vietnam medical journal n02 - MARCH - 2020
110
trong công tác kiểm soát NKBV. Do vậy, để làm
tốt công tác kiểm soát nhiễm khuẩn, từ đó làm
giảm tỷ lệ xuất hiện NKBV, các nhà quản lý, các
nhà hoạch định chính sách cần xây dựng kế
hoạch phù hợp, tiến hành đào tạo, nâng cao
trình độ cho các ĐD, đảm bảo đạt chuẩn cao
đẳng, đại học, như quy định mà Bộ Y tế đã đề ra.
V. KẾT LUẬN
Kiểm soát NKBV là một trong các công tác hết
sức quan trọng đối với mỗi bệnh viện. Việc tìm
hiểu các yếu tố liên quan đến kiến thức, thực
hành của ĐD trong kiểm soát NKBV giúp xây
dựng kế hoạch can thiệp phù hợp với thực trạng
đơn vị. Nghiên cứu này cho thấy, việc đào tạo
chuẩn ĐD có trình độ cao đẳng, đại học đóng vai
trò then chốt trong việc cải thiện kiến thức, cũng
như thực hành của các ĐD trong công tác kiểm
soát NKBV.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Y tế. Tài liệu đào tạo liên tục kiểm soát nhiễm
khuẩn cho nhân viên y tế tuyến cơ sở. Nhà xuất
bản Y học. Hà Nội. 2012.
2. Bộ Y tế. Thực hành vệ sinh tay trong các cơ sở khám,
chữa bệnh. Nhà xuất bản Y học. Hà Nội. 2017.
3. Đoàn Văn Hiển. Hiệu quả can thiệp tăng cường
thực hành vệ sinh bàn tay của nhân viên y tế trong
phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện tại bệnh viện
Việt Tiệp Hải Phòng năm 2010. Luận văn thạc sỹ.
2010.
4. Nguyễn Thị Thu Hương. Thái độ và kiến thức
thực hành về kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện
của điều dưỡng tại bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng
năm 2013. Luận văn tốt nghiệp thạc sỹ Y học,
chuyên ngành Y tế công cộng. 2014.
5. Ferrelli J and Dicuccio MH. Sustainable hand
hygiene efforts: a review of a successful campaign.
Infect Disord Drug Targets. 2013; 13(3): 169-176.
6. Martos-Cabrera MB, Mota-Romero E, Martos-
García R et al. Hand hygiene teaching strategies
among nursing staff: A systematic review. Int J
Environ Res Public Health. 2019; 16(17).
7. Rosenthal VD. International Nosocomial Infection
Control Consortium (INICC) resources: INICC
multidimensional approach and INICC surveillance
online system. Am J Infect Control. 2016; 44(6):
e81-90.
8. WHO. Guidelines on core components of infection
prevention and control programs at the national
and acute health care facility level. 2016.
ĐÁNH GIÁ SỰ THAY ĐỔI MỘT SỐ CHỈ SỐ ĐÔNG MÁU TRÊN NHỮNG
BỆNH NHÂN PHẪU THUẬT BẮC CẦU CHỦ - VÀNH CÓ TUẦN HOÀN
NGOÀI CƠ THỂ VÀ SỬ DỤNG ASPIRIN TRƯỚC MỔ
Nguyễn Thị Thanh Hằng*, Công Quyết Thắng**, Lưu Quang Thùy*
TÓM TẮT30
Mục tiêu: Đánh giá sự thay đổi giá trị một số yếu
tố đông máu bao gồm: Tỷ lệ prothrombin, INR, APTT,
Fibrinogen, độ ngưng tập tiểu cầu trên bệnh nhân
người lớn có dùng thuốc Aspirin trước mổ sau phẫu
thuật bắc cầu chủ vành có sử dụng tuần hoàn ngoài
cơ thể. Phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu
thuần tập, tiến cứu trên bệnh nhân >18 tuổi có phẫu
thuật bắc cầu nối chủ - vành đơn thuần, có sử dụng
tuần hoàn ngoài cơ thể và sử dụng aspirin liên tục tối
thiểu 5 ngày trước phẫu thuật. Kết quả nghiên cứu:
Sau phẫu thuật tỷ lệ Prothrombin giảm có ý nghĩa so
với trước mổ. Ngay sau phẫu thuật chỉ số APTT tăng
có ý nghĩa so với trước, số lượng tiểu cầu giảm một
cách có ý nghĩa so với trước mổ với mức độ giảm
khoảng 15%. Kết luận: Cần xét nghiệm đông máu và
tiểu cầu cho những bệnh nhân phẫu thuật bắc cầu nối
*Bệnh viện Tim Hà Nội
**Trung tâm Gây mê và Hồi sức ngoại khoa, Bệnh
viện Việt Đức
Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Thị Thanh Hằng
Email: nguyenthithanhhangvthn@gmail.com
Ngày nhận bài: 8.01.2020
Ngày phản biện khoa học: 25.2.2020
Ngày duyệt bài: 6.3.2020
chủ - vành có sử dụng aspirin trước mổ.
Từ khóa:
Đông máu cơ bản, phẫu thuật bắc cầu
nối chủ - vành
SUMMARY
EVALUATE THE CHANGES IN SOME
COAGULATION TESTS IN PATIENTS
UNDERGOING CORONARY ARTERY BYPASS
GRAFT WITH EXTRACORPOREAL CIRCULATION
AND USING PREOPERATIVE ASPIRIN
Objectives: To evaluate the changes in some
coagulation test values including: prothrombin time
(PT), INR, activated partial thromboplastin time
(APTT), fibrinogen level, platelet aggregation in adult
patients undergoing coronary artery bypass graft
(CABG) with extracorporeal circulation (ECC) and
using preoperative aspirin. Methods: prospective
cohort study in patients > 18 years old undergoing
CABG surgery with ECC and using aspirin continuously
at least 5 days before surgery. Results: Postoperative
PT decreased significantly compared with preoperative
PT. Immediately after the surgery, APTT value
increased significantly and the platelet count
decreased significantly compared with these value
before the surgery with a decrease of about 15%.
Conclusions: Platelet and coagulation tests were
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 488 - THÁNG 3 - SỐ 2 - 2020
111
needed for patients undergoing CABG surgery with
ECC and using preoperative aspirin.
Key words:
coagulation tests, coronary artery
bypass graft
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Phẫu thuật tim hở có sử dụng máy tuần hoàn
ngoài cơ thể (THNCT) làm tăng nguy cơ chảy
máu sau mổ do phản ứng viêm, pha loãng dịch,
tiểu cầu bị giảm số lượng và chức năng [1].
Chảy máu sau mổ trên những bệnh nhân phẫu
thuật tim mạch ảnh hưởng xấu đến huyết động,
làm các biến chứng truyền máu, nguy cơ mổ lại
cầm máu. Các thuốc kháng ngưng tập tiểu cầu
làm tăng nguy cơ chảy máu và số lượng máu
phải truyền sau mổ do đó thường được khuyến
cáo ngừng trước mổ tối thiểu 7 ngày đối với
clopidogrel, 5 ngày đối với aspirin. Tuy nhiên
một số nghiên cứu gần đây lại cho thấy việc duy
trì aspirin đến ngày phẫu thuật giúp giảm tỷ lệ
nhồi máu cơ tim chu phẫu. Tại Bệnh viện Tim Hà
nội từ năm 2015 đã thực hiện việc duy trì Aspirin
tới ngày phẫu thuật thay việc ngừng aspirin tối
thiểu 5 ngày trước mổ. Để biết các yếu tố đông
máu bị thay đổi như thế nào sau mổ trên những
bệnh nhân này, dựa vào đó có kế hoạch truyền
máu, dự trù các chế phẩm máu trước mổ, giảm
thiểu chảy máu sau mổ. Vì vậy chúng tôi tiến
hành nghiên cứu: “
Đánh giá sự thay đổi giá trị
một số yếu tố đông máu trên bệnh nhân phẫu
thuật bắc cầu chủ vành có tuần hoàn ngoài cơ
thể và sử dụng Aspirin trước mổ”.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu: Bệnh nhân
trên 18 tuổi có phẫu thuật bắc cầu nối chủ -vành
đơn thuần, có sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể
và sử dụng aspirin liên tục tối thiểu 5 ngày trước
phẫu thuật. Loại trừ những bệnh nhân có bệnh
lý gan nặng, có cấp cứu ngừng tuần hoàn trước
đó, có sử dụng bóng đối xung và những bệnh
nhân có bệnh lý tâm thần hoặc không đồng ý
tham gia nghiên cứu.
2.2. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên
cứu thuần tập, tiến cứu
2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu:
Bệnh viện tim Hà Nội từ tháng 11/2017 đến
tháng 5/2018.
2.4. Xử lý số liệu: Thu thập bằng phần mềm
Excel 2016 và xử lý bằng phần mềm SPSS 20.0
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1 Đặc điểm chung của bệnh nhân
Bảng 3.1: Một số đặc điểm nhân trắc
trước mổ của bệnh nhân
Đặc điểm
n
%
Tuổi (năm)
[45 – 77]
65,31 ± 7,28
< 45
0
0%
45 – 60
16
22,2%
>60
56
77,8%
Giới
: Nam
47
65,3%
Nữ
25
34,7%
ASA:
3
72
100%
NYHA:
2
62
86,1%
3
10
13,9%
Cân nặng (kg)
53,94 ± 10,07
BMI (kg/m2) 22,05 ± 3,44
< 18
6 (8,3%)
18 – 23
38 (52,8%)
≥ 23
28 (38,9%)
BSA
Euroscore Mode
CD25 –CD75
Min – Max
2,20 %
1,57 – 3,38%
1,02 % - 9,81%
Nhận xét:
Độ tuổi trung bình của bệnh
nhân 65,31 ± 7,28 tuổi, trong đó tỷ lệ BN từ 60
tuổi trở lên là 77,8%. Tỷ lệ nam/ nữ xấp xỉ 2/1,
trong đó 47 BN (65,3%) nam, 25 BN (34,7%)
nữ. 62BN (86,1%) trước mổ có NYHA II và
100% có phân loại ASA 3. BMI trung bình 22, 05
± 3,44 (kg/m2), trong đó 38,9% BN thừa cân
hoặc béo phì (BMI ≥ 23). Euroscore phổ biến là
2,20% thấp nhất là 1,02%, cao nhất là 9,81%.
3.2 Sự thay đổi các xét nghiệm đông máu cơ bản sau phẫu thuật
Bảng 3.2 Sự thay đổi các xét nghiệm đông máu cơ bản sau phẫu thuật
T0
T1
T2
PT (%)
92,60 ± 7,58
59,57 ± 6,72
(p* < 0,001)
63,91± 16,42
(p* < 0,001)
apTT – R
1,14 ± 0,01
1,28 ± 0,02
(p* < 0,001)
1,16 ± 0,01
(p* = 0,393)
Fibrinogen
2,87 ± 0,11
2,62 ± 0,08
(p* < 0,001)
2,94 ± 0,07
(p* = 0,124)
INR
1,03 ± 0,05
1,32 ± 0,08
(p* < 0,001)
1,31 ± 0,35
(p* < 0,001)
ACT (giây)
135,07±17,18
140,49±10,41
(p* = 0,07)
124,50±4,85
(p* < 0,001)
vietnam medical journal n02 - MARCH - 2020
112
*:So sánh với trước phẫu thuật T0: trước phẫu thuật: T1: ngay sau phẫu thuật T2: sau phẫu thuật
6 giờ T3: sau phẫu thuật 24 giờ.
Nhận xét:
Sau phẫu thuật tỷ lệ Prothrombin giảm có ý nghĩa so với trước mổ (59,57 ± 6,72)% so
với (63,91 ± 16,42)% và (70,80 ± 9,74)% so với (92,60 ± 7,58)%; p < 0,001). Ngay sau phẫu thuật
apTT – R tăng có ý nghĩa so với trước phẫu thuật (1,28 ± 0,02 so với 1,14 ± 0,01; p < 0,001), apTT
– R sau phẫu thuật 6 giờ và 24 giờ khác biết không có ý nghĩa so với trước phẫu thuật (1,16 ± 0,01
và 1,13 ± 0,02 so với 1,14 ± 0,01 với p lần lượt là 0,393 và 0,876).
3.3 Sự thay đổi các xét nghiệm tiểu cầu sau phẫu thuật
Bảng 3.3. Sự thay đổi các xét nghiệm tiểu cầu sau phẫu thuật
T0
T1
T2
T3
PLT*(G/l)
254,54±57,68
216,64±56,94
(p**<0,001)
234,00±74,07
(p**= 0,405)
245,24±72,22
(p**= 0,296)
Ngưng tập tiểu
cầu
39,19 ± 10,13
60,49 ± 6,11
(p**<0,001)
*PLT: Số lượng tiểu cầu (G/l) **: So sánh với trước phẫu thuật T0: trước phẫu thuật: T1: ngay sau
phẫu thuật T2: sau phẫu thuật 6 giờ T3: sau phẫu thuật 24 giờ.
Nhận xét:
Ngay sau mổ số lượng tiểu cầu giảm một cách có ý nghĩa so với trước mổ (216,64 ±
56,94 so với 254,54 ± 57,68; p < 0,001). Sau mổ 6h và 24h số lượng tiểu cầu có xu hướng tăng lên,
khác biệt không ý nghĩa so với trước mổ (234,00 ± 74,07 và 245,24 ± 72,22; p = 0,405 và 0,296 lần
lượt). Mức độ ngưng tập tiểu cầu sau mổ tăng rõ rệt sau mổ (60,49 ± 6,11 so với 39,19 ± 10,13; p <
0,001).
3.4 Sự thay đổi các chỉ số huyết học sau phẫu thuật
Bảng 3.4. Sự thay đổi các xét nghiệm huyết học sau phẫu thuật
T0
T1
T2
T3
Hb (g/l)
117,79±12,65
93,90 ± 11,19
(p*<0,001)
113,14±11,38
(p*<0,001)
110,46±7,04
(p*<0,01)
Hct (%)
36,54 ± 3,84
28,32 ± 3,09
(p*<0,001)
30,17 ± 2,80
(p*<0,001)
32,78 ± 2,29
(p*= 0,01)
WBC (G/l)
7,16 ± 2,29
11,77 ± 3,60
(p*<0,001)
13,74 ± 4,46
(p*<0,001)
12,10 ± 2,93
(p*<0,001)
NEU (%)
54,32 ± 8,54
82,99 ± 6,17
(p*<0,001)
81,33 ± 6,55
(p*<0,001)
78,18 ±3,65
(p*<0,001)
*: So sánh với trước phẫu thuật T0: trước phẫu thuật: T1: ngay sau phẫu thuật T2: sau phẫu
thuật 6 giờ T3: sau phẫu thuật 24 giờ. Hb: Hemoglobin Hct: Hematocrit WBC: Bạch cầu NEU: tỷ lệ
bạch cầu trung tính.
Nhận xét:
Sau phẫu thuật, hemoglobin và hematocrit có xu hướng giảm (93,90± 11,19 và
113,14±11,38 so với 117,79±12,65 p < 0,001. (28,32 ± 3,09 và 30,17 ± 2,80 so với 36,54 ± 3,84 p
< 0,001). Ngược lại, số lượng bạch cầu lại gia tăng sau phẫu thuật (11,77 ± 3,60 13,74 ± 4,46 12,10
± 2,93 so với 7,16 ± 2,29, với p đều < 0,001). Đặc biệt, tỷ lệ bạch cầu trung tính tăng mạnh ngay
sau mổ (82,99 ± 6,17% so với 54,32 ± 8,54%, p < 0,001).
3.5 Liên quan giữa tuần hoàn ngoài cơ thể và mức độ thay đổi các chỉ số xét nghiệm
Bảng 3.5. Mối liên quan giữa thay đổi một số chỉ số xét nghiệm sau phẫu thuật với thời
gian THNCT
Chỉ số
THNCT ≤ 90ph
THNCT >90ph
P
Thay đổi EF sau phẫu thuật
-3,09 ± 18,21%
0,82 ± 28,90%
0,515
Thay đổi PT sau phẫu thuật
-32,70 ± 7,82%
-37,40 ± 5,66%
0,004
Thay đổi số lượng tiểu cầu
-14,28 ± 8,75%
-16,33 ± 8,48%
0,320
Thay đổi độ ngưng kết TC
73,14 ± 60,36%
62,88 ± 53,45%
0,449
Thay đổi số lượng BC
71,03 ± 66,85%
80,11 ± 67,59
0,574
Thay đổi tỷ lệ BC
trung tính
58,45 ± 31,26%
55,98 ± 27,58%
0,724
Nhận xét:
Chỉ có tỷ lệ prothrombin có sự khác biệt rõ về mức độ giảm sau phẫu thuật so với thời
gian THNCT ≤ 90 phút hoặc > 90 phút (giảm 32,70 ±7,82% so với giảm 37,40 ± 5,66%; p = 0,004).
Các chỉ số khác sự thay đổi không có sự khác biệt thực sự giữa nhóm THNCT không quá 90 phút và
nhóm THNCT > 90 phút.
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 488 - THÁNG 3 - SỐ 2 - 2020
113
IV. BÀN LUẬN
4.1 Sự thay đổi các xét nghiệm đông
máu cơ bản sau phẫu thuật. Sau phẫu thuật
tỷ lệ Prothrombin giảm có ý nghĩa so với trước
mổ (59,57 ± 6,72% 63,91 ± 16,42% và 70,80 ±
9,74% so với 92,60 ± 7,58% p < 0,001). Ngay
sau phẫu thuật apTT – R tăng có ý nghĩa so với
trước phẫu thuật (1,28 ±0,02 so với 1,14 ± 0,01
p < 0,001), apTT – R sau phẫu thuật 6 giờ và 24
giờ khác biết không có ý nghĩa so với trước phẫu
thuật 1,16 ± 0,01 và 1,13 ± 0,02 so với 1,14 ±
0,01 với p lần lượt là 0,393 và 0,876. Tương
quan giữa sự thay đổi các xét nghiệm đông máu
với thời gian THNCT: Chỉ có tỷ lệ prothrombin có
sự khác biệt rõ về mức độ giảm sau phẫu thuật
so với thời gian THNCT ≤ 90 phút hoặc > 90
phút (giảm 32,70 ± 7,82% so với giảm 37,40 ±
5,66% p = 0,004). Các chỉ số khác sự thay đổi
không có sự khác biệt thực sự giữa nhóm THNCT
không quá 90 phút và nhóm THNCT > 90 phút.
Về lý thuyết, sau THNCT các yếu tố đông máu bị
giảm do nhiều cơ chế: do hòa loãng các yếu tố
đông máu, tiêu thụ thrombin trong quá trình
máu qua hệ thống dây dẫn, màng oxygenator
[2]. Tuy nhiên, trong nhóm BN của chúng tôi các
xét nghiệm đông máu khác có sự thay đổi ít ý
nghĩa có thể do tất cả các BN đều có dùng acid
tranexamic, truyền khối tiểu cầu gạn tách và
huyết tương giàu yếu tố VIII sau phẫu thuật.
4.2 Sự thay đổi các xét nghiệm tiểu cầu
sau phẫu thuật. Ngay sau phẫu thuật, số lượng
tiểu cầu giảm một cách có ý nghĩa so với trước
mổ (216,64±56,94 so với 254,54±57,68 p <
0,001) với mức độ giảm khoảng 15%. Sau phẫu
thuật 6h và 24h số lượng tiểu cầu có xu hướng
tăng lên, khác biệt không ý nghĩa so với trước
phẫu thuật (234,00±74,07 và 245,24±72,22 p =
0,405 và 0,296 lần lượt). Mức độ ngưng tập tiểu
cầu tăng rõ rệt sau phẫu thuật (60,49 ± 6,11 so
với 39,19 ± 10,13 p < 0,001). Trong THNCT,
dòng máu chạy qua hệ thống màng oxygenator,
hệ thống dây động mạch tĩnh mạch với kích
thước khác nhau, tốc độ dòng máu khác nhau ở
chỗ gần thành dây so với trung tâm dây. Dưới
tác động cơ học này tiểu cầu bị giảm cả số lượng
và chất lượng [3]. S Lakor nghiên cứu trên 164
BN phẫu thuật bắc cầu nối chủ vành thấy rằng
số lượng tiểu cầu giảm thấp xuống đến đáy sau
phẫu thuật 2 ngày với mức giảm là 26,4% so với
trước phẫu thuật, p < 0,001. Sau đó, số lượng
tiểu cầu tăng dần, đạt mức tăng 100,8% ở ngày
thứ 14 sau phẫu thuật và đạt giá trị đỉnh ở ngày
thứ 21 và quay lại giá trị bình thường như trước
phẫu thuật sau 3 tháng [4]. Sau phẫu thuật có
sử dụng CPB số lượng tiểu cẩu của bệnh nhân
giảm 40 -60%. Trong nghiên cứu của chúng tôi,
số lượng tiểu cầu sau mổ giảm với tỷ lệ thấp hơn
là do tất cả BN có truyền khối tiểu cầu gạn tách
sau khi ngừng THNCT. Cũng vì lý do này mặc dù
THNCT làm giảm chức năng tiểu cầu nhưng mức
độ ngưng tập tiểu cầu lại tăng rõ rệt sau phẫu
thuật (60,49 ± 6,11 so với 39,19 ± 10,13 p <
0,001). Andrea Ballota nghiên cứu đánh giá chức
năng tiểu cầu trước và sau phẫu thuật 2 giờ trên
60 BN phẫu thuật bắc cầu nối chủ vành chia
thành 2 nhóm: Nhóm THNCT với dung dịch liệt
tim máu ấm và nhóm phẫu thuật off – pump.
Nhóm BN phẫu thuật có THNCT có số lượng tiểu
cầu, mức độ kết tập tiểu cầu sau mổ thấp hơn
nhóm phẫu thuật off – pump (78,2G/l so với
103G/l và 0,8% so với 10,9%) [5].
4.3. Sự thay đổi xét nghiệm huyết học
sau phẫu thuật. Sau phẫu thuật, hemoglobin
và hematocrit có xu hướng giảm (93,90± 11,19
và 113,14 ± 11,38 so với 117,79 ± 12,65 p <
0,001 (28,32 ± 3,09 và 30,17 ± 2,80 so với
36,54 ± 3,84 p < 0,001). Điều này được giải
thích do tác động cơ học của THNCT gây vỡ
hồng cầu [3] cũng như mất máu sau mổ. Nghiên
cứu của Sortir Lakor trên 164 BN phẫu thuật cầu
nối chủ vành có sử dụng THNCT trong thời gian
từ tháng 1 năm 2012 đến tháng 1 năm 2013
cũng cho kết quả tương tự [4]. Sau phẫu thuật
số lượng hồng cầu giảm (từ 4,59 ± 0,59 T/l còn
3,33 ± 0,49 T/l p < 0,001) hemoglobin giảm (từ
13,4 ± 1,6 g/dl xuống còn 9,8 ± 1,3 g/dl p <
0,001) hematocrite cũng giảm (từ (40 ± 4,7)%
xuống (28,9 ± 3,7)% p < 0,001) [4]. Ngược lại,
số lượng bạch cầu lại gia tăng sau phẫu thuật tại
các thời điểm ngay sau phẫu thuật, sau phẫu
thuật 6 giờ và sau phẫu thuật 24 giờ (lần lượt là
11,77 ± 3,60 G/l 13,74 ± 4,46 G/l 12,10 ± 2,93
G/l so với 7,16 ± 2,29 G/l trước phẫu thuật, với
p đều < 0,001). Đặc biệt, tỷ lệ bạch cầu trung
tính tăng mạnh ngay sau phẫu thuật (82,99 ±
6,17% so với 54,32 ± 8,54%, p < 0,001). Kết
quả này cũng tương tự các nghiên cứu khác.
Nguyên nhân là do đáp ứng viêm hệ thống sau
THNCT dẫn đến tăng các yếu tố viêm như số
lượng bạch cầu, bạch cầu trung tính, IL -6, IL -8,
các yếu tố bổ thể như C5a, C3a [6]. Trong nghiên
cứu của Sortir Lakor, số lượng bạch cầu sau phẫu
thuật tăng từ 8,305 ± 2,207 G/l lên 13,912
±4,086 p < 0,001 số lượng bạch cầu trung tính
tăng từ 5,058 ± 1,846 G/l lên 11,493 ± 3,858 G/l
ngày đầu sau phẫu thuật p < 0,001 [4].
V. KẾT LUẬN
- Sau phẫu thuật tỷ lệ Prothrombin giảm có ý
vietnam medical journal n02 - MARCH - 2020
114
nghĩa so với trước mổ. Ngay sau phẫu thuật
apTT – R tăng có ý nghĩa so với trước, apTT – R
sau phẫu thuật 6 giờ và 24 giờ khác biệt không
có ý nghĩa so với trước phẫu thuật.
- Ngay sau phẫu thuật, số lượng tiểu cầu giảm
một cách có ý nghĩa so với trước mổ với mức độ
giảm khoảng 15%. Sau phẫu thuật 6h và 24h số
lượng tiểu cầu có xu hướng tăng lên, khác biệt
không ý nghĩa so với trước phẫu thuật. Mức độ
ngưng tập tiểu cầu tăng rõ rệt sau phẫu thuật.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sun, J.C., et al., Should aspirin be discontinued
before coronary artery bypass surgery? Circulation,
2005. 112(7): p. e85-e90.
2. Lannemyr, L., et al., Effects of Cardiopulmonary
Bypass on Renal Perfusion, Filtration, and
Oxygenation in Patients Undergoing Cardiac Surgery.
Anesthesiology, 2017. 126(2): p. 205-213.
3. Levy, J.H., The Effects of Cardiopulmonary Bypass
on Coagulation. Clinical Advances in Hematology
and Oncology, 2013. 11(9): p. 589 -591.
4. Lako, S., et al., Hematological changes in
patients undergoing coronary artery bypass
surgery: A prospective study. Medical Archives,
2015. 69(3): p. 181.
5. Ballotta, A., et al., Comparison of early platelet
activation in patients undergoing on-pump versus
off-pump coronary artery bypass surgery. The
Journal of thoracic and cardiovascular surgery,
2007. 134(1): p. 132-138.
6. Steidl, S.R., The Adverse Effects of the
Cardiopulmonary Bypass Machine. 2011
NHẬN XÉT ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG CỦA
TYP PHÂN TỬ UNG THƯ VÚ CÓ THỤ THỂ NỘI TIẾT ÂM TÍNH
Nguyễn Văn Chủ*
TÓM TẮT31
Các typ phân tử ung thư vú khác nhau rõ rệt về
phân bố các yếu tố nguy cơ, tiên lượng, đáp ứng với
liệu pháp điều trị, kết quả lâm sàng. Mục tiêu: Nhận
xét một số mối liên quan giữa đặc điểm lâm sàng và
typ phân tử ung thư vú có thụ thể nội tiết âm tính.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 202 bệnh
nhân ung thư vú có thụ thể nội tiết âm tính được
nhuộm hóa mô miễn dịch để phân typ phân tử và
đánh giá mối liên quan với đặc điểm lâm sàng. Kết
quả nghiên cứu: typ TNB- chiếm tỷ lệ cao nhất ở
nhóm tuổi trẻ chiếm 100,0%, hay gặp ở các bệnh
nhân tiền mãn kinh (72,2%) và giai đoạn III (33,3%),
u có kích thước >5cm (11,1%). Typ TNB-, TNB+ và
HER2 chiếm tỷ lệ cao ở nhóm di căn >3 hạch, lần lượt
là 27,8%; 22,4% và 22,3% và chủ yếu tập trung ở
mức nguy cơ trung bình và cao. Kết luận: Các typ
phân tử của ung thư vú có thụ thể nội tiết âm tính
thường kết hợp với các đặc điểm lâm sàng xấu.
Từ khóa:
Ung thư vú, lâm sàng, thụ thể nội tiết
âm tính, typ phân tử.
SUMMARY
OBSERVATION CLINICAL CHARACTERISTICS OF
HORMONE RECEPTOR-NEGATIVE BREAST
CANCER MOLECULAR SUBTYPE
The breast cancer molecular subtypes are different
into risk category, prognosis, treatment response or
clinical outcomes. Purpose: To observe some
relations between clinical features and negative
hormone breast cancer molecular subtypes.
*Bệnh viện K
Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Văn Chủ
Email: chunv.nch@gmail.com
Ngày nhận bài: 3.01.2020
Ngày phản biện khoa học: 25.2.2020
Ngày duyệt bài: 9.3.2020
Methods: 202 hormone receptor-negative breast
cancer patients were IHC stained for molecular
categories and evaluating relation of clinical features.
Results: TNB- is common in younger (100%),
premenopausal (72.2%), stage III (33.3%), and large
tumor size (11.1%). Typ TNB-, TNB+ and HER2 are
accounted in high proportion of positive lymph nodes
(27.8%; 22.4% and 22.3%, respectively) and
medium- and high-risk groups, as well. Conclusion:
the hormone receptor-negative breast cancer
molecular subtypes are often associated with poor
clinical factors.
Key words:
Breast cancer, clinical, hormone
receptor negative, molecular subtype.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Ung thư vú là một bệnh không đồng nhất,
biểu hiện sự đa dạng về lâm sàng (LS), mô bệnh
học (MBH), thậm chí ở mức độ phân tử, mức độ
ác tính, sự đáp ứng với điều trị, tiên lượng và là
sự thách thức lớn đối với chẩn đoán và điều trị.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi ung thư vú
được phân typ MBH và đánh giá theo các thông
số kinh điển sẽ có một tỷ lệ nhất định các bệnh
nhân được điều trị chưa chính xác [1]. Sự phân
tích khía cạnh bộc lộ gen và các đặc trưng hóa
mô miễn dịch (HMMD) cho rằng ung thư vú
không phải là một thực thể đơn thuần mà là một
bệnh không đồng nhất, gồm một số typ sinh học
đã được nhận ra. Các typ phân tử ung thư vú
khác nhau rõ rệt về chủng tộc/sắc tộc, phân bố
các yếu tố nguy cơ, tiên lượng, đáp ứng với liệu
pháp điều trị, kết quả lâm sàng, thời gian sống
thêm toàn bộ và thời gian sống thêm không
bệnh [2, 3]. Ở Việt Nam, đã có nhiều công trình