16
Bài 2. GIẢI HỆ HAI PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN
Thời gian thực hiện: 4 tiết
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức, kĩ năng
– Gii h hai phng trnh bc nht hai n bằng phng php th v phng php cng đi
s.
– Tìm nghim ca h hai phng trnh bc nht hai n bằng máy tính cm tay (MTCT).
2. Về năng lực
– Rèn luyn cc nng lc toán hc, ni ring l nng lc t duy v lp lun toán hc, nng
lc sử dng công c v phng tin hc toán.
– Bồi dỡng hng thú hc tp, ý thc làm vic nhóm, ý thc tìm tòi, khám phá và sáng to
cho HS.
3. Về phẩm chất
Góp phn giúp HS rèn luyn và phát trin các phm cht tt đẹp (yu nc, nhân i, chm
chỉ, trung thc, trách nhim):
+ Tích cc phát biu, xây dng bài và tham gia các hot đng nhóm;
+ Có ý thc tích cc tìm tòi, sáng to trong hc tp; pht huy đim mnh, khắc phc các
đim yu ca bn thân.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
– Giáo viên: Giáo án, bng ph, máy chiu (nu có), phiu hc tp,…
– Hc sinh: SGK, v ghi, dng c hc tp, máy tính cm tay.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Bài hc này dy trong 04 tit:
+ Tit 1. Mc 1. Phng php th
+ Tit 2. Mc 2. Phng php cng đi s
+ Tit 3. Mc 3. Sử dng MTCT tìm nghim ca h hai phng trnh bc nht hai n
+ Tit 4. Cha bài tp.
Tiết 1. PHƯƠNG PHÁP THẾ
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt
động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Gi đng c, to tnh hung c vn đ v vic gii h hai phng trnh bc nht
hai n.
17
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt
động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
Nội dung: HS đc yu cu tnh hung, từ đ lm ny sinh nhu cu tm hiu v phng php
gii h hai phng trnh bc nht hai n.
Sản phẩm: Câu tr li ca HS.
Tổ chức hoạt động: HS lm vic c nhân, di s hng dẫn ca GV.
Tình huống mở đầu (2 phút)
– GV yêu cu HS đc ni dung ca
Tình hung m đu.
HS suy ngh v tình hung m
đu và ny sinh nhu cu tìm hiu
cách gii h hai phng trnh
bc nht hai n.
+ Mc đch ca
phn này chỉ là
gi đng c hc
tp bài mi cho
HS.
+ Góp phn phát
trin nng lc
giao tip toán
hc.
HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Mục tiêu: HS bit cách gii h hai phng trnh bc nht hai n bằng phng php th.
Nội dung: HS thc hin HĐ1 v V d 1, từ đ bit đc cch gii h phng trnh bằng
phng php th.
Sản phẩm: Li gii cho cc câu hỏi trong HĐ1 v V d 1.
Tổ chức thực hiện: HS hot đng c nhân di s hng dẫn ca GV.
1. Phương pháp thế (5 phút)
GV hng dẫn HS thc hin ln lt
các yêu cu trong HĐ1. Sau đ, GV
yêu cu HS nêu cách gii h phng
trình bc nht hai n bằng phng
pháp th. GV nhn xét, kt lun và
phân tích cách gii h phng trnh
bằng phng php th.
– GV vit bng hoc trình chiu ni
dung trong Khung kin thc.
– HS thc hin cá nhân HĐ1.
HD.
1. Từ phng trnh th nht, ta
có: x = 3 – y.
Th vo phng trnh th hai ta
đc: 2(3 – y) – 3y = 1, suy ra
y = 1.
2. Vi y = 1 thì x = 3 – 1 = 2.
Vy nghim ca h đ cho l
(2; 1).
+ Mc đch ca
phn này nhằm
giúp HS từng
bc hiu đc
cách gii h
phng trnh
bằng phng
pháp th.
+ Góp phn phát
trin nng lc
giao tip toán
hc, nng lc t
duy và lp lun
toán hc.
Ví dụ 1 (5 phút)
HS thc hin theo hng dẫn
ca GV.
+ Mc đch ca
phn này là rèn
luyn cách gii h
18
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt
động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
– GV yêu cu HS hot đng cá nhân
trong 3 pht đ gii h phng trnh
ca Ví d 1 bằng phng php th.
– Sau 3 phút, GV cha bi v hng
dẫn chi tit cc bc làm cho HS.
bằng phng
pháp th.
+ Góp phn phát
trin nng lc t
duy và lp lun
toán hc.
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Mục tiêu: Cng c k nng gii h hai phng trnh bc nht hai n bằng phng php th.
Nội dung: HS thc hin cc yu cu trong Luyn tp 1, 2, 3 v V d 2, 3.
Sản phẩm: Li gii ca HS.
Tổ chức thực hiện: HS hot đng c nhân v hot đng nhm, di s hng dẫn ca GV.
Luyện tập 1 (5 phút)
– GV yêu cu HS làm vic cá nhân
trong 4 pht. Sau đ, GV gi hai HS
lên bng trình bày li gii.
GV cn lu cho HS, c th chn
cách biu din x theo y hoc biu din
y theo x.
– HS thc hin cá nhân Luyn
tp 1.
HD. a) (–13 ; –5). Tình hung
biu din x theo y;
b) (1 ; –5). Tình hung biu din
y theo x.
+ Mc đch ca
phn này là rèn
luyn k nng gii
h phng trnh
bằng phng
pháp th và chn
gii pháp thích
hp trong nhng
tình hung khác
nhau.
+ Góp phn phát
trin nng lc t
duy và lp lun
toán hc.
Ví dụ 2 (5 phút)
– GV hng dẫn HS thc hin Ví d
2.
GV lu cho HS: Nếu từ hệ đã cho,
bằng phương pháp thế ta dẫn đến một
phương trình vô nghiệm thì hệ đã cho
vô nghiệm.
HS làm vic di s hng dẫn
ca GV.
+ Mc đch ca
phn này là HS
làm quen vi
trng hp h vô
nghim.
+ Góp phn phát
trin nng lc t
duy và lp lun
toán hc.
Luyện tập 2 (5 phút)
+ Mc đch ca
phn này là cng
19
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt
động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
GV yêu cu HS làm vic cá nhân
trong 3 phút. Sau đ, GV gi HS lên
bng trình bày li gii. GV phân tích,
nhn xét bài làm ca HS.
– HS thc hin cá nhân Luyn
tp 2.
HD. Biu din y theo x từ
phng trnh th nht, kt qu
h vô nghim.
c k nng gii
quyt tình hung
h vô nghim.
+ Góp phn phát
trin nng lc t
duy và lp lun
toán hc.
Ví dụ 3 (5 phút)
– GV hng dẫn HS làm Ví d 3.
– GV lu  cho HS: Nếu từ hệ đã cho
ta dẫn đến một phương trình nghiệm
đúng với mọi x, y thì hệ đã cho có vô
số nghiệm.
HS làm vic di s hng dẫn
ca GV.
+ Mc đch ca
phn này là HS
làm quen vi
trng hp h có
vô s nghim và
bit cách vit
nghim ca h
trong trng hp
này.
+ Góp phn phát
trin nng lc t
duy và lp lun
toán hc.
Luyện tập 3 (5 phút)
– GV yêu cu HS làm vic cá nhân
thc hin các câu ca Luyn tp 3.
Sau đ, GV gi HS lên bng trình
bày li gii. GV phân tích, nhn xét
bài làm ca HS.
Nh đ lu   trn, đ đn gin cho
HS và HS d làm theo, trong SGK
luôn biu din y theo x; mc dù đi
khi biu din x theo y sẽ đc biu
thc đẹp hn.
– HS thc hin Luyn tp 3.
HD. H có nghim là
1
; ,
3
−−



x
x
vi
x
tuỳ ý.
+ Mc đch ca
phn này là cng
c k nng gii
quyt tình hung
h có vô s
nghim.
+ Góp phn phát
trin nng lc t
duy và lp lun
toán hc.
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
Mục tiêu: Giúp hc sinh bit vn dng kin thc v h hai phng trnh bc nht hai n đ
tr li câu hỏi ca bài toán trong tình huống mở đầu.
Nội dung: HS thc hin cc yu cu trong tình huống mở đầu.
Sản phẩm: Li gii ca HS.
20
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt
động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
Tổ chức thực hiện: HS hot đng c nhân v hot đng nhm, di s hng dẫn ca GV.
Vận dụng 1 (6 phút)
GV hng dẫn HS vn dng phng
pháp th gii h hai phng trnh bc
nht hai n đ đc hc, đ gii quyt
vn đ ca tình huống mở đầu.
– HS làm vic di s hng
dẫn ca GV.
HD.
a)
3 8 84.
2 36
−=
−=
xy
xy
b) Nghim ca h phng trnh
trên là (60; 12).
S cây bắp ci đc trồng trên
mnh vn đ l:
60 . 12 = 720 (cây).
+ Mc đch ca
phn này là HS
vn dng phng
pháp th đ hc
đ gii quyt tình
huống mở đầu.
+ Góp phn phát
trin nng lc giao
tip toán hc,
nng lc mô hình
hoá toán hc và
nng lc t duy
và lp lun toán
hc.
TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN CÔNG VIỆC Ở NHÀ
GV tổng kết lại nội dung bài học và dặn dò công việc ở nhà cho HS (2 phút)
– GV tng kt li các kin thc trng tâm ca bài hc: Cách gii h phng trnh bằng phng
pháp th.
– Nhắc HS v nhà ôn tp các ni dung đ hc.
– Giao cho HS làm bài tp trong SGK: Bài 1.6.
Tiết 2. PHƯƠNG PHÁP CỘNG ĐẠI SỐ
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt
động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Mục tiêu: HS bit cách gii h hai phng trnh bc nht hai n bằng phng php cng đi
s.
Nội dung: HS thc hin cc HĐ2 v V d 4, V d 5 từ đ bit đc cch gii h phng
trnh bằng phng php cng đi s.
Sản phẩm: Li gii cho cc câu hỏi trong HĐ2 v V d 4, V d 5.
Tổ chức thực hiện: HS hot đng c nhân di s hng dẫn ca GV.
2. Phương pháp cộng đại số (6 phút)
+ Mc đch ca
phn này nhằm
giúp HS từng