Đ bài: C m nh n c a em v ni m vui l n, l s ng l n và tình c m c a T H u
qua bài T y
Bài làm
Ch Lan Viên t ng nói "ế Th anh là l i th l y cái đng đi toàn đi, l y cái h i toàn t p,ơ ơ ườ ơ
l y cái t toàn bài là chính... anh là con chim v đng bay h n là b lông, b cánh, tuy ườ ơ
v n là lông cánh đp ". Không ai khác, Ch Lan Viên đang nói đn T H u- m t nhà thế ế ơ
c a lí t ng c ng s n, m t nhà cách m ng yêu n c. Th ông luôn g n li n v i cách ưở ướ ơ
m ng, tiêu bi u là bài th T y trích t p th cùng tên đc ông sáng tác năm 18 tu i, ơ ơ ượ
năm ông ra nh p đng v i ni m vui khôn xi t: ế
T y trong tôi b ng n ng h
M t tr i chân lí chói trong tim
H n tôi là m t v n hoa lá ườ
R t đm h ng và r n ti ng chim ươ ế
"T y" là tên bài th , là tên t p th cũng là th i đi m trong đi T H u. Nh ng năm ơ ơ
tr c cách m ng là "nh ng ngày bâng khuâng đng gi a đôi dòng n c, ch n m t dòngướ ướ
đ n c trôi" nh ng vào năm 1938, g p đng là lúc tìm đc ánh sáng. "T y" không ướ ư ượ
còn ch là th i đi m vô danh trôi chìm trong quên nh đi ng i mà đã tr thành th i kh c ườ
thiêng liêng không th lãng quên phai nh t. Vào th i kh c y , trong h n thi sĩ "b ng n ng
h " . Hình nh n ng h th t chói chang khác cái n ng nh t nh t c a mùa xuân, cái n ng
hanh c a mùa thu. Nh ng tia n ng h làm lá thêm xanh, hoa thêm ngát, trái thêm ng t, đt
tr i thêm cao. Không nh ng v y, "n ng h " trong bài th cho ta ngu n sáng r t m, r t ơ
t i c a tinh th n, c a linh h n. Nó làm "b ng" sáng tâm h n, b ng lên ni m vui, b ngươ
d y c ngu n s ng, b ng th c c m t mi n kí c th t đp đ. Ánh sáng y ch có th là
c a m t tr i, đó là s s ng, h i m bao la b t bi n c a vũ tr . Đó là ánh sáng c a "m t ơ ế
tr i chân lí" là ánh sáng c a đng.
Ni m vui y không h d ng l i, mà ngày càng tăng lên v i các hình nh "v n hoa lá", ườ
"ti ng chim ca",.. m ra cho ng i đc đó là khu v n xuân t i m i tràn ng p s c xanhế ườ ườ ươ
c a cây, h ng th m c a hoa và nh ng ti ng chim hót ríu rít tràn đy s c s ng. V đp ươ ơ ế
tâm h n, ni m vui c a tác gi đã thoát kh i c l t ng tr ng, nó t i sáng tr trung có ướ ượ ư ươ
chút b ng b t say mê c a chàng trai xanh tu i tr lòng. Câu th v i ki u đnh nghĩa r t ơ
m i m vi t b ng c m xúc d t dào mãnh li t v i các hình nh r t c th khi n cho ta ế ế
c m nh n đc ni m vui và say mê khi tác gi đc k t n p đng. ượ ượ ế
N u kh th th nh t cho ta c m nh n đc ni m vui, s say mê c a tác gi thì đn khế ơ ượ ế
hai chính là nh ng nh n th c m i v lí l s ng:
Tôi bu c lòng tôi v i m i ng i ườ
Đ tình trang tr i v i muôn n i ơ
Đ h n tôi v i bao h n kh
G n gũi nhau thêm m nh kh i đi
Kh th v i đi p ng k t h p v i nh p th nhanh, trôi ch y, h i th li n m ch, gi ng ơ ế ơ ơ
th sôi n i thi t tha tràn đy nhi t tình nhi t huy t. Vi c s d ng đng t "bu c" thơ ế ế
hi n m t lòng t nguy n chan hòa lòng mình cùng m i ng i, tác gi d ng nh mu n ườ ườ ư
mình tr i lòng cùng qu n chúng nhân dân c n lao c a bao ki p ng i đau kh . Đó là ế ườ
nh ng tr em bán d o, ng i , đy t , nh ng ng i nông dân kh c c s m hôm,... T ườ ườ
H u v i mong mu n đng c m, xót th ng đoàn k t v i nh ng ng i dân ngoài kia mà ươ ế ườ
m h n "trang tr i" v i "kh i đi". Có l đó là m t l s ng l n, tình c m l n v i m i
ng i.ườ
Ti p t c m ch c m xúc là nh ng bi n chuy n trong tâm h n thi sĩ và mong mu n t tế ế
cùng hòa mình v i đi:
Ta đã là con c a v n nhà
Là em c a v n ki p phôi pha ế
Là anh c a v n đu em nh
Không áo c m, cù b t cù bơ ơ
Kh th cu i là s xu t hi n c a t p th v i các c m t ch s l ng l n "v n nhà", ơ ượ
"v n ki p" "v n đu" và đi t "ta", tác gi m t l n n a kh ng đnh tình c m g n bó c a ế
mình v i m i ng i, nh ng ng i s ng nghèo kh , tu i cao nh ng còn gánh nhi u n i ườ ườ ư
c c c, nh ng tr em th i y không có c m ăn áo m c, lang thang không nhà và t t cơ ơ
m i ng i trên th gian này. Đây là b c chuy n t cái tôi sang cái ta rõ r t nh t, tình ườ ế ướ
c m thay đi cũng b t ngu n t nh n th c v l s ng, nó p đn trong lòng tác gi nh ế ư
m t m i duyên , có th nói là m i duyên gi a thi sĩ và ánh sáng chân lý c a đng. Đt tác
ph m vào th i đi và b i c nh b y gi năm 1938, th i đi m mà các nhà trí th c ti u t ư
s n đang đ cao cái tôi cá nhân thì T H u đã có th buông b cái tôi đ hòa mình cùng
cái ta c a th gian. Đi u này cho th y s c m nh to l n c a lí t ng cách m ng đã c m ế ưở
hóa con ng i, soi sáng đng đi cho h , h ng h v phía m t tr i.ườ ườ ướ
V i khuynh h ng s thi, c m h ng lãng m n, và ch t tr tình chính tr sâu s c, th T ướ ơ
H u đã tr thành ngu n c m h ng d t dào cho nh ng th h thanh niên yêu n c. Và bài ế ướ
th T y c a ông truy n cho ta ng n l a, nhi t huy t và khát v ng tu i tr l n lao.ơ ế
Bài làm 2
T H u là m t nhà th cách m ng, s nghi p và th ca c a ông g n li n v i cách m ng. ơ ơ
Th c a ông g n bó và ph n ánh chân th t nh ng ch ng đng cách m ng đy gian khơ ườ
và hy sinh nh ng cũng nhi u th ng l i đy v vang. Bài th T y đã ghi l i b c ngo tư ơ ướ
quan tr ng trong cu c đi c a T H u v i nh ng c m nh n và suy t sâu s c. ư
"T y trong tôi b ng n ng h
...
Không áo c m, cù b t cù b "ơ ơ
Bài th n m trong ph n máu l a c a t p T y đc vi t vào ngày mà T H u đcơ ượ ế ượ
đng vào hàng ngũ c a Đng.
"T y trong tôi b ng n ng h
M t tr i chân lí chói qua tim".
"T y" là ch cái m c th i gian đc bi t trong cu c đi cách m ng và trong cu c đi th ơ
T H u. Đó là khi T h u 18 tu i đang ho t đng r t tích c c trong ĐTNCS Hu . Đc ế ượ
giác ng lý t ng c ng s n, T H u vô cùng vui s ng, ông đã ho t đng cách m ng ưở ướ
m t cách say mê và sau m t năm ông đc k t n p vào Đng. T c là đc đng vào hàng ượ ế ượ
ngũ danh d c a nh ng con ng i tiên phong. ườ
C m t "b ng n ng h " là bi u t ng cho c m xúc c a bài th . "B ng n ng h " là b ng ượ ơ
lên vui s ng hân hoan, b ng lên ni m h nh phúc, b ng lên m t chân lý t a sáng choướ
cu c đi c a mình. Hình nh "m t tr i chân lí chói qua tim" là hình nh n d bi u t ng ượ
cho lý t ng cách m ng. Nh ng t ng đc s d ng chính xác, giàu s c g i đây là tưở ượ
"b ng" và t "chói". T "b ng" ch ánh sáng phát ra đt ng t, t "chói" ch ánh sáng xuyên
m nh. V y hình nh "b ng n ng h ", "chói qua tim" đã di n t đc ni m vui đt ng t ượ
c a nhà th . T H u đã kh ng đnh lí t ng c ng s n nh m t ngu n ánh sáng m i, làm ơ ưở ư
b ng sáng lên tâm h n. Tác gi g i chân lí cách m ng là m t tr i chân lí b i Đng là m t
ngu n ánh sáng kì di u, t a ra t nh ng t t ng đúng đn, h p v i l ph i. Nó báo hi u ư ưở
nh ng đi u t t lành cho cu c s ng. Cách g i y th hi n thái đ thành kính c a nhà th ơ
đi v i cách m ng. T "chói qua tim" là tác gi nh n m nh ánh sáng c a lí t ng là m t ưở
ngu n ánh sáng m nh, nó xua tan đi màn s ng mù c a ý th c ti u t s n và m ra trong ươ ư
tâm h n nhà th m t chân tr i m i c a nh n th c, c a t t ng. ơ ư ưở
Hai câu th sau tác gi vi t b ng bút pháp tr tình lãng m n cùng v i nh ng hình nh soơ ế
sánh r t sinh đng, giàu hình t ng đ di n t ni m vui s ng vô h n c a bu i đu ti p ượ ướ ế
xúc v i lý t ng c ng s n: ưở
"H n tôi là m t v n hoa lá ườ
R t đm h ng và r n ti ng chim" ươ ế
Hình nh "v n hoa lá" và "r n ti ng chim" là hình nh n d t ng tr ng cho m t th ườ ế ượ ư ế
gi i t i sáng, r n rã, tràn đy s c s ng. Nhà th so sánh h n tôi nh v n hoa lá, m t ươ ơ ư ườ
cách so sánh l y hình nh c th đ ch m t khái ni m tr u t ng. Đ t đó b n đc ượ
chúng ta có th c m nh n đc v đp tâm h n c a nhà th khi đn v i cách m ng. Đi ượ ơ ế
v i T H u, lí t ng cách m ng không ch kh i d y m t s c s ng m i mà còn mang l i ưở ơ
m t c m h ng sáng t o m i cho h n th . Đó là nhà th say mê ca ng i nhân dân, ca ng i ơ ơ
đt n c, say mê ho t đng c ng hi n cho cách m ng. Nh v y, kh th m đu bài th ướ ế ư ơ ơ
di n t ni m vui, ni m say mê và h nh phúc tràn ng p trong tâm h n nhà th t khi đc ơ ượ
giác ng lý t ng cách m ng, đc k t n p vào Đng C ng S n. Nh ng câu th trên ưở ượ ế ơ
đc vi t b ng c m xúc d t dào di n t tâm tr ng, tâm h n b ng nh ng hình nh c thượ ế
và sinh đng đã t o đc m t n t ng đc đáo, m i l so v i th ca cách m ng đng ượ ượ ơ ươ
th i và tr c đó. Xong cái h p d n l n nh t trong th T H u là con ng i chân thành, ướ ơ ườ
tâm h n trong tr o, n ng nhi t đã tìm đc m t cách di n đt r t phù h p. ượ
Khi giác ng lý t ng T h u đã kh ng đnh quan ni m m i v l s ng. Đó là s g n bó ưở
hài hòa gi a cái tôi cá nhân và cái ta chung c a m i ng i: ườ
"Tôi bu c lòng tôi v i m i ng i ườ
Đ tình trang tr i v i muôn n i" ơ
Đ h n tôi v i bao h n kh
G n gũi nhau thêm m nh kh i đi"
Đng t "bu c" th hi n m t ý th c t nguy n và quy t tâm cao đ c a T H u mu n ế
v t qua gi i h n c a cái tôi cá nhân đ s ng chan hòa v i m i ng i. "Bu c" còn cóượ ườ
nghĩa là t mình ph i có trách nhi m g n bó v i c ng đng. M i ng i đây là nh ng ườ
ng i lao kh , nh ng con ng i cùng chung giai c p vô s n. T "trang tr i" khi n ta liênư ườ ế
t ng t i tâm h n c a nhà th đang tr i r ng v i cu c đi: t o ra kh năng đng c m sâuưở ơ
xa v i hoàn c nh c a t ng con ng i c th . "G n gũi nhau thêm m nh kh i đi" là tác ườ
gi nói đn tinh th n đoàn k t. "Kh i đi" là hình nh n d ch m t kh i ng i đông ế ế ườ
đo cùng chung m t c nh ng , cùng chung m t lý t ng, đoàn k t v i nhau, g n bó ch t ưở ế
ch v i nhau, cùng ph n đu vì m t m c đích chung: đu tranh giành l i quy n s ng và
quy n đc l p dân t c. Nh v y, toàn b kh th trên b ng l i s d ng nh ng t ng ư ơ
chính xác, giàu n ý, nhà th đã g i g m m t cách sâu s c v t t ng, tình c m c a ơ ư ưở
mình. Đó là tình yêu th ng con ng i c a T H u g n v i tình c m h u ái giai c p. Nóươ ườ
th hi n ni m tin c a tác gi vào s c m nh đoàn k t, câu th trên cũng là m t l i kh ng ế ơ
đnh: khi cái tôi chan hòa v i cái ta, khi cá nhân hòa vào t p th cùng lí t ng thì s c ưở
m nh nhân lên g p b i. Nh ng câu th cũng là bi u hi n nh n th c m i v l s ng chan ơ
hòa cá nhân và t p th , gi a cái tôi và cái ta. Trong l s ng y con ng i tìm th y ni m ườ
vui và s c m nh. S thay đi nh n th c y, nó b t ngu n sâu xa t s t giác ng lý
t ng c a nhà th T H u.ư ơ
"Tôi đã là con c a v n nhà
Là em c a v n ki p phôi pha ế
Là anh c a v n đu em nh
Không áo c m, cù b t cù b "ơ ơ
kh th này, nhà th ti p t c ghi nh n nh ng chuy n bi n trong nh n th c và hành ơ ơ ế ế
đng th hi n trong quan h v i các t ng l p khác nhau c a qu n chúng lao đng. đây,
tác gi đã kh ng đnh tình c m g n bó v i "v n nhà" (Tôi đã là con c a v n nhà: "v n
nhà" là m t t p th l n lao, r ng rãi, nh ng r ng h n là toàn th qu n chúng nhân dân lao ư ơ
đng, "v n ki p phôi pha" là nh ng ng i s ng nghèo kh , sa sút, v t v , c c c, "v n ế ườ ơ
đu em nh " là nh ng em bé lang thang v t v ng nay đây mai đó). ưở