TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 486 - th¸ng 1 - sè 1&2 - 2020
59
RDW/MCV tương quan với tình trạng nhiễm
keton acid ở bệnh nhân tiểu đường.
Trong nghiên cứu này, chúng tôi chứng minh
sự tương quan giữa RDW và MCHC với nồng độ
đường huyết và HbA1C. Kết quả phân tích cho
thấy RDW và MCHC tăng đáng kể trên nhóm
bệnh nhân tiểu đường type 2 không kiểm soát
tốt đường huyết so với nhóm kiểm soát đường
huyết tốt. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi
tương tự kết quả của nhóm nghiên cứu Abdel-
Moneim A(9). RDW cao ở bệnh nhân tiểu đường
type 2 liên quan đến tình trạng biến dạng và
thoái hóa hồng cầu, tuy nhiên cơ chế chính xác
cho sự liên quan này vẫn đang được nghiên cứu.
Một số nghiên cứu chứng minh rằng tình trạng
tăng đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường type
2 thúc đẩy quá trình gắn kết glucose vào
hemoglobin, và tăng tình trạng oxidave stress
dẫn đến tăng độ cứng màng tế bào hồng làm
giảm khả năng biến dạng và tăng độ thẩm thấu
của hồng cầu và hậu quả sau cùng là tăng RDW.
V. KẾT LUẬN
Bệnh nhân tiểu đường kiểm soát đường huyết
tốt sẽ không ảnh hưởng đến RDW và MCHC.
Nhóm kiểm soát đường huyết tốt có giá trị RDW
và MCHC thấp hơn ở những bệnh nhân kiểm
soát kém. Mối tương quan thuận giữa MCHC,
RDW với nồng độ đường huyết và HbA1C có ý
nghĩa thống kê.
KIẾN NGHỊ
RDW là xét nghiệm rộng rãi, thường qui, ít
chi phí và có sẳn trong công thức máu. Với kết
quả được tìm thấy trong nghiên cứu, RDW có
thể được sử dụng như yếu tố tiên lượng hỗ trợ
đánh giá tình trạng kiểm soát đường huyết của
bệnh nhân tiểu đường type 2.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Wild S, Roglic G, Green A, Sicree R, King H.
Global prevalence of diabetes: estimates for the
year 2000 and projections for 2030. Diabetes Care
2004; 27(5): 1047-1053.
2. Musenge EM, Manankov A, Mudenda B,
Michelo C. Glycaemic control in diabetic patients
in Zambia. Pan Afr Med J 2014; 19: 354.
3. Montagnana M, Cervellin G, Meschi T, Lippi G.
The role of red blood cell distribution width in
cardiovascular and thrombotic disorders. Clin
Chem Lab Med. 2011;50(4):635–641.
4. Salvagno GL, Sanchis-Gomar F, Picanza A,
Lippi G. Red blood cell distribution width: a simple
parameter with multiple clinical applications. Crit
Rev Clin Lab Sci. 2015;52(2):86–105.
5. Malandrino N, Wu WC, Taveira TH, Whitlatch
HB, Smith RJ. Association between red blood cell
distribution width and macrovascular and
microvascular complications in diabetes.
Diabetologia 2012; 55(1):226-235.
6. Lippi G, Targher G, Salvagno GL, Guidi GC.
Increased red blood cell distribution width (RDW)
is associated with higher glycosylated hemoglobin
(HbA1C) in the elderly. Clin Lab 2014; 60 (12):
2095-2098.
7. Veeranna V, Zalawadiya SK, Panaich SS,
Ramesh K, Afonso L. The association of red cell
distribution width with glycated hemoglobin among
healthy adults without diabetes mellitus.
Cardiology 2012;122(2): 129-132.
8. Liu DS, Jin Y, Ma SG, Bai F, Xu W. The ratio of
red cell distribution width to mean corpuscular
volume in patients with diabetic ketoacidosis. Clin
Lab 2013; 59 (9-10):1099-1104.
9. Abdel-Moneim A, Abdel-Reheim ES, Semmler
M, Addaleel W. The impact of glycemic status
and metformin administration on red blood cell
indices and oxidative stress in type 2 diabetic
patients. Malays J Med Sci. 2019; 26(4):47–60.
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ HẠ HUYẾT ÁP CỦA PHENYLEPHRINE
TRONG GIAI ĐOẠN TUẦN HOÀN NGOÀI CƠ THỂ CỦA PHẪU THUẬT TIM MỞ
Phạm Tuấn Anh**, Lưu Quang Thùy*
TÓM TẮT15
Mục tiêu: Đánh giá tác dụng điều trị tụt huyết áp
của phenylephrine giai đoạn chạy tuần hoàn ngoài cơ
thể ở bệnh nhân được phẫu thuật tim mở. Phương
pháp nghiên cứu: nghiên cứu can thiệp lâm sàng so
*Tt Gây mê và Hồi sức ngoại khoa, Bệnh viện Việt Đức
**Bệnh viện E Hà Nội
Chịu trách nhiệm chính: Phạm Tuấn Anh
Email: dr.phtuananh@gmail.com
Ngày nhận bài: 14.10.2019
Ngày phản biện khoa học: 12.12.2019
Ngày duyệt bài: 18.12.2019
sánh trước – sau dùng phenylephrine trên 40 bệnh nhân
lớn hơn 16 tuổi phẫu thuật tim tại Bệnh viện Việt Đức từ
1/2018 đến 8/2018. Kết quả nghiên cứu: Trong giai
đoạn tuần hoàn ngoài cơ thể, phenylephrine làm tăng
huyết áp trung bình sớm, và kéo dài, đạt đỉnh ở thời
điểm T5 (tăng 35%). Số lần tiêm tĩnh mạch trung bình
của phenylephrine trong giai đoạn tuần hoàn ngoài cơ
thể là 1 lần, liều phenylephrine sử dụng trung bình là
0,8 ± 0,3 µg/kg. Kết luận: Trong giai đoạn tuần hoàn
ngoài cơ thể, phenylephrine làm tăng huyết áp trung
bình sớm, và kéo dài, đạt đỉnh ở thời điểm sau 5 phút.
Từ khoá:
phenylephrine, tụt huyết áp, phẫu thuật
tim, tuần hoàn ngoài cơ thể
vietnam medical journal n01&2 - january - 2020
60
SUMMARY
EVALUATE THE EFFECTS OF PHENYLEPHRINE
FOR HYPOTENSION TREATMENT IN THE
EXTRACORPOREAL CIRCULATION
UNDERGOING OPEN HEART SURGERY
Objectives: To evaluate the effects of
phenylephrine for hypotension treatment in the
extracorporeal circulation (ECC) in patients undergoing
open - heart surgery. Methods: Pre-post clinical
interventional study on 40 patients older than 16 years
old using phenylephrine undergoing cardiac surgery at
Viet Duc Hospital from 1/2018 to 8/2018. Results:
During the extracorporeal circulation period,
phenylephrine increased MAP early and long lasted,
peaking at the time of T5 (increased by 35%). The
average times of phenylephrine intravenous injections
in the ECC period was one time, the average dose of
phenylephrine was 0.8 ± 0.3 µg / kg. Conclusions:
In the extracorporeal circulation period, phenylephrine
increased MAP early and long lasted, reaching its peak
at 5 minutes.
Keywords:
phenylephrine, hypotension, cardiac
surgery, extracorporeal circulation
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Ở bệnh nhân mổ tim, dù đã có nhiều tiến bộ
trong kỹ thuật mổ và bảo vệ cơ tim, cũng như sử
dụng các thuốc gây mê mới ít ảnh hưởng tới chức
năng tim mạch [1], cùng với các phương tiện hồi
sức hiện đại, nhưng suy chức năng co bóp cơ tim
vẫn là vấn đề khá thường gặp [2]. Trong giai đoạn
tuần hoàn ngoài cơ thể, lưu lượng tim được đặt cố
định theo công thức và điều chỉnh dựa vào tốc độ
bơm. Tụt huyết áp trong giai đoạn này là bởi giảm
sức cản mạch máu, do pha loãng nồng độ
catecholamine máu và giảm độ nhớt máu [3]. Ở
giai đoạn này, vai trò của các thuốc co mạch là
hết sức quan trọng, giúp hạn chế được rất nhiều
các đáp ứng sinh lý bất lợi của cơ thể khi tụt
huyết áp [4]. Phenylephrin là một thuốc co mạch
thường được lựa chọn đầu tay để nâng huyết áp
trong khởi mê vì không gây tăng tần số tim và
không bị giảm dần tác dụng thuốc như ephedrin.
Tuy nhiên, ở Việt Nam mới có thuốc này và hiện
chưa có nghiên cứu nào thực hiện ở giai đoạn tuần
hoàn ngoài cơ thể ở bệnh nhân phẫu thuật tim
mở. Do đó, chúng tôi tiến hành đề tài này với
mục tiêu:
Đánh giá tác dụng điều trị tụt huyết áp
của phenylephrine trong giai đoạn tuần hoàn ngoài
cơ thể ở bệnh nhân được phẫu thuật tim mở.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu: Bệnh nhân
đồng ý tham gia nghiên cứu. Tuổi > 16 tuổi có
chỉ định phẫu thuật tim và sử dụng tuần hoàn
ngoài cơ thể. Sau khởi mê có tụt huyết áp ≥
20% giá trị nền trước lúc khởi mê kèm tần số
tim ≥ 60 chu kỳ/phút. Trong tuần hoàn ngoài cơ
thể có tụt huyết áp trung bình ≤ 60mmHg dù lưu
lượng bơm ≥ 2,1L/phút/m^2. Không có chống
chỉ định với thuốc phenylephrine.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu can
thiệp lâm sàng, so sánh trước và sau.
2.2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu:
Trung tâm Gây mê và hồi sức ngoại khoa, khoa
phẫu thuật lồng ngực - Bệnh viện Hữu nghị Việt
Đức từ tháng 1/2018 tới tháng 8/2018.
2.2.3. Cỡ mẫu: 40 bệnh nhân đủ tiêu chuẩn
đưa vào nghiên cứu, lấy mẫu thuận tiện.
2.2.4. Xử lý số liệu: phần mềm SPSS18.0
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Đặc điểm chung của bệnh nhân
Bảng 3.1. Các chỉ số tuổi, chiều cao, cân
nặng, BMI, Giới, diện tích da
Đặc điểm chung
Số bệnh nhân
Tuổi (năm)
51,9 ± 13,1
Giới
19 (nam)/21 (nữ)
Chiều cao (cm)
160,5 ± 8,2
Cân nặng (kg)
53,7 ± 7,5
BMI
20,8 ± 2,4
Nhận xét:
Tuổi bệnh nhân phẫu thuật thấp
nhất là 24 và cao nhất là 68, độ tuổi của nhóm bệnh
nhân trong nghiên cứu của tôi tập trung ở nhóm
tuổi trung niên. Tỉ lệ nam nữ là tương đương.
Bảng 3.2: Thời gian các thì phẫu thuật
trong nhóm bệnh nhân nghiên cứu
Thời gian
Số bệnh nhân
nghiên cứu
Cặp động mạch chủ (phút)
(Min - Max)
81,2 ± 33,7
(36 - 188)
Tuần hoàn ngoài cơ thể
(phút) (Min - Max)
98,6 ± 29,3
(45 - 228)
Tổng thời gian phẫu thuật
(phút) (Min - Max)
179,2 ± 30,7
(100 - 540)
Nhận xét:
tất cả các bệnh nhân trong nghiên
cứu đều có thời gian phẫu thuật > 100 phút.
3.4. Các giá trị nghiên cứu trong giai
đoạn tuần hoàn ngoài cơ thể
Bảng 3.3. Lưu lượng tim và chỉ số tim
trung bình nhóm nghiên cứu
Lưu lượng
tim (L/phút)
Chỉ số tim
(L/phút/m2)
± SD
3,8 ± 0,4
2,5 ± 0,1
Min – Max
3,3 - 4,4
2,2 - 2,6
Nhận xét:
lưu lượng tim và chỉ số tim giai
đoạn tuần hoàn ngoài cơ thể đều được duy trì
trong giới hạn bình thường.
Bảng 3.4. Thời điểm tụt huyết áp> 20%
± SD
Min – Max
TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 486 - th¸ng 1 - sè 1&2 - 2020
61
Nhận xét:
huyết áp bắt đầu tụt ngay sau khi
cặp động mạch chủ trung bình khoảng 1 phút.
Bảng 3.5. Giá trị huyết áp trung bình
trước và sau khi cặp động mạch chủ
Thời gian
Huyết áp trung bình
(mmHg)
Trước khi cặp ĐMC
71,0 ± 8,4 (50-93)
Sau khi cặp ĐMC
58,8 ± 8,1 (32-75)
Nhận xét:
trước khi cặp động mạch chủ,
huyết áp trung bình trong giá trị bình thường,
sau khi cặp động mạch chủ, huyết áp trung bình
tụt xuống dưới ngưỡng bình thường một chút.
22%
78%
HATB ≥ 65mmHg
HATB < 65mmHg
Biểu đồ 3.1 Tỷ lệ bệnh nhân có tụt huyết áp
trong giai đoạn tuần hoàn ngoài cơ thể.
Nhận xét:
có 31/40 bệnh nhân (77,5%) xuất
hiện tụt huyết áp dưới 65mmHg trong giai đoạn
tuần hoàn ngoài cơ thể.
Bảng 3.6. Biến đổi huyết áp trung bình
trước và sau khi dùng thuốc
Thời gian
Huyết áp trung bình (mmHg)
Tn
83,8 ± 10,0
Ttđmc
71,0 ± 8,4
Tsđmc
58,8 ± 8,1
Tcm0
49,7 ± 5,8
Tcm1
57,0 ± 6,7*
Tcm2
62,6 ± 8,0*
Tcm3
65,3 ± 8,3*
Tcm4
66,8 ±7,9*
Tcm5
67,1 ± 8,4*
Tcm6
66,9 ± 7,5*
Tcm7
66,6 ± 6,7*
Tcm8
66,8 ± 6,7*
Tcm9
66,7 ± 6,2*
Tcm10
66,5 ± 6,1*
Tcm12
66,5 ± 5,8*
Tcm14
66,2 ± 5,5*
Tcm16
65,9 ± 5,2*
Tcm18
65,6 ± 5,2*
Tcm20
65,7 ± 4,7*
Các giá trị có * là có p<0,05 khi so sánh với
giá trị T0
Nhận xét:
ngay sau tiêm thuốc, huyết áp
trung bình được duy trì ở giá trị bình thường.
Biểu đồ 3.2. Chênh lệch huyết áp trung
bình so với thời điểm trước tiêm thuốc
Nhận xét:
huyết áp trung bình tăng cao nhất
so với trước khi tiêm thuốc ở thời điểm T5
(∆HATB trung bình là 17,4 ± 3,6mmHg).
Bảng 3.7. Số lần tiêm phenylephrine và
tổng liều trung bình cả nhóm
Nhóm
Chỉ tiêu
Số bệnh nhân ± SD
(Min – Max)
Số lần tiêm
1
Liều trung bình
0,8 ± 0,3 µg/kg
Nhận xét:
Trong 31 bệnh nhân tụt huyết áp
ở giai đoạn này, không có bệnh nhân nào tái tụt
huyết áp và không có bệnh nhân nào tiêm nhắc
lại phenylephrine lần 2.
IV. BÀN LUẬN
4.1. Đặc điểm chung của bệnh nhân.
Theo bảng 3.1, tuổi bệnh nhân trung bình trong
nghiên cứu của chúng tôi là 51,9 ± 13,1 tuổi,
bệnh nhân trẻ nhất là 24 tuổi và già nhất là 68
tuổi. Tuổi đã được chứng minh là một trong
những yếu tố độc lập ảnh hưởng tới huyết áp
trong mổ. Bệnh nhân lớn hơn 65 tuổi có nguy cơ
tụt huyết áp và huyết áp thấp trong mổ gây
nhiều ảnh hưởng lên cơ quan đích hơn nhóm
bệnh nhân <65 tuổi [1], [2]. Trong nghiên cứu
này, các bệnh nhân nghiên cứu phần lớn ở độ
tuổi trung niên. Về phân bố giới tính, tỷ lệ nam
và nữa được phẫu thuật trong nghiên cứu là
tương đương nhau. Sự khác biệt về giới tính của
bệnh nhân không phải là yếu tố nguy cơ cho tụt
huyết áp trong mổ.
Chiều cao trung bình ở nhóm bệnh nhân
nghiên cứu là: 160,5 ± 8,2cm và cân nặng trung
bình là: 53,7 ±7,5Kg; với BMI trung bình là
20,82,4 nằm trong giới hạn hằng số bình
thường của người Việt Nam (bảng 3.1) [4].
Những bệnh nhân béo phì (BMI > 30kg/m2) làm
tăng nguy cơ tụt huyết áp, sử dụng thuốc trợ
tim, tăng các biến chứng về hô hấp, nhiễm trùng
[5]. Tuy nhiên, chỉ số khối cơ thể của nhóm
bệnh nhân nghiên cứu dao động trong giới hạn
bình thường, không có bệnh nhân nào béo phì
với BMI >30kg/m2).
vietnam medical journal n01&2 - january - 2020
62
Thời gian cặp động mạch chủ và thời gian
tuần hoàn ngoài cơ thể kéo dài là những yếu tố
nguy cơ làm tăng các tai biến trong và sau mổ.
Nghiên cứu của Nissinel J và cộng sự trên 3280
bệnh nhân được phẫu thuật tim đã kết luận
nhóm bệnh nhân thời gian cặp chủ <150 phút và
thời gian chạy máy tim phổi nhân tạo < 240 phút
có tiên lượng tốt hơn (cả về tỷ lệ tai biến và tử
vong sau mổ) so với nhóm bệnh nhân chạy tuần
hoàn ngoài cơ thể kéo dài, đây là một yếu tố độc
lập với phương thức mổ [5]. Theo bảng 3.2, thời
gian cặp động mạch chủ trung bình của chúng
tôi là 81,2 ± 33,7phút. Thời gian tuần hoàn
ngoài cơ thể trung bình là 98,6 ±29,3phút, đều
nằm trong giới hạn bình thường.
4.2. Các giá trị nghiên cứu trong giai
đoạn tuần hoàn ngoài cơ thể. Lưu lượng tim
(CO) và chỉ số tim (CI) là 2 giá trị được quan
tâm nhiều trong phẫu thuật tim với tuần hoàn
ngoài cơ thể, phụ thuộc vào sức co bóp cơ tim
và tần số tim. Có nhiều cách để đo lưu lượng tim
như USCOM, PiCCO, catheter Swan-Ganz...
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng phenylephrine
gây co mạch mạnh trên hệ thống động mạch
làm tăng hậu gánh, dẫn đến giảm cung lượng
tim, nhất là trên bệnh nhân có nền suy tim từ
trước, nhưng trong quá trình tuần hoàn ngoài cơ
thể, thì lưu lượng tim và chỉ số tim được các bác
sĩ, kỹ thuật viên chạy máy kiểm soát hoàn toàn
bằng dòng máu bơm vào cơ thể qua hệ thống
máy tuần hoàn ngoài cơ thể, vì thế
phenylephrine có thể xem như không có tác
động lên lưu lượng tim và chỉ số tim trong quá
trình chạy máy tuần hoàn ngoài cơ thể [6].
Trong nghiên cứu của chúng tôi, lưu lượng
tim được duy trì trong giới hạn bình thường khi
chạy tuần hoàn ngoài cơ thể,ở mức 2,5 ±
0,1(L/phút/m2). Từ lưu lượng tim có thể tính
được chỉ số tim bằng công thức: CO = CI*BSA
Với BSA (Body Surface Area) là diện tích da
cơ thể trung bình của nhóm nghiên cứu.
Lưu lượng tim trung bình trong nghiên cứu của
chúng tôi là 3,8 ± 0,4L/phút, cũng nằm trong giới
hạn bình thường, do các bệnh nhân trong nhóm
nghiên cứu đều có các thông số về hình thể bình
thường (chiều cao, cân nặng, BMI).
Theo bảng 3.4, thời điểm tụt huyết áp trung
bình >20% huyết áp nền của nhóm bệnh nhân
nghiên cứu là 0,98 ±0,54 (phút), trong đó tối
thiểu là 0,5 phút sau khi cặp động mạch chủ, và
tối đa là 3 phút sau cặp động mạch chủ. Thời
gian này là tương đồng với nghiên cứu của tác
giả Matthew và cộng sự, trong nghiên cứu của
tác giả, thời điểm tụt huyết áp trung bình ở
nhóm bệnh nhân nghiên cứu là 1 phút, tối thiểu
là 0,5 phút và tối đa là 2 phút sau cặp động
mạch chủ [7].
Theo bảng 3.5, huyết áp trung bình của nhóm
bệnh nhân nghiên cứu trước khi cặp động mạch
chủ là 71,0 ± 8,4; ngay sau khi cặp động mạch
chủ là 58,8 ± 8,1; như vậy là huyết áp trung
bình đã giảm 17,1% so với trước khi cặp. Số liệu
này là có ý nghĩa thống kê với p<0,05.
Theo biểu đồ 3.1, có 77,5% số bệnh nhân
nghiên cứu có tụt huyết áp trung bình xuống
dưới 65mmHg trong tuần hoàn ngoài cơ thể.
Nghiên cứu của Matthew và cộng sự năm
2009 trên 2823 bệnh nhân phẫu thuật tim, nhận
thấy có 58,3% số bệnh nhân xuất hiện tụt huyết
áp trong khi chạy tuần hoàn ngoài cơ thể. Tỷ lệ
này thấp hơn nghiên cứu của chúng tôi có thể là
do lựa chọn nhóm đối tượng nghiên cứu là toàn
bộ các bệnh nhân có tụt huyết áp giai đoạn khởi
mê, nên vốn cơ thể đã có nhạy cảm với các tác
nhân gây hạ huyết áp hơn bình thường [7].
Theo bảng 3.6, huyết áp trung bình trước
dùng phenylephrine là 49,7 ± 5,8 (mmHg), sau
khi dùng 50µg phenylephrine, huyết áp trung
bình đều tăng có ý nghĩa thống kê so với ban
đầu tại mọi thời điểm nghiên cứu. Tăng cao nhất
vào thời điểm 5 phút sau tiêm (Tcm5) với huyết
áp trung bình cả nhóm là 67,1 ± 8,4mmHg, tăng
35,0%. Sau thời điểm T5 huyết áp trung bình
giảm dần nhưng vẫn trong giới hạn sinh lý bình
thường. Ở đây có một đặc điểm là huyết áp
động mạch trung bình trong chạy máy thấp hơn
trên 20% so với huyết áp trung bình nền của
nhóm bệnh nhân. Nhưng vẫn chấp nhận được do
trong quá trình chạy máy tuần hoàn ngoài cơ
thể, toàn bộ cơ thể được hạ thân nhiệt, kèm
theo duy trì mê sâu, nên chuyển hóa cơ bản
giảm nhiều, nhu cầu máu và oxy đi nuôi dưỡng
các cơ quan cũng ít đi.
Theo biểu đồ 3.2, có 28/31 bệnh nhân
(90,3%) có ∆HATB > 20% giá trị huyết áp trước
khi tiêm phenylephrine. Chỉ có 3 bệnh nhân có
chênh lệch huyết áp tăng trong khoảng (10%-
20%) huyết áp trước tiêm thuốc, và không có
bệnh nhân nào tăng dưới 10%. ∆HATB lớn nhất
ở thời điểm Tcm5. Sau khi đạt giá trị tăng cao
nhất, chênh lệch huyết áp trung bình giảm dần
nhưng ngay tại thời điểm huyết áp trung bình
xuống thấp nhất sau tiêm thuốc (Tcm18), thì
∆HATB vẫn đạt 24,2%.
Phenylephrine là 1 thuốc kích thích chọn lọc
lên α1-adrenergic, có tác dụng gây co mạch
mạnh, từ đó trực tiếp làm tăng sức cản mạch
ngoại vi và chỉ số sức cản mạch ngoại vi, dẫn tới
tăng huyết áp. Hiệu quả của phenylephrine phụ
thuộc vào liều thuốc, liều càng cao, tác dụng co
TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 486 - th¸ng 1 - sè 1&2 - 2020
63
mạch càng mạnh và ngược lại [7]. Cho đến nay,
chưa có nghiên cứu nào đưa ra liều tối ưu trong
điều trị hạ huyết áp cho bệnh nhân phẫu thuật
tim với tuần hoàn ngoài cơ thể bằng
phenylephrine. Việc sử dụng thuốc đều là dò liều
từ thấp đến cao, phụ thuộc vào đáp ứng của
từng bệnh nhân với thuốc, kinh nghiệm lâm sàng
và thói quen của bác sĩ. Theo bảng 3.7, tất cả
các bệnh nhân bị tụt huyết áp trong giai đoạn
tuần hoàn ngoài cơ thể đều chỉ cần tiêm một liều
50µg phenylephrine và không phải nhắc lại. Liều
này thấp hơn so với 1 số các nghiên cứu nước
ngoàidù vẫn đạt hiệu quả điều trị, có thể là do
yếu tố cơ địa [8].
V. KẾT LUẬN
• Trong giai đoạn tuần hoàn ngoài cơ thể,
phenylephrine làm tăng huyết áp trung bình
sớm, và kéo dài, đạt đỉnh ở thời điểm Tcm5
(tăng 35%).
• Số lần tiêm tĩnh mạch trung bình của
phenylephrine trong giai đoạn tuần hoàn ngoài
cơ thể là 1 lần, liều phenylephrine sử dụng trung
bình là 0,8 ± 0,3µg/kg.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. N. I. O. A. A. (UK) (2017). Intraoperative
Hypotension in Elder Patients (IHypE): An
Observational Study of Intraoperative Hypotension
in patients aged over 65 in UK Hospitals.
2. I Friedrich, A Simm, J Kotting et al (2009).
Cardiac surgery in the elderly patient. Dtsch
Arztebl Int, 106(25), 416-422.
3. J Bijker, W van Klei, T Kappen et al (2007).
Incidence of intraoperative hypotension as a
function of the chosen definition: literature
definitions applied to a retrospective cohort using
automated data collection. Anesthesiology, 107(2),
213-220.
4. Nhà xuất bản Y học, Các giá trị sinh học người
Việt nam bình thường thập kỷ 90- thế kỷ XX 14-20,
122-123.
5. J. Nissinen, F. Biancari, J. O. Wistbacka et al
(2009). Safe time limits of aortic cross-clamping
and cardiopulmonary bypass in adult cardiac
surgery. Perfusion, 24(5), 297-305.
6. A. F. Kalmar, S. Allaert, P. Pletinckx et al
(2018). Phenylephrine increases cardiac output by
raising cardiac preload in patients with anesthesia
induced hypotension. J Clin Monit Comput,
7. S. Maier, W. R. Hasibeder, C. Hengl et al
(2009). Effects of phenylephrine on the sublingual
microcirculation during cardiopulmonary bypass. Br
J Anaesth, 102(4), 485-491.
8. Y. L. Kwak, C. S. Lee, Y. H. Park et al (2002).
The effect of phenylephrine and norepinephrine in
patients with chronic pulmonary hypertension*.
Anaesthesia, 57(1), 9-14.
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG CÔNG THỨC BÀO CHẾ VIÊN NANG mBHT
Nguyễn Đức Thiện*, Chử Văn Mến*,
Nguyễn Văn Long*, Vũ Đình Dũng**
TÓM TẮT16
Đã xây dựng được công thức bào chế viên nang
mBHT với các thành phần: bột cao khô mBHT 400
mg, croscarmellose sodium 25 mg, lactose phun sấy
20,84 mg, aerosil 10 mg, magnesi stearat 5 mg. Viên
nang mBHT góp phần nâng cao hiệu quả điều trị cho
bệnh nhân mắc các bệnh liên quan đến tai biến mạch
máu não.
Từ khóa:
mBHT, viên nang
SUMMARY
STUDY ON mBHT CAPSULE FORMULATION
mBHT capsule formulation has been established,
including: mBHT spray- dried powder 400mg, sodium
croscarmellose 25mg, spray- dried lactose 20.84mg,
aerosil 10mg, magnesi stearat 5mg. mBHT capsule
*Học viện Quân y
**Đại học Bách Khoa Hà Nội
Chịu trách nhiệm chính: Chử Văn Mến
Email: chuvanmen@gmail.com
Ngày nhận bài: 16.10.2019
Ngày phản biện khoa học: 16.12.2019
Ngày duyệt bài: 24.12.2019
contributed to enhance the therapeutic effectiveness
of mBHT formulation for cardiovascular and stroke
related patients.
Key words:
mBHT, capsule
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
BHT (Bo–Yang- Hwan-O-Tang) là bài thuốc
cổ phương của Trung Quốc gồm bảy dược liệu
và đã được ứng dụng từ hàng ngàn đời nay có
tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh đột quỵ não, thiếu
máu cục bộ, đau tim, xơ vữa động mạch...
[1,2,3,4,5]. Các nghiên cứu hiện đại kế thừa và
phát huy bài thuốc bằng cách thêm năm dược
liệu để có bài thuốc BHT cải tiến được viết tắt là
mBHT (modified Bo-Yang-Hwan-O-Tang). Bài
thuốc mBHT đã được một số tác giả nước ngoài
nghiên cứu và cho thấy kết quả khả quan [6].
Trong nghiên cứu này tôi tiến hành xây dựng
công thức bào chế viên nang cứng mBHT, góp
phần nâng cao hiệu quả điều trị cho bệnh nhân
mắc các bệnh về đột quỵ não hay tai biến mạch
máu não.