Ngày nhận bài: 10-02-2025 / Ngày chấp nhận đăng bài: 09-04-2025 / Ngày đăng bài: 10-04-2025
*Tác giả liên hệ: Trần Bá Lân. Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhân dân 115, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. E-mail: Lantraned@gmail.com
© 2025 Bản quyền thuộc về Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh.
https://www.tapchiyhoctphcm.vn 1
ISSN: 1859-1779
Tổng quan
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh;28(4):01-10
https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.04.01
Các phương pháp kiểm soát chảy máu trong sốc mất
máu do chấn thương khung chậu
Trần Bá Lân1,*, Đỗ Quốc Huy1,2
1Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhân dân 115, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
2Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
Tóm tắt
Sốc mất máu do chảy máu vào khoang sau phúc mạc ở bệnh nhân (BN) chấn thương khung chậu là một tình trạng cấp
cứu nghiêm trọng và khó nhận biết, với tỷ lệ tử vong cao nếu không được kiểm soát kịp thời. Chảy máu do gãy xương chậu
có nguồn gốc chủ yếu từ tĩnh mạch (>90%) và một phần từ động mạch (<10%) đòi hỏi chiến lược xử trí phù hợp dựa trên
tình trạng huyết động của BN. Các biện pháp kiểm soát chảy máu bao gồm cố định khung chậu tạm thời, chèn gạc ngoài
phúc mạc, cố định ngoài, đặt bóng chèn trong lòng động mạch chủ, thuyên tắc mạch và phẫu thuật cầm máu. Chụp cắt
lớp vi tính giúp đánh giá mức độ tổn thương và chỉ định can thiệp phù hợp. Hồi sức tích cực, truyền máu cân bằng và lựa
chọn biện pháp cầm máu sớm là yếu tố then chốt giúp cải thiện tiên lượng.
Từ khóa: sốc mất máu; chảy máu sau phúc mạc; gãy khung chậu; thuyên tắc mạch; cố định ngoài; chèn gạc
Abstract
HEMORRHAGE CONTROL STRATEGIES IN HEMORRHAGIC SHOCK DUE TO
PELVIC TRAUMA
Tran Ba Lan, Do Quoc Huy
Hemorrhagic shock from retroperitoneal bleeding in patients with pelvic trauma is a critical emergency with high
mortality if not promptly managed. Retroperitoneal hemorrhage secondary to pelvic fractures typically originates from
venous (90%) or arterial (10%), requiring an appropriate management strategy based on the patient’s hemodynamic
status. Hemorrhage control includes temporary pelvic stabilization, preperitoneal packing, external fixation,
resuscitative endovascular balloon occlusion of the aorta (REBOA), angioembolization, and surgical hemostasis.
Computed tomography plays a crucial role in assessing injury severity and guiding interventions. Early aggressive
resuscitation, balanced transfusion strategies, and timely hemostatic interventions are key to improving patient
outcomes.
Keywords: hemorrhagic shock; retroperitoneal bleeding; pelvic fracture; angioembolization; external fixation;
preperitoneal packing
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 28 * Số 4* 2025
2 | https://www.tapchiyhoctphcm.vn https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.04.01
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Tổn thương khung chậu do chấn thương là một nguyên
nhân chảy máu đe dọa tính mạng có thể phòng tránh được ở
bệnh nhân (BN) trẻ tuổi [1]. Tình trạng nặng có thể xảy ra ở
BN lớn tuổi với chấn thương nhẹ do chất lượng xương kém
[2]. Nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ tử vong cao (khoảng
30-40%) là tình trạng chảy máu không được phát hiện vào
khoang sau phúc mạc [3], đây là một thách thức đối với bác
sĩ lâm sàng vì biểu hiện rất đa dạng và không đặc hiệu.
Khoang khung chậu có thể chứa 1.500 mL máu và thể tích
này tăng lên đáng kể ở BN có chấn thương khung chậu gây
mất ổn định về mặt cơ học, thể tích khoang chậu tăng khoảng
20% khi khớp mu giãn rộng 5 cm và tăng đến 40% khi giãn
10 cm [4]. Gãy khung chậu chiếm khoảng 2% đến 8% tổng
số ca gãy xương. Chấn thương kín các cơ quan trong khoang
sau phúc mạc hiếm gặp, với tỷ lệ mắc từ 0,2% đến 5% nhưng
tỷ lệ tử vong cao đến 20% [5].
Chảy máu do chấn thương khung chậu nặng có nguồn gốc
từ chảy máu tĩnh mạch vào khoang sau phúc mạc (>90%) và
động mạch (<10%) [6]. Các nguồn chảy máu chính của vùng
chậu bao gồm các đám rối tĩnh mạch ở sau phúc mạc và chảy
máu từ xương xốp. Xương xốp (cancellous bone) là loại
xương có cấu trúc tổ ong, giàu mạch máu, thường thấy ở các
vùng xương chịu lực như khung chậu, các cấu trúc xương
này bị gãy gây mất máu nghiêm trọng [7]. Ngoài ra, khoảng
một phần ba số BN bị tổn thương khung chậu do chấn
thương bị rối loạn đông máu khi nhập viện làm nặng thêm
mức độ chảy máu [8]. Các phương pháp cầm máu ban đầu
bao gồm cố định khung chậu, chèn gạc ngoài phúc mạc, đặt
bóng chèn trong lòng động mạch chủ, can thiệp tắc mạch và
phẫu thuật cầm máu đều có ưu - nhược điểm riêng. Lựa chọn
phương pháp ban đầu phù hợp với BN gãy khung chậu có
rối loạn huyết động là vấn đề phức tạp, cần cá thể hóa theo
từng trường hợp và điều kiện của từng bệnh viện.
2. GIẢI PHẪU VÀ PHÂN LOẠI
Vùng sau phúc mạc được chia thành 3 khu vực giải phẫu
nhằm hướng dẫn điều trị và mô tả vị trí của khối máu tụ sau
phúc mạc [9].
• Vùng thứ nhất: Vùng trung tâm của khoang sau phúc
mạc kéo dài từ cơ hoành phía trên đến chỗ chia đôi của động
mạch chủ phía dưới. Vùng này bao gồm tĩnh mạch chủ dưới,
động mạch thận, tá tràng và tuyến tụy. Các tổn thương mạch
máu lớn như động mạch chủ ít gặp trong chấn thương kín,
thay vào đó là tổn thương các nhánh nhỏ của động mạch chủ
do cơ chế kéo giật và có thể gây ra máu tụ sau phúc mạc
vùng trung tâm [10].
• Vùng thứ hai: Bao gồm vùng quanh hai thận của khoang
sau phúc mạc. Các cấu trúc trong vùng này bao gồm tuyến
thượng thận, thận, các mạch máu thận, niệu quản, và đại
tràng lên, đại tràng xuống.
• Vùng thứ ba: Nằm phía dưới chỗ chia đôi của động mạch
chủ, bao gồm động mạch và tĩnh mạch chậu trong và ngoài,
niệu quản đoạn xa, đoạn xa đại tràng sigma và trực tràng.
Hình 1. Minh họa giải phẫu các vùng sau phúc mạc (Nguồn: Daly KP,
et al. Traumatic Retroperitoneal Injuries: Review of Multidetector CT
Findings. RadioGraphics. 2008;28(6):1571–1590)
Gãy xương chậu có hai hệ thống phân loại chính: dựa vào
tính ổn định của khung chậu và cơ chế chấn thương/lực tác
động [11].
Phân loại dựa vào cơ chế chính gây gãy xương chậu
• Loại A: Gãy ổn định cả về mặt xoay và dọc (gãy cành
ngang xương mu hoặc gãy mấu chuyển).
• Loại B: Gãy không ổn định về mặt xoay nhưng ổn định
về mặt dọc (gãy kiểu “mở sách”) do lực nén trước-sau.
• Loại C: Gãy không ổn định cả về mặt xoay lẫn dọc.
Phân loại dựa vào tính ổn định của xương chậu
• Nén trước-sau (anteroposterior compression – APC):
Gãy thường không ổn định, đây là dạng gãy xương chậu “mở
sách”. Loại này liên quan đến chảy máu vùng chậu vào sau
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 28 * Số 4 * 2025
https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.04.01 https://www.tapchiyhoctphcm.vn
|
3
phúc mạc, thường xảy ra trong tai nạn xe cơ giới đối đầu
trực tiếp.
• Nén bên (lateral compression - LC): Loại này phổ biến
nhất và thường ổn định, nhưng có thể liên quan đến vỡ bàng
quang. Thường xảy ra trong tai nạn xe cơ giới va chạm từ
bên hông hoặc khi người đi bộ bị xe tông ngang.
• Trượt dọc (vertical shear - VS): Loại này thường không
ổn định, xảy ra khi có lực tác động mạnh vào một hoặc cả
hai nửa chậu, ví dụ như rơi độ cao lớn tiếp đất bằng. Loại
gãy này gây tổn thương toàn bộ dây chằng.
• Cơ chế kết hợp (combined mechanism - CM): Bao gồm
các yếu tố từ những dạng trên.
Theo Hiệp hội Phẫu thuật Cấp cứu thế giới (WSES –
World Society of Emergency Surgery), chấn thương vùng
chậu được phân thành ba mức độ tình trạng huyết động và
ổn định về mặt giải phẫy của khung chậu [12]:
• Nhẹ (WSES độ I): Huyết động và cơ học ổn định.
• Trung bình (WSES độ II, III): Huyết động ổn định nhưng
cơ học không ổn định.
• Nặng (WSES độ IV): Huyết động không ổn định.
Sự ổn định cơ học của khung chậu phụ thuộc vào sự
nguyên vẹn của khớp mu và phức hợp dây chằng sau
(posterior ligamentous complex). Lực tác động lên khung
chậu làm đứt một phần hoặc hoàn toàn dây chằng cùng-chậu
(iliosacral ligaments) dẫn đến chảy máu vào khoang sau
phúc mạc và có thể gây sốc mất máu đe dọa tính mạng.
Phương của lực tác động (vector of impacting force) đóng
vai trò quyết định kiểu phá vỡ cấu trúc khung chậu và nguy
cơ chảy máu.
3. CHẨN ĐOÁN
3.1. Khám lâm sàng và hỏi bệnh sử
Hỏi kỹ bệnh sử, hoàn cảnh xảy ra tai nạn, cơ chế chấn
thương từ BN hoặc người đi cùng giúp định hướng các tổn
thương ban đầu. Khám thực thể nên bắt đầu bằng đánh giá
đường thở, hô hấp và tuần hoàn. Các tình trạng đe dọa tính
mạng cần được xử lý ngay khi được phát hiện qua khám ban
đầu. Các dấu hiệu cụ thể từ khám thực thể như khung chậu
không liên tục có thể gợi ý tụ máu sau phúc mạc vùng chậu,
trong khi chấn thương xuyên thấu vùng lưng hoặc hông có
thể gợi ý tổn thương thận hoặc mạch máu lớn. Các triệu
chứng cơ năng như đau bụng, đau vùng hông lưng gợi ý tụ
máu sau phúc mạc nhưng thường mơ hồ và không đặc hiệu,
dấu hiệu kinh điển như bầm tím vùng hông ít có giá trị trong
các trường hợp chấn thương cấp tính, dấu hiệu này có độ
nhạy 6,5% trong một nghiên cứu đoàn hệ và 1% trong một
nghiên cứu khác [13].
Chảy máu nặng do chấn thương vùng chậu có thể diễn ra
rất nhanh, do đó bác sĩ lâm sàng phải chẩn đoán kịp thời để
bắt đầu điều trị hồi sức phù hợp. Hạ huyết áp không rõ
nguyên nhân có thể là dấu hiệu ban đầu của tổn thương
vùng chậu, do đó ở những BN có gãy xương chậu kèm theo
hạ huyết áp mà không xác định được nguồn mất máu nào
khác, cần giả định rằng đang có chảy máu vào khoang sau
phúc mạc.
Các dấu hiệu lâm sàng gợi ý gãy xương chậu bao gồm tụ
máu bìu hoặc có máu ở miệng lỗ sáo (chấn thương niệu đạo),
chênh lệch chiều dài chi và biến dạng xoay của chân mà
không có dấu hiệu gãy xương rõ ràng. Ở những BN này cần
tránh thao tác đè ép trên vùng chậu, vì có thể làm bong cục
máu đông hiện có và gây chảy máu nặng hơn. Sờ nắn nhẹ
nhàng vùng xương chậu để kiểm tra điểm đau có thể gợi ý
khả năng gãy xương chậu.
Phần khung chậu bị gãy có xu hướng di chuyển lên trên
(do lực co cơ) và xoay ra ngoài (dưới tác động của trọng lực).
Sự xoay ngoài làm tăng thể tích vùng chậu, dẫn đến khả năng
chứa một lượng máu lớn hơn, do đó cố định vùng chậu bằng
đai nẹp hoặc tấm khăn trải giường có thể giúp hạn chế sự
giãn nở này. Đai nẹp nên được đặt đúng vị trí, trên mấu
chuyển lớn xương đùi thay vì đặt trên mào chậu [14].
3.2. Chẩn đoán hình ảnh
Khám ban đầu kết hợp chụp phim X-quang hoặc siêu âm
thường khó phát hiện tụ máu sau phúc mạc, ngoài ra khoang
sau phúc mạc cũng không được phát hiện bởi kỹ thuật “bơm
rửa phúc mạc chẩn đoán” (DPL – Diagnostic Peritoneal
Lavage). Do đó, chụp cắt lớp vi tính có sử dụng thuốc cản
quang là phương pháp chính chẩn đoán tụ máu sau phúc mạc.
Các BN bị chấn thương được phát hiện tụ máu sau phúc
mạc trên phim chụp cắt lớp vi tính (CLVT) với độ nhạy
khoảng 100% [5]. Dấu chảy máu đang hoạt động khi chụp
CLVT có bơm thuốc cản quang là một yếu tố dự báo độc lập
về nhu cầu can thiệp mạch. Siêu âm đánh giá tại giường
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 28 * Số 4* 2025
4 | https://www.tapchiyhoctphcm.vn https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.04.01
(POCUS) có giá trị thấp trong phát hiện tụ máu sau phúc mạc.
Sử dụng chụp CLVT toàn thân vào tiếp cận BN đa chấn
thương làm tăng đáng kể khả năng sống sót, đây là phương
pháp chẩn đoán tiêu chuẩn trong giai đoạn sớm cho những
BN bị đa chấn thương [15]. Khoảng cách giữa phòng chụp
CLVT và phòng hồi sức cấp cứu đã được chứng minh là có
ảnh hưởng đến khả năng sống sót của BN bị chấn thương
nặng [16]. Nếu không có máy chụp CLVT trong phòng cấp
cứu, bác sĩ lâm sàng cần đánh giá các rủi ro và lợi ích của
việc chuyển BN đến phòng chụp và đảm bảo theo dõi liên
tục để hồi sức kịp thời. Trong một môi trường được thiết kế
tốt với đội ngũ cấp cứu tổ chức bài bản thì sử dụng chụp
CLVT được cho là an toàn và hợp lý ngay cả ở những BN bị
chấn thương nặng có huyết động không ổn định. Can thiệp
mạch nên được cân nhắc ở BN bị chấn thương vùng chậu kín
có dấu thoát mạch, bất kể kích thước chảy máu hay các giá
trị xét nghiệm và lâm sàng của BN.
3.3. Xét nghiệm máu
Công thức máu toàn phần là một phần của xét nghiệm
chẩn đoán cơ bản đối với BN chấn thương.
Công thức ước tính lượng máu mất tại thời điểm BN nhập
viện [17]: V = [(Hb(n) – Hb(p)) × V(n)] / Hb(n)
Với V là thể tích máu mất, Hb(n) là nồng độ hemoglobin
người bình thường, Hb(p) là nồng độ hemigobin BN. Một
BN nhập viện với mức hemoglobin là 100 g/L, hemoglobin
bình thường là 120 g/L, thể tích máu trung bình là 5000 mL
thì lượng máu mất ước đoán khoảng 1250 mL.
V = [(120 - 90) × 5.000] / 120 = 1250 mL
Tuy nhiên, giá trị chẩn đoán của hemoglobin (Hb) hoặc
hematocrit (Hct) trong việc phát hiện chảy máu ẩn ở BN
chấn thương vẫn còn gây tranh cãi. Hạn chế của việc đánh
giá Hb hoặc Hct riêng lẻ là ảnh hưởng do pha loãng từ bù
dịch tinh thể và thời gian cần thiết để phản ánh tình trạng mất
máu thật sự của BN. Tiếp đó, các giá trị này phản ánh tình
trạng tuần hoàn tại thời điểm lấy máu, do đó kết quả không
phản ánh trung thực tình trạng BN thời điểm hiện tại, đặc
biệt ở BN chảy máu nặng. Các nghiên cứu gần đây cho thấy
việc đánh giá Hb hoặc Hct riêng lẻ hoặc lặp lại liên tục không
phải là công cụ nhạy để dự đoán phẫu thuật khẩn cấp ở BN
chấn thương kín có chảy máu [18].
Chỉ số kiềm thiếu hay “base deficit” trong xét nghiệm khí
máu động mạch và lactate huyết thanh đã được chứng minh
có giá trị dự đoán có ý nghĩa trong việc phát hiện “sốc ẩn”
và theo dõi đáp ứng với hồi sức ở BN chấn thương. Chỉ số
kiềm thiếu là dấu hiệu tiên lượng tử vong tốt hơn so với pH
trong khí máu động mạch, trị số dưới -10 mEq/L liên quan
đến nguy cơ tử vong rất cao và bình thường (nằm trong
khoảng +2 đến -2 mEq/L) liên quan đến tỷ lệ tử vong sau
chấn thương thấp (<10%) [18].
Nồng độ lactate huyết thanh khi nhập viện là một yếu tố
dự báo sốc chấn thương và sốc mất máu. Một nghiên cứu
quan sát tiến cứu ở BN đa chấn thương để đánh giá mối
tương quan giữa tốc độ thanh thải lactate và tỷ lệ sống sót
cho thấy tất cả các BN có mức lactate trở về bình thường (≤2
mmol/l) trong vòng 24 giờ đều sống sót, tỷ lệ sống giảm
xuống 77,8% nếu việc bình thường xảy ra trong 48 giờ và
chỉ còn 13,6% ở những BN có lactate trên 2 mmol/l kéo dài
hơn 48 giờ [19]. Một nghiên cứu khác cho thấy mức lactate
ban đầu cao hơn ở những BN tử vong sau chấn thương nặng,
và thời gian để bình thường hóa mức lactate kéo dài trên 24
giờ có liên quan đến suy cơ quan sau chấn thương [20].
4. ĐIỀU TRỊ
Điều trị BN gãy khung chậu thường gắn trong bối cảnh
một BN đa chấn thương. Chấn thương khung chậu gây chảy
máu sau phúc mạc có thể không xảy ra đơn lẻ mà đi kèm với
tổn thương tạng trong ổ bụng, do đó BN cần được đánh giá
toàn diện.
Các trường hợp chấn thương có dấu viêm phúc mạc rõ,
tình trạng huyết động không ổn định không đáp ứng điều trị
ban đầu, hoặc có dịch tự do trong ổ bụng đều có chỉ định để
tiến hành phẫu thuật mở bụng (laparotomy).
4.1. Hồi sức ban đầu
Truyền máu và các chế phẩm máu cần được tiến hành một
cách tích cực, số lượng ít nhất bằng 140% so với thể tích máu
mất ban đầu [21]. Nồng độ hemoglobin là thông số đầu tiên
cần xác định ngay khi BN nhập viện, độ chênh của giá trị thu
được so với giá trị trung bình của người bình thường có thể
giúp ước tính lượng hemoglobin đã mất.
Điều trị chảy máu ồ ạt cần thực hiện tích cực ngay từ giai
đoạn trước viện và trong quá trình vận chuyển BN, chủ yếu
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 28 * Số 4 * 2025
https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.04.01 https://www.tapchiyhoctphcm.vn
|
5
bằng dịch tinh thể và chế phẩm máu. Tốc độ truyền máu cần
nhanh hơn tốc độ mất máu và thời gian bù máu cần tương
đương với thời gian chảy máu. Thể tích máu truyền cần lớn
hơn lượng máu mất tùy theo mức độ chảy máu: mất 40%
tổng thể tích tuần hoàn cần truyền gấp 2–2,5 lần, nếu mất
50% thì thể tích truyền cần gấp 3 lần [21]. Truyền máu cân
bằng theo tỷ lệ 1:1:1 của hồng cầu – huyết tương – tiểu cầu,
tỷ lệ này được xây dựng gần với thành phần của máu toàn
phần để hạn chế rối loạn đông máu trong các trường hợp cần
truyền máu lượng lớn [18]. Cần lưu ý nguy cơ quá tải tuần
hoàn bằng cách kiểm soát lượng dịch truyền vào cơ thể và
theo dõi lượng nước tiểu theo giờ (tối thiểu 100 ml/giờ). Bù
dịch không nên được thực hiện một cách đơn lẻ mà cần đi
kèm các biện pháp cầm máu (cố định khung chậu và chèn
gạc ngoài phúc mạc).
Suy tuần hoàn ở BN chấn thương khung chậu có thể khó
nhận biết trong giai đoạn sớm, đặc biệt ở những BN trẻ tuổi,
do cơ thể vẫn duy trì huyết động ổn định (giai đoạn sốc còn
bù) mặc dù bị mất máu đáng kể trong vùng chậu. Vì vậy,
những BN chấn thương khung chậu nhưng vẫn duy trì huyết
áp bình thường nên được xem là đang trong trạng thái “sốc
ẩn” do nguy cơ mất máu vào khoang sau phúc mạc cho đến
khi được chứng minh ngược lại.
Việc xác định một BN chấn thương có đang trong “sốc ẩn”
hay không dựa vào các chỉ số lâm sàng, xét nghiệm cận lâm
sàng và các phương pháp chẩn đoán hình ảnh.
Ổn định tạm thời vùng chậu, hạn chế sự di chuyển xương
gãy làm giảm chảy máu từ các điểm gãy, giúp BN có thể chịu
đựng được thời gian vận chuyển đến trung tâm cấp cứu.
Truyền chế phẩm máu và tranexamic acid (TXA) trong giai
đoạn trước viện, chấp nhận hạ huyết áp có kiểm soát (để
tránh làm vỡ cục máu đông) và tránh pha loãng máu bằng
cách hạn chế truyền dịch tinh thể (để ngăn ngừa rối loạn đông
máu do pha loãng các yếu tố đông máu) đã được chấp nhận
rộng rãi [18].
Bệnh nhân chấn thương có nguy cơ cao bị rối loạn đông
máu do bù dịch quá mức. Tình trạng này dẫn đến vòng bệnh
lý: mất máu → bù dịch và truyền máu → rối loạn đông máu
→ tiếp tục chảy máu. Vòng xoắn này có thể được giảm nhẹ
với chiến lược truyền máu cân bằng và tiêm TXA. TXA giúp
ức chế tiêu sợi huyết, làm tăng độ nhớt của máu và giảm nhu
cầu bù dịch tinh thể quá mức. Hướng dẫn của Viện Y tế Quốc
gia Anh (NICE) khuyến cáo sử dụng TXA tiêm tĩnh mạch
càng sớm càng tốt cho những bệnh nhân chấn thương nặng
đang chảy máu hoặc nghi ngờ có chảy máu trong 3 giờ kể từ
thời điểm chấn thương [22].
4.2. Hướng tiếp cận điều trị chấn thương sau
phúc mạc theo vùng và cơ chế tổn thương
Tiếp cận điều trị chấn thương sau phúc mạc thay đổi từ
theo dõi đến phẫu thuật thăm dò khẩn cấp, tùy thuộc vào cơ
chế tổn thương, vùng giải phẫu và mức độ tổn thương cơ
quan [9].
Chấn thương xuyên thấu
• Vùng 1: Cần phẫu thuật thăm dò vì liên quan đến tổn
thương mạch máu lớn.
• Vùng 2: Phẫu thuật chọn lọc vùng thận nếu có chảy máu
đang hoạt động hoặc khối máu tụ đang lan rộng. Cần di động
đại tràng để loại trừ tổn thương ruột sau phúc mạc và đánh
giá niệu quản nếu vị trí vết thương gần khu vực này.
• Vùng 3: Cần phẫu thuật vì có thể có tổn thương mạch
máu lớn.
Chấn thương kín
• Vùng 1: Nên phẫu thuật vì có khả năng cao là tổn thương
mạch máu lớn.
• Vùng 2: Phẫu thuật nếu khối máu tụ lan rộng hoặc thất
bại với các phương pháp kiểm soát chảy máu khác (ví dụ:
thuyên tắc mạch). Không nên can thiệp nếu khối máu tụ nhỏ,
không lan rộng.
• Vùng 3: Không nên phẫu thuật. Thay vào đó, sử dụng
phương pháp kiểm soát chảy máu như chèn gạc ngoài phúc
mạc trong mổ hoặc thuyên tắc mạch.
4.3. Lựa chọn phương pháp kiểm soát chảy máu
Hiện nay, các kỹ thuật được khuyến cáo để kiểm soát chảy
máu trong gãy xương chậu bao gồm cố định khung chậu,
chèn gạc ngoài phúc mạc, đặt bóng chèn trong lòng động
mạch chủ và can thiệp mạch máu, tùy thuộc vào đội ngũ kỹ
thuật, nguồn lực của bệnh viện và tình trạng của BN. Chèn
gạc ngoài phúc mạc và cố định ngoài là một phương pháp
tương đối đơn giản, hiệu quả trong kiểm soát chảy máu vùng
chậu ngay cả ở các đơn vị có nguồn lực hạn chế.
Phần lớn các trường hợp chảy máu trong gãy xương chậu