vietnam medical journal n01&2 - january - 2020
74
tật khúc xạ. Nghiên cứu của tác giả William J. B
2006 cho thấy thị lực lập thể ở người không có
tật khúc xạ tốt hơn ở người có tật khúc xạ [8].
Trong nghiên cứu của chúng tôi thị lực lập thể
của những sinh viên bình thường so những sinh
viên cận thị được chỉnh kính là như nhau. Do đó,
chúng tôi thấy rằng yếu tố hình ảnh bị mờ do tật
khúc xạ, còn thị lực lập thể bị ảnh hưởng là do
yếu tố khác. Kết quả thị lực lập thể giữa nhóm
chỉ cận thị 1 mắt và 2 mắt đều cận thị không
thấy có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê
(p>0,05).
Xét về mối liên quan giữa thị lực lập thể và
mức độ cận thị trong nhóm sinh viên cận thị, kết
quả cho thấy nhóm sinh viên cận thị nặng có thị
lực lập thể (40 giây cung) kém hơn 2 nhóm cận
thị nhẹ (32 giây cung) và cận thị trung bình (29
giây cung), tuy nhiên sự khác biệt không ý nghĩa
thống kê giữa 3 nhóm với (p>0,05).
V. KẾT LUẬN
1. Kết quả nghiên cứu. Trong tổng số 400
đối tượng nghiên cứu có 88% nam giới, 12% nữ
giới cho kết quả như sau:
- Tỷ lệ cận thị là 8%.
- Thị lực lập thể trung bình là 30 giây cung,
trong đó ở sinh viên bình thường là 30 giây
cung, sinh viên cận thị là 32 giây cung.
2. Một số yếu tố liên quan. Xét về mối liên
quan giữa thị lực lập thể và mức độ cận thị trong
nhóm sinh viên cận thị, kết quả cho thấy nhóm
sinh viên cận thị nặng có thị lực lập thể (40 giây
cung) kém hơn 2 nhóm cận thị nhẹ (32 giây
cung) và cận thị trung bình (29 giây cung), tuy
nhiên sự khác biệt không ý nghĩa thống kê giữa
3 nhóm với (p>0,05).
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. G Heron et al (1985). Stereoscopic Threshold in
Children and Adults. American Journal of
Optometry and Physiological Optics, 62, 505-515.
2. William J. B et al (2006). Phorometry and
Stereopsis, Borish's Clinical Refraction, 2nd edition,
Elsevier Saunder, Philadenphia, 954-960.
3. Sherry L.F (2005). An Evaluation of the
Agreement Between Contour-Based Circles and
Random Dot-Based Near Stereoacuity Tests.
Journal of AAPOS, 9, 572-578.
4. James K, Hamed M, Marzich E et al (2011).
The Comparison of Stereopsis with TNO and Fly
stereo tests in Symptomatic and Asymptomatic
University Students. Journal of Behavioral
Optometry, 23, 35-39.
5. Largo RH, Schmid M (1986). Visual acuity and
stereopsis between the ages of 5 and 10 years.
European Journal of Pediatrics, 145, 475 - 479.
6. A R Jafari, Danial Shafiee, A A Shafiee (2014).
Correlation between Interpupillary Distance and
stereo acuity. Bulletin of Environment, Pharmacology
and Life Sciences, 3, 26 -33.
7. Vjekoslav Majdak (2015). Influence of
Physiological Factors on Stereopsis. Aalen University.
8. William J. B et al (2006). Fusion and
Binocularity. Borish's Clinical Refraction, 2nd
edition, Elsevier Saunder, Philadenphia, 155-170.
ĐÁNH GIÁ QUY TRÌNH XỬ LÝ LỌC RỬA MẢNH XƯƠNG SỌ THỎ
BẰNG DUNG DỊCH KHÁNG SINH
Bùi Thanh Thủy*, Nguyễn Thị Hiệp Tuyết*,
Phạm Minh Huệ*, Tạ Thị Quỳnh Giao*
TÓM TẮT19
Nghiên cứu mô tả thực nghiệm trên thỏ nhằm
đánh giá kết quả xử lý lọc rửa mảnh xương sọ thỏ
bằng dung dịch pha kháng sinh.
Kết quả:
Quy trình
lọc rửa bằng dung dịch kháng sinh để bảo quản lạnh
sâu mảnh xương sọ thỏ được xác định sử dụng dung
dịch NaCl 0,9% có pha kháng sinh Cefotaxin 1g và
Amikacin 500 mg sau quá trình làm sạch mảnh xương
sọ thỏ. Kết quả cấy khuẩn âm tính ở các thời điểm
trước, sau xử lý lọc rửa và bảo quản đạt tỷ lệ là:
*Đại học Y Dược, Đại học Thái Nguyên
Chịu trách nhiệm chính: Bùi Thanh Thủy
Email: thuyhptn@gmail.com
Ngày nhận bài: 14.10.2019
Ngày phản biện khoa học: 16.12.2019
Ngày duyệt bài: 24.12.2019
63,34%, 80% và 93,66%. Định danh vi khuẩn môi
trường.
Kết luận:
Quy trình xử lý, lọc rửa và bảo
quản lạnh sâu mảnh xương sọ thỏ đạt tỷ lệ cấy khuẩn
âm tính đạt 80% và 93% nhưng chưa đảm bảo tuyệt
đối tính vô trùng. Việc xác định tồn dư kháng sinh là
cần thiết.
Từ khóa:
xương sọ, bảo quản lạnh sâu, dung dịch
kháng sinh
SUMMARY
EVALUATE THE PROCEDURE OF WASHING
RABIT BONE FRAGMENT WITH
ANTIBIOTIC SOLUTION
Experimental descriptive study on rabbits to
evaluate the results of washing of rabbit skull
fragments with antibiotic solution.
Results:
The
process of washing with antibiotic solution for
cryopreservation of rabbit skull bone was determined
TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 486 - th¸ng 1 - sè 1&2 - 2020
75
using 0.9% NaCl solution with antibiotic Cefotaxin 1g
and Amikacin 500 mg after bone fragment cleaning
rabbit skull. Results show that: Negative bacterial
inoculation results at the time before, after washing,
filtration and storage reached: 63.34%, 80% and
93.66%. Identify environmental bacteria.
Conclusion:
The process of washing, filtration and
cryopreservation of deep fragment of rabbit skull bone
reached the rate of negative inoculation reached 80%
and 93% but not absolutely guaranteed sterility.
Determination of antibiotic residues is necessary.
Key words:
skull, cryopreservation, antibiotic solution
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Việc sử dụng xương sọ tự thân để điều trị
khuyết sọ được thực hiện ở nhiều bệnh viện
nhằm bảo vệ não và tạo thẩm mỹ cho bệnh
nhân. Trong thời gian chờ ghép lại, mảnh xương
sọ phải được bảo quản, phương pháp bảo quản
lạnh sâu là phổ biến được thực hiện vì đảm bảo
xương vô khuẩn, chi phí phù hợp. Quy trình xử
lý bảo quản lạnh sâu có chiếu tia gamma liều 25
kGy để đảm bảo vô khuẩn, nhưng việc chiếu tia
gamma với liều 25 kGy cũng sẽ làm chết các tế
bào, một số các vật liệu sẵn có cần thiết cho quá
trình liền xương cũng sẽ giảm vì vậy dễ làm
chậm quá trình liền xương. Vấn đề đặt ra là liệu
có thể tiến hành quy trình bảo quản xương mà
không cần chiếu xạ mà vẫn kiểm soát được tình
trạng nhiễm khuẩn, chất lượng xương bảo quản
vẫn đảm bảo cho việc ghép lại xương tự thân
hay không? Cho đến nay, một số nghiên cứu của
các tác giả trong nước cũng đã báo cáo kết quả
ghép xương sọ tự thân bảo quản lạnh sâu mà
trong quy trình xử lý xương có sử dụng kháng
sinh, tuy nhiên sử dụng loại kháng sinh và liều
lượng, cách dùng như thế nào còn chưa có sự
thông tin một cách đầy đủ. Do vậy chúng tôi tiến
hành đề tài với mục tiêu: Đánh giá kết quả xử lý
lọc rửa mảnh xương sọ thỏ bằng dung dịch pha
kháng sinh.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Đối tượng nghiên cứu: Mảnh xương sọ
của 30 con thỏ đực, trọng lượng 1,8 -2,5 kg.
- Phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu
mô tả
- Thiết bị, vật liệu nghiên cứu:
+ Tủ an toàn sinh học, tủ lạnh âm sâu.
+ Khay quả đậu lớn, panh (en coeur), kéo
đầu nhọn, nạo xương, các dụng cụ vô khuẩn.
+ Áo, săng, khăn vô khuẩn.
+ Dung dịch NaCl 0,9 %, thuốc kháng sinh.
+ Que cấy khuẩn, túi vô khuẩn 3 lớp.
- Các bước thu thập số liệu:
+ Lựa chọn loại kháng sinh: kết hợp 2 loại
kháng sinh phổ rộng là Cefotaxin 1g và Amikacin
500mg.
+ Pha kháng sinh trong dung dịch NaCl 0,9%
để tạo dung dịch có kháng sinh dùng rửa xương.
+ Xử lý, lọc rửa xương sọ thỏ bằng dung dịch
NaCl 0,9% có pha kháng sinh và dung dịch NaCl
0,9%.
+ Lấy mẫu cấy khuẩn xác định tình trạng
nhiễm khuẩn ở các bước trước, sau xử lý lọc rửa
và sau 1 tháng bảo quản lạnh sâu mảnh xương
ở nhiệt độ -850C.
- Chỉ tiêu nghiên cứu
+ Quy trình lọc, rửa mảnh xương sọ thỏ bằng
dung dịch pha kháng sinh để bảo quản lạnh sâu.
+ Đặc điểm hình thái mảnh xương sọ thỏ
trước và sau xử lý lọc rửa
+ Tỷ lệ nhiễm khuẩn trước và sau khi lọc rửa
và sau bảo quản lạnh sâu 1 tháng.
+ Kết quả định danh vi khuẩn (nếu có).
- Địa điểm nghiên cứu: Trường Đại học Y
Dược Thái Nguyên
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Quy trình lọc rửa bằng dung dịch
kháng sinh để bảo quản lạnh sâu mảnh
xương sọ thỏ
Bảng 1. Các bước của quy trình
1.
Chuẩn bị các dụng cụ vô khuẩn.
2.
Pha dung dịch NaCl 0,9% với kháng sinh Cefotaxin 1g và Amikacin 500 mg
3.
Lấy mảnh xương cần xử lý để trong khay vô khuẩn. Ghi thông tin đặc điểm mảnh xương và
lấy mẫu cấy khuẩn lần 1.
4.
Cắt lọc, rửa sạch cân, cơ, máu tụ bám ở mảnh xương bằng dung dịch NaCl 0,9% không có
kháng sinh.
5.
Rửa lần 1 mảnh xương sọ thỏ bằng dung dịch NaCl 0,9% pha kháng sinh.
6.
Rửa lần 2 mảnh xương sọ thỏ bằng dung dịch NaCl 0,9% pha kháng sinh.
7.
Rửa sạch nhiều lần mảnh xương sọ thỏ bằng dung dịch NaCl 0,9% không kháng sinh. Lấy
que cấy khuẩn lần 2.
8.
Cho mảnh xương sọ thỏ sạch vào túi vô khuẩn, bảo quản ở nhiệt độ -850C.
9.
Cấy khuẩn lần 3 mảnh xương sọ thỏ sau 1 tháng bảo quản ở nhiệt độ -850C.
10.
Đối với các mẫu sau cấy khuẩn lần 3 có kết quả dương tính thì cấy khuẩn lần 4 mảnh xương
sau xử lý lại theo quy trình.
vietnam medical journal n01&2 - january - 2020
76
3.2. Đặc điểm mảnh xương sọ thỏ trước và sau xử lý lọc rửa
Bảng 2. Đặc điểm cân, cơ, máu tụ mảnh xương sọ thỏ
Cân cơ, máu tụ mảnh xương
sọ thỏ
Trước bảo quản
Sau bảo quản
Có
Không
Có
Số mảnh xương (n)
25
5
0
Tỷ lệ (%)
83,34
16,64
0
Nhận xét:
Trước bảo quản, số mảnh xương sọ thỏ có cân cơ, máu tụ chiếm 83,34%. Sau bảo
quản 100% các mảnh xương không có cân cơ, máu tụ.
3.3. Tỷ lệ nhiễm khuẩn trước, sau khi lọc rửa, bảo quản lạnh sâu.
Bảng 3. Kết quả cấy khuẩn
Cấy khuẩn
lần 1 (trước xử lý,
lọc rửa)
Cấy khuẩn
lần 2 (sau xử lý,
lọc rửa kháng
sinh)
Cấy khuẩn
lần 3 (sau bảo
quản lạnh sâu
1 tháng)
Cấy khuẩn
lần 4 (đối với
mẫu dương tính
sau quy trình)
n
%
n
%
n
%
n
%
Dương tính
11
36,66
6
20
2
6,66
0
0
Âm tính
19
63,34
24
80
28
93,34
30
100
Tổng
30
100
30
100
30
100
30
100
Nhận xét:
tỷ lệ nhiễm khuẩn trước khi lọc rửa là 36,66%, tỷ lệ nhiễm khuẩn sau cấy khuẩn lần 2
sau rửa bằng dung dịch có pha kháng sinh là 20%, tỷ lệ nhiễm khuẩn sau bảo quản lạnh sâu 1 tháng
là 6,66%. 100% trường hợp sau cấy khuẩn lần 4 đều cho kết quả âm tính.
Ảnh: Xương sọ thỏ sau khi xử lý, lọc rửa
và bảo quản lạnh sâu
3.4. Kết quả định danh vi khuẩn.
Bảng 4. Kết quả số khuẩn lạc và định
danh vi khuẩn
Số khuẩn
lạc/mảnh
xương
Số lượng
mảnh xương
nhiễm khuẩn
Định danh vi khuẩn
1
2
Trực khuẩn Gram (+)
2
3
S. Pseudintermedius,
Staphylococcus
vitulinus
3
1
Trực khuẩn Gram (+),
Staphylococcus kloosii
4
2
S. Pseudintermedius
Staphylococcus
vitulinus
12
3
Trực khuẩn Gram (+)
13
2
Trực khuẩn Gram (+)
14
1
Trực khuẩn Gram (+)
15
2
Trực khuẩn Gram (+)
23
2
Trực khuẩn Gram (+)
Trên 100
1
Trực khuẩn Gram (+)
Tổng
19
Nhận xét:
19 mẫu xương sọ thỏ dương tính
(lấy mẫu trước, sau xử lý bằng dung dịch kháng
sinh và bảo quản lạnh sâu) có số khuẩn lạc rất
khác nhau, 01 mẫu có trên 100 khuẩn lạc. Định
danh vi khuẩn chủ yếu là vi khuẩn có trong môi
trường thông thường.
IV. BÀN LUẬN
Nghiên cứu này dựa trên cơ sở quy trình xử
lý, bảo quản lạnh sâu có chiếu tia gamma liều
25kGy của Trung tâm Công nghệ mô ghép của
Trường Đại học Y Hà Nội, có một sự khác biệt là
chúng tôi đã thực hiện không chiếu xạ đối với
mảnh xương sọ thỏ mà thay thế bằng cách sử
dụng dung dịch NaCl 0,9% có pha hai loại kháng
sinh Cefotaxin 1g và Amikacin 500 mg để rửa
mảnh xương sọ thỏ sau cắt lọc cân cơ. Sau xử lý
cân cơ, máu tụ và rửa bằng dung dịch có kết
hợp 2 loại kháng sinh, các mẫu xương sọ thỏ
của chúng tôi sạch. Lý do chúng tôi lựa chọn hai
loại kháng sinh trên phổ biến, phổ rộng, có tác
dụng diệt vi khuẩn và ngăn ngừa sự phát triển
của vi khuẩn và trên cơ sở khai thác về tiền sử dị
ứng thuốc của bệnh nhân gửi xương.
Sau lọc cân cơ, rửa máu tụ, việc chiếu tia
gamma hay sử dụng dung dịch kháng sinh để
rửa mảnh xương sọ cũng đều nhằm đảm bảo
yêu cầu phải đạt 100% vô khuẩn mảnh xương
mới có thể được ghép lại cho bệnh nhân. Theo
nhiều nghiên cứu đã được công bố, chiếu tia
gamma liều 25kGy thì kết quả cấy khuẩn âm tính
đạt tỷ lệ 100%, nhưng kết quả của chúng tôi
(bảng 3) thì thấy sau cấy khuẩn lần 2 và 3 tỷ lệ
âm tính lần lượt chỉ đạt 80% và 93,34%, có 19
mẫu xương sọ thỏ dương tính khi cấy khuẩn
(gồm cả trước, sau xử lý bằng dung dịch kháng
sinh và bảo quản lạnh sâu) tuy nhiên định danh
vi khuẩn chủ yếu là vi khuẩn gram có trong môi
TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 486 - th¸ng 1 - sè 1&2 - 2020
77
trường thông thường. Từ kết quả này chúng tôi
đánh giá việc sử dụng dung dịch NaCl 0,9% có
pha kết hợp hai kháng sinh phổ rộng là
Cephalexin và Amikacin có tác dụng nhưng hiệu
quả chưa đảm bảo 100% vô khuẩn, do vậy vẫn
cần thận trọng khi sử dụng biện pháp này thay
thế chiếu tia gamma trong quy trình xử lý, bảo
quản lạnh sâu xương sọ. Mặt khác, trong nghiên
cứu này chúng tôi chưa xác định tồn dư kháng
sinh sau rửa, do vậy cần tiếp tục nghiên cứu vì kháng
sinh có thể gây dị ứng nếu sử dụng trên người.
V. KẾT LUẬN
Tỷ lệ cấy khuẩn âm tính trong quá trình xử lý,
lọc rửa và bảo quản lạnh sâu mảnh xương sọ
thỏ có sử dụng dung dịch NaCl 0,9% pha kháng
sinh Cefotaxin 1g và Amikacin 500 mg đạt tỷ lệ
63,34%, 80% và 93,66%. Quy trình xử lý, lọc
rửa và bảo quản lạnh sâu mảnh xương sọ thỏ
chưa đảm bảo tuyệt đối tính vô trùng. Việc xác
định tồn dư kháng sinh là cần thiết.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. AATB (2008), Standards for Tissue Banking,
American Association of Tissue banks, Virgina.
2. Quách Thị Yến, Ngô Duy Thìn (2012), Đặc
điểm hình thái các mảnh xương sọ bảo quản lạnh
sâu tại labo bảo quản mô ĐH Y HN từ 2002 đến
2010 – liên quan giữa tình trạng mảnh xương và
khả năng nhiễm khuẩn”. Tạp chí NCYH – 80 PT- số
3C, trang 228-233.
3. Bùi Thanh Thủy, Nguyễn Thị Hiệp Tuyết,
Trần Chiến (2018), Đánh giá tình trạng nhiễm
khuẩn trước và sau xử lý, bảo quản lạnh sâu mảnh
xương sọ người tại Trường Đại học Y Dược Thái
Nguyên, Tạp chí Y học Việt Nam, số 472, trang
204-208.
4. Viện tiêu chuẩn Lâm sàng và Xét nghiệm
(2011), Qui trình thao tác chuẩn về thử nghiệm
tính nhạy cảm kháng sinh, Phiên bản cập nhật lần
thứ 21 (Tài liệu của CLSI M100 –S21 (ISBN 1-
56238-742-1). Viện Tiêu chuẩn Lâm sàng và Xét
nghiệm, 940 West Valley, Suite 1400, Wayne,
Pennsylvania 19087 Hoa Kỳ, 2011).
THIẾT LẬP QUY TRÌNH XÁC ĐỊNH KIỂU GEN CỦA
ĐIỂM ĐA HÌNH RS776746 G/A CỦA GEN CYP3A5 Ở
BỆNH NHÂN GHÉP THẬN BẰNG KỸ THUẬT PCR-RFLP
Trần Thị Thu Huyền1, Lương Thị Hoài Thương1,2, Lê Thị Bảo Quyên1,2,
Trương Qúy Kiên3, Phạm Quốc Toản3, Nguyễn Thanh Xuân3,
Lê Việt Thắng3, Dương Ngọc Tuyển4, Nguyễn Thị Thanh Hằng6,
Trần Mạnh Thái6, Đinh Thị Thu Hằng1, Hoàng Xuân Sử1
TÓM TẮT20
Mục tiêu: Thiết lập được quy trình xác định kiểu
gen của điểm đa hình rs776746 G/A của gen CYP3A5
ở bệnh nhân ghép thận bằng phương pháp PCR-RFLP.
Đối tượng và Phương pháp: Thiết kế mồi và lựa
chọn enzyme giới hạn cho thiết lập quy trình xác định
kiểu gen của điểm đa hình rs776747 G/A. Các mồi
xuôi và mồi ngược lần lượt là 5’-CAT GAC TTA GTA
GAC AGA TGA-3’ và 5’- GGT CCA AAC AGG GAA GAA
ATA-3’. Enzym cắt giới hạn là SspI. Kết quả: Một
đoạn gen kích thước 293 bp chưa điểm đa hình
rs776746 G/A được khuếch đại với cặp mồi đặc hiệu.
1Viện NC Y dược học Quân sự - Học viện Quân y
2Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội
3Bệnh viện Quân y 103
4Bệnh viện Quân y 105
5Bệnh viện Quân y 108
6Học viện Quân y
Chịu trách nhiệm chính: Trần Thị Thu Huyền
Email: tranthuhuyen.cnhs@gmail.com
Ngày nhận bài: 25.10.2019
Ngày phản biện khoa học: 23.12.2019
Ngày duyệt bài: 30.12.2019
Enzym SsPI nhận diện trình tự cắt là AATATT trong
đoạn gen được khuếch đại bằng PCR tạo ra các đoạn
có kích thước lần lượt là 148 bp và 125 bp đối với
điểm đa hình là G allele hay kiểu gen đồng hợp GG.
Khi điểm đa hình là A allele thì enzyme SspI cắt và tạo
ra đoan có kích thước tương ứng là 168 bp và 125 bp
hay kiểu gen đồng hợp AA. Kiểu gen dị hợp AG tương
ứng với các đoạn có kích thước lần lượt là 168, 148,
125 bp. Các kiểu gen này có thể phân biệt rõ ràng
trên hình ảnh điện di agarose 2%. Khi so sánh với
phương pháp giải trình tự cho kết quả tương đồng là
100%. Kết luận: Chúng tôi đã lập được quy trình đơn
giản, dễ thực hiện và tiết kiệm chi phí cho xác định
kiểu gen của điểm đa hình rs 776747 G/A
Từ khóa:
CYP3A5, PCR-RFLP, ghép thận
SUMMARY
DEVELOPMENT OF AN IN HOUSE METHOD
FOR GENOTYPING OF THE RS 776747 G/A
OF CYP3A5 IN RENAL TRANSPLANT PATIENTS
Objective: To develop an in house method for
genotyping of the rs776746 G/A of CYP3A5 gene in
renal transplant patients. Method: We design specific
primers for CYP3A5 gene and select restriction
enzymes with the aid of Primer3 software and SNP
cutter software, respectively. Primer sequences are: