TP CH Y HC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
373
V. KẾT LUẬN
Số ngày điều trị và mức glucose huyết khi
nhập viện có ý nghĩa thống kê trong việc ảnh
hưởng đến chi phí trực tiếp cho y tế trong việc
điều trị đái tháo đường típ 2 của Trung tâm Y
tế thành phố Vĩnh Long. Các yếu tố khác cũng
có sự khác biệt giữa chi phí điều trị nhưng lại
không có ý nghĩa thống kê. Tuy nhiên nghiên
cứu cũng là tài liệu tham khảo giúp các chuyên
gia có cái nhìn tổng quan về các yếu tố liên
quan đến chi phí y tế trực tiếp trên bệnh nhân
đái tháo đường típ 2 giảm bớt gánh nặng kinh
tế trong việc điều trị bệnh.
TÀI LIU THAM KHẢO
1. Charmaine Shuyu Ng. et al, "Direct
medical cost of type 2 diabetes in
Singapore", PLoS One, 10 (3), 2015, pp.
e0122795.
2. Kiet Pham Huy Tuan et al, “Direct medical
costs of diabetes and its complications in
Vietnam: A national health insurance
database study”, Diabetes Res Clin Pract,
162, 2020, pp. 108051.
3. Le, N., Dinh Pham, L., & Quang Vo, T.,
“Típ 2 diabetes in Vietnam: a cross-sectional,
prevalence-based cost-of-illness study”,
Diabetes metabolic syndrome and obesity:
targets and therapy, 10, 2017, pp. 363-374.
4. Nhung Nguyễn Thị Tuyết, Nghiên cứu chi
phí đợt điều trị nội trú của người bệnh đái
tháo đường tại khoa nội tiết bệnh viện đa
khoa tỉnh Bình Định, Luận văn Thạc sỹ,
Trường Đại học Y Tế Công cộng, 2011.
5. Singh K. et al, “Economic Impact of
Diabetes in South Asia: The Magnitude of
the Problem”, Curr Diab Rep, 19(6), 2019,
pp. 34.
6. Thanh Nguyễn Chí , Phục Hưng Nguyễn,
Thái Quản Lưu, Xuyến Đỗ Thị Hồng và
Liên Phạm Thị Tố, “Phân Tích Chi Phí Y
Tế Trực Tiếp Trên Bệnh Nhân Đái Tháo
Đường Type 2 Điều Trị Nội Trú Tại Trung
Tâm Y Tế Thành Phố Vĩnh Long Năm
2022”. Tạp Chí Y học Việt Nam 528 (2).
(2023). https://doi.org/10.51298/vmj.
v528i2.6093.
7. Lê Thị Bích Thủy, Phân tích chi phí điều trị
liên quan đến bệnh đái tháo đường típ 2 tại
bệnh viện Đà Nẵng, Luận văn Thạc sĩ Dược
học, Trường Đại học Dược Hà Nội, Hà Nội,
Việt Nam, 201.)
8. Yahua Qiao, “Instertate Fiscal Disparities in
America” (2th ed.). New York and London:
Routledge, 2011.
KẾT QUẢ SOI BUỒNG TỬ CUNG Ở BỆNH NHÂN VÔ SINH
TẠI BỆNH VIỆN A THÁI NGUYÊN
Nông Tuyết Phượng1, Đào Ngọc Tuấn2, Lê Phong Thu1,
Nguyễn Thị Hiệp Tuyết1, Bùi Hải Nam1, Nguyễn Thị Anh1
TÓM TẮT57
1Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên
2Bệnh viện A Thái Nguyên
Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Thị Hiệp Tuyết
SĐT: 0974313777
Email: nguyenthihieptuyet@tump.edu.vn
Ngày nhận bài: 29/8/2024
Ngày phản biện khoa học: 20/9/2024
Ngày duyệt bài: 02/10/2024
Mục tiêu: Đánh giá đặc điểm lâm sàng, cận
lâm sàng và kết quả soi buồng tử cung ở bệnh
nhân vô sinh tại Bệnh viện A Thái Nguyên. Đối
tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu
mô tả cắt ngang trên 263 bệnh nhân nữ vô sinh có
chỉ định soi buồng tử cung tại bệnh viện A, Thái
Nguyên từ tháng 01/2022 đến tháng 12/2023. Kết
quả: 263 bệnh nhân vô sinh có tỷ lệ vô sinh
nguyên phát là 42,6% và vô sinh thứ phát là
57,4%. Siêu âm tử cung phần phụ và siêu âm bơm
HI NGH KHOA HC CÔNG NGH M RNG NĂM 2024 - TRƯNG ĐẠI HC Y KHOA VINH
374
nước buồng tử cung phát hiện lần lượt có 19,0 %
và 32,7% trường hợp bất thường. Kết quả soi
buồng tử cung có 123 trường hợp có bất thường
chiếm 46,8%: 36,1%, có polyp, 4,9% quá sản
niêm mạc tử cung, 4,2% có dải dính, và 1,5 % u
xơ tử cung dưới niêm mạc. Có 90,5% trường hợp
đơn polyp và 9,5% đa polyp. 5 trường hợp dính
toàn bộ và 6 trường hợp dính một phần. 13/13
trường hợp quá sản niêm mạc tử cung điển hình
và 4 trường hợp u xơ tử cung dưới niêm mạc.
100% các trường hợp có xử trí khi soi buồng tử
cung, có 1 trường hợp bị tai biến thủng tử cung
với tỷ lệ 0,4%. Kết luận: Nội soi buồng tử cung
có giá trị phát hiện được nhiều bệnh lý bất thường
buồng tử cung trên bệnh nhân vô sinh, kết hợp xử
trí các bệnh lý giúp điều trị hỗ trợ sinh sản cho
bệnh nhân.
Từ khóa: vô sinh, nội soi buồng tử cung,
polyp, quá sản niêm mạc tử cung, u xơ tử cung.
SUMMARY
RESULTS OF HYSTEROSCOPY IN
INFERTILITY PATIENTS AT A THAI
NGUYEN HOSPITAL
Objective: To evaluate the clinical and
paraclinical characteristics and results of
hysteroscopy in infertile patients at Hospital A,
Thai Nguyen. Methods: A cross-sectional
descriptive study was conducted on 263 infertile
female patients who underwent hysteroscopy at
Hospital A, Thai Nguyen, from January 2022 to
December 2023. Results: Among the 263 infertile
patients, the prevalence of primary infertility was
42.6%, and secondary infertility was 57.4%.
Uterine ultrasound and saline infusion sonography
detected abnormalities in 19.0% and 32.7% of
cases, respectively. Hysteroscopy revealed
abnormalities in 123 cases, accounting for 46.8%
of patients: 36.1% had polyps, 4.9% had
endometrial hyperplasia, 4.2% had adhesions, and
1.5% had submucosal fibroids. Among the polyp
cases, 90.5% were single polyps and 9.5% were
multiple polyps. There were 5 cases of complete
adhesions and 6 cases of partial adhesions. All 13
cases of endometrial hyperplasia were typical, and
there were 4 cases of submucosal fibroids.
Hysteroscopic interventions were performed in
100% of cases, with 1 case of uterine perforation,
accounting for a complication rate of 0.4%.
Conclusion: Hysteroscopy is valuable in
detecting various uterine abnormalities in infertile
patients and, when combined with treatment of
these abnormalities, contributes to assisted
reproductive therapy.
Keywords: infertility, hysteroscopy, polyp,
endometrial hyperplasia, uterine fibroids.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Có khoảng 10-15% bệnh nhân thất bại khi
thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm, và đến
50% trường hợp thất bại làm tổ liên tiếp được
chẩn đoán do nguyên nhân bệnh lý trong
buồng tử cung. Do đó, trước khi tiến hành các
kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bác sĩ lâm sàng nên
đánh giá nghiêm nghặt khoang tử cung để
chẩn đoán sớm và điều trị hiệu quả các yếu tố
tiềm ẩn có thể làm giảm thành công của hỗ trợ
sinh sản [6].
Những tiến bộ trong siêu âm cho phép các
bác sĩ xác định hầu hết các bệnh lý tử cung
mà không cần phải dùng đến các thủ thuật
chẩn đoán xâm lấn. Tuy nhiên, có nhiều bệnh
lý siêu âm thường quy không phát hiện được;
Nội soi buồng tử cung là tiêu chuẩn vàng
trong đánh giá và điều trị các bệnh lý trong tử
cung, và khi kết hợp với sinh thiết nội mạc tử
cung có khả năng chỉ ra các nguyên nhân khó
phát hiện gây ra tình trạng thất bại làm tổ như
viêm niêm mạc tử cung mãn tính [6]. Soi
buồng tử cung có thể quan sát được niêm mạc
tử cung, xác định được các tổn thương trong
buồng tử cung như dính, vách ngăn, polyp, u
xơ, chẩn đoán sớm các tổn thương ung thư và
tiền ung thư niêm mạc tử cung. Hơn nữa, qua
soi buồng tử cung có thể xử trí nhiều tổn
thương bằng phẫu thuật [5].
Tại Bệnh viện A Thái Nguyên, nội soi vô
sinh được thực hiện từ năm 2015 với số lượng
TP CH Y HC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
375
đến khám và được phẫu thuật nội soi ngày
càng cao. Lúc đầu, soi buồng tử cung rất ít
được áp dụng do khó khăn về phương tiện
cũng như kỹ thuật. Cho đến nay soi buồng tử
cung được sử dụng rộng rãi, đặc biệt ở những
phụ vô sinh. Với mong muốn có góc nhìn
toàn diện về tình hình soi buồng tử cung tại
đơn vị, cũng như có thêm nhiều bằng chứng
trong chẩn đoán vô sinh, chúng tôi tiến hành
nghiên cứu với mục tiêu: “Đánh giá đặc
điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả soi
buồng tử cung ở bệnh nhân vô sinh tại Bệnh
viện A Thái Nguyên”.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Tiêu chuẩn lựa chọn:
Nghiên cứu trên 263 bệnh nhân vô sinh
(VS) có chỉ định soi buồng tử cung (BTC) tại
bệnh viện A, Thái Nguyên từ tháng 01/2022
đến tháng 12/2023
Bệnh nhân VS không rõ nguyên nhân. Có
kết quả siêu âm tử cung phần phụ và siêu âm
bơm nước tử cung. Bệnh nhân đã thực hiện
kỹ thuật hộ trợ sinh sản thất bại nhiều lần.
Tiêu chí loại trừ:
Những bệnh nhân soi BTC không liên
quan vô sinh. Những bệnh nhân mắc các bệnh
có chống chỉ định soi BTC: mắc bệnh tim
phổi, bệnh lý ác tính ở CTC, viêm nhiễm
đường sinh dục. Những bệnh nhân không
đồng ý tham gia nghiên cứu.
2.2. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên
cứu mô tả cắt ngang
2.3. Các biến số và chỉ số nghiên cứu
- Tuổi: trung bình, ≤ 35 tuổi, > 35 tuổi.
- Phân loại VS: VSI và VSII
- Nguyên nhân VS: do vợ, do chồng, do
cả hai vợ chồng, không rõ nguyên nhân.
- Tiền sử sản khoa: số lần sinh con, mổ
lấy thai, sảy thai, thai lưu
- Thời gian VS: thời gian trung bình, ≤ 5
năm, 6 – 10 năm, > 10 năm.
- Đặc điểm siêu âm tử cung phần phụ/
siêu âm bơm nước BTC: bình thường/bất
thường:
+ Niêm mạc tử cung (NMTC)
+ Polyp: số lượng, kích thước < 10mm,
10-20mm, >20mm
+ U xơ tử cung (UXTC) dưới niêm mạc:
loại 0, loại 1, loại 2
+ Dải dính BTC: toàn bộ, một phần
+ Quá sản NMTC: quá sản NMTC điển
hình (quá sản lành tính) và quá sản NMTC
không điển hình hoặc tân sinh biểu mô
NMTC/ung thư biểu mô biệt hóa cao.
- Xử trí khi soi BTC: Polyp (cắt bằng
dụng cụ nội soi - dụng cụ bào), quá sản NMTC
(Cắt bằng dụng cụ bào - nạo BTC), dải dính
BTC (tách dính bằng áp lực đèn soi - gỡ dính
bằng dụng cụ nội soi), UXTC (cắt bằng dụng
cụ nội soi - Kết quả giải phẫu bệnh)
2.4. Phương pháp thu thập số liệu:
Bệnh nhân đến bệnh viện A khám vì VS,
hiếm muộn. Bệnh nhân được thực hiện thăm
khám và hỏi bệnh trong các bước trong chẩn
đoán VS, trong đó bệnh nhân được siêu âm tử
cung phần phụ thường quy và siêu âm bơm
nước BTC; và nội soi BTC trong chỉ định. Kỹ
thuật soi BTC được thực hiện qua các bước
sau:
Chuẩn bi bệnh nhân: Thời điểm soi
BTC: thời điểm tốt nhất đề soi BTC là nửa
trước của chu kỳ kinh nguyệt, khoảng ngày
thứ 6 đến ngày thứ 10 chưa quan hệ hoặc
trước thời điểm rụng trứng để đảm bảo không
có thai khi soi. Bệnh nhân nằm tư thế phụ
khoa, được gây mê toàn thân, tuy nhiên trong
những trường hợp nếu chỉ làm soi BTC chẩn
đoán hoặc phẫu thuật trong thời gian ngắn
không kèm soi ổ bụng thì có thể tiến hành tiền
mê kết hợp gây tê tại chỗ vùng cổ tử cung,
hoặc gây tê tủy sống. Đặt thuốc làm mềm cổ
tử cung khoảng 4 đến 6 tiếng trước khi soi để
cổ tử cung hé mở giúp việc đưa ống soi dễ
dàng hơn. Thường sử dụng dẫn xuất
prostaglandin là misoprotol.
HI NGH KHOA HC CÔNG NGH M RNG NĂM 2024 - TRƯNG ĐẠI HC Y KHOA VINH
376
Chuẩn bị dụng cụ: Bộ nến Hegar để nong
cổ tử cung. Bộ máy bơm nước để làm phồng
BTC, nếu không có máy bơm nước thì có thể
bóp trực tiếp bằng tay. Các dụng cụ chuyên
dùng trong soi BTC chẩn đoán và phẫu thuật.
Các bước tiến hành:
Thì 1: Soi BTC chẩn đoán: Sát khuẩn
vùng sinh dục. Đặt sonde tiểu và lưu sonde.
Bộc lộ CTC bằng mỏ vịt hoặc van âm đạo.
Đưa đèn soi qua lỗ ngoài cổ tử cung cùng lúc
máy bơm nước hoặc người phụ bơm dung
dịch làm căng BTC và quan sát. Đánh giá ống
CTC, BTC bằng quan sát từ xa đến gần, quan
sát tổng thể rồi quan sát chi tiết. Khi đèn soi ở
ống CTC cần phát hiện những bất thường ở
ống CTC như dính ống, Polype CTC. Khi tiến
hành bước soi BTC tức là lúc kính soi bắt đầu
vượt qua lỗ trong của cổ tử cung. Tiến hành
thăm khám BTC, luôn tìm hai lỗ vòi tử cung.
Đánh giá niêm mạc tử cung: độ dày, màu sắc,
các mạch máu. Với một thương tổn phải nhận
định thể tích, chỗ bám và mức độ tuần hoàn
nuôi dưỡng, vị trí so với lỗ vòi tử cung.
Thì 2: Soi BTC xử trí phẫu thuật. Trong soi
BTC phẫu thuật phải nong đến số 10 - 11 để
đưa dụng cụ nội soi, cắt, gắp vào trong BTC, từ
đó có thể cắt bỏ các tổn thương bên trong. Lựa
chọn các đầu cắt phù hợp với tổn thương và
kích thước. Sau khi cắt bỏ nếu diện cắt chảy
máu thì phải sử dụng đầu bi tròn để cầm máu.
Trong quá trình cắt đốt luôn tránh tối đa việc cắt
đẩy đầu cắt hướng từ ngoài vào trong mà nên
thực hiện hướng từ trong ra ngoài để tránh tai
biến thủng tử cung. Lượng dịch bơm vào BTC
và thời gian phẫu thuật không nên quá 30 phút
để tránh biến chứng quá tải dịch. Số liệu được
thu thập dựa vào bệnh án nghiên cứu, theo các
chỉ số và biến số nghiên cứu.
2.5. Phân tích và xử lý số liệu: Số liệu
được nhập liệu trên phần mềm SPSS 20.0. Số
liệu được phân tích giá trị trung bình, tỷ lệ
phần trăm các chỉ số và biến số.
2.6. Đạo đức nghiên cứu: Nghiên cứu
được thông qua Hội đồng đạo đức trong
nghiên cứu Y Sinh học trường Đại học Y
Dược Thái Nguyên.
III. KẾT QUẢ
Nghiên cứu thu thập được 263 bệnh nhân
VS có tỷ lệ VSI là 42,6% và VSII là 57,4%.
Tuổi trung bình là 31,8 ± 4,9 (20 - 43), trong
đó 66,2% trường hợp < 35 tuổi, và ≥ 35 tuổi
là 33,8%. Thời gian VS trung bình là 3,7 ±
2,6 (1 - 13) năm, trong đó thời gian VS ≤ 5
năm chiếm tỷ lệ cao nhất với 82,6%, 6 – 10
năm chiếm 12,5% và trên 10 năm là 4,9%.
Về tiền sử sản khoa, có 22,1% và 1,5%
đã mổ lấy thai 1 lần và 2 lần; Có 5,3% trường
hợp có tiền sử phá thai 1 lần; Có 11,0% và
1,9% bệnh nhân có tiền sử thai lưu 1 lần và 2
lần; Có 8,0% có tiền sử sảy thai 1 lần và 2
trường hợp 2 và 3 lần. Nguyên nhân VS do vợ
chiếm tỷ lệ cao nhất với 74,5%, do cả hai vợ
chồng 12,2%, do chồng 10,6%, và không rõ
nguyên nhân chiếm tỷ lệ thấp nhất với 2,7%.
Đặc điểm siêu âm tử cung phần phụ và siêu
âm bơm nước BTC trong bảng dưới đây:
Bảng 1. Kết quả siêu âm tử cung phần phụ siêu âm bơm nước buồng tử cung
Đặc điểm
n
%
Siêu âm tử cung phần phụ
Bình thường
213
81,0
Bất thường
50
19,0
Polyp
34
12,9
NMTC dày
11
4,2
UXTC
5
1,9
Siêu âm bơm nước BTC
Bình thường
177
67,3
Bất thường
86
32,7
TP CH Y HC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
377
Đặc điểm
n
%
Polyp
65
24,7
UXTC
11
4,2
Dải dính BTC
10
3,8
Siêu âm tử cung phần phụ phát hiện 12,9% trường hợp polyp, siêu âm bơm nước phát
hiện 24,8% trường hợp. Về UXTC, siêu âm tử cung phần phụ phát hiện được 5 trường hợp,
siêu âm bơm nước phát hiện được 9 trường hợp. Siêu âm tử cung phần phụ không phát hiên
được trường hợp dải dính BTC, siêu âm bơm nước phát hiện được 10 trường hợp chiếm
3,8%. 263 bệnh nhân có chỉ định soi BTC, quá trình thực hiện kỹ thuật diễn ra an toàn 99,4%
không xảy ra tai biến/biến chứng, có 1 trường hợp bị tai biến thủng tử cung với tỷ lệ 0,4%.
Kết quả soi BTC được thể hiện ở các bảng sau:
Bảng 2. Kết quả khi soi buồng tử cung
Đặc điểm
n
%
Bình thường
140
53,2
Bất thường
123
46,8
Polyp
95
36,1
Quá sản NMTC
13
4,9
Dải dính
11
4,2
U xơ TC dưới niêm mạc
4
1,5
Có 123 trường hợp có bất thường BTC chiếm 46,8%. Có 95 bệnh nhân có polyp BTC
chiếm 36,1%, 4,9% quá sản NMTC, 4,2% có dải dính, và 1,5 % UXTC dưới niêm mạc.
Bảng 3. Đặc điểm các bất thường khi soi buồng tử cung
Đặc điểm
%
Polyp (n=95)
Số lượng
Đơn Polyp
90,5
Đa Polyp
9,5
Kích thước
< 10mm
62,1
10-20mm
31,6
>20mm
6,3
Quá sản NMTC (n=13)
Quá sản điển hình
100
Quá sản không điển hình
0.0
Dải dính (n=11)
Toàn bộ
45,5
Một phần
54,5
U xơ tử cung dưới niêm mạc (n=4)
Loại 0
25,0
Loại 1
50,0
Loại 2
25,0
Trong 95 trường hợp polyp NMTC, có 90,5% đơn polyp và 9,5% đa polyp. 11 trường hợp
dải dính BTC có 5 dính toàn bộ BTC và 6 dính một phần. 13/13 trường hợp quá sản NMTC
điển hình. Có 4 trường hợp UXTC dưới niêm mạc có 1 loại 0, 2 loại 1 và 1 loại 2.