ề ả ờ ừ ủ ậ Đ bài: Gi i thích bình lu n câu nói c a Nam Cao trong Đ i th a “Văn ch ươ ng
ữ ầ ườ ợ ế không c n đ n nh ng ng i th khéo tay…”
Bài làm
ự ủ ệ ỉ ướ ườ ể ạ ư S nghi p sáng tác c a Nam Cao tuy ch trên d i m i năm nh ng nhà văn đã đ l i cho
ữ ẩ ươ ầ ố ị ờ đ i nh ng tác ph m văn ch ờ ng có giá tr lâu dài. Su t th i gian c m bút, Nam Cao luôn
ư ở ể ộ ướ ạ ượ ằ ữ suy t , trăn tr đ tìm cho mình m t h ắ ng đi đúng đ n, nh m đ t đ ạ c nh ng sáng t o
ự ệ ậ ngh thu t đích th c.
ữ ề ướ ệ ậ ậ ả Gi a lúc trên văn đàn n y sinh nhi u khuynh h ố ng ngh thu t khác nhau, th m chí đ i
ỏ ể ặ ẽ ế ệ ư ậ l p nhau, Nam Cao đã bày t ộ quan đi m m t cách l ng l nh ng quy t li t trong m t s ộ ố
ệ ắ ủ truy n ng n c a mình.
ự ự ệ ậ ượ ừ ị ả Theo ông, ngh thu t ph i nói lên s th c, không đ ộ ố c thi v hóa cu c s ng, đ ng làm
ừ ố ủ ổ ườ ẳ ị ỗ ánh trăng l a d i trên n i kh đau c a con ng i (Trăng sáng) và kh ng đ nh: Văn ch ươ ng
ữ ầ ườ ư ể ẫ ợ ộ ế không c n đ n nh ng ng i th khéo tay, làm theo m t vài ki u m u đ a cho. Văn
ươ ữ ỉ ườ ế ế ư ơ ồ ch ạ ng ch dung n p nh ng ng i bi t đào sâu, bi ữ t tìm tòi, kh i nh ng ngu n ch a ai
ữ ư ừ ạ ơ ờ kh i và sáng t o nh ng cái gì ch a có (Đ i th a).
ể ạ ử ừ ề ờ Nam Cao cũng đã t ng th tài trong nhi u th lo i và phong cách khác nhau. Th i gian
ị ả ưở ạ ễ ủ ơ ờ ượ ầ đ u, ông có ch u nh h ạ ng c a th văn lãng m n, lo i d dãi, th i th ấ ng không m y
ứ ể ằ ị ươ ế ấ ỉ giá tr . Sau đó, ông nhanh chóng hi u ra r ng th văn ch ng y ch là phù phi m, không
ớ ờ ố ủ ế ườ ế ổ dính dáng gì t i đ i s ng c a muôn ki p ng i đang rên xi t, kh đau vì đói rét và nô l ệ .
ề ả ư ế ầ ố ỏ ộ ố Nó gi ng nh ánh trăng xanh huy n o đang t a m ng xu ng tr n gian, vô cùng quy n rũ
ơ ộ ấ ạ ư ự ừ ứ ự ẹ ế ẻ ẹ nh ng chính cái v đ p th m ng y l ố ở i ch a đ ng s l a d i b i nó làm đ p đ n c ả
ỉ ầ ữ ả ườ ậ nh ng c nh th t ra ch t m th ấ ng, x u xa.
ứ ự ự ự ệ ể ậ ằ ậ ỉ ả Nhà văn cho r ng ngh thu t chân chính ph i ch a đ ng s th c, vì v y, nó có th ch là
ữ ế ổ ừ ế ầ ữ ể nh ng ti ng đau kh kia thoát ra t ệ nh ng ki p l m than. Quan đi m này có tính hi n
ự ạ ắ ừ ỏ ướ ươ th c và nhân đ o sâu s c. Nam Cao t b khuynh h ng văn ch ơ ộ ạ ng lãng m n th m ng
ừ ỏ ườ ỉ ự ọ ườ ự ệ ệ ậ chính là t b con đ ng thoát li ích k . L a ch n con đ ng ngh thu t hi n th c là tìm
ỗ ứ ủ ở ầ ổ ể ươ ớ ề v ch đ ng c a mình phía qu n chúng lao kh , là t ự ượ v t lên mình đ v n t ộ i m t
ệ ậ ngh thu t chân chính.
ế ố ầ ả ố ở ộ Mu n tr thành nhà văn c n ph i có hai y u t ồ : cái tâm và cái tài. Cái Tâm là c i ngu n
ớ ằ ư ạ ữ ễ ờ ọ ị ủ c a m i giá tr trên đ i. Nói nh đ i thi hào Nguy n Du: Ch tâm kia m i b ng ba ch ữ
ươ ứ ế ầ ẩ tài. Tác ph m văn ch ả ế ng là đ a con tinh th n, là tâm huy t nhà văn nên nhà văn ph i h t
ế ớ ươ ữ ấ ậ ạ ứ s c, h t lòng v i nó. Văn ch ng không ch p nh n nh ng nhà văn có trái tim l nh lùng,
ướ ờ ố ế ộ ướ ủ ề ỗ ườ ả vô c m tr c đ i s ng, không bi t rung đ ng tr c ni m vui, n i đau c a con ng i, dù
ở ẽ ứ ế ươ ơ ơ anh ta có khéo tay đ n m c nào. B i l văn ch ầ ng không đ n thu n là trò ch i ch ữ
ử ắ ế ơ ơ ủ ả ẩ nghĩa. Cao h n th , tác ph m là n i nhà văn g i g m t ư ưở t ố ng, tình c m c a mình đ i
ườ ộ ố ậ ươ ữ ỉ ế ớ v i con ng i và cu c s ng. Vì v y, văn ch ạ ng ch dung n p nh ng ai bi t đào sâu, bi ế t
ư ữ ữ ư ạ ồ ơ ơ ẳ tìm tòi, kh i nh ng ngu n ch a ai kh i và sáng t o nh ng cái gì ch a có. Nam Cao kh ng
ự ự ệ ẩ ả ắ ậ ạ ộ ị đ nh ngh thu t là s sáng t o đích th c. M t tác ph m ph i mang s c thái, phong cách
ả ủ ứ ộ ươ ủ c a riêng nhà văn sinh ra nó ch không ph i c a m t ai khác. Văn ch ng t ố ị ự ơ i k s đ n
ứ ữ ệ ề ẽ ở ườ ọ ả ẻ đi u, công th c và sáo mòn b i nh ng đi u đó s gây ra cho ng i đ c c m giác t ạ nh t,
ườ ẹ ạ nhàm chán. Nhà văn là ng ả i sáng t o ra cái đ p nên ph i luôn luôn đào sâu suy nghĩ
ướ ộ ố ẻ ể ự ủ ệ ạ tr ấ c cu c s ng muôn màu muôn v đ phát hi n ra s phong phú, đa d ng c a nó, l y
ộ ả ắ ơ ở ữ ủ ừ ạ ế nó làm c s cho nh ng sáng tác c a mình. T đó t o cho mình m t b n s c riêng, ti ng
nói riêng trên văn đàn.
ự ệ ậ ố ế ấ ấ ả ở ả Mu n v y, nhà văn ph i bám sát hi n th c, bi t m lòng ra đón l y t ữ t c nh ng vang
ề ữ ủ ề ắ ộ ố ố ờ ớ ọ ạ ộ đ ng c a đ i. Đ dày v n s ng cùng v i tài năng là ti n đ v ng ch c cho m i ho t
ả ề ộ ề ớ ẻ ộ ữ ủ ấ ẫ ạ ộ đ ng sáng t o c a nhà văn. Nh ng v n đ m i m , đ c đáo c v n i dung l n ngh ệ
ể ệ ị ủ ữ ẽ ế ệ ậ ậ ố ự ự thu t th hi n s là nh ng c ng hi n th c s có giá tr c a nhà văn cho ngh thu t và
ộ ố cu c s ng.
Ở ự ố ấ ệ ể ữ ể ễ Nam Cao có s th ng nh t tri ộ ự t đ gi a quan đi m và th c ti n sáng tác. Ông là m t
ữ ượ ươ ề ệ ầ trong nh ng nhà văn đ c đánh giá là có l ệ ng tâm ngh nghi p và tinh th n trách nhi m
cao.
ừ ể ề ậ ờ ộ Có th coi Đi n trong Trăng sáng và H trong Đ i th a chính là nhân v t – t ư ưở t ủ ng c a
ậ ủ ệ ệ ắ nhà văn và hai truy n ng n này là tuyên ngôn ngh thu t c a ông.
ố ố ộ ố ộ ộ ộ ố ẹ ở H là m t văn sĩ nghèo, có tài năng, mu n s ng m t cu c s ng t ố t đ p, mu n tr thành
ị ộ ờ ế ệ ậ ư nhà văn có tâm huy t nh ng anh b cu c đ i nghi t ngã níu kéo và vùi d p.
ự ế ữ ề ẹ ẫ ớ ố ọ Khát v ng v ươ ớ n t i nh ng đi u cao đ p mâu thu n v i th c t đen t ư i phũ phàng đã đ a
ớ ư ề ộ ộ ằ ộ ớ ự ằ t i s gi ng xé tri n miên trong n i tâm anh. V i t cách m t nhà văn, H h ng mong
ướ ạ ị ượ ữ ẩ ậ ấ ả ớ ạ c t o ra nh ng tác ph m th t có giá tr v t lên t ờ t c các b cõi và gi ằ i h n, b ng
ư ữ ữ ư ư ạ ồ ơ ơ ế cách kh i nh ng ngu n ch a ai kh i và sáng t o nh ng cái gì ch a có. Nh ng vì mi ng
ả ằ ế ộ ứ ẩ ả ả ơ c m manh áo h ng ngày, anh đành ph i vi t v i vàng, c u th , ph i cho in th văn
ươ ề ấ ỏ ợ ườ ỉ ch ể ế ng qu y loãng đ ki m chút ti n ít i nuôi v nuôi con. Là ng ề i có liêm s , nhi u
ộ ỏ ặ ự ắ ộ ẻ ấ ươ ằ ạ ộ ố khi H đ m t, t m ng mình là m t th ng kh n n n, m t k b t l ế ng, không đem đ n
ươ ữ ẻ ộ ớ ỗ ớ ươ cho văn ch ng m t cái gì m i m và h u ích. N i đau này không ng t giày vò l ng tâm
ộ ờ ả ố ữ ạ ộ ộ H , m t nhà văn có tâm, có tài mà ph i s ng gi a cu c đ i đen b c.
ể ệ ộ ủ ừ ệ ệ ề ề ệ ắ ờ Truy n ng n Đ i th a th hi n quan ni m v ngh văn và trách nhi m xã h i c a nhà
ề ằ ộ ộ ộ ạ văn. Nam Cao cho r ng ngh văn là m t hình thái lao đ ng xã h i nghiêm túc và sáng t o,
ụ ằ ớ ấ ớ ụ ụ ạ ả ề m c đích ngh văn nh m t ố i là nhân đ o. Nó có tác d ng giáo d c, c m hóa r t l n đ i
ườ ứ ự ả ẩ ộ ị ượ ộ ớ ớ v i con ng i. M t tác ph m có giá tr ph i : ch a đ ng đ ạ c m t cái gì đó l n lao m nh
ẽ ừ ớ ạ ừ ụ ấ ở ươ ự m , v a đau đ n l i v a ph n kh i. Nó ca t ng lòng th ng, tình bác ái, s công bình…
ườ ườ ơ Nó làm cho ng i gán ng i h n.
ề ố ệ ắ ữ ệ ạ ậ ể Bên c nh đó, Nam Cao cũng nêu lên quan đi m v m i quan h g n bó gi a ngh thu t
ộ ố ờ ố ố ươ ố ế ặ và đ i s ng. Ông mu n đ t cu c s ng lên trên văn ch ng. Nhà văn mu n vi t cho t ố t
ướ ế ố ạ tr ả ố c h t ph i s ng cho t t, cho nhân đ o.
ủ ề ệ ậ ắ Nhân v t Đi n trong truy n ng n Trăng sáng cũng chính là bóng dáng c a Nam Cao.
ề ơ ư ộ ủ ữ ẹ ẫ ắ ố ọ ị Gi ng nh H , Đi n r i vào bi k ch c a mâu thu n gay g t gi a khát v ng cao đ p và
ự ầ ệ ườ ộ ươ ậ ớ ủ ề ầ ị hi n th c t m th ng. M ng văn ch ư ng c a Đi n th t l n nh ng nó b giam c m, bó
ậ ẹ ủ ổ ơ ự ộ ố ộ ơ ố ị bu c trong cái khung ch t h p c a cu c s ng kh n kh , c c c hàng ngày. B áo c m ghì
ề ấ ầ ở ườ ư ẻ ộ ỉ ườ sát đ t, Đi n tr nên t m th ng nh bao k khác. Anh ch có m t con đ ấ ng duy nh t
ươ ệ ậ ả ấ ả ở ớ ể ế đ đ n v i văn ch ự ng là ph i ch p nh n hi n th c, ph i m lòng ra đón l y t ấ ấ ả t c
ủ ờ ữ ủ ả ặ ộ ổ ỗ nh ng vang đ ng c a đ i và ngòi bút c a anh ph i nói lên n i kh đau đang đè n ng lên
ỗ ườ ế m i ki p ng i.
ế ề ườ ệ ằ ả ắ ấ Nam Cao vi t v ng ộ i nông dân r t sâu s c và c m đ ng. Nhà văn phát hi n đ ng sau
ủ ọ ứ ữ ệ ẻ ị ứ cái v lam lũ, thô k ch c a h là nh ng đ c tính VÔ cùng đáng quý: lòng v tha, đ c hi
ạ ả ọ ượ ố ượ ươ ậ sinh (Lão H c, Dì H o), khát v ng đ c s ng, đ c yêu th ng (Lang R n, Chí Phèo…).
ờ ố ỗ ố ừ ả ậ ố ủ Nhà văn đi sâu phân tích đ i s ng tâm linh c a m i s ph n trong t ng c nh hu ng khác
ẻ ỗ ể ả ươ ấ ạ ủ ờ ộ ọ nhau đ c m thông, chia s n i đau th ng, b t h nh bao ph lên m i cu c đ i nghèo
ộ ữ ử ổ kh (M t b a no, Nghèo, N a đêm…).
ề ớ ấ ủ ệ ả ố ườ Đi u l n lao mà Nam Cao phát hi n ra chính là cái c t lõi b n ch t c a con ng i. Cho dù
ự ệ ộ ố ậ ắ ổ ế ế hi n th c xã h i có đen t i, phũ phàng đ n đâu cũng không d p t ủ t n i ti ng nói c a
ể ủ ệ ươ ườ ươ l ng tri, không th h y di t hoàn toàn nhân cách. Nhà văn yêu th ng con ng i nên
ẫ ấ ả ề ố ạ ế ữ ề ườ ữ ẩ căm ph n t t c nh ng xâm h i đ n quy n s ng, quy n làm ng ủ i. Nh ng tác ph m c a
ứ ự ữ ề ế ắ ả ọ ồ ờ ỉ ông đ u ch a đ ng nh ng bài h c nhân sinh sâu s c đ ng th i là ti ng chuông c nh t nh
ứ ấ ộ ườ ộ ộ ấ ế ị xã h i: Hãy c u l y con ng i! N i dung t ư ưở t ng ti n b y có giá tr lâu dài.
ữ ữ ệ ạ ớ ẻ ề ộ Bên c nh nh ng tìm tòi, phát hi n m i m v n i dung, Nam Cao còn có nh ng đóng góp
ự ệ ậ ớ ạ ộ ự ổ ớ ấ ạ ạ to l n trong lĩnh v c ngh thu t, ông đã đem l i m t s đ i m i r t m nh b o cho văn
ệ ờ ấ ệ ạ ặ xuôi Vi ọ t Nam th i y. Văn phong Nam Cao g n gàng, trong sáng và hi n đ i. Đ c bi ệ t,
ố ươ ộ ờ ữ ượ ậ ấ ủ ư ế ông đã c ng hi n cho văn ch ng và cu c đ i nh ng hình t ng nhân v t b t h nh Chí
ấ ượ ữ ứ ế ề ạ ộ ủ ớ Phèo, bá Ki n, lão H c,… cùng v i nh ng Th , H , Đi n,… mà n t ữ ng c a nh ng
ố ớ ậ ườ ọ ắ ậ nhân v t này đ i v i ng i đ c th t là sâu s c.
ạ ổ ế ề ậ ề ớ ế ấ ấ ấ Tóm l ẩ i, v n đ l n lao nh t, ph bi n nh t mà Nam Cao đ c p đ n trong các tác ph m
ữ ủ ầ ị ườ ờ ạ ấ ọ ủ c a ông chính là nh ng bi k ch tinh th n c a con ng i trong th i đ i y. H luôn khát
ươ ố ẹ ộ ố ứ ị ư ậ khao v ươ ớ n t i cái l ệ ng thi n, cái t ấ ộ t đ p nh ng c b trói bu c vào cu c s ng v t ch t
ườ ộ ấ ậ ố ị ướ ạ ả ề ổ ầ đói kh , t m th ng, th m chí b xã h i b t công, th i nát c p đo t c quy n làm ng ườ i
chân chính.
ệ ậ ế ấ ặ ắ ệ ủ ệ Ngh thu t vi t truy n c a Nam Cao r t đ c s c. Ông có bi ệ t tài trong vi c phân tích và
ễ ả ắ ả ủ ứ ạ ậ ộ di n t ề tâm lí nhân v t (Chí Phèo, Th , H , Đi n, lão H c…). Ngòi bút s c s o c a ông
ủ ừ ễ ầ ộ ả ượ l đ t t ế ậ c chân dung tinh th n c a t ng nhân v t, đi sâu khám phá quá trình di n bi n
ủ ọ ệ ế ệ ạ ọ ộ ọ ỗ tâm lí c a h . Gi ng văn Nam Cao linh ho t, bi n hóa, m i truy n m t gi ng đi u, có khi
ệ ộ ượ ả ằ ủ ề ệ ẩ ọ m t truy n đ ể c k và t b ng nhi u gi ng đi u khác nhau, do đó tác ph m c a ông có
ặ ệ ẫ ứ ấ s c h p d n đ c bi t.
ế ầ ả ế ệ ắ ỗ C n ph i nói đ n tính tri t lí trong văn Nam Cao. M i truy n, dù ng n hay dài, nhà văn
ử ắ ữ ủ ừ ể ờ ề đ u g i g m nh ng suy nghĩ, quan đi m nhân sinh c a mình vào đó (Đ i th a, Trăng
ạ ố ế ư ề sáng, Lão H c, S ng mòn, Chí Phèo…), ông không tri t lý suông nh nhi u nhà văn khác
ế ằ ượ ụ ớ ứ ữ ệ ế ậ ậ mà tri t lý b ng hình t ng ngh thu t, do v y mà có s c thuy t ph c l n. Nh ng tìm tòi,
ủ ư ệ ầ ạ ị phát hi n và sáng t o c a Nam Cao đã đ a ông lên v trí hàng đ u trong các cây bút văn
ệ ử ầ ế ỉ ự ứ ủ ệ ộ xuôi Vi t Nam n a đ u th k XX. S nghi p sáng tác c a ông là m t ch ng minh hùng
ể ệ ế ắ ậ ộ ồ h n cho quan đi m ngh thu t đúng đ n và ti n b mà ông đã nêu ra.
