6
CHƯƠNG I. PHƯƠNG TRÌNH
VÀ HỆ HAI PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN
Bài 1. KHÁI NIỆM PHƯƠNG TRÌNH
VÀ HỆ HAI PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN
Thời gian thực hiện: 2 tiết
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức, kĩ năng
– Nhn bit phng trnh v h hai phng trnh bc nht hai n.
– Nhn bit nghim ca phng trnh v h hai phng trnh bc nht hai n.
2. Về năng lực
– Rèn luyn cc nng lc toán hc, ni ring l nng lc giao tip toán hc v nng lc t
duy và lp lun toán hc.
– Bồi dỡng hng thú hc tp, ý thc làm vic nhóm, ý thc tìm tòi, khám phá và sáng to
cho HS.
3. Về phẩm chất
Góp phn giúp HS rèn luyn và phát trin các phm cht tt đẹp (yu nc, nhân i, chm
chỉ, trung thc, trách nhim):
+ Tích cc phát biu, xây dng bài và tham gia các hot đng nhóm;
+ Có ý thc tích cc tìm tòi, sáng to trong hc tp; pht huy đim mnh, khắc phc các
đim yu ca bn thân.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
– Giáo viên:
+ Gio n, bng ph, my chiu (nu c), phiu hc tp, …
– Học sinh:
+ SGK, v ghi, dng c hc tp.
+ Ôn li các kin thc v vẽ đồ thị hàm s .
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
=+y ax b
Bài hc này dy trong 02 tit:
+ Tit 1. Phng trnh bc nht hai n
+ Tit 2. H hai phng trnh bc nht hai n
7
Tiết 1. PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN
Nội dung, phương thức tổ chức
hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Gi đng c, to tnh hung xut hin trong thc t đ HS tip cn vi khi nim
phng trnh bc nht hai n.
Nội dung: HS đc tnh hung m đu, từ đ lm ny sinh nhu cu tm hiu v phng trnh
v h hai phng trnh bc nht hai n.
Sản phẩm: Câu tr li ca HS.
Tổ chức hoạt động: HS lm vic c nhân, di s hng dẫn ca GV.
Tình huống mở đầu (3 phút)
– GV t chc cho hc sinh đc bài
toán và suy ngh v câu hỏi: Có
th gii bi ton đ theo cách
tng t nh “gii bài toán bằng
cách lp phng trnh” đc hay
không?
– Đặt vấn đề:
Sau khi hc sinh tr li, GV có
th gi vn đ nh sau: Thay v
gi mt n là s qu cam hoc s
qu quýt thì ta có th gi hai n
s, mt n là s qu cam, mt n
là s qu quýt thì sẽ thu đc
phng trnh c dng nh th
nào?
– HS tr li: Gii đc bài toán
bằng cách lp phng trnh đ
hc lp 8.
– HS đc v suy ngh v tình
hung.
+ Mc đch ca phn
ny l đa ra mt bài
toán thc t c hai đi
lng cha bit nhằm
dẫn đn khái nim
phng trnh bc nht
hai n.
+ Góp phn phát trin
nng lc giao tip
toán hc.
HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Mục tiêu: HS nhn bit đc phng trnh bc nht hai n và nghim ca phng trnh bc
nht hai n.
Nội dung: HS thc hin cc HĐ1, HĐ2, từ đ nhn bit đc khi nim phng trnh bc
nht hai n.
Sản phẩm: Li gii cho cc câu hỏi trong HĐ.
Tổ chức thực hiện: HS hot đng c nhân di s hng dẫn ca GV.
8
Nội dung, phương thức tổ chức
hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
1. Phương trình bậc nhất hai ẩn
HĐ1, HĐ2 (5 phút)
– GV cho HS đc yêu cu ca hai
HĐ rồi mi HS tr li câu hỏi; các
HS khác lắng nghe và nhn xét,
góp ý (nu có); GV tng kt rút ra
khái nim phng trnh bc nht
hai n.
– GV vit bng hoc trình chiu
ni dung trong Khung kin thc.
– HS thc hin c nhân HĐ1 v
HĐ2.
HD.
HĐ1: x + y = 17.
HĐ2: 3y; 10x và h thc liên h
là: 10x + 3y = 100.
– HS ghi ni dung cn ghi nh.
+ Thng qua HĐ1 v
HĐ2, hc sinh sẽ lp
đc cc phng
trình bc nht hai n
(chính là các h thc
liên h gia hai n x
và y).
+ Góp phn phát trin
nng lc giao tip
toán hc, nng lc t
duy và lp lun toán
hc.
Ví dụ 1 (5 phút)
– GV sử dng bng ph hoc
trình chiu ni dung Ví d 1 trong
SGK. GV yêu cu HS thc hin
cá nhânVí d 1 trong 3 phút, sau
đ GV mi HS tr li Ví d 1.
– HS thc hin Ví d 1 và ghi
bài.
+ VD1 là ví d nhằm
giúp HS nhn din
khái nim phng
trình bc nht hai n
và nghim ca
phng trnh bc nht
hai n.
+ Góp phn phát trin
nng lc giao tip
toán hc, nng lc t
duy và lp lun toán
hc.
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Mục tiêu: Cng c k nng nhn dng phng trnh bc nht v hnh thnh k nng biu din
hình hc min nghim ca phng trnh bc nht hai n.
Nội dung: HS thc hin cc yu cu trong Luyn tp 1; V d 2; V d 3 v Luyn tp 2.
Sản phẩm: Li gii ca HS cho cc v d v bi luyn tp.
Tổ chức thực hiện: HS hot đng c nhân v hot đng nhm, di s hng dẫn ca GV.
Luyện tập 1 (5 phút)
– GV t chc cho HS làm vic
theo nhm đi trong 3 pht. GV
mi hai nhóm trình bày ni dung
tho lun ca nhóm mình.
– HS hot đng theo nhm đi,
xung phong phát biu trc lp
và trình bày vào v ghi.
+ LT2 là hot đng
nhằm cng c khái
nim phng trnh bc
nht hai n.
+ Góp phn phát trin
nng lc giao tip
9
Nội dung, phương thức tổ chức
hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
– GV nhn xét bài làm ca các
nhóm và cht li ni dung.
– Các nhóm HS sẽ đa ra nhiu
phng trnh, chẳng hn nh
sau:
Phng trnh bc nht hai n:
2x – y = 3 có mt nghim là
(2; 1).
toán hc, nng lc t
duy và lp lun toán
hc.
Ví dụ 2 (5 phút)
– GV sử dng bng ph hoc
trình chiu ni dung Ví d 2 trong
SGK.
– GV yêu cu HS thc hin ý a)
Ví d 2 trong 2 pht. Sau đ GV
gi mt HS hoàn thành bng giá
trị.
– GV yêu cu HS tho lun ý b)
theo nhóm hai bn cùng bàn. Sau
đ, GV t chc cho HS tho lun
và rút ra Chú ý.
– HS hot đng c nhân đ hoàn
thành bng giá trị.
– HS tho lun yêu cu ca ý b)
vi bn đ rt ra đc kt lun
phng trnh bc nht hai n
luôn có vô s nghim.
+ Mc đch ca Ví d
2 là giúp HS nhn bit
đc mt phng
trình bc nht hai n
bao gi cũng c v s
nghim, mun tìm
mt nghim c th thì
ta chỉ cn cho x giá trị
c th và tính giá trị
tng ng ca y từ
phng trnh hoc
lm ngc li.
+ Góp phn phát trin
nng lc giao tip
toán hc, nng lc t
duy và lp lun toán
hc.
Ví dụ 3 (10 phút)
– GV hng dẫn HS gii câu a
ca Ví d 3.
– GV nhắc li cách vẽ đồ thị ca
hàm s bc nht: Ly hai đim
thuc đồ thị (thng l giao đim
vi hai trc to đ), đng thẳng
ni hai đim chnh l đồ thị cn
vẽ.
– Sau đó, GV yêu cu HS thc
hin ý b, c ca VD3. Sau khi hoàn
thành VD3, GV rút ra phn Nhn
xét.
– HS làm vic di s hng
dẫn ca GV và ghi bài.
+ Mc đích ca phn
này là rèn luyn k
nng vit các nghim
và biu din hình hc
tt c các nghim ca
mt phng trnh bc
nht hai n c th, qua
đ gii thiu khái
nim đng thẳng ax
+ by = c.
+ Góp phn phát trin
nng lc giao tip
toán hc, nng lc t
duy và lp lun toán
hc.
10
Nội dung, phương thức tổ chức
hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
Đây c th là ni dung kh đi
vi HS, GV cn ging gii k cho
HS.
Luyện tập 2 (10 phút)
– GV chia lp thành ba nhóm ln,
mỗi nhóm chia thành nhóm nhỏ 3
– 4 HS ngồi gn nhau. Nhóm ln
1, 2 và 3 ln lt làm các ý a, b và
c.
– GV mi đi din mỗi nhóm lên
trình bày các ý a, b, c.
– GV phân tích, nhn xét bài làm
ca HS.
– HS tho lun theo nhóm nhỏ.
HD.
a) Nghim ca phng trnh l:
(x;
2
3
x –
5
3
) vi x .
Biu din:
b) Nghim ca phng trnh l:
(x; 3) vi x .
Biu din:
c) Nghim ca phng trnh l:
(–2; y) vi y .
Biu din:
+ Mc đch ca phn
này là cng c vit các
nghim và biu din
hình hc tt c các
nghim ca mt
phng trnh bc nht
hai n.
+ Góp phn phát trin
nng lc giao tip
toán hc, nng lc t
duy và lp lun toán
hc.