T¹P CHÝ Y häc viÖt nam tẬP 544 - th¸ng 11 - QuyỂN 1 - sè ĐẶC BIỆT - 2024
169
CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG CỦA BỆNH NHÂN LƠ XÊ MI CẤP DÒNG TUỶ
CAO TUỔI ĐIỀU TRỊ BẰNG DECITABINE TẠI VIỆN HUYẾT HỌC - TRUYỀN
MÁU TRUNG ƯƠNG GIAI ĐOẠN 2023-2024
Nguyễn Quốc Nhật2, Bạch Quốc Khánh1,
Nguyễn Hà Thanh2, Nguyễn Văn Nam1
TÓM TẮT18
Đặt vấn đề: Nhóm bệnh nhân cao tuổi,
không đủ điều kiện hóa trị liệu tích cực thường
được điều trị bằng các phác đồ giảm nhẹ, chăm
sóc hỗ trợ hoặc tham gia thử nghiệm lâm sàng
các thuốc mới. Đánh giá hiệu quả của điều trị Lơ
xê mi cấp dòng tuỷ (AML) không chỉ dừng lại ở
chỉ số sống sót mà còn bao gồm cả chất lượng
cuộc sống (CLCS) của bệnh nhân. Mục tiêu:
Khảo sát chất lượng cuộc sống của bệnh nhân
AML cao tuổi điều trị bằng Decitabine tại Viện
Huyết học – Truyền máu Trung ương giai đoạn
2023-2024. Đối tượng và phương pháp: Nghiên
cứu mô tả trên 70 bệnh nhân AML cao tuổi được
điều trị bằng phác đồ Decitabine tại Viện Huyết
học – Truyền máu Trung Ương từ năm 2023-
2024. Kết quả và kết luận: Các bệnh nhân
nghiên cứu được đánh giá chất lượng cuộc sống
trước mỗi đợt điều trị bằng thang điểm EORTC
QLQ-C30. Các triệu chứng mệt mỏi, chán ăn,
khó khăn về tài chính ảnh hưởng nhiều đến
CLCS của bệnh nhân. CLCS của bệnh nhân
AML cao tuổi có mối liên quan với thể trạng của
bệnh nhân trước điều trị và đáp ứng của bệnh
nhân với phác đồ Decitabine. Decitabine không
những mang lại đáp ứng về huyết học mà nó còn
1Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương
2Trường Đại học Y Hà Nội
Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Quốc Nhật
SĐT: 0982009506
Email: nguyenquocnhat1982@gmail.com
Ngày nhận bài: 30/7/2024
Ngày phản biện khoa học: 01/8/2024
Ngày duyệt bài: 20/9/2024
cải thiện CLCS trên các khía cạnh chức năng và
triệu chứng của bệnh nhân AML cao tuổi.
Từ khóa: Lơ xê mi cấp dòng tủy, Decitabine,
Chất lượng cuộc sống, EORTC QLQ-C30
SUMMARY
QUALITY OF LIFE OF ELDERLY
ACUTE MYELOID LEUKEMIA
PATIENTS TREATED WITH
DECITABINE AT THE NATIONAL
INSTITUTE OF HEMATOLOGY AND
BLOOD TRANSFUSION IN THE
PERIOD 2023-2024
Background: Elderly patients who are
ineligible for intensive chemotherapy are often
treated with palliative regimens, supportive care,
or enrolled in clinical trials for new drugs. The
assessment of treatment outcomes in Acute
Myeloid Leukemia (AML) should not only focus
on survival rates but also include the patients'
quality of life (QoL). Objective: To describe the
quality of life of elderly AML patients treated
with Decitabine at the National Institute of
Hematology and Blood Transfusion during the
period of 2023-2024. Subjects and Methods: A
descriptive study was conducted on 70 elderly
AML patients treated with the Decitabine
regimen at the NIHBT from 2023 to 2024.
Results and Conclusion: Patients’ quality of life
was assessed before each treatment cycle using
the EORTC QLQ-C30 questionnaire. Symptoms
such as fatigue, loss of appetite, and financial
difficulties significantly impacted patients' QoL.
The QoL of elderly AML patients was found to
be related to their pre-treatment performance
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU
170
status and their response to the Decitabine
regimen. Decitabine not only provided
hematological response but also improved the
QoL in functional aspects and symptoms for
elderly AML patients.
Keywords: Acute myeloid leukemia,
Decitabine, Quality of life, EORTC QLQ-C30
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
AML là một nhóm bệnh máu ác tính.
Một nghiên cứu tại Mỹ năm 2019, tỷ lệ mắc
khoảng 4,3 người mắc bệnh/100.000 người
dân, tuổi trung bình là 68 tuổi, có xu hướng
tăng theo tuổi1. Nhóm bệnh nhân cao tuổi,
không đủ điều kiện hóa trị liệu tích cực
thường được điều trị bằng các phác đồ giảm
nhẹ, chăm sóc hỗ trợ hoặc tham gia thử
nghiệm lâm sàng các thuốc mới. Đánh giá
hiệu quả của điều trị AML không chỉ dừng
lại ở chỉ số sống sót mà còn bao gồm cả
CLCS của bệnh nhân. Đối với bệnh nhân cao
tuổi mắc AML, việc duy trì hoặc cải thiện
chất lượng cuộc sống có thể là mục tiêu quan
trọng ngang bằng với việc kéo dài tuổi thọ.
CLCS sống là một yếu tố quan trọng trong
việc đánh giá hiệu quả của các phương pháp
điều trị và chăm sóc bệnh nhân. Vì vậy,
chúng tôi tiến hành đề tài này nhằm mục
tiêu: Khảo sát chất lượng cuộc sống của
bệnh nhân AML cao tuổi điều trị bằng
Decitabine tại Viện Huyết học – Truyền máu
trung ương giai đoạn 2023-2024.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu: 70 bệnh
nhân AML cao tuổi được điều trị bằng phác
đồ Decitabine tại Viện Huyết học – Truyền
máu Trung ương từ năm 2023-2024.
Tiêu chuẩn lựa chọn nhóm bệnh nhân
nghiên cứu
- BN ≥ 60 tuổi, nguyên phát hoặc thứ
phát,
- BN được chẩn đoán AML theo tiêu
chuẩn WHO 2016,
- BN không phù hợp với phác đồ hóa trị
tiêu chuẩn
Tiêu chuẩn loại trừ nhóm bệnh nhân
nghiên cứu
- Bệnh nhân đang có suy gan, suy thận
mức độ nặng, có biểu hiện suy tim, đau ngực
không ổn định trên lâm sàng hoặc có chống
chỉ định điều trị bằng Decitabine.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
- Nghiên cứu mô tả loạt ca bệnh
- Cỡ mẫu: Toàn bộ, Chọn mẫu: thuận
tiện, 70 người bệnh đủ tiêu chuẩn tham gia
nghiên cứu.
2.2.2. Công cụ và thu thập thông tin
- Bệnh án bệnh nhân đủ tiêu chuẩn
nghiên cứu để đưa vào nghiên cứu
- Thu thập thông tin theo một mẫu bệnh
án dựa vào hồ sơ bệnh án bao gồm: tuổi,
giới, đặc điểm xét nghiệm trước khi điều trị
và sau các đợt điều trị, các chỉ số chất lượng
cuộc sống thông qua bảng điểm.
- Bộ câu hỏi đánh giá chất lượng cuộc
sống EORTC QLQ-C30 phiên bản 3.0, bao
gồm 30 câu hỏi: 15 câu hỏi đánh giá trên
khía cạnh chức năng (hoạt động thể lực, vai
trò xã hội, tâm lý cảm xúc, khả năng nhận
thức, hòa hợp xã hội), 13 câu hỏi đánh giá
các triệu chứng (mệt mỏi, đau, buồn nôn và
nôn, khó thở, mất ngủ, chán ăn, táo bón, tiêu
chảy) và khó khăn tài chính, 2 câu hỏi đánh
giá CLCS chung (bệnh nhân tự đánh giá sức
khỏe và CLCS trong tuần vừa qua).
- Điểm CLCS tổng = (Hoạt động thể lực
+ Vai trò xã hội + Tâm lý cảm xúc + Khả
năng nhận thức + Hòa hợp xã hội + 100-Mệt
mỏi + 100-Đau + 100-Buồn nôn,Nôn + 100-
T¹P CHÝ Y häc viÖt nam tẬP 544 - th¸ng 11 - QuyỂN 1 - sè ĐẶC BIỆT - 2024
171
Khó thở + 100-Mất ngủ + 100-Chán ăn +
100-Táo bón + 100-Tiêu chảy)/13.
- Cách đánh giá điểm CLCS: quy đổi
sang thang điểm 100 theo hướng dẫn của
nhóm nghiên cứu EORTC.
- Thời điểm đánh giá CLCS: trước khi
bắt đầu điều trị mỗi đợt Decitabine
2.2.3. Các tiêu chuẩn sử dụng trong
nghiên cứu
- Tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh AML theo
WHO 2016
- Đánh giá đáp ứng điều trị theo tiêu
chuẩn của IWG năm 2003.
- Bộ câu hỏi đánh giá CLCS: EORTC
QLQ-C30 phiên bản 3.0.
2.2.4. Đạo đức trong nghiên cứu
- Nghiên cứu đã được sự đồng ý của Ban
Lãnh Đạo Bệnh Viện Huyết học – Truyền
máu Trung ương.
- Các thông tin khai thác trong bệnh án sẽ
hoàn toàn được giữ bí mật.
- Nghiên cứu chỉ phục vụ cho mục tiêu
sức khỏe của bệnh nhân, ngoài ra không có
mục đích nào khác
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Đặc điểm của nhóm bệnh nhân nghiên cứu
Bảng 1. Đặc điểm chung của nhóm bệnh nhân nghiên cứu
Đặc điểm
Bệnh nhân (n)
Tỷ lệ (%)
Trung vị (Min-Max)
Nhóm tuổi
60-64 tuổi
19
27,1
67
(61-82)
65-69 tuổi
27
38,6
≥ 70 tuổi
24
34,3
Giới
Nam
36
51,4
Nữ
34
48,6
ECOG
0-1
40
57,1
2-3
30
42,9
Nhóm nguy
cơ di truyền
Tốt
11
15,7
Trung bình
35
50,0
Xấu
8
11,4
Không phân nhóm
16
22,9
Nhận xét: Tuổi trung bình của nhóm bệnh nhân nghiên cứu là 67,9 (61-82) tuổi, có
34,3% bệnh nhân ≥ 70 tuổi. Tỷ số nam: nữ là 1,1:1. 50% bệnh nhân thuộc nhóm tiên lượng
trung bình.
Biểu đồ 1: Sự phân bố số lượng đợt điều trị Decitabine
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU
172
Nhận xét: Số đợt Decitabine được điều trị ở một BN có trung vị là 3 đợt (phạm vi, 1-10).
31 bệnh nhân điều trị được trên 4 đợt Decitabine, và có 3 bệnh nhân đã điều trị được 10 đợt.
Bảng 2: Kết quả điều trị bệnh sau 4 đợt theo nguy cơ di truyền (n=31)
Lui bệnh hoàn
toàn (CR)
Đáp ứng về
huyết học (HI)
Thất bại điều
trị (NR)
Đáp ứng
chung (ORR)
Số bệnh nhân
13
7
14
23
%
41,9
22.6
45,2
74,2
Nhận xét: 31/70 bệnh nhân điều trị từ 4 đợt Decitabine trở lên được đánh giá đáp ứng
điều trị. Tỉ lệ đáp ứng tổng thể là 74,2% (23/31 bệnh nhân). Có 13/31 bệnh nhân (tương ứng
41,9%) trong nhóm nghiên cứu có đáp ứng lui bệnh hoàn toàn.
3.2. Chất lượng cuộc sống của bệnh nhân theo thang điểm EORTC QLQ-C30
Biểu đồ 3: Điểm CLCS trung bình theo triệu chứng lâm sàng và khó khăn tài chính
Nhận xét: Điểm CLCS theo triệu chứng lâm sàng bắt đầu cải thiện từ sau đợt thứ 2, trong
đó triệu chứng “mệt mỏi” cải thiện rõ ràng nhất. Vấn đề khó khăn tài chính không thay đổi
nhiều trong suốt quá trình điều trị.
T¹P CHÝ Y häc viÖt nam tẬP 544 - th¸ng 11 - QuyỂN 1 - sè ĐẶC BIỆT - 2024
173
Biểu đồ 4: Điểm CLCS trung bình trên các mặt chức năng
Nhận xét: “CLCS tổng”, “CLCS chung” và 5 khía cạnh chức năng "hoạt động thể lực",
"tâm lý-cảm xúc", "khả năng nhận thức", "vai trò xã hội" và "hòa nhập xã hội" có xu hướng
cải thiện tốt hơn sau mỗi đợt điều trị và tốt nhất tại thời điểm trước đợt 5.
Bảng 3. Các yếu tố liên quan của CLCS (dựa trên điểm CLCS tổng hợp)
Đặc điểm
Trước đợt 1
(n=62)
Trước đợt 2
(n=62)
Trước đợt 3
(n=41)
Trước đợt 4
(n=31)
Trước đợt 5
(n=27)
Tuổi
60-64 tuổi
59,8±14,6
60,7±14,1
64,0±10,1
62,4±21,5
68,8±14,2
65-69 tuổi
60,4±8,6
61,1±13,3
73,2±11,3
74,5±11,5
77,0±15,2
≥ 70 tuổi
60,5±12,9
61,7±11,1
67,8±14,3
70,9±11,5
74,5±13,0
p
0,983d
0,973d
0,168d
0,215d
0,526d
Giới
Nam
60,5±8,4
62,6±11,5
69,8±7,9
72,1±11,5
79,6±14,9
Nữ
60,0±14,4
59,8±13,8
67,8±15,5
69,3±16,6
71,3±14,9
p
0,863c
0,394c
0,603c
0,617c
0,143c
ECOG
0 - 1
62,2±9,7
63,0±11,4
71,3±13,1
74,6±12,6
78,8±12,3
2 - 3
57,7±13,7
58,9±14,1
63,8±9,7
61,9±15,3
63,8±12,8
p
0,138c
0,217c
0,068c
0,037c
0,008c
Nguy cơ
di truyền
Tốt
49,8±14,2
49,9±12,2
55,2±16,0
62,6±21,9
67,8±12,3
Trung bình
63,6±9,4
63,6±11,9
70,9±9,8
72,6±11,1
75,7±14,7
Xấu
58,6±16,6
62,9±16,4
77,1±15,8
78,1±14,8
78,1±16,5