Co giật do sốt cao
Đại đa số các trường hợp co
giật ở trẻ em tuổi từ 6 tháng
đến 5 năm, đặc biệt là ở tuổi từ
1 đến 3 năm, là do sốt cao đột
ngột gây ra.
Thường thì cơn co giật do sốt cao chỉ xảy ra khi nhiệt
độ cơ thể tăng nhanh chóng trong một khoảng thời
gian ngắn, nhất là nếu trẻ không được uống đủ nước
hoặc trẻ mặc nhiều quần áo, bị bọc kín hoặc ở trong
môi trường ngột ngạt, không thoáng khí và thông gió.
Khi bị co giật sẽ rất có hại cho cơ thể và bộ não của
trẻ do thiếu oxy não, nhất là nếu cơn co giật kéo dài
và tái đi tái lại nhiều lần. Khi co giật, trẻ cũng thường
bị nôn mửa và nếu người lớn không biết cách xử lý
và sơ cứu đúng cách và kịp thời thì trẻ có thể bị tử
vong do tắc thở vì ngạt, vì tắc thở do hít phải chất
nôn, hoặc viêm phổi nặng do chất nôn từ dạ dày trào
ngược vào gây tổn thương phổi.
Cách nhận biết cơn co giật do sốt cao: Nên nghĩ
ngay đến cơn co giật do nguyên nhân sốt cao trong
những trường hợp sau:
Xuất hiện ở trẻ trong lứa tuổi từ 6 tháng đến 5
năm.
Xảy ra khi trẻ đang sốt cao, nếu đo thân nhiệt sẽ
thấy 39oC hoặc cao hơn và sẽ hết giật nếu ta làm hạ
thân nhiệt xuống dưới 39oC.
Cơn co giật có tính chất lan tỏa toàn thân (cả 2
tay, 2 chân, mình và đầu) và ít khi kéo dài quá 10
phút.
Sau cơn co giật trẻ ngủ, nhưng nếu đánh thức thì
trẻ tỉnh dậy, không li bì hay mê man.
Trong gia đình thường có người có tiền sử sốt
cao co giật.
Cách xử lý sơ cứu cơn co giật do sốt cao:
Nhanh chóng đặt trẻ nằm xuống giường hoặc nơi
bằng phẳng, thoáng mát, đề phòng trẻ rơi ngã hoặc
va đập đầu vào các vật cứng.
Nới rộng hoặc tốt nhất là nên cởi hết quần áo trẻ.
Dùng khăn nhúng vào nước mát hoặc tốt nhất là
nước hơi ấp lau khắp mình trẻ, đặc biệt là ở nách,
bẹn và trán; cần lau lại nhiều lần cho đến khi trẻ hết
giật.
Nếu trong nhà có thuốc hạ nhiệt loại viên đạn đặt
hậu môn, có thể đặt cho trẻ một viên (trẻ nhỏ dưới 2
tuổi: viên paracetamol 80mg, trẻ lớn hơn viên
150mg).
Đợi khi trẻ ngừng cơn giật thì lật trẻ nằm nghiêng
sang một bên ngay, đầu hơi ngửa ra sau (tư thế an
toàn) để nếu trẻ có nôn chất nôn sẽ ra ngoài mà
không vào đường thở gây nguy hiểm tính mạng cho
trẻ.
Đưa trẻ đến khám ngay tại các cơ sở y tế để điều
trị nguyên nhân, tránh cơn co giật tái phát do sốt cao
trở lại.
Những điều không nên làm khi trẻ đang bị co giật
và có sốt cao
Không nên tìm cách chống cơn giật bằng cách
giữ người trẻ, vì rất dễ gây tổn thương bộ phận, gãy
xương trẻ.
Không được cho bất cứ thứ gì vào miệng trẻ vì
trẻ sẽ sặc vào phổi.
Không được dùng vật cứng gì gang miệng trẻ, vì
rất ít khi trẻ cắn phải lưỡi (nếu có cắn cũng không
nguy hiểm gì) mà rất dễ gãy răng, sứt lợi, tổn thương
niêm mạc miệng do vật cứng.
Đừng sợ trẻ "bị gió" mà ủ kín hoặc sợ trẻ "cảm
lạnh" mà không làm mát cho cơ thể trẻ.
Hãy ghi nhớ: Hạ sốt cho trẻ bằng làm mát cơ thể
và môi trường xung quanh là biện pháp hiệu quả nhất
và an toàn nhất để cắt cơn co giật do sốt cao.
Giáo dục đề phòng cơn sốt cao: Cơn co giật do sốt
cao ở trẻ thường hay tái phát. Cơn co giật của trẻ
thường gây hoảng loạn cho mọi người trong gia đình,
và có thể gây nguy hiểm cho trẻ. Nhưng đây cũng là
loại bệnh dễ phòng tránh nhất nếu bạn biết làm một
số động tác sau:
Đưa trẻ đi khám và chữa bệnh gây sốt cao ngay
khi trẻ mới bị bệnh.
Cho trẻ uống nhiều nước (hoặc bú nhiều lần hơn
bình thường).
Cởi bớt quần áo, để trẻ chỗ thoáng mát và không
bao giờ bọc kín trẻ.
Thường xuyên cặp nhiệt độ theo dõi thân nhiệt
khi trẻ sốt. Lau mát cơ thể bằng nước mát hoặc nước
ấm và cho trẻ uống thuốc hạ nhiệt khi thân nhiệt lên
39oC.
