CHUYÊN ĐỀ LUYỆN THI ĐẠI HỌC 2013 - 2014: PHƯƠNG TRÌNH – BẤT PHƯƠNG TRÌNH HỆ PHƯƠNG TRÌNH

Chia sẻ: Lưu Huy Thưởng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

398
lượt xem 130
download

CHUYÊN ĐỀ LUYỆN THI ĐẠI HỌC 2013 - 2014: PHƯƠNG TRÌNH – BẤT PHƯƠNG TRÌNH HỆ PHƯƠNG TRÌNH

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo bài viết 'chuyên đề luyện thi đại học 2013 - 2014: phương trình – bất phương trình hệ phương trình', tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CHUYÊN ĐỀ LUYỆN THI ĐẠI HỌC 2013 - 2014: PHƯƠNG TRÌNH – BẤT PHƯƠNG TRÌNH HỆ PHƯƠNG TRÌNH

CHUYÊN ĐỀ LUYỆN THI ĐẠI HỌC 2013 - 2014 PHƯƠNG TRÌNH – BẤT PHƯƠNG TRÌNH HỆ PHƯƠNG TRÌNH BIÊN SOẠN: LƯU HUY THƯỞNG HỌ VÀ TÊN: ………………………………………………………………… LỚP :…………………………………………………………………. TRƯỜNG :………………………………………………………………… HÀ NỘI, 8/2013
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 CHUYÊN ĐỀ PHƯƠNG TRÌNH VÀ BẤT PHƯƠNG TRÌNH BÀI 1: ĐẠI CƯƠNG VỀ PHƯƠNG TRÌNH VÀ BẤT PHƯƠNG TRÌNH I. KIẾN THỨC CẦN NHỚ 1. PHƯƠNG TRÌNH DẠNG: ax + b = 0 ax + b = 0 (1) Hệ số Kết luận a≠0 (1) có nghiệm duy nhất b≠0 (1) vô nghiệm a=0 b=0 (1) nghiệm đúng với mọi x Chú ý: Khi a ≠ 0 thì (1) được gọi là phương trình bậc nhất một ẩn. 2. BẤT PHƯƠNG TRÌNH DẠNG ax + b < 0 Biện luận Dấu nhị thức bậc nhất Điều kiện Kết quả tập nghiệm f(x) = ax + b (a ≠ 0)  b  b a>0 S =  −∞; −  x ∈  −∞; −  a.f(x) < 0  a  a  b   b  a 0  a   a  b≥0 S=∅ a=0 b0 (1) có 2 nghiệm phân biệt ∆=0 (1) có nghiệm kép ∆
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 b c và P = x 1x 2 = . S = x1 + x 2 = − a a 4. BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI Xét dấu tam thức bậc hai Giải bất phương trình bậc hai 2 f(x) = ax + bx + c (a ≠ 0) ∆ 0, ∀x ∈ R  b   ∆=0 a.f(x) > 0, ∀x ∈ R \ −    Dựa vào định lý dấu tam thức bậc hai để giải   2a     a.f(x) > 0, ∀x ∈ (–∞; x1) ∪ (x2; ∆>0 +∞) a.f(x) < 0, ∀x ∈ (x1; x2) II. CÁC DẠNG TOÁN 1. Dạng toán 1: Giải và biện luận phương trình và bất phương trình HT1. Giải và biện luận các phương trình sau theo tham số m: 1) (m 2 + 2)x − 2m = x − 3 2) m(x − m ) = x + m − 2 3) m(x − m + 3) = m(x − 2) + 6 4) m 2 (x − 1) + m = x (3m − 2) 5) (m 2 − m )x = 2x + m 2 − 1 6) (m + 1)2 x = (2m + 5)x + 2 + m HT2. Giải các bất phương trình sau: (2x − 5)(x + 2) x −3 x +5 x − 3 1 − 2x 1) >0 2) > 3) < −4x + 3 x +1 x −2 x +5 x −3 3x − 4 2x − 5 2 5 4) >1 5) ≥ −1 6) ≤ x −2 2−x x − 1 2x − 1 HT3. Giải và biện luận các bất phương trình sau: 1) m(x − m ) ≤ x − 1 2) mx + 6 > 2x + 3m 3) (m + 1)x + m < 3m + 4 4) mx + 1 > m 2 + x m(x − 2) x − m x + 1 5) + > 6) 3 − mx < 2(x − m ) − (m + 1)2 6 3 2 HT4. Giải và biện luận các bất phương trình sau: 2x + m − 1 mx − m + 1 1) >0 2) 0 x +1 x −1 HT5. Giải và biện luận các phương trình sau: 1) x 2 + 5x + 3m − 1 = 0 2) 2x 2 + 12x − 15m = 0 3) x 2 − 2(m − 1)x + m 2 = 0 4) (m + 1)x 2 − 2(m − 1)x + m − 2 = 0 5) (m − 1)x 2 + (2 − m )x − 1 = 0 6) mx 2 − 2(m + 3)x + m + 1 = 0 HT6. Giải và biện luận các bất phương trình sau: 1) x 2 − mx + m + 3 > 0 2) (1 + m )x 2 − 2mx + 2m ≤ 0 3) mx 2 − 2x + 4 > 0 HT7. Trong các phương trình sau, tìm giá trị của tham số để phương trình: i) Có nghiệm duy nhất ii) Vô nghiệm iii) Nghiệm đúng với mọi x ∈ R. BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 2
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 1) (m − 2)x = n − 1 2) (m 2 + 2m − 3)x = m − 1 3) (mx + 2)(x + 1) = (mx + m 2 )x 4) (m 2 − m )x = 2x + m 2 − 1 HT8. Tìm m để các bất phương trình sau vô nghiệm: a) m 2x + 4m − 3 < x + m 2 b) m 2x + 1 ≥ m + (3m − 2)x c) mx − m 2 > mx − 4 d) 3 − mx < 2(x − m ) − (m + 1)2 2. Dạng toán 2: Dấu của nghiệm số phương trình bậc hai ax 2 + bx + c = 0 (a ≠ 0) (1) ∆ ≥ 0  • (1) có hai nghiệm trái dấu ⇔ P < 0 • (1) có hai nghiệm cùng dấu ⇔   P > 0   ∆ ≥ 0  ∆ ≥ 0      • (1) có hai nghiệm dương ⇔ P > 0  • (1) có hai nghiệm âm ⇔ P > 0   S > 0  S < 0       Chú ý: Trong các trường hợp trên nếu yêu cầu hai nghiệm phân biệt thì ∆ > 0. Bài tập HT9. Xác định m để phương trình: i) có hai nghiệm trái dấu ii) có hai nghiệm âm phân biệt iii) có hai nghiệm dương phân biệt 1) x 2 + 5x + 3m − 1 = 0 2) 2x 2 + 12x − 15m = 0 3) x 2 − 2(m − 1)x + m 2 = 0 4) (m + 1)x 2 − 2(m − 1)x + m − 2 = 0 5) (m − 1)x 2 + (2 − m )x − 1 = 0 6) mx 2 − 2(m + 3)x + m + 1 = 0 7) x 2 − 4x + m + 1 = 0 8) (m + 1)x 2 + 2(m + 4)x + m + 1 = 0 3. Dạng toán 3: Áp dụng định lý Viet a. Biểu thức đối xứng của các nghiệm số b c Ta sử dụng công thức S = x1 + x 2 = − ; P = x 1x 2 = để biểu diễn các biểu thức đối xứng của các nghiệm x1, x2 a a theo S và P. Ví dụ: x1 + x 2 = (x1 + x 2 )2 − 2x1x 2 = S 2 − 2P 2 2   x 1 + x 2 = (x1 + x 2 ) (x1 + x 2 )2 − 3x1x 2  = S (S 2 − 3P ) 3 3 b. Hệ thức của các nghiệm độc lập đối với tham số Để tìm hệ thức của các nghiệm độc lập đối với tham số ta tìm: b c S = x1 + x 2 = − ; P = x 1x 2 = a a (S, P có chứa tham số m). Khử tham số m giữa S và P ta tìm được hệ thức giữa x1 và x2. c. Lập phương trình bậc hai Nếu phương trình bậc hai có các nghiệm u và v thì phương trình bậc hai có dạng: x 2 − Sx + P = 0 , trong đó S = u + v, P = uv. Bài tập HT10. Gọi x1, x 2 là các nghiệm của phương trình. Không giải phương trình, hãy tính: BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 3
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 2 2 3 3 4 4 A = x1 + x 2 ; B = x1 + x 2 ; C = x1 + x 2 ; D = x1 − x 2 ; E = (2x1 + x 2 )(2x 2 + x1 ) 1) x 2 − x − 5 = 0 2) 2x 2 − 3x − 7 = 0 3) 3x 2 + 10x + 3 = 0 4) x 2 − 2x − 15 = 0 5) 2x 2 − 5x + 2 = 0 6) 3x 2 + 5x − 2 = 0 HT11. Cho phương trình: (m + 1)x 2 − 2(m − 1)x + m − 2 = 0 (*). Xác định m để: 1) (*) có hai nghiệm phân biệt. 2) (*) có một nghiệm bằng 2. Tính nghiệm kia. 3) Tổng bình phương các nghiệm bằng 2. HT12. Cho phương trình: x 2 − 2(2m + 1)x + 3 + 4m = 0 (*). 1) Tìm m để (*) có hai nghiệm x1, x2. 2) Tìm hệ thức giữa x1, x2 độc lập đối với m. 3 3 3) Tính theo m, biểu thức A = x1 + x 2 . 4) Tìm m để (*) có một nghiệm gấp 3 lần nghiệm kia. 2 2 5) Lập phương trình bậc hai có các nghiệm là x1 , x 2 . HT13. Cho phương trình: x 2 − 2(m − 1)x + m 2 − 3m = 0 (*). 1) Tìm m để (*) có nghiệm x = 0. Tính nghiệm còn lại. 2) Khi (*) có hai nghiệm x1, x2 . Tìm hệ thức giữa x1, x2 độc lập đối với m. 2 2 3) Tìm m để (*) có hai nghiệm x1, x2 thoả: x1 + x 2 = 8 . HD: a) m = 3; m = 4 b) (x1 + x 2 )2 − 2(x1 + x 2 ) − 4x1x 2 − 8 = 0 c) m = –1; m = 2. HT14. Cho phương trình: x 2 − (m 2 − 3m )x + m 3 = 0 . a) Tìm m để phương trình có một nghiệm bằng bình phương nghiệm kia. b) Tìm m để phương trình có một nghiệm bằng 1. Tính nghiệm còn lại. HD: a) m = 0; m = 1 b) x 2 = 1; x 2 = 5 2 − 7; x 2 = −5 2 − 7 . BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 4
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 BÀI 2: PHƯƠNG TRÌNH VÀ BẤT PHƯƠNG TRÌNH CHỨA DẤU GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI I. KIẾN THỨC CẦN NHỚ 1. Định nghĩa và tính chất A  khi A ≥ 0 • A = • A ≥ 0, ∀A −A khi A < 0   • A.B = A . B 2 • A = A2 • A + B = A + B ⇔ A.B ≥ 0 • A − B = A + B ⇔ A.B ≤ 0 • A + B = A − B ⇔ A.B ≤ 0 • A − B = A − B ⇔ A.B ≥ 0 A < −B Với B > 0 ta có: A < B ⇔ −B < A < B ; A > B ⇔  . A > B 2. Cách giải Để giải phương trình và bất phương trình chứa ẩn trong dấu GTTĐ ta tìm cách để khử dấu GTTĐ, bằng cách: – Dùng định nghĩa hoặc tính chất của GTTĐ. – Bình phương hai vế. – Đặt ẩn phụ. a) Phương trình:  f (x ) ≥ 0  g(x ) ≥ 0  C 1 f (x ) = g(x ) C 2     f (x ) = g(x ) • Dạng 1: f (x ) = g(x ) ⇔  ⇔    f (x ) < 0    f (x ) = −g(x )  −f (x ) = g(x )     C1 C2  2 2 f (x ) = g (x ) • Dạng 2: f (x ) = g (x ) ⇔  f (x ) = g(x ) ⇔   f (x ) = −g(x ) • Dạng 3: a f (x ) + b g(x ) = h(x ) Đối với phương trình có dạng này ta thường dùng phương pháp khoảng để giải. b) Bất phương trình g(x ) > 0  • Dạng1: f (x ) < g (x ) ⇔   −g(x ) < f (x ) < g(x )     g( x) < 0   f ( x) coù nghóa    • Dạng 2: f ( x) > g( x) ⇔ g( x) ≥ 0     f ( x) < −g( x)    f ( x) > g( x)     Chú ý: • A = A ⇔ A ≥ 0 ; A = −A ⇔ A ≤ 0 A < −B • Với B > 0 ta có: A < B ⇔ −B < A < B ; A > B ⇔  . A > B • A + B = A + B ⇔ AB ≥ 0 ; A − B = A + B ⇔ AB ≤ 0 Bài tập HT15. Giải các phương trình sau: 1) 2x − 1 = x + 3 2) x 2 + 6x + 9 = 2x − 1 3) x 2 − 3 x + 2 = 0 4) 4x − 17 = x 2 − 4x − 5 5) x 2 − 4x − 5 = 4x − 17 6) x − 1 − x + 2x + 3 = 2x + 4 BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 5
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 7) 2 x + 1 − x 2 − 2x − 8 = x 2 − x − 5 8) x − 1 + x + 2 + x − 3 = 14 HT16. Giải các phương trình sau: 1) 4x + 7 = 4x + 7 2) 2x − 3 = 3 − 2x 3) x − 1 + 2x + 1 = 3x 4) x 2 − 2x − 3 = x 2 + 2x + 3 5) 2x − 5 + 2x 2 − 7x + 5 = 0 6) x + 3 + 7 − x = 10 HT17. Giải các phương trình sau: 1) x 2 − 2x + x − 1 − 1 = 0 2) x 4 + 4x 2 + 2 x 2 − 2x = 4x 3 + 3 HT18. Giải các bất phương trình sau 1) x 2 − 2x − 1 < x + 1 2) 2x 2 + x − 3 ≥ 2x + 1 3) x 2 − 5x + 4 ≤ x 2 + 6x + 5 4) x 2 + x − 1 < 2x 2 + x − 2 BÀI 3: PHƯƠNG TRÌNH VÀ BẤT PHƯƠNG TRÌNH CHỨA DẤU CĂN THỨC Cách giải: Để giải phương trình chứa ẩn dưới dấu căn ta tìm cách để khử dấu căn, bằng cách: – Nâng luỹ thừa hai vế. – Đặt ẩn phụ. Chú ý: Khi thực hiện các phép biến đổi cần chú ý điều kiện để các căn được xác định. I. Biến đổi tương đương a. Phương trình:   2  f (x ) = g (x ) Dạng 1: f (x ) = g (x ) ⇔  g(x ) ≥ 0     f (x ) = g(x )  Dạng 2: f (x ) = g(x ) ⇔    f (x ) ≥ 0 (hay g(x ) ≥ 0)   Dạng 3: 3 f (x ) = 3 g(x ) ⇔ f (x ) = g (x ) 3 Dạng 4: 3 f (x ) = g(x ) ⇔ f (x ) = (g(x )) b. Bất phương trình  f (x ) ≥ 0    • Dạng 1: f (x ) < g (x ) ⇔ g (x ) > 0      f (x ) < g(x ) 2        g(x ) < 0   f (x ) ≥ 0    • Dạng 2: f (x ) > g(x ) ⇔  g(x ) ≥ 0     2  f (x ) > g(x )   Bài tập HT19. Giải các phương trình sau: 1) 2x − 3 = x − 3 2) 5x + 10 = 8 − x BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 6
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 3) x − 2x − 5 = 4 4) x 2 + x − 12 = 8 − x 5) x 2 + 2x + 4 = 2 − x 6) 3x 2 − 9x + 1 = x − 2 8) 3x 2 − 9x + 1 = x − 2 8) (x − 3) x 2 + 4 = x 2 − 9 HT20. Giải các bất phương trình sau: 1) x 2 + x − 12 < 8 − x 2) x 2 − x − 12 < 7 − x 3) −x 2 − 4x + 21 < x + 3 4) x 2 − 3x − 10 > x − 2 5) 3x 2 + 13x + 4 ≥ x − 2 6) 2x + 6x 2 + 1 > x + 1 7) x + 3 − 7 − x > 2x − 8 8) 2 − x > 7 − x − −3 − 2x 9) 2x + 3 + x + 2 ≤ 1 HT21. Giải các phương trình: 1) 3x + 2 + x + 1 = 3 2) 3 +x − 2−x = 1 3) x 2 + x + 1 = 1 4) x + 9 = 5 − 2x + 4 5) 3 + x + 6 − x = 3 6) 3x + 4 − 2x + 1 = x + 3 HT22. Giải các phương trình sau: 1) x2 + 9 − x2 − 7 = 2 2) 3x 2 + 5x + 8 − 3x 2 + 5x + 1 = 1 3 3 3) 1+ x + 1− x = 2 4) x 2 + x − 5 + x 2 + 8x − 4 = 5 5) 3 5x + 7 − 3 5x − 13 = 1 6) 3 9 − x + 1 + 3 7 + x + 1 = 4 HT23. Giải các bất phương trình sau: x 2 − 4x −2x 2 − 15x + 17 1) ≤2 2) ≥0 3−x x +3 −x 2 + x + 6 −x 2 + x + 6 3) (x + 3) x 2 − 4 ≤ x 2 − 9 4) ≥ 2x + 5 x +4 HT24. Giải các bất phương trình sau: 3 3 3 1) x + 2 ≤ x 2 + 8 2) 2x 2 + 1 ≥ 3x 2 − 1 3) 3 x + 1 > x − 3 HT25. Giải các phương trình sau: 1) x + 1 + x + 10 = x + 2 + x + 5 2) 3 x + 1 + 3 x + 2 + 3 x + 3 = 0 x3 + 1 3) x + 3 + 3x + 1 = 2 x + 2x + 2 4) + x + 1 = x2 − x + 1 + x + 3 x +3 5) x 2 + 2x + 2x − 1 = 3x 2 + 4x + 1 6) 1 − x = 6 − x − −5 − 2x 7) 3 12 − x + 3 14 + x = 2 8) 3 x − 1 + 3 x − 2 = 3 2x − 1 BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 7
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 II. Đặt ẩn phụ t = f (x ), t ≥ 0   Dạng 1: af (x ) + b f (x ) + c = 0 ⇔   2 at + bt + c = 0    Dạng 2: f (x ) + g (x ) = h(x ) Dạng 3: f (x ) ± g (x ) + f (x ).g (x ) = h(x ) và f (x ) ± g (x ) = k (k = const ) Đặt t = f (x ) ± g(x ), . HT26. Giải các phương trình sau: 1) x 2 − 6x + 9 = 4 x 2 − 6x + 6 2) (x − 3)(8 − x ) + 26 = −x 2 + 11x 3) (x + 4)(x + 1) − 3 x 2 + 5x + 2 = 6 4) (x + 5)(2 − x ) = 3 x 2 + 3x 5) x 2 + x 2 + 11 = 31 6) x 2 − 2x + 8 − 4 (4 − x )(x + 2) = 0 HT27. Giải các phương trình sau: 1) x + 3 + 6 − x = 3 + (x + 3)(6 − x ) 2) 2x + 3 + x + 1 = 3x + 2 (2x + 3)(x + 1) − 16 3) x − 1 + 3 − x − (x − 1)(3 − x ) = 1 4) 7 − x + 2 + x − (7 − x )(2 + x ) = 3 5) x + 1 + 4 − x + (x + 1)(4 − x ) = 5 6) 3x − 2 + x − 1 = 4x − 9 + 2 3x 2 − 5x + 2 2 7) 1 + x − x2 = x + 1 − x 3 8) x + 9 − x = −x 2 + 9x + 9 HT28. Giải các bất phương trình sau: 1) (x − 3)(8 − x ) + 26 > −x 2 + 11x 2) (x + 5)(x − 2) + 3 x (x + 3) > 0 3) (x + 1)(x + 4) < 5 x 2 + 5x + 28 4) 3x 2 + 5x + 7 − 3x 2 + 5x + 2 ≥ 1 HT29. Giải các phương trình sau: 1) 2x − 4 + 2 2x − 5 + 2x + 4 + 6 2x − 5 = 14 2) x + 5 − 4 x +1 + x + 2 −2 x +1 = 1 3) 2x − 2 2x − 1 − 2 2x + 3 − 4 2x − 1 + 3 2x + 8 − 6 2x − 1 = 4 BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 8
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 Dạng 4: Đặt ẩn phụ không hoàn toàn: Là phương pháp sử dụng 1 ẩn phụ chuyển phương trình ban đầu về 1 phương trình với 1 ẩn phụ nhưng các hệ số vẫn chứa ẩn x ban đầu. Bài tập: 1) x 2 − 1 = 2x x 2 − 2x 2) (4x − 1) x 3 + 1 = 2x 3 + 2x + 1 3) x 2 − 1 = 2x x 2 + 2x 4) x 2 + 4x = (x + 2) x 2 − 2x + 4 Dạng 7: Đặt ẩn phụ chuyển phương trình về hệ đối xứng: + ax + b = c(dx + e )2 + αx + βy với d = ac + α, e = bc + β Đặt: dy + e = ax + b + 3 ax + b = c(dx + e)3 + αx + β với d = ac + α, e = bc + β Đặt: dy + e = 3 ax + b Bài tập HT30. Giải các phương trình sau: 1) 3x + 1 = −4x 2 + 13x − 5 2) x 3 + 2 = 3 3 3x − 2 4x + 9 3) x + 1 = x 2 + 4x + 5 4) = 7x 2 + 7x , x > 0 28 3  3  5) x 3 + 1 = 23 2x − 1 6) x 35 − x 3 x + 35 − x 3  = 30       III. Phương pháp trục căn thức Bài tập HT31. Giải các phương trình sau: 1) x 2 + 3x + 1 = (x + 3) x 2 + 1 2) x 2 + 12 + 5 = 3x + x 2 + 5 3 2 3) x −1 + x = x3 − 2 4) 2x 2 + x + 9 + 2x 2 − x + 1 = x + 4 5) 2 (2 − x )(5 − x ) = x + (2 − x )(10 − x ) 6) 4 − 3 10 − 3x = x − 2 3 2 3 2 7) x + 4 = x − 1 + 2x − 3 8) x − 1 + 3x 3 − 2 = 3x − 2 9) 2x 2 + 16x + 18 + x 2 − 1 = 2x + 4 10) x 2 + 15 = 3x − 2 + x 2 + 8 11) 3x 2 − 5x + 1 − x 2 − 2 = 3(x 2 − x − 1) − x 2 − 3x + 4 IV. Phương pháp xét hàm số HT32. Giải các phương trình sau: 1) 4x − 1 + 4x 2 − 1 = 1 2) x − 1 = −x 3 − 4x + 5 3) x −1 + x − 2 = 3 4) 2x − 1 + x 2 + 3 = 4 − x V. Phương pháp đánh giá 1) x 2 − 2x + 5 + x − 1 = 2 2) 2 7x 3 − 11x 2 + 25x − 12 = x 2 + 6x − 1 1  1 3) 2 − x2 + 2 − = 4 − x −      4) x −2 x −1 + x + 3 − 4 x −1 = 1 x2   x  BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 9
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 VI. Các bài toán liên quan đến tham số HT1. Cho phương trình x +4 x −4 +x + x −4 = m . a. Giải phương trình với m = 6. b. Tìm m để phương trình có nghiệm. Đ/s: x = 4; m ≥ 6 HT2. Tìm tham số để phương trình 3x 2 + 2x + 3 = m(x + 1) x 2 + 1 có nghiệm thực. Đ/s: m < −3 ∪ m ≥ 2 2 HT3. Cho phương trình x + 1 + 3 − x − (x + 1)(3 − x ) = m . a. Giải phương trình khi m = 2 . b. Tìm m để phương trình có nghiệm. Đ/s: x = −1; x = 3.2 2 − 2 ≤ m ≤ 2 HT4. Tìm tham số thực m để bất phương trình x 2 − 4x + 5 ≥ x 2 − 4x + m có nghiệm thực trong đoạn 2; 3 . Đ/s: m ≤ −1 HT5. Tìm m để phương trình x − 3 − 2 x − 4 + x − 6 x − 4 + 5 = m có đúng hai nghiệm thực phân biệt. Đ/s: HT6. Tìm m để phương trình m x 2 − 2x + 2 = x + 2 có hai nghiệm phân biệt. Đ/s: m ∈ (1; 10)   HT7. Tìm m để phương trình m  1 + x 2 − 1 − x 2 + 2 = 1 − x 4 + 1 + x 2 − 1 − x 2 có nghiệm thực. Đ/s:        3 2 − 4   m ∈ −2 5;      2  x +1 HT8. Cho phương trình (x − 3)(x + 1) + 4(x − 3) = m Với giá trị nào của m thì phương trình có nghiệm. x −3 Đ/s: m ≥ −4 BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 10
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 ÔN TẬP I. BIẾN ĐỔI TƯƠNG ĐƯƠNG HT1. Giải các phương trình sau: 7 ± 29 5 ± 13 1. x 2 − 1 = x 3 − 5x 2 − 2x + 4 Đ/s: x = −1, x = ,x = 2 2 2. x 3 − 3x + 1 = 2x + 1 Đ/s: x = 2, x = 5 3. x2 −1 + x = 1 Đ/s: x = 0, x = ±1 4. x + 1 + x − 1 = 1 + 1 − x2 Đ/s: x = 0, x = ±2 23 3 5. ( 3 − 2x − x = 5 2 + 3x + x − 2 ) Đ/s: x = − 9 ,x = 23 HT2. Giải các phương trình sau: 14 1. −x 2 + 4x − 3 = 2x − 5 Đ/s: x = 5 2. 7 − x 2 + x x + 5 = 3 − 2x − x 2 Đ/s: x = −1 3. 3x + x 3 − x + 1 = −2 Đ/s: x = −1 4. x 3 − 2x + 5 = 2x − 1 Đ/s: x = 2 ∪ x = 1 + 3 −1 ± 13 5. x 3 + x 2 + 6x + 28 = x + 5 Đ/s: x = 1 ∪ x = 2 6. x 4 − 4x 3 + 14x − 11 = 1 − x Đ/s: x = −2 ∪ x = 1 7. x 4 + 5x 3 + 12x 2 + 17x + 7 = 6(x + 1) Đ/s: x = 3 − 2 8. 3x − 2 − x + 7 = 1 Đ/s: x = 9 9. 3x + 1 + x + 1 = 8 Đ/s: x = 8 10. x +8− x = x +3 Đ/s: x = 1 1 11. 5x + 1 + 2x + 3 = 14x + 7 Đ/s: x = − ; x = 3 9 9 12. x (x − 1) + x (x + 2) = 2 x 2 Đ/s: x = 0 ∪ x = 8 7 13. x + 14x − 49 + x − 14x − 49 = 14 Đ/s: x = ∪x = 7 2 14. 3x + 8 − 3x + 5 = 5x − 4 − 5x − 7 Đ/s: x = 6 15. x + 3 + 3x + 1 = 2 x + 2x + 2 Đ/s: x = 1 16. 10x + 1 + 3x − 5 = 9x + 4 + 2x − 2 Đ/s: x = 3 17. x2 + 2 + x2 + 7 = x2 + x + 3 + x2 + x + 8 Đ/s: x = −1 5 5 3 18. − x2 + 1 − x2 + − x2 − 1− x2 = x + 1 Đ/s: x = 4 4 5 5 19. 2x − 2 2x − 1 − 2 2x + 3 − 4 2x − 1 + 3 2x + 8 − 6 2x − 1 = 4 Đ/s: x = 1; x = 2 x3 + 1 20. + x + 1 = x2 − x + 1 + x + 3 Đ/s: x = 1 ± 3 x +3 BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 11
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 1 1 21. x− = − x Đ/s: x = 1 x x 22. 3 2x + 1 + 3 2x + 2 + 3 2x + 3 = 0 Đ/s: x = −1 3 19 23. 3x − 1 + 3 2x − 1 = 3 5x + 1 Đ/s: x = 30 24. 3 x + 1 + 3 x + 2 + 3 x + 3 = 0 Đ/s: x = 2 HT3. Giải các phương trình sau (nhóm nhân tử chung) 1. (x + 3) 10 − x 2 = x 2 − x − 12 Đ/s: x = −3 3 2. 3 x + 1 + 3 x + 2 = 1 + x 2 + 3x + 2 Đ/s: x = 0; x = −1 3. x + 2 7 − x = 2 x − 1 + −x 2 + 8x − 7 + 1 Đ/s: x = 5; x = 4 4. x 2 + 10x + 21 = 3 x + 3 + 2 x + 7 − 6 Đ/s: x = 1; x = 2 6 5. x 2 + 3x + 2 x + 2 = 2x + x + +5 Đ/s: x = 1; x = 2 x 6. x − 2 x − 1 − (x − 1) x + x 2 − x = 0 Đ/s: x = 2 7. 2x 2 − 6x + 10 − 5(x − 2) x + 1 = 0 Đ/s: x = 3; x = 8 8. x + 3 + 2x x + 1 = 2x + x 2 + 4x + 3 Đ/s: x = 0; x = 1 9. x + 1 + 2(x + 1) = x − 1 + 1 − x + 3 1 − x 2 Đ/s: x = 0 3 2 3 10. x + 3x + 2(3 x + 1 − 3 x + 2) = 1 Đ/s: x = − 2 HT4. ( Giải các phương trình sau: A2 + B 2 = 0 ) 1. 4 x + 1 = x 2 − 5x + 14 Đ/s: x = 3 2. x 2 − x + 6 = 4 1 − 3x Đ/s: x = −1 3. x 4 − 2x 2 x 2 − 2x + 16 + 2x 2 − 6x + 20 = 0 Đ/s: x = 2 4. x + 4 x + 3 + 2 3 − 2x = 11 Đ/s: x = 1 5 5. 13 x − 1 + 9 x + 1 = 16x Đ/s: x = 4 6. 2 x + 1 + 6 9 − x 2 + 6 (x + 1)(9 − x 2 ) − x 3 − 2x 2 + 10x + 38 = 0 Đ/s: x = 0 7. x 2 − 2(x + 1) 3x + 1 = 2 2x 2 + 5x + 2 − 8x − 5 Đ/s: x = 1 8. ( 4x 2 + 12 + x − 1 = 4 x 5x − 1 + 9 − 5x ) HT5. Giải các bất phương trình sau (nhân liên hợp) 1 1. x + 1 + 1 = 4x 2 + 3x Đ/s: x = 2 2. 2x − 3 − x = 2x − 6 Đ/s: x = 3 2 3. x − 2 + 4 − x = 2x − 5x − 1 Đ/s: x = 3 4. 10x + 1 + 3x − 5 = 9x + 4 + 2x − 2 Đ/s: x = 3 5. ( 1+x +1 )( 1 + x + 2x − 5 = x) Đ/s: x = 2 11 − 3 5 6. 3(2 + x − 2) = 2x + x + 6 Đ/s: x = 3; x = 2 BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 12
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 7. 9 ( ) 4x + 1 − 3x − 2 = x + 3 Đ/s: x = 6 8. 3x 2 − 5x + 1 − x 2 − 2 = 3(x 2 − x − 1) − x 2 − 3x + 4 Đ/s: x = 2 9. (x + 1) x 2 − 2x + 3 = x 2 + 1 Đ/s: x = 1 ± 2 10. (3x + 1) x 2 + 3 = 3x 2 + 2x + 3 Đ/s: x = ±1 11. (x + 3) 2x 2 + 1 = x 2 + x + 3 Đ/s: x = 0; x = −5 + 13 4 1 5 12. + x − = x + 2x − Đ/s: x = 2 x x x 3± 5 13. x + 3 − x = x2 − x − 2 Đ/s: x = 2 14. 3 x + 24 + 12 − x = 6 Đ/s: x = −24; x = −88 15. 2x 2 − 11x + 21 = 3 3 4x − 4 Đ/s: x = 3 HT6. Giải các bất phương trình sau: 1. 3x + 5 < x 2 + 7x ( ) ( ) Đ/s: x ∈ −∞; −5 − 2 5 ∪ −5; −5 + 2 5 ∪ (1; +∞) 2. x 2 + 8x − 1 < 2x + 6 Đ/s: x ∈ (−5 + 2 5;1)  1 − 37     3. 2x 2 − 3x − 10 ≥ 8 − x  Đ/s: x ∈ −∞;   1 + 37 ; +∞     ∪ 1 − 2;1 + 2  ∪      2 2     2x − 1    1  7 + 57 4. < Đ/s: x ∈ (−∞; −3) ∪ (−1; 4) ∪  ; +∞   2 x − 3x − 4 2    2   2x + 1 5. x −1 ≥x +5 (   ) Đ/s: x ∈ −∞; −1 − 7  ∪ −3 + 15;1 ∪ (1; −1 + 7) 3 6. x + 3 −1 ≥ x +2 ( Đ/s: x ∈ [ − 5; −4) ∪ −2;2 − 3   HT7. Giải các bất phương trình sau:  3 3 1. 2x + 3 ≤ 4x 2 − 3x − 3 Đ/s: x ∈ − ; −  ∪ 2; +∞)  2 4   2. x 2 − x − 12 < x Đ/s: x ∈  4; +∞)  14  3. −x 2 + 4x − 3 > 2x − 5 Đ/s: 1;    5    3  4. 5x 2 − 2x − 2 ≥ 4 − x Đ/s: x ∈ (−∞; −3) ∪  ; +∞   2    5. x + 9 + 2x + 4 > 5 Đ/s: x ∈ (0; +∞) 6. x + 2 − 3 − x < 5 − 2x Đ/s: x ∈ [ − 2;2) 7. 7x + 1 − 3x − 8 ≤ 2x + 7 Đ/s: x ∈ 9; +∞) 1  8. 5x + 1 − 4x − 1 ≤ 3 x Đ/s: x ∈  ; +∞   4     1  x −1 x −2  1  9. 5x + 1 − 4 − x ≤ x + 6 x ∈ − ; 3 Đ/s: −2 ≥ 3 x ∈ − ; 0   12    5  x x       BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 13
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 −x 2 + x + 6 −x 2 + x + 6 10. ≥ Đ/s: x ∈ −2; −1 ∪ x = 3 2x + 5 x +4   2x + 4   1 5 11. x −   10x − 3x 2 − 3 ≥ 0  Đ/s: x = 3 ∪ x ∈  ;      2x − 5   3 2    51 − 2x − x 2 12. 1−x 1 Đ/s: x ∈   ; +∞    6   1− 2 x2 − x + 1   16. x 2 + 3x + 2 + x 2 + 6x + 5 ≤ 2x 2 + 9x + 7 Đ/s: x = 1; x = −5  1 17. x 2 − 4x + 3 − 2x 2 − 3x + 1 ≥ x − 1 Đ/s: x ∈ −∞;  ∪ x = 1     2  18. x 2 − 3x + 2 + x 2 − 4x + 3 ≥ 2 x 2 − 5x + 4 Đ/s: x ∈ 4; +∞) ∪ x = 1 HT8. Giải các bất phương trình sau (nhân liên hợp) 2x 2  9 7 1. < x + 21 Đ/s: x ∈ − ;  \ {0}    2  2 2  (3 − 9 + 2x ) x2 2. > x −4 Đ/s: x ∈ −1; 8) 2 (1 + 1+x ) 6x 2 3. 2 > 2x + x − 1 + 1 ( Đ/s: x ∈ 10 + 4 5; +∞ ) ( 2x + 1 + 1 ) x2 x 2 + 3x + 18 4. < Đ/s: x ∈ (−1; 3) \ {0} 2 (x + 1)2 (x + 1 − x +1 ) 2  3  5. 4(x + 1)2 < (2x + 10) 1 − 3 + 2x ( ) Đ/s: x ∈ − ; 3 \ {1}  2        6. (    ) x + 3 − x − 1 1 + x 2 + 2x − 3  ≥ 4    Đ/s: x ≥ 2 7. x 2 − 3x + 2 + x 2 − 4x + 3 ≥ 2 x 2 − 5x + 4 Đ/s: x ≥ 4 ∪ x = 1 4 8. + 2x + 1 ≥ 2x + 17 Đ/s: x ∈ (0; 4  x 9. 2x 3 + 3x 2 + 6x + 16 − 4 − x > 2 3 Đ/s: x ∈ (1; 4 2  4  10. 9(x 2 + 1) ≤ (3x + 7) 1 − 3x + 4 ( ) Đ/s: x ∈ − ; −1  3      2 8 11. 2 1 − x + 2x − ≥ x x { Đ/s: x ∈ −2; 0) ∈ 1 + 5 } BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 14
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 12x − 8  2   4 2  12. 2x + 4 − 2 2 − x >   Đ/s: x ∈ −2;  ∪    ;2  3  3    9x 2 + 16  x2 + x + 1 2 13. 2 + x2 − 4 ≤ Đ/s: x ∈ − 3; 3  x +4   x2 + 1 14. (x − 1) x 2 − 2x + 5 − 4x x 2 + 1 ≥ 2(x + 1) Đ/s: x ∈ (−∞; −1 3 − 2 x 2 + 3x + 2  13 − 1   15. >1 Đ/s: x ∈ (−∞; −2 ∪  ; +∞    6  1− 2 x2 − x + 1  x (x + 1 − x 2 ) 5 −1 16. ≥1 Đ/s: x = x x + 1− x2 − x3 2  7 3  17. 2x 2 + 11x + 15 + x 2 + 2x − 3 ≥ x + 6 Đ/s: −∞; −  ∪  ; +∞        2 2    HT9. Giải các phương trình sau (Đặt ẩn phụ không hoàn toàn): 1. (x + 1) x 2 − 2x + 3 = x 2 + 1 Đ/s: x = 1 ± 2 2. x 2 + (3 − x 2 + 2)x = 1 + 2 x 2 + 2 Đ/s: x = ± 14 3 3. (3x + 1) 2x 2 − 1 = 5x 2 + x − 3 Đ/s: x = ±1; x = 5 2     4. 3  2x 2 + 1 − 1 = x 1 + 3x + 8 2x 2 + 1        Đ/s: x = 0       4 2 5. 2 2x + 4 + 4 2 − x = 9x 2 + 16 Đ/s: x = 3 3 6. 4 x + 1 − 1 = 3x + 2 1 − x + 1 − x 2 Đ/s: x = − ; x = 0 5   7. 2 2 1 + x 2 − 1 − x 2  − 1 − x 4 = 3x 2 + 1    Đ/s: x = 0    8. x 2 + 2(x − 1) x 2 + x + 1 − x + 2 = 0 Đ/s: x = 0; x = −1 9. (x + 1) x 2 − 2x + 3 = x 2 + 1 Đ/s: x = 1 ± 2 59 − 3 10. 6x 2 − 10x + 5 − (4x − 1) 6x 2 − 6x + 5 = 0 Đ/s: x = 10 HT10. Giải các phương trình sau (Đặt 1 ẩn phụ): 1. 2x 2 + 4x + 1 = 1 − x 2 − 2x Đ/s: x = −2; x = 0 3±3 5 2. x + 2 + 5 − x + (x + 2)(5 − x ) = 4 Đ/s: x = 2 3. 2x + 3 + x + 1 = 3x + 2 2x 2 + 5x + 3 − 16 Đ/s: x = 3 4. (x 2 + 1)2 = 5 − x 2x 2 + 4 Đ/s: x = − 2 ∪ x = 3 −1 1 1± 5 5. x 2 + 2x x − = 3x + 1 Đ/s: x = x 2 9 2x 3 2 6. + −1 = 0 Đ/s: x = − 2 2 2 x 2x + 9 7. 2x 2 − 6x + 4 = 3 x 3 + 8 Đ/s: x = 3 ± 13 8. 2x 2 + 5x − 1 = 7 x 3 − 1 Đ/s: x = 4 ± 6 BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 15
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 5 + 29 9. x 2 − 4x − 3 = x + 5 Đ/s: x = −1 ∪ x = 2 10. 2x 2 − 6x − 1 = 4x + 5 Đ/s: x = 1 − 2 ∪ x = 2 + 3 HT11. Giải các phương trình sau (đặt 2 ẩn phụ hoặc chuyển về hệ): 4 1. 5 − x + 4 x −1 = 2 Đ/s: x = 0; x = 5 −1 ± 5 2. x 3 + 1 = 23 2x − 1 Đ/s: x = 1; x = 2 x +7 −5 + 73 −7 − 69 3. 3x 2 + 6x − 3 = Đ/s: x = ;x = 3 6 6 5 + 29 4. x 2 − 4x − 3 = x + 5 Đ/s: x = −1; x = 2 5. 2x 2 − 6x − 1 = 4x + 5 Đ/s: x = 1 − 2; x = 2 + 3 6. 4 3 (x + 2)2 − 7 3 (4 − x )2 + 3 3 (2 − x )2 = 0 7. 3 (2 − x )2 + 3 (7 + x )2 − 3 (7 + x )(2 − x ) = 2 Đ/s: x = −6; x = 1 8. (x + 3) −x 2 − 8x + 48 = x − 24 Đ/s: x = −2 − 2 7; x = −5 − 31 1 1 −1 − 3 9. + =2 Đ/s: x = 1; x = x 2−x 2 2 HT12. Giải các bất phương trình sau (Đặt ẩn phụ): 1. (x + 1)(x + 4) < 5 x 2 + 5x + 28 Đ/s: x ∈ (−9; 4) 2. x (x − 4) −x 2 + 4x + (x − 2)2 < 2 ( Đ/s: x ∈ 2 − 3;2 + 3 ) 6  3. 7x + 7 + 7x − 6 + 2 49x 2 + 7x − 42 < 181 − 14x Đ/s: x ∈  ;6     7    4. 3 − x + x + 2 + 3 ≤ 3 −x 2 + x + 6 Đ/s: x ∈ −2; −1 ∪ 2; 3 x +4 + x −4  145  5. ≤ x + x 2 − 16 − 6 Đ/s: x ∈  ; +∞   2  36    6. 3x 2 + 6x + 4 < 2 − 2x − x 2 Đ/s: x ∈ (−2; 0) 3x − 1 x 1  7. 2 ≥ +1 Đ/s: x ∈ (−∞; 0) ∪  ; +∞   x 3x − 1 2    8. (x + 1)(x − 3) −x 2 + 2x + 3 < 2 − (x − 1)2 ( Đ/s: x ∈ 1 − 3;1 + 3 ) x 35  5 5  9. x+ > Đ/s: x ∈ 1;  ∪  ; +∞       4 3   12       x2 −1 1 3x  1   2     10. +1> Đ/s: x ∈ −1;   ∪   ;1     5   1 − x2 1− x2  2  HT13. Giải các phương trình sau (sử dụng tính đơn điệu của hàm số) 6 8 3 1. +3 = 14 Đ/s: x = 3−x 2−x 2 2. 3x + 1 + x + 7x + 2 = 4 Đ/s: x = 1 1+ 5 −1 + 21 3. 4x 3 + x − (x + 1) 2x + 1 = 0 x = Đ/s: x = 4 4 BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 16
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 4. x (4x 2 + 1) + (x − 3) 5 − 2x = 0 3 5. (2x + 3) 4x 2 + 12x + 11 + 3x (1 + 9x 2 + 2) + 5x + 3 = 0 Đ/s: x = − 5 6. 1 + 2x − x 2 + 1 − 2x − x 2 = 2(x − 1)4 (2x 2 − 4x + 1) Đ/s: x = 0; x = 2 −1 ± 5 7. x 3 + 1 = 23 2x − 1 Đ/s: x = 1; x = 2 5± 3 8. 8x 3 − 36x 2 + 53x − 25 = 3 3x − 5 Đ/s: x = 2; x = 4 11 ± 5 9. x 3 − 15x 2 + 78x − 141 = 5 3 2x − 9 Đ/s: x = 4; x = 2 3± 5 10. 2x 3 + x 2 − 3x + 1 = 2(3x − 1) 3x − 1 Đ/s: x = 2 HT14. Giải bất phương trình sau (sử dụng tính đơn điệu của hàm số) 1. x +1 > 3− x +4 Đ/s: x ∈ (0; +∞) 2. 5x − 1 + x + 3 ≥ 4 Đ/s: x ∈ 1; +∞) 3. 2(x − 2) ( 3 ) 4x − 4 + 2x + 2 ≥ 3x − 1 Đ/s: x ≥ 3  7 4. (x + 2) x + 1 > 27x 3 − 27x 2 + 12x − 2 Đ/s: x ∈ −1;     9   5  3 5. 3 3 − 2x + − 2x ≤ 6 Đ/s: x ∈ 1;   2 2x − 1   BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 17
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 TUYỂN TẬP ĐỀ THI ĐẠI HỌC CÁC NĂM HT15. Giải bất phương trình: 1) (B – 2012) x + 1 + x 2 − 4x + 1 ≥ 3 x x− x 2) (A – 2010) ≥1 1 − 2(x 2 − x + 1) 3) (A – 2005) 5x − 1 − x − 1 > 2x − 4 2(x 2 − 16) 7 −x 4) (A – 2004) + x −3 > x −3 x −3 5) (D – 2002) (x 2 − 3x ) 2x 2 − 3x − 2 ≥ 0  1 3− 5 Đ/s: 1) 0;  ∪ [4; +∞) 2) x = 3) 2 < x < 10  4 2   1 4) x > 10 − 34 5) x < − ∪ x = 2 ∪ x ≥ 3 2 HT16. Giải các phương trình sau: 1) (B – 2011) 3 2 + x − 6 2 − x + 4 4 − x 2 = 10 − 3x 2) (B – 2010) 3x + 1 − 6 − x + 3x 2 − 14x − 8 = 0 3) (A – 2009) 2 3 3x − 2 + 3 6 − 5x − 8 = 0 4)(D – 2006) 2x − 1 + x 2 − 3x + 1 = 0 5) (D – 2005) 2 x + 2 + 2 x + 1 − x + 1 = 4 6 Đ/s: 1) x = 2) x = 5 3) x = −2 4) x = 2 − 2 5) x = 3 5 BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 18
GV.Lưu Huy Thưởng 0968.393.899 CHUYÊN ĐỀ HỆ PHƯƠNG TRÌNH I. CÁC DẠNG HỆ PHƯƠNG TRÌNH CƠ BẢN 1. Hệ phương trình bậc nhất hai ẩn a x + b y = c  1  1 1 2 2 2 2 (a1 + b1 ≠ 0, a2 + b2 ≠ 0)  a2x + b2y = c2   Giải và biện luận: a b c b a c – Tính các định thức: D = 1 1 , Dx = 1 1 , Dy = 1 1 . a2 b2 c2 b2 a2 c2 Xét D Kết quả D≠0 Hệ có nghiệm duy nhất Dx ≠ 0 hoặc Dy ≠ 0 Hệ vô nghiệm D=0 Dx = Dy = 0 Hệ có vô số nghiệm Chú ý: Để giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn ta có thể dùng các cách giải đã biết như: phương pháp thế, phương pháp cộng đại số. 2. Hệ gồm 1 phương trình bậc nhất và 1 phương trình bậc hai • Từ phương trình bậc nhất rút một ẩn theo ẩn kia. • Thế vào phương trình bậc hai để đưa về phương trình bậc hai một ẩn. • Số nghiệm của hệ tuỳ theo số nghiệm của phương trình bậc hai này. 3. Hệ đối xứng loại 1  f (x , y ) = 0  Hệ có dạng: (I)   (với f(x, y) = f(y, x) và g(x, y) = g(y, x)). g (x , y ) = 0   (Có nghĩa là khi ta hoán vị giữa x và y thì f(x, y) và g(x, y) không thay đổi). • Đặt S = x + y, P = xy. • Đưa hệ phương trình (I) về hệ (II) với các ẩn là S và P. • Giải hệ (II) ta tìm được S và P. • Tìm nghiệm (x, y) bằng cách giải phương trình: X 2 − SX + P = 0 . 4. Hệ đối xứng loại 2  f (x , y ) = 0  (1) Hệ có dạng: (I)    f (y, x ) = 0  (2)  (Có nghĩa là khi hoán vị giữa x và y thì (1) biến thành (2) và ngược lại). • Trừ (1) và (2) vế theo vế ta được:  f (x, y ) − f (y, x ) = 0  (3) (I) ⇔    f (x, y ) = 0  (1)  • Biến đổi (3) về phương trình tích: x = y (3) ⇔ (x − y ).g(x , y ) = 0 ⇔  . g(x, y ) = 0   f (x , y ) = 0  x = y   • Như vậy, (I) ⇔  .  f (x , y ) = 0  g(x, y ) = 0   • Giải các hệ trên ta tìm được nghiệm của hệ (I). 5. Hệ đẳng cấp bậc hai  2 a x + b xy + c y 2 = d  Hệ có dạng: (I)  1  2 1 1 1 . a x + b xy + c y 2 = d   2  2 2 2 BỂ HỌC VÔ BỜ - CHUYÊN CẦN SẼ ĐẾN BẾN Page 19

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD