Đặc điểm giải phẫu bệnh của u nguyên bào ống tủy

Chia sẻ: ViAres2711 ViAres2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

36
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

U nguyên bào ống tủy là một u tiểu não ác tính, có tính xâm lấn, đặc điểm tế bào u ở giai đoạn phôi thai với nhiều đặc điểm giải phẫu bệnh. Tại Việt Nam, ít có nghiên cứu về u này, đặc biệt là các đặc điểm mô học. Mục tiêu: Khảo sát các đặc điểm giải phẫu bệnh của u nguyên bào ống tủy.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đặc điểm giải phẫu bệnh của u nguyên bào ống tủy

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU BỆNH CỦA U NGUYÊN BÀO ỐNG TỦY Phạm Quang Thông*, Lê Minh Huy**, Hoàng Văn Thịnh*, Trần Minh Thông* TÓM TẮT Đặt vấn đề: U nguyên bào ống tủy là một u tiểu não ác tính, có tính xâm lấn, đặc điểm tế bào u ở giai đoạn phôi thai với nhiều đặc điểm giải phẫu bệnh. Tại Việt Nam, ít có nghiên cứu về u này, đặc biệt là các đặc điểm mô học. Mục tiêu: Khảo sát các đặc điểm giải phẫu bệnh của u nguyên bào ống tủy. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu hàng loạt ca dựa trên 76 trường hợp u nguyên bào ống tủy tại bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 1/2010 đến tháng 5/2015. Kết quả: Kích thước u trung bình là 45,5mm. Trong các đặc điểm mô học, các đặc điểm nhân đa dạng, nhân vỡ, nhân kéo dài-bào tương rõ, nhân kéo dài-bào tương không rõ, hạt nhân rõ có tỉ lệ lần lượt là 48,7%, 90,8%, 17,1%, 31,6% và 6,6%. Cách sắp xếp dạng hàng tế bào, dạng hình cầu, dạng hoa hồng và dạng nốt chiếm tỉ lệ lần lượt là 23,7%, 15,8%, 31,6% và 32,9%. Hiện tượng hoại tử, tăng sinh nội mô mạch máu, vôi hóa, sinh sợi có tỉ lệ lần lượt là 39,5%, 18,4%, 9,2% và 31,6%. Trong các dạng mô học, tỉ lệ dạng cổ điển, sinh sợi/nốt, nốt lan rộng, thoái sản/tế bào lớn lần lượt là 69,7%, 21,1%, 1,3%, 7,9%. Kết luận: Trong các dạng mô học, dạng cổ điển chiếm tỉ lệ cao nhất. Các dạng thoái sản/tế bào lớn và nốt lan rộng ít gặp. Có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về đặc điểm hoại tử giữa dạng cổ điển và dạng sinh sợi/nốt. Từ khóa: u nguyên bào ống tủy, dạng cổ điển, dạng sinh sợi/nốt, nốt lan rộng, thoái sản/tế bào lớn. ABSTRACT PATHOLOGICAL FEATURES OF MEDULLOBLASTOMA Pham Quang Thong, Le Minh Huy, Hoang Van Thinh, Tran Minh Thong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - No 5 - 2015: 35 - 39 Background: Medulloblastoma is a malignant, invasive tumor of cerebellum with many pathological features. In Vietnam, there were few studies of this tumor, especially the histologic features. Objective: To study the pathological features of medulloblastoma. Method and material: Case series based on 76 cases of medulloblastoma at Cho Ray Hospital from 1/2010 to 5/2015. Result: The mean size of tumors was 45.5mm. The percentage of pleomorphic nuclei, elongated nuclei with cytoplasm, elongated nuclei without cytoplasm, prominent nucleoli features was 48.7%, 90.8%, 17.1%, 31.6% and 6.6%, respectively. The percentage of rows, balls, rosette and nodule was 23.7%, 15.8%, 31.6% and 32.9%. The percentage of necrosis, endothelial proliferation, calcification and desmoplasia was 39.5%, 18.4%, 9.2% and 31.6%, respectively. The percentage of classic, desmoplastic/nodular, extensive nodularity, anaplastic/large cell variant was 69.7%, 21.1%, 1.3% and 7.9%. Conclusion: The classic medulloblastoma was the most common variant of medulloblastoma. The anaplastic/large cell and extensive nodularity variant were rare. There was statistical difference of necrotic feature between classic and desmoplastic/nodular variant. Keywords: Medulloblastoma, classic, desmoplastic/nodular, extensive nodularity, anaplastic/large cell. * Bệnh viện Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh ** Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh Tác giả liên lạc: ThS Phạm Quang Thông ĐT: 0987040539 Email: thongpham86@gmail.com 35 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 5 * 2015 ĐẶT VẤN ĐỀ không rõ, nhân vỡ, hạt nhân rõ. Trong đó, nhân kéo dài, có bào tương rõ khi chiều dài trục lớn U nguyên bào ống tủy là một u tiểu não ác nhân gấp hơn 2 lần độ dài trục nhỏ nhân, nhân tính, có tính xâm lấn với đặc điểm tế bào u ở giai hình thoi và có bào tương rõ. Nhân kéo dài, có đoạn phôi thai, thường xảy ra hơn ở trẻ em, chủ bào tương không rõ khi chiều dài trục lớn nhân yếu biệt hóa thần kinh và có khuynh hướng di gấp hơn 2 lần độ dài trục nhỏ nhân, nhân hình căn theo dịch não tủy(6). Bệnh nhân u nguyên bào thoi và tế bào không có bào tương rõ. ống tủy được chẩn đoán xác định bằng kết quả Đặc điểm sắp xếp tế bào gồm: xếp thành giải phẫu bệnh. Về đại thể, u thường ở dạng khối hàng tế bào, hình cầu, hình hoa hồng, hình nốt. đặc, có màu xám – trắng, giới hạn rõ. Đối với biến thể sinh sợi/nốt, u giới hạn rõ và cứng Đặc điểm hoại tử. hơn(6). Về vi thể, u có đặc tính phôi, do đó các đặc Đặc điểm tăng sinh mạch máu. điểm về giải phẫu bệnh của u khá đa dạng. Đặc điểm mô nền: vôi hóa và sinh sợi. Trong đó, nhiều đặc điểm có liên quan đến tiên Dạng mô học: U được phân thành 5 dạng lượng của bệnh nhân. Đặc biệt, phân dạng mô chính theo WHO 2007: Dạng cổ điển, dạng tăng học theo WHO 2007 được xem như yếu tố có sinh sợi, dạng nốt lớn, dạng thoái sản và dạng tế tính tiên lượng mạnh nhất(9). bào lớn. Tại Việt Nam, có rất ít nghiên cứu về u KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN nguyên bào ống tủy, đặc biệt là về các đặc điểm giải phẫu bệnh. Vì vậy, chúng tôi thực hiện đề tài Tuổi này với mục tiêu khảo sát chi tiết hơn về các đặc Trong nghiên cứu của chúng tôi, tuổi thấp điểm giải phẫu bệnh của u nguyên bào ống tủy nhất là 3 tuổi, tuổi cao nhất là 28 tuổi, tuổi trung và đối chiếu với một số nghiên cứu khác về vị là 10 tuổi. Tuổi trung vị của bệnh nhân trong những đặc điểm này. nhóm nghiên cứu của chúng tôi cao hơn 1 tuổi so ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU với các nghiên cứu Roberts(13), và thấp hơn 2 tuổi so với nghiên cứu của Zang(19). Trong nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu này, nhóm tuổi trẻ em có 58 trường hợp (76,3%), 76 trường hợp được chẩn đoán u nguyên bào nhóm tuổi người lớn có 18 trường hợp (23,7%). ống tủy tại khoa Giải phẫu bệnh bệnh viện Chợ Giới Rẫy từ tháng 1/2010 đến tháng 5/2015. Trong nghiên cứu của chúng tôi, có 46 bệnh Phương pháp nghiên cứu nhân nam (tỉ lệ 60,5%), nhiều hơn so với 30 bệnh Báo cáo hàng loạt ca. nữ (tỉ lệ 39,5%). Đối với nghiên cứu trên thế giới, Phương pháp đánh giá tỉ lệ bệnh nhân nam luôn cao hơn nữ, từ 58 – 65%(4,13,19). Tuổi và giới Dựa vào hồ sơ bệnh án của bệnh nhân. Kích thước u Đặc điểm đại thể Trong 76 trường hợp nghiên cứu, kích thước u trung bình là 45,5 mm (độ lệch chuẩn là 10,5), Gồm: kích thước u và mật độ u. cao hơn nghiên cứu của Yassine (43,8mm)(18), Đặc điểm vi thể Trần Minh Thông (40,21mm)(16) và Buhring Dựa trên các đặc điểm ghi nhận được trên (30,1mm)(2). Chúng tôi đặt ra giả thuyết kích tiêu bản nhuộm H-E gồm: thước u có liên quan đến điều kiện y tế tại các Đặc điểm nhân: Nhân đa dạng, nhân kéo dài nước. Ở các nước chưa có điều kiện y tế phát có bào tương rõ, nhân kéo dài có bào tương triển cao như Việt Nam hay Ma-rốc (nghiên cứu 36 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học của Yassine), kích thước u khi được phát hiện Đặc điểm cấu trúc sắp xếp đặc biệt cao hơn nhiều so với nghiên cứu của Buhring Bảng 2: Cấu trúc sắp xếp đặc biệt của tế bào u (thực hiện tại Đức). Trong nghiên cứu của chúng Đặc điểm sắp xếp Số trường hợp Tỉ lệ tôi, có 3 trường hợp u có kích thước nhỏ hơn 3 Hàng tế bào 18 23,7% cm, tỉ lệ 3,9%. Có 73 trường hợp u có kích thước Xếp hình khối tròn 12 15,8% từ 3 cm trở lên, tỉ lệ 96,1%. Nghiên cứu của Hoa hồng 24 31,6% Nốt 25 32,9% chúng tôi có tỉ lệ u dưới 3 cm cao hơn các nghiên cứu của Brasme (2%)(1) và Trần Minh Thông Các đặc điểm xếp thành hàng tế bào và hình (3%)(16) và thấp hơn các nghiên cứu của Zang khối tròn trong nghiên cứu của chúng tôi có tỉ lệ (25%)(19). thấp hơn so với nghiên cứu của Verma (tỉ lệ lần lượt là 26,3% và 16,9%)(17). Đối với đặc điểm hoa Mật độ u hồng, tỉ lệ trong nghiên cứu của chúng tôi cao Nghiên cứu của chúng tôi có 38 trường hợp hơn so với nghiên cứu của Verma (3,6%)(17), đánh giá mật độ u theo tường trình phẫu thuật. Goldberg-Stern (20,8%)(7) và thấp hơn các nghiên Trong đó, phần lớn u có mật độ mềm (tỉ lệ 50%). cứu của Yatchnis (40%)(6) và Burger(3). Nghiên Có 14 trường hợp có mật độ không đồng nhất (tỉ cứu này có 32,9% số trường hợp có hiện tượng lệ 36,8%). Chỉ có 5 trường hợp u có mật độ chắc, tạo nốt, cao hơn tỉ lệ ở các nghiên cứu khác của chiếm tỉ lệ thấp nhất là 13,2%. Theo y văn, u Verma (27,9%)(17) và Eberhart (29%)(4). Trong các nguyên bào ống tủy thường có mật độ mềm và đặc điểm trên, đặc điểm tạo nốt cho thấy liên dễ vỡ(6). Tuy nhiên, dạng sinh sợi/nốt thường quan đến tiên lượng. Theo Verma, đây là yếu tố chắc hơn(10). giúp cải thiện tiên lượng sống còn của bệnh Đặc điểm nhân tế bào nhân (p