246
HOẠT ĐỘNG THC HÀNH TRI NGHIM
PHA CH DUNG DCH THEO NỒNG ĐỘ YÊU CU
Thi gian thc hin: 1 tiết
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức, kĩ năng
- Tìm hiu v nồng độ phần trăm và thiết kế bảng tính Excel để phc v việc tính toán lượng
cht tan và dung môi theo yêu cu.
2. Về năng lực
- Rèn luyện năng lc toán học, đặc biệt năng lực hình hoá toán hc, năng lực gii
quyết vấn đề toán học và năng lực s dng công cụ, phương tiện hc toán.
- Bồi dưỡng hng thú hc tp, ý thc làm vic nhóm, ý thc tìm tòi, khám phá sáng to
cho HS.
3. Về phẩm chất
Góp phn giúp HS rèn luyn và phát trin các phm cht tốt đẹp (yêu nước, nhân ái, chăm
ch, trung thc, trách nhim):
+ Tích cc phát biu, xây dng bài và tham gia các hoạt động nhóm;
+ ý thc ch cc tìm tòi, sáng to trong hc tập; phát huy điểm mnh, khc phc các
điểm yếu ca bn thân.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Giáo viên:
+ Giáo án, bng ph, máy chiếu, máy tính phn mm bng tính Excel, phòng máy tính
(nếu có điều kin), phiếu hc tp,...
+ Chia trước lp thành sáu nhóm và phân công các nhóm chun b dung c thc hành.
+ Tìm hiu v dung dch, cht tan, dung môi, nồng độ phần trăm của dung dch, khối lượng
riêng ca cht và nồng độ thường gp ca mt s dung dch ph biến.
- Học sinh:
+ SGK, v ghi, dng c hc tp,...
+ Ôn tp v nồng độ phần trăm, cách giải h hai phương trình bậc nht hai n.
+ Mi nhóm chun b nước tinh khiết (1,5 lít), mui tinh khiết (0,2 g), cốc đo thể tích (loi
1 lít), cân tiểu li mini 200g, độ chia 0,01g.
+ Chun b máy tính cm tay nhng lớp có điều kin, mi nhóm chun b mt máy tính
cá nhân có phn mm bng tính Excel.
247
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Nội dung, phương thức t chc
hoạt động hc tp ca hc sinh
D kiến sn phẩm, đánh giá
kết qu hoạt động
Mc tiêu cần đạt
HOẠT ĐỘNG KHI ĐỘNG
Mc tiêu: Ôn li kiến thc v nồng độ phần trăm của mt dung dch, hình thành nhu cu ng
dng h phương trình bậc nht hai n vào pha chế dung dch vi nồng độ cho trước.
Nội dung: HS ôn lại công thc tính nồng độ phần trăm C của mt dung dch, từ đó làm nảy
sinh nhu cầu tìm hiểu về bài học thực hành và trải nghiệm.
Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
Tổ chức hoạt động: HS làm việc cá nhân, dưới sự hướng dẫn của GV.
Tình hung m đầu (3 phút)
- GV t chc cho hc sinh nhc
li kiến thc: Công thc tính nng
độ phn trăm C của mt dung
dch?
- Đặt vấn đề:
Sau khi hc sinh tr li, GV
th gi vấn đề như sau: Trước đây
chúng ta đã luyn tp gii bài toán
bng cách lp h phương trình,
bài hc hôm nay chúng ta s vn
dng gii h phương trình đ pha
chế dung dch nồng độ cho
trước.
+ HS nhc li công thc tính
nồng độ phần trăm C của mt
dung dch.
+ Mục đích của phn
này ôn tp kiến thc
v công thc tính
nồng độ phần trăm C
ca mt dung dch.
+ Góp phn phát trin
năng lực giao tiếp
toán hc.
HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIN THC
Mc tiêu: HS tính được lượng chất tan dung môi để pha chế dung dch nồng độ phn
trăm cho trưc và thiết kế bảng tính Excel đ phc v việc tính toán lượng cht tan và dung
môi theo yêu cu.
Nội dung: HS thực hiện HĐ1, HĐ2, từ đó biết cách tính toán lượng chất tan và dung môi để
pha chế dung dịch có nồng độ phần trăm cho trước và thiết kế được bảng tính Excel để phc
v việc tính toán lượng cht tan và dung môi theo yêu cu.
Sản phẩm: Lời giải cho HĐ1 và bài làm trên phần mềm Excel của HĐ2.
Tổ chức thực hiện: HS hoạt động theo nhóm dưới sự hướng dẫn của GV.
Hoạt đng 1 (10 phút)
- GV t chức cho HS đọc SGK và
hoàn thành Phiếu hc tp s 1
+ Mục đích của hot
động này giúp HS
nhn biết được các
bước để tính toán
248
Nội dung, phương thức t chc
hoạt động hc tp ca hc sinh
D kiến sn phẩm, đánh giá
kết qu hoạt động
Mc tiêu cần đạt
theo nhóm như trong Phụ lục để
tính lượng cht tan dung môi
để pha chế dung dch nồng độ
phần trăm cho trước.
- HS hoạt động theo nhóm trong
8 phút, sau đó GV mi hai nhóm
trình bày ni dung tho lun ca
nhóm mình, các nhóm còn li
nhn xét.
- GV nhn xét bài làm ca các
nhóm cht li công thc tính
ng cht tan dung môi ca
dung dch.
+ HS hoạt đng nhóm theo
hướng dn ca GV.
HD. (SGK).
ng cht tan
dung môi cn thiết.
+ Góp phn phát trin
năng lực giao tiếp
toán hc, năng lực
duy lp lun toán
hc.
Hoạt đng 2 (10 phút)
- GV t chc cho các nhóm thc
hành lp bảng tính Excel để tính
ng cht tan dung môi theo
các bước như trong SGK.
- GV quan sát hướng dn các
nhóm trong quá trình HS thc
hành.
- Sau 8 phút thc hành, GV mi
mt s nhóm trình chiếu bng
tính của nhóm trước lp.
- GV nhn xét bài làm ca các
nhóm và trình bày sn phm mu
cho HS.
- HS thc hiện HĐ2 trên phần
mm Excel theo s hướng dn
ca GV.
+ Mục đích của hot
động này giúp HS
xây dng bng tính
Excel để tính toán
ng cht tan
dung môi cn thiết
mt cách t động khi
cho biết nồng độ dung
dch da vào các công
thc nghiệm đã nhận
được HĐ1.
+ Góp phn phát trin
năng lực s dng
công c phương
tin hc toán.
HOẠT ĐỘNG VN DNG
Mc tiêu: HS vn dụng được kiến thức đã học vào nhng tình hung thc tế thiết kế bng
tính Excel để phc v việc tính toán lượng cht tan, dung môi theo yêu cu và thc hành pha
chế dung dch.
Nội dung: HS thực hiện bài Thực hành (SGK).
Sản phẩm: Bài làm trên Phiếu học tập số 2 và các dung dịch nước muối sinh lí.
Tổ chức thực hiện: HS hoạt động theo nhóm, dưới sự hướng dẫn của GV.
249
Nội dung, phương thức t chc
hoạt động hc tp ca hc sinh
D kiến sn phẩm, đánh giá
kết qu hoạt động
Mc tiêu cần đạt
Thc hành (20 phút)
- GV phát cho các nhóm Phiếu
hc tp s 2 hướng dn các
nhóm hoàn thành phiếu hc tp.
Sau đó GV yêu cầu các nhóm
thc hin Phn 1 2 ca Phiếu
hc tp s 2.
- Sau 8 phút hoàn thin Phn 1 và
2, GV mời đại din các nhóm tr
li GV chốt các c thc
hành pha chế dung dịch nước
mui sinh lí.
- GV t chc cho HS thc hành
pha chế dung dch nước mui
sinh lí theo các bước đã đưc xây
dng.
- Kết thúc thi gian thc hành,
GV thu li các Phiếu hc tp s 2,
nhn xét sn phm ca các nhóm
và cht li ni dung.
+ HS thc hin Phiếu hc tp s
2 thc hành pha chế các dung
dch muối theo hướng dn ca
GV.
+ Mc đích ca hot
động y giúp HS
vn dụng được kiến
thức đã học vào tình
hung pha chế nước
mui sinh lí.
+ Góp phn phát trin
năng lc gii quyết
vấn đề toán học, năng
lc s dng công c
phương tiện hc
toán.
TNG KẾT VÀ HƯỚNG DN CÔNG VIC NHÀ
GV tng kết li ni dung bài hc và dn dò công vic nhà cho HS (2 phút)
- GV tng kết li các kiến thc trng tâm ca bài hc: Pha chế dung dch theo nồng độ yêu
cu.
- Giao cho HS tr li câu hi: Phi lấy bao nhiêu lít nước sôi
100
và bao nhiêu lít nước
20
để hòa vào nhau được 100 lít nước
70
?
PH LC. PHIU HC TP S 1
Nhóm:…………………
Tính s gam đường cát và s gam nước tinh khiết cn thiết để có th to ra
1000mln=
dung
dch nồng độ
. Biết rng khối lượng riêng ca đưng cát
1,1 g / mld=
1 lít nước
tinh khiết nng
1 kg
.
Biết rng, nồng độ phần trăm
C
ca mt dung dch tính bng công thc
% .100%.
ct
dd
m
Cm
=
250
trong đó:
ct
m+
: khối lượng cht tan;
:
dd
m+
khối lượng dung dch.
c 1: Gi
x
(gam) và
y
(gam) lẩn lượt là lượng đường cát và nước cần để pha chế. Lp
biu thc tính th tích và nổng độ dung dịch để t đó suy ra hệ phương trình với n là
,xy
.
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
c 2: Biến đổi h phương trình trên về dng h hai phương trình bậc nht hai n.
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
T đó chứng t nghim
( )
;xy
ca h phương trình này là
( )
1100
110 0,1
1100 100 .
110 0,1
a
xa
a
ya
=
=
c 3: Áp dụng: Tính lượng nước đường cát tương ứng để pha
1000mln=
nước đường
vi nổng độ
63%a=
.
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
PH LC. PHIU HC TP S 2
Nhóm:…………………
Bng phân công nhim v
H và tên
Nhim v
VD: Nguyễn Văn A
VD: Chun b dng c thc hành và tính toán s liu
……….
……….
- Chun b: c tinh khiết (1,5 lít), mui tinh khiết (0,2 g), cốc đo th tích (loi 1 lít),
cân tiêu li mini 200g, độ chia 0,01g (nếu có).
1. Thc hành tính toán
Tính s gam mui tinh khiết s gam nước tinh khiết cn thiết để th pha chế được
1 000ml
dung dịch nước mui sinh lí
%a
, biết rng khối lượng riêng ca mui tinh khiết là
2,16 g / ml.