Đ bài: Bình gi ng đo n th sau trong bài Vi t B c c a T H u: “Ta v mình có ơ
nh ta...Nh ai ti ng hát ân tình th y chung” ế
Bài làm
Vi t B c tràn đy n i nh c a ng i kháng chi n v xuôi v i quê h ng cách m ng trong ườ ế ươ
m i lăm năm "thi t tha m n n ng" tình nghĩa. Bi t bao nhiêu ch "nh " vang lên trongườ ế ế
bài th cùng v i bao nhiêu n i nh c a ng i ra đi v i ng i l i. Nh chi n khu, nhơ ườ ườ ế
"mái đình H ng Thái cây đa Tân Trào", nh nh ng đêm "quân đi đi p đi p trùng trùng",
nh "ng n c đ th m gió l ng c a hang", và c "nh gì nh nh ng i yêu”... Gi a r t ư ườ
nhi u n i nh y, hi n lên m t n i nh v a đm th m thi t tha l i v a bâng khuâng man ế
mác:
Ta v , mình có nh ta
Nh ai ti ng hát ân tình th y chung ế
M i câu th trên là đo n th th năm c a bài th "Vi t B c", t nó đã có tính hoàn ch nh.ườ ơ ơ ơ
Đó là b c tranh toàn c nh và tiêu bi u c a Vi t B c qua b n mùa trong năm. B c tranh y
hi n lên th t sinh đng trong âm đi u nh p nhàng, tha thi t yêu th ng. B c tranh y r c ế ươ
r , t i t n nh ng cũng bâng khuâng, man mác vì nó đc l c qua n i nh c a ng i v ươ ư ượ ườ
xuôi. N i nh đc b c l tha thi t trong bu i chia tay: ượ ế
Ta v , mình có nh ta
Ta v , ta nh nh ng hoa cùng ng i ườ
Hai l n "ta v láy l i đu câu - cùng m t th i đi m chia tay, nh ng câu trên là h i ư
ng i, câu d i là giãi bày lòng mình. Cái gi ng th tâm tình c a T H u đây th t ng tườ ướ ơ
ngào d th ng. Cu c chia tay gi a ng i kháng chi n và ng i Vi t B c, gi a mi n ươ ườ ế ườ
ng c v i mi n xuôi đã tr thành m t cu c "giã b n" đôi l a (ta - mình). N i nh vượ
nh ng ngày gian nan g n bó v i c nh và ng i Vi t B c c hi n d n trong tâm trí ng i ườ ườ
đi. C nh v t, con ng i Vi t B c, cái gì cũng đáng yêu, đáng nh . Nh tr c nh t là hoa ườ ướ
cùng ng i. Hoa và ng i hòa quy n trong n i nh . Nh hoa là nh t i cái đp c a thiênườ ườ
nhiên Vi t B c, mà cái đp c a Vi t B c không th tách r i v i cái đp c a nh ng con
ng i Vi t B c đã t ng c u mang, g n bó v i ng i đi, v i cách m ng, v đp c a b cườ ư ườ
tranh Vi t B c, tr c tiên, là v đp c a s g n bó gi a thiên nhiên và con ng i. ướ ườ
B c tranh đó đc di n t b ng nh ng câu th êm , nh nhàng. Có màu s c t i t n r c ượ ơ ươ
r , có ánh sáng lung linh chan hòa, có âm thanh vui t i đm m. C nh và ng i hòa ươ ư
quy n vào nhau: b n c p l c bát t b n mùa, thì câu trên nh c nh, câu d i nh ng i. ướ ườ
Mà c nh nào, ng i nào đc nh c t i cũng đu có cái riêng đ nh . T t c đã hi n lên ườ ượ
tr c m t ta m t b c tranh Vi t B c tuy t di u, nên th qua nét bút châm phá tài tình c aướ ơ
tác gi .
M i mùa đc nhà th nh l i b ng m t nét tiêu bi u nh t, v i cách di n t tinh t g i ượ ơ ế
c m. Nh mùa đông Vi t B c là nh t i "r ng xanh hoa chu i đ t i". Gi a cái b t ngàn ươ
c a màu xanh, hi n hi n m t màu s c m nóng (t i đ), b c tranh mùa đông c a Vi t ươ
B c đâu còn cái l nh l o, hoang vu n a. Xuân sang s c màu l i đi khác, tràn ng p sinh sôi
m t màu tr ng tinh khi t, th m ng: "Ngày xuân m n tr ng r ng". C nh này có gì đó ế ơ ơ
gi ng nh c nh Bác v n c năm 1941: ư ướ
Ôi sáng xuân nay, Xuân 41
Tr ng r ng biên gi i n hoa m ơ
Bác v ... Im l ng. Con chim hót
Thánh thót b lau, vui ng n ng ... ơ
(T H u - Theo chân Bác)
B n c p l c bát sau T H u dùng đ t c nh hè đn và c nh mùa thu. N u nh s c màu ế ế ư
ch đo c a c nh đông là màu xanh đi m vào đó có s c hoa t i đ, c a c nh xuân là ươ
màu tr ng hoa m , thì c a mùa hè là màu vàng t i đp c a r ng phách: Ve kêu r ng ơ ươ
phách đ vàng. Đây là m t câu th vào lo i hay nh t c a bài th "Vi t B c". Câu th sáu ơ ơ ơ
ch mà th y đc s chuy n đi c a th i gian, s bi n đi c a c nh s c thiên nhiên. Câu ượ ế
th y ran lên m t ti ng ve kêu không d t trong màu vàng chói chang c a r ng phách d iơ ế ướ
n ng h . Cu i cùng, c nh thu hi n ra v i màu s c d u hi n c a ánh trăng, màu c a m ơ
c v cu c s ng hòa bình gi a nh ng ngày gian kh . C nh nào cũng đp, mùa nào cũngướ
đáng yêu, và m i mùa là m t b c tranh nên th , kì thú. ơ
B c tranh b n mùa y còn ánh lên v đp đm th m c a con ng i Vi t B c. C nh làm ườ
n n cho ng i và ng i g n v i c nh, chúng quy n hòa vào nhau và tô đi m cho nhau. ườ ườ
D ng nh nh ng c nh y ph i có nh ng con ng i này, và nhà th đã đa vào b c tranhườ ư ườ ơ ư
Vi t B c nh ng con ng i th t bình d đáng yêu: hình nh ng i lên núi v i l i dao l p ườ ườ ưỡ
lánh ánh n ng c nh s n, bàn tay "chu t t ng s i giang" c a ng i đan nón, và "cô em gái ườ ườ
hái măng m t mình" gi a khúc nh c ve ran và s c vàng r ng phách. C "ti ng hát ân tình" ế
n a cùng làm cho r ng thu êm d u và ánh trăng hòa bình t a sáng lung linh.
Không hi u Vi t B c sâu s c, không yêu Vi t B c n ng nàn và nh Vi t B c tha thi t, thì ế
không th d ng lên b c tranh quê h ng cách m ng đp tuy t di u và m tình ng i đn ươ ườ ế
th . Nh ng đ có b c tranh này, còn có quan đi m đúng đn và cách nhìn ti n b c a nhàế ư ế
th cách m ng. Khác v i nh ng cách nhìn sai l ch trong văn h c tr c đây v mi n núi vàơ ướ
con ng i mi n núi (là n i "ma thiêng n c đc" v i nh ng con ng i d t n, kém vănườ ơ ướ ườ
minh...), T H u đã có m t cách nhìn đy thông c m, th ng yêu và u ái v i quê h ng ươ ư ươ
cách m ng. B c tranh th này chính là b t ngu n t s g n bó th y chung, t lòng nh ơ
th ng sâu n ng c a nhà th đi v i c nh và ng i Vi t B c.ươ ơ ườ
Tình c m nh th ng tha thi t y là âm h ng bao trùm c đo n th - và nh c đi u d u ươ ế ưở ơ
dàng tr m b ng c a th th l c bát làm cho âm h ng đó bâng khuâng, tha thi t. K t c u ơ ưở ế ế
c a bài th Vi t B c là k t c u đi đáp, có ta và mình, có ng i đi, k , nh ng th c ra đó ơ ế ườ ư
ch là s phân thân c a m t ch th tr tình. Đo n th trên là l i đáp, l i giãi bày c a ơ
ng i đi; nh ng không h n là th . Nh c nh, nh ng i, nh đn t ng chi ti t s ng đngườ ư ế ườ ế ế
nh v y là n i nh chung c a nh ng ng i đã cùng g n bó v i nhau, đng cam c ng khư ườ
trong "m i lăm năm thi t tha ân tình". Không ph i ng u nhiên mà T H u khép l i đo nườ ế
th b ng "... ti ng hát ân tình th y chung”.ơ ế
Ti ng hát ân tình y v n v ng trong ng i đi k , v n v ng trong tâm h n ng iế ươ ườ ươ ườ
đc...