TiÓu luËn TriÕt häc
1
Lêi më ®Çu
"D©n téc chóng t«i hiÓu ®Çy ®ñ r»ng: d©n téc m×nh lµ mét d©n téc
nghÌo, mét ®Êt níc ®ang ph¸t triÓn ë møc thÊp… Chóng t«i hiÓu râ kho¶ng
c¸ch gi÷a nÒn kinh tÕ cña chóng t«i vµ nÒn kinh tÕ cña nh÷ng níc ph¸t triÓn
trªn thÕ giíi. Chóng t«i hiÓu râ khoa häc c«ng nghÖ trong thÕ kû 21 sÏ cã
nh÷ng bíc tiÕn khæng lå. Thùc hiÖn t tëng vÜ ®¹i cña chñ tÞch Hå ChÝnh
Minh: LÊy søc ta mµ gi¶i phãng cho ta, chóng t«i ph¶i tri thøc ho¸ §¶ng, tri
thøc ho¸ d©n téc, tiÕp tôc tri thøc hãa c«ng n«ng, c¶ níc lµ mét x· héi häc
tËp, ph¸t huy truyÒn thèng nh÷ng ngµy míi giµnh ®îc ®éc lËp 45, c¶ níc
häc ch÷, c¶ níc diÖt giÆc dèt, c¶ níc diÖt giÆc ®ãi… Ph¶i n¾m lÊy ngän cê
khoa häc nh ®· n¾m lÊy ngän cê d©n téc. Mét d©n téc dèt, mét d©n téc ®ãi
nghÌo lµ mét d©n téc yÕu" (Lª KhPhiªu - Tæng bÝ thban chÊp hµnh trung
¬ng §¶ng céng s¶n ViÖt Nam - Ph¸t biÓu t¹i héi th¶o quèc tÕ t¹i ViÖt Nam
trong thÕ kû 20). Kh«ng, d©n téc chóng ta nhÊt ®Þnh kh«ng ph¶i lµ d©n téc
yÕu. Chóng ta ®· tõng chiÕn th¾ng bän thùc d©n Ph¸p vµ ®Ò quèc Mü. Th¾ng
lîi ®ã lµ th¾ng lîi cña lùc lîng trÝ tuÖ ViÖt Nam ®èi víi lùc lîng s¾t thÐp vµ
®« la khæng lå cña Mü. Con ngêi ViÖt Nam ®· lµm ®îc nh÷ng ®iÒu tëng
nh kh«ng thÓ lµm ®îc vµ t«i tin r»ng, con ngêi ViÖt Nam trong giai ®o¹n
míi víi nh÷ng thö th¸ch míi vÉn sÏ lµm ®îc nh÷ng ®iÒu kú diÖu nh thÕ. §Êt
níc ViÖt Nam sÏ s¸nh vai ®îc víi c¸c cêng quèc n¨m ch©u cho dï hiÖn
nay chóng ta gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, rÊt nhiÒu sù ®èi ®Çu.
ChÝnh v× niÒm tin bÊt diÖt ®ã mµ t«i chän ®Ò tµi: "§µo t¹o nguån lùc
con ngêi vµ båi dìng nh©n tµi cho ®Êt níc" cho tiÓu luËn triÕt häc cña
m×nh. BiÕt ®©u, trong chót kiÕn thøc bÐ nhá nµy l¹i cã ®iÒu g× thËt sù h÷u Ých.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
2
B. Néi dung
I. Lý luËn vÒ con ngêi
1. Kh¸i niÖm chung vÒ con ngêi
Trong x· héi kh«ng mét ai nhÇm lÉn con ngêi víi loµi ®éng vËt, song
kh«ng ph¶i v× thÕ mµ c©u hái "con ngêi lµ g×" bÞ trë thµnh ®¬n gi¶n, v× c©u
hái chØ lµ ch©n thùc khi con ngêi cã kh¶ n¨ng t¸ch ra khái b¶n th©n m×nh ®Ó
nhËn thøc m×nh víi t c¸ch lµ hÖ thèng trong qu¸ tr×nh vËn ®éng, sinh thµnh.
Tõ thêi cæ ®¹i ®Õn nay vÊn ®Ò con ngêi lu«n gi÷ mét vÞ trÝ quan träng trong
c¸c häc thuyÕt triÕt häc. C¸c nhµ triÕt häc ®a ra rÊt nhiÒu c¸c quan ®iÓm kh¸c
nhau vÒ con ngêi nhng nh×n chung c¸c quan ®iÓm triÕt häc nãi trªn ®Òu xem
xÐt con ngêi mét c¸ch trõu tîng, do ®ã ®· ®i ®Õn nh÷ng c¸ch lý gi¶i cùc
®oan phiÕn diÖn.
Chñ nghÜa M¸c ®· kÕ thõa vµ kh¾c phôc nh÷ng mÆt h¹n chÕ vµ ®ång
thêi ph¸t triÓn nh÷ng quan niÖm h¹n chÕ vÒ con ngêi ®· cã trong c¸c häc
thuyÕt tríc ®©y ®Ó ®i ®Õn nh÷ng quan niÖm vÒ con ngêi hiÖn thùc, con
ngêi ho¹t ®éng thùc tiÔn c¶i t¹o tù nhiªn vµ x· héi. Víi t c¸ch lµ con ngêi
hiÖn thùc, con ngêi võa lµ sn phÈm cña tù nhiªn vµ x· héi, ®ång thêi võa lµ
chñ thÓ c¶i t¹o tù nhiªn vµ x· héi. Hay nãi c¸ch kh¸c chñ nghÜa M¸c xem xÐt
con ngêi nh mét thùc thÓ sinh häc - x· héi.
2. Con ngêi lµ mét thùc thÓ sinh häc - x· héi.
Con ngêi lµ sn phÈm cña tù nhiªn, lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tiÕn hãa
l©u dµi cña giíi h÷u sinh. Con ngêi tù nhiªn lµ con ngêi sinh häc mang tÝnh
sinh häc. TÝnh sinh häc trong con ngêi quy ®Þnh sù h×nh thµnh nh÷ng hiÖn
tîng vµ qu¸ tr×nh t©m lý trong con ngêi lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh sù tån t¹i
cña con ngêi. Song con ngêi kh«ng ph¶i lµ ®éng vËt thuÇn tóy nh c¸c ®éng
vËt kh¸c mµ lµ mét ®éng vËt cã tÝnh chÊt x· héi víi néi dung v¨n ho¸ lÞch sö
cña nã. Con ngêi lµ sn phÈm cña x· héi, lµ con ngêi x· héi mang b¶n tÝch
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
3
x· héi. Con ngêi chØ cã thÓ tån t¹i ®îc mét khi con ngêi tiÕn hµnh lao
®éng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt tháa m·n nhu cÇu sinh häc cña minh. Lao
®éng s¶n xuÊt lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù h×nh thµnh con ngêi vµ ý thøc. ChÝnh
lao ®éng ®· quy ®Þnh b¶n chÊt x· héi cña con ngêi, quy ®Þnh c¸i x· héi cña
con ngêi vµ x· héi l¹i quy ®Þnh sù h×nh thµnh c¸ nh©n vµ nh©n c¸ch. V× con
ngêi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn vµ x· héi nªn con ngêi chÞu sù chi phèi cña
m«i trêng tù nhiªn vµ x· héi cïng c¸c quy luËt biÕn ®æi cña chóng.
Víi t c¸ch lµ con ngêi x· héi, lµ con ngêi ho¹t ®éng thùc tiÔn, con
ngêi s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt t¸c ®éng vµo tù nhiÖn ®Ó c¶i t¹o tù nhiªn,
con ngêi chÝnh lµ chñ thÓ c¶i t¹o tù nhiªn. Con ngêi lµ s¶n phÈm cña tù
nhiªn song con ngêi cã thÓ thèng trÞ tù nhiªn nÕu biÕt n¾m b¾t vµ tu©n theo
c¸c quy luËt cña b¶n th©n giíi tù nhiªn. Con ngêi kh«ng chØ lµ s¶n phÈm cña
x· héi mµ cßn lµ chñ thÓ c¶i t¹o x· héi. B»ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt con ngêi
sn¸g t¹o ra toµn bé nÒn v¨n hãa vËt chÊt vµ tinh thÇn. MÆc dï tù nhiªn vµ x·
héi ®Òu vËn ®éng theo quy luËt kh¸ch quan, nhng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng,
con ngêi lu«n lu«n xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ®éng c¬ vµ høng thó, theo ®uæi
nh÷ng môc ®Ých nhÊt ®Þnh vµ do ®ã ®· t×m c¸ch h¹n chÕ hay më réng ph¹m vi
t¸c dông cña quy luËt cho phï hîp víi nhu cÇu vµ môc ®Ých cña m×nh.
Nh vËy con ngêi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn vµ x· héi võa vµ chñ thÓ
c¶i t¹o tù nhiªn vµ x· héi. Con ngêi lµ thùc thÓ thèng nhÊt sinh häc - x· héi.
3. Trong tÝnh hiÖn thùc cña nã, b¶n chÊt con ngêi lµ tæng hoµ
nh÷ng mèi quan hÖ x· héi.
XuÊt ph¸t tõ con ngêi hiÖn thùc, M¸c ®· nhËn thÊy lao ®éng ®ãng vai
trß quyÕt ®Þnh trong viÖc ph©n chia ranh giíi gi÷a con ngêi vµ ®éng vËt. V×
lao ®éng lµ ho¹t ®éng x· héi nªn mäi sù kh¸c biÖt gi÷a con ngêi vµ ®éng vËt
®Òu lµ kÕt qu¶ cña cuéc sèng con ngêi trong x· héi. C¸ nh©n lµ thùc thÓ x·
héi vµ b¶n chÊt con ngêi cã tÝnh lÞch sö cô thÓ. §iÒu ®ã quy ®Þnh sù kh¸c
nhau cña con ngêi trong c¸c thêi ®¹i kh¸c nhau, sù kh¸c nhau nµy tïy thuéc
vµo sù ph¸t triÓn cña x· héi, sù thay ®æi c¸c quan hÖ x· vµ giao tiÕp. V× vËy,
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
4
b¶n chÊt con ngêi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ x· héi, kh«ng chØ tæng hoµ
c¸c mèi quan hÖ trong hiÖn t¹i mµ c¶ trong qu¸ khø.
Tãm l¹i, b¶n chÊt chung nhÊt, s©u s¾c nhÊt cña con ngêi lµ tæng hoµ
c¸c mèi quan hÖ gi÷a ngêi vµ ngêi trong x· héi diÔn ra trong hiÖn t¹i vµ c¶
trong qu¸ khø. B¶n th©n cña con ngêi kh«ng ph¶i lµ cè ®Þnh, bÊt biÕn mµ cã
tÝnh lÞch sö cô thÓ. Chóng ta kh«ng thÓ hiÓu b¶n chÊt con ngêi bªn ngoµi mèi
quan hÖ gi÷a c¸ nh©n vµ x· héi.
II. VÊn ®Ò ®µo t¹o nguån lùc con ngêi trong sù nghiÖp
Ph¸t triÓn kinh doanh x· héi ë níc ta
1. ThÕ nµo lµ c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Tõ quan ®iÓm ®æi míi vÒ c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa cña ®¹i héi
§¶ng lÇn thø VII rót ra tõ thùc tiÔn c«ng nghiÖp hãa trªn thÕ giíi vµ ë níc ta,
cã thÓ ®a ra ®Þnh nghÜa: C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa lµ qu¸ tr×nh chuyÓn
®æi c¨n b¶n, toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý
kinh tÕ, x· héi tõ sö dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông mét c¸ch
phæ biÕn søc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph¬ng tiÖn vµ ph¬ng ph¸p tiªn
tiÕn, hiÖn ®¹i, dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc -
c«ng nghÖ, t¹o ra n¨ng suÊt x· héi cao.
2. Nguån nh©n lùc con ngêi trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn
®¹i hãa ë níc ta:
§èi víi ®Êt níc ta khi chiÕn lîc ph¸t triÓn ®Êt ®îc x¸c ®Þnh lµ “®Èy
m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc” theo ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa nh»m môc tiªu “d©n giµu níc m¹nh x· héi c«ng b»ng minh”, th× vÊn
®Ò x¸c ®Þnh dóng vµ huy ®éng cã hiÖu qu¶ nh÷ng nguån lùc vèn cã vµ cã thÓ
t¹o ra trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cµng trë nªn quan träng.
Khi x¸c ®Þnh chiÕn lîc ph¸t triÓn ®Êt níc trong giai ®o¹n hiÖn nay,
§¶ng ta ®· chØ râ nh÷ng nguån lùc lµm c¬ së cho viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng
sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc lµ : nguån lùc con ngêi
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
5
ViÖt Nam, nguån lùc tù nhiªn (tµi nguyªn thiÖn nhiªn , vÞ trÝ ®Þa lý), c¬ së vËt
chÊt tiÒm lùc khoa häc-kÜ thuËt vèn cã c¸c nguån lùc ngoµi níc vµ kinh
nghiÖm qu¶n lý.
LÞch sö ph¸t triÓn ch©n chÝnh cña x· héi loµi ngêi lµ lÞch sö ph¸t triÓn
cña con ngêi, do con ngêi ,v× con ngêi. Con ngêi lµm ra lÞch sö cña
chÝnh m×nh vµ lµ ®éng lùc cña lÞch sö ®ã. Khi kh¼ng ®Þnh ch©n lý vÜnh h»ng
®ã, c¸c nhµ s¸ng lËp chñ nghÜa M¸c-LªNin ®· ®ång thêi chØ râ, xu híng
chung cña tiÕn tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö ®îc quy ®Þnh bëi sù ph¸t triÓn cña lùc
lîng s¶n xuÊt do con ngêi vµ nh÷ng c«ng cô s¶n xuÊt, bao gåm con ngêi
vµ nh÷ng c«ng cô s¶n xuÊt do con ngêi t¹o ra.
Sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn cña x·
héi qua viÖc con ngêi khai th¸c vµ sö dông nguån lùc tù nhiªn ®Ó x©y dùng
c¬ së vËt chÊt-kü thuËt cho ho¹t ®éng sinh tån, ph¸t triÓn cña chÝnh con ngêi
vµ quyÕt ®Þnh quan hÖ cña con ngêi víi con ngêi trong sn xuÊt.
Vai trß vµ tÇm quan träng cña nguån nh©n lùc ®èi víi ph¸t triÓn vµ t¨ng
trëng ngµy cµng ®îc kh¼ng ®Þnh, trong tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi vµ
®Æc biÖt lµ ë ViÖt Nam. ë níc ta, nguån nh©n lùc cßn ®îc nhÊn m¹nh lµ
yÕu tè néi lùc quan träng nhÊt ®Ó x©y dùng ®Êt níc. Tuy nhiªn, søc m¹nh
cña nguån néi lùc nµy l¹i bÞ chi phèi bëi rÊt nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau, trong ®ã
gi¸o dôc ®µo t¹o ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh hµng ®Çu.
3-Thùc tr¹ng nguån nh©n lùc cña níc ta hiÖn nay.
D©n sè níc ta thuéc lo¹i d©n sè trÎ vµ tèc ®é t¨ng nguån d©n sè ®Õn ®é
tuæi lao ®éng lµ rÊt cao, trong khi nÒn kinh tÕ cha ph¸t triÓn l¹i mÊt c©n ®èi
ngiªm träng lµm n¶y sinh hai vÊn ®Ò: t¨ng n¨ng suÊt lao ®éngvµ gi¶i quyÕt
viÖc lµm cho nh÷ng ngêi lao ®éng trë nªn hÕt søc bøc thiÕt. Trong khi ®ã,
kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt viÖc lµm cña ta cßn rÊt h¹n chÕ. V× vËy, m©u thuÉn cung
cÇu vÒ sè lîng nguån nh©n lùc rÊt lín, g©y søc Ðp ngµy cµng nÆng nÒ vÒ lao
®éng viÖc lµm. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng di c,
g©y nhiÒu x¸o trén vÒ x· héi, m«i trêng, t¸c ®éng nhiÒu ®Õn c¬ cÊu vïng cña
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.