TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 488 - THÁNG 3 - SỐ 1 - 2020
29
thống kê với chỉ số đo lường ảnh hưởng của sức
khỏe răng miệng đến chất lượng cuộc sống
(OHIP-14). Số răng mất càng tăng thì điểm
OHIP-14 càng cao.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đào Thị Dung, Trần Ngọc Sơn (2016). “Thực
trạng mất răng và phục hình răng đã mất của người
cao tuổi quận Cầu Giấy, Hà Nội”. Tạp chí Khoa học
ĐHQGHN: Khoa học Y Dược, 32(2), 106-110.
2. Bùi Hồng Hạnh (2016). “Thực trạng sâu răng,
viêm quanh răng, nhu cầu điều trị và một số yếu
tố liên quan đến chất lượng cuộc sống ở người cao
tuổi tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 2015”. Luận
văn thạc sỹ y học, Đại học Y Hà Nội
3. Beatriz S., María-Celia H., María-Teresa S.
(2016). “Oral health and quality of life in the
municipal senior citizen’s social clubs for people
over 65 of Valencia, Spain”. Med oral patol oral cir
bucal, 21(6), 672-8.
4. Inukai M., John M. T., Igarashi Y.
(2010).“Association between perceived chewing
ability and oral health-related quality of life in
partially dentate patients”. Health and Quality of
Life outcomes, 8(1), 231-239.
5. María J.B., Herenia P.L, Maria L.R.S. (2014).
“Impact of tooth loss related to number and position
on oral health quality of life among adults”. Health
and Quality of Life Outcomes, 12(1), 165-174.
6. Rodakowska E., Mierzyńska K., Bagińska
J.(2014).“Quality of life measured by OHIP-14 and
GOHAI in elderly people from Bialystok, north-east
Poland ”. BMC Oral Health, 14(1), 147-155.
7. Silva A. E. R. (2013). “Oral health–related quality
of life and associated factors in Southern Brazilian
elderly”. Gerodontology, doi: 10.1111/ger.12050
8. Ulinski K. G. B., Nascimento M. A., Lima A. M.
C. (2013). “Factors related to oral health-related
quality of life of independent brazilian elderly”.
International journal of dentistry,2013.
KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ ĐA HÓA TRỊ LIỆU BỆNH U NGUYÊN BÀO NUÔI
Hồ Giang Nam*, Phạm Thị Thanh Hiền**, Nguyn Lnh Ton***
TÓM TẮT8
Mục tiêu: Nhận xét xử trí bệnh u nguyên bào nuôi
có chỉ định điều trị đa hóa trị liệu. Đối tượng và
phương pháp nghiên cứu: 338 bệnh nhân chẩn
đoán UNBN được điều trị đa HTL tại bệnh viện PSTW
trong đó có 162 bệnh nhân được khởi phát điều trị
bằng MTX nhưng kháng thuốc; 176 bệnh nhân khởi
phát điều trị bằng công thức EMA-CO ngay từ đầu.
Kết quả và kết luận: Tỷ lệ cắt tử cung là 62.4%,
bảo tồn tử cung là 37,6%; Tỷ lệ khỏi chung là 80.5%,
thất bại là 4.1%, tái phát là 15.4%. Tỷ lệ kháng thuốc
đa HTL là 14.5%. UNBN ≥ 7 điểm khởi phát bằng MTX
có tỷ kháng thuốc là 28.6%; Tiền sử thai thường, thời
gian tiềm ẩn > 4 tháng, vị trí di căn não làm tăng
nguy cơ kháng thuốc.
Từ khóa:
Bệnh lý tế bào nuôi ác tính nguy cơ cao,
EMA/CO, mang thai.
SUMMARY
RESULTS OF MULTI-CHEMOTHERAPY TREATMENT
OF TROPHOBLASTIC TUMOR DISEASE
Objectives: Remarks on the treatment of
trophoblastic tumor disease indicated to be treated by
multi-chemotherapy.Subjects and methods: 338
patients diagnozied with trophoblastic tumor disease
are being treated by multi-chemotherapy at National
Hospital of Obstetrics and Gynecology, of whom 162
*Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An
**Trường Đại học Y Hà Nội
***Học viện Quân Y
Chịu trách nhiệm chính: Hồ Giang Nam
Email: giangnamho.snna@gmail.com
Ngày nhận bài: 12/12/2019
Ngày phản biện khoa học: 30/12/2019
Ngày duyệt bài: 6/2/2020
patients are treated by MTX but drug-resistant; 176
patients are treated by the EMA-CO formula from the
beginning. Results: The rate of uterus cut is 62.4%,
the rate of uterus maintenance is 37,6%; the general
recovery rate is 80.5%, the failure rate is 4.1%, the
relapsing rate is 15.4%. The rate of multi-
chemotherapy drug-resistance accounts for 14.5%.
Trophoblastic tumor disease of no less than 7 starting
points treated by MTX has the drug-resistant rate of
28.6%; Normal pregnancy prehistory, latent period of
more than four months, brain metastatic position
increases the drug-resistant risk.
Key words:
Pathology of high-risk malignant
trophoblastic tumor disease, EMA/CO, pregnancy.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Khối u nguyên bào nuôi (UNBN) là khối u ác
tính phát triển từ thành phần lá nuôi của rau thai
rồi xâm lấn vào tổ chức người mẹ. Khối UNBN
bao gồm chửa trứng xâm lấn (CTXL), ung thư
nguyên bào nuôi (UTNBN) và u nguyên bào nuôi
vùng rau bám (UNBNVRB). Bệnh có thể xuất
hiện sau bất cứ hình thái thai nghén nào như đẻ
thường, sau sẩy thai thường, sau thai lưu, sau
chửa ngoài tử cung và đặc biệt là sau chửa trứng
(CT). Tỷ lệ biến chứng thành UNBN sau CT từ
15% đến 20%, khoảng 1/3 đến 1/2 số biến
chứng có di căn.
Năm 1998 Đinh Thế Mỹ, Lê Minh Châu đã
điều trị thành công cho một bệnh nhân UNBN di
căn não bằng công thức EMA-CO. Từ đó đến nay
công thức này đã được áp dụng cho tất cả
những bệnh nhân có tiên lượng bệnh nặng, hiệu
quả điều trị cao và ít tác dụng phụ.
vietnam medical journal n01 - MARCH - 2020
30
Bệnh viện Phụ sản Trung Ương (BVPSTƯ),
một trong những trung tâm điều trị sản phụ
khoa lớn của cả nước, phần lớn những bệnh
nhân bị bệnh NBN ở phía Bắc đều được theo dõi
và điều trị tại đây. Vì vậy, với mong muốn tìm
hiểu, nâng cao và hoàn thiện kỹ năng thực hành
trong việc chẩn đoán, điều trị và tiên lượng bệnh
UNBN áp dụng vào thực tiễn, tôi tiến hành thực
hiện đề tài
“Nghiên cứu đặc điểm bệnh u nguyên
bào nuôi được điều trị đa hóa trị liệu”
với mục
tiêu:
Nhận xét xử trí bệnh u nguyên bào nuôi có
chỉ định điều trị đa hóa trị liệu.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 Đối tượng nghiên cứu. Bệnh nhân
được chẩn đoán xác định bệnh UNBN, khởi phát
điều trị bằng phác đồ MTX-FA nhưng kháng
thuốc hoặc bệnh nhân UNBN khởi phát điều trị
bằng phác đồ EMA-CO ngay từ đầu.
2.2 Phương pháp nghiên cứu
- Thiết kế nghiên cứu: Sử dụng phương
pháp hồi cứu mô tả.
- Các biến số và chỉ số nghiên cứu
+ Tiêu chuẩn đánh giá tiên lượng: Dựa vào
bảng điểm các yếu tố tiên lượng UNBN của WHO
cải tiến năm 2006.
+Thông tin liên quan đến cách thức xử trí
• Hóa chất + bảo tồn tử cung: Bệnh nhân
dưới 45 tuổi, chưa đủ con, đáp ứng tốt với phác
đồ hóa chất.
• Hóa chất + cắt tử cung: Bệnh nhân lớn
tuổi, đủ con hoặc vỡ nhân di căn tại tử cung,
hoặc bệnh nhân kháng thuốc phải chuyển qua
phác đồ khác.
+ Phác đồ đa HTL được sử dụng điều trị
UNBN kháng thuốc MTX hoặc UNBN nguy cơ cao
tại khoa phụ III- BVPSTƯ là phác đồ EMA-CO.
Nếu bệnh nhân kháng thuốc, thì chuyển sang
phác đồ EMA-EP, hoặc phác đồ BEP.
- Xử lí số liệu: Phần mềm SPSS20.0 và các
thuật toán thống kê.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
3.1 Thái độ xử trí UNBN
Bảng 3.1. Thái độ xử trí
Thái độ xử trí
Khởi phát bằng
MTX (n)
Khởi phát bằng
EMACO (n)
Tổng
cộng
P
OR
95%CI ca OR
Hóa chất+Cắt tử
cung
Số BN
83
128
211
0.000
0.4
(0.3-0.6)
%
39.3
60.7
100
Hóa chất +Bảo
tồn tử cung
Số BN
79
48
127
%
62.2
37.8
100
Tỷ lệ bệnh nhân khởi phát điều trị bằng MTX
hoặc EMACO ở bệnh nhân cắt tử cung và bảo
tồn tử cung có sự khác biệt với p <0.001.
Tỷ lệ cắt tử cung trong nghiên cứu là 211/338
bệnh nhân, tương đương 62.4%. Kết quả này
cao hơn Trần Thị Phương Mai và Phạm Huy Hiền
Hào (2004) [1] trên 292 bệnh nhân UNBN, tỷ lệ
cắt tử cung ở các bệnh nhân UNBN là 50.7%.
Điều này được giải thích do đối tượng nghiên
cứu của chúng tôi là những bệnh nhân điều trị
đa HTL, nguy cơ cao, trong đó bệnh nhân di căn
tử cung, kháng thuốc chiếm tỷ lệ khá lớn, vì vậy
tỷ lệ cắt tử cung gián tiếp tăng.
3.2 Kết quả điều trị
Bảng 3.2. Kết quả điều trị
Số lượng
Tỷ lệ(%)
272
80.5
14
4.1
52
15.4
49
14.5
Số bệnh nhân điều trị khỏi là 272(80.5%),
điều trị thất bại là 14(4.1%), tái phát là 52
(15.4%).Trong nghiên cứu của chúng tôi, 338
bệnh nhân đều được sử dụng phác đồ đa HTL,
trong đó có 162 bệnh nhân được khởi phát điều
trị bằng MTX chiếm 47.9%, còn 176 bệnh nhân
khởi phát điều trị bằng EMA-CO ngay từ đầu
chiếm 52.1%. Tỷ lệ bệnh nhân khỏi bệnh chung
là 80.5%, thất bại là 4.1% bao gồm các bệnh
nhân xuất viện trong tình trạng nặng hay tử
vong. Số bệnh nhân kháng đa HTL trong nghiên
cứu là 49 bệnh nhân chiếm 14.5%, trong khi đó
số bệnh nhân tái phát là 52 chiếm 15.4%.Ở
nhóm bệnh nhân khởi phát điều trị bằng MTX, tỷ
lệ khỏi là 132/162, chiếm 81.5%, thất bại là
3/162 chiếm 1.8%, còn tái phát là 27/162 chiếm
16.7%. Ở nhóm bệnh nhân khởi phát bằng EMA-
CO, tỷ lệ khỏi là 140/176 chiếm 79.5%, thất bại
là 11/176 chiếm 6.3%, còn tái phát là 14.2%.
3.3 Phác đồ điều trị với tỷ lệ kháng thuốc
Bảng 3.3. Liên quan giữa phác đồ khởi phát và kháng thuốc
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 488 - THÁNG 3 - SỐ 1 - 2020
31
Phác đồ điều trị
Kháng thuốc
(n)
Không kháng
thuốc (n)
Tổng số
P
OR
95%CI
Khởi phát
bằng MTX
Số BN
16
146
162
0.02
2.1
(1.1- 4.0)
%
9.9
90.1
100
Khởi phát bằng
EMA-CO
Số BN
33
143
176
%
18.8
81.2
100
Theo Homesley (2008) điều trị 92 trường hợp
UNBN di căn nguy cơ thấp, bắt đầu bằng một
loại hóa chất, kết quả cho thấy, khỏi ngay là 62
trường hợp chiếm 67.4%, khỏi thêm sau thay
hóa chất thứ hai là 20 trường hợp chiếm 21.7%,
phải phối hợp nhiều loại hóa chất là 1% [2]. Tỷ
lệ khỏi khi dùng phác đồ EMA-CO hoặc EMA-EP
sau khi bệnh nhân kháng MTX của chúng tôi cao
hơn hẳn tác giả, thể hiện tính ưu việt của phác
đồ gồm 5 loại hóa chất phối hợp.
Năm 1979, sau khi phát hiện ra Etoposid
Newlands Bagshawe và cộng sự đã xây dựng
công thức EMA-CO và điều trị cho 79 bệnh nhân
UNBN di căn nguy cơ cao bằng công thức này,
đạt tỷ lệ khỏi là 83%, tỷ lệ này tương đương với
kết quả trong nghiên cứu của chúng tôi. Theo Vũ
Bá Quyết từ tháng 6/1998 đến tháng 12/1998
tiến hành điều trị cho 29 bệnh nhân có nguy cơ
cao hoặc điều trị MTX đơn thuần thất bại bằng
công thức EMA-CO, kết quả cho thấy: 11 trường
hợp khỏi chiếm 37.9%; 3 trường hợp bệnh
thuyên giảm về lâm sàng và βhCG nhưng bỏ
điều trị; 9 trường hợp kháng MTX chuyển EMA-
CO điều trị thành công; 6 trường hợp đang điều
trị bệnh thuyên giảm nhanh [3]. Kết quả nghiên
cứu của chúng tôi cho thấy tỷ lệ thành công khi
dùng đa HTL cao hơn, sở dĩ như vậy vì bệnh
nhân ngày nay được theo dõi và chẩn đoán sớm
bệnh UNBN, thời gian tiềm ẩn ngắn, nồng độ
βhCG giảm nhanh sau khi loại bỏ thai trứng hoặc
cắt tử cung cả khối, đồng thời tỷ lệ di căn đã có
xu hướng giảm dần, bệnh nhân lại tuân thủ điều
trị, vì vậy kết quả mang lại khá khả quan.
Dựa vào bảng điểm các yếu tố tiên lượng của
WHO cải tiến năm 2006, nhóm khởi phát điều trị
bằng MTX là những bệnh nhân UNBN nguy cơ
thấp, có điểm tiên lượng <7, còn nhóm khởi
phát điều trị bằng EMA-CO phải là những bệnh
nhân nguy cơ cao, có điểm tiên lượng ≥7.
3.4. Điểm tiên lượng, phác đồ điều trị và tỷ lệ kháng thuốc
Bảng 3.4. Liên quan giữa điểm tiên lượng, phác đồ khởi phát và kháng thuốc
Phác đồ điều trị
Kháng thuốc (n)
Không kháng thuốc (n)
Tổng số
P
<7 điểm
+MTX
Số BN
14
141
155
0.001
%
9
91
100
<7 điểm
+EMACO
Số BN
4
51
55
%
7.3
92.7
100
≥7 điểm
+MTX
Số BN
2
5
7
%
28.6
71.4
100
≥7 điểm
+EMACO
Số BN
29
92
121
%
24
76
100
Trong nghiên cứu chúng tôi, số bệnh nhân
khởi phát bằng MTX là 162 chiếm 47.9%, số bệnh
nhân khởi phát bằng EMA-CO là 176 chiếm
52.1%. Tỷ lệ kháng thuốc ở nhóm khởi phát bằng
EMA-CO cao gấp 2.1 lần nhóm khởi phát bằng
MTX, sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p
<0.05. Tuy nhiên, phân tích số liệu sâu hơn
chúng ta lại thấy rằng, trong 162 bệnh nhân khởi
phát bằng MTX có 155/162 (95.7%) bệnh nhân
có điểm tiên lượng <7, còn lại 7/162 (4.3%) bệnh
nhân lại có điểm tiên lượng ≥7. Trong 176 bệnh
nhân khởi phát bằng EMA-CO có 55/176 (31.2%)
bệnh nhân có điểm tiên lượng <7, còn 121/176
(68.8%) bệnh nhân có điểm tiên lượng ≥7.
7 bệnh nhân có điểm tiên lượng ≥7, khởi
phát điều trị bằng MTX, có tỷ lệ kháng thuốc
28.6% và tái phát 14.3%. Mặc dù số bệnh nhân
chưa đủ để mang ý nghĩa thống kê, tuy nhiên
điều đó phần nào cho thấy việc áp dụng điều trị
đơn HTL với UNBN nguy cơ cao tồn tại nhiều bất
cập.Mặt khác, 55 bệnh nhân có điểm tiên lượng
<7, lại được khởi phát bằng EMA-CO, mặc dù tỷ
lệ khỏi bệnh cao (92.7%), tuy nhiên vẫn có
7.3% bệnh nhân kháng thuốc và tỷ lệ tái phát là
7.3%. Đây chính là mâu thuẫn trong việc áp
dụng bảng điểm phân loại UNBN nguy cơ cao và
nguy cơ thấp của WHO 2006 với việc sử dụng
phác đồ hóa chất khởi phát phù hợp. Điều trị
đơn HTL cho bệnh nhân UNBN nguy cơ cao có tỷ
lệ kháng thuốc và tái phát cao. Ngược lại việc sử
dụng đa HTL có thể gây ra rất nhiều tác dụng
phụ cho bệnh nhân trong khi với các bệnh nhân
tiên lượng nhẹ chỉ cần điều trị đơn HTL là đạt
được hiệu quả tốt. Có thể thấy bảng tiên lượng
vietnam medical journal n01 - MARCH - 2020
32
WHO 2006 có giá trị rất lớn trong định hướng
điều trị sao cho phù hợp với tiên lượng bệnh đặc biệt bệnh nhân tiên lượng nặng cần phải điều trị
đa HTL ngay từ đầu.
3.5 Các yếu tố nguy cơ gây kháng thuốc
Bảng 3.5. Các yếu tố nguy cơ gây kháng thuốc
Yếu tố nguy cơ
Kháng
thuốc
Tổng cộng
P
Đơn biến
P Đa biến
Logistic
Tuổi
<40
Số BN
29
243
0.32
0.12
%
11.9
100
≥40
Số BN
20
95
%
21.1
100
Tiền sử thai
nghén
CT
Số BN
23
251
0.000
4.2
(2.3-7.9)
0.003
%
9.2
100
Thai thường
Số BN
26
87
%
29.9
100
Thời gian
tiềm ẩn
≤4 tháng
Số BN
28
279
0.000
4.9
(2.6-9.6)
0.001
%
10
100
>4 tháng
Số BN
21
59
%
35.6
100
Nồng độ hCG
(UI/l)
< 100.000
Số BN
18
177
0.03
2.1
(1.1-3.9)
0.23
%
10.2
100
≥ 100.000
Số BN
31
161
%
19.3
100
Vị trí di căn
Phổi, tử cung,
âm đạo
Số BN
40
267
0.003
(Fisher)
0.006
%
15
100
Não
Số BN
4
5
%
80
100
Kích thước
nhân di căn
≤ 5
Số BN
33
221
0.25
0.40
%
14.9
100
> 5
Số BN
11
51
%
21.6
100
Số lượng
nhân di căn
≤8
Số BN
31
226
0.015
2.5
(1.2-5.2)
0.06
%
13.7
100
>8
Số BN
13
46
%
28.3
100
Khi phân tích hồi quy đa biến các yếu tố nguy
cơ này, chúng tôi thấy rằng, đặc điểm bệnh
nhân UNBN có tiền sử thai thường và thời gian
tiềm ẩn > 4 tháng là hai yếu tố nguy cơ chính
làm gia tăng tỷ lệ kháng thuốc, với p đa biến đều
<0.01. Các bệnh nhân sau các hình thức không
phải là CT thường hay chủ quan, khi có dấu hiệu
ra máu hay tình trạng nghén kéo dài mới đến
các cơ sở y tế khám, nhưng dễ bị nhầm tưởng
với sót rau, do vậy rất nhiều bệnh nhân đã nạo 3
- 4 lần tại các cơ sở không có xét nghiệm, không
làm GPBL, khi phát hiện ra biến chứng thì đã
xuất hiện di căn ở các cơ quan. Ở những nhân
này, thời gian tiềm ẩn kéo dài, thường > 4
tháng, vì vậy điểm tiên lượng thường ≥ 7 điểm,
nguy cơ kháng thuốc tăng lên. Trong 1 hồi cứu
của Wong [4] gồm 55 bệnh nhân bị UNBN di
căn, đánh giá mối tương quan của các yếu tố
nguy cơ, khi phân tích hồi quy đa biến tác giả
nhận thấy 2 yếu tố có ảnh hưởng quan trọng
là βhCG và khoảng cách từ khi chấm dứt thai
đến lúc can thiệp điều trị. Một số tác giả khác
cũng có nhận xét tương tự. Sự khác biệt trong
nghiên cứu của chúng tôi có thể do bệnh nhân
UNBN sau hình thức thai thường, thời gian tiềm
ẩn > 4 tháng đến viện được xử trí cắt tử cung
hoàn toàn sớm, do đó loại bỏ được nguồn phát
tán của NBN, nồng độ βhCG sẽ giảm thấp,
thường < 100.000UI/l. Vì vậy thực chất quá trình
điều trị chỉ được khởi phát sau khi đã được phẫu
thuật, nên nguy cơ kháng thuốc ở các đối tượng
bệnh nhân UNBN này chủ yếu phụ thuộc vào hai
yếu tố nguy cơ là tiền sử thai nghén và thời gian
tiềm ẩn.
Khi phân tích hồi quy đa biến các yếu tố nguy
cơ của đặc điểm di căn, chúng tôi nhận thấy chỉ
có vị trí di căn não gây ra nguy cơ kháng thuốc
chính, còn các yếu tố khác không thấy có mối
liên quan nào trong việc thúc đẩy tỷ lệ kháng
thuốc ở bệnh nhân UNBN. Bệnh nhân di căn não
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 488 - THÁNG 3 - SỐ 1 - 2020
33
thường có kích thước nhân di căn rất nhỏ và số
lượng nhân di căn tối đa chỉ vài ổ, tỷ lệ kháng
thuốc không phụ thuộc vào hai yếu tố kể trên
mà chủ yếu do việc tiếp cận điều trị đối tượng
bệnh nhân này rất khó khăn, không thể phẫu
thuật được. Mặt khác chỉ định tiêm trực tiếp hóa
chất vào dịch não tủy còn nhiều bất cập trong
ứng dụng thực hành lâm sàng, vì vậy không thể
loại bỏ tổn thương di căn não sớm, tình trạng
kháng thuốc rất dễ xảy ra.
V. KẾT LUẬN
Đa hóa trị với phác đồ là phương pháp điều
trị an toàn, hiệu quả cho những bệnh nhân bệnh
lý UNBN nguy cơ cao. Các đặc điểm tiền sử thai
thường, thời gian tiềm ẩn >4 tháng, vị trí di căn
não làm tăng nguy cơ kháng thuốc ở bệnh nhân
UNBN.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phạm Huy Hiền Hào (2004) “Vai trò của βhCG
huyết thanh trong theo dõi sau nạo chửa trứng,
điều trị u nguyên bào nuôi và một số yếu tố liên
quan đến tái phát”, Luận án tiến sĩ Y học, Trường
Đại học Y Hà Nội.
2. Homesley H. D, John A. B, Rettenmaier M
(2008). “Weekly Intramuscular Methotrexate for
nonmetastatic gestational trophoblastic Disease”,
Obstetric & Gynecology, Vol 72, No3, pp.413 - 418.
3. Vũ Bá Quyết và Đặng Quang Hùng (2009)
“Đánh giá kết quả điều trị UNBN tại bệnh viện
PSTƯ 5 năm (2004-2008)”, Đại hội toàn quốc và
hội nghị khoa học hội phụ sản khoa và sinh đẻ có
kế hoạch Việt Nam lần thứ XVI, tr. 136-141.
4. Wong, L.-C., H.Y.S.Ngan(2000) “Methotrexate
infusion in low-risk gestational trophoblastic
disease”, American Journal of Obstettrics
Gynecology,183, pp. 1579-82.
5. Priyanka KR, Pariseema DS (2015) High risk
gestational trophoblastic diseases: Diagnosis and
primary management with EMACO chemotherapy,
Asian Pac. J. Health Sci., 2(4):82-86.
NHẬN XÉT CƠ CẤU CHẤN THƯƠNG GÃY XƯƠNG VÙNG HÀM MẶT
TẠI BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG QUÂN ĐỘI 108
Phan Duy Vnh*, Vũ Ngọc Lâm**, Nguyn Quang Đức**
TÓM TẮT9
Mục tiêu: Tổng hợp, thống kê và phân tích để
đưa ra cơ cấu tổn thương gãy xương vùng hàm mặt
do chấn thương trong thời gian gần đây nhằm mục
đích định hướng trong công tác cấp cứu, xử trí phù
hợp nhất để nâng cao chất lượng điều trị cho người
bệnh. Đối tượng và phương pháp: 616 bệnh nhân
chấn thương gãy xương hàm mặt được điều trị tại
Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 từ tháng 6/2017
đến tháng 6/2019. Nghiên cứu mô tả cắt ngang, hồi
cứu. Kết quả: Tỷ lệ Nam: Nữ là 6,8:1, nam giới chiếm
87,3%. Nhóm tuổi 19-39 chiếm tỷ lệ cao nhất là
64,6%. Nguyên nhân chủ yếu do tai nạn giao thông
chiếm 80,5%. Về hình thái gãy xương hàm mặt:
62,7% gãy xương tầng mặt giữa, 21,8% gãy xương
hàm dưới, 15,3% gãy phức hợp liên tầng. Kết luận:
Gãy xương vùng hàm mặt có nguyên nhân chính là tai
nạn giao thông. Tổn thương xảy ra ở cả 3 tầng mặt,
tầng giữa chiếm tỷ lệ cao nhất.
Từ khoá:
Gãy xương hàm mặt.
SUMMARY
THE FEATURE OF THE TRAUMATIC
MAXILOFACIAL FRACTURES IN THE 108
*Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên
**Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
Chịu trách nhiệm chính: Phan Duy Vĩnh
Email: rangthai@gmail.com
Ngày nhận bài: 6/1/2020
Ngày phản biện khoa học: 3/2/2020
Ngày duyệt bài: 22/2/2020
MILITARY CENTRAL HOSPITAL
Objectives: Summary, statistics and analysis to
give out the feature of the traumatic maxillofacial
fractures in recent time to aim the direction of
emergency, the most appropriate managment to
improve the quality treatment for patients. Subject
and method: 616 patients maxillofacial fractures were
treated in the 108 Military Central Hospital from June
2017 to June 2019. Cross sectional descriptive,
retrospective study. Result: Rate of Male: Female is
6,8:1, men occupied 87,3%. The 19-39 age group
accounted for the highest rate (64,6%). The main
reason due to traffic accident, accounting for the
80,5%. For the maxillofacial fracture: The midfacial
fracture occupied 62,7%, the mandibular fractures
21,8%, the Panfacial fracture 15,3%. Conclusion:
Traffic accident was the most common cause of
maxillofacial fracture. Damages occurred in all the lower
face, midface and upper face but fracture of the middle
part of the face accounted for the highest percent.
Keywords:
Maxillofacial fracture.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Chấn thương vùng hàm mặt là một cấp cứu
hay gặp trong cuộc sống thường ngày. Có nhiều
nguyên nhân gây chấn thương hàm mặt như tai
nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt, tai nạn thể
thao... trong đó tai nạn giao thông đường bộ là
phổ biến nhất.
Ở Việt Nam, Tỷ lệ chấn thương hàm mặt ngày
càng nhiều và phức tạp do sự gia tăng số vụ tai
nạn xe cơ giới, đặc biệt do tình trạng sử dụng xe