Chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân HIV/AIDS

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:35

Thêm vào BST

Báo xấu

145
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

““Chăm sóc giảm nhẹ là chăm sóc toàn diện, tích cực những bệnh nhân mắc các bệnh không thể điều trị khỏi. Kiểm soát các cơn đau và các triệu chứng khác, kiểm soát các vấn đề về tâm lý, xã hội và tinh thần có ý nghĩa hết sức quan trọng.”

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân HIV/AIDS

Ch¨m sãc gi¶m nhÑ cho bÖnh nh©n HIV/AIDS VCHAP Vietnam CDC Harvard Medical School AIDS Partnership
Ch¨m sãc gi¶m nhÑ lµ g×? ““Ch¨m sãc gi¶m nhÑ lµ ch¨m sãc toµn diÖn, tÝch cùc nh÷ng bÖnh nh©n m¾c c¸c bÖnh kh«ng thÓ ®iÒu trÞ khái. KiÓm so¸t c¸c c¬n ®au vµ c¸c triÖu chøng kh¸c, kiÓm so¸t c¸c vÊn ®Ò vÒ t©m lý, x· héi vµ tinh thÇn cã ý nghÜa hÕt søc quan träng.” WHO, 1990 2
ở c ¸c níc ®ang ph¸t triÓn, g iai ®o ¹n nhiÔm trïng HIV thê ng kh«ng ®îc c hÈn ®o ¸n c ho ®Õn khi bÖnh nh©n ®· ë vµo g iai ®o ¹n AIDS . V× thÕ, nªn b¾t ®Çu c h¨m s ãc g i¶m nhÑ vµo ló c c hÈn ®o ¸n nhiÔm HIV 3
Môc tiªu cña ch¨m sãc gi¶m nhÑ • Gi¶m thiÓu sù khæ ¶i cña bÖnh nh©n, gåm ®au vµ c¸c triÖu chøng khã chÞu kh¸c • C¶i thiÖn tèi ®a chÊt lîng cuéc sèng • Duy tr×sù tho¶i m¸i vµ phÈm gi¸ cña bÖnh nh©n • Gióp bÖnh nh©n sèng tÝch cùc nhÊt cã thÓ ®îc cho ®Õn khi chÕt • §¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ t©m lý vµ tinh thÇn cña bÖnh nh©n 4
Môc tiªu cña ch¨m sãc gi¶m nhÑ (tiÕp) • Kh«ng thóc ®Èy hoÆc tr×ho·n c¸i chÕt • Hç trî cho gia ®×nh vµ ngêi th©n cña bÖnh nh©n khi bÖnh nh©n bÞ èm • ChuÈn bÞ cho ngêi sèng chung víi HIV/AIDS vµ gia ®×nh hä vÒ c¸i chÕt, nh÷ng ®iÒu g×cã thÓ x¶y ra vµ c¸ch hç trî tèt nhÊt cho ngêi th©n ®ang ®Õn gÇn c¸i chÕt • An ñi gia ®×nh ngêi bÖnh sau khi bÖnh nh©n tö vong 5
C¸c c h¬ng tr×nh ®iÒu trÞ HIV kh«ng ® îc c o i c h¨m s ãc g i¶m nhÑ vµ ®iÒu trÞ ®Æc hiÖu (ARV) nh hai mÆt lo ¹i trõ nhau. Chăm sóc giảm nhẹ và ARV phải cùng đồng thời tiến hành trong chăm sóc……… 6
Ch¨m s ãc gi¶m nhÑ ®ßi hái s ù tham gia c ña tÊt c¶ c ¸c thµnh viªn c ña ®é i điều trị bao gåm c¸c b¸c s ü, c ¸c ®iÒu dìng viªn, c¸c t vÊn viªn, c ¸c nh©n viªn y tÕ céng ®ång vµ c¸c t×nh nguyÖn viªn ph ối h ợp h ỗ trợ b ệnh nh©n. 7
Thành viên trong gia đình là những người quan trọng nhất trong đội tiếp cận chăm sóc giảm nhẹ. Gia ®×nh lµ thµnh phÇn chñ chè t trong c uéc ®êi c ña ngê i bÖnh vµ thêng lµ nh÷ng ngêi trùc tiÕp c h¨m s ãc bÖnh nh©n lóc c uèi ®êi. 8
Híng dÉn c ña WHO vÒ chÝnh s ¸c h quèc gia c h¨m s ãc gi¶m nhÑ 1. B¶o ®¶m cã ®ñ c¸c thuèc gi¶m ®au nhãm g©y nghiÖn vµ c¸c thuèc kh¸c. 2. ThiÕt lËp hÖ thèng ch¨m sãc thÝch hîp. 3. §µo t¹o nh©n viªn y tÕ vÒ c¸c nguyªn lý ch¨m sãc gi¶m nhÑ:  Th«ng tin-liªn l¹c  §a ra quyÕt ®Þnh  Xö lý c¸c vÊn ®Ò phøc t¹p cña y tÕ  KiÓm so¸t ®au vµ triÖu chøng  Ch¨m sãc t©m lý cho bÖnh nh©n vµ gia ®×nh  Ch¨m sãc lóc l©m chung (WHO, 1995) 9
Nh÷ng th¸ch thøc trong ch¨m sãc gi¶m nhÑ bÖnh nh©n HIV • Nhiễm trùng cơ hội thường gây phiền toái và khó điều tr ị • Sù kú thÞ vµ nçi sî h·i HIV thêng lµm c¶n trë sù bµn b¹c vÒ c¸i chÕt ®ang ®Õn vµ sù chuÈn bÞ ®Çy ®ñ cho c¸i chÕt • Sù xa l¸nh cña gia ®×nh vµ bÌ b¹n dÉn ®Õn viÖc bÖnh nh©n kh«ng ®îc hç trî ®Çy ®ñ vµ bÞ c« ®¬n. • ViÖc ch¨m sãc bÖnh nh©n s¾p chÕt thêng phã mÆc cho gia ®×nh, nh÷ng ngêi kh«ng ®îc chuÈn bÞ vµ kh«ng ®îc ®µo t¹o vÒ viÖc nµy 10 (WHO 2000)
Nh÷ng th¸ch thøc trong ch¨m sãc gi¶m nhÑ bÖnh nh©n HIV • Ngêi ch¨m sãc cã thÓ cã c¶m gi¸c bÊt lùc hoÆc v« väng • C¸c gia ®×nh ch¨m sãc bÖnh nh©n t¹i nhµ th êng bÞ g¸nh nÆng vÒ tµi chÝnh • G¸nh nÆng t©m lý mµ ngêi ch¨m sãc ph¶i chÞu ®ùng khi ngêi th©n cña m×nh chÕt WHO (2000) 11
Điều trị đau đối với bệnh nhân HIV/AIDS • Bệnh nhân HIV/AIDS có đau đáng kể (80% bệnh nhân HIV/AIDS có đau - theo kết quả một nghiên cứu). • Đau ở bệnh nhân AIDS đánh giá không đúng mức và điều trị không đúng mức. • Điều trị đau cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm nhẹ nỗi khổ. • Điều trị đau có thể cải thiện tuân thủ điều trị HIV vì vậy cải thiện kết quả điều trị. 12
Đặc điểm của đau Đau cảm thụ: Là kích thích các thụ cảm đau (nociceptor) gây đau thắt, đau dai dẳng hoặc đau như bị đè nén. Đau bệnh lý thần kinh: Là sự kích thích các mô thần kinh bị tổn thương hoặc không còn bình thường gây ra đau rát, kiểu kim đâm, nhói đâm, điện giật hoặc như đầu kim đâm. Có thể xuất hiện khi có kích thích rất nhỏ (chạm nhẹ) 13
Đau thụ cảm – 2 loại 1. Đau thực thể • Thường định rõ được vị trí • Tác động ở da, tổ chức mềm, cơ và/hoặc xương 1. Đau nội tạng • Khó định vị hoặc “lan toả” • Tác động vào các cơ quan và tạng rỗng. 14
Điều trị đau theo đặc điểm Đau cảm thụ • Đáp ứng tốt với opioid hoặc non-opioid Đau bệnh lý thần kinh • Đáp ứng tốt hơn với tác thuốc (thuốc chống trầm cảm, thuốc chống co giật) sau đó là các thuốc opiodi hoặcc non-opioid 15
Tiến hành đánh giá đau…. • Đánh giá đau thường xuyên và hệ thống bằng cách sử dụng thang 0- 10 (0= không đau; 10=đau tồi tệ nhất) • Tin vào báo cáo đau của bệnh nhân và người nhà và cách làm giảm nhẹ • Chọn cách điều trị đau phù hợp với mức độ đau, bệnh nhân và thực hiện 16
Tiến hành đánh giá đau…. • Thực hiện các can thiệp giảm đau theo thời gian, điều phối và theo cách logic. • Sau khi đã điều trị đau, đánh giá mức hiệu quả của các can thiệp, nếu không có tác dụng thì liệu pháp khác có thể điều trị thử. • Đánh giá đau và hiệu quả can thiệp cần phải được ghi biểu đồ trong hồ sơ bệnh nhân để các bác sĩ khác biết liệu trình nào hiệu quả, liệu trình nào không. 17
Câu hỏi để đánh giá đau……. • Bạn có đau không, nếu có bạn có thể chỉ chỗ đau? • Bạn có thể mô tả đau, đau nhói, đau nhức, đau liên tục, đau thành cơn? • Bạn có thể cho điểm đau theo thang điểm 0- 10, 0 là không đau và 10 là đau nhất? 18
Câu hỏi để đánh giá đau…….. • Đêm qua bạn ngủ thế nào? – Ngủ là thuốc đo tốt nhất đo mức độ dễ chịu • Bạn ăn có bình thường không, bạn có bị đau khi nhai hoặc nuốt? – Nếu bệnh nhân bị đau trong miệng, thì bệnh nhân có thể có loét hoặc nấm miệng • Bạn có thể đi bộ mà không cần ng 19 ười giúp
C¸c biÓu hiÖn kh«ng sinh lý cña ®au • Nh¨n nhã mÆt • C¸u b¼n • NghiÕn r¨ng • Kh«ng tiÕp xóc ®îc b»ng m¾t • Ch©n co l¹i khi n»m xuèng • Kªu la 20