TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI KHOA QUẢN LÍ XÃ HỘI
BÁO CÁO TỔNG HỢP
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA NGƯỜI HỌC “DU
LỊCH HẠ LONG TRONG THỜI KỲ COVID – 19”
Mã số:
Nguyễn Thị Hương Đàm Thị Hồng Vân Nguyễn Thị Vân Khanh Nông Đồng Thị Thương TS. Phạm Văn Đại
Chủ nhiệm đề tài: Thành viên tham gia: Cán bộ hướng dẫn:
Hà nội, tháng 3, năm 2022
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÍ XÃ HỘI
BÁO CÁO TỔNG HỢP
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA NGƯỜI HỌC
“DU LỊCH HẠ LONG TRONG THỜI KÌ COVID – 19”
Mã số:
Chủ nhiệm đề tài: Thành viên tham gia:
Nguyễn Thị Hương Đàm Thị Hồng Vân Nguyễn Thị Vân Khanh Nông Đồng Thị Thương
Hà nội, tháng 3, năm 2022
2
MỤC LỤC
MỤC LỤC ................................................................................................. 3
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................... 7
MỞ ĐẦU .................................................................................................... 8
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................... 8
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ........................................................... 9
3. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................... 10
4. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................... 10
5. Phạm vi nghiên cứu............................................................................. 10
6. Nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................... 10
7. Phương pháp nghiên cứu .................................................................... 11
8. Đóng góp của đề tài ............................................................................ 11
9. Kết cấu của đề tài ................................................................................ 11
NỘI DUNG .............................................................................................. 13
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DU LỊCH ................................... 13
1.1.Một số khái niệm liên quan đến du lịch ............................................ 13
1.1.1. Khái niệm du lịch ...................................................................... 13
1.1.2. Khái niệm du khách .................................................................. 13
1.1.3. Sản phẩm du lịch ....................................................................... 13
1.1.4. Vai trò của du lịch ..................................................................... 15
3
1.1.5. Ý nghĩa của du lịch ................................................................... 16
1.2. Dịch Covid có tác động như thế nào đến du lịch ............................. 16
1.2.1. Tư duy làm du lịch .................................................................... 16
1.2.2. Cơ chế chính sách trong du lịch ................................................ 18
1.2.3. Nhu cầu, tâm lý khách... ........................................................... 19
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ........................................................................ 21
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH Ở THÀNH
PHỐ HẠ LONG ........................................................................................ 22
2.1. Khái quát về thành phố Hạ Long ................................................. 22
2.1.1.Vị trí địa lý ..................................................................................... 22
2.1.2. Địa hình ..................................................................................... 22
2.1.3. Khí hậu ...................................................................................... 23
2.1.5. Sự tăng trưởng về doanh thu du lịch ...................................... 26
2.1.6. Hiệu suất hoạt động của cơ sở vật chất kĩ thuật trong du lịch
................................................................................................... 26
2.1.7. Đánh giá về lao động công việc ............................................... 26
2.2. Một số địa điểm du lịch và đặc sản nổi tiếng ở Hạ Long ................ 27
2.3. Một số sản phẩm du lịch ở Hạ Long ................................................ 28
2.3.1 Sản phẩm du lịch biển đảo ....................................................... 28
3.2.2. Sản phẩm du lịch sinh thái ........................................................ 30
2.4. Thành tựu phát triển du lịch Hạ Long .............................................. 32
2.5. Định hướng phát triển du lịch Hạ Long ........................................... 32
2.6. Sự ảnh hưởng của Covid đến du lịch Hạ Long ................................ 34
4
2.6.1. Trước thời kỳ Covid.................................................................. 34
2.6.1.1. Lượng khách .......................................................................... 34
2.6.1.2. Doanh thu............................................................................... 36
2.6.1.3. Hiệu suất du lịch .................................................................... 37
2.6.1.5. Cơ cấu lao động trong du lịch ................................................ 39
2.6.1.6. Chính sách .............................................................................. 39
2.6.1.7. Số lượng doanh nghiệp .......................................................... 39
2.6.2. Trong thời kỳ covid....................................................................... 40
2.6.2.1. Lượng khách .......................................................................... 40
2.6.2.2. Doanh thu ............................................................................... 42
2.6.2.3. Chính sách .............................................................................. 46
2.6.2.4 .Quy định khi tham gia hoạt động du lịch .............................. 48
2.6.2.5. Việc phục hồi lại của du lịch hạ long sau covid .................... 50
2.7. Đánh giá ........................................................................................... 51
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ........................................................................ 53
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ ĐỀ XUẤT NHẰM PHÁT TRIỂN DU LỊCH Ở
HẠ LONG TRONG THỜI KỲ COVID ................................................. 54
3.1. Cần những cơ chế chính sách đủ mạnh để phát triển du lịch ở Hạ Long
............................................................................................................. 54
3.2. Nghiên cứu sản phẩm ....................................................................... 55
3.3. Mô hình Kinh doanh ........................................................................ 60
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ........................................................................ 62
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................ 63
5
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................... 65
PHỤ LỤC ................................................................................................ 68
6
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu khoa học với đề tài “Du lịch Hạ Long trong thời kì Covid
- 19”. Chúng tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của bạn bè, thầy cô đã cung
cấp thông tin, tạo điều kiện giúp đỡ chúng tôi có được kết quả khảo sát thực tế và khách
quan.
Chúng tôi xin được gửi những lời tốt đẹp nhất tới thầy Phạm Văn Đại đã hướng dẫn
một cách nhiệt tình cho nhóm chúng tôi trong suốt quá trình làm bài nghiên cứu. Cảm ơn
(thầy) đã mở ra tầm nhìn, những kinh nghiệm và kiến thức để chúng tôi có thể hoàn thành
được bài nghiên cứu này một cách hoàn thiện nhất.
Cuối cùng, chúng tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới khoa chúng tôi đang theo
học – khoa Quản lý xã hội đã tạo điều kiện cho chúng tôi được thực hiện nghiên cứu này
để chúng tôi có thêm kinh nghiệm trong học tập và trưởng thành hơn.
Trong quá trình làm bài nghiên cứu chúng tôi chắc chắn không tránh khỏi những lỗi
sai, còn nhiều thiếu sót rất mong nhận được sự đóng góp tận tình của các thầy cô giảng viên
và các bạn để đề tài nghiên cứu của tôi được hoàn thành một cách chỉn chu hơn.
Hà Nội, ngày tháng năm 2021
Chủ nhiệm đề tài
7
Hương Nguyễn Thị Hương
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm gần đây, du lịch trở thành một nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống
của con người. Du lịch không chỉ đem lại nguồn thu nhập lớn cho nền kinh tế, tạo nhiều
việc làm, phát triển các ngành dịch vụ khác, nâng cao cơ sở hạ tầng mà còn là phương tiện
thúc đẩy hòa bình, giao lưu văn hóa và tạo ra những giá trị vô hình nhưng bền chặt. Trong
xu thế hội nhập và toàn cầu hoá nền kinh tế của khu vực và thế giới, du lịch Việt Nam có
một vị trí đặc biệt quan trọng. Nó góp phần thúc đẩy sự tăngtrưởng kinh tế, mở rộng giao
lưu hợp tác quốc tế làm tăng sự hiểu biết, thân thiệnvà quảng bá nền văn hoá giữa các quốc
gia.
Hạ Long - thành phố thuộc trung tâm của tỉnh Quảng Ninh, là nơi có địa hình đầy
phong phú đa dạng và phức tạp. được mệnh danh là một trong những khu vực có lịch sử
lâu đời trên đất nước hình chữ S. Đặc biệt khu du lịch nổi tiếng – Vịnh Hạ Long của thành
phố Hạ Long đã được UNESCO công nhận là Di sản thế giới đến 2 lần.
Với lợi thế thiên nhiên ban tặng, du lịch Hạ Long đã sớm được định hình và phát
triển nhanh chóng theo hướng chuyên nghiệp. Xác định là ngành kinh tế mũi nhọn, trong môi
trường cạnh tranh khốc liệt nhưng thành phố đã biết nắm bắt cơ hội, tận dụng thế mạnh để
du lịch cất cánh, trở thành một trong những tỉnh có ngành du lịch phát triển nhất trong nước.
Thấy được tiềm năng và lợi thế sẵn có, những năm gần đây Hạ Long không chỉ quan tâm
phát triển cơ sở hạ tầng mà tỉnh đã chú trọng đầu tư về chiều sâu đó là tập trung phát triển
về đội ngũ làm du lịch chuyên nghiệp, chuẩn quốc tế. Bên cạnh đó đặc biệt chú trọng tới
việc xây dựng và nâng cao chất lượng các tour, điểm du lịch, an toàn, hấp dẫn, xanh, sạch
đẹp... không chỉ là điểm hẹn của du khách trong nước mà cả khách quốc tế.Thành phố Hạ
Long bước đầu đã thành công khi xây dựng được thương hiệu “made in Hạ Long” trở thành
một điểm sáng, một niềm tự hào của Việt Nam khiến cho nhiều du khách đã từng đến đây
luôn muốn và hẹn ngày trở lại.
Virus Corona là chủng virus bùng phát vào cuối tháng 12/2019, bắt nguồn từ Vũ
Hán, miền Trung Trung Quốc. Hơn 100 ngày khi loại virus này xuất hiện đã tác động không
nhỏ tới các lĩnh vực kinh tế, xã hội, thị trường tài chính chao đảo, nền kinh tế toàn cầu rơi
8
vào suy thoái với tỷ lệ thất nghiệp và nghèo đói chưa từng có trong lịch sử. Tổ chức Y tế
Thế giới (WHO) cũng đã có tên gọi cho loại virut này là virus corona (CoV) là Covid 19
(thuộc chủng mới).
Mặc dù có được những lợi thế nhất định, trải qua các đợt dịch Covid - 19, cũng như
nhiều địa phương khác, du lịch Hạ Long bị ảnh hưởng nặng nề. Nhiều doanh nghiệp của tỉnh
Quảng Ninh phải tạm dừng hoạt động, thậm chí phá sản. Các khu du lịch, các làng nghề
cũng ảnh hưởng nghiêm trọng. Dịch bệnh đang tác động trực tiếp đến kế sinh nhai của hàng
nghìn lao động... Dịch Covid không chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới công việc của người lao
động mà còn ảnh hưởng gián tiếp đến nhu cầu du lịch của người dân. Vậy dịch Covid ảnh
hưởng như thế nào đến du lịch của thành phố Hạ Long? Đã có những giải pháp gì để đảm
bảo cho du khách tới thăm quan Hạ Long trong thời kỳ Covid hiện nay? Để trả lời cho các
câu hỏi trên, chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài “Du lịch Hạ Long trong thời kỳ
Covid” nhằm đưa ra các giải pháp để khắc phục những hạn chế của du lịch trong tình hình
dịch bệnh đang diễn biến phức tạp.[1]
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Thông qua các nghiên cứu đã có về du lịch Hạ Long cho thấy du lịch của nơi đây
đang được biết đến và phát triển. Có thể khẳng định rằng cho đến thời điểm hiện tại khi làm
đề tài nghiên cứu khoa học này thì chưa có đề tài nào nghiên cứu và tìm hiểu về Du lịch Hạ
Long trong thời kỳ Covid. Tuy nhiên, đã có một số đề tài cũng đã nghiên cứu về du lịch Hạ
Long như:
1. Nghiên cứu khoa học Sự phát triển các loại hình du lịch ở Hạ Long
Tác giả: Nguyễn Thị Thanh Thủy
2. Nghiên cứu khoa học Chất lượng dịch vụ du lịch ở Hạ Long
Tác giả: Đỗ Thị Hồng Cẩm
3. Nghiên cứu khoa học Phát triển du lịch bền vững tại khu vực Hạ Long
Tác giả: Nguyễn Hồng Vinh
4. Nghiên cứu khoa học Những giải pháp phát triển du lịch bền vững ở Hạ Long
9
Tác giả: Trần Phương Loan
5. Nghiên cứu khoa học Thực trạng và giải pháp phát triển du lịch tại Hạ Long giai
đoạn 2011-2015
Tác giả: Nguyễn Hoài Thương
6. Nghiên cứu công tác quản lí điểm đến du lịch Vịnh Hạ Long, Quảng
Tác giả: Nguyễn Thị Thúy Anh
7. Nghiên cứu phát triển du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng tại các làng chài trên
Vịnh Hạ Long
Tác giả: Hà Thị Hương
Những đề tài được nêu ra ở trên đã đưa ra những cơ sở ký luận cùng những vấn đề
chuyên sâu về du lịch tại thành phố Hạ Long và đều dựa trên cách đưa ra các khái niệm và
đưa ra những ưu nhược điểm, cái nhìn đa chiều về du lịch nơi đây. Có thể nói cho đến nay,
chưa có một công trình nghiên cứu nào về Du Lịch Hạ Long trong thời kỳ covid. Vì vậy đề
tài “Du Lịch Hạ Long trong thời kỳ covid” của chúng tôi được thực hiện, hy vọng sẽ là
công trình đầu tiên nghiên cứu đóng góp cho quá trình nghiên cứu về điểm đến du lịc h
thành phố Hạ Long trong thời kỳ covid.
3. Mục tiêu nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu “Du lịch Hạ Long trong thời kỳ Covid” nhằm đưa ra các giải pháp,
hoạt động, những mặt cần phát huy, những mặt còn hạn chế, những vấn đề cần lược bỏ của
du lịch Hạ Long trong tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp.
4. Đối tượng nghiên cứu
Những hoạt động du lịch ở thành phố Hạ Long.
5. Phạm vi nghiên cứu
- Không gian: Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
- Thời gian: Bài nghiên cứu được giới hạn từ năm 2018 đến năm 2021.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
10
- Hệ thống lại những vấn đề liên quan đến vấn đề nghiên cứu
- Mô tả thực trạng, phân tích đánh giá thực trạng của tỉnh Hạ Long nói chung và
thành phố Hạ Long nói riêng trước và trong dịch
- Đưa ra các giải pháp, kiến nghị cho thành phố để khôi phục lại những ảnh hưởng tiêu
cực mà dịch bệnh gây ra.
7. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu:
Mục đích của phương pháp này nhằm thu thập tài liệu liên quan đến những vấn đề
lý luận về du lịch, khu du lịch và các khái niệm liên quan. Thu thập lại những kết quả đã
công bố, tạo cơ sở về lý luận để áp dụng giải quyết vào nội dung của nghiên cứu.
Phương pháp đánh giá qua số liệu:
Khi tiến hành nghiên cứu các hoạt động du lịch, số lượng khách du lịch đến, doanh
thu du lịch cũng như các số liệu có liên quan. Các số liệu được sử dụng trong đề tài chủ
yếu lấy từ trang web tại cổng thông tin điện tử tỉnh Quảng Ninh, thống kê của Sở Văn hóa
Thể thao & Du lịch Quảng Ninh và các doanh nghiệp du lịch. Có rất nhiều số liệu ở nhiều
nguồn khác nhau, việc nghiên cứu, tổng hợp, đánh giá giúp cho việc so sánh, phân tích sự
phát triển của khu du lịch được thực tế và chính xác hơn.
Phương pháp thu thập số liệu:
Sử dụng những thông tin đã có từ các nguồn khác nhau hay thông qua trực tiếp
phỏng vấn cùng với những câu hỏi tự xây dựng để tự đưa ra cho mình những tóm tắt liên
quan nhất.
8. Đóng góp của đề tài
Đề tài “Du lịch Hạ Long trong thời kỳ Covid” nghiên cứu về những hoạt động du
lịch ở thành phố Hạ Long nhằm đưa ra các giải pháp, những mặt cần phát huy, những mặt
còn hạn chế, những vấn đề cần lược bỏ của du lịch Hạ Long trong tình hình dịch bệnh đang
diễn biến phức tạp. Do đó, đây sẽ là nguồn dữ liệu trong việc nghiên cứu du lịch Hạ Long
trong thời kỳ Covid trong công tác đào tạo, nghiên cứu về sau.
11
9. Kết cấu của đề tài
Bài nghiên cứu bao gồm: Phần mở đầu, phần kết thúc, phụ lục và tài liệu tham
khảo, ngoài ra đề tài nghiên cứu còn chia thành 3 chương:
Chương 1.Cơ sở lý luận về du lịch
Chương 2. Thực trạng hoạt động du lịch của thành phố Hạ Long
Chương 3. Một số đề xuất và giải pháp nhằm đảm bảo an toàn cho hoạt động du
12
lịch ở Hạ Long trong thời kỳ Covid
NỘI DUNG
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DU LỊCH
1.1.Một số khái niệm liên quan đến du lịch
1.1.1. Khái niệm du lịch
Du lịch là các hoạt động có liên quan đến những chuyến đi ngoài nơi cư trú thường
xuyên của con người trong một khoảng thời gian nhất định (dưới 1 năm) nhằm đáp ứng
được những nhu cầu của con người như đi tham quan, đi nghỉ dưỡng, giải trí, đi khám phá
tài nguyên du lịch và hoạt động kết hợp mục đích của cá nhân nhưng hợp pháp.[2]
1.1.2. Khái niệm du khách
Tại Khoản 2 Điều 3 Luật du lịch 2017 quy định: “Khách du lịch là người đi du lịch
hoặc kết hợp đi du lịch, trừ trường hợp đi học, làm việc để nhận thu nhập ở nơi đến. Theo
đó, khách du lịch bao gồm: khách du lịch nội địa, khách du lịch quốc tế đến Việt Nam và
khách du lịch ra nước ngoài”[3]
Phân loại khách du lịch cụ thể như sau:
1. Khách du lịch gồm khách du lịch trong nước, khách du lịch nước ngoài đến Việt
Nam và khách du lịch đi ra khỏi lãnh thổ Việt Nam.
2. Khách du lịch trong nước là công dân Việt Nam, người nước ngoài hiện tại đang
cư trú ở Việt Nam và đi du lịch trong lãnh thổ Việt Nam.
3. Khách du lịch nước ngoài đến với Việt Nam là người nước ngoài, người Việt
Nam định cư ở nước ngoài vào Việt Nam để đi du lịch.
4. Khách du lịch ra nước ngoài là công dân Việt Nam và người nước ngoài hiện
đang cư trú ở Việt Nam đi du lịch nước ngoài.
1.1.3. Sản phẩm du lịch
Theo định nghĩa của Luật du lịch năm 2005 của Việt Nam:
Sản phẩm du lịch là những nhu cầu có và đủ để thỏa mãn những yêu cầu của du
13
khách trong chuyến du lịch. Việc cung cấp các dịch vụ bao gồm lữ hành, vận chuyển , lưu
trú, ăn uống, giải trí, hướng dẫn cùng các dịch vụ khác đều nằm trong dịch vụ du lịch nhằm
đảm bảo thỏa mãn các yêu cầu của khách du lịch.
Sản phẩm du lịch chính là sự kết hợp giữa giá vật chất và tinh thần của một quốc gia,
một địa phương hay một cơ sở nào đó mà du khách tới đây để tận hưởng và chi trả
1 số tiền phù hợp. Trong sản phẩm du lịch sẽ bao gồm những sản phẩm tự nhiên,
sản phẩm vật thể, phi vật thể và sản phẩm nhân tạo.
Bất kỳ sản phẩm du lịch nào sinh ra cũng nhằm thỏa mãn những yêu cầu của du
khách. Sản phẩm du lịch có thể tạm chia thành 2 loại chính là: sản phẩm đơn lẻ và sản phẩm
tổng hợp. Sản phẩm đơn lẻ là sản phẩm các nhà sản xuất đưa ra nhằm thỏa mãn nhu cầu
của du khách một cách cụ thể nhất. Ví dụ một khách sạn 5 sao đang có dịch vụ cho thuê xe
tự lái thì khách sạn, nhà hàng, có thể là hãng vận chuyển,… Sản phẩm tổng hợp là sản phẩm
thoả mãn được nhu cầu của một nhóm du khách. Chẳng hạn như các tour du lịch trọn gói
thì trong đó bao gồm nhiều dịch vụ đơn lẻ mà người tạo ra tour đã tổng hợp lại các dịch vụ
như dịch vụ vận chuyển, dịch vụ lưu trú, dịch vụ ăn uống, dịch vụ vui chơi giải trí…
Một sản phẩm du lịch có 4 đặc điểm sau:
- Tính vô hình: Sản phẩm du lịch không tồn tại ở dạng vật chất, không thể sờ và
thử trước khi mua. Do đó, khách du lịch chỉ có thể đánh giá chất lượng sản phẩm qua các
yếu tố như điểm đến, người phục vụ, thông tin cung cấp…
- Tính không tách rời: Phục vụ và tiêu dùng sản phẩm luôn đi đôi với nhau. Sản
phẩm chỉ cho phép thực hiện quyền sử dụng mang tính trải nghiệm mà không thực hiện
quyền sở hữu và chuyển giao.
- Tính không đồng nhất: Do tồn tại vô hình nên chất lượng sản phẩm thường không
đồng nhất. Do đó, khách hàng chỉ có thể cảm nhận chất lượng dịch vụ mà khó đo lường
chính xác giá trị.
- Tính mau hỏng và không dự trữ được: Để cung cấp các sản phẩm du lịch mà các
công ty du lịch sẽ chuẩn bị trước các dịch vụ như: Ăn uống, lưu trú, vận chuyển… Mà các
dịch vụ này không thể lưu trữ và sẽ mất đi nếu không được sử dụng.
14
Các nguyên tắc cấu thành một sản phẩm du lịch chất lượng
Một sản phẩm du lịch chất lượng phải tuân thủ các nguyên tắc bắt buộc như sau:
- Phù hợp với nhu cầu khách du lịch: Nhu cầu của khách du lịch thường xuyên
thay đổi, do đó để tạo ra lợi nhuận thì các công ty phải đa dạng các sản phẩm du lịch phù
hợp với nhu cầu của khách. Để làm được điều đó thì bắt buộc phải có chiến lược nghiên
cứu sản khách hàng, thị trường…
- Mang lại lợi ích kinh tế: Mục đích cuối cùng của việc cung cấp các sản phẩm du
lịch là tạo ra lợi nhuận. Vì vậy, các công ty du lịch phải xem xét các chiến lược đầu tư và
tạo dựng các dịch vụ hấp dẫn, đồng thời dung hòa giữa yếu tố lợi nhuận với bảo tồn thiên
nhiên.
- Thể hiện tính đặc sắc: Mỗi một vùng miền đều mang những giá trị văn hóa có
đặc trưng riêng. Khi khai thác các sản phẩm du lịch, cần thể hiện tính độc đáo, riêng biệt của
điểm đến.
- Khai thác tổng thể: Khi khai thác một sản phẩm du lịch cần chú trọng đến việc
khai thác các giá trị xung quanh, chẳng hạn như ẩm thực, tập quán…
- Tuân thủ nguyên tắc bảo tồn: Nếu muốn phát triển sản phẩm du lịch bền vững
thì bắt buộc phải tuân thủ nguyên tắc bảo tồn. Bởi khi giá trị mất đi sẽ mất thời gian để
phục hồi hoặc không thể phục hồi. [3]
1.1.4. Vai trò của du lịch
Ở Việt Nam, ngành du lịch đang được xem là một trong ba ngành kinh tế quan trong
để phát triển đất nước. Ngành du lịch luôn được chú trọng đầu tư, không ngừng đổi mới và
phát triển và đang có những đóng góp tích cực vào nền kinh tế quốc gia.
Khi ngành du lịch phát triển kéo theo đó là giao thông vận tải, bưu chính viễn thông;
bảo hiểm; dịch vụ tài chính; dịch vụ lưu trú và ăn uống cũng sẽ phát triển theo, không những
vậy còn kéo theo thị trường tiêu thụ hàng hóa lớn, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong
nước.
Ngành du lịch trong nước phát triển thì du lịch quốc tế cũng sẽ càng phải được đầu
tư để phát triển và đem lại nguồn lợi từ thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Không chỉ vậy các
15
hoạt động xuất khẩu cũng được quan tâm, là nơi có nguồn thu ngoại tệ cho đất nước. Khi
du lịch quốc tế phát triển thì cũng sẽ kéo theo quan hệ kinh tế giữa các nước trên thế giới
cùng phát triển.
Ngành du lịch Việt Nam trong những năm qua đã có nhiều bước phát triển vượt bậc;
tuy trong năm 2020 đã bị chững lại song ngành Du lịch Việt đã chuẩn bị nhiều “kịch bản”
để thúc đẩy ngành; hứa hẹn sự trở lại bùng nổ hậu Covid-19.
1.1.5. Ý nghĩa của du lịch
Thứ nhất ngành du lịch tạo ra hàng triệu công ăn việc làm cho nhiều lao động, đặc
biệt người lao động tại điểm đến du lịch hấp dẫn. Ngành Du lịch cũng giải quyết việc làm
cho phụ nữ, nhiều người dân vùng nông thôn tạo những chuyển biến tốt đẹp cũng như nâng
cao mức sống của người dân và vị thế của phụ nữ trong xã hội.
Ngoài ra; ngành Du lịch còn góp phần giảm quá trình đô thị hóa khi giúp cân bằng
lại sự phân bố dân cư và hệ thống cơ sở hạ tầng từ độ thị về nông thôn trong quá trình phát
triển du lịch. Nhờ đây mà quá trình đô thị hóa được hạn chế phần nào.
Du lịch cũng là một cách để truyền bá văn hóa, hình ảnh đất nước, con người Việt
Nam tới bạn bè quốc tế; đồng thời cũng quảng bá hàng hóa Việt Nam đưa hàng hóa nước ta
ra thị trường nước ngoài.
Việc giao lưu, trao đổi giữa các nền văn hóa trên thế giới cũng là một trong những ý
nghĩa mà du lịch đem lại nhằm giúp cho con người hiểu biết lẫn nhau và gắn kết nhau hơn
giữa các nước trên thế giới. Đồng thời du lịch cũng đóng góp một phần tích cực trong việc
bảo tồn các di sản văn hóa.
Sự ra đời của ngành Du lịch chính là bước ngoặt to lớn đối với lịch sử phát triển của
Việt Nam nói riêng và cả thế giới nói chung. Đây không chỉ là bước đệm cho sự ra đời của
các ngành dịch vụ mới mà còn là cơ hội của hàng triệu lao động và cũng là một cách mang
những nét đẹp truyền thống dân tộc tới các nước khác trên thế giới. [4]
1.2. Dịch Covid có tác động như thế nào đến du lịch
1.2.1. Tư duy làm du lịch
“Cơn cuồng phong” Covid-19 vẫn đang khiến ngành du lịch xanh toàn cầu thoi thóp
16
vì không thể mạo hiểm với sự an nguy của từng đất nước. “Việc đầu tiên phải làm ngay để
du lịch Việt Nam tăng tốc là giải phóng tư duy du lịch. Phải chuyển từ tư duy làm phong
trào sang tư duy kinh tế, trong đó, hiệu quả phải là ưu tiên hàng đầu. Quan trọng là doanh
thu đầu khách và lợi nhuận, chứ không phải lượng khách.”
Lấy nụ cười làm “vũ khí” là giải pháp hàng đầu mà các chuyên gia du lịch quan tâm
nhất. Họ cho rằng, ngay bây giờ, ngành du lịch Việt Nam phải tích cực chuẩn bị cho giai
đoạn phục hồi sau khi Covid-19 được kiểm soát. Theo ông Nguyễn Văn Mỹ, trước khi làm
việc lớn, cần làm ngay những việc nhỏ, không tốn kém mà địa phương nào, cá nhân nào
cũng có thể làm được, nếu thật lòng muốn thay đổi diện mạo du lịch Việt Nam. Đó là cải
thiện và nâng chất tinh thần lẫn thái độ phục vụ. Ngành du lịch phải tiên phong đột phá, lấy
nụ cười và thái độ thân thiện làm “vũ khí”, khởi đầu chiến lược cạnh tranh và phát triển.
Muốn tăng cường liên kết giữa các ngành, thì trong nội bộ ngành phải liên kết trước.
Các địa phương cũng vậy. “Phải liên kết trong từng tỉnh, thành phố trước khi liên kết vùng;
liên kết giữa các cục, vụ trong bộ trước liên kết bộ, ngành. Phải thực hiện liên kết bằng
những việc làm thiết thực, chứ không phải bằng việc tổ chức hội nghị, hội thảo, ký kết hoành
tráng, tốn kém. Việc quan tâm phải được thể hiện bằng chính sách cụ thể, bên cạnh các nghị
quyết, chiến lược, kế hoạch hành động”, Chủ tịch Lửa Việt Tour nói. Bên cạnh yếu tố con
người, ông Phùng Quang Thắng, Giám đốc Công ty Lữ hành
Hanoitourist cho rằng, cơ sở vật chất, tiện nghi dịch vụ phục vụ du khách cũng cần
được đầu tư thường xuyên, cộng với việc hỗ trợ nâng cao chất lượng nội dung chương trình
văn hóa nghệ thuật; đầu tư các dịch vụ cung cấp cho khách du lịch tại điểm biểu diễn, điểm
lễ hội, điểm tham quan; hợp tác quảng cáo và cung cấp dịch vụ chất lượng cho các đoàn
khách du lịch.
Muốn du lịch phát triển, cần tạo sự thuận lợi trong việc tiếp cận điểm tham quan, biểu
diễn nghệ thuật; ưu tiên vị trí đẹp và thuận lợi cho các địa điểm tổ chức hoạt động văn hóa,
nghệ thuật. Cùng với đó, cần tổ chức mạng lưới giao thông thuận tiện kết nối các khu lưu
trú với điểm tham quan, di tích, lễ hội, điểm biểu diễn; phát triển kinh tế ban đêm với việc
tạo ra hệ thống điểm tham quan, biểu diễn về đêm tại các trung tâm du lịch.
“Cần huy động nhiều bên tham gia vào hoạt động này như khách du lịch, người quản
17
lý các điểm tham quan, di tích, bảo tàng, lễ hội, doanh nghiệp, đơn vị cung cấp dịch vụ và
người dân địa phương. Phát huy những sáng tạo của họ để tạo ra các chương trình văn hóa
- nghệ thuật đầy cuốn hút vào buổi tối”, ông Thắng nói.
Cũng theo các chuyên gia du lịch, trong bối cảnh thị trường du lịch nội địa đang trở
thành “cứu cánh”, du lịch Việt Nam phải có những chính sách tổng thể để trở lại “đường
đua” trong giai đoạn “bình thường mới”, để du lịch nội địa thực sự trở thành trụ cột chính
của ngành kinh tế xanh.
Đặc biệt, cần đẩy nhanh hơn việc tiêm vắc-xin phòng Covid-19 để tạo miễn dịch
cộng đồng, tạo cơ sở để mở cửa du lịch quốc tế trở lại. Ngoài ra, cần xây dựng các quỹ tài
chính hỗ trợ ngành du lịch dưới hình thức hỗ trợ trực tiếp cho khách trong năm 2021. Điều
này sẽ có tác động kích cầu du lịch trong nước, giúp các doanh nghiệp du lịch duy trì được
hoạt động và giải quyết việc làm cho đội ngũ nhân sự.
1.2.2. Cơ chế chính sách trong du lịch
Các địa điểm du lịch cùng với các cơ quan địa phương đã áp dụng và triển khai mạnh
mẽ chính sách “Hộ chiếu vaccine”. Đây được coi như việc xác nhận rằng bản thân người sở
hữu hộ chiếu đã tiêm đủ số mũi vaccine, là người khỏe mạnh và có lợi thế hơn khi xin visa
để di chuyển đến những quốc gia khác. Chính sách áp dụng hộ chiếu vaccine đã được đưa ra
thảo luận và triển khai tại nhiều nước trên thế giới. Trong bối cảnh bình thường mới, du
lịch an toàn sẽ là một xu hướng tất yếu và chắc chắn thế giới sẽ cần một biện pháp thống
nhất để đảm bảo an toàn cho hoạt động du lịch. Hộ chiếu vaccine là một trong số những
biện pháp như thế. Chỉ khi được tiêu chuẩn hóa và được các quốc gia chấp nhận rộng rãi,
hộ chiếu vaccine hoặc một loại giấy thông hành đảm bảo khác mới phát huy đầy đủ hiệu
quả của nó, góp phần phục hồi và phát triển ngành du lịch trong giai đoạn mới. Đây cũng
là căn cứ để các cơ quan có thể kiểm soát được khách du lịch và làm cho hoạt động trở nên
an toàn hơn.
Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp sáng tạo ra các sản phẩm mới, dịch vụ du lịch
mới. Từ năm 2020 đến nay, du lịch toàn cầu chịu tác động nghiêm trọng do đại dịch Covid-
19, Du lịch Việt Nam cũng rơi vào thảm cảnh chưa từng có. Có thể nói chưa bao giờ ngành
Du lịch Việt Nam đứng trước khó khăn và thử thách lớn như hiện nay, thiệt hại năm 2020
ước tính đã lên tới 23 tỷ USD, khoảng 40-60% lao động ngành du lịch bị mất việc làm hoặc
18
cắt giảm ngày công; khoảng 95% doanh nghiệp lữ hành quốc tế ngừng hoạt động; nhiều
khách sạn phải đóng cửa, công suất sử dụng phòng có thời điểm chỉ đạt từ 10-15%. Sự
ngưng trệ của hoạt động du lịch do dịch bệnh đã tác động sâu rộng tới các ngành liên quan
và đời sống xã hội, cụ thể và dễ thấy như: hàng không, lưu trú, ăn uống.
Rõ ràng, đại dịch Covid- 19 đã tạo ra những nhu cầu mới, làm thay đổi hoàn toàn thị
trường du lịch trong nước chung và của thành phố Hạ Long nói riêng. Cùng với đó, các cơ
quan chức năng đã thúc đẩy và kết nối được các điểm du lịch; thành lập các Cơ quan quản
lý điểm đến để phát triển sản phẩm, đẩy mạnh du lịch cho vùng; đẩy mạnh công tác tuyên
truyền, quảng bá trong nước.
Có cơ chế, chính sách riêng để hỗ trợ cho các doanh nghiệp hàng đầu về lữ hành tại
Việt Nam, các doanh nghiệp thương hiệu quốc gia về du lịch được tiếp cận vốn vay ưu đãi,
quỹ đất, ưu đãi thuế… Từ đó hình thành và củng cố vai trò của những doanh nghiệp mạnh,
đủ tiềm lực đột phá, phát triển; đưa du lịch Việt Nam cạnh tranh với các quốc gia trong khu
vực.Cũng cần có những cơ chế, chính sách để phát triển gia tăng trải nghiệm, tăng thời gian
lưu trú và chi tiêu của du khách bằng mô hình kinh tế ban đêm, du lịch đêm để tạo thêm
những sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu xã hội nói chung và khách du lịch nói riêng
1.2.3. Nhu cầu, tâm lý khách...
Không khó cũng nhận ra nỗi sợ thường trực của nhiều du khách là đến những nơi
đông người khi đi du lịch hiện nay, ngay cả ở những vùng dịch được kiểm soát tốt. Vì vậy,
họ mong muốn đi du lịch để xả stress sau những bức bí, ngăn trở của dịch bệnh, tuy nhiên
lúc này thì tiêu chí an toàn được coi trọng hơn hết. Tâm lý đi du lịch theo nhóm nhỏ, tránh
tiếp xúc nơi đông người dường như khá phổ biến.
❖ Tâm lý khách du lịch
- Khách du lịch thường chú ý nhiều đến hình thức, không gian khách sạn; mọi thứ
cần phải chỉnh chu, lề lối, vì thế mà khi chọn dịch vụ họ cũng cân nhắc tính duy mỹ cao;
- Ăn nói nhẹ nhàng, ăn mặc kín đáo, chỉnh tề, suy nghĩ sâu xa, thường thể hiện
mình qua lời nói; tuy nhiên, khi gặp vấn đề gì không hài lòng, họ thường không nói thẳng
mà tỏ thái độ khó chịu cùng lời lẽ nghe thì lịch sự nhưng rất khó chịu;
- Thường đi du lịch vào dịp hè và các dịp lễ lớn, đợt nghỉ dài ngày như Tết Dương,
19
Tết Âm, lễ 30/4, 1/5, 2/9…;
- Dùng chuyến du lịch để gắn kết tình cảm, họ có thiên hướng đi với người thân
nhiều hơn các vùng, miền khác với 60% đi cùng gia đình - 30% đi cùng bạn bè;
- Có thói quen tự tổ chức tour riêng thay vì đi thông qua công ty du lịch;
- Thích chọn loại hình du lịch nghỉ dưỡng hơn thay vì tham quan; Chú ý khi phục
vụ:
- Quan trọng hình thức, gồm không gian, nội thất, vật dụng và cả chất lượng phục
vụ - thường đòi hỏi sự kỹ lưỡng và chi tiết, trọn vẹn và chỉn chu,
- Tiền bạc sòng phẳng nên các khoản chi phí cần phải cụ thể, rõ ràng;
- Phần đa đều ăn mặn, món ăn được nấu cầu kỳ, đúng gia vị và khẩu vị đặc
trưng…[9]
❖ Nhu cầu khách du lịch
- Dịch vụ du lịch tốt, chất lượng nhưng vẫn phải phù hợp với giá tiền
- Có những khu vui chơi giải trí, công viên, các quán ăn, quán cafe để chụp ảnh tụ
tập cùng bạn bè
- Khách sạn là nơi du khách sẽ nghỉ chân lại nên yêu cầu chú trọng đến không
gian, chất lượng dịch vụ, đồ ăn, giá cả phù hợp cho từng loại khách du lịch
- Có những tour du lịch ngắn hoặc dài ngày để phù hợp với thời gian công việc
của du khách
- Điểm đến du lịch phải an toàn, đủ khả năng đón tiếp khách du lịch tới thăm
quan
20
- Cần đáp ứng nhu cầu đi lại của du khách.
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1
Nội dung chương này, nhóm tác giả nêu được những cơ sở lý luận cơ bản về các
khái niệm du lịch, khái niệm du khách, khái niệm sản phẩm du lịch, đặc điểm của sản
phẩm du lịch, nguyên tắc cấu thành sản phẩm du lịch, phân loại sản phẩm du lịch, vai
trò của dịch, ý nghĩa của du lịch. Trong đó đề tài còn khái quát được những tác động
của dịch Covid đã ảnh hưởng đến hoạt động du lịch ở Việt Nam. Bởi du lịch Việt Nam
đã và đang dần phát triển thành một nghành công nghiệp không khói. Qua đây, nhóm tác
giả nghiên cứu về dịch covid có ảnh hưởng gì tới ngành du lịch của Việt Nam chung và du
lịch ở Hạ Long Quảng Ninh nói riêng , từ đó rút ra được một số chính sách và biết được
nhu cầu tâm lí của khách du lịch trước và sau dịch để có thể hoàn thiện du lịch của tỉnh
một cach hoàn thiện hơn nữa. Đồng thời cũng sử dụng các khái niệm này như một công cụ
hữu hiệu để đánh giá thực trạng chất lượng các dịch vụ du lịch hiện nay. Từ những vấn đề
21
nêu trên để đưa ra một số thực trạng trước và sau covid.
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH Ở THÀNH PHỐ
HẠ LONG
2.1. Khái quát về thành phố Hạ Long
2.1.1.Vị trí địa lý
Thành phố Hạ Long là thành phố thuộc tỉnh Quảng Ninh, đây được coi là trung tâm
văn hóa kinh tế của tỉnh. Thành phố Hạ Long có diện tích 271,95 km², với chiều dài bờ biển
dài gần 50 km. Thành phố nằm dọc theo bờ Vịnh Hạ Long với chiều dài 50km, cách thủ đô
Hà Nội 165km về phía Tây, thành phố Cảng Hải Phòng 60 km về phía Tây Nam, cửa khẩu
Móng Cái 184 km về phía Đông Bắc, phía nam thông ra Biển Đông. Hạ Long được nhận
xét là nơi có nền kinh tế, anh ninh quốc phòng khu vực và quốc gia rất phát triển. .
Thành phố Hạ Long nằm trong tam giác phát triển kinh tế Bắc Bộ, có quan hệ mật
thiết về các hoạt động kinh tế, khoa học và văn hoá xã hội với Thủ đô Hà Nội, thành phố Hải
Phòng, các tỉnh đồng bằng sông Hồng và ven biển; có mối quan hệ về kinh tế với thị trường
quốc tế và khu vực rộng lớn, thông qua khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái tạo nên mối liên
quan giao lưu, gần gũi giữa Việt Nam và Trung Quốc. Với chiều dài 50km, trên đó có mạng
lưới đường bộ, cảng biển lớn đang được mở rộng và phát triển, đặc biệt là cảng nước sâu
Cái Lân giữ vai trò cửa mở lớn ra biển cho cả nước ở phía Bắc, để chuyển tải hàng hoá xuất
nhập khẩu, đẩy mạnh giao lưu kinh tế với các vùng trong cả nước và với nước ngoài. Đồng
thời còn có khả năng thiết lập mối quan hệ hàng hải và hàng không với các nước trong khu
vực Đông Nam Á, Đông Á và thế giới. Đây là một ưu thế đặc biệt của Thành phố Hạ
Long.[10][11]
2.1.2. Địa hình
Thành phố Hạ Long có địa hình đa dạng nhưng cũng phức tạp, trên lãnh thổ Việt Nam
đây được coi là khu vực hình thành lâu đời nhất và được chia thành 3 vùng rõ rệt bao gồm:
đồi núi, thung lũng, ven biển và hải. Thứ nhất là vùng đồi núi bao bọc phía Bắc và Đông
Bắc (phía bắc quốc lộ 18A) chiếm 70% diện tích đất của Thành phố, có độ cao trung bình
từ 150m đến 250m, chạy dài từ Yên Lập đến Hà Tu, đỉnh cao nhất là 504m. Dải đồi núi
22
này thấp dần về phía biển, độ dốc trung bình từ 15-20%, xen giữa là các thung lũng nhỏ
hẹp. Thứ hai là vùng ven biển ở phía nam quốc lộ 18A, độ cao trung bình từ 0,5 đến 5m.
Thứ ba là vùng hải đảo là toàn bộ vùng vịnh, với gần hòn đảo lớn nhỏ, chủ yếu là đảo đá.
Qua khảo sát địa chất cho thấy, kết cấu địa chất của thành phố Hạ Long chủ yếu là đất sỏi
sạn, cuội sỏi, cát kết, cát sét… ổn định và có cường độ chịu tải cao, từ 2,5 đến 4,5kg/cm2,
thuận lợi cho việc xây dựng các công trình.
Chính vì những yếu tố được thiên nhiên ưu ái ban tặng, Hạ Long đã khoác lên mình
một nét đẹp riêng biệt so với những điểm du lịch khác. Nơi đây đã nhanh chóng thu hút các
nhà đầu tư và đông đảo khách du lịch ở khắp mọi nơi.[11]
2.1.3. Khí hậu
Thành phố Hạ Long thuộc vùng khí hậu ven biển, hàng năm có 2 mùa khác nhau,
mùa đông từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, mùa hè từ tháng 5 đến tháng 10 năm sau
28,6 ° C. Về mùa hè, nhiệt độ cao nhất trung bình là 34,9 ° C, cao nhất là 38 ° C. Vào
mùa đông, nhiệt độ trung bình là Lượng mưa trung bình là 13,7 ° C, lạnh nhất là 5 ° C.
Lượng mưa trung bình hàng năm là 1832 mm, phân bố không đều trên 2 trạm.
Vào mùa hè, mưa từ tháng 5 đến tháng 10, chiếm 80-85% tổng lượng mưa. Mưa
quanh năm. Lượng mưa cao nhất rơi vào tháng Bảy và tháng Tám với khoảng 350 mm.
Mùa đông là mùa khô, mưa ít, từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau chỉ đạt khoảng 15 - 20%
tổng lượng mưa cả năm. Ít nhất là tháng 12 và tháng 1 chỉ khoảng 4 đến 40 mm.
Độ ẩm trung bình hàng năm là 84%.Cao nhất có tháng lên tới 90%, thấp nhất có
tháng xuống đến 68%.
Do những đặc điểm về địa hình và vị trí địa lý, ở thành phố Hạ Long có 2 loại hình
gió mùa hoạt động khá rõ rệt là gió Đông Bắc về mùa đông và gió Tây Nam về mùa hè. Hạ
Long là vùng biển kín nên ít chịu ảnh hưởng của những cơn bão lớn, sức gió mạnh nhất
trong các cơn bão thường là cấp 9, cấp 10.Cá biệt có cơn bão mạnh cấp 11.[11]
2.1.4. Sự phát triển và sự tăng trưởng của lượng khách du lịch
23
* Trước thời kỳ Covid 19:
Lượng khách du lịch tới với Hạ Long – Quảng Ninh từ năm 2018-2019 luôn tăng
trưởng với một con số đáng ngưỡng mộ đối với các địa điểm du lịch khác tại Việt Nam.
Cho thấy, vịnh Hạ Long luôn dẫn đầu là điểm tham quan không chỉ riêng của Quảng Ninh
mà còn của cả Việt Nam. Qua đó cho thấy sự phát triển du lịch tỉnh Quảng Ninh, nhằm góp
phầnthúc đẩy sự tăng trưởng GDP cho Tỉnh.
Cơ cấu kinh tế của vùng đất mỏ Quảng Ninh cũng chuyển dịch từ “nâu” sang “xanh”
khi đóng góp vào ngành than tại tỉnh này có xu hướng giảm dần, từ 21,3% trong cơ cấu
GDP năm 2015 giảm còn 17,3% trong năm 2020. Thu ngân sách nhà nước cũng luôn nằm
trong nhóm các tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước, tổng thu ngân sách nhà nước giai đoạn
2016-2019 đạt gần 163.000 tỉ đồng, trong đó thu nội địa chiếm hơn 72.3%.
Trong con mắt của du khách quốc tế, Hạ Long (Quảng Ninh) là một trong những
điểm đến không thể không ghé thăm tại Việt Nam. Bên cạnh nguồn khoáng sản được xem
là mỏ than của cả nước thì Quảng Ninh còn được thiên nhiên ưu ái khi sở hữu Vịnh Hạ
Long – di sản một trong bảy kỳ quan thiên nhiên của thế giới. Với thế mạnh này, Hạ Long
thừa cơ hội để trở thành trung tâm du lịch hàng đầu Đông Nam Á. Trong giai đoạn 5 năm
gần đây, tốc độ tăng trưởng và phát triển của Quảng Ninh luôn gấp 1,5 lần cả nước. Người
dân tại đây cũng luôn nằm trong top những địa phương có GDP bình quân đầu người cao
nhất, ở mức 4.050 USD. Trong quy hoạch xây dựng vùng đến năm 2030 của tỉnh, Quảng
Ninh sẽ là một trong ba đầu tàu kinh tế của miền Bắc bên cạnh Hà Nội và Hải Phòng.
Hạ tầng giao thông là một yếu tố không thể không nhắc đến, góp phần vào nền kinh
24
tế tăng trưởng của Quảng Ninh. Hạ tầng giao thông ngày càng hoàn thiện và đồng bộ, tiềm
năng du lịch biển và tài nguyên thiên nhiên dồi dào,… là những nguyên nhân khiến Hạ
Long nói riêng và Quảng Ninh nói chung trở thành điểm đến thu hút các nhà đầu tư, đặc
biệt trong lĩnh vực bất động sản.
Với một mảnh đất đầy tiềm năng như Hạ Long, thật thiếu sót nếu không có mặt của
những bất động sản hạng sang đáp ứng nhu cầu của giới đầu tư tinh anh. Đặc biệt do hệ
thống cơ sở hạ tầng được xây mới hoàn thiện khiến cho thị trường bất động sản Hạ Long
sôi động hơn bao giờ hết.
Nóng nhất thời điểm hiện tại phải gọi tên bất động sản mặt biển tại dự án Sun Grand
Marina Hạ Long. Đây là dự án mới nhất của chủ đầu tư Sun Group được tọa lạc ngay tại
mặt biển Bãi Cháy, sở hữu những diện tích đất mặt biển cuối cùng bên cạnh vịnh kỳ quan
thiên nhiên thế giới. Sun Grand Marina Hạ Long là tổ hợp shophouse Sun Marina Plaza và
tòa tháp chung cư cao cấp Sun Grand Marina Town. Sun Marina Plaza được đặt tại bờ
Đông của dự án tổ hợp nhà phố thương mại Marina sở hữu cho mình vị trí đắc lợi khi tiếp
giáp cùng lúc: Sun World, tuyến đường bao biển, cảng khách quốc tế. Căn hộ chung cư cao
tầng Sun Grand Marina Town được thiết kế khéo léo tại phía tây dự án nơi sử hữu không
gian bãi tắm tuyệt đẹp.[18]
Trong những năm qua, việc chuyển dịch cơ cấu lao động toàn thành phố được thực
hiện theo hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ “nâu” sang “xanh”, tập trung phát triển lĩnh
vực du lịch, dịch vụ và công nghiệp, đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển thành phố giai
đoạn 2011-2020. Tính đến cuối năm 2017, lực lượng trong độ tuổi lao động của thành phố
đạt khoảng 133.616 người. Hằng năm, thành phố đã giải quyết việc làm cho trên 28.700
lao động, trong đó, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt khoảng 80%. Thành phố đã đào tạo nghề
lao động nông thôn cho 1.786 lao động; có 1.632 lao động tốt nghiệp và 1.132 lao động có
việc làm. Phấn đấu đến cuối năm 2020, tỷ lệ lao động qua đào tạo của thành phố đạt trên
90% tổng số lao động xã hội.
* Trong thời kỳ Covid 19:
Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, lượng khách du lịch tham quan vịnh Hạ Long
(Quảng Ninh) năm 2020 sụt giảm mạnh, chỉ bằng 1/3 so với năm 2019.
25
* Sau thời kỳ Covid 19:
Sau một thời gian dài ảm đạm vì ảnh hưởng của dịch COVID-19, du lịch Hạ Long
- Quảng Ninh đang dần ấm lên sau khi có chủ trương mở cửa hoàn toàn, du khách
đến Hạ Long tăng cao dịp cuối tuần.
2.1.5. Sự tăng trưởng về doanh thu du lịch
* Trước thời kỳ Covid 19:
Tốc độ tăng trưởng và phát triển của du lịch Hạ Long - Quảng Ninh luôn nằm trong
top những địa phương có GDP bình quân đầu người cao nhất.
* Trong thời kỳ Covid 19:
Mọi hoạt động vui chơi giải trí, tham quan du lịch đều bị tê liệt do giãn cách xã hội.
Hàng loạt sự kiện kích cầu dự kiến tổ chức đã bị ” Vỡ trận ” khiến nhiều doanh nghiệp
đứng trước nguy cơ phá sản.
2.1.6. Hiệu suất hoạt động của cơ sở vật chất kĩ thuật trong du lịch
Hệ thống kết cấu hạ tầng đô thị của tỉnh từng bước được hoàn thiện theo hướng đồng
bộ, thúc đẩy mạnh mẽ liên kết vùng, đặc biệt trong thu hút du lịch. Với một mảnh đất đầy
tiềm năng như Hạ Long, thật thiếu sót nếu không có mặt của những bất động sản hạng sang
đáp ứng nhu cầu của giới đầu tư tinh anh. Nóng nhất thời điểm hiện tại phải gọi tên bất
động sản mặt biển tại dự án Sun Grand Marina Hạ Long. Với những bước đi chiến lược
trong đầu tư hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng du lịch, Hạ Long đang vươn lên trở thành một điểm
sáng thu hút khách du lịch.
2.1.7. Đánh giá về lao động công việc
* Ảnh hưởng của covid đến du lịch tỉnh trước năm 2020
Trước khi dịch bùng phát, du lịch Hạ Long tập trung nhiều lao động có trình độ,
chuyên môn nghiệp vụ ổn định tại các nhà máy xí nghiệp, khu công nghiệp.
* Ảnh hưởng của covid đến du lịch tỉnh sau năm 2020
Sau khi dịch bùng phát, Người lao động ít được phục vụ khách, không thường xuyên
26
bồi dưỡng, trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ dẫn đến chất lượng hạn chế. phần lớn lao động
có chuyên môn bỏ việc làm cho du lịch Hạ Long đứng trước khó khăn thách thức khi hoạt
động trở lại.
* Ý nghĩa ảnh hưởng của yếu tố an toàn xã hội đến hoạt động du lịch
Sau gần hai năm "đóng băng" vì dịch COVID-19, du lịch nội địa đã có những bước
khởi sắc đáng kể. Yếu tố an toàn cho du khách, doanh nghiệp và điểm đến du lịch luôn luôn
được đặt lên hàng đầu. Dịch COVID-19 ở Việt Nam vẫn đang trong tầm kiểm soát cũng là
điều kiện thuận lợi mở ra cơ hội lớn cho ngành du lịch phục hồi và phát triển trong giai
đoạn tiếp theo.
2.2. Một số địa điểm du lịch và đặc sản nổi tiếng ở Hạ Long
Du khách tham quan Vịnh Hạ Long hiện với 8 tuyến tham quan du lịch theo quy
định, trong đó có 6 điểm dịch vụ lưu trú, nghỉ đêm trên Vịnh: Bồ Nâu - Sửng Sốt; Hang
Luồn; Trinh Nữ; Lạch Đầu Xuôi, Cống Đỏ và Hồ Ba Hầm. Một số điểm dịch vụ hấp dẫn
du khách được tổ chức như: tiệc rượu tại Hang Trống; tắm biển, leo núi ngắm cảnh ở Titop;
du lịch sinh thái ở Soi Sim; du lịch văn hóa ở Cửa Vạn, hang Tiên Ông, động Mê Cung;
chèo kayak, chèo mủng ở hang Luồn v.v...
Khu du lịch quốc tế Tuần Châu nằm trong khu du lịch Hạ Long được thiên nhiên ban
tặng những cảnh đẹp tuyệt vời. Đảo Tuần Châu có bãi biển trong xanh, bờ cát trắng kéo dài
6km. Tại đây du khách sẽ thưởng thức nhạc nước với ánh sáng Laser màu hoành tráng; show
biểu diễn Sư Tử biển, cá Heo, cá Sấu...
Một tour du lịch mới, lạ, hấp dẫn là tham quan cụm di tích núi Bài Thơ (leo núi)-
chùa Long Tiên - đền Đức Ông, chợ Hạ Long, Cung Văn hoá Lao động Việt - Nhật. Tham
quan Bảo tàng - Thư viện tỉnh và thành phố bằng xe điện với giá 100-300.000 đồng/xe/7
người.
Vincom Center Hạ Long là một thiên đường mới không thể bỏ qua. Đây là Trung tâm
thương mại lớn nhất tỉnh Quảng Ninh, đến đây du khách có thể thỏa thích mua sắm cùng
nhiều nhãn hiệu thời trang lớn, quy tụ hàng chục nhà hàng nổi tiếng với đầy đủ hương vị
từ đồ truyền thống của Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan cho tới Châu Âu, Châu
Úc, và có cơ hội trải nghiệm cảm giác mới lạ tại sàn trượt băng tự nhiên Vinpearlland Ice
27
Rink, cũng như khám phá nhiều sân chơi mới mẻ tại trung tâm vui chơi giáo dục dành cho
trẻ em VinKE. Hoặc du khách tham quan và mua sắm ở chợ Hạ Long Hạ Long II, Trung
tâm thương mại Bãi Cháy, chợ đêm tại Trung tâm thương mại Marine Plaza (phường Hùng
Thắng).
Các món ăn ở Hạ Long chủ yếu được chế biến từ hải sản nhưng theo những phương
pháp truyền thống của dân miền biển và bằng những loài hải sản độc đáo mà nhiều người
còn chưa được nhìn thấy bao giờ. Ví dụ như ngán là một loài nhuyễn thể chỉ sống ở Quảng
Ninh. Ngán rất bổ dưỡng và chế biến được nhiều món ăn ngon khác nhau như ngán luộc,
ngán nướng, gỏi ngán, cháo ngán, bún ngán. Mỗi món ngán được chế biến theo những cách
khác nhau lại có hương vị riêng.
Ngoài ra còn rất nhiều đặc sản khác mà du khách không thể bỏ qua khi đến Hạ Long
như: chả mực (ăn với xôi, bánh cuốn), canh hà, cà sáy (cà sáy là con vịt lai ngan), sam Hạ
Long, sò huyết, ruốc (Ruốc lỗ là một loài thuộc họ bạch tuộc nhưng chỉ nhỏ bằng ngón
chân cái đứa trẻ), tu hài, tôm hùm, bề bề, sá sùng, cù kỳ (cù kỳ là một loại cua biển có hai
càng rất to, chân có nhiều lông, thịt chắc và rất thơm), ghẹ, hàu, mực... Ngoài ra khi đến
Hạ Long, nếu bạn không thưởng thức 1 bát bún tôm tại đây thì thật là tiếc.[12][13]
2.3. Một số sản phẩm du lịch ở Hạ Long
Quảng Ninh phát triển chủ yếu là tham quan các hang động, du lịch nghỉ dưỡng và
du lịch sinh thái. Hạ Long phát triển 2 loại hình chính là du lịch tham quan biển đảo và du
lịch nghỉ dưỡng.
2.3.1 Sản phẩm du lịch biển đảo
Du lịch biển đảo là loại hình du lịch được tiến hành nhằm tận dụng các hệ sinh thái
cảnh quan, tài nguyên thiên nhiên của vùng biển, đảo là chủ yếu kết hợp với các tài nguyên
du lịch nhân văn có liên quan, thông qua các dịch vụ du lịch tạo ra các sản phẩm du lịch biển,
đảo đa dạng để thoả mãn các nhu cầu du lịch cho du khách.Các sản phẩm du lịch này phải
hướng đến những giá trị mới được thiết lập trên cơ sở tính khác biệt, đặc sắc, nguyên bản
của các giá trị văn hóa truyền thống, tính nguyên sơ, hấp dẫn, độc đáo của các giá trị tự
nhiên, tính tiện nghi, hiện đại của giá trị sáng tạo từ khoa học công nghệ và trí tuệ nhân tạo.
Hai lần được UNESCO vinh danh là kỳ quan thiên nhiên thế giới vào năm 1994 và
28
năm 2000, Vịnh Hạ Long với vẻ đẹp hùng vĩ tạo nên chất xúc tác đặc biệt khiến thành phố
vịnh biển này trở nên nổi tiếng. Thời ấy, Hạ Long là một trong những điểm du lịch quen
thuộc nhất với các gia đình Việt Nam, níu giữ bất cứ du khách quốc tế nào khi đặt chân đến
nơi đây. Vẻ đẹp trường tồn của vịnh Hạ Long được tạo nên từ hàng nghìn đảo đá đồ sộ nhấp
nhô giữa vịnh biển trong xanh, cùng hệ thống hang động tự nhiên huyền ảo và hệ sinh thái
rừng ngập mặn đặc trưng với nhiều giống loài động, thực vật quý hiếm.
Các sản phẩm du lịch biển, đảo tại thành phố Hạ Long dựa trên sự kết hợp giữa văn
hóa, con người và thiên nhiên cũng như xu thế phát triển của cách mạng công nghiệp 4.0 và
sắp tới đây là cách mạng công nghiệp 5.0. Từ đó, hình thành nên chuỗi các sản phẩm du
lịch có chất lượng, khả năng cạnh tranh cao nhưng lành mạnh, hướng tới các thị trường du
lịch cao cấp, có khả năng chi trả cao và phù hợp với nhu cầu, xu thế phát triển của các thị
trường trong nước và quốc tế; đồng thời cũng cần chú trọng đổi mới phát triển các sản phẩm
du lịch nhằm giữ chân khách hàng và tăng được khoản chi tiêu của khách du lịch cũng như
hạn chế được ảnh hưởng bởi mùa vụ du lịch.
Để phát triển kinh tế cũng như thúc đẩy du lịch biển đảo, trong những năm qua việc
đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cho những địa phương vùng biển đã được quan tâm, nhất là
việc cải thiện điều kiện giao thông đi lại, hệ thống cầu cảng, đường giao thông được làm
mới, nâng cấp, từng bước gắn kết các khu du lịch biển với trung tâm du lịch. Nhìn chung,
bức tranh tổng thể về phát triển du lịch biển đảo ở Hạ Long đã có những bước khởi sắc nhất
định. Du lịch biển đang ngày càng khẳng định là một trong những ngành kinh tế nhiều tiềm
năng, mang lại lợi ích về nhiều mặt và trở thành sự lựa chọn điểm đến của rất nhiều du
khách trong và ngoài nước.
Bên cạnh những hoạt động quen thuộc như khám phá hang động, thăm các làng chài
trên vịnh, tắm biển, câu cá, chèo thuyền kayak, ngủ đêm trên du thuyền… du khách còn tìm
được những điểm dừng chân mới cực thú vị tại Hạ Long.Với sự xuất hiện ngày càng nhiều
các sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng, giải trí độc đáo và đẳng cấp, thành phố di sản Hạ Long
đang trỗi dậy mạnh mẽ sau giấc ngủ dài.[5]
Ngược dòng lịch sử, các làng chài trên Vịnh Hạ Long đã xuất hiện sớm, từ đầu thế
kỷ 19, tiền thân là các làng chài 2 bên bờ Vịnh Hạ Long là Giang Võng (Hà Khánh), Trúc
Võng (khu vực Cái Lân) và vẫn giữ được nét đặc trưng theo thời gian, các biến động, chiến
29
tranh... Nay hậu duệ của họ là những dân chài sống trên 7 làng chài lớn trên lịch tại Vân
Đồn; các điểm du lịch tại Bình Liêu, Tiên Yên... sẽ sớm được đưa vào hoạt động cùng với
hàng loạt dự án hạ tầng giao thông mới. Đây sẽ là những tiền đề quan trọng để Du lịch
Quảng Ninh tăng thêm sức hấp dẫn và tạo đột phá trong bối cảnh đất nước đang sống chung
với dịch Covid – 19.
3.2.2. Sản phẩm du lịch sinh thái
Đây là một hình thức kinh doanh du lịch dựa trên những văn hóa có giá trị trong cộng
đồng. Hình thức kinh doanh này được cộng đồng cũng như phát triển bởi cộng đồng dân
cư. Đặc biệt nó phù hợp với cộng đồng dân tộc thiểu số và cũng phát triển tại một số vùng
miền.
Không chỉ có lợi thế về cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, Quảng Ninh còn có truyền
thống lịch sử, truyền thống văn hóa vô cùng phong phú. Đây cũng chính là tiền đề quan
trọng để tỉnh đầu tư thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng (DLCĐ) với những nét đặc trưng
giàu bản sắc văn hóa của địa phương. Qua đó, xây dựng Quảng Ninh trở thành một điểm
đến hấp dẫn với đa dạng các loại hình du lịch, đáp ứng tốt nhất nhu cầu tham quan, nghỉ
dưỡng của du khách trong và ngoài nước.
Không chỉ 2 lần được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới, những giá
trị về văn hoá, lịch sử; tập quán sinh hoạt, phương thức sống của cộng đồng ngư dân là
nguyên liệu quý để phát triển du lịch cộng đồng trên Vịnh Hạ Long. Ngoài các giá trị toàn
cầu, Vịnh Hạ Long còn mang trong mình những giá trị văn hoá vạn chài tồn tại lâu đời.
Du lịch sinh thái là là du lịch và tham quan có trách nhiệm với môi trường tại các
điểm tự nhiện không bị tàn phá để thưởng thức thiên nhiên và các đặc điểm văn hóa đã tồn
tại trong quá khứ hoặc đang hiện hành qua đó khuyến khích hoạt động bảo vệ, hạn chế các
hoạt động tiêu cực do các khách quan gây ra và tạo ra lợi ích cho những người dân địa
phương tham gia tích cực. Theo (Cebalos- Lascurain, 1996).
Du lịch sinh thái là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên và văn hoá bản địa gắn với
giáo dục môi trường, có đóng góp cho nỗ lực bảo tồn và phát triển bền vững với sự tham
gia tích cực của cộng đồng địa phương.
Du lịch sinh thái là loại hình du lịch có trách nhiệm đối với môi trường ở các khu
30
thiên nhiên còn tương đối hoang sơ với mục đích thưởng ngoạn thiên nhiên và cá giá trị
văn hóa kèm theo của quá khứ và hiện tại, thúc đẩy công tác bảo tồn, có ít tác động tiêu
cưc đến môi trường và tạo các ảnh hưởng tích cực về mặt kinh tế- xã hội cho cộng đồng
địa phương
Điều hấp dẫn du khách không chỉ là một cuộc sống trên biển, cảnh quan làng chài
độc đáo mà nơi đây còn giữ được nhiều phong tục mang đặc trưng của cư dân vùng biển.
Vì thế, việc phát triển mô hình du lịch cộng đồng không chỉ giới thiệu đến du khách
mà còn là cách thức gìn giữ và phát huy bản sắc văn hoá truyền thống hiệu quả.
Có lẽ vì thế, hơn 10 năm trước, khi du lịch cộng đồng trên Vịnh còn chưa được biết
tới thì một trong những điểm được du khách, nhất là khách quốc tế háo hức nhất là tham
quan làng chài, các bè nổi nuôi trồng thuỷ hải sản, cuộc sống làng nổi trên Vịnh.
Giai đoạn 2008 - 2009, khi Nhà nước có chủ trương chuyển đổi một số khu sang làm
dịch vụ du lịch, thì hoạt động này bắt đầu được tổ chức một cách quy củ hơn. Hình thức tổ
chức, các chương trình du lịch thu hút được cộng đồng dân chài tham gia. Năm 2014, khi
khoảng 300 hộ dân ở các làng chài khu vực lõi Di sản Vịnh Hạ Long lên bờ định cư, thì mô
hình du lịch cộng đồng này vẫn được tổ chức tốt.
Một trong những mô hình hoạt động đầu tiên là hợp tác xã Con đò cổ tích được thành
lập từ năm 2008, phục vụ du khách ở không gian làng chài Ba Hang. Tới đây, không chỉ
được tham quan làng chài, du khách còn được trải nghiệm ngồi thuyền nan vốn được ngư
dân dùng để đi lại, đánh bắt thuỷ hải sản hàng ngày, được ngư dân mời hát giao duyên. Đây
là điểm khác biệt, sống động, hấp dẫn du khách
Tại khu vực Vung Viêng, có hợp tác xã Dịch vụ du lịch vạn chài Hạ Long được thành
lập năm 2008 với khoảng 60 thuyền nan đưa đón khách tham quan làng chài. Tại đây, du
khách được hướng dẫn tham quan bè nuôi cá truyền thống, tự tay cho cá ăn, cùng ngư dân
vá lưới, đan lờ; tham quan các căn nhà nổi đặc trưng của ngư dân.
Một trong những điểm tham quan phổ biến và hấp dẫn với các sản phẩm du lịch cộng
đồng nổi bật là Cửa Vạn. Tới Cửa Vạn, du khách được chèo đò tham quan không gian làng
chài lớn nhất trên vịnh; tham gia vào các hoạt động biểu diễn hát giao duyên, trình diễn đan
lờ, đan lưới, sửa chữa ngư cụ phục vụ du khách tại Trung tâm Văn hóa nổi Cửa Vạn... do
31
chính các ngư dân biểu diễn, thực hiện.
Những mô hình du lịch cộng đồng như trên góp phần làm đa dạng dịch vụ, trải
nghiệm, hấp dẫn du khách hơn, đặc biệt là khách quốc tế. Trong cuộc khảo sát cuối năm
2018, đại diện các lữ hành lớn như Viettravel, CTC đánh giá du lịch cộng đồng đã thêm
nhiều "gia vị" cho tour tham quan truyền thống trên Vịnh.
Bởi qua đó, giúp du khách hiểu hơn, yêu hơn vùng đất, cảnh quan và con người trên
Vịnh Hạ Long. Tuy nhiên, có thể thấy, các sản phẩm du lịch cộng đồng trên Vịnh Hạ Long
phát triển chậm, chất lượng chưa cao, chưa đa dạng, chưa có nhiều nét mới, chưa thực sự
hấp dẫn kéo dài thời gian lưu trú của du khách. Phần nhiều đổi thay đến từ nỗ lực bảo tồn,
phát huy của cơ quan chủ quản.[15]
Du lịch sinh thái đang dần chuyển thành du lịch cộng đồng nhưng loại hình này chưa
được hình thành một cách đúng nghĩa mà chỉ đang bắt đầu quá trình hình thành.
2.4. Thành tựu phát triển du lịch Hạ Long
* Các dịch vụ du lịch đa dạng, phong phú
Có thể kể đến các dịch vụ thu hút đông đảo khách du lịch như biểu diễn cá heo, hải
cẩu, xiếc thú, công viên nhạc nước, múa rối nước,… Các loại hình du lịch cũng được phát
triển: du lịch tham quan để đến với các hòn đảo và hang động của vịnh Hạ Long; du lịch
sinh thái để tìm hiểu các hệ sinh thái biển và ven biển; du lịch văn hoá; du lịch đô thị để
đến với các phố của thành phố Hạ Long, các trung tâm thương mại, các bảo tàng, nhà văn
hóa…; du lịch nghỉ ngơi giải trí,…
* Không gian du lịch mở rộng
Việc nâng cấp đường bộ, các bến xe, các bến tàu, sẽ tạo điều kiện thuận lợi trong việc
di chuyển tới các địa điểm du lịch tại Hạ Long. Thành phố cũng mở rộng không gian về
các hướng du lịch. Bên cạnh đó việc các công ty lữ hành tại đây liên tục tổ chức các chuyến
đi ngắn ngày, dài ngày cho khách du lịch tới hầu hết các địa điểm có tiếng đã phần nào mở
rộng được phạm vi du lịch tại Hạ Long. [8]
2.5. Định hướng phát triển du lịch Hạ Long
32
❖ Bảo tồn tài nguyên du lịch, định hướng thị trường khách
Thành phố đã có những đề án, biện pháp chỉ đạo nhằm gìn giữ được các giá trị vật
chất lẫn tinh thần của thành phố Hạ Long với tiêu chí để con người, văn hóa, thiên nhiên
được hòa hợp với nhau.
Hạn chế thị trường du khách có hành vi tiêu cực như ý thức kém trong việc bảo vệ
hệ sinh thái, thái độ xấu gây ảnh hưởng tới những du khách khác,… và tăng cường phát
triển nâng cao dịch vụ đối với du khách có văn hóa, mức cho trả cao.
❖ Phát triển sản phẩm du lịch và các loại hình du lịch
Phát triển sản phẩm du lịch phải phù hợp với điểm đến du lịch đó, nhằm tạo sự hấp
dẫn cho du khách và ổn định du khách đến thăm quan.
Các loại hình tham quan như: du lịch văn hoá, du lịch sinh thái, du lịch trung chuyển,
du lịch nghỉ dưỡng và vui chơi giải trí biển, du lịch đô thị cũng cần có một quy mô và chất
lượng phù hợp. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi du du khác trong nước và quốc tế.
❖ Phát triển các tuyến tham quan
Các tuyến tham quan cũng cần được lưu tâm và phát triển toàn diện khả năng du lịch
bao gồm cả trên đất tiền, trên núi và ngoài biển.
Các tuyến tham quan trên đất liền rất được ưa chuộng có thể kể đến như khu vực Hòn
Gai,… Nơi đây thu hút du khách bởi những nét đẹp truyền thống mang đậm dấu ấn lịch sử.
Các tuyến tham quan lên núi lại gắn liền với việc phát triển du lịch sinh thái tại các
thắng cảnh nổi tiếng như Hồ Yên lập, núi Bài Thơ, đồi Bãi cháy.
Các tuyến tham quan ngoài biển cần được mở rộng phạm vi, xây dựng kịch bản cho
tuyến trên cơ sở khai thác các truyền thuyết đặc sắc.
Ngoài ra việc khai thác thêm các tuyến du lịch trên để ngắm cảnh quan tổng thể Hạ
Long từ trên cao cũng cần được triển khai phát triển thêm, cùng với đó phát triển tuyến
tham quan dưới mặt biển.
❖ Định hướng phát triển các loại hình nhà nghỉ, khách sạn
Thứ nhất, cần nâng cấp lại chất lượng hệ thống cũng như chất lượng dịch vụ tại các
khách sạn, nhà nghỉ và đặt ưu tiên phát triển đổi mới cho các khách sạn từ 3 đến 5 sao đặc
33
biệt các điểm đến du lịch có tiếng, nơi đón nhận nhiều du khách thăm quan tới nghỉ dưỡng.
Thứ hai, rà soát lại các nhà nghỉ khách sạn có chất lượng kém gây ảnh hưởng tiêu cực
tới khách hàng, tránh việc đầu tư thêm vào những nơi như vậy hay những nhà nghỉ khách
sạn có nguy cơ phá gây ảnh hưởng lớn tới môi trường sinh thái gây ra nhiều tác động tiêu
cực.
❖ Định hướng phát triển các phương tiện vận chuyển
Với việc ngành du lịch ngày càng phát triển thì những nhu cầu khám phá của du
khách lại ngày một nhiều đặt ra việc phải phát triển đổi mới thêm về các phương tiện vận
chuyển khác nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại của khách hàng như là : cáp treo, khinh khí cầu,…
❖ Định hướng xúc tiến quảng bá du lịch
Thứ nhất, tuyên truyền quảng bá các hình ảnh ấn tượng nhất để tạo ra thương hiệu
cho du lịch Hạ Long ;
Thứ hai, phát triển marketing điện tử, sản xuất các vật phẩm mang dấu ấn của Hạ
Long ;
Thứ ba, giới thiệu du lịch Hạ Long với bạn bè quốc tế
Thứ tư, tạo ra các cuộc khảo sát sản phẩm du lịch, các điểm du lịch tại Hạ
Thứ năm, luôn khắc phục những điểm còn hạn chế, không ngừng nâng cao và phát
triển chất lượng dịch vụ để thành phố Hạ Long luôn là điểm du lịch lý tưởng đối với du
khách trong nước và cả du khách nước ngoài.[8]
2.6. Sự ảnh hưởng của Covid đến du lịch Hạ Long
2.6.1. Trước thời kỳ Covid
2.6.1.1. Lượng khách
Theo Sở Du lịch tổ chức Hội nghị tổng kết công tác Năm 2017, ngành Du lịch Quảng
Ninh hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu đề ra, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế -
xã hội chung của tỉnh. Tổng lượng khách du lịch đến với Quảng Ninh đạt 9,87 triệu lượt,
trong đó khách quốc tế là 4,28 triệu lượt; doanh thu từ khách du lịch đạt trên 17.800 tỷ
đồng. So với năm 2016, tổng lượng khách du lịch tăng 18%, doanh thu tăng 30%. Công
tác quản lý nhà nước về du lịch đã được tăng cường và không ngừng đổi mới, nhất là môi
34
trường kinh doanh du lịch; công tác triển khai các quy hoạch đã được chú trọng và tập trung
chỉ đạo; nhận thức của nhân dân, doanh nghiệp và các cấp, ngành, địa phương về du lịch đã
có những thay đổi, chuyển biến và tác động đến hoạt động du lịch. Phát huy những kết quả
đạt được,Năm 2018, Quảng Ninh đã đón hơn 12,2 triệu lượt khách du lịch, trong đó có
khoảng 5,2 triệu lượt khách quốc tế. Năm 2019 này, ước tính Quảng Ninh sẽ đón khoảng
14 triệu lượt khách, tăng 14% so với cùng kỳ, trong đó khách quốc tế ước đạt 5,75 triệu
lượt, tăng 10% so với cùng kỳ năm 2018… Đến năm 2019 lượng khách du lịch đến vịnh
Hạ Long đạt 4,4 triệu lượt, trong đó khách quốc tế gần 2,9 triệu lượt, tăng 6% so với cùng
kỳ 2018.Thu phí 10 tháng đạt hơn 1.030 tỷ đồng; cả năm 2019, thu phí đạt hơn 1.294 tỷ
đồng, tăng 9% so với cùng kỳ. Chỉ tính lượng khách đến với Hạ Long đã giúp du lịch Quảng
Ninh vượt lên hẳn so với các địa phương khác, chỉ xếp sau Thủ đô Hà Nội. Những con số
tăng trưởng ấn tượng trên cho thấy, vịnh Hạ Long luôn dẫn đầu là điểm tham quan không
chỉ riêng của Quảng Ninh mà còn của cả Việt Nam.
Không chỉ số lượng khách du lịch quốc tế đến Hạ Long tăng vọt từ cuối 2018 đến nay,
mà mức chi tiêu bình quân của một du khách cũng đã tăng xấp xỉ 10%, lên con số trên 110
USD/ngày. Dòng khách cao cấp tiếp tục mang tới những cơ hội vàng cho thành phố bên bờ
vịnh…
So với con số trung bình 500 chuyến tàu biển, đưa gần 300.000 lượt khách quốc tế
ghé thăm Việt Nam mỗi năm thì tính ra, mỗi cảng biển trên dải đất hình chữ S chỉ đón chưa
tới 2 chuyến tàu khách với 1.100 hành khách/năm. Như vậy, cảng tàu khách quốc tế Hạ
35
Long cho thấy sức hút và hiệu quả cao hơn rất nhiều lần mức bình quân cả nước.
Từ cuối tháng 4/2019, bến thuỷ nội địa – bến du thuyền thăm vịnh Hạ Long thuộc cảng
tàu khách quốc tế cũng chính thức hoạt động, mở ra cửa ngõ mới đưa du khách đi tham
quan vịnh Hạ Long thuận tiện, an toàn và đẳng cấp hơn bao giờ hết. Sau 4 tháng hoạt động,
tính tới hết tháng 8, bến thuỷ nội địa đã đưa gần 192.000 lượt du khách đi thăm Vịnh.
2.6.1.2. Doanh thu
Theo Sở Du lịch Quảng Ninh, Thời gian lưu trú của du khách đã có những chuyển biến
rõ rệt.
Ông Phạm Ngọc Thuỷ, Giám đốc Sở Du lịch Quảng Ninh cho biết, năm 2020, ngành
du lịch Quảng Ninh phấn đấu đón 15,5 triệu lượt khách, trong đó có 6,5 triệu lượt khách
quốc tế; tổng thu đạt hơn 34.000 tỷ đồng; đóng góp vào tổng thu ngân sách nội địa của tỉnh
không ít hơn 11,5%. Thời gian lưu trú của khách du lịch phải tăng lên và đạt 2,8 - 2,85 ngày
và mức chi tiêu bình quân sẽ là 2,3 triệu đồng/lượt khách (khách quốc tế là 2,8 triệu đồng/
36
lượt khách; khách nội địa là 2,0 triệu đồng/ lượt khách).
2.6.1.3. Hiệu suất du lịch
Các sản phẩm du lịch mới được đưa vào khai thác, không gian du lịch được mở rộng đã
tăng sức hấp dẫn, kéo dài thời gian lưu trú, tăng mức chi tiêu bình quân của khách du lịch.
Có thể nói, trong những năm gần đây, với sự năng động, sáng tạo trong công tác lãnh
đạo, điều hành, nỗ lực cải thiện, nâng cao chất lượng môi trường đầu tư kinh doanh, nên
Hạ Long đã thu hút được nhiều nguồn lực cho đầu tư phát triển, nhất là về hạ tầng giao
thông, cơ sở dịch vụ du lịch, cảng biển... Trong đó có sự tham gia tích cực, hiệu quả của
các tập đoàn lớn, nhà đầu tư chiến lược, có tiềm lực mạnh về tài chính và kinh nghiệm quản
lý, nhất là trong lĩnh vực dịch vụ - du lịch, giải trí.
2.6.1.4. Nguồn lao động qua các năm
Trong những năm gần đây, Quảng Ninh đã có những cố gắng trong công tác tạo việc
làm mới cho người lao động. Đi đôi với việc đẩy mạnh sản xuất để giải quyết việc làm, tỉnh
đã chú trọng thực hiện các giải pháp, chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người lao động tự tìm
kiếm việc làm và giải quyết việc làm. Một trong các kênh giúp người lao động kết nối được
thông tin với người sử dụng lao động là qua các sàn giao dịch việc làm. Đây là một hoạt
động tích cực làm chuyển biến nhận thức của các cấp, các ngành, của nhân dân về trách
37
nhiệm và các biện pháp giải quyết việc làm cho người lao động.
Hằng năm, thành phố đã giải quyết việc làm cho trên 28.700 lao động, trong đó, tỷ
lệ lao động qua đào tạo đạt khoảng 80%. Thành phố đã đào tạo nghề lao động nông thôn
cho 1.786 lao động; có 1.632 lao động tốt nghiệp và 1.132 lao động có việc làm. Phấn đấu
đến cuối năm 2020, tỷ lệ lao động qua đào tạo của thành phố đạt trên 90% tổng số lao động
xã hội.
Mặc dù vậy, đông khách cũng mới chỉ là một trong những tiêu chí cơ bản để
đánh giá sự phát triển, tăng trưởng của du lịch. Cùng với đó cần phải có tiêu chí đánh giá
về hiệu quả như giá trị tăng thêm của hoạt động du lịch, chất lượng dòng khách, đặc biệt là
các dòng khách chất lượng cao, có mức chi tiêu lớn, thời gian lưu trú dài, rồi mức độ đóng
góp vào ngân sách và tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh.
Nguồn nhân lực luôn giữ vai trog chủ chốt trong quá trình phát triển, quy định
chất lượng dịch vụ phục vụ khách du lịch. Theo thống kê của sở du lịch Quảng Ninh, có
gần 2000 cán bộ nhân viên trong nghành du lịch, 150 hướng dẫn viên du lịch, 1500 nhân
viên phục vụ trên tàu du lịch, 207 nhân viên nhà hàng khách sạn. Đây là nguồn nhân lực
dồi dào để phát triển du lịch, đẩy ngành du lịch trở thành ngành kinh tế chính và thành phố
Hạ Long sẽ là thành phố du lịch trong tương lai. Cơ sở đào tạo nguồn nhân lực chủ yếu chủ
yếu của tỉnh chủ yếu là từ trường cao đẳng văn hóa nghệ thuật với các ngành đào tạo là
Việt Nam học, quản trị nhà hàng – khách sạn, quản lý văn hóa, quản trị lữ hành hướng dẫn.
Góp phần vào việc cung cấp đội ngũ hướng dẫn viên của tỉnh, là nơi cung cấp một đội ngũ
nhân viên dịch vụ và hướng dẫn viên tốt tại khu vực dịch vụ vịnh Hạ Long.
Dịch vụ ngày càng giữ vai trò chủ đạo, du lịch ngày càng trở thành ngành kinh tế
mũi nhọn với Quảng Ninh. Hệ thống khách sạn, khu nghỉ dưỡng 3 sao trở lên hiện có 7.587
phòng, tăng 68% so với năm 2015. Lượng khách du lịch của Quảng Ninh trong năm 2019
38
đạt 14 triệu lượt khách, trong đó quốc tế đạt 5.75 triệu lượt, chiếm trên 41%.
2.6.1.5. Cơ cấu lao động trong du lịch
Trong những năm qua, việc chuyển dịch cơ cấu lao động toàn thành phố được thực
hiện theo hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ “nâu” sang “xanh”, tập trung phát triển lĩnh
vực du lịch, dịch vụ và công nghiệp, đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển thành phố giai
đoạn 2011-2020. Tính đến cuối năm 2017, lực lượng trong độ tuổi lao động của thành phố
đạt khoảng 133.616 người. Hằng năm, thành phố đã giải quyết việc làm cho trên 28.700
lao động, trong đó, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt khoảng 80%. Thành phố đã đào tạo nghề
lao động nông thôn cho 1.786 lao động; có 1.632 lao động tốt nghiệp và 1.132 lao động có
việc làm. Phấn đấu đến cuối năm 2020, tỷ lệ lao động qua đào tạo của thành phố đạt trên
90% tổng số lao động xã hội.
2.6.1.6. Chính sách
Vào thời kì trước covid, Hạ Long nói riêng và ngành du lịch Việt Nam nói chung
đều thực hiện các chính sách mở cửa kích cầu du lịch đón khách Du lịch trong và ngoài
nước. Các chính sách mở cửa là đòn bẩy quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế và
ngành du lịch. Việc thực hiện mở rộng quảng bá du lịch trên các diễn đàn, các phương tiện
Thông tin đại chúng là cách thu hút lượng lớn khách du lịch ngoài ra còn là phương pháp
quảng bá ngành du lịch Hạ Long đến với khách du lịch trong nước và nước ngoài. Để mỗi
vị khách khi nhắc đến Quảng Ninh và Hạ Long sẽ đều biết đến các địa điểm tham quan du
lịch, các ngành dịch vụ có liên quan. Điều đó nhằm tăng lượng khách du lịch tham quan
tăng kinh tế cho ngành du lịch trong tỉnh.
39
2.6.1.7. Số lượng doanh nghiệp
Có 11182 công ty, doanh nghiệp đang hoạt động tại Thành Phố Hạ Long Quảng
Ninh. Các công ty tại Thành Phố Hạ Long Quảng Ninh tập trung chủ yếu ở Phường Bãi
Cháy 1417 công ty, Phường Hồng Hải 911 công ty, Phường Hồng Hà 648 công ty,
Phường Bạch Đằng 563 công ty, Phường Cao Xanh 409 công ty, Phường Giếng Đáy 387
công ty, Phường Hồng Gai 376 công ty, Phường Hà Khẩu 326 công ty, ...[16]
2.6.2. Trong thời kỳ covid
2.6.2.1. Lượng khách
Trước tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, đặc biệt đợt bùng phát lần này
lan ra nhiều tỉnh, thành phố nên lượng khách không nhiều. Các doanh nghiệp kinh doanh
dịch vụ vận tải khách du lịch trên vịnh Hạ Long phải tạm dừng hoạt động để tham gia phòng,
chống dịch theo quyết định của chính quyền địa phương. Vì vậy, doanh nghiệp bị cắt hoàn
toàn nguồn thu nhưng vẫn phải gồng mình chi trả nhiều loại chi phí để duy trì hoạt động
chờ dịch qua đi. Trong đó, tiền trả gốc, lãi ngân hàng chiếm đến 80-90% trong cơ cấu
thuế/phí của doanh nghiệp khiến nhiều doanh nghiệp đứng trước nguy cơ phá sản. và ngành
du lịch nói riêng. Hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh tiếp tục có những khó khăn, lượng
khách đến sẽ giảm, chưa có khả năng đón khách quốc tế đến Việt Nam. Vì vậy, tỉnh đã
triển khai các giải pháp đồng bộ để tập trung vào thị trường khách nội địa. Trong đó, các
chính sách về miễn giảm phí tham quan Vịnh Hạ Long, Khu di tích danh thắng Yên Tử,
Bảo tàng Quảng Ninh đóng vai trò quan trọng, là “vốn mồi” để tái khởi động lại hoạt động
dịch vụ, du lịch, hút khách đến các địa bàn khác trong toàn tỉnh. Nếu trong 6 tháng, tình
hình dịch bệnh được kiểm soát tốt, dự báo lượng khách tham quan, lưu trú trên Vịnh Hạ
Long sẽ đạt từ 1-1,1 triệu lượt; khách tham quan Bảo tàng Quảng Ninh đạt 150.000 lượt;
khách tham quan Khu di tích danh thắng Yên Tử đạt 140.000 lượt. Tổng số tiền miễn giảm
100% phí tham quan các điểm đến trên cho gói kích cầu dự kiến là 258 tỷ đồng. Nghị quyết
của HĐND tỉnh cũng tạo một động lực mạnh mẽ cho các doanh nghiệp triển khai các
chương trình giảm giá, kích cầu ưu đãi. Ông Lê Trọng Thanh, Phó Tổng Giám đốc Công
ty CP Phát triển Tùng Lâm cho hay: "Chúng tôi đánh giá rất cao những hỗ trợ từ tỉnh cũng
như chính quyền địa phương trong hoạt động đồng hành với doanh nghiệp thời gian qua.
Nhờ những chính sách này, doanh nghiệp thêm tự tin để đầu tư, triển khai các dịch vụ du
40
lịch mới.
Ngay khi du lịch nội tỉnh được mở cửa, Công ty đã triển khai nhiều chương trình, hoạt
động đa dạng, đáp ứng thị hiếu đa dạng của du khách, đồng thời giảm giá các dịch vụ trải
nghiệm, nhưng vẫn đảm bảo chất lượng dịch vụ để phục vụ du khách một cách tốt nhất".
Hiện tại, với việc cố gắng kiểm soát tốt dịch Covid-19 và không phát sinh thêm ca
nhiễm mới trong cộng đồng, nhiều địa phương của thành phố Hạ Long đang xây dựng các
sản phẩm du lịch hấp dẫn, độc đáo và thực hiện nhiều chiến dịch quảng bá để thu hút du
khách, sớm phục hồi du lịch. Cụ thể, nhiều địa phương đang dự kiến tổ chức các sự kiện,
hoạt động kích cầu du lịch nội địa, trọng tâm là các cuộc thi ảnh, giải thể thao, lễ hội văn
hóa truyền thống... Đồng thời, thành phố cũng tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng, tôn tạo, làm
mới dịch vụ các bãi tắm và xây dựng thêm các tour trải nghiệm, combo du lịch độc đáo và
nhiều sự kiện hấp dẫn, như: Lễ hội ẩm thực, phố đi bộ đêm, biểu diễn nghệ thuật, tham
quan các đảo nhỏ… Cùng với đó, Hạ Long kêu gọi người dân phát động phong trào "Mỗi
người dân là một đại sứ du lịch", tiếp tục thực hiện Bộ Quy tắc ứng xử "Nụ cười Hạ Long".
Theo đó, mỗi người dân thành phố ứng xử thân thiện, nắm rõ thông tin điểm đến du lịch
của thành phố để hỗ trợ thông tin, hướng dẫn và quảng bá, giới thiệu cho du khách…
Bên cạnh các hoạt động đẩy mạnh du lịch nội tỉnh, Quảng Ninh đang xây dựng kế
hoạch đưa, đón khách từ các địa phương khác theo hình thức khép kín, bao gồm cả dịch vụ
xét nghiệm vi rút SARS-CoV-2 cho du khách để bảo đảm an toàn phòng, chống
Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, lượng khách du lịch tham quan vịnh Hạ Long
(Quảng Ninh) năm 2020 sụt giảm mạnh, chỉ bằng 1/3 so với năm 2019.
Ngày 16.12, thông tin từ Ban Quản lý vịnh Hạ Long cho biết, năm 2020, lượng khách
tham quan vịnh Hạ Long ước đạt 1,5 triệu lượt, bằng khoảng 30% so với năm 2019, trong
đó trên 1,1 triệu khách nội địa và hơn 400.000 khách nước ngoài.
Do khách sụt giảm, phí tham quan vịnh Hạ Long ước đạt trên 230 tỷ đồng, bằng 19%
so với cùng kỳ năm 2019, bằng 15,5% so với kế hoạch UBND tỉnh Quảng Ninh giao.
Ông Phạm Định Huỳnh, Phó trưởng ban thường trực Ban Quản lý vịnh Hạ Long, cho
biết nguyên nhân khiến lượng khách tham quan sụt giảm là do ảnh hưởng của đại dịch
Covid-19. Dự kiến trong năm 2021, với các biện pháp kích cầu, lượng khách sẽ tăng khoảng
41
30% so với năm 2020, tập trung chủ yếu vào quý 2 và quý 3.[21]
Tổng lượng KDL
2018
2019
2020
Lượng
9,87 triệu
12,2 triệu
14 triệu
15,5 triệu
khách
Quốc
Nội
Quốc tế
Nội
Quốc tế
Quốc tế
Nội
Nội
tế
địa
địa
địa
địa
4,28
6,5
9 triệu
5,59
5,2 triệu
7 triệu
2,9 triệu
11,1
triệu
triệu
triệu
triệu
17.800 tỷ
1.030 tỷ (thu phí 10
1.294 tỷ (cả năm)
34.000 tỷ
Doanh
tháng)
thu
2.6.2.2. Doanh thu
Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, năm 2020, việc thực hiện nhiệm vụ thu - chi
ngân sách nhà nước trên địa bàn TP Hạ Long gặp nhiều khó khăn. Đáng chú ý, nguồn thu từ
các hoạt động du lịch, dịch vụ đóng vai trò then chốt trong cơ cấu thu ngân sách thành phố
gần như bị "đóng băng". Cùng với đó, với việc triển khai nhiều chính sách hỗ trợ như giãn,
hoãn, miễn một số sắc thuế, phí và lệ phí cũng đã ảnh hưởng đến tiến độ thu ngân sách.
Năm 2020, TP Hạ Long được UBND tỉnh giao dự toán thu ngân sách là 5.649 tỷ đồng,
bằng 107,5% so với năm 2019. Để đạt được kế hoạch giao, ngay từ đầu năm, công tác thu
ngân sách đã được thành phố thực hiện quyết liệt, chủ động, linh hoạt với nhiều biện pháp,
giải pháp nhằm triệt để tăng thu cho ngân sách. Trong đó, thành lập tổ công tác để tăng thu
ngân sách, tập trung tăng cường các khoản thu ngoài quốc doanh, thuế, phí kinh doanh bất
động sản, thuế giao thông vận tải vãng lai và các khoản thu khác ngân sách theo quy định
của pháp luật...
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và các chính sách điều chỉnh giảm,
giãn, hoãn thuế của Chính phủ đối với hoạt động của doanh nghiệp đã khiến công tác thu
ngân sách trên địa bàn TP Hạ Long những tháng đầu năm bị sụt giảm sâu so với cùng kỳ
năm 2019. Cụ thể, sau 2 đợt bùng phát của dịch Covid-19 đã khiến TP Hạ Long phải đóng
42
cửa tham quan vịnh Hạ Long, sau thời gian mở cửa trở lại từ tháng 5, song để triển khai kích
cầu du lịch, hoạt động tham quan Vịnh đang được miễn phí nên nguồn thu từ hoạt động
này chưa có. Điều này cũng khiến các ngành dịch vụ bị ảnh hưởng nặng. Đơn cử, lĩnh
vực kinh doanh ăn uống chỉ bằng 64,3% so với cùng kỳ năm 2019; kinh doanh khách sạn,
nhà nghỉ bằng 43% so với cùng kỳ; tàu du lịch bằng 47,2%. Bên cạnh đó, gần 1.150 doanh
nghiệp phải giải thể, ngừng kinh doanh; gần 25.000 lượt cá nhân kinh doanh đã tạm ngừng
kinh doanh; thực hiện Nghị định số 84/NQ-P ngày 29/5/2020 của Chính phủ, TP Hạ Long
đã giảm 50% thuế trước bạ đối với hơn 1.220 trường hợp...
Trong 6 tháng đầu năm, số thu ngân sách của TP Hạ Long đạt 8.235,4 tỷ đồng, bằng
98% so với cùng kỳ, tổng thu ngân sách được hưởng ước đạt 2.117,5 tỷ đồng, bằng 87,6%
so với cùng kỳ. Trong đó, 13 chỉ tiêu do thành phố thu ước 6 tháng đạt 1.840,4 tỷ đồng,
bằng 32,6% dự toán tỉnh giao đầu năm, bằng 23% kế hoạch thành phố (hụt 27% so với tiến
độ kế hoạch), và chỉ bằng 80,5% so với cùng kỳ.
Để đảm bảo kế hoạch tăng trưởng kinh tế, 6 tháng cuối năm, TP Hạ Long thực hiện
nghiêm kỷ luật, kỷ cương về ngân sách, xây dựng kế hoạch thu ngân sách cụ thể. Trong đó,
tiếp tục xử lý linh hoạt trong chỉ đạo thu chi ngân sách phù hợp với tình hình thực tế; ưu
tiên cân đối cho nhiệm vụ chi an sinh xã hội; tiếp tục tăng cường rà soát kỹ, tập trung vào
các nguồn thu từ tiền sử dụng đất, các sắc thuế, phí, lệ phí; cơ cấu lại đầu tư công; phân bổ,
quản lý, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn theo Luật Đầu tư công phù hợp với tình hình thu
ngân sách do ảnh hưởng của dịch bệnh; đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn XDCB.
Nhờ các giải pháp quyết liệt này, đến hết tháng 11/2020, các chỉ tiêu thu của TP Hạ
Long đạt 4.347 tỷ đồng, bằng 77% dự toán tỉnh giao đầu năm. Trong tháng 12/2020, TP Hạ
Long sẽ tích cực đôn đốc, triển khai phê duyệt các bước trong quá trình lựa chọn nhà đầu tư
thực hiện dự án có sử dụng đất, sử dụng nguồn vốn ngoài ngân sách, nộp tiền sử dụng đất
vào ngân sách thành phố trên 2.100 tỷ đồng. Dự kiến, năm 2020 thu nội địa của TP Hạ Long
43
đạt trên 6.400 tỷ đồng, tăng 14% so với kế hoạch dự toán tỉnh giao.[22]
Doanh thu
2018
2018
2018
23.590 tỷ đồng
23.590 tỷ đồng
23.590 tỷ đồng
❖ Đem lại lợi nhuận cho tỉnh Quảng Ninh trong những năm gần qua:
Là điểm thu hút khách du lịch: theo báo cáo về “Điểm nhấn du lịch 2018” do
UNWTO công bố, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 3 trong top 10 quốc gia có lượng khách
du lịch quốc tế tăng trưởng mạnh nhất trong năm 2017 và là điểm nhấn của du lịch thế giới
năm 2018. Trong đó, theo thống kê, cứ 3 khách quốc tế tới Việt Nam thì có 1 khách ghé
thăm Quảng Ninh và không thể bỏ lỡ điểm đến Hạ Long. Miền di sản với sức hấp dẫn của
những tổ hợp nghỉ dưỡng giải trí đẳng cấp, những lễ hội sôi động suốt 4 mùa đang được
đầu tư tổ chức ngày một hấp dẫn đã trở thành tâm điểm du lịch hút khách của Việt Nam.
Mang nét đẹp vừa truyền thống vừa hiện đại, là điểm dừng chân đầy lý tưởng trong
44
mắt bạn bè quốc tế cũng như trong nước. thu từ các hoạt động du lịch, dịch vụ đóng vai trò
then chốt trong cơ cấu thu ngân sách thành phố gần như bị "đóng băng". Cùng với đó, với
việc triển khai nhiều chính sách hỗ trợ như giãn, hoãn, miễn một số sắc thuế, phí và lệ phí
cũng đã ảnh hưởng đến tiến độ thu ngân sách. Năm 2020, TP Hạ Long được UBND tỉnh
giao dự toán thu ngân sách là 5.649 tỷ đồng, bằng 107,5% so với năm 2019. Để đạt được
kế hoạch giao, ngay từ đầu năm, công tác thu ngân sách đã được thành phố thực hiện quyết
liệt, chủ động, linh hoạt với nhiều biện pháp, giải pháp nhằm triệt để tăng thu cho ngân
sách. Trong đó, thành lập tổ công tác để tăng thu ngân sách, tập trung tăng cường các khoản
thu ngoài quốc doanh, thuế, phí kinh doanh bất động sản, thuế giao thông vận tải vãng lai
và các khoản thu khác ngân sách theo quy định của pháp luật...
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và các chính sách điều chỉnh giảm,
giãn, hoãn thuế của Chính phủ đối với hoạt động của doanh nghiệp đã khiến công tác thu
ngân sách trên địa bàn TP Hạ Long những tháng đầu năm bị sụt giảm sâu so với cùng kỳ
năm 2019. Cụ thể, sau 2 đợt bùng phát của dịch Covid-19 đã khiến TP Hạ Long phải đóng
cửa tham quan vịnh Hạ Long, sau thời gian mở cửa trở lại từ tháng 5, song để triển khai kích
cầu du lịch, hoạt động tham quan Vịnh đang được miễn phí nên nguồn thu từ hoạt động
này chưa có. Điều này cũng khiến các ngành dịch vụ bị ảnh hưởng nặng. Đơn cử, lĩnh
45
vực kinh doanh ăn uống chỉ bằng 64,3% so với cùng kỳ năm 2019; kinh doanh khách sạn,
nhà nghỉ bằng 43% so với cùng kỳ; tàu du lịch bằng 47,2%. Bên cạnh đó, gần 1.150 doanh
nghiệp phải giải thể, ngừng kinh doanh; gần 25.000 lượt cá nhân kinh doanh đã tạm ngừng
kinh doanh; thực hiện Nghị định số 84/NQ-P ngày 29/5/2020 của Chính phủ, TP Hạ Long
đã giảm 50% thuế trước bạ đối với hơn 1.220 trường hợp...
Trong 6 tháng đầu năm, số thu ngân sách của TP Hạ Long đạt 8.235,4 tỷ đồng, bằng
98% so với cùng kỳ, tổng thu ngân sách được hưởng ước đạt 2.117,5 tỷ đồng, bằng 87,6%
so với cùng kỳ. Trong đó, 13 chỉ tiêu do thành phố thu ước 6 tháng đạt 1.840,4 tỷ đồng,
bằng 32,6% dự toán tỉnh giao đầu năm, bằng 23% kế hoạch thành phố (hụt 27% so với tiến
độ kế hoạch), và chỉ bằng 80,5% so với cùng kỳ.
Để đảm bảo kế hoạch tăng trưởng kinh tế, 6 tháng cuối năm, TP Hạ Long thực hiện
nghiêm kỷ luật, kỷ cương về ngân sách, xây dựng kế hoạch thu ngân sách cụ thể. Trong đó,
tiếp tục xử lý linh hoạt trong chỉ đạo thu chi ngân sách phù hợp với tình hình thực tế; ưu
tiên cân đối cho nhiệm vụ chi an sinh xã hội; tiếp tục tăng cường rà soát kỹ, tập trung vào
các nguồn thu từ tiền sử dụng đất, các sắc thuế, phí, lệ phí; cơ cấu lại đầu tư công; phân bổ,
quản lý, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn theo Luật Đầu tư công phù hợp với tình hình thu
ngân sách do ảnh hưởng của dịch bệnh; đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn XDCB.
Nhờ các giải pháp quyết liệt này, đến hết tháng 11/2020, các chỉ tiêu thu của TP Hạ
Long đạt 4.347 tỷ đồng, bằng 77% dự toán tỉnh giao đầu năm. Trong tháng 12/2020, TP Hạ
Long sẽ tích cực đôn đốc, triển khai phê duyệt các bước trong quá trình lựa chọn nhà đầu tư
thực hiện dự án có sử dụng đất, sử dụng nguồn vốn ngoài ngân sách, nộp tiền sử dụng đất
vào ngân sách thành phố trên 2.100 tỷ đồng. Dự kiến, năm 2020 thu nội địa của TP Hạ Long
đạt trên 6.400 tỷ đồng, tăng 14% so với kế hoạch dự toán tỉnh giao.[22]
2.6.2.3. Chính sách
Năm 2021", trị giá khoảng 500 tỷ đồng. Tuy nhiên, từ đầu năm 2021 đến nay, do ảnh
hưởng của các đợt dịch thứ 3, thứ 4, nên hoạt động du lịch chỉ được thực hiện trong một
thời gian ngắn cuối tháng 4/2021, bắt đầu khôi phục du lịch nội tỉnh từ ngày 8/6.
Theo nhận định của các chuyên gia, dự báo trong 6 tháng cuối năm 2021, dịch Covid-
46
19 tiếp tục có những diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến kinh tế-xã hội nói chung bảo tương
lai kinh tế cho Thành phố, đặc biệt là ngành du lịch với tầm quan trọng của Vịnh Hạ Long
- một tài sản kinh tế và du lịch quan trọng cùng với giá trị đánh bắt và nuôi trồng thủy hải
sản và phát triển kinh tế biển.
Cụ thể, năm 2021, tốc độ tăng trưởng của thành phố ước đạt 15,6%; thu ngân sách
trên địa bàn ước đạt 7.755,2 tỷ đồng, tăng 2% dự toán tỉnh giao, tăng 36,8% so với cùng kỳ;
tổng vốn đầu tư toàn xã hội ước đạt 53.000 tỷ đồng, thành lập mới trên 1.000 doanh nghiệp,
tạo việc làm mới ước cả năm cho 6.500 lao động...
Song song với đó, hệ thống kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông, đô thị có
bước phát triển mạnh mẽ, dự kiến trước 31/12/2021 sẽ hoàn thành dự án Cầu Cửa Lục 1 và
đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả; góp phần quan trọng thúc đẩy liên kết vùng, nội vùng,
hợp tác hóa lãnh thổ, tạo ra các hành lang, không gian phát triển mới. Môi trường đầu tư
tiếp tục được cải thiện, cải cách hành chính được chú trọng. Công tác quản lý nhà nước có
47
nhiều tiến bộ trên tất cả các lĩnh vực.[23]
2.6.2.4 .Quy định khi tham gia hoạt động du lịch
Vịnh Hạ Long hiện có hơn 500 tàu du lịch được cấp phép hoạt động, trong đó có
khoảng 200 tàu lưu trú nghỉ đêm. Tuy nhiên, từ đầu năm 2020 đến nay, dịch bệnh Covid- 19
bùng phát, gây đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, ngành du lịch gặp nhiều khó khăn, du lịch
Quảng Ninh - ngành kinh tế chủ lực của tỉnh buộc phải “đóng băng”, Vịnh Hạ Long dừng
đón khách, khiến hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực vận tải trên vịnh chịu ảnh
hưởng nặng nề.
Thực hiện Nghị quyết số 128/NQ-CP của Chính phủ, về việc thích ứng an toàn, linh
hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19, từ đầu tháng 11/2021, Quảng Ninh đã tái khởi
động, tổ chức khai thác hoạt động tham quan, du lịch trên Vịnh Hạ Long, gắn với các biện
pháp phòng dịch. Tuy nhiên, theo tổng hợp từ Cơ quan Cảng vụ Đường thủy nội địa (Cảng
vụ Quảng Ninh), lượng khách còn khá khiêm tốn. Cụ thể, trong 2 tháng cuối năm 2021, tàu
du lịch đưa khách tham quan Vịnh Hạ Long đã thực hiện vận chuyển 875 chuyến tàu, đưa
hơn 14.000 lượt khách thăm vịnh, bằng 3% lượt hành khách thời điểm dịch chưa xuất hiện.
Các chuyến tàu đưa đón du khách đảm bảo an toàn, không lây lan dịch bệnh Covid-19.
Để đảm bảo hoạt động, Cảng vụ Quảng Ninh đã duy trì quân số, bám sát các kế
hoạch, thực hiện đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn, kiểm tra đối với các phương
tiện thủy hoạt động đưa khách tham quan Vịnh Hạ Long. Đồng thời, duy trì sự phối hợp
chặt chẽ với các cơ quan liên quan, thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát liên ngành,
48
tăng cường xử lý các vi phạm trong hoạt động vận chuyển hành khách, kiểm
tra tải trọng của các phương tiện, thiết bị an toàn, công tác bảo vệ môi trường tại các
cảng thủy nội địa thuộc phạm vi quản lý.
Cùng với đó, đơn vị đã vận hành hiệu quả hoạt động giám sát thông qua thiết bị hành
trình GPS được lắp bắt buộc trên các phương tiện. Hệ thống này cho phép cơ quan chức
năng nắm được các thông số về thời gian, vị trí, vận tốc... của tàu đang hoạt động. Song
song với đó là thống nhất và đưa vào quy chế hoạt động từng phần việc, gắn trách nhiệm
của chủ cảng, chủ tàu, thuyền trưởng, thuyền viên như: Trước khi xếp khách, phương tiện
phải thực hiện vệ sinh các vị trí có tiếp xúc với khách bằng nước sát khuẩn; kết thúc hành
trình thăm vịnh phải phun khử khuẩn toàn bộ phương tiện; khi xếp khách phải thực hiện
nghiêm túc các quy định “5K” về phòng dịch, yêu cầu hành khách đeo khẩu trang, khai báo
y tế điện tử; niêm yết công khai số điện thoại đường dây nóng để du khách trực tiếp phản
ánh với cơ quan chức năng...
Được biết, Cảng vụ Quảng Ninh đã xây dựng quy chế vận hành cụ thể, bám sát chỉ
đạo của tỉnh, của Sở GTVT, yêu cầu các đơn vị vận tải thực hiện nghiêm Sổ tay Hướng dẫn
phòng, chống dịch Covid-19 tại cộng đồng trong trạng thái bình thường mới, áp dụng trên
các phương tiện.
Năm 2022, dự báo tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp,
khó lường, tác động trực tiếp tới hoạt động du lịch. Song ngành Du lịch Quảng Ninh đã đặt
mục tiêu phấn đấu đón trên 9,5 triệu lượt khách, trong đó Vịnh Hạ Long là mục tiêu chiến
lược để thu hút du khách. Do đó, việc đảm bảo an toàn vận hành và an toàn phòng dịch
hiệu quả ngay từ đầu của Cảng vụ Quảng Ninh sẽ góp phần nhanh chóng phục hồi du lịch
địa phương.[24]
Khách du lịch còn được tham quan tour du lịch tham quan trải nghiệm và nghỉ đêm
trên Vịnh Hạ Long đã được các doanh nghiệp khôi phục trở lại và kiểm soát chặt chẽ để
đảm bảo an toàn. Các doanh nghiệp đều ưu tiên đón khách du lịch đã được tiêm đủ 2 mũi
vắc-xin phòng Covid-19; đưa ra các dịch vụ tham quan, lưu trú trên vịnh khép kín theo gia
đình, hoặc nhóm khách nhỏ nhằm đảm bảo an toàn. Trên mỗi phương tiện tàu du lịch đều
được trang bị đầy đủ khẩu trang, nước sát khuẩn, thực hiện khai báo y tế bằng quét mã QR
49
code đối với du khách tại các điểm tham quan theo hành trình trên Vịnh Hạ Long.
Để đảm an toàn, tỉnh sẽ ban hành "Bộ tiêu chí tạm thời về đánh giá mức độ an toàn
trong phòng, chống dịch Covid-19 đối với hoạt động du lịch", trên cơ sở đó, khẩn trương
thiết lập mô hình du lịch an toàn, hạn chế tối đa rủi ro về dịch bệnh cho người dân và du
khách.[25]
2.6.2.5. Việc phục hồi lại của du lịch hạ long sau covid
Phát triển du lịch ban đêm đang là hướng đi mới của TP Hạ Long để khai thác hiệu
quả các tiềm năng thế mạnh và sản phẩm du lịch hiện có của thành phố. Dự kiến từ cuối
tháng 4 tới, “Phố đêm du thuyền Hạ Long” sẽ chính thức đi vào hoạt động để phục vụ du
khách và nhân dân tại Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long (phường Bãi Cháy). Đây tiếp tục
là một trong những sản phẩm du lịch mới của thành phố nhằm kích cầu du lịch trong năm
2022. "Phố đêm du thuyền Hạ Long" sẽ được bố trí dọc hai bên cầu cảng của Cảng tàu
khách quốc tế Hạ Long. Thời gian hoạt động của phố đêm bắt đầu từ 18h cho tới 22h cùng
ngày và có khoảng 30 con tàu du lịch đã được lựa chọn tham gia hoạt động. Tùy theo nhu
cầu của du khách, tàu có thể đỗ tại bến phục vụ ăn uống hoặc đưa du khách vừa ăn uống
vừa du ngoạn khu vực ven bờ.
Ngoài việc làm mới các sản phẩm sẵn có và đưa các sản phẩm du lịch mới vào khai
thác, TP Hạ Long cũng đã xây dựng kế hoạch và các hoạt động kích cầu du lịch cụ thể để
tận dụng tối đa các hoạt động kích cầu du lịch, các sự kiện quy mô lớn cấp tỉnh, cấp quốc
gia và quốc tế được tổ chức trên địa bàn thành phố. Nhất là sự kiện Quảng Ninh đăng cai
các môn thi đấu tại SEA Games 31, Đại hội thể dục thể thao toàn quốc lần thứ IX... Tăng
cường liên kết, mở rộng không gian du lịch
Ngoài việc làm mới và phát triển các sản phẩm mới, việc đẩy mạnh liên kết, hợp tác
phát triển du lịch được thành phố xem là một trong những mắt xích quan trọng giúp doanh
nghiệp sớm phục hồi sản xuất kinh doanh và tạo động lực thúc đẩy phục hồi, phát triển bền
vững ngành du lịch, nhất là trong đợt cao điểm du lịch hè 2022.
Thành phố đang tiến hành xúc tiến thị trường và hợp tác truyền thông tại TP Hồ Chí
Minh và một số địa phương là thị trường du lịch nội địa trọng điểm; khởi động lại chương
trình hợp tác về du lịch với TP Đà Nẵng… nhằm truyền thông, quảng bá hình ảnh mảnh
đất, con người, tài nguyên thiên nhiên, bản sắc văn hóa các dân tộc TP Hạ Long, khẳng
50
định Hạ Long là điểm đến “An toàn - Thân thiện - Mến khách
- Trong covid họ vẫn mở cửa đón khách quốc tế (các đoàn chuyên gia) theo con
đường ngoại giao.
2.7. Đánh giá
Hạ Long với một vị trí địa lý được thiên nhiên ban tặng đã khiến cho nơi đây có
nhiều điều kiện để phát triển du lịch.
❖ Thành phố bên bờ Vịnh Hạ Long – Di sản thế giới:
Vịnh Hạ Long được mệnh danh là khu du lịch có một không hai trên thế giới với
thắng cảnh số một của Việt Nam. Nhà thơ lớn Trung Hoa, ông Tiêu Tam Tam đã viết:
“Chưa đến vịnh Hạ Long, chưa phải đến Việt Nam”. Nơi đây đã được UNESCO công nhận
là Di sản thế giới hai lần trong đó một lần về cảnh quan thẩm mỹ(1994) và lần thứ hai về
địa chất địa mạo(2000). Đây chính là sự khẳng định giá trị của Hạ Long với toàn cầu. Không
những thế nơi đây còn bao gồm nhiều các hòn đảo lớn nhỏ khác nhau, trong đó có gần 900
hòn đảo đã được đặt tên(chính xác là 889 hòn đảo) và kiến tạo địa chất tại đây đã được 250-
280 triệu năm, cùng rất nhiều những di tích tuyệt đẹp. Tất thảy cho ta thấy cả một quần thể
những di tích tuyệt mỹ ấy lại tập trung nằm trong phần vịnh Hạ Long thuộc thành phố Hạ
Long.
Đi cùng với đó là 4 giá trị nổi bật: Thẩm mỹ, địa chất, sinh học và văn hoá –du lịch.
Vào cuối tháng 5/2020 tuyến đường bao biển Trần Quốc Nghiễn với chiều dài 6,2km
đã được nâng cấp và trở thành “con đường di sản” với giá trị lên tới nghìn tỷ nhưng cũng
có giá trị là sản phẩm du lịch mới đã kết nối với các chuỗi cảnh quan phát triển du lịch biển
của thành phố Hạ Long. Đây cũng được coi là một trong những sản phẩm du lịch mới, có
quy mô, giá trị lớn nhất.
❖ Đem lại lợi nhuận cho tỉnh Quảng Ninh trong những năm gần qua:
Là điểm thu hút khách du lịch: theo báo cáo về “Điểm nhấn du lịch 2018” do
UNWTO công bố, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 3 trong top 10 quốc gia có lượng khách
du lịch quốc tế tăng trưởng mạnh nhất trong năm 2017 và là điểm nhấn của du lịch thế giới
năm 2018. Trong đó, theo thống kê, cứ 3 khách quốc tế tới Việt Nam thì có 1 khách ghé
51
thăm Quảng Ninh và không thể bỏ lỡ điểm đến Hạ Long. Miền di sản với sức hấp dẫn của
những tổ hợp nghỉ dưỡng giải trí đẳng cấp, những lễ hội sôi động suốt 4 mùa đang được
đầu tư tổ chức ngày một hấp dẫn đã trở thành tâm điểm du lịch hút khách của Việt Nam.
Mang nét đẹp vừa truyền thống vừa hiện đại, là điểm dừng chân đầy lý tưởng trong
52
mắt bạn bè quốc tế cũng như trong nước.
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2
Thông qua việc tổng hợp và phân tích tài liệu về thực trạng hoạt động du lịch tại
thành phố Hạ Long – Quảng Ninh, cụ thể là thực trạng hoạt động du lịch trước và sau covid
sản phẩm và dịch vụ du lịch, lượng khách, hiệu suất du lịch, một số chính sách tại thành
phố Hạ Long ngày càng hoàn thiện và phát triển. Mặc dù trong tình hình dịch Covid - 19
đang diễn biến rất phức tạp, khó lường trước song các hoạt động du lịch của thành phố đã
có những bước triển mới vừa đáp ứng được nhu cầu của khách du lịch vừa đảm bảo sự an
toàn trong tình hình mới.
Du khách đến Quảng Ninh giờ không chỉ có một trải nghiệm là tham quan Vịnh Hạ
Long mà còn là có rất nhiều các lựa chọn khác để lưu lại lâu hơn, để trải nghiệm các hoạt
động khám phá mới bởi sự ra đời của các trung tâm thương mại, khu vui chơi giải trí, các
khách sạn, khu nghỉ dưỡng tiêu chuẩn 5 sao mới được đầu tư hoàn thành... đã trở thành sản
phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn du khách, là nguồn kích cầu lớn cho du lịch, dịch vụ của
Quảng Ninh phát triển.
Ngoài ra Chương 2 của đề tài cũng đã đưa ra được những đánh giá về hoạt động du
lịch của thành phố Hạ Long. Đây là căn cứ để bài nghiên cứu đưa ra những đề xuất nhằm
phát triển thêm nữa hoạt động du lịch ở thành phố Hạ Long trong thời gian sắp tới. Cùng
với đó, các địa phương trong tỉnh, các đơn vị du lịch dịch vụ cũng đã sẵn sàng cho
việc mở cửa phục hồi đón khách du lịch.
53
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ ĐỀ XUẤT NHẰM PHÁT TRIỂN DU LỊCH Ở HẠ
LONG TRONG THỜI KỲ COVID
3.1. Cần những cơ chế chính sách đủ mạnh để phát triển du lịch ở Hạ Long
Đối với ngành dịch vụ du lịch tại Việt Nam thì Hạ Long luôn là một trong những
niềm tự hào của cả đất nước khi được bạn bè quốc tế để ý, là một trong bảy kỳ quan của thế
giới do Unesco công nhận. Hiện nay, trong tình hình thị trường du lịch quốc tế chưa mở trở
lại do dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp ở nhiều nơi trên thế giới, nhiều nước vẫn áp
dụng chính sách kiểm soát nhập cảnh nghiêm ngặt,… Đòi hỏi, phải có những chính sách
tổng thể để lấy lại tốc độ phát triển trước đây trong giai đoạn bình thường mới để du lịch
Hạ Long trở lại. Nhìn chung, đại dịch Covid- 19 đã gây ra không ít khó khăn nhưng cũng
tạo ra những nhu cầu mới, làm thay đổi nhiều mặt của thị trường du lịch thành phố Hạ
Long. Chính phủ, Tổng cục Du lịch và các địa phương cần khuyến khích, tạo điều kiện cho
các doanh nghiệp kiến tạo các sản phẩm mới, dịch vụ mới, phù hợp với xu thế, nhất là sản
phẩm du lịch phục vụ nhu cầu của du khách trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, cần có
những biện pháp nhằm thúc đẩy các kết nối vùng liên kết du lịch; thành lập các Cơ quan
quản lý điểm đến để quản lý phát triển sản phẩm, xúc tiến du lịch cho vùng; đẩy mạnh công
tác quảng bá để tạo hiệu ứng lan tỏa lớn kích cầu cho du lịch Hạ Long.
Bên cạnh đó, cần thúc đẩy các kết nối vùng liên kết du lịch; thành lập các Cơ quan
quản lý điểm đến để quản lý phát triển sản phẩm, xúc tiến du lịch cho vùng; đẩy mạnh công
tác quảng bá để tạo hiệu ứng lan tỏa lớn kích cầu cho du lịch Hạ Long.
Có cơ chế, chính sách riêng để hỗ trợ cho các doanh nghiệp hàng đầu về lữ hành tại
Hạ Long, các doanh nghiệp thương hiệu quốc gia về du lịch được tiếp cận vốn vay ưu đãi,
quỹ đất, ưu đãi thuế… Từ đó hình thành và củng cố vai trò của những doanh nghiệp mạnh,
đủ tiềm lực đột phá, phát triển; đưa du lịch Hạ Long lên đà phát triển.
Cũng cần có những cơ chế, chính sách để phát triển gia tăng trải nghiệm, tăng thời
gian lưu trú và chi tiêu của du khách bằng mô hình kinh tế ban đêm, du lịch đêm để tạo thêm
những sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu xã hội nói chung và khách du lịch nói riêng.
Các chính sách hỗ trợ thúc đẩy du lịch phục hồi và phát triển trở lại cần ban hành
54
nhanh, kịp thời và thực chất để triển khai ngay trong thực tế mới phát huy được hiệu
quả. Đối với những vấn đề cấp bách cần triển khai ngay nếu chưa có văn bản pháp luật quy
định hoặc có quy định khác thì cho thực hiện thí điểm.
Hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật là những yếu tố quan trọng để phát triển du lịch,
vì thế, Chính phủ cần tiếp tục giành nguồn lực thích hợp từ ngân sách nhà nước đầu tư phát
triển hạ tầng giao thông tại Hạ Long. Bên cạnh đó tăng cường tần suất các đường bay có
sẵn. Tập trung đầu tư một số biển đảo có điều kiện thuận lợi phát triển du lịch đường biển.
Đẩy nhanh hơn việc tiêm vắc xin toàn dân để tạo miễn dịch cộng đồng, mở cửa du
lịch quốc tế trở lại. Xây dựng các quỹ tài chính hỗ trợ cho Hạ Long dưới hình thức hỗ trợ
trực tiếp cho khách trong năm 2021. Điều này sẽ giúp khuyến khích và tác động kích cầu
được 1 lượng khách rất lớn đi du lịch tại nơi đây, giúp hệ thống người lao động dịch vụ phía
sau có được việc làm, các doanh nghiệp duy trì được hoạt động và đội ngũ nhân sự.
Gia hạn thời gian nộp thuế đến cuối năm 2021 đối với thuế giá trị gia tăng và thuế
thu nhập doanh nghiệp. Khó khăn lớn nhất hiện nay đối với các doanh nghiệp du lịch Hạ
Long là thiếu vốn để tái lập hoạt động kinh doanh. Trong khi đó, doanh nghiệp muốn vay
tiền từ ngân hàng phải có tài sản thế chấp, trong khi doanh nghiệp du lịch lữ hành chỉ có
uy tín và thương hiệu - những thứ mà không ngân hàng nào nhận thế chấp. Vì thế, cần có
cơ chế mới để doanh nghiệp tiếp cận vốn vay khả thi, được vay tín chấp.
Bên cạnh các chính sách hỗ trợ về thuế, thị thực nhập cảnh, giá điện... cần chính sách
đồng bộ giữa các bộ, ngành, địa phương tạo điều kiện cho người dân đi du lịch như kéo dài
một số kỳ nghỉ lễ, miễn giảm các khoản thu phí tham quan, tăng cường truyền thông quảng
bá. Du lịch Hạ Long cũng cần đẩy nhanh hơn việc chuyển đổi số trong phát triển du lịch,
xây dựng nền tảng số dùng chung cho toàn ngành và toàn xã hội. Trong đó, số hóa toàn bộ
hệ thống ngành nghề bổ trợ du lịch từ dịch vụ vận chuyển đến lưu trú, ăn uống, điểm tham
quan, di sản, kể cả cổ vật trong bảo tàng để thành tài nguyên chung để phục vụ phát triển
du lịch.[27]
3.2. Nghiên cứu sản phẩm
Du lịch biển đảo cần nâng cao chất lượng các loại dịch vụ và đa dạng hoá các loại
hình du lịch biển đảo như nghỉ dưỡng biển, tham quan, vui chơi giải trí, thể thao mạo hiểm,
55
khám phá đáy biển và các đảo ven bờ, du lịch tàu biển... kết hợp với phát triển các loại hình
du lịch bổ trợ khác như du lịch sinh thái (nghỉ mát, thể thao leo núi...), du lịch văn hoá (tham
quan lễ hội, các di tích lịch sử văn hoá…), du lịch MICE (hội thảo, hội nghị…) để tạo nên
các sản phẩm du lịch đặc sắc dựa trên nguồn tài nguyên sẵn có nhằm phát triển hiệu quả và
bền vững. Không những thế, việc tạo ra các sản phẩm du lịch mới thú vị hơn sẽ thu hút
được đông đảo khách du lịch tạo điều kiện phát triển du lịch ở thành phố Hạ Long.
Sản phẩm du lịch cần được xây dựng dựa trên các yếu tố thân thiện với môi trường.
Đặc biệt, có sự tham gia, phối hợp của cộng đồng dân cư đối với các hoạt động phát triển
du lịch. Bên cạnh các dịch vụ cao cấp, cần đem đến cho du khách thưởng ngoạn những nét
văn hoá truyền thống, tìm hiểu cuộc sống thường ngày của người dân địa phương. Điều đó
sẽ làm cho nhiều nét văn hóa mà trước giờ chỉ được truyền miệng ở những góc nhỏ của
thành phố được phổ biến rộng rãi hơn, một phần ghi lại nhiều hình ảnh đẹp trong mắt mọi
người.
Với mục tiêu phát huy giá trị của di sản một cách hiệu quả nhất vừa bảo đảm bảo tồn
tài nguyên di sản để nhanh chóng phát triển khu vực Hạ Long thành trọng điểm du lịch
biển đảo của cả nước có sức cạnh tranh cao trong khu vực và quốc tế, bảo đảm mục tiêu đến
năm 2010 tỉnh Quảng Ninh đón được 6,8 triệu lượt khách và tăng gấp 1,5 lần vào năm
2020, cần thiết triển khai một số giải pháp sau:
Tiếp tục nâng cao nhận thức phát triển du lịch tại khu vực di sản gắn với xu thế hội
nhập quốc tế và khu vực về du lịch trên cơ sở bảo tồn các giá trị di sản. Phát triển du lịch
trên quan điểm khu di sản thiên nhiên thế giới vừa là tài nguyên du lịch có giá trị cao vừa
là sản phẩm du lịch độc đáo và hấp dẫn của cả nước, khu vực và quốc tế.
Việc xây dựng và phát triển sản phẩm du lịch trên cơ sở bảo tồn giá trị tài nguyên du
lịch (giải pháp “2 trong 1”: bảo tồn di sản vừa là phát triển du lịch, phát triển du lịch là bảo
tồn di sản) vừa bảo đảm phải đồng bộ với việc phát triển kinh tế xã hội, phát triển đô thị khu
vực Hạ Long và Quảng Ninh- Cát Bà.
Sản phẩm du lịch không chỉ là “các dịch vụ cần thiết để thoả mãn nhu cầu của khách
du lịch trong chuyến đi du lịch” (Điều 4 Luật Du lịch năm 2005). Sản phẩm du lịch là tổng
thể bao gồm các yếu tố đồng bộ hợp thành: tài nguyên với giá trị hấp dẫn của nó; cơ sở vật
56
chất kỹ thuật du lịch; điều kiện hạ tầng (khả năng) tiếp cận điểm đến du lịch và môi trường
(tự nhiên và xã hội) điểm đến, trong đó giá trị tài nguyên du lịch có tính quyết định nhất
cho quá trình xây dựng, phát triển, quảng bá và cung cấp sản phẩm du lịch.
Tiến hành điều tra, đánh giá, phân loại xác định giá trị của các yếu tố di sản với tư
cách là tài nguyên du lịch theo tiêu chí quy định của Luật Du lịch, làm cơ sở lập kế hoạch,
quy hoạch phát triển du lịch trên địa bàn gắn với nhiệm vụ bảo tồn di sản.
Thực hiện đánh giá khả năng, sức chứa của tài nguyên được xác định đưa vào phát
huy giá trị phục vụ du lịch gồm các điểm tham quan, điểm dịch vụ du lịch theo nguyên tắc
bảo tồn giá trị tài nguyên theo quy định của Luật Di sản vừa khai thác hiệu quả phục vụ du
lịch.
Thực hiện quảng bá điểm đến du lịch, xác định nhu cầu của các loại thị trường, ưu
tiên các thị trường khách du lịch trọng điểm, có khả năng chi trả cao, thị hiếu gắn với giá trị
của tài nguyên biển đảo. Chương trình bầu chọn Hạ Long là kỳ quan thế giới là dịp quảng
bá đưa Di sản đến với thế giới. Tuy nhiên cũng đặt ra thách thức và nhiệm vụ cấp bách là
chuẩn bị đầu tư phát triển hệ thống sản phẩm du lịch có chất lượng và tính cạnh tranh làm
cơ sở cho hoạt động quảng bá xúc tiến du lịch khu di sản Hạ Long.
Triển khai xây dựng quy hoạch, kế hoạch và đầu tư phát triển sản phẩm du lịch tại
khu vực di sản theo nguyên tắc:
Vịnh Hạ Long, khu di sản thiên nhiên thế giới không phải là một khu du lịch (theo
tiêu chí của Luật Du lịch), mà một sản phẩm du lịch tổng thể với hệ thống các sản phẩm du
lịch đặc thù phù hợp với đặc điểm, giá trị, sức chứa của các loại tài nguyên du lịch thuộc
khu vực di sản, khả năng kinh tế kỹ thuật để thực hiện.
Mỗi sản phẩm du lịch là tổng thể bao gồm các yếu tố tài nguyên và giá trị của tài
nguyên, điều kiện dịch vụ, khả năng tiếp cận của khách và điều kiện môi trường tự nhiên
nhân văn của điểm tài nguyên. Trong đó tài nguyên và giá trị của tài nguyên là yếu tố quyết
định, cơ bản của sản phẩm du lịch.
Phát triển sản phẩm phải căn cứ nhu cầu, sở thích khả năng chi trả của các loại thị
trường khách du lịch, có sức cạnh tranh cao trong vùng biển đảo Bắc Bộ, cả nước, khu
57
vực và quốc tế; phải đồng bộ với hệ thống sản phẩm du lịch, các tour du lịch, cơ sở vật
chất kỹ thuật du lịch, hạ tầng du lịch, sự bền vững của tài nguyên và môi trường cảnh quan
du lịch khu vực ven bờ, đô thị Hạ Long và vùng biển đảo Quảng Ninh và Bắc Bộ.
Sản phẩm du lịch tại khu di sản chủ yếu gồm các nhóm: du lịch tham quan thắng
cảnh, nghỉ biển, sinh thái biển đảo, thể thao, du lịch mạo hiểm, du lịch văn hoá lễ hội và du
lịch tàu biển. Cụ thể như: du lịch tham quan cảnh quan biển đảo, giá trị thẩm mỹ, khoa học;
tham quan văn hoá, lễ hội, di chỉ khảo cổ, làng nghề , làng chài; tham quan
hệ sinh thái biển; du lịch vui chơi giải trí, nghỉ dưỡng trên biển, đảo, thể thao nước,
du lịch mạo hiểm,.. và các sản phẩm bổ trợ khác phù hợp với đặc thù tài nguyên và yêu cầu
bảo tồn di sản..
Căn cứ quy mô đón khách dự kiến các giai đoạn 2010-2020, sức chứa của các tài
nguyên và khu di sản tổ chức không gian hoạt động du lịch gồm hệ thống các điểm du lịch,
tuyến du lịch tại khu vực di sản thuộc cụm du lịch Hạ Long nằm trong hệ thống không gian
5 cụm du lịch chính của Quảng Ninh (Vân Đồn- Bái Tử Long; Móng Cái – Trà Cổ; Uông
Bí- Đông Triều- Yên Hưng; Cô Tô và Hạ Long).
Các điểm du lịch gắn bó nhuần nhuyễn giá trị cảnh quan độc đáo với giá trị nhân văn
như du lịch tâm linh-huyền thoại đảo Đầu Gỗ với đặc trưng truyền thuyết Âu Cơ - Lạc
Long; điểm vui chơi giải trí kết hợp lưu trú nổi đảo Bồ Hòn với giá trị đặc trưng về truyền
thuyết Rồng Hạ; điểm du lịch sinh thái-nhân văn Đảo Hang Trai giá trị truyền thống nghề
cá, chài lưới; điểm du lịch sinh thái biển đảo Đầu Bê, điểm du lịch thể thao mạo hiểm đảo
Cống Đỏ, gắn với giá trị truyền thuyết cá hoá rồng… và nhiều điểm du lịch tham quan
khác.
Các tuyến du lịch trên vịnh theo thời gian, nhu cầu tham quan du lịch của khách gắn
với đặc thù của các sản phẩm, điểm tham quan du lịch của mỗi tuyến: tuyến du lịch kết nối
tất cả các điểm tham quan hoặc những điểm đặc thù trong khu vực vịnh; tuyến du lịch nối
các điểm tham quan, vui chơi giải trí tại khu vực thành phố Hạ Long với khu di sản. Cần
hạn chế sự trùng lặp về nội dung giữa các tuyến du lịch này.
Phát triển hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật thiết yếu phục vụ các điểm tham quan
theo quy định của Luật Du lịch, gồm: các nhà nghỉ nổi, nhà nghỉ trên đảo hoặc vách núi,
58
nhà nghỉ di động có quy mô nhỏ, kiến trúc sinh thái hoà nhập với cảnh quan.
Có quy chế và biện pháp quản lý chặt chẽ và hạn chế tối đa việc phát triển các khu
lưu trú, nghỉ dưỡng trên các đảo. Đối với hệ thống nhà nghỉ, khách sạn nổi, lưu động cần
có quy hoạch và biện pháp kiểm soát chặt chẽ theo tiêu chuẩn du lịch sinh thái và quy định
bảo tồn di sản, bảo vệ cảnh quan biển đảo, kể cả đối với khu vực mặt nước vùng đệm khu
di sản. Các cơ sở ăn uống cần được hạn chế phát triển trong khu vực bảo tồn tuyệt đối và
vùng nước đệm
Về hạ tầng du lịch, rà soát, điều chỉnh hệ thống các tuyến vận chuyển khách du lịch
trong khu vực di sản và vùng lân cận Tăng cường phương tiện vận chuyển (tàu, thuyền, tàu
ngầm du lịch, cáp treo, khinh khí cầu,vv..) phù hợp với yêu cầu bảo vệ giá trị cảnh quan,
sinh thái biển đảo, vừa bảo đảm tạo điều kiện tiếp cận các điểm tham quan, dịch vụ du lịch
như: không gây ô nhiễm tiếng ồn, khói bụi, nước thải vào nước biển; hoà nhập với cảnh
quan biển đảo; bảo đảm an toàn, vị trí đỗ, tuyến di chuyển không gây tác động môi trường,
cảnh quan, tổn hại hệ sinh thái biển đảo.
Mặt khác việc phát triển sản phẩm du lịch trên vịnh phải đồng bộ với việc phát triển
các khu du lịch, điểm du lịch khu vực đô thị Hạ Long và vùng biển đảo Quang Ninh theo
quy hoạch đã được cấp thẩm quyền phê duyệt như các khu du lịch, dịch vụ Bãi Cháy; khu
du lịch tổng hợp Hùng Thắng; khu du lịch sinh thái Đồn Điền; khu di tích lịch sử núi Bài
Thơ; khu tham quan phố cổ Hòn Gai, khu bảo tàng than Hà Lầm,..kèm theo các giải pháp
kiên quyết và hiệu quả về bảo vệ tài nguyên, cảnh quan, môi trường du lịch không chỉ khu
vực vịnh mà các khu vực lân cận.
Để có cơ sở phát triển du lịch tại khu vực di sản, cần thiết rà soát các loại quy hoạch,
kế hoạch đầu tư, bảo tồn liên quan đến khu vực nhằm xác định những giải pháp bảo đảm
thống nhất, đồng bộ điều phối các hoạt động đầu tư xây dựng đô thị, phát triển cơ sở vật
chất kỹ thuật, hạ tầng, bảo vệ môi trường cảnh quan du lịch. Rà soát, điều chỉnh các dự án
bảo tồn, phát huy giá trị khu di sản đã được cấp thẩm quyền phê duyệt: trong 13 khu chức
năng của Quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản thiên nhiên thế giới được phê duyệt
năm 2002, có một số hoạt động du lịch phát huy giá trị di sản cần được nghiên cứu, rà soát
về hiệu quả du lịch và bảo tồn di sản để điều chỉnh về tính chất, quy mô nhằm hạn chế sự
trùng lặp các sản phẩm du lịch, bảo đảm tính đặc thù, cạnh tranh của sản phẩm du lịch phù
59
hợp với mục tiêu phát triển du lịch bền vững tại khu vực di sản.[28]
3.3. Mô hình Kinh doanh
Trong hành trình kiếm tìm cơ hội kinh doanh lớn ở Hạ Long - thị trường du lịch sôi
động bậc nhất miền Bắc, giới doanh nhân đã nhanh chóng “bắt tay” để thiết lập nên một
mô hình liên kết kinh doanh thông minh, tối ưu hóa chi phí đầu tư đồng thời tối đa hóa lợi
nhuận.
Với quyết tâm lớn và những hành động thực,“trái tim” kinh tế, du lịch Hạ Long. đã
nhanh chóng trở thành điểm đến hút mạnh các dòng vốn đầu tư. Ngoài Vịnh di sản nức
danh thế giới, Hạ Long ngày nay còn khoe diện mạo mới hiện đại, năng động. Bên cạnh
những tuyến phố truyền thống là những dãy nhà phố, biệt thự thương mại được đầu tư bài
bản, đồng bộ, khang trang. Và người ta đã hình dung ra sự sầm uất, nhộn nhịp của những
khu phố mới này sẽ chẳng kém cạnh gì so với các khu phố mua sắm, dịch vụ du lịch nổi
tiếng trong khu vực.
Tất nhiên ngày nay chẳng ai còn đến Hạ Long chỉ để ăn hải sản, ngắm Vịnh rồi về.
Đến Hạ Long là phải chơi cho đã ở Sun World Halong Complex, đi cáp treo đến đỉnh Ba
Đèo, ngồi vòng quay Sun Wheel để ngắm toàn cảnh thành phố bên bờ Vịnh…Chưa hết,
đến Hạ Long còn để hòa vào những lễ hội liên tục được tổ chức tại quảng trường Sun
Carnaval Hạ Long, hay dọc những dãy shophouse sầm uất, du khách sẽ không còn phải đi
xa để tìm những quán cafe, nhà hàng, dịch vụ… ở các khu phố bên trong thành phố, mà có
thể rảo bước vừa ngắm vịnh biển, vừa ngắm những kiến trúc hiện đại, vừa dễ dàng tìm
được một cửa hàng ưng ý…
Rõ ràng, chính quyền TP Hạ Long đã thể hiện quyết tâm lớn để biến du lịch thành
ngành kinh tế mũi nhọn, chuyển du lịch từ “nâu” sang “xanh”. Mọi điều kiện đã sẵn sàng
để đón các nhà đầu tư.
Vấn đề cốt lõi là cần tìm được loại ngành hàng để làm ăn và mặt bằng thuận lợi để
đón lãi lớn. Ở đất du lịch thì chắc chắn kinh doanh những ngành hàng dịch vụ dành cho du
khách chiếm ưu thế hơn hẳn. Mở một nhà hàng ẩm thực lớn gồm nhiều phòng để dành cho
nhiều đoàn khách, hay một không gian cafe thoáng rộng thiết kế có gu, hoặc là một khách
sạn mini sang trọng và cá tính, thậm chí là một quán bar hay karaoke nhiều phòng hiện đại…
60
Tất cả những ý tưởng đó chắc hẳn đã nằm trong đầu của những doanh nhân sành nghề.
Ý tưởng đã có, thì việc chọn mặt bằng kinh doanh vẫn thường là khâu “làm khó” các
nhà đầu tư. Những ngành hàng phục vụ cho du khách như thế lại thường đòi hỏi không
gian rộng rãi, mặt tiền thoáng đãng, thậm chí kiến trúc ấn tượng. Dõi theo xu hướng kinh
doanh ở Hạ Long, thị trường đang chứng kiến những thương vụ “bắt tay” để đầu tư mặt
bằng diện tích lớn, như các biệt thự thương mại Boutique Shophouse ở trong khu nghỉ
dưỡng Sun Premier Village Ha Long Bay chẳng hạn. Nằm ngay trung tâm Bãi Cháy, cận
kề tổ hợp vui chơi giải trí đẳng cấp Sun World Halong Complex, dãy phố thương mại với
những shophouse có diện tích lớn lên tới 300m2/căn này khiến giới doanh nhân như “bắt
61
được vàng”.[29]
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3
Từ những vấn đề được trình bày ở trong chương 2, trong chương 3, đề tài đã đưa ra
những chiến lược về những cơ chế chính sách đủ mạnh để phát triển du lịch ở Hạ Long,
nghiên cứu sản phẩm và mô hình kinh doanh nhằm cải thiện tình hình du lịch ở thành phố
Hạ Long. Tất cả các đề xuất và giải pháp trên cần được thực hiện đồng bộ và có sự phối hợp
chặt chẽ của các cơ quan quản lý thành phố cũng như các doanh nghiệp tham gia về lĩnh
vực du lịch.
Tại thời điểm này, các dịch vụ hiện nay vẫn đang còn có khả năng đáp ứng nhu cầu
của khách du lịch. Nhưng mối quan tâm và nhu cầu của du khách về việc đảm bảo an toàn
trong du lịch là cao và không dừng lại. Làm thế nào để khai thác có hiệu quả tiềm năn g du
lịch trên Vịnh theo hướng phát triển bền vững, nhằm mong đáp ứng nhu cầu của du khách?
Đây là một câu hỏi lớn đặt ra cho các nhà quản lý và điều hành kinh tế trung ương và địa
phương, đặt ra cho các doanh nghiệp đang ngày. Qua đó nhóm tác giả đã đề ra một số đề
xuất phát triển du lịch ở Hạ Long trong thời kì covid, với nghiên cứu này nhóm tác giả hy
62
vọng được đóng góp một phần hữu ích cho dự phát triển của du lịch Hạ Long hơn nữa.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Trong những năm vừa qua đối mặt với dịch bệnh bùng phát, du lịch bị đóng băng
trong một thời gian đã lãm ảnh hưởng đến sự phát triển du lịch tại Hạ Long nói riêng và của
trên toàn thế giới nói chung. Nhưng với sự chỉ đạo của Đảng, nhà nước, chính quyền đã thúc
đẩy nhanh quá trình tiêm vacxin cũng như phòng chống dịch một cách hiệu quả nên hoạt
động du lịch đã được mở cửa trở lại. Tuy những bước đầu khi bắt đầu mở cửa lại du lịch
trong nước cũng như quốc tế còn nhiều khó khăn nhưng nhìn chung cho đến bây giờ du
lịch Hạ Long đang dần thích nghi với dịch bệnh.
Để đưa hoạt động du lịch trở lại trước tiên dưới sự chỉ huy của tỉnh Hạ Long đã thực
hiện tốt và nghiêm ngặt các biện pháp phòng chống dịch bệnh:
+ Có chứng nhận tiêm đủ 2 mũi
+ Luôn tuân thủ quy tắc phòng chống dịch và đeo khẩu trang nơi công cộng
+ Có kết quả xét nghiệm âm tính bằng phương pháp PCR trong vòng 72h
Nhiều doanh nghiệp lữ hành, du lịch cũng lên tiếng cho rằng, những quy định ngặt
nghèo, không thông thoáng khi mở cửa du lịch sẽ khiến khách quốc tế “ngại” đến Việt Nam
và sẽ lựa chọn các quốc gia khác với thủ tục dễ dàng, cởi mở hơn. Chính điều này cũng làm
cho doanh nghiệp khó tiếp cận với các thị trường khách quốc tế để quảng bá, xúc tiến, chào
bán sản phẩm...
Hiệp hội Du lịch Việt Nam bày tỏ quan điểm cho biết nên tháo gỡ các quy định cách
ly quá chặt chẽ, lên tới 72h tại nơi lưu trú,... với người nước ngoài đến Việt Nam du lịch,
đã tiêm vaccine và có kết quả test PCR âm tính trước khi khởi hành.
Bên cạnh đó đề tài nghiên cứu còn có nhiều mặt hạn chế có thể kể đến như:
+ Số liệu thống kê của những năm gần đây còn chưa có nhiều do dịch bệnh covid
nên hoạt động du lịch mới được mở cửa lại trong năm gần đây
+ Chưa làm rõ được những mặt tiêu cực trong hoạt động du lịch Hạ Long trong
thời kỳ dịch bệnh
+ Chưa so sánh được các mặt trong hoạt động du lịch trước và trong thời kỳ covid du
63
lịch Hạ Long
- Thúc đẩy kết nối an toàn:
Theo kết quả khảo sát cho thấy ngành du lịch lưu trú, ăn uống và du lịch là ngành
kinh tế chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi dịch bệnh. Trong khi đó các doanh nghiệp lại
không dám đầu tư quá nhiều vì sợ không thể thu lại số vốn ban đầu đã bỏ ra. Đối với các
khách sạn, nhà hàng thì lại phải đối mặt với tình trạng không có khách.
- Các giải pháp phục hồi du lịch tại Hạ Long một cách thấu đáo, phù hợp
Dù dịch bệnh dần được kiểm soát nhưng theo nhận định của nhiều chuyên gia, dịch
COVID-19 vẫn tiềm ẩn những nguy cơ khó lường, buộc hoạt động du lịch nơi đây phải
nghiên cứu các giải pháp phục hồi du lịch một cách thấu đáo, phù hợp. Trong đó, yếu tố an
toàn phải đặt lên hàng đầu, từ an toàn ở tuyến điểm, an toàn trong chuỗi dịch vụ, an toàn
trong tổ chức điều hành tour và trong cả công tác kiểm soát.
Thứ nhất đề nghị Chính phủ xem xét giải pháp “thiết kế một chương trình vay vốn
trung và dài hạn trong khuôn khổ gói hỗ trợ phục hồi kinh tế 2022 - 2023 dành riêng cho các
doanh nghiệp khách sạn, hàng không, du lịch và dịch vụ du lịch”.
Thứ hai, đề xuất Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành cân nhắc các biện pháp hỗ
trợ tiết giảm chi phí cho doanh nghiệp tại tỉnh và các địa bàn lân cận trong đó có thành phố
Hạ Long thông qua một số biện pháp như: Giảm chi phí nhiên liệu, điện, nước cho hoạt động,
giảm thuế VAT,... hoãn nộp các khoản thuế, phí với thời gian cho phép từ 12 - 18 tháng
hoặc dài hơn.
Về cơ bản, các chính sách trên được triển khai tương đối đồng bộ tại các địa phương,
củng cố niềm tin và động lực cho doanh nghiệp du lịch khắc phục thiệt hại, vực dậy hoạt
động kinh doanh, chung sức cùng toàn ngành du lịch vượt qua khó khăn, chuẩn bị cho giai
64
đoạn phục hồi, phát triển.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Vnvc, T. T. T. C. (2022, January 13). Virus Corona 2019 (Covid 19, Sars
Cov 2): Nguyên nhân & triệu chứng. Công Ty Cổ Phần Vacxin Việt Nam.
[2] (2015, October 28). Các khái niệm cơ bản về du lịch. Retrieved March 21,
2022
[3] Phương N. L. H. (2021, June 23). Khách du lịch là gì và cách phân loại khách
du lịch. TriThucCongDongNet.
[4] P. (2021, May 20). Ý nghĩa ngành du lịch trong đời sống kinh tế - xã hội.
Ngành Du lịch
[5] An H. (2018, December 12). Thay đổi từng ngày, Hạ Long đang trở thành
điểm đến du lịch lý tưởng.
[6] MEDIATECH. (n.d.). Xây dựng các sản phẩm du lịch từ giá trị văn hóa vạn
chài trên Vịnh Hạ Long. TTTTQN.
[7] Vietnamnet. (2021, December 11). Hạ Long Thu Hút Khách Du Lịch Bằng
Sản Phẩm an Toàn Khác Biệt
[8] Du lịch Hạ Long Quảng Ninh. (2022, February 18). Du Lịch Hạ Long Quảng
Ninh.
[9] H. (2022, March 21). Đặc điểm tâm lý khách du lịch Việt Nam - Hoteljob.vn.
Copyright 2010 - Hoteljob - info@hoteljob.vn - 84–4-62750274.
[10] Wikipedia contributors. (2022, March 14). Vịnh Hạ Long.
[11] Các Điểm Tham Quan tại Vịnh Hạ Long | Cẩm Nang Du Lịch Hạ Long.
(n.d.).
Bhaya Cruises
[12] Bỏ túi 16 địa điểm du lịch Hạ Long đẹp say lòng du khách. (n.d.). Vinpearl.
[13] Đặc sản Hạ Long: 20 món ngon nên thưởng thức & mua làm quà. (n.d.).
65
Vinpearl.
[14] Quảng Ninh: Tạo sức hút cho du lịch biển đảo. (2021, July 17). Bộ Văn Hóa,
Thể Thao và Du Lịch6
[15] T. (2021, January 18). Thấy gì từ du lịch cộng đồng ở Vịnh Hạ Long? - Tổng
cục Du lịch. Tổng cục Du lịch Việt Nam.
[16] Tra cứu thông tin công ty, mã số thuế tại Thành Phố Hạ Long Quảng Ninh
nhanh chóng, chính xác. (n.d.). Thông tin công ty doanh nghiệp
[17] T. (2020, October 30). Top dự án biệt thự nghỉ dưỡng Hạ Long đáng đầu tư
nhất 2020. Condotel Hạ Long.
[18] Trang T. (2021, May 8). Tốc độ tăng trưởng đáng kinh ngạc của Quảng Ninh
5 năm gần nhất. Titan Group - Bất động sản Titan.
[19] H.L. (2021a, July 15). Du lịch Quảng Ninh khởi sắc trước “‘bão’” dịch
Covid-19. Hànộimới.
[20] MEDIATECH. (2022, September 9). TP Hạ Long: Gia tăng “sức khỏe” cho
doanh nghiệp. TTTTQN.
[21] ncov.vnanet.vn. (2021, May 5). Dịch COVID-19: Doanh nghiệp tàu du lịch
kiến nghị giải pháp hỗ trợ vượt dịch. Copyright © 2020 by ncov.vnanet.vn.
[22] TP Hạ Long: Vượt khó để hoàn thành số thu ngân sách. (2020, December 23).
Cổng thông tin điện tử thành phố Hạ Long
[23] MEDIATECH. (2021, December 10). TP Hạ Long cần tận dụng cơ hội phát
triển từ các dự án, công trình trọng điểm mà tỉnh đầu tư. TTTTQN.
[24] Mở cửa đón khách tham quan Vịnh Hạ Long: Kiểm soát an toàn phương tiện,
phòng dịch ngay từ đầu. (2022, January 11). Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch.
[25] Quảng Ninh: Đảm bảo an toàn khi mở lại các hoạt động du lịch. (2021,
October 28). Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch.
[26] Nguyen G. (2021, October 25). Thống kê lượng khách du lịch tới Hạ Long
66
2019 - Con số đáng mơ ước. Titan Group - Bất động sản Titan.
[27] NguyễnQuốcKỳ (2021b, July 30). Cần những cơ chế, chính sách đủ mạnh để
phát triển du lịch. Văn Hóa Cơ Quan Của Bộ Văn Hóa, Thể Thao & Du Lịch.
[28] Hà Thái (2008, October 21). Một số giải pháp phát huy giá trị di sản thiên
nhiên thế giới Hạ Long trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam – Viện Nghiên cứu
Phát triển Du lịch (ITDR). ITRD
[29] Kiệt A. (2019, January 11). Mô hình liên kết kinh doanh “lên ngôi” tại Hạ
Long. Báo giao thông.
[30] Downtown821. (2021, January 7). Sản Phẩm du lịch là gì? Đặc điểm và Phân
67
Loại Sản Phẩm du lịch.
PHỤ LỤC
Một số danh lam thắng cảnh nổi tiếng ở Quảng Ninh
Thắng cảnh Vịnh Hạ Long
https://www.quanlynhanuoc.vn/2021/02/23/quang-ninh-thuc-hien-chinh-sach-phat-
68
trien-du-lich-ben-vung/
Sun world – Hạ Long Park
https://www.quanlynhanuoc.vn/2021/02/23/quang-ninh-thuc-hien-chinh-sach-phat-
trien-du-lich-ben-vung/
Núi bài thơ
69
https://vinpearl.com/vi/bo-tui-16-dia-diem-du-lich-ha-long-lam-say-long-du-khach
Vịnh Bái Tử Long
70
https://vinpearl.com/vi/bo-tui-16-dia-diem-du-lich-ha-long-lam-say-long-du-khach