th(cid:1269)c t(cid:1219) không t(cid:1237)t vì (cid:255)(cid:1245) h(cid:1193)p ph(cid:1257) ch(cid:1193)t làm khô ch(cid:1201)m do v(cid:1201)y s(cid:1217) còn m(cid:1245)t l(cid:1133)(cid:1255)ng l(cid:1247)n ch(cid:1193)t làm khô trong d(cid:1195)u n(cid:1219)u s(cid:1131)n (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c dùng tr(cid:1133)(cid:1247)c khi (cid:255)(cid:1245) h(cid:1193)p ph(cid:1257) (cid:255)ã bão hoà. + thêm vào m(cid:1245)t ch(cid:1193)t (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c h(cid:1193)p ph(cid:1257) ch(cid:1233)n l(cid:1233)c b(cid:1251)i b(cid:1245)t màu. Ch(cid:1193)t này th(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c cho vào trong quá trình nghi(cid:1221)n. (cid:264)ây là bi(cid:1227)n pháp t(cid:1237)t nh(cid:1193)t.
Ch(cid:1133)(cid:1131)ng IV. B(cid:1244)T MÀU
Các v(cid:1201)t có màu s(cid:1203)t khác nhau vì chúng có kh(cid:1191) n(cid:259)ng h(cid:1193)p th(cid:1257) và ph(cid:1191)n x(cid:1189) khác nhau (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i ánh sáng nhìn th(cid:1193)y. Ánh sáng nhìn th(cid:1193)y là t(cid:1241) h(cid:1255)p c(cid:1259)a 6 màu c(cid:1131) b(cid:1191)n có b(cid:1133)(cid:1247)c sóng t(cid:1263) 400÷700 A0
Màu Tím Lam L(cid:1257)c Vàng Cam (cid:264)(cid:1235) B(cid:1133)(cid:1247)c sóng (A0) 400÷465 465÷510 510÷580 560÷590 590÷620 620÷700
Khi chi(cid:1219)u m(cid:1245)t chùm ánh sáng tr(cid:1203)ng lên m(cid:1245)t ch(cid:1193)t nào (cid:255)ó có th(cid:1223) có các tr(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p sau: + Ch(cid:1193)t ph(cid:1191)n x(cid:1189) hoàn toàn ánh sáng tr(cid:1203)ng chi(cid:1219)u vào s(cid:1215) có màu tr(cid:1203)ng. + Ch(cid:1193)t h(cid:1193)p th(cid:1257) hoàn toàn ánh sáng tr(cid:1203)ng chi(cid:1219)u vào s(cid:1217) có màu (cid:255)en. + Ch(cid:1193)t h(cid:1193)p th(cid:1257) m(cid:1245)t vài tia (cid:1261)ng v(cid:1247)i m(cid:1245)t vài b(cid:1133)(cid:1247)c sóng và ph(cid:1191)n x(cid:1189) ph(cid:1195)n ánh sáng còn l(cid:1189)i thì s(cid:1217) mang màu c(cid:1259)a nh(cid:1267)ng b(cid:1133)(cid:1247)c sóng ph(cid:1191)n x(cid:1189).
Do v(cid:1201)y màu c(cid:1259)a b(cid:1221) m(cid:1211)t là do s(cid:1269) h(cid:1193)p th(cid:1257) và ph(cid:1191)n x(cid:1189) ch(cid:1233)n l(cid:1269)a ánh sáng tr(cid:1203)ng chi(cid:1219)u vào. T(cid:1189)i sao các ch(cid:1193)t h(cid:1193)p th(cid:1257) và ph(cid:1191)n x(cid:1189) ch(cid:1233)n l(cid:1233)c ánh sáng tr(cid:1203)ng thì có màu ? Y(cid:1219)u t(cid:1237) c(cid:1131) b(cid:1191)n c(cid:1259)a s(cid:1269) t(cid:1189)o màu trong các ch(cid:1193)t là do s(cid:1269) s(cid:1203)p x(cid:1219)p và dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1211)c tr(cid:1133)ng c(cid:1259)a các (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) trong nguyên t(cid:1265) và phân t(cid:1265). Nh(cid:1267)ng y(cid:1219)u t(cid:1237) này thay (cid:255)(cid:1241)i tu(cid:484) thu(cid:1245)c vào các y(cid:1219)u t(cid:1237) sau: d(cid:1189)ng tinh th(cid:1223) , d(cid:1189)ng h(cid:1189)t, kích th(cid:1133)(cid:1247)c h(cid:1189)t, m(cid:1261)c (cid:255)(cid:1245) phân tán trong màng s(cid:1131)n và m(cid:1245)t ph(cid:1195)n ph(cid:1257) thu(cid:1245)c vào b(cid:1191)n ch(cid:1193)t c(cid:1259)a ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng. Khi các (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) dao (cid:255)(cid:1245)ng v(cid:1247)i các t(cid:1195)ng sô ï t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:1261)ng b(cid:1133)(cid:1247)c sóng nào thì s(cid:1217) h(cid:1193)p th(cid:1257) tia sáng có b(cid:1133)(cid:1247)c sóng (cid:255)ó và ph(cid:1191)n x(cid:1189) ph(cid:1195)n còn l(cid:1189)i t(cid:1189)o nên màu c(cid:1259)a ch(cid:1193)t (cid:255)ó. Ví d(cid:1257): Ch(cid:1193)t có c(cid:1193)u trúc (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) dao (cid:255)(cid:1245)ng v(cid:1247)i t(cid:1195)ng s(cid:1237) t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:1261)ng v(cid:1247)i b(cid:1133)(cid:1247)c sóng ánh sáng màu l(cid:1257)c thì nó s(cid:1217) h(cid:1193)p th(cid:1257) tia sáng và ph(cid:1191)n x(cid:1189) các tia còn l(cid:1189)i làm cho ch(cid:1193)t (cid:255)ó có màu (cid:255)(cid:1235).
Kích th(cid:1133)(cid:1247)c h(cid:1189)t c(cid:458)ng làm thay (cid:255)(cid:1241)i màu c(cid:1259)a b(cid:1245)t màu. Ví d(cid:1257): khi thay (cid:255)(cid:1241)i kích th(cid:1133)(cid:1247)c h(cid:1189)t thì Fe2O3 có th(cid:1223) có màu t(cid:1263) cam (cid:255)(cid:1219)n s(cid:1199)m. Nh(cid:1133) v(cid:1201)y m(cid:1245)t ch(cid:1193)t (hay b(cid:1245)t màu) có th(cid:1223) có các màu s(cid:1203)c c(cid:1131) b(cid:1191)n sau: 6 màu, (cid:255)(cid:1235), cam..., (cid:255)en, tr(cid:1203)ng, ghi (xám) là màu t(cid:1189)o nên do ph(cid:1237)i tr(cid:1245)n hai màu tr(cid:1203)ng và (cid:255)en. V(cid:1221) m(cid:1211)t quang h(cid:1233)c: (cid:264)en, tr(cid:1203)ng, xám không t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:1261)ng v(cid:1247)i b(cid:1133)(cid:1247)c sóng riêng nên g(cid:1233)i là không màu s(cid:1203)c. V(cid:1221) m(cid:1211)t công ngh(cid:1227) thì các m(cid:1211)t này v(cid:1199)n (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c coi là có màu. B(cid:1245)t màu ta dùng có th(cid:1223) mang m(cid:1245)t trong 6 màu c(cid:1131) b(cid:1191)n ho(cid:1211)c ph(cid:1237)i tr(cid:1245)n gi(cid:1267)a các màu (cid:255)ó và ph(cid:1237)i tr(cid:1245)n màu tr(cid:1203)ng v(cid:1247)i (cid:255)en, xám.
Nh(cid:1267)ng ch(cid:1193)t h(cid:1193)p th(cid:1257) ho(cid:1211)c ph(cid:1191)n x(cid:1189) hoàn toàn ánh sáng tr(cid:1203)ng là nh(cid:1267)ng ch(cid:1193)t (cid:255)(cid:1257)c (không trong su(cid:1237)t). Nh(cid:1267)ng ch(cid:1193)t cho ánh sáng xuyên qua hoàn toàn là nh(cid:1267)ng ch(cid:1193)t trong su(cid:1237)t hoàn toàn (n(cid:1133)(cid:1247)c c(cid:1193)t, r(cid:1133)(cid:1255)u tinh khi(cid:1219)t, thu(cid:1273) tinh...). Nh(cid:1267)ng ch(cid:1193)t trong su(cid:1237)t nh(cid:1133)ng v(cid:1199)n có màu (cid:255)ó là màu c(cid:1259)a nh(cid:1267)ng tia sáng xuyên qua. Ví d(cid:1257): Dung d(cid:1231)ch Fe(CNS)3 có màu (cid:255)(cid:1235) do Fe(CNS)3 h(cid:1193)p th(cid:1257) m(cid:1189)nh tia màu xanh, xanh lá cây còn nh(cid:1267)ng tia khác thì cho xuên qua.
15
Khi pha màu, mu(cid:1237)n bi(cid:1219)t màu (cid:255)ã (cid:255)(cid:1189)t ch(cid:1133)a ng(cid:1133)(cid:1249)i ta dùng ph(cid:1133)(cid:1131)ng pháp so màu v(cid:1201)t li(cid:1227)u s(cid:1131)n v(cid:1247)i nh(cid:1267)ng thang màu tiêu chu(cid:1197)n. Hi(cid:1227)n ch(cid:1133)a có thang màu tiêu chu(cid:1197)n chung mang tính qu(cid:1237)c t(cid:1219) nh(cid:1133)ng nhi(cid:1221)u n(cid:1133)(cid:1247)c tiên ti(cid:1219)n hay nhi(cid:1221)u hãng s(cid:1191)n xu(cid:1193)t l(cid:1247)n có nh(cid:1267)ng thang màu tiêu chu(cid:1197)n g(cid:1195)n nh(cid:1133) nhau và l(cid:1133)u hành trên th(cid:1231) tr(cid:1133)(cid:1249)ng nh(cid:1267)ng thang màu in s(cid:1209)n trên gi(cid:1193)y nh(cid:1269)a hay kim lo(cid:1189)i. Vi(cid:1227)c ch(cid:1233)n và pha màu trên th(cid:1269)c t(cid:1219) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ti(cid:1219)n hành b(cid:1205)ng th(cid:1269)c nghi(cid:1227)m, (cid:255)(cid:1245) tin c(cid:1201)y ph(cid:1257) thu(cid:1245)c vào kinh nghi(cid:1227)m c(cid:1259)a k(cid:1273) thu(cid:1201)t viên. -C(cid:1131) s(cid:1251) k(cid:1273) thu(cid:1201)t (cid:255)(cid:1223) pha màu là các gi(cid:1191)n (cid:255)(cid:1239) ph(cid:1207)ng, tam giác, t(cid:1261) giác...nh(cid:1133)ng ph(cid:1241) bi(cid:1219)n nh(cid:1193)t là s(cid:1131) (cid:255)ò c(cid:1195)u
B(cid:1245)t màu. I. 1/ Khái ni(cid:847)m:
CHÁÚT MAÌU
khä n gh oaì tan
hoaì tan ph áøm maìu (thu ä úc n hu äüm)
(bäüt maìu (Pigm ent ) )
Tan tron g næ åïc
Tan tron g du ng mäi
Hæîu cå
Âån ch áút
Ngu yãn gä úc
Taïc h kãút
Tan tron g dáöu
Tan tron g cäön
Muäúi kã út
Muäüi t han
Bäüt
- Thu äúc nhuäüm: xå, såüi, vaíi, len bäng, tå så üi täøng
-Mæûc v iã út -Cháút maìu t hæûc pháøm
Azo Âa voìng
Tha n nu ng
håüp
Phæïc nit rozo
Al Cu
Than ch ç
Azo, axit - Mu äúi k ãút phen yl metal
Zn
Pb
Håüp c h áút
Muäúi: Sunfat
Phæïc c h áút:
Oxit: TiO
O
O
, ZnO(ZnS) 2 , Pb 3
,Cr O 2 4 3
3
Fe 2
Fätfat,titan at Cro mat , Molipdat
xan h lam (xan hpari) xan h biãøn ( ultra m arin )
Häøn håüp: Litopon (Zn s + BaSO ) 4 Sun fopo n (ZnS + CaSO
) 4
B(cid:1245)t màu là thành ph(cid:1195)n quan tr(cid:1233)ng t(cid:1189)o màu cho màng s(cid:1131)n. B(cid:1245)t màu không hoà tan trong dung môi ho(cid:1211)c d(cid:1195)u. Nó (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c nghi(cid:1221)n (cid:255)(cid:1239)ng (cid:255)(cid:1221)u v(cid:1247)iï ch(cid:1193)t hoá d(cid:1215)o có tác d(cid:1257)ng che ph(cid:1259) b(cid:1221) m(cid:1211)t, ch(cid:1237)ng xuyên th(cid:1193)u c(cid:1259)a tia t(cid:1265) ngo(cid:1189)i làm cho màng s(cid:1131)n có màu, ch(cid:1231)u n(cid:1133)(cid:1247)c, ch(cid:1231)u khí h(cid:1201)u, nâng cao (cid:255)(cid:1245) c(cid:1261)ng (cid:255)(cid:1245) mài mòn, kéo dài tu(cid:1241)i th(cid:1233) màng s(cid:1131)n... -B(cid:1245)t màu là nh(cid:1267)ng ch(cid:1193)t có màu s(cid:1203)c, có nhi(cid:1221)u cách phân lo(cid:1189)i ch(cid:1193)t màu: Theo màu s(cid:1203)c, theo thành ph(cid:1195)n, theo tính ch(cid:1193)t, theo l(cid:429)nh v(cid:1269)c s(cid:1265) d(cid:1257)ng,... (cid:264)(cid:1223) có t(cid:1195)m nhìn t(cid:1241)ng quát ta có th(cid:1223) h(cid:1227) th(cid:1237)ng d(cid:1133)(cid:1247)i d(cid:1189)ng s(cid:1131) (cid:255)(cid:1239):
Công nghi(cid:1227)p s(cid:1131)n s(cid:1265) d(cid:1257)ng ph(cid:1195)n l(cid:1247)n ch(cid:1193)t màu không tan (b(cid:1245)t màu, Pigment) và m(cid:1245)t l(cid:1133)(cid:1255)ng nh(cid:1235) ch(cid:1193)t màu tan trong d(cid:1195)u dùng (cid:255)(cid:1223) s(cid:1191)n xu(cid:1193)t vecni.
Nh(cid:1133) v(cid:1201)y, b(cid:1245)t màu trong s(cid:1191)n xu(cid:1193)t s(cid:1131)n là nh(cid:1267)ng ch(cid:1193)t màu d(cid:1189)ng h(cid:1189)t m(cid:1231)n (m(cid:1245)t vài µm)có màu s(cid:1203)c khác nhau không hoà tan mà có kh(cid:1191) n(cid:259)ng phân tán trong n(cid:1133)(cid:1247)c, trong dung môi và ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng. • Tác d(cid:1257)ng c(cid:1259)a b(cid:1245)t màu:
16
- T(cid:1189)o v(cid:1217) m(cid:1275) quan cho s(cid:1191)n ph(cid:1197)m s(cid:1131)n ( làm cho b(cid:1221) m(cid:1211)t v(cid:1201)t li(cid:1227)u s(cid:1131)n có màu s(cid:1203)c (cid:255)(cid:1213)p, nh(cid:1209)n) - T(cid:1189)o (cid:255)(cid:1245) b(cid:1221)n ánh sáng (ch(cid:1237)ng xuyên th(cid:1193)u c(cid:1259)a tia t(cid:1265) ngo(cid:1189)i), ch(cid:1231)u n(cid:1133)(cid:1247)c, ch(cid:1231)u khí h(cid:1201)u, t(cid:259)ng (cid:255)(cid:1245) b(cid:1221)n ch(cid:1203)c, t(cid:259)ng kh(cid:1191) n(cid:259)ng b(cid:1191)o v(cid:1227) ch(cid:1237)ng (cid:259)n mòn, mài mòn cho màng s(cid:1131)n. Ch(cid:1237)ng gh(cid:1229) cho kim lo(cid:1189)i n(cid:1221)n (b(cid:1245)t ch(cid:1237)ng gh(cid:1229)). *. M(cid:865)t s(cid:857) tính ch(cid:813)t c(cid:879)a b(cid:865)t màu: - Kích th(cid:1133)(cid:1247)c h(cid:1189)t: B(cid:1245)t màu d(cid:1189)ng b(cid:1245)t, n(cid:1219)u kích th(cid:1133)(cid:1247)c quá l(cid:1247)n thì s(cid:1269) phân tán trong h(cid:1227) không (cid:255)(cid:1239)ng nh(cid:1193)t d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n màng s(cid:1131)n kém b(cid:1205)ng ph(cid:1207)ng nh(cid:1133)ng n(cid:1219)u quá bé thì di(cid:1227)n tích b(cid:1221) m(cid:1211)t riêng l(cid:1247)n d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n (cid:255)(cid:1245) h(cid:1193)p ph(cid:1257) ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng l(cid:1247)n nên ph(cid:1191)i s(cid:1265) d(cid:1257)ng t(cid:1273) l(cid:1227) gi(cid:1267)a ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng và b(cid:1245)t màu cao d(cid:1199)n (cid:255)(cid:1219)n t(cid:1237)n kém nhi(cid:1221)u ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng, (cid:255)(cid:1239)ng th(cid:1249)i t(cid:1189)o nh(cid:1267)ng t(cid:1201)p h(cid:1255)p nh(cid:1235) trong s(cid:1131)n g(cid:1233)i là vón c(cid:1257)c c(cid:1257)c b(cid:1245). Thông th(cid:1133)(cid:1249)ng kích th(cid:1133)(cid:1247)c h(cid:1189)t nh(cid:1133) sau. S(cid:1131)n lót:
S(cid:1131)n ph(cid:1259):
20 ÷ 40 µm ( tiêu chu(cid:1197)n qu(cid:1237)c t(cid:1219)) 40 ÷ 50 µm (tiêu chu(cid:1197)n Vi(cid:1227)t Nam) 5 ÷ 10 µm (tiêu chu(cid:1197)n qu(cid:1237)c t(cid:1219)) 20 ÷ 40 µm (tiêu chu(cid:1197)n Vi(cid:1227)t Nam). (cid:264)(cid:1237)i v(cid:1247)i s(cid:1131)n lót trong m(cid:1245)t s(cid:1237) tr(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p có th(cid:1223) duy trì 60 ÷ 70 µm (cid:255)(cid:1223) t(cid:1189)o cho màng có (cid:255)(cid:1245)nhám nh(cid:1193)t (cid:255)(cid:1231)nh.
- (cid:264)(cid:1245) ng(cid:1193)m d(cid:1195)u: Là l(cid:1133)(cid:1255)ng d(cid:1195)u (Polymer) tính b(cid:1205)ng gam c(cid:1195)n dùng (cid:255)(cid:1223) ng(cid:1193)m v(cid:1247)i 100g b(cid:1245)t màu t(cid:1189)o thành b(cid:1245)t nhão.
(cid:264)(cid:1245) ng(cid:1193)m d(cid:1195)u càng bé càng t(cid:1237)t vì t(cid:1237)n ít d(cid:1195)u nh(cid:1133)ng không (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c bé quá do lúc (cid:255)ó b(cid:1245)t màu khó b(cid:1231) th(cid:1193)m (cid:1133)(cid:1247)t b(cid:1251)i ch(cid:1193)t k(cid:1219)t dính làm màng kém ch(cid:1211)t ch(cid:1217), do v(cid:1201)y màng s(cid:1217) kém b(cid:1221)n và th(cid:1193)m (cid:1197)m.
C(cid:259)n c(cid:1261) vào (cid:255)(cid:1245) ng(cid:1193)m d(cid:1195)u (cid:255)(cid:1223) xác (cid:255)(cid:1231)nh l(cid:1133)(cid:1255)ng d(cid:1195)u c(cid:1195)n dùng khi s(cid:1191)n xu(cid:1193)t s(cid:1131)n màu. Th(cid:1269)c t(cid:1219) l(cid:1133)(cid:1255)ng d(cid:1195)u c(cid:1195)n dùng g(cid:1193)p (cid:255)ôi (cid:255)(cid:1245) ng(cid:1193)m d(cid:1195)u. (cid:264)(cid:1245) ng(cid:1193)m d(cid:1195)u ph(cid:1257) thu(cid:1245)c vào b(cid:1191)n ch(cid:1193)t b(cid:1245)t màu và ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng. - Kh(cid:1191) n(cid:259)ng che ph(cid:1259): Là l(cid:1133)(cid:1255)ng b(cid:1245)t màu c(cid:1195)n thi(cid:1219)t (tính b(cid:1205)ng gam) (cid:255)(cid:1223) ph(cid:1259) lên 1m2 b(cid:1221) m(cid:1211)t s(cid:1131)n. Kh(cid:1191) n(cid:259)ng ph(cid:1259) l(cid:1247)n thì s(cid:1217) c(cid:1195)n ít b(cid:1245)t màu. Mu(cid:1237)n v(cid:1201)y b(cid:1245)t màu không nên m(cid:1231)n quá. - C(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1245) màu: là l(cid:1133)(cid:1255)ng màu c(cid:1195)n thi(cid:1219)t (cid:255)(cid:1223) (cid:255)(cid:1189)t (cid:255)(cid:1219)n tông màu. - (cid:264)(cid:1245) b(cid:1221)n màu: theo th(cid:1249)i ho(cid:1211)c d(cid:1133)(cid:1247)i tác d(cid:1257)ng ánh sáng, các y(cid:1219)u t(cid:1237) môi tr(cid:1133)(cid:1249)ng.
*. M(cid:865)t s(cid:857) b(cid:865)t màu vô c(cid:751) th(cid:753)(cid:869)ng dùng: Tên g(cid:1233)i T.Ph(cid:1195)n ch(cid:1259) y(cid:1219)u Tr(cid:1233)ng l(cid:1133)(cid:1255)ng riêng g/cm3 Tác d(cid:1257)ng và ph(cid:1189)m vi s(cid:1265) d(cid:1257)ng
1. B(cid:1245)t màu tr(cid:1203)ng - Litopon 4,18 - 4,20 ZnS + BaSO4
B(cid:1245)t màu ph(cid:1241) bi(cid:1219)n cho các lo(cid:1189)i s(cid:1131)n g(cid:1195)y dùng trong nhà Dùng cho s(cid:1131)n b(cid:1221)n th(cid:1249)i ti(cid:1219)t B(cid:1245)t màu ph(cid:1241) bi(cid:1219)n
Dùng ph(cid:1241) bi(cid:1219)n v(cid:1247)i nhi(cid:1221)u lo(cid:1189)i s(cid:1131)n - Cacbonat chì - Oxid k(cid:1217)m - Sulfat Bary - Oxid Titan 6,7 - 6,86 5,66 4,35 - 4,49 3,85 - 3.9 nPbCO3.Pb(OH)2 ZnO BaSO4 TiO2
Al Zn 2,64 7,06
2. B(cid:1245)t màu xám - B(cid:1245)t nhôm - B(cid:1245)t k(cid:1217)m 3. B(cid:1245)t màu (cid:255)en - Mu(cid:1245)i than - B(cid:1245)t chì 94% C Pb 1,6 - 2 11,344 Dùng cho nhi(cid:1221)u lo(cid:1189)i s(cid:1131)n Làm s(cid:1131)n n(cid:1221)n ch(cid:1237)ng g(cid:1229)
17
6 - 6,12 ........ 4. B(cid:1245)t màu vàng - Cromat chì - B(cid:1245)t Cromo k(cid:1217)m Dùng cho nhi(cid:1221)u lo(cid:1189)i s(cid:1131)n Làm s(cid:1131)n n(cid:1221)n chóng g(cid:1229) trên nhôm và các kim lo(cid:1189)i khác PbCrO4 m.ZnOn.CrO3 pK2Oq.H2O
........ .......... 8.3 Dùng ph(cid:1241) bi(cid:1219)n. R(cid:1215), b(cid:1221)n và sáng Dùng php(cid:1241) bi(cid:1219)n, r(cid:1215) và b(cid:1221)n B(cid:1245)t màu ch(cid:1237)ng g(cid:1229) t(cid:1237)t nh(cid:1193)t Qu(cid:1211)ng Fe2O3 Qu(cid:1211)ng Oxid s(cid:1203)t Pb3O4
4,2 - 4,4 (n=1) Dùng cho s(cid:1131)n ngoài tr(cid:1249)i Mn2O3n.H2O
5. B(cid:1245)t màu (cid:255)(cid:1235), da cam - Qu(cid:1211)ng s(cid:1203)t Mumia - Xuric s(cid:1203)t - Xuric chì 6. B(cid:1245)t màu nâu - Oxid mangan 7. B(cid:1245)t màu tím - Ph(cid:1219) ph(cid:1197)m Pyrite 4,95 Fe2O3
II/ B(cid:1245)t màu tr(cid:1203)ng.
B(cid:1245)t màu tr(cid:1203)ng là h(cid:1255)p ph(cid:1195)n quan tr(cid:1233)ng trong các lo(cid:1189)i s(cid:1131)n tr(cid:1203)ng và s(cid:1131)n màu sang (kem, ghi nh(cid:1189)t, c(cid:1197)m th(cid:1189)ch...). (cid:264)(cid:1133)(cid:1255)c dùng r(cid:1245)ng rãi nh(cid:1193)t là oxit titan, oxit k(cid:1217)m, litopon, sunpopon, cacbonat chì. - Các b(cid:1245)t màu c(cid:458)ng khác nhau nhi(cid:1221)u v(cid:1221) tính ch(cid:1193)t v(cid:1201)t lý và hoá h(cid:1233)c. Do v(cid:1201)y ng(cid:1133)(cid:1249)i l(cid:1201)p (cid:255)(cid:1131)n pha ch(cid:1219) c(cid:1195)n n(cid:1203)m rõ (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c s(cid:1269) khác nhau (cid:255)ó.
* s(cid:1237) g d(cid:1195)u d(cid:1223) th(cid:1193)m (cid:1133)(cid:1247)t 100g b(cid:1245)t màu ** (cid:255)(cid:1131)n v(cid:1231) là feet vuông trên 1 puond b(cid:1245)t màu. Nó ch(cid:1229) có giá tr(cid:1231) t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:255)(cid:1237)i vì l(cid:1269)c ph(cid:1259) b(cid:1231)(cid:3)(cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng b(cid:1251)i n(cid:1239)ng (cid:255)(cid:1245) (kích th(cid:1133)(cid:1247)c) c(cid:1259)a b(cid:1245)t màu 1 gallon = 4,55 lit, 1 pound = 450 gam, 1 feet = 0,3048 met.
L(cid:1269)c ph(cid:1259)** 15 - 25 13 - 16 12 20 58 27 115 147 1.94 - 2,09 1,93 - 2,02 ...... 2,08 2,37 ...... 2,55 2,76 (cid:264)(cid:1245) h(cid:1201)p ph(cid:1257) d(cid:1195)u* Ch(cid:1229) s(cid:1237) khúc x(cid:1189) 8 - 15 10 - 14 15 12 - 25 22 12 - 18 20 - 25 18 - 22 B(cid:1191)ng: M(cid:1245)t s(cid:1237) tính ch(cid:1193)t v(cid:1201)t lý c(cid:1259)a các b(cid:1245)t màu tr(cid:1203)ng tiêu bi(cid:1223)u Gal/100lb 1,78 1,9 3 2,14 3 2,79 3,08 2,86 B(cid:1245)t màu Basic carbonate white lead Basic sulfate white lead Basic silicate white lead Oxit chì Sunfit k(cid:1217)m Litopon TiO2 (A) TiO2 (R)
1/ Titan (cid:255)ioxit (TiO2):
TIO2 có hai d(cid:1189)ng thù hình: anataz và rutin. (cid:264)ây là lo(cid:1189)i b(cid:1245)t màu tr(cid:1203)ng có c(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1245) màu và l(cid:1269)c ph(cid:1259) l(cid:1247)n nh(cid:1193)t, trong (cid:255)ó d(cid:1189)ng rutin có ch(cid:1229) s(cid:1237) khúc x(cid:1189) l(cid:1247)n h(cid:1131)n, (cid:255)(cid:1245) h(cid:1189)t m(cid:1231)n h(cid:1131)n nên l(cid:1269)c ph(cid:1259) cao h(cid:1131)n nên nó (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c dùng nhi(cid:1221)u h(cid:1131)n.
Trong vùng có ánh sáng nhìn th(cid:1193)y c(cid:1191) hai d(cid:1189)ng (cid:255)(cid:1221)u có kh(cid:1191) n(cid:259)ng ph(cid:1191)n x(cid:1189) cao nên (cid:255)(cid:1245) tr(cid:1203)ng cao. Tuy v(cid:1201)y trong vùng sóng ng(cid:1203)n (tím và t(cid:1265) ngo(cid:1189)i g(cid:1195)n) kh(cid:1191) n(cid:259)ng ph(cid:1191)n x(cid:1189) gi(cid:1191)m. (cid:1250) d(cid:1189)ng rutin gi(cid:1191)m nhi(cid:1221)u (nên không ch(cid:1237)ng tia t(cid:1265) ngo(cid:1189)i t(cid:1237)t) do (cid:255)ó d(cid:1189)ng rutin vàng h(cid:1131)n.
TIO2 có ho(cid:1189)t tính quang hoá cao. D(cid:1133)(cid:1247)i tác d(cid:1257)ng c(cid:1259)a ánh sáng, (cid:255)(cid:1211)c bi(cid:1227)t là vùng sóng ng(cid:1203)n b(cid:1221) m(cid:1211)t b(cid:1231) tách oxi làm màng s(cid:1131)n b(cid:1231) hoá ph(cid:1193)n và có th(cid:1223) làm b(cid:1189)c màu các ch(cid:1193)t h(cid:1267)u c(cid:1131) khi ti(cid:1219)p xúc v(cid:1247)i chúng. Do v(cid:1201)y TIO2 cao c(cid:1193)p th(cid:1133)(cid:1249)ng có các ph(cid:1257) gia (cid:255)(cid:1223) h(cid:1189)n ch(cid:1219) th(cid:1193)p nh(cid:1193)t kh(cid:1191) n(cid:259)ng quang hoá này.
T(cid:1189)p ch(cid:1193)t kim lo(cid:1189)i (Fe, Mn...) làm TIO2 có th(cid:1223) thay (cid:255)(cid:1241)i màu khi ch(cid:1231)u tác (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a ánh sáng, nhi(cid:1227)t (cid:255)(cid:1245), không khí.... Hi(cid:1227)n t(cid:1133)(cid:1255)ng “vàng hoá “ này (cid:1251) d(cid:1189)ng rutin nh(cid:1189)y h(cid:1131)n d(cid:1189)ng anataz. Ph(cid:1257) gia (cid:255)(cid:1223) ch(cid:1237)ng l(cid:1189)i hi(cid:1227)n t(cid:1133)(cid:1255)ng này là các ch(cid:1193)t hu(cid:484)nh quang hay có kh(cid:1191) n(cid:259)ng t(cid:1197)y tr(cid:1203)ng quang h(cid:1233)c(tím mangan, xanh bi(cid:1223)n).
18
TiO2 b(cid:1221)n hoá h(cid:1233)c: Không tan trong n(cid:1133)(cid:1247)c, ch(cid:1231)u (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ki(cid:1221)m loãng, axit (cid:255)(cid:1211)c, ch(cid:1229) hoà tan hoàn toàn trong h(cid:1241)n h(cid:1255)p sunfat amon và H2SO4 (cid:255)(cid:1201)m d(cid:1211)c, ch(cid:1231)u nhi(cid:1227)t cao (1840 + 100C m(cid:1247)i nóng ch(cid:1191)y) không b(cid:1231) (cid:255)(cid:1241)i màu d(cid:1133)(cid:1247)i tác d(cid:1257)ng c(cid:1259)a khói công nghi(cid:1227)p. TiO2 (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c dùng nhi(cid:1221)u trong h(cid:1195)u h(cid:1219)t các lo(cid:1189)i s(cid:1131)n màu s(cid:1131)n men d(cid:1189)ng dung môi và tan
trong n(cid:1133)(cid:1247)c. TiO2 lo(cid:1189)i có (cid:255)(cid:1245) m(cid:1231)n cao và tinh khi(cid:1219)t (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c dùng trong m(cid:1269)c in. 2/ Chì tr(cid:823)ng:
Có 3 lo(cid:1189)i (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c dùng nhi(cid:1221)u nh(cid:1193)t hi(cid:1227)n nay là: Basic cacbonat white lead ( B. C. W. L), Basic sunfate white lead ( B. S. W. L) và basic
silicate white lead ( B. S. W. L) a/ Basic carbonate white lead (carbonate chì tr(cid:823)ng):
_
_
_
_
_
_
HO Pb O Pb O O O O O Pb OH
C C C C
_
_
_
_
_
_
_
_
HO Pb O Pb O O O O O Pb O Pb OH + 2PbCO3.Pb(OH)2
_
_
HO Pb O O O
C C Pb
_
_
HO Pb O O O
Có hai d(cid:1189)ng: - D(cid:1189)ng h(cid:1243)n h(cid:1255)p: + 4PbCO3.2Pb(OH)2.PbO
- Carbonate chì PbCO3: Carbonate chì có các ho(cid:1189)t tính hoá h(cid:1233)c v(cid:1247)i axit trong ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng và màng s(cid:1131)n bé h(cid:1131)n carbonate chì ki(cid:1221)m do (cid:255)ó (cid:255)(cid:1245) b(cid:1221)n màng s(cid:1131)n khi dùng carbonate chì ki(cid:1221)m bé h(cid:1131)n khi dùng d(cid:1133) carbonate chì th(cid:1133)(cid:1249)ng. b/ Basic sunfat white lead (sunfat chì tr(cid:823)ng):
có 5 d(cid:1189)ng: - Tetrabasic chì sunfat (PbSO4.4PbO). - Tribasic chì sunfat ng(cid:1201)m n(cid:1133)(cid:1247)c (PbSO4.3PbOnH2O) - Monoobasic chì sunfat (PbSO4.PbO) - Chì sunfat bình th(cid:1133)(cid:1249)ng (PbSO4) Sunfat chì ki(cid:1221)m cho màng s(cid:1131)n có tính ch(cid:1193)t t(cid:1237)t h(cid:1131)n sunfat chì th(cid:1133)(cid:1249)ng do oxit chì trong b(cid:1245)t
+
màu chì có vai trò quan tr(cid:1233)ng quy(cid:1219)t (cid:255)(cid:1231)ng tính ch(cid:1193)t c(cid:1259)a màng s(cid:1131)n. c/ Basic silicate white lead (silicate chì tr(cid:823)ng) Quá trình t(cid:1241)ng h(cid:1255)p (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ti(cid:1219)n hành nh(cid:1133) sau: 4PbO.SO3 + SiO2 = 2PbO.SO3 + 2PbO.SiO2
4PbO + H2SO4
4PbO.SO3 H2O Thành ph(cid:1195)n s(cid:1191)n ph(cid:1197)m thay (cid:255)(cid:1241)i tu(cid:484) theo t(cid:1273) l(cid:1227) nguyên li(cid:1227)u (cid:255)(cid:1195)u. th(cid:1133)(cid:1249)ng thành ph(cid:1195)n c(cid:1259)a nó
nh(cid:1133) sau:
19
PbO : 47,9% SiO2 : 47,9% SO3 : 4,2% 3/ Oxit k(cid:837)m: B(cid:1245)t màu oxit k(cid:1217)m có lo(cid:1189)i ch(cid:1261)a và không ch(cid:1261)a chì. N(cid:1219)u oxit k(cid:1217)m ch(cid:1261)a > 5% sunfat chì thì (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c xem là oxit k(cid:1217)m - chì.
Oxit k(cid:1217)m có d(cid:1189)ng b(cid:1245)t màu tr(cid:1203)ng, c(cid:1193)u trúc tinh th(cid:1223), kích th(cid:1133)(cid:1247)c h(cid:1189)t 0,1 ÷ 0,5µm Kích th(cid:1133)(cid:1247)c h(cid:1189)t t(cid:1237)i (cid:1133)u (cid:255)(cid:1223) l(cid:1269)c ph(cid:1259) l(cid:1247)n nh(cid:1193)t t(cid:1263) 0,2 ÷ 0,3µm. Khi h(cid:1189)t càng m(cid:1231)n thì (cid:255)(cid:1245) ph(cid:1259) càng cao nh(cid:1133)ng càng nh(cid:1189)y v(cid:1247)i tác nhân khí quy(cid:1223)n, quang hoá, hoá h(cid:1233)c.
ZnO là b(cid:1245)t màu có tính ki(cid:1221)m y(cid:1219)u ph(cid:1191)n (cid:1261)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c v(cid:1247)i axit béo t(cid:1269) do trong d(cid:1195)u hay s(cid:1191)n ph(cid:1197)m phân hu(cid:1273) c(cid:1259)a ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng. Khi l(cid:1133)(cid:1255)ng axit t(cid:1269) do này th(cid:1193)p thì hi(cid:1227)n t(cid:1133)(cid:1255)ng này làm t(cid:1237)t tính th(cid:1193)m (cid:1133)(cid:1247)t c(cid:1259)a b(cid:1245)t màu, gi(cid:1191)m sa l(cid:1203)ng b(cid:1245)t màu trong s(cid:1131)n, t(cid:259)ng chút ít tính ch(cid:1231)u (cid:1197)m c(cid:1259)a màng. N(cid:1219)u l(cid:1133)(cid:1255)ng axit t(cid:1269) do l(cid:1247)n s(cid:1217) làm keo t(cid:1257), màng s(cid:1131)n m(cid:1249) và kém bám dính. - N(cid:1219)u (cid:255)(cid:1223) lâu ngoài không khí s(cid:1217) b(cid:1231) carbonat hoá làm t(cid:259)ng mu(cid:1237)i tan trong n(cid:1133)(cid:1247)c và gi(cid:1191)m l(cid:1269)c ph(cid:1259).
- So v(cid:1247)i TiO2, ZnO kém v(cid:1221) nhi(cid:1221)u m(cid:1211)t nh(cid:1133)ng nh(cid:1249) có (cid:255)(cid:1245) tr(cid:1203)ng khá cao và giá thành th(cid:1193)p nên (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c dùng nhi(cid:1221)u trong các lo(cid:1189)i s(cid:1131)n, màu, s(cid:1131)n men ch(cid:1193)t l(cid:1133)(cid:1255)ng trung bình dùng s(cid:1131)n trong nhà. 4/ Litopon (ZnS + BaSO4): Là b(cid:1245)t màu tr(cid:1203)ng k(cid:1219)t tinh (thu (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c b(cid:1205)ng cách (cid:255)(cid:1239)ng k(cid:1219)t t(cid:1259)a ZnS và BaSO4 theo (cid:255)(cid:1133)(cid:1131)ng l(cid:1133)(cid:1255)ng) có ch(cid:1229) s(cid:1237) khúc x(cid:1189) 2,0
Khi t(cid:259)ng Zn thì l(cid:1269)c ph(cid:1259) t(cid:259)ng B(cid:1221)n ki(cid:1221)m, kém b(cid:1221)n axit. ZnS b(cid:1231) axit loãng phân hu(cid:1273) (cid:255)(cid:1197)y H2S ra. Tuy v(cid:1201)y nó (cid:255)(cid:1259) b(cid:1221)n v(cid:1247)i axit béo t(cid:1269) do trong d(cid:1195)u hay ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng, b(cid:1221)n v(cid:1247)i khí công nghi(cid:1227)p h(cid:1131)n ZnO. - (cid:264)(cid:1133)(cid:1255)c dùng trong s(cid:1131)n (cid:255)(cid:1211)c có dung môi và s(cid:1131)n pha n(cid:1133)(cid:1247)c làm vi(cid:1227)c trong nhà, ngoài tr(cid:1249)i, n(cid:1131)i có khí h(cid:1201)u không kh(cid:1203)c nghi(cid:1227)t.(Trong s(cid:1131)n loãng litopon d(cid:1225) b(cid:1231) sa l(cid:1203)ng) - Giá th(cid:1193)p h(cid:1131)n ZnO.
III/ B(cid:1245)t màu (cid:255)en:
T(cid:1263) ng(cid:1133)(cid:1249)i (cid:255)ã dùng than x(cid:1133)(cid:1131)ng và mu(cid:1245)i t(cid:1263) các (cid:255)ám cháy có khói (cid:255)(cid:1223) làm nguyên li(cid:1227)u màu (cid:255)en. Hi(cid:1227)n nay ng(cid:1133)(cid:1249)i ta v(cid:1199)n dùng than x(cid:1133)(cid:1131)ng và mu(cid:1245)i làm b(cid:1245)t màu (cid:255)en trong s(cid:1131)n và trong m(cid:1269)c in. Ngoài ra m(cid:1245)t s(cid:1237) h(cid:1255)p ch(cid:1193)t khác c(cid:458)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c dùng làm b(cid:1245)t màu (cid:255)en.
20
M(cid:1245)t s(cid:1237) lo(cid:1189)i b(cid:1245)t màu (cid:255)en:
Loaûi
Thaình pháön
83 ÷ 95 % C 99 ÷ 99,5 % C 95 ÷ 99,9 % C 80 ÷ 98 % C 50 ÷ 70 % C; 30÷50%CaCO3,
Fe2O3, SiO2, MgSiO3 Fe2O3, SiO2, âáút seït 99% Fe3O4 khoaín 65% Sb2S3 háöu hãút laì Sb S
-Muäüi tæì äúng khoïi -Muäüi loì -Muäüi âeìn -Graphic (Natural or synthetic) -Than gäø K2CO3 -Than âaï -Oxit sàõt (tæû nhiãn) -Oxit sàõt (täøng håüp) -Antimon (tæû nhiãn) -Antimon (täøng håüp) 1/ Than mu(cid:865)i:
Mu(cid:1245)i (cid:1237)nh d(cid:1199)n khói, mu(cid:1245)i lò thu(cid:1245)c lo(cid:1189)i than mu(cid:1245)i. Mu(cid:1245)i (cid:1237)ng d(cid:1197)n khói có màu (cid:255)en (cid:255)(cid:1201)m. Mu(cid:1245)i lò có màu (cid:255)en xám. Than mu(cid:1245)i (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c dùng r(cid:1245)ng rãi làm b(cid:1245)t màu (cid:255)en trong công nghi(cid:1227)p s(cid:1131)n, m(cid:1269)c in. Công nnghi(cid:1227)p cao su dùng kho(cid:1191)n 90% s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng than mu(cid:1245)i. Nó dóng vai trò là tác nhân gia c(cid:1133)(cid:1249)ng và (cid:255)(cid:1245)n h(cid:1131)n là t(cid:1189)o màu.
- Kích th(cid:1133)(cid:1247)c càng bé thì càng (cid:255)en và l(cid:1269)c ph(cid:1259) càng l(cid:1247)n. Ng(cid:1133)(cid:1255)c l(cid:1189)i thì có màu (cid:255)en xám. - Thành ph(cid:1195)n C t(cid:1263) 83 ÷ 95 % t(cid:1189)p ch(cid:1193)t là m(cid:1245)t l(cid:1133)(cid:1255)ng nh(cid:1235) khoáng - Than mu(cid:1245)i có d(cid:1189)ng h(cid:1189)t c(cid:1195)u r(cid:1193)t nh(cid:1235) (b(cid:1245)t c(cid:1269)c m(cid:1231)n) 0,01 ÷ 0,6µm b(cid:1221) m(cid:1211)t riêng l(cid:1247)n 5 ÷ 30 m2/g, (cid:255)(cid:1245) th(cid:1193)m d(cid:1195)u cao 50 ÷ 250g d(cid:1195)u 100g mu(cid:1245)i. T(cid:1273) tr(cid:1233)ng th(cid:1269)c 1,75 ÷ 2 g/cm3, t(cid:1273) tr(cid:1233)ng bi(cid:1223)u ki(cid:1219)n 0,1 ÷ 0,4 g/cm3 (do x(cid:1237)p). - Mu(cid:1245)i than h(cid:1193)p ph(cid:1257) ch(cid:1193)t làm khô trong s(cid:1131)n ch(cid:1261)a d(cid:1195)u TV làm gi(cid:1191)m hi(cid:1227)u l(cid:1269)c khô. 2/ Mu(cid:865)i (cid:255)èn:
Màu và kích th(cid:1133)(cid:1247)c h(cid:1189)t gi(cid:1237)ng mu(cid:1245)i lò nh(cid:1133)ng m(cid:1221)m h(cid:1131)n và d(cid:1225) phân tán trong s(cid:1131)n h(cid:1131)n. Nó (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c t(cid:1189)o thành khi (cid:255)(cid:1237)t nhiên li(cid:1227)u t(cid:1263) d(cid:1195)u m(cid:1235) v(cid:1247)i kh(cid:1237)i l(cid:1133)(cid:1255)ng không khí không (cid:255)(cid:1259) (cid:255)(cid:1223) (cid:255)(cid:1237)t cháy hoàn toàn, khi thay (cid:255)(cid:1241)i l(cid:1133)(cid:1255)ng không khí thì kích th(cid:1133)(cid:1247)c h(cid:1189)t c(cid:458)ng thay (cid:255)(cid:1241)i. N(cid:1219)u l(cid:1133)(cid:1255)ng khí t(cid:259)ng thì s(cid:1191)n l(cid:1133)(cid:1255)ng b(cid:1245)t màu gi(cid:1191)m nh(cid:1133)ng h(cid:1189)t m(cid:1231)n h(cid:1131)n và màu (cid:255)en h(cid:1131)n.
Kích th(cid:1133)(cid:1247)c h(cid:1189)t: 0,06 ÷ 0,1µm (cid:264)(cid:1245) h(cid:1193)p ph(cid:1257) d(cid:1195)u: 50 ÷ 150gam d(cid:1195)u / 100gam mu(cid:1245)i T(cid:1273) tr(cid:1233)ng: 1,75 ÷ 1,83 C(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1245) màu và l(cid:1269)c ph(cid:1259) l(cid:1247)n do kích th(cid:1133)(cid:1247)c h(cid:1189)t bé và g(cid:1195)n nh(cid:1133) h(cid:1193)p ph(cid:1257) hoàn toàn ánh
sáng nhìn th(cid:1193)y. 2/ Than chì (graphic):
Là lo(cid:1189)i b(cid:1245)t màu (cid:255)en xám, có ánh kim. - Graphic thiên nhiên lo(cid:1189)i ch(cid:1193)t l(cid:1133)(cid:1255)ng cao ch(cid:1261)a 80 ÷ 85 % cacbon còn l(cid:1189)i là h(cid:1255)p ch(cid:1193)t silic và oxit s(cid:1203)t. Graphic t(cid:1241)ng h(cid:1255)p (cid:255)(cid:1189)t 98% cacbon.
21
- Trong thiên nhiên than chì t(cid:1239)n t(cid:1189)i (cid:1251) 3 d(cid:1189)ng: vãy m(cid:1235)ng, gân lá và vô (cid:255)(cid:1231)nh hình. - C(cid:1193)u trúc tinh th(cid:1223) l(cid:1257)c giác, các tinh th(cid:1223) này s(cid:1203)p x(cid:1219)p thành l(cid:1247)p nguyên t(cid:1265). Các l(cid:1247)p cách nhau (cid:255)(cid:1259) xa nên d(cid:1223) tách l(cid:1247)p. - R(cid:1193)t b(cid:1221)n nhi(cid:1227)t (cid:255)(cid:1245), b(cid:1221)n hoá ch(cid:1193)t và nhi(cid:1221)u môi tr(cid:1133)(cid:1249)ng xâm th(cid:1269)c, d(cid:1199)n nhi(cid:1227)t, nhi(cid:1227)t (cid:255)(cid:1245) t(cid:1237)t. 4/ Than nung: Là s(cid:1191)n ph(cid:1197)m (cid:255)(cid:1237)t không ti(cid:1219)p xúc v(cid:1247)i không khí các lo(cid:1189)i có ngu(cid:1239)n g(cid:1237)c t(cid:1263) (cid:255)(cid:1245)ng v(cid:1201)t, th(cid:1269)c v(cid:1201)t.
Ch(cid:1133)(cid:1131)ng V CH(cid:1192)T T(cid:1188)O MÀNG.
Là thành ph(cid:1195)n quan tr(cid:1233)ng quy(cid:1219)t (cid:255)(cid:1231)nh nh(cid:1267)ng tính ch(cid:1193)t c(cid:1259)a s(cid:1131)n và màng s(cid:1131)n. (cid:264)(cid:1237)i v(cid:1247)i nh(cid:1267)ng lo(cid:1189)i s(cid:1131)n và quá trình t(cid:1189)o màng do hi(cid:1227)n t(cid:1133)(cid:1255)ng v(cid:1201)t lý (bay h(cid:1131)i dung môi) thì ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c g(cid:1233)i là “không chuy(cid:1223)n hoá”, lo(cid:1189)i này g(cid:1239)m: các polimer nhi(cid:1227)t d(cid:1215)o, nh(cid:1269)a thiên nhiên ...Còn các polimer nhi(cid:1227)t r(cid:1203)n, s(cid:1191)n ph(cid:1197)m ch(cid:1261)a d(cid:1195)u béo thu(cid:1245)c lo(cid:1189)i ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng “ chuy(cid:1223)n hoá” nh(cid:1249) s(cid:1269) tham gia các ph(cid:1191)n (cid:1261)ng hoá h(cid:1233)c t(cid:1189)o m(cid:1189)ng không gian làm cho màng b(cid:1221)n v(cid:1267)ng v(cid:1247)i nh(cid:1267)ng (cid:255)i(cid:1221)u ki(cid:1227)n kh(cid:1203)c nghi(cid:1227)t.
Có th(cid:1223) phân bi(cid:1227)t các ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng nh(cid:1133) sau: + Ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng thiên nhiên: d(cid:1195)u th(cid:1269)c v(cid:1201)t (d(cid:1195)u béo),nh(cid:1269)a thiên nhiên, bitum thiên nhiên...
+ Ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng bán t(cid:1241)ng h(cid:1255)p: các d(cid:1199)n xu(cid:1193)t hoá h(cid:1233)c c(cid:1259)a polimer thiên nhiên (cao su...) + ch(cid:1193)t t(cid:1189)o màng t(cid:1241)ng h(cid:1255)p.
§ 1. D(cid:1194)U TH(cid:1268)C V(cid:1200)T VÀ D(cid:1194)U CÁ.
D(cid:1195)u và d(cid:1195)u cá thu(cid:1245)c lo(cid:1189)i d(cid:1195)u thiên nhiên, nó (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c dùng trong s(cid:1131)n, vecni, nh(cid:1269)a bi(cid:1219)n tính và làm ch(cid:1193)t hoá d(cid:1215)o trong s(cid:1131)n nitro xellulo. D(cid:1195)u (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c l(cid:1193)y t(cid:1263) cây, h(cid:1189)t, qu(cid:1191) ho(cid:1211)c m(cid:1245)t s(cid:1237) loài cá. Nói chung là có th(cid:1223) có ngu(cid:1239)n g(cid:1237)c t(cid:1263) (cid:255)(cid:1245)ng v(cid:1201)t ho(cid:1211)c th(cid:1269)c v(cid:1201)t. S(cid:1265) d(cid:1257)ng nhi(cid:1221)u nh(cid:1193)t là d(cid:1195)u th(cid:1269)c v(cid:1201)t hay còn g(cid:1233)i là d(cid:1195)u th(cid:1191)o m(cid:1245)c.
I/ D(cid:1195)u th(cid:1191)o m(cid:1245)c: 1/ Công th(cid:881)c chung: D(cid:1195)u th(cid:1191)o m(cid:1245)c là este c(cid:1259)a glixeri v(cid:1247)i axit béo và thu(cid:1245)c lo(cid:1189)i triglixeric, có ch(cid:1261)a thêm l(cid:1133)(cid:1255)ng
_
CH OCOR
2
_
'
CH OCOR
_
"
CH OCOR
2
r(cid:1193)t ít ch(cid:1193)t không béo. - Công th(cid:1261)c chung c(cid:1259)a d(cid:1195)u:
2
C
1
C 22 C
3
V(cid:1221) c(cid:1193)u trúc có th(cid:1223) bi(cid:1223)u di(cid:1225)n nh(cid:1133) sau: