
HIU QU ĐIU TR CHNG ĐAU LƯNG DO THOÁI HÓA CT SNG CA LIU PHÁP
3 ĐNG TÁC DƯNG SINH VÀ XOA BÓP VÙNG LƯNG
Phm Huy Hùng*, Hunh Tn Vũ
TÓM TT
Tình hình và mc ñích nghiên cu: Thoái hóa khp bnh mn tính thưng gp ngưi trungniên và ngưi có tui,
xy ra mi chng tc, mi thành phn ca xã hi, tt c các nưc và ph n nhiu hơn nam gii. V trí thưng b thoái
hóa nht là ct sng tht lưng 31,12%; ñ tài này có mc tiêu:
1. Đánh giá s an toàn ca liu pháp xoa bóp kt hp tp dưng sinh trên bnh nhân b ñau lưng do thoái hóa trong
quá trình ñiu tr bng theo dõi sinh hiu.
2. Đánh giá tác dng gim ñau ca liu pháp bng các triu chng ñau cơ năng, ñau khi vn ñng ch s Schober,
Khong cách bàn tay - ñt, ñi!m QDSA.
Thit k nghiên cu: nghiên cu m, tin cu, quan sát hàng lot ca, thi gian 1 năm rưi t" tháng 4-2008 ñn tháng
12-2009, ti Cơ s 3 bnh vin Đi hc Y Dưc Tp. HCM.
Đi tưng nghiên cu: 34 bnh nhân thoái hóa khp tht lưng, (Nam: 13 , N: 21), tui trung bình: 55
Phương pháp theo dõi: Sinh hiu, cm giác ñau t nhiên, cm giác ñau khi vn ñng, thin án, c án; nghim pháp
Schober, ch s Schober, nghim pháp bàn tay -ñt, thang ñi!m QDSA
Phương tin ñánh giá: Đ#ng h# có ch giây, huyt áp k, thưc dây có vch cm, phiu ph$ng vn
Kt qu chính: Liu pháp xoa bóp vùng lưng và 3 ñng tác dưng sinh. Không làm thay ñi sinh hiu; làm gim triu
chng ñau khi vn ñng, thin án, làm tăng ch s Schober, khong cách bàn tay-ñt thu ngn, gim thang ñi!m QDSA,
s ci thin “ch s Schober”, “khong cách bàn tay - ñt”, ñi!m QDSAca nhóm cân nng bình thưng tt hơn
nhóm dư cân.
Kt lun: Liu pháp xoa bóp vùng lưng3 ñng tác dưng sinh không tác dng bt thưng trên sinh hiu, và giúp
cho bnh nhân thoái hóa khp tht lưng ci thin ñưc các triu chng ch quan như ñau khi vn ñng, thin án, ci thin
các ch s Schober, khong cách bàn tay-ñt và thang ñi!m QDSA
T khóa: Thoái hoá khp tht lưng, ñng tác dưng sinh, xoa bóp vùng tht lưng.
ABSTRACT
EFFECTS OF BACK MASSAGE AND THREE MOVEMENTS OF DUONG SINH EXERCISES ON
LUMBAR PAIN DUE TO OSTEOARTHRITIS
Pham Huy Hung, Huynh Tan Vu
Background and Aims: Osteoarthritis is a common chronic disorder of the elderly in all races, social classes, countries
and women are priority. The lumbar osteoarthritis is the most (31.12%). The aims of this study are:
1. Evaluating the safety of massage therapy combined with Duong sinh exercises on lumbar pain due to osteoarthritis;
2. Evaluating the effects on the symptoms of natural pain, moving pain, Schober’s test, hand-ground distance test and
QDSA scores.
Study design and setting: Observational study, case-series; conducted in Unit No.3 of HCMC University Medical
Center; from April 2008 to December 2009.
Subjects: 34 patients (male: 13, female: 21), average years of age: 55
Outcome measures: Vital sign, natural and moving pain, Schober’s test, hand-ground distance test and QDSA scores.
Evaluating tools: sphygmomanometer, stop-watch, ruler, questionnaire sheets.
Results: The combination of lumbar massage and three movements of Duong sinh exercises did not alter vital signs. The
therapy had reduced natural and moving pain, hand-ground distance and QDSA scores, increased Schober’s index. The
improvements of Schober’s index, hand-ground distance and QDSA scores of normal-body weight group are better than
obese group.
Conclusion: The combination therapy is safe and improves the conditions of lumbar osteoarthritis regarding natural
and moving pain, Schober’s index, hand-ground distance and QDSA scores.
Key words: Lumbar osteoarthritis, Duong sinh exercises, lumbar massage.
M ĐU
Thoái hóa khp bnh mn tính thưng gp ngưi trung niên ngưi tui, xy ra mi chng tc, mi thành phn
ca hi, tt c các nưc ph n nhiu hơn nam gii. V trí thưng b thoái hóa nht là ct sng tht lưng vi t l
31,12% [-4],[-10],[-11],[-12]. Da trên nhng kt qu ghi nhn ñưc trong quá trình ñiu tr chng ñau lưng do thoái khp

Khoa Y hc C Truyn -
Đi hc Y Dưc Tp. H Chí Minh
Đi ch liên h: PGS.TS. Phm Huy Hùng Đin thoi 0913608549, Email: phamhuyhung52@gmail.com

ct sng tht lưng b ng phương pháp xoa p kt hp vi tp luyn dư!ng sinh ti cơ s 3 bnh vin Đi hc Y Dưc Tp.
HCM, ñ tài này tin hành nh m có mc tiêu:
1. Đánh giá s an toàn ca liu pháp xoa bóp kt hp tp dư!ng sinh trên bnh nhân b ñau lưng do thoái hóa trong q
trình ñiu tr b ng theo dõi sinh hiu.
2. Đánh giá tác dng gim ñau ca liu pháp b ng các triu chng ñau cơ năng, ñau khi khám và ch s Schober, khong
cách bàn tay - ñt, bng QDSA.
PHƯƠNG PHÁP PHƯƠNG TIN: Nghiên cu can thip, quan sát hàng lot ca, m, không ñi chng.
Gii thiu phương pháp xoa bóp và tp dưng sinh
Trình t xoa bóp: Ngưi bnh n m sp; Thy thuc ñng bên trái bnh nhân; Xoa ng lưng vi du trơn; Day vùng lưng
b ng gc bàn tay, ñng tác nh#, du dàng; Lăn hai bên thăn lưng và ct sng; Tìm ñi!m ñau nht day t$ nh# ñn nng.; %n
các huyt : Áp thng, Huyt ti ch& lân cn Mnh môn, Thn du; Vn ñng khp:Vn ct sng; Phát Mnh môn; Thi
gian : m&i ln 15’, mt liu trình 5 ln.[-6],[-8]
- XOA -DAY: LĂN: BÓP VN CT SNG PHÁT
Đng tác dưng sinh [-5],[-7]
Đng tác
dng
sinh
Liu tp Tác dng
1.
Tam
giác
3-5 hơi x 2
ln /ngày
2.
Vn ct
sng
3-5 hơi x 2
ln /ngày
3.
Rn h
mang
3-5 hơi x 2
ln /ngày
Luyn cơ sau thân, ct
sng vùng tht lưng và c
gáy.
Va sc ñi vi ngư
i
bnh.
- Đng tác Tam giác: - N m ng(a, hai bàn tay úp xung ñt k bên nhau ñ) dưi mông,
hai chân chng lên, co gi, gót chân gn ñng mông.
- Hít vào ti ña, gi hơi, giao ñng ng hai chân qua bên trái ri qua bên phi, ñu gi ñng
giưng, ñu c quay v bên ñi din vi ñu gi, ñng thi c gng hít thêm ñ) m thanh
qun, làm t$ 2 - 6 cái, ri th ra b ng cách co ñùi vào bng ñui hơi ra trit ñ), h chân
xung, ngh, làm 1- 3 ln.
- Đng tác Vn ct sng: N m nghiêng bên trái, co ñùi chân phi, bàn chân phi
ñ) trưc ñu gi chân chân trái, tay trái ñè ñu gi chân phi chm giưng, gp gi chân trái
ra phía sau, bàn tay phi nm bàn chân trái ñè xung chm giưng càng
tt; ñu, vai ngã ra sau.
- Hít vào ti ña. Trong thi gi hơi giao ñng ñu qua li t$ 2-6 cái, m thanh qun b ng
cách liên tc hít thêm, th ra trit ñ) có ép bng. Làm 1-3 hơi th ri ñi bên.
- Đng tác Rn h mang: N m sp, hai tay chng ngang tht lưng (hoc ngang ngc), ngón
tay hưng ra ngoài. Chng tay th*ng lên, ư!n lưng, ư!n ñu ra sau. Hít vào ti ña. Gi hơi,
m thanh qun (b ng cách hít thêm) giao ñng ñu theo chiu trưc sau 2-6 cái. Th ra trit
ñ), làm 1-3 ln.
Tiêu chun chn ñoán:
Lâm sàng: Đau trên 3 tháng: di+n tin thành t$ng ñt, hoc ñau liên tc tăng dn; V trí:
Khu trú vùng tht lưng, hoc lưng trên, không lan xa; Cưng ñ ñau ít hay v$a; Khám: n ñau ít trên gai ñt sng hoc
cnh ñt sng, viêm, không bi)u hin toàn thân.
Cn lâm sàng: + Hình nh X quang ca thoái hóa ct sng tht lưng: H#p khe khp, ñc xương dưi sn,
gai xương.
Tiêu chun loi tr: Bnh nhân không ñng ý tham gia nghiên cu. Chn thương, d dng, ung thư ct sng.
Đau tht lưng cp do căng giãn gân cơ quá mc. Bnh nhân s( dng các loi thuc gim ñau trong quá
trình ñiu tr.
* Ngưng nghiên cu: Bnh tin tri)n theo chiu hưng xu, gii thiu khám chuyên khoa chnh hình
Phương tin s d!ng trong nghiên c"u: Đng h có ch giây, huyt áp k, thưc dây có vch cm, phiu ph,ng vn

Tiêu chí ñánh giá:
Sinh hiu
Cm giác ñau t nhiên: 3: v$a; gim ít dưi 50% : 2; gim nhiu hơn 50% : 1; ht ñau: 0.
Cm giác ñau khi vn ñng: 3: v$a; gim ít dưi 50% : 2; gim nhiu hơn 50% : 1; ht ñau: 0.
Thin án: có :1 ; không có : 0 ; c án: có :1 ; không có : 0
Nghim pháp Schober:- Ch s Schober: T$ ñi)m gia gai L4-L5 ño lên 10 cm (bnh nhân ñng th*ng). Yêu cu
bnh nhân cúi ti ña và ño li. Bình thưng s- dài hơn 4-5 cm.
Nghim pháp bàn tay - ñt: bnh nhân ñng th*ng trên mt k thp 20 cm, ñu gi th*ng, ri cúi
xung ño khong cách t$ ñu ngón tay ñn mt mt ngang ca k (bình thưng t$ 0-5 cm); nu
ngón tay ñưa quá mt ngang ca k s- có tr s âm, thí d -2 cm) (hình 1)
Bng QDSA. Questionnaire Douleur Saint Antoine) Thang ñi)m: 0: không; 1: ít ; 3: v$a ; 4 : d
di
A
Như b ñp
Như
Như ñin git
I
Nng
B Đau lan truyn J Gây mt mi
Gây suy nhưc
C
Đau như chích
Như ct
Như xuyên
Như ñm
K
Gây bun nôn
Gây nght th
Gây ngt
D
Đau như nhéo
Như xit
Như ñè
Như nghin
L
Gây lo lng
Gây nng ngc
E
Co kéo
Căng
Xon
M
Gây ám nh
D di
F
Cm giác nóng
Như bng N
Cm giác làm phin
Gây kh s
Không chu ñng ni
G Cm giác lnh
Như nưc ñá O Gây cáu gt
H Cm giác kin bò P Làm suy sp
Mun t sát
* Phân tng: - theo tui (<60 ; >60); gii, BMI
Phương pháp thng kê
So sánh s bin ñi trưc và sau khi tp: Dùng phép ki)m t trưng hp s liu t$ng cp.
So sánh di+n tin trong quá trình: Dùng phép ki)m ANOVA. Dùng phn mm microsoft Ecxel
Phương tin nghiên c"u: Đng h có ch giây; Huyt áp k; Thưc dây có vch cm; Phiu ph,ng vn
Đ#a ñi$m, th%i gian:
Khoa dư!ng sinh, Khoa khám bnh Cơ s 3; Thi gian t$ 5 /2008-1/2010; Thi ñi)m theo dõi:
Ngày 1 2 3 4 5
K&T QU
Đi tư'ng nghiên c"u
- S BN: 24, Nam: 13; N: 21; Tui trung bình: 55
Tui n T l
Tui < 60 20 59%
Tui > 60 14 41%
Tng 34 100%
Hình
1

Ngh nghip n T l
Hưu trí 14 41%
Ni tr 6 18%
LĐTO 9 26%
LĐCT 5 15%
Chung 34 100%
-Thi gian mc bnh TB: 3,2 + 1,1 năm; sm nht 6 tháng, lâu nht 10 năm.
Chiu cao 1,58 + 0,02
Cân nng 58,16 2,35
BMI 23,4 + 0,7
Phân tng n T l
BMI <18 0 0%
BMI t 18 ñn 23:
17 50%
BMI >23 17 50%
S( thay ñi sinh hiu
S thay ñi sinh hiu trưc và sau bui ñu tiên:
Bng 1. Sinh hiu trưc và sau bui ñu tiên
Trưc Sau t
(70)
=
1,692
YNTK
Mch: 78,4 + 2,8
78,1 + 2,6
0,652
Không
Tn s
hp 13,6 + 0,3
13,7 + 0,2
0,623
Không
HA tâm thu 122,0 + 4,1
121,6 + 3,6
0,810
Không
HA tâm
trương 73,9 + 2,2
73,9 + 2,1
0,075
Không
Nhn xét: Sinh hiu trưc và sau khi ñiu tr bui ñu tiên không thay ñi có YNTK
S thay ñi sinh hiu trong quá trình ñiu tr:
Bng 2. Sinh hiu trong quá trình ñiu tr
Ngày 1 2 3 4 5
F crit:
2,426
YNTK
Mch 77,9 76,7 77,2
76,9
77,3
0,143
Không
T
n s
hp 13,9 14,4 14,1
13,8
13,8
0.967
Không
HA tâm thu 120,4
119,3
120,3
120,1
120,6
0,076
Không
HA tâm
trương 74,4 72,3 73,2
70,5
72,5
1,103
Không
Nhn xét: Sinh hiu trong quá trình ñiu tr không thay ñi
S( thay ñi c)m giác ñau và các ch* s lâm sàng:
S thay ñi cm giác ñau khi vn ñng:
Bng 3. Cm giác ñau khi vn ñng
Ngày
1 2 3
4
5
F crit:
2,426
YNTK
Đau
khi v
n
ñ
ng
3,0
2,4
1,8
1,3
0,9
170,806

S thay ñi ca thin án
Bng 4. S thay ñi ca thin án
Ngày
1 2 3 4 5 F crit:
2.426
YNTK
Thi
n
án
1,00
1,00
0,970,94
0,50
22,869
C án không có bnh nhân.
Bi$u ñ+ 2: M"c ñ ñau khi vn ñng
0.9
1.4
1.8
2.6
3
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
3.5
N1 N2 N3 N4 N5
Bi$u ñ+ 3: S( thay ñi c,a thin án
0.96
0.54
0.99
11
0
0.5
1
1.5
N1 N2 N3 N4 N5
Nhn xét: cm giác ñau khi vn ñng gim có YNTK. Thin án ci thin có YNTK, rõ t$ bui th 4
S thay ñi ca ch s Schober:
Bng 5. Ch s Schober
Ngày
1 2 3 4 5 F crit:
2,426
YNTK
Ch
! s
Schober
12,6
13,9
14,7
15,4
16,0
105,7292
S thay ñi ca khong cách bàn tay-ñt:
Bng 6. Khong cách bàn tay – ñt
Ngày 1 2 3 4 5 F crit:
2,426
YNTK
Khong
cách
bàn tay
ñt
7,0 6,5 5,9
4,3
3,4
40,458
Bng 7: Đi$m QDSA- S thay ñi ca bng ñim QDSA:
Ngày
1 2 3 4 5 F crit:
2.426
YNTK
Đi"m
QDSA 30,1
21,0
11,3
8,3
4,4
310,732
Bi$u ñ+ 4: Ch* s Schober
15.8
15.514.8
14.2
13
0
5
10
15
20
N1 N2 N3 N4 N5
Bi$u ñ+ 5: KC bàn tay-ñ-t
4.9
5.2
5.9
6.3
7.5
0
2
4
6
8
N1 N2 N3 N4 N5
Bi$u ñ+ 6: Đi$m QDSA
31
22
11.9 8.9 4.8
0
10
20
30
40
S thay ñi ca các yu t ñau trong bng ñim QDSA:
Bng 8. B)ng ñi$m QDSA
1. Như b ñp (40, 56%)
2. Như xé (11, 15%)
Nhn xét: Ch s Schober
tăng có YNTK
Khong cách bàn tay – ñt
thu ngn có YNTKĐi)m QDSA gim có YNTK