi n lòng khao khát t do.
ứ ệ ệ ệ ấ ấ ạ ơ Bài th có c u trúc "ph c đi u" đo n 1 và 3 xu t hi n đi p khúc:
ữ ư ằ ươ ớ "Gì sâu b ng nh ng tr a th ng nh
ộ ế ạ Hiu qu nh bên trong m t ti ng hò!"
ấ ượ ệ ế ấ Đi p khúc y đ c bi n t u thành:
ữ ư ằ ạ "Gì sâu b ng nh ng tr a hiu qu nh,
ộ ươ ớ ơ ồ Ôi ru ng đ ng quê th ng nh i!"
ệ ấ ấ ộ ượ ứ ạ ằ ặ ầ ạ ố ể ấ Đ c đ t vào đ u đo n 2 và cu i đo n 4. C u trúc ph c đi u y r t đ c đáo nh m bi u
ữ ệ ế ề ỗ ớ ồ ườ ế hi n nh ng vòng xoáy da di t v n i nh đ ng trong lòng ng ị ầ ẻ i chi n sĩ tr đang b đ y
ạ ở ố ớ ồ ụ ấ ộ ơ đo ạ ch n ng c tù. Đ y là đo n m t bài th "Nh đ ng":
ữ ư ằ ươ ớ "Gì sâu b ng nh ng tr a th ng nh
...
ư ứ ổ Không đ i, nh ng mà trôi c trôi".
ị ậ ố ườ ừ ữ ẽ ạ ắ ầ ắ ổ ỗ ị T ngày b m t thám b t, b tù đ y gi a "l nh l o b n t ng vôi kh c kh ", n i nh ớ
ổ ư ứ ễ ớ ấ ứ ữ ề ấ ỗ ồ đ ng c di n ra tri n miên, nh t là nh ng bu i tr a trong nhà tù. N i nh y day d t và
ế ự ể ằ ố thi ữ t tha vô cùng, không th nào nguôi. T đáy lòng th t lên so sánh: "Gì sâu b ng nh ng
ươ ế ớ ớ ắ ề ấ ắ ạ ư tr a th ng nh " Th gi i nhà tù, trong và ngoài song s t đ u "hiu qu nh", r t v ng v ẻ
ạ ả ủ ả ạ ồ ỉ và bu n. "Hiu qu nh" đâu ch là ngo i c nh nhà tù mà còn là tâm c nh c a "thân tù".
ổ ư ộ ế ữ ả ắ ạ ấ ơ ớ ơ Trong kho nh kh c "hiu qu nh" y, nh ng bu i tr a, nhà th nh "m t ti ng hò" n i làng
ứ ả ỗ ổ quê, th n th c c n i lòng:
ữ ư ằ ươ ớ "Gì sâu b ng nh ng tr a th ng nh
ộ ế ạ Hiu qu nh bên trong m t ti ng hò!".
ộ ế ớ ộ ớ ộ ẩ ớ ọ ộ ọ Nh "m t ti ng hò", nh m t khúc dân ca, nh m t gi ng hò mái nhì, mái đ y, m t gi ng
ươ ơ ừ ấ ạ ủ hò giã g o c a quê h ng mà nhà th t ng ôm p trong lòng:
ế ẳ ướ "V ng lên trong ti ng xe lùa n c,
ư ố ộ ọ M t gi ng hò đ a h não nùng".
ộ ế ớ ồ ồ ớ ọ ớ ươ ộ "M t ti ng hò" là h n quê. Nh "m t gi ng hò" là nh đ ng, là nh quê h ng "nghĩa
ệ ặ n ng tình sâu" đã bao ngày li bi t.
ơ ế ữ ố ượ ệ ạ ỏ ừ ế ệ B n câu th ti p theo, ch "đâu" đ c đi p l i, các câu h i tu t ỗ ấ liên ti p xu t hi n, n i
ớ ồ ứ "nh đ ng" day d t khôn nguôi:
ấ ả ồ ơ "Đâu gió c n th m đ t nh mùi,
ồ ở Đâu ru ng tre mát th yên vui
ừ ơ ở ạ Đâu t ng ô m xanh m n m n
ữ ươ ọ ắ Đâu nh ng n ng khoai ng t s n bùi?".
ễ ả ộ ứ ệ ệ ậ ầ ộ ơ ồ V n th làm hi n lên m t không gian ngh thu t b c tranh đ ng quê; di n t m t tâm
ớ ồ ậ ấ ệ ạ ỗ ế ớ ươ ươ ớ tr ng ngh thu t y là n i nh đ ng da di t. Nh h ị ng v quê h ồ ng, nh "gió c n
ớ ố ớ ươ ấ ả ơ ớ ỹ th m đ t nh mùi", nh lu ng cày, nh h ồ ng lúa; nh lu tre, ru ng tre bóng xanh trùm
ượ ữ ở ở ơ ồ ở mát r i "th yên vui". Ch "th " trong câu th "Đâu ru ng tre mát th yên vui" đ ượ ử c s
ợ ả ủ ề ạ ụ d ng tài tình, g i t ủ âm thanh rì rào, lao xao c a lá tre, khúc nh c yên vui, êm đ m c a
ớ ừ ộ ự ớ ồ ể ầ ờ ị ổ ả làng quê ta bao đ i nay. M t s chuy n đ i c m giác đ y thi v . Nh đ ng là nh "t ng ô
ạ ở ươ ẹ ủ ắ ớ ồ ớ ị ị ơ m xanh m n m n" t ọ i đ p và xanh non. Nh đ ng là nh v "bùi" c a s n, v "ng t"
ừ ữ ổ ơ ơ ở ọ ủ c a khoai. Các tính t b ng : "th m", "mát", "yên vui", "xanh m n m n"ng t", "bùi"...
ẻ ẹ ủ ồ ứ ệ ệ ậ ộ đã tô đ m v đ p c a đ ng quê. B c tranh quê trong hoài ni m hi n lên thân thu c, bình
ẹ ế ị ươ ả ắ ị d , xinh đ p và đáng yêu bi t bao! B tù đày mà xa cách quê h ng. C nh s c quê h ươ ng
ờ ớ ơ ầ ố ầ ỉ ệ ữ ệ gi ấ ỗ đây ch hi n lên trong hoài ni m, trong n i nh v i đ y. Ch "đâu" b n l n xu t
ừ ữ ệ ạ ồ ơ ồ hi n: "Đâu gió c n th m...", "Đâu ru ng tre mát..", "Đâu t ng ô m ...", "Đâu nh ng n ươ ng
ễ ả ộ ớ ỗ ớ ồ ề ầ ả ắ ộ ỗ khoai..." di n t m t cách xúc đ ng, đ y ám nh n i nh đ ng g n li n v i n i đau
ơ ủ ụ ạ ơ ồ ố ị bu n, cô đ n c a nhà th đang b đày đo trong ch n ng c tù.
ố ữ ơ ộ ị ế ứ ỗ ớ H n m t nghìn ngày b tù đày (1939 1942), T H u có bi ề t bao n i nh day d t và tri n
ộ ế ọ ầ ườ ế ậ ợ ớ miên trong lòng. Ch t nghe m t ti ng chim tu tú g i b y mà nh "V n râm d y ti ng ve
ủ ồ ạ ầ ắ ắ ộ ngân B p rây vàng h t đ y sân n ng đào" (Khi con tu hú). M t màu xanh c a đ ng lúa,
ộ ế ơ ơ ề ắ ươ ợ ỗ ớ ớ ộ m t ti ng hát "b v ", m t ánh n ng chi u bên n ng g i lên bao n i nh quê, nh nhà
vô cùng da di t:ế
ồ ớ ươ ợ "Đ ng xanh g n nh quê h ng
ơ ơ ế ươ ề ắ B v ti ng hát bên n ng n ng chi u".
ế (Ti ng hát đi đày)
ư ấ ớ ồ ữ ề ấ ắ ớ ớ ồ "Nh đ ng" là nh mãi nh hoài "Nh ng h n ch t phác hi n nh đ t Khoai s n tình quê
ệ ớ ẹ ớ ồ ươ ấ r t thi t thà". "Nh đ ng" là nh m già th ng yêu:
ươ ớ ươ ớ "Chao ôi th ng nh , chao th ng nh
ế ơ ẹ ơ Ôi m già xa đ n chi c i!"
ậ ồ ơ ấ ế ồ ế ớ ẹ ớ ồ ớ Ti ng th c t lên nghe th t b n ch n, tha thi t. Nh đ ng, nh quê, nh m già... là
ơ ố ữ ấ ẹ ữ ồ nh ng nét r t đ p trong h n th T H u.
ớ ữ ơ ế ờ ầ ả ạ ỗ ọ ỹ Đo n th ti p theo nói lên n i nh nh ng c nh đ i l m than, tù đ ng sau lu tre xanh:
ữ ườ ướ ạ "Đâu nh ng đ ng con b ờ c v n đ i
ủ ấ ơ Xóm nhà tranh th p ng im h i
ữ Gi a dòng ngày tháng âm u đó
ư ứ ổ Không đ i, nh ng mà trôi c trôi..."
ậ ề ỗ ớ ồ ệ ệ ậ ạ ượ ở ộ Không gian ngh thu t và tâm tr ng ngh thu t v n i "nh đ ng" đ ơ c m r ng và kh i
ữ ư ươ ơ ấ ữ ư ế ạ ớ sâu thêm "nh ng tr a th ng nh ...", "nh ng tr a hiu qu nh..". Ti ng th c t lên t ự ỏ h i:
ữ ườ ướ ạ ờ ươ "Đâu nh ng đ ng con b c v n đ i?". Xa cách đã bao ngày hình bóng quê h ng. Còn
ữ ở ồ ườ ề ậ ượ ủ ế ườ đâu n a, ữ đâu r i nh ng con đ ng quê g p gh nh xuôi ng c c a bao ki p ng i lam
ữ ở ủ ẹ ễ ị ạ lũ, c a m ta, ch ta "Đòn gánh tre chín d n hai vai" (Nguy n Du),...? Còn đâu n a, đâu
ủ ấ ả ộ ơ ộ ị ồ r i hình nh bình d , thân thu c đáng yêu: "Xóm nhà tranh th p ng im h i". M t câu th ơ
ợ ả ở ạ ả ạ ệ ừ ờ ợ ả có hình nh sáng t o, g i c m. Sáng t o và g i c m ậ ngh thu t dùng t ấ "th p", hình
ả ủ ả ơ ệ ố nh nhân hoá "...ng im h i". Đó là hình nh làng quê Vi t Nam tăm t i, nghèo nàn, tiêu
ề ơ ướ ộ Ở ờ ế ề ắ đi u, xác x ... d i th i Pháp thu c. ế ắ đâu cũng th , kh p B c, Trung, Nam đ u th :
ỏ ấ ả ợ ế ễ ế ầ ầ "Năm gian nhà c th p le te...", "Ph n thu quan Tây, ph n tr n ..." (Nguy n Khuy n).
ớ ố ữ ề ắ ỗ ớ ớ ươ ươ ươ V i T H u thì n i nh luôn luôn g n li n v i tình th ng, th ng quê h ng đ t n ấ ướ c,
ươ ồ ồ ươ ộ ổ th ng đ ng chí đ ng bào, th ng nhân dân lao đ ng nghèo kh đang rên xi ế ướ t d i ách
ố ẳ ị ủ ữ ạ ạ ố ị th ng tr c a ngo i bang, đang b "Đo đày trong nh ng h th m không cùng" (Tâm t ư
ộ ố ứ ặ ở ấ ủ ẽ ầ trong tù). Cu c s ng c a nhân dân ta thu y c l ng l ữ , âm th m trôi đi trong nh ng
ố ư ệ ờ ớ tháng ngày đen t i "âm u". Đó là cái "Ao đ i" tù đong nh thi sĩ Xuân Di u đã nói t i trong
ộ ờ ị ề ư ứ ậ ả ổ ổ "To nh ki u". Cu c đ i "không đ i", thân ph n "không d i", nh ng mà "trôi c trôi". Ba
ộ ỗ ứ ố ữ ấ ỗ ồ ơ ồ ỉ ch "trôi c tr i" th m thía bao n i bu n. Câu th không ch nói lên m t n i bu n "nh ớ
ứ ỉ ề ấ ọ ệ ự ồ đ ng" th m thía và còn mang ý nghĩa lay g i, th c t nh v nô l và t do:
ữ "Gi a dòng ngày tháng âm u đó
ư ứ ổ Không đ i, nh ng mà trôi c trôi".
ế ớ ứ ữ ụ ệ ả ẩ ạ Đi p ng "trôi c trôi" liên k t v i hình nh n d "dòng ngày tháng âm u" t o nên tính
ữ ươ ể ả ề ắ ệ ố h th ng ngôn ng văn ch ng giàu "S c thái bi u c m nói v cái vô nghĩa, cái đáng chán
ữ ữ ế ấ ự ạ ậ ủ c a nh ng thân ph n, nh ng ki p ng ườ ị ướ i b t c đo t m t t do!
ố ữ ổ ộ ầ ư ệ ệ ơ ộ ồ ồ ồ T H u đã có l n th l : "Th là m t đi u h n đi tìm nh ng h n đ ng đi u", cho nên
ỉ ở ờ ơ ố ữ ặ ơ ọ ệ ọ ữ ư ệ "Th là chuy n tri âm tri k " đ i: Đ c th T H u,"đ c bi t đ c nh ng bài nh "Tâm
ớ ồ ế ậ ấ ầ ớ ư t ệ trong tù", "Nh đ ng", "Ti ng hát đi đ y",…chúng ta tìm th y và hoà nh p v i "đi u
ồ h n" thi sĩ.
ộ ụ ạ ơ ẹ ủ ồ ơ ố ữ ớ ồ ề ỗ ề Đo n th trên đây h i t bao nét đ p c a h n th T H u v n i nh đ ng, v tình yêu
ươ ươ ỏ ồ ườ ữ ế th ng quê h ng cháy b ng tâm H n ng i chi n sĩ trong nh ng năm tháng tù đày.
ườ ượ ơ ử ụ ệ ấ ữ Nh ng đ ắ ng nét, màu s c, âm thanh đ c nhà th s d ng đã làm hi n lên th p thoáng
ươ ớ ớ ươ ứ ỗ ồ quê h ỗ ng v i bao n i nh , tình th ọ ề ng, n i bu n day d t, tri n miên khôn nguôi. Gi ng
ơ ồ ồ ộ ỗ ế ấ ồ ươ ấ ữ ề ả th b i h i xao xuy n, th m thía m t n i bu n th ng. Ch t tr tình và c m xúc v cái
ề ỗ ồ ươ ộ ả ớ ồ ứ ạ ồ ẹ đ p, v n i bu n th ng nh đ ng quê đã t o nên m t c m h ng đ ng hành v i t ớ ư
ạ ưở t ng cách m ng.
