Ngày soạn: .../.../...
Ngày dạy: .../.../...
CHƯƠNG III. CÁC SỐ ĐẶC TRƯNG ĐO MỨC ĐỘ PHÂN TÁN CHO MẪU
SỐ LIỆU GHÉP NHÓM
BÀI 1. KHOẢNG BIẾN THIÊN, KHOẢNG TỨ PHÂN VỊ CỦA MẪU SÓ LIỆU
GHÉP NHÓM
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức, kĩ năng: Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:
- Tính khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm.
- Giải thích được ý nghĩa, vai trò của khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị trong
việc đo mức độ phân tán.
2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá
- Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.
Năng lực riêng:
-Tư duy và lập luận toán học: So sánh, phân tích dữ liệu, đưa ra lập luận trong
quá trình hình thành khái niệm và các định lí, tính chất; thực hành và vận dụng
về khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm.
- Mô hình hóa toán học: Sử dụng được kiến thức để mô tả một số hình ảnh trong
thực tiễn và giải quyết một số bài toán có yếu tố thực tiễn.
- Giải quyết vấn đề toán học: Tính khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị.
- Giao tiếp toán học: đọc, hiểu, trao đổi thông tin toán học.
-Sử dụng công cụ, phương tiện học toán: thước, ê ke.
3. Phẩm chất
- Có ý thức học tập, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo, có ý thức làm việc
nhóm, tôn trọng ý kiến các thành viên khi hợp tác.
- Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, có trách nhiệm, chủ động chiếm lĩnh kiến thức
theo sự hướng dẫn của GV.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với GV: SGK, Tài liệu giảng dạy, giáo án, đồ dùng dạy học.
2. Đối với HS: SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng
nhóm, bút viết bảng nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a) Mục tiêu:
- Tạo hứng thú, thu hút HS tìm hiểu nội dung bài học.
b) Nội dung: HS đọc tình huống mở đầu, suy nghĩ trả lời câu hỏi.
c) Sản phẩm: HS trả lời được câu hỏi mở đầu.
d) Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV yêu cầu HS đọc tình huống mở đầu:
Bảng 1 là bảng tần số ghép nhóm biểu diễn mẫu số liệu ghi lại năng suất lúa (đơn vị:
tạ/ha) của 60 địa phương.
Nhóm Tần số
[40;47)
[47;54)
1
6
[54;61)
[61;68)
[68;75)
21
21
11
n=60
Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm được xác định như thế nào?
- GV có thể cho HS nhắc lại về khoảng biến thiên của mẫu số liệu không ghép nhóm.
(Trong một mẫu số liệu, khoảng biến thiên là hiệu số giữa giá trị lớn nhất và giá trị
nhỏ nhất của mẫu số liệu đó).
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm đôi
hoàn thành yêu cầu.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS
vào bài học mới: “Trong chương này, chúng ta sẽ tìm hiểu về khoảng biến thiên,
khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm; phương sai, độ lệch chuẩn của mẫu số
liệu ghép nhóm. Bài hôm nay chúng ta sẽ đi tìm hiểu khoảng biến thiên, khoảng tứ
phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm”.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Khoảng biến thiên
a) Mục tiêu:
- Tính khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm.
- Giải thích được ý nghĩa, vai trò của khoảng biến thiên trong việc đo mức độ
phân tán.
b) Nội dung:
HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy nghĩ trả lời câu hỏi,
thực hiện các hoạt động 1, luyện tập 1, ví dụ 1.
c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học, câu trả lời của HS cho các câu
hỏi. HS tính khoảng biến thiên
d) Tổ chức thực hiện:
HĐ CỦA GV VÀ HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV yêu cầu HS trả lời HĐ 1.
- GV giới thiệu về khoảng biến
thiên của mẫu số liệu ghép nhóm.
- HS phát biểu định nghĩa dưới dạng
lời và kí hiệu.
- HS quan sát cách làm Ví dụ 1:
Tính khoảng biến thiên bằng cách
I. Khoảng biến thiên
1. Định nghĩa
HĐ 1.
a) Đầu mút trái của nhóm 1 là
a1=40.
Đầu mút phải của nhóm 5 là
a6=65.
b) Ta có
R=a6–a❑1=65–40=25.
Định nghĩa
Xét mẫu số liệu ghép nhóm cho bởi Bảng 3,
trong đó
n1>0
và
nm>0
.
Gọi
a1, am+1
lần lượt là đẩu mút trái của nhóm 1,
đầu mút phải của nhóm
.
Hiệu
R=am+1−a1
được gọi là khoảng biến thiên
của mẫu số liệu ghép nhóm đó.
Nhóm Tân số
[
a1;a2
)
n1
[
a2;a3
)
n2
…
[
am; am+1
)
….
nm