BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
HỌC VIỆN Y DƢỢC HỌC CỔ TRUYỀN VIỆT NAM
LÊ ĐÌNH VIỆT
ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆN CHÂM
, XOA BÓP BẤM HUYỆT KẾT HỢP VỚI
SIÊU ÂM TRỊ LIỆU ĐIỀU TRỊ ĐAU
CỘT SỐNG THẮT LƢNG
LUẬN VĂN THẠC SỸ Y HỌC
HÀ NỘI - 2019
Formatted: Font: 23 pt
Formatted: Font: 23 pt
Formatted: Font: 7 pt
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
HỌC VIỆN Y DƢỢC HỌC CỔ TRUYỀN VIỆT NAM
LÊ ĐÌNH VIỆT
ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆN CHÂM ,
XOA BÓP BẤM HUYỆT KẾT HỢP VỚI
SIÊU ÂM TRỊ LIỆU ĐIỀU TRỊ ĐAU
CỘT SỐNG THẮT LƢNG
LUẬN VĂN THẠC SỸ Y HỌC
Chuyên ngành: Y học cổ truyền
Mã số: 8720115
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Trần Phƣơng Đông
HÀ NỘI – 2019
Formatted: Font: Times New Roman Bold, 23
pt, Condensed by 0.2 pt
Formatted: Font: 23 pt
Formatted: Font: 23 pt
Formatted: Font: 23 pt
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BN : Bệnh nhân
CRP : C- reactive protein
CSTL : Cột sống thắt lƣng
CT : Computed Tomography
Do : Trƣớc điều trị
D10 : Sau 10 ngày điều trị
D20 : Sau 20 ngày điều trị
ĐCSTL : Đau cột sống thắt lƣng
ĐSL : Đốt sống lƣng
LS : Lâm sàng
MRI : Magnetic Resonance Imaging
NSAID : Non-steroidal anti-inflammatory drug
THCS : Thoái hóa cột sống
VAS : Visual analogue scale
YHCT : Y học cổ truyền
YHHĐ : Y học hiện đại
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................................. 1
Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ......................................................................... 3
1.1. Đau thắt lƣng theo Y học hiện đại ....................................................................... 3
1.1.2. Nguyên nhân gây đau vùng thắt lƣng ............................................................... 7
1.1.3. Tổng quan về thoát vị đĩa đệm .......................................................................... 8
1.1.4. Triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán đau thắt lƣng do thoát vị đĩa
đệm ............................................................................................................................ 10
1.1.5. Điều trị. ........................................................................................................... 13
1.2. Đau thắt lƣng do thoát vị đĩa đệm theo y học cổ truyển .................................... 14
1.2.1. Bệnh danh ........................................................................................................ 14
1.2.2. Nguyên nhân và cơ chế ................................................................................... 14
1.2.3. Các thể lâm sàng ............................................................................................. 15
1.2.4. Phƣơng pháp điều trị đau thắt lƣng do thoát vị đĩa đệm theo Y học cổ truyền ............. 15
1.3. Các phƣơng pháp can thiệp trong nghiên cứu.................................................... 17
1.3.1. Siêu âm trị liệu [28],[29]. ................................................................................ 17
1.3.2. Phƣơng pháp điều trị bằng điện châm ............................................................. 20
1.3.3. Phƣơng pháp điều trị bằng XBBH .................................................................. 23
1.4. Các huyệt sử dụng trong nghiên cứu [32]. ......................................................... 23
1.5. Một số nghiên cứu về điều trị đau thắt lƣng, thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lƣng bằng
điện châm, siêu âm trị liệu, xoa bóp bấm huyệt ............................................................. 23
1.5.1. Tại Việt Nam ................................................................................................... 23
1.5.2. Trên thế giới .................................................................................................... 25
Chƣơng 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................ 27
2.1. Chất liệu và phƣơng tiện nghiên cứu ............................................................. 27
2.2. Đối tƣợng nghiên cứu .................................................................................... 27
2.2.1. Tiêu chuẩn lựa chọn BN theo Y học hiện đại ................................................. 27
2.2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn BN theo y học cổ truyền ................................................ 28
2.2.3. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân ......................................................................... 28
2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................................... 28
Field Code Changed
Formatted: Font: Not Bold
Field Code Changed
Formatted: Font: Not Bold
Field Code Changed
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu ......................................................................................... 28
2.3.2. Quy trình nghiên cứu ...................................................................................... 30
2.3.3. Chỉ tiêu quan sát và đánh giá .......................................................................... 32
2.3.4. Các chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................................... 32
2.3.5. Xử lý số liệu .................................................................................................... 34
2.3.6. Y đức trong nghiên cứu ................................................................................... 35
Chƣơng 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................................... 36
3.1. Đặc điểm chung của nhóm bệnh nhân nghiên cứu ............................................ 36
3.1.1. Phân bố bệnh nhân theo giới và tuổi. .............................................................. 36
3.1.2. Phân bố bệnh nhân theo nghề nghiệp .............................................................. 38
3.2. Phân bố bệnh nhân theo đặc điểm lâm sàng và MRI ......................................... 39
3.2.1. Tính chất khởi phát đau ................................................................................... 39
3.2.2. Đặc điểm đau ................................................................................................... 40
3.2.3. Biến đổi hình thái cột sống bệnh nhân ............................................................ 41
3.2.4. Mức độ thoát vị đĩa đệm ................................................................................. 42
3.2.5. Phân bố theo thể bệnh ..................................................................................... 42
3.2.6. Các chỉ số lâm sàng trƣớc điều trị ................................................................... 43
3.3. Kết quả điều trị ................................................................................................... 43
3.3.1. Kết quả giảm đau ............................................................................................ 43
3.3.2. Hiệu quả giảm đau .......................................................................................... 44
3.3.3. Thay đổi độ giãn cột sống sau điều trị ............................................................ 46
3.3.4. Thay đổi độ nghiêng cột sống sau điều trị ...................................................... 47
3.3.5. Thay đổi độ gấp cột sống sau điều trị ............................................................. 47
3.3.6. Thay đổi độ ƣỡn sau điều trị ........................................................................... 49
3.3.7 Thay đổi Mức độ thoát vị và kết quả điều trị ................................................... 49
3.3.8. Thay đổi dần truyền vận động ngoại vi và kết quả điều trị ............................ 50
3.3.9. Tác dụng h ng mong muốn của phƣơng pháp siêu âm trị liệu ết hợp điện
châm, XBBH ............................................................................................................. 50
3.4. Phân nhóm kết quả điều trị................................................................................. 51
Formatted: Font: Not Bold
Field Code Changed
